blijven
1. DIM d.
DONKERSTEEG 13-151
-m
voor WOLLEN- e» ZIJDEN SIOFFEM, FLUWEELEN, ent
25 Cl.
4e cl
39 cl.
48 ci.
mr Kortom "W
bij ons kespen, be teekent geld verdient
10-Jarig bestaan van
Letlands onafhankelijkheid
ORLEANS
Het Letlandselie vice-consulaat. te Am
sterdam zendt cns omtrent deze jonge re
publiek de volgende gegevens:
De republiek Letland hoopt den 18den
dezer den dag te herdenken, waarop zij
tien jaar geleden haar onafhankelijkheid
verkreeg.
Tegelijk met tal van andere volken heb
ben de Letten, na beëindiging van den we
reldoorlog, hun vrijheid herkregen, een vrij
heid, waarnaar zij eeuwen lang hadden ge
smacht. Ook dc geschiedenis der Letten le
vert het bewijs, dat heb voor een klein volk
niet altijd van voordeel is# met een grooter
volk te zijn verbonden, aangezien met zijn
cultureele en andere belangen niet in die
mate rekening wordt gehouden, als voor
de volkswelvaart noodzakelijk is.
Het voorbeeld der Letten toont, wat
een klein volk (Letland heeft bij een opper
vlakte van 65,584 vierkante kilometers on
geveer 2.000.000 inwoners), wanneer het zijn
krachten vrii kan ontplooien, in de korte
spanne tijds van 30 jaren, zelfs onder de
moeilijkste omstandigheden, voor zich
zijn land tot stand kan brengen.
Reeds enkele maanden nadat het onaf
hankelijk werd verklaard, werd de vrijheid
van Letland ernstig bedreigd en het heeft
zware kampen en grooto offers gekost de
verkregen vrijheid en onafhankelijkheid to
•handhaven.
Letlands onafhankelijkheid werd door
de groote mogendheden erkend, en wel het
eerst in 1820 dcor Sovjet-Rusland, door de
overigen in het begin van 1921. Thans
wordt Letland door alle staten der wereld
erkend en heeft het in alle werelddeelen di
plomatieke en oonsulaire vertegenwoordi
gers. Het heeft tot dusver meer dan 200
handels-, verkeers- en verdere verdragen
en conventies met andere landen gesloten.
Met Nederland werd den 2den Juli 1924 een
handelsverdrag gesloten, hetwelk den 2den
October 1925 in werking trad. De handel
tusschen beide landen ontwikkelt zich alles
zins gunstig en neemt nog van jaar tot jaar
aan beteekenis toe.
De voltooiing van den inwendigen staat
ging hand in hf nd met hot bepalen van de
gedragslijn in de buitenlandschc politiek.
In het jaar 1923 schiep Letland zijn repu-
blikeinsche constitutie met algemeen kies
recht, een volksvertegenwoordiging met
100 leden, een voor drie jaren verkiesba
ren president en een voor het parlement
verantwoordelijke regeering.
Yoor de volksontwikkeling werd reeds
veel gedaan. Dc nationale minderheden In
Letland hebben cultuur-autonomie. De uni
versiteit te Riga telt meer dan 7000 stu
denten. Voor de artistieke ontwikkeling
zorgen het Rijks Conservatorium en de
Rijks Kunstacademie. Daar Letland hoofd
zakelijk een land van landbouw is, wordt
aan het ondeerwijs in alle daarmee in ver
band staande vakken bijzondere zorg be
steed, op een afzonderlijke hoogeschool als
mede in tal van speciale scholen. In den
landbouw is overigens een algehecle her
vorming tot stand gebracht en werden
niet minder dan 123374 nieuwe bedrijven
geschapen.
De veestapel heeft hot cijfer van vóór
den oorlog reeds overschreden, daar men
van den grasnbouw meer en meer tot de
veeteelt is overgegaan. Van groote econo
mische betcekenis de vlasbouw met een
jaarlijkachen uitvoer van ca. 20.000 ton.
Naast vlas zijn de voornaamste uitvoerar
tikelen hout (240.000 standards), boter
(10,761 ton) en lijnzaad.
