buitenland.
Binnenland.
nng*
DINSDAG 6 NOVEMBER 1928
No. 6019
)e ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week. f2.50 per kwartaal
lij onze Agenten 20 cent per weekf 2.60 per kwartaal
franco per postf2.95 per kwartaal
Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonnó's ver-
tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
een ij uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
erdam
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
Bureaux: RAPENBURG No. 10
LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent perregol
Yoor Ingezonden Mcdcdeelingen wordt hot
n dubbele van het tarief berekend. s
Kleine advertentiën, van ton hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of govraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop f 0.50.
eman
giste
Olyn;
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
VO!;—
igen,
Licht en Liefde
Jisterenavond is in de Stadsgehoorzaal
Leiden een muziekuitvoering gegeven
blinden uit het St. Henricus-gesticht
Grave ten bate van de blinden.
rd in
het 0;
spr,
en is
ïeat
a-voor
len H
m stcs
ingebt
.5 me:
iplaai
I7ij hebben dat alles gezien
N. En nu schiet ons in het geheugen een
vers van Guido Gezelle. Hij schildert
rin, eenvoudig een wandelenden ouden
[f;: i, zóó, dat gc, die verzen lezend, dien
1 als voor u z i e t wandelen. En dan be-
ij hebben die uitvoering bijgewoond,
e z i e n, hoe die blinden musiceerden,
zij lazen, hoe zij op den aardbol den
vonden, en gezien- de aandachtige
mgstelling en de ontroerde bewonde-
van de honderden in de volle groote
boOH: tój
dit 5! P
Citim
regels,
)lymp it de dichter met de volgende
.mcd; oef gew ongen uit de van aandoening
en ht geknepen keel (welke regels ge
Igzaam hardop moet lezen):
.Ziet ge Looft nu God en dankt
em,
Want die man daar, dien ge ziet,
Hij en ziet u God beroofde hem van
ilicht hij en ziet u niet."
W ij hebben gisteren gezien, maar de
Énden zij zagen ons niet....
En wij hebben gewaardeerd de Gods
ave van het licht, van onze oogen....
Onze oogen.... waarmede wij hebben
ezien en nóg zien, ook al zijn ze gestorven,
:e ouders, onze vrienden; waarmede wij
/schoonheid in Gods schepping kunnen
lieten.
)nze oogeno, dat zij altijd alleen
in open zijn voor het doel, waarmede
(liefde van den Schepper ze geschapen
ft.
Om op te stijgen langs het natuurlijke
git tot de liefde voor God.
D i e liefdezij heeft gisterenavond
jchitterd in volle zonne-glans! 't Is die
welke schept gestichten als te Gra-
e, waar de blinden een te-huis vinden vol
Ederijke verzorging, en waar zij worden
formd tot nuttige menschen in het maat-
ghappelijk leven, 't Is die liefde, welke
1 onze Kerk schenkt een leger van reli-
sen, dat de wereld overwint door hun
ar-leven, door bun goed-zijn, dat zich
t voor klle ongelukken! Hoe straalde
renavond weer breed-uit de levens-
lëJi o o n h e i d van onze katholieke ge-
jhten waarop toevallig ook elders in
f nummer onzer courant wordt gewezen!
Wij mogen ons veroorloven voor de
(derden, die gisterenavond de uitvoe-
l in de Stadsgehoorzaal te Leiden bij
den, die gebeurtenis te belichten in
m licht onzer Christelijke levensopvat-
En dan herhalen wij Guido Gezelle:
(Looft nu God en dankt Hem!"
DUITSCHLAND.
Het metaalconflict.
cestie in den Pruisisch en
Landdag.
[adat de bemoeiingen binnen de inter-
ioneele commissie van de Pruisische
ringspartijen om een gemeenschappe-
voorstel inzake de uitsluiting in het
irgebiod aan de orde te stellen, waren
ukt, kwam de sociaal-democratische
[-fractie gisteren nogmaals bijeen
nu ook harerzijds tot een apart voor-
>1 te besluiten, behelzend, dat de staats-
:ring moet worden uitgenoodigd met
aandrang de rijksregeering te bewc-
dat zij de scheidsrechterlijke uit-
k van haar organen eerbiedigt en on-
ichte ingrijpen der ondernemers ar
il
Jerder moet gemeenschappelijk met de
xsregeering worden onderzocht, hoe den
>r het massaal-ontslag ontstanen groo-
i nood 't hoofd kan worden geboden.