De industrie werkt in hoofdzaak voor de
binnenlandsche markt. (Ongeveer 22 pet. is
voor export bestemd). Zij verschaft aan ca.
50.000 arbeiders werk.
De uitvoer neemt van jaar tot jaar toe.
In de laatste 3 jaren werden de volgende
cijfers bereikt, (in millioenen Lats): 179.6,
188.4, 217,5, Do invoer bedroeg in dienzelf
den tijd (in millioenen Lats); 280.6, 260.3
240,0. Er valt dus een voortdurende afname
in den invoer te constateeren, terwijl de
uitvoer toeneemt.
In betrekkelijk korten tijd heeft Letland
zijn financiën op orde gebracht. Zijn valuta
is sedert 1921 gestabiliseerd en van 1922
af is volledige dekking in goud voor zijn
banken ingevoerd (1 Lat is 1 gouden franc).
Het staatsbudget is met ca 160 millioen
Lats in evenwicht.
Letlands economische positie is verze
kerd, Het heeft in de eerste 10 jaren van
zijn vrijheid veel gedaan en veel bereikt.
Met goede vooruitzichten begint hetf het
tweede decennium van zijn onafhankelijk
heid. Letland ziet zijn taak daarin, naast
de zorg voor eigen maatschappelijke en
eultureele ontwikkeling, in nauwe samen
werking met zijn noordelijke en zuidelijke
buren, de schakel tusschen het oosten en
het westen te zijn. Zijn havens, alsmede
zijn spoor- en waterwegen, stelt het ter
beschikking van het verkeer en door ver
eenvoudiging der douane-formaliteiten, en
afschaffing der visa tracht het alle hinder
palen, die personen- en goederenvervoer
zouden kunnen belemmeren, uit den weg te
ruimen.
Als lid van den Volkenbond wil Letland
er naar vermogen toe bijdragen de vrede te
bestendigen, de verwezenlijking van een
BaJtischen Statenbond te bevorderen en
goede betrekkingen te onderhouden tot alle
mogendheden.
Naar het vijfde eeuwfeest van Jeanne d'Arc
Dc tradiüoneelo Jéïtnne d'Aro-feesten te
Orleans (burgerlijke, militaire en religieuse)
zullen in het voorjaar van 1929 een buiten
gewoon karakter dragen, ter herinnering
aan het vijfde eeuwfeest van de bevrijding
van de stad dcor Jeanne d'Arc. Het oude
fort Tourelles en do voornaamste plaatsen,
waar de voornaamste feiten uit de geschie
denis plaats vonden, zullen zoo mogelijk
in hun ouden slaat worden teruggebracht.
Verder zal aan Jeanne d'Arc eer bewezen
worden door de Fransche Provincies, en
door den Franschen soldaat uit alle
eeuwen. Er zullen historische optochten
plaats vinden. Ook zal het 51sto nationale
gymnastiekfeest te Orleans gevierd wor
den. Tevens zullen hier steekspelen en an
dere (internationale en nationale) sport
en landelijke feesten worden gehouden. In
Orleans vindt men verschillende kasteelen.
Hier is de oude abdy van St. Benoit sur
Loire, dateoiende uit den tijd van de eer
ste Fransche Koningen, waar zich het graf
bevindt van den stichter van de Orde in
een gouden rcliquioënkas verrijkt met edel
gesteenten, welke de monniken medebrach
ten van Mont Cassin (Italië), toen zij moes
ten vluchten voor de Lombarden. De kleine
kerk te Geimigny bezit een prachtig kerk
raam uit Treves afkoms'ig, geschonken
door Karei den Grooten i-n het jaar 800,
alsmede een mezaiek, dat tijdens de kruis
tochten van Ivcnstantinopel werd medege
bracht. Beioemd is ook het oude kasteel
Sully met zijn pantsertorentjes, ringgracht
muren en zijn roemrijk verleden. Iets naar
het Oosten ligt Cléry, waar zich do tombe
van ivoning Lodewijk XI bevindt, die vol
gens een gelofte hier begraven is. Bij
Rouaan ligt Meung, Beaugency met zijn
ouden toren, Chambord dat aan het Renais-
sance-tijdperk de-et denken. De stad Or
leans, het Ger.abum van de Galliërs, werd
in het jaar 52 voor Christus door Julius
Cesar ingenomen en verbrand. De stad
werd opgebouwd en verkreeg den naam
van Aureliamim, echter kreeg ze in de 6de
eeuw zijn tegenwoordigen naam. In 450
bood de stad met succes tegenstand tegen
Attila, in 856 weid de stad door de Noor
mannen geplunderd. In 1338 gaf Koning
Philips van Frankrijk het Hertogdom Or
leans als leengoed aan zijn zoon, den voor
vader der Fransche Koningen. In 1428 tij
dens den honderdjarigen oorlog doorstond
het een beleg van S maanden door de En-
gelschen; Orleans, dat reeds zes maanden
belegerd was, dreigde zich te moeten over
geven, ondanks haar taaien tegenstand,
toen Jeanne d'Arc van Koning Karei VII
op Lacht kreeg (Februari 1428) om de stad
te hulp te snellen. Eerst slaagde zij erin
om op den avond van 29 April dc stad
binnen te dringen met een convooi levens
middelen, waaraan groot gebrek was. Toen
verL'eef zij do Engelschen achtereenvol
gens van de verschillende bastilles, welke
deze bezet hielden rondom de stad, en nam
op 7 Mei de torens in, welke de brug over
de Loire verdedigden. Jeanne d'Arc was
hiervan zoo overtuigd, dat zij van te vo
ren voorspelde: vanavond trekken wij Or
leans binnen. Werkelijk had 's avonds do
triomphale intocht plaats, op 8 Mei braken
de Engelschen na hun groote verliezen het
beleg op. Den volgenden morgen ging de
Maagd van Orleans mee met oen processie,
welke de stad doortrok. Ieder jaar worden
op 7 en S Mei de traditioneele Jeanne d'Arc
feesten gehouden naar" aanleiding van de
bevrijding der stad. De stad Orleans bezit
talrijke bezienswaardigheden, haar musea
behooreu tot de voornaamste van Frank
rijk; de kathedraal, het stadhuis (vroeger
hotel Groslot), de klokkentoren, de oude
huizen, de woning van Jacques Boucher,
waar Jeanne d'Arc woonde, het huis van
Agnes Sorel (in prachtigen Renaissance
stijl) en dat van Frans, de oude straten,
de oude kerken (St. Aignan, St. Paul, N. D.
en de Recouvrance), de ruines van de „Cha-
pellc St. Jacques", de crypte van St. Avit,
kort geleden teruggevonden onder het
meisjeslyceum. Ook de omgeving van Or
leans is, afgezien nog van de boomkwee-
kerijen en rosariums, bijzonder interessant.
De rivier de Loirete welke 13 K.M. lang
is, ontspringt te Bouillon-Soiree op de bin
nenplaats, van het gelijknamige kasteel,
oude wocnpla&ts van Lord Brolingbroke,
'n Egelsche banneling en waar Voltaire in
1720 verbleef, komt te St. Hilaire op dc Loi
re uit, nadat 't door verschillende schilder
achtige bassins gestroomd is, waar zich tal
van vervallen molens bevinden. Aan den
provincialen weg, welke bijna evenwijdig
aan den stroom loopt, vindt men verschil
lende buitenverblijven: „Beauvoir" van
Maarschalk Grouchy, „Beauséjour" souve
nir van Cora Bearl, „Randau", waar Pol-
tine den Hertog van Guise doodde met
een musket; „Florentine" van Cath. de
Médicis, die zooals men weet te Florence
geboren is, ..Poulil", jachtverblijf van'Hen
drik IV, waar Gcntien Hervet geboren
werd.
RADIO IN HET BARRE NOORDEN.
Veel van de eenzaamheid en afzondering,
die eens het deel was van de deelnemers
aan Poolexpedities en andere mannen, die
hun leven bij de Pool slijten, is, dank zij de
radio thans voor goed verdwenen. Dit lec-
ren wij uit de verhalen van de Rawson-Mac
Millan-Expeditie naar het Noorden van La
brador en Baffinsland, die veertien maan
den in het Poolijs heeft doorgebracht en
nu kort geleden is teruggekeerd. Zoowel
zend- als ontvangapparaten had. deze expe
ditie medegenomen en men heeft er geen
spijt van gehad.