Daar nu door bijna alle fracties afzon-
tliike voorstellen inzake den arbeiders-
od in 't Roergebied zijn ingediend, zal de
dag heden nog wel niet definitief zijn
►uding bepalen, doch de afzonderlijke
orstellen na lange besprekingen naar de
emissie verwijzen.
Een Katholieke resolutie.
In de districtsvergadering van het ver
bond van R. K. arbeidersvereenigingeh, te
Gclsenkircken gehouden, werd de volgende
resolutie inzake de uitsluiting der metaal
bewerkers in het Roergebied aangenomen:
„De Katholieke arbeiders in het dis
trict Gelsenkirchen betuigen hun volle
sympathie niet de uitgesloten christelijke
arbe.ders en wenschen hun succes in hun
re.Ltvaardigen strijd. Trouw aan de vakbe
weging en strenge discipline moeten daar
bij echter het eerste beginsel-zijn. Wij ho
pen, dat allen, die bij de beslissing betrok
ken zijn, zich zullen laten leiden door hun
gevoel van verantwoordelijkheid voor het
lot van bet geheele volk en de eeuwige go-
ïcchtighsid. Het volk zal hun dankbaai
zijn voor een goede oplossing der moeilijk
heden. Deze strijd geeft ook aanleiding
nog eens te wijzen op de noodzato'. ei
van organisatie der arbeiders".
RUSLAND.
Ontslag van Sovjet-ambtenaren.
Niet betrouwbaar genoeg.
Naar aanleiding van de klachten over
het onbetrouwbare optreden van Sovjet-
ambteniren in de gebieden tusschen Nisnji-
Nowgorod en Kalsa-n heeft de regeering
een speciale er mmissie daarheen gezonden
met de opdracht drastische maatregelen te
nemen.
He commissie heeft in kort geding onge
veer 300 ambtenaren ontslagen van wie eT
velen reeds onder het tsaristische- rëg'me
een staatsbetrekking bekleed hebben. De
communistische disciplinaire commissie te
Moskou beeft de- plaatselijke partij-organi
saties in Jekaterinoslaf gereorganiseerd en
56 vooraanstaande communisten uit de
partij gezet, omdat zij niet de politiek der
partij volgen.
CHINA.
De zcerO'Gvers weer in actie.
Reuter meldt d.d. gisteren uit Hankou,
dat een troep Chinecsche roovers, die ver
momd als passagiers aan boord waren ge
komen, het Britsche s.s. „Shasi" kort na 't
vertrek uit Hankou in haar macht heeft ge
bracht door een plotseüngen overval. Een
Chineesehe handelaar werd gedood, een
tweede gewond. De bandieten sloten den
kapitein op in zijn kajuit, plunderden de
hutten van de passagiers, schoten een van
de passagiers in het been en ontkwamen
met een buit van 15 a 20.000 Mexicaansche
dollars.
JAPAN
De kroningsplechtigheid.
2400 Japansche communisten
gearresteerd.
Heden hebben te Kyoto de kronings
plechtigheden van keizer Hirohito plaats.
De kosten werden op 60 millioen gulden
geschat
In een officieel communiqué wordt mee
gedeeld, dat in geheel Japan meer dan 2400
communisten zijn gearresteerd, omdat zq
getracht hebben, de feestelijkheden ter
viering van de kroning van den Japan-
schen keizer te verstoren.
Bovendien werd op bevel van den ÜTapan-
schen gouverneur-genera-al van Korea de
organisatie van „Jonge Koreanen" opgehe
ven. De officieele leider van deze organi
satie werd eveneens gearresteerd en ter be-
sch.kiring van de Japansche justitie ge
steld.