Toen de Eskimo's en Indianen de gasten
waren van de loden der expeditie, waren
zij verrukt over de programma's, die door
tientallen stations- in de Vereenigde Staten
uitgezonden werden.
Verder hielpen de radio-toestellen, wel
ke door Mac Millan aan de Moravische zen
delingen en zelfs aan den Gouverneur van
Groenland aangeboden werden, het leven
in het barre Noordon niet weinig opvroolij-
ken.
Toestellen werden geplaatst in de huizen
van zendelingen te Nam en Hippedale. De
mannen waren in één woord opgetogen,
toen het bleek, dat zij behalve de Ameri-
kaansche programma's ook die van de sta
tions in hun geboorteland: Duitschland.
Tsjeeho-Slowakije of Engeland konden op
nemen.
DE SNELHEID VAN DEN RADIO
DIENST.
Van de snelheden, welke onmogelijk zijn bij
toepassing van de radio, worden eenige in
teressante staaltjes gemeld:
Ergens in de buurt van de Aleoeten-eilan-
den bij Japan bevindt zich de beroemde
schoener „Morrissey", waarmede Admiraal
Peary indertijd de reis naar de Noordpool
maakte. Aan boord van dit schip zijn de
leden van de McCrakken Expeditie, weike
er op uit is, om opgravingen te doen naar j
prae-historische schedels voor Amerikaan-
sche Musea. Hoewol het werk aardig vor
derde, bestond de mogelijkheid, dat er mee
opgehouden moest worden, omdat de am-
munitievoorraad opraakte en het werken
zonder wapenen in die streken onmoge
lijk is.
De marconist aan boord van het schip
wist echter raad. Hij zocht verbinding met
een amateurstation in Nebraska en gaf dit
een telegram over bestemd voor een am
munitiefabriek te Chicago. Twee uur na
verzending van het bericht wat' het reeds
op de plaats van bestemming aangekomen,
dank zij de solidariteit van de Amerikaan-
sche amateurs, die het telegram telkens aan
elkander overgaven en den volgenden mor
gen vroeg werden de gevraagde patronen
reeds naar Alaska verzonden.
Een ander staaltje:
Voor een groot gezelschap, allen leden
en genoodigden van de Foreign Commerce
Club of New-York, vond een demonstratie
plaats, waarop aangetoond werd, hoe zeer
de radio van nut kan zijn voor den handel.
Alfred Morton, van de Radio-Corpora-
tion'of America zette uiteen, hoe snel de
radio-communicatie kan werken en gaf eeni
ge aardige demonstraties.
Door middel van een Morsesleutel, die
verbonden was met den zender van de R.O.
A. te New-York, en ook te Francisco werd
een telegram gezonden naar alle schepen
binnen het bereik van don zender, waarin
verzocht werd om onmiddellijk hun resp.
posities op te geven aan Astorhotel, waar
dc bijeenkomst gehouden werd.
Binnen een half uur tijds waren niet min
der dan 81 rapporten binnen van schepen,
die den oproep gehoord hadden.
Een tweede proef bestond uit het zenden
van telegrammen naar vijf groote wereld
steden met het verzoek om opgave van den
weerstoestand aldaar. Binnen één minuut
berichtte Londen, dat het droog was en hel
der; na ruim een halve minuut seinde Ho
nolulu, dat de lucht bewolkt was. Parijs
meldde na twee minuten, dat het weer er
akelig was en dat het regende; ook Ber
lijn klaagde reeds na een enkele minuut
over het druilerige weer, terwijl Buenos
Aires binnen denzelfden tijdsduur een op
getogen telegram zond over het prachtige
zomerweer aldaar
EEMLAND arr. 14 Nov. van Hamburg
te Amsterdam.
ZEELANDIA (thuisr.) vertr. 14 Nov. v.
Vigo.
HOLLAND—AFRIKA LIJN.
BÏLLITON (thuisr) arr. 14 Nov. te
Zanzibar.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
ARENDSKERK (thuisr.) vertr. 14 Nov.
van Alexandrië.