Naar uit Londen wordt gemeld, zal een
der Engelsche prinsen in den loop van het
volgende jaar een reis naar Japan onderne
men teneinde keizer Hirohito het eeretee-
ken van de Orde van den Kousenband te
overhandigen. Prins Arthur van Connaught
volbracht in 1905 een dergelijke opdraclu
bij den grootvader van den nieuwen kei
zer van Japan en kort voor het uitbreken
van den oorlog bij den thans overleden
keizer.
AMERIKA.
De presidentsverkiezingen.
Een opgewonden stemming.
De opgewonden stemming, die aan den
vooravond onder de bevolking hecrscüi,
wordt door een bericht uit Jesup in Geor
gia gekenteckend. Naar aanleiding van een
gesprek over de verkiezingen tusschen een
rechter en een sjerif, kwam het tusschen
beido personen tot een handgemeen,, dat
ontaardde in een gevecht met mes en
pistool, waarbij de rechter gedood werd.
Hij had in den loop van het gesprek den
sjerif, die evenals hij een aanhanger van
Hoover is, een aanhanger van Smith ge
noemd. Hierover werd de sjerif zoo woe
dend, dat hij op den rechter aanvloog, die
zich eerst met de vuist verdedigde, daarna
met een mes. Ten slotte schoot de sjerif
den rechter dood. Hij is gean-^eerd.
De moordenaar van generaal Obregori.
Hij zegt gefolterd te zijn.
José Leon-Torral verklaarde tijdens dc
behandeling van zijn proces wegens den
moord op Obregon, dat bij na zijn arresta
tie gemarteld werd door de politie, die hen.
wilde doen bel ennen. dat hij medeplichti
gen had. Torral zcide:
„Men heeft mij aan mijn duimen opge
hangen en uitgestrekt op een pijnbank en
ook andere kwellingen moest ik onder
gaan. Nimmer heb ik zoo erg geleden, ais
toen ik op de pijnbank lag. Een van mijn
duimen gei ank te los en ik bleef aan slechts
cc'n duim hangen. Yerv igens heeft men mij
opgehangen aan een touw, dat om mijn
b rst was geslagen, zoodat ik nauwelijks
ko
ademhalen
Door de T. o'i ;e
lat To. ral deze pi,
oi Jt evenwel ontkend,
gingen heeft onder-
Li!: era!c ovenrmnïrig :;i Nicaragua.
Mones da tot president
gekozen.
Volgers de zoo j .1st bekend geworden
res baten is de liberale candidaat, gene
raal Jose Maria M -ca la. gekozen tot pre-
s dent van Xicara: met een meerder
heid van c: oer 10.000 stemmen. Zooals
men v.cet zijn de liberalen de tegenstan
ders van cc huidige door de Ver. Staten
gesteunde re: coring van Diaz. De verkie
zingen, clic oi.der toez'cht van Amerikaan
se1 e troepen plaats hadden, zijn zonder in
cidenten verloopen.
ALG. VERGADERING R.-K. ARTSEN-
VEREENIGiNG.
Op Zaterdag 3- tii 'Zondag 4 November
is in „Parkzicht" te Amsterdam de jaar-
lijksche frige neene vergadering dei R.-K.
Art s e n v e r y-. :\i gi n g gehouden.
In de door den voorzitter, dr. L. H. van
Romunde, gehouden openingsrede werd
met voldoening teruggezien op de werk
zaamheid, door de vereemging het afge-
loopen jaar .ntplooid.
Opname van zieken in zieken
huizen.
Dr. L. M. van Romunde heeft een voor
dracht gehouden over bovenstaand onder
werp.
Als medici weten wij allen, aldus spr.,
dat er gevallen zijn, waarin opname nood
zakelijk en noodig is, waarin geen onzer ook
maar een oogenblik zou aarzelen ..in op
name voor te schrijven.
Daarnaast staan echter tal van gevallen,
waarin de medische aanwijzing tot opna
me twijfelachtig is, soms geheel onnoodig
en waarbij het dan voor het grootste deel
overwegingen van geheel anderen aard zijn
die den geneesheer tot ziekenhuisopname
doen besluiten.
Spr. keurde dit laatste af.
Aan een opname in een ziekenhuis zijn
vaak moreele gevaren verbonden voor
de patiënten zelf en voor de omgeving,
waaraan zij onttrokken worden. Spr. wees
op de heiligheid en onverbreekbaarheid
an het huiselijk gezinsleven.
Ik geef gaarne toe, aldus spr., dat de pa
tiënt in een ziekenhuis in een meer hygië
nische omgeving komt te liggen, maar /ou
juist een dergelijk geval, thuis behandeld,
er niet veel eerder toe leiden, dat er in
zulk een huisgezin hygiënischer toestanden
onder invloed van den behandelendcn ge
neesheer ontstaan; en daardoor vele mis
standen worden uit den weg geruimd 1
vroeg spr.
Daarbij komt nog, dat de wijkverpleging
in de laatste tientallen jaren zoo'n groote
vlucht gonomen heeft, dat men tegenwoor
dig welhaast in elk dorp, laat staan in elke
stad, een afdeeling vanhet Wit-Gele-Kruis.
of van liet Groene Kruis kan aantreffen.
Vervolgens belichtte spr. den socialei,
kant van hei vraagstuk, er op wijzend, dat
door de verzekeringsmaatschappijen er
voor do patiënten geen financieele bezwa
ren zijn om bij ziekte het ziekenhuis te
praefereeren boven het thuis blijven.
Niets is natuurlijker, aldus besloot spr.
zijn rede, dan dat wij, R.-K. medici, onze
R.-K. patiënten het liefst zullen onder
brengen in een Roomsche inrichting, In
een Roomsch milieu, 't Is niet, omdat daar
1 tijd de verpleging beter is dan in anders
denkende ziekenhuizen, maar omdat zij in
de laalste zooveel moeten missen. Een goe
de katholiek verlangt ook geestelijke spijs.
Hij wenscht ongestoord zijn dagelijksche
gebeden te kunnen verrichten, verlangt bij
tijden naar een godsdienstigen troost, om
over het ontvangen der H. Sacramenten
niet te spreken.
Op de rede volgde een discussie, waarbij
bleek, dat niet allen het ia alles met den
spreker eens waien.
VOORDRACHTEN OVER THERESE
NEUMANN.
In de Zondagmiddag gehouden vergade
ring werden door dr. Seidl, Sanitatsrat te
Wald-S.issen, prof. dr. Alois Mager, pro
fessor in de Psychologie aan de Universi
teit te Salzburg en dr. Crobach behandeld
de gebeurtenissen te Konnersreuth met
'lhérese Neumann.
Op deze vergadering was aanwezig Z. D.
H. Mgr. J. D. J. Aengenent, bisschop van
Haarlem, Mgr. H. J. M. Ta skin, pres'dent
van het Groot Seminarie en meerdere an
dere geestelijken.
Referaat Sanitatsrat Dr. Seidel.
Allereerst verkreeg het woord Sanitats
rat Dr. Seme! uit Waldsassen, die als con-
sulteerer 1 geneesheer de ziektegeschiede
nis van Therese liecft meegemaakt. Hij
was het ook, ouder wiens leiding de con
trole van veertien dagen stond, die zij in
de kliniek van prof. Ewald in Eerlangen
heeft ondergaan.
Dr. Seide:, een van de hoofdgetuigen dus
van het drama van Konnersreuth beschreef
op zeer gedetailleerde wijze de persoon en
de ziektegeschie ienis van Therese.
Therese we- .1 geboren in den nacht van
CV ede Vrijdag op Paasch-Zaterdag 1901.
/.e was de oudste van een eenvoudige en
vrome boeren-faiuilie. Bijzondere jeugd-
ziekiua maalde ze niet door. Op school
leerde ze gre-d. Verder worden de eigen
schappon vn haar meisjes-karakter 't
meest door de ontkenning van beide uiter
sten gekenmerkt. Bijzonder gevoelig was
ze niet, onverschillig evenmin. Ze had mis
schien een beetje last van duizeligheid
maar verder was ze erg normaal. Bijzon
der godsdienstig kon ze in haar meisjes
jaren niet genoemd worden.
Van het leven van de eerbiedwaardige
Anna Katharine Emmerich, dat in sommi
ge opzichten met he't hare overeenkomt (en
waarvan men tot haar nadeel heeft willen
partij trekken) had ze nooit iets gelezen
of gehoord.