D1NXELDIJK arr. 13 Nov. van Seattle
te Portland (O.).
EDONI arr. 15 Nov. van New Orleans
te Rotterdam.
NIEUW AMSCTERDAM, Rott. naar
New York, pass. 14 Nov. Cape Race.
SPAARNDAM gesign. 13 Nov. op 180
mijl Z.W. van Valencia, Rotterdam naar
New-Orelans.
VOLENDAM, Rotterdam naar Havana,
vertr. 14 Nov. van Santander.
WESTERDIJK van Rotterdam naar
New York, pass. 14 Nov. Dover.
HOL' .ND—BR ITS CH INDIë LIJN.
ANDIJK (thuisr.) vertr. 14 Nov. van Co
lombo.
BOVENKERK vertr. 15 Nov. van Rot
terdam naar Britsch-Indië.
SLI EDI'ECHT arr. 15 Nov. van Britsch
Indië te Rotterdam.
HOLLAND—OOST AZIë LIJN.
OOSTKERK (uitr.) arr. 14 Nov. te
Port Said.
HOLLAND—WEST AFRIKA LIJN.
GROTIUS (uitr.) wordt 14 Nov. te Free
town verwacht.
REGGESTEOOM vertr. 15 Nov. van
Amsterdam naar West Afrika.
RIJNLAND arr. 15 Nov. van W. Afrika
te Amsterdam.
TEXEL vertr. 13 Nov. van Aarhus naar
Amsterdam.
ROTTERDAMSCHE LLC,
BANDOENG arr. 15 Nov.
Huwelijkslced.
De heor rende opgewonden door 't groo
te warenhuis. Trap op, trap of tot "n be
diende hem aanklampte: „Zoekt u iets in
heerenkleedingï", vroeg de employé ge
dienstig.
„Ik zoek iets in dameskleeding", zei de
geagiteerde heer. „Ik ben m'n vrouw
UIT DE RADIO-WERELD.
EEN KRACHTIG ZENDSTATION KOMT
IN ALGIERS.
In 1930 zal men het eeuwfeest van het
binnenrukken der Franschen in Algiers met
grooten luister vieren. De commissie, die
zich tot taak heeft gesteld, om dit herden
kingsfeest tc organisecren, zal. met 't oog
op dc groote mogelijkheden, welke de radio
uit een oogunt van propaganda voor toeris
me, industrie en handel biedt, in Algiers
een buitengewoon krachtig zendstation bou
wen, dat overal in Europa hoorbaar is.
Alleen voor den bouw van het station is
reeds een bedrag van twee millioen Francs
uitgetrokken. 'De zender komt in de buurt
van Algiers, op ongeveer 25 kilometer van
de stad. De energie zal minstens 35 kilowatt
in de antenne bedragen. De studio's worden
te Algiers zelve gevestigd.
Tri de kolonie bestaat zeer veel animo
voor den nieuwen zender en het benoodigde
bedrag was zeer spoedig volte ekencL
KORTE OF LANGE GOLVEN BIJ
ZEPPELIN VLUCHTEN?
Nu de Graf Zeppelin weer goed en wel
van de trip naar Amerika teruggekeerd is.
is het duidelijk gebleken, dat de radio-in
stallatie voor lange golven die men aan
boord had en die door Telefunken was ge--]
bouwd, niet aan de gestelde eischen heeft i
kunnen beantwoorden.
Vóór de vlucht was men er van over- I
tuigd, dat de langegolfzender de communi- I
catie met de aarde gedurende het geheele
traject zou kunnen verzorgen. Hoe geheel
anders is dit echter uitgekomen
Het beste bewijs, dat de installatie niet
aan de eischen kon beantwoorden, is zeker
wel het feit, dat do omroeper van den
Doutschlandsender er niet in slaagde om
tijdens de proefvlucht van de „Graf Zeppe
lin" het luchtschip te verstaan. Dit wordt
nog onderstreept door het feit. dat tijdens
de vlucht over den oceaan communicatie
slechts mogelijk was door middel van den
inderhaast nog meegenomen kortegolfin-
stallatie van de Deutsche Versuchsantalt
für Luftschiffahrt".
Zonder deze kortegolf-installatie zou het
niet mogelijk zijn geweest om voortdurend
met de bewoonde wereld in contact te blij
ven.
Zijn wij wel ingelicht dan wordt het
op het oogenblik in het luchtschip be-
overwogen, om bij volgende vluchten den
provisorischen kortegolfzender, welke zich
vindt, door een permanenten te vervangen.
Stoomvaartberichten
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND.
KARIMATA (uitr.) pass. 13 Nov. Perim
RIOUW vertr. 15 Nov. van Amsterdam
naar Hamburg.
SOEMBA (uitr.) vertr. 13 Nov. van Sa
bang.
KON. HOLL. LLOYD.
AMSTELLAND arr. 15 Nov. van Am-
sterdam te Hamburg.
DELFLAND (uitr.) pass. 14 Nov. Las
Palmas, i
I
te Soerabaja.
DELI (uitr.) pass. 14 Nov. Kj>
GORONTALO (thuisr.) arr Blï
Suez.
INDRAPOERA (uitr.) vertr.
Suez.
INSULINDE, 14 Nov. van
naar Batavia, was 5 uur 10 nam iB" tfï
KOTA RADJA (tlmisr.) pasjCJ
KOTA INTEN (thuisr.) vertr.'L <J
van Belawan.
MADIOEN (thuisr.) arr. k
Marseille. 'J
MOD JOKER TO (uitr.) pasSt VCTI
Einisterre.
MOD JOKER TO (uitr.) pag|
ber Sagres. 'er k
PATRIA (thuisr.) vertr. i0,boTeI
Colombo. n
SITOEBONDO (uitr.) vertr.
Suez.
TAMBORA (uitr.) arr. 15 No», D:re
wan.
TJERMIMAI (thuisr.) pasji
Kaap del Armi.
TOSARI vertr. 14 Nov. van
naar Hamburg.
'oor
even;
ROTTERDAM-ZUID AMERlgS»
ALCHIBA vertr. 14 Nov. van
dam naar Hamburg.
ALPHARD (uitr.) arr. 14 Norjf
sario.
ALWAKI arr. 14 Nov. van 1
Rotterdam.
MIRACH (uitr.) vertr. 14 Nov. j
STOOMVAART MIJ. OCEAJ
AUTOMEDON, van Japan n
dam arr. 14 Nov. tc Londen.
ADRASTUS, van Japan naa:
1Vi~v. te Belawa
II
uren
eZOO
De wereldbekende
blijft het geschiktste adres voor
zijn
Leiden en Omstreken door
Grootste Sorteerimg
Laagste Prijzen een
Prima Kwaliteiten
Leuke sobering iapuiiruiien,
extra aanbieding
Alle kleuren Koordünweel.
Daar kant li van prclileeren.
Aangekocht: Aardige eiien en
gevverke Zijde, komt nooit weer Cl.
Extra aanbieding
Fluweeien
Aangchocht: 100 c.M. br. Zijde,
kleur op kleur gewerkt
9ö c.M. br. Gekeperd Velvet,
Buitengewoon voordeelig
Ui
2 El breed Wil'e Terftiy Bear, j
gekost hebbende 3,59, ilia-s M
2 El br. Engelschs Mantelslofien,
die kwaliteil moei zien, o
- f
Kwalit. die li jaren kunt dragen
Efien en gewer 4eVelour de Laine jj,
2 El br. Zwarie Manlelpeluche, u f
gekosi hebbende 9,50, thans h" t
Wij bieden aan in HEERENSTOFFEHj
onze bekende blauwe Jongensratiné 2,89 *^l
Blauw Heerenratiné in 10 soorten.
2 El bread Lodenstoffen, spotkoopje 2,1!
1 Coupon blauw Katitié voor Heerenjas 13,9®
1 Coupon Fantasiestoi voor Hesrenjas
1 Coupon blauw Kamgaren voor Heerencostuum 18,9®
I Coupon FanJasiestoS voor Heerencostuum 13,9® j
II Coupon voor Heerenpantalon 2,98 4,90 9,9® i
Aanbevelend, 1
„De Wereldbekende
ZAKEN DOOR HET GEHEELE LAND.