Op 20 Maart 1918 komt dan plotseling
het begin van haar lijdensgeschiedenis. Er
gens in het dorp breekt brand uit. Therese,
..rachtig gebouwd en actief in het huïshon
den als ze was, roerde zich duchtig bij het
blusschingswerk. Op een ladder gaf ze
voortdurend emmers water omhoog. Hier
bij kwam ze te vallen. Kletsnat en doode-
lijk vermoeid keert ze terug in haar woning
Daarna beginnen haar klachten. Ze ziju
eerst van algemeene nerveuze aard: hoofd
pijn, oververmoeidheid, gebrek aan eetlust,
braken. Een maagbloeding brengt haar in
't ziekenhuis van Dr. S., waar ze veertien
dagen verpleegd wordt. De diagnose die
dr. S. hier stelde, luidde: hysterie (een
complex van grootendeels onverklaarbare
lichamelijke afwijkingen, die, omdait ze niet
door ziektetoestanden van organen worden
veroorzaakt, van psychische oorsprong moe
ten worden geacht) na s h o c k. De shock
werd hier vertegenwoordigd door haar val
bij het blusschingswerk.
Na haar verblijf in het ziekenhuis, dat
zonder resultaat bleef, nemen haar klach
ten toe. Ze kan niet meer staan, wordt
bedlegerig en een steeds toenemende blind
heid maakt zich van haar meester. Als
haar vader uit de oorlog terug komt her
kent ze hem niet meer. Krampen en ver
lammingen in de ledematen treden op.
Tenslotte wordt ze blind en doof. Uit oor,
neus en keel komt een etterige afscheiding.
Alle behandehng blijft zonder succes.
Toch maakt haar tragisch ziekbed haar
niet lusteloos of wanhopig. Ze bidt en
blijft bidden, in het bijzonder tot haar
naamgenoot de H. Theresia van het Kind
Jezus. Ia merkwaardige aansluiting aan
haar godsvrucht wordt ze plotseling ziende
op het feest van do heilige. En later, op
de verjaardag van haar beschermheilige
verdwijnt haar verlamming. Ze kan weer
staan en loopen.
In November 1925 krijgt ze plotseling
heftige buikpijn. Dr. S., weer ter hulp ge
roepen, vindt een blindedarmontsteking,
die op het punt staat door te breken. In
verband met het voorhanden levensgevaar
raadt hij onmiddellijke overbrenging naar
het ziekenhuis. Maar op den avond dat hij
haar verwacht, krijgt hij plotseling telefo
nisch bericht, dat haar bezwaren geweken
zijn na haar vurig gebed tot de H. There
sia. Den volgenden dag komt ze in gezel
schap van haar pastoor op zijn spreekuur.
Ze vertelt hoe of ze een visioen gehad
heeft, waarin Theresia haar verzekerde
dat ze niet behoefde geopereerd te wor
den en dat ze O. L. Heer moest gaan dan
ken in de kerk. Uit de begeleidende ver
schijnselen maakt dr. S. op, dat de ontste
king plotseling doorgebroken was in de
dikke -darm en zoo de onverwachte gene
zing tot stand gekomen was.
In de vasten van 1926 beginnen Thc-
rese's oogen te bloeden. In de goede week
haar handen en voeten en een plek in de
hartstreek. Hierbij sluiten zich de beken-
do extasen aan, die dan voortduren tot elke
Vrijdag toe. Alleen op bijzondere feesten
die op Vrijdag vallen, zooals b.v. het pa-
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Heden hebben in Japan de kronings-
plcchtigheden plaats van den keizer.
De Etna in werking (Buit. Ber. 2o blad).
BINNENLAND.
Op de alg. verg. der R. K. Artsen-
Vereeniging zijn belangwekkende voor
drachten gehouden over Therese Neumann.
(lfcte blad).
De St. JosephgezeMenvereenigingen en
de tooneelkunst. (2de blad).
Een concert van de blinden uit het St.
Henricusgesticht te Grave. (1ste blad).
Deze dingen werden begeleid door de ge
schiedenis van haar hongertoestand. Ge
bruikte /e in het begin nog kleine hoeveel
heden vloeistof en voedsel, laler wordt dit
steeds meer onmogelijk. Tenslotte neemt
ze alleen een zeer kleine hoeveelheid wator
tot zich, cm het doorslikken van het. kleine
deel der H. Hostie, die ze iederen morgen
ontvangt, mogelijk te maken. Na Paschen
1928 gebeurt dit zelfs niet meer. De andere
verschijnselen van haar stofwisseling zijn
met die abnormale toestand geheel in sa
menhang. De uitscheidingen van haar hon
gerend lichaam worden buitengewoon ge-
Tot zoover do lichamelijke verschijnse
len. Ze verdraagt haar ziekte mot een on
uitputtelijk geduld en haar eenige wensch
is, volkomen Gods wil ten uitvoer te bren
gen.
Dan volgen een aantal kritische opmer
kingen van dr. S. over de ziektegeschiede
nis.
Vorder motiveert hij zijn diagnose van;
zwaro hysterie.
Hysterio is door suggestie dikwijls tot'
genezing to brengen. Thereso's mentaliteit
werd echter nooit geschokt, maar steeds
gedragen door haar innig godsdienstig le
ven. Hieruit, ook uit de coïncidentie van:
Therese's genezingen en de feestdagen van!
haar heilige naamgenoote, kunnen wel ar
gumenten geput worden om die genezin
gen door suggestie to verklaren. Maar dit
is dan wel suggestie van een heel bijzon
der soort, die in andere gevallen niet voor
komt. En hier valt de grens tusschen het
natuurlijke en het bovennatuurlijke buiten
de waarnemingen van den medicus.
Van het meeste belang acht dr. Seidel
echter de resultaten van haar stofwisse
ling. Deze werden met pijnlijke nauwgezet
heid gecontroleerd tijdens haar isolement
van 14 dagen in de neurologische kliniek
in Erlangen. Vier volkomen betrouwbare
zusters, waren onder S. onmiddelijke lei
ding en na zeer gedctailleerdo instructie
met haar verzorging en bewaking belast.
Dagelijks werd ze gewogen. En vooraï
hierbij kwam het wonderbaarlijke vast te
staan, dat zij die dagelijks oen fractie van!
een gram in de H. Hostie aan vaste stof
tot zich nam, die telkens aanzienlijke hoe
veelheden bloed verloor, een wisselend ge
wicht vertoonde. Zoo nam, trots voortdu
rende algemeene stofwisseling, trots ge
wichtsverlies langs anderen weg, haar li
chaamsgewicht eens in enkele dagen 1.5
K.G. en eens 2 K.G. too. Dit is na haar,
langdurige hongertoestand het meest para
doxale. Dit was ook de reden van arg
waan van de niet-kétholieke prof. Ewald*
dio uit do nauwkeurige protocollen wél niet
anders dan besluiten kon, dat hier „etwaö
nicht stimmte". Dat hij hiermede een be
wust of onbewust bedrog insinueerde, dat
ondanks allo voorzorgen ingeslopon was»
kan men niet anders verwachten van1
iemand, die veronderstelt dat alles door
natuurlijke factoren te verklaren moet zijn!,
Besumeerend legt dr. S. den nadruk op
do volgende punten:
lo. dat twijfel aan de maatregelen en
protocollen in haar isolatiotijd onredelijk
is;
2o. dat de wisselende kurve van haar
gewicht natuurwetenschappelijke verkla
ringswijzen in de steek laat
3o. dat haar stigmata spontaan ont-
staan en zeker niet door, zij het onbe
wuste, zelfsvcrwondingcn
4e. dat haar extasen omtrent het lijden
van O. H. Jezus Christus een volkomen
echte indruk maken
5c. dat de uitscheidingen van haar li
chaam overeenkomen met die tijdens een
hongertoestand te verwachten zijn en dat
haar bloed dat ze afscheidt normaal bloed,
is;
6e. dat ze moreel en verder lichamelijk
een volkomen normale indruk maakt en
dat haar psyche geheel gedragen wordt
door haar innerlijke godsdienstige overtui
ging;
7c. dat de kwestie van geldelijk voor
deel in haar geval volkomen uitgesloten
moet worden.