BUITENLAND
BINNENLAND.
rjj BONNEMEri"oPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
lker.j-yoor Leiden 19 cent per week. f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week. f2.60 per kwartaal
PqJI Franco per postf 2.95 per kwartaal
ting I Het Geïllustreerd Zondagsblad is roor de Abonné'a ver-
Jkrijgbaar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor-
aal uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., mot Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeolingen wordt het
dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop f0.50.
:RS Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Nog één maand
aDE*i t
landdi Wij kunnen eemge gegevens verstrekken
Pflwntrent de resultaten van de actie voor het
kwal#" Schaepm&nfonds. Niet het totaal-resul-
F. "WlfcAt dab blijft geheim tot de eerstvolgen-
stigdie Partijraadsvergadering maar cijfers
it eenige kieskringen.
Er is, voorzoovor de gegevens
kendzijn op 15 November
rordt de eerste ronde gesloten één kies
baar de taxe ad 1 gld. per R. Iv.
in 1925 is gehaald en zelfs over
treden, d.i. de Kieskring Leeuwarden,
m 1925 het aantal kiezers bedroeg
(1329, en waar nu is opgehaald 14542 gld.,
jus 1.29 per kiezer.
Verder zijn er in de Kieskring Tilburg 3,
[aarlem 2, 's-Hertogenhosch 2, Overijssel 5,
limburg 11 gemeenten en is er in do Kies-
ng Leiden 1 gemeente, waar ge-
and taxe is gehaald of overschreden.
In do kieskring Leiden is het 3e ge-
leente Warmond met 657 Katholieke
in 1925 waar 734.80 is opgebracht.
,i. 1.11 per kiezer. Hulde aan Warmond
Nog noemen wij verder de gemeente
[aarlem, waarin 12011 gld. is verzameld,
'a<t op de 11320 kiezers 1.06 per hoofcl is.
aan En Roermond, dat met z'n 8599 gl3. het
en tot 2.23 per kiezer heeft gebracht.
En de Kieskring Leiden? En dc
sepcej
a 3 Leiden? Als wij de getallen kenden,
jembokooals wij ze nog niet durven noemen
L^' ^Maar: van de 15 November scheidt ons nog
één maand.
Om heb belang der zaak, het eminente
xe jbelang schamen wij ons niet, achten wij heb
oon ons eon plicht, er nogmaals aan te herin-
mei?Cren' mein n0® Z'jn kijjdrage schenken'
kwin#au' °°k onze redactie zich gaarne
120Sjpiet de ontvangst en verantwoording daar-
■an wil belasten!
Vrijheid van Godsdienst
Missie-tijdschriften en Missie-almanak-
120 ken geven vaak interessante lectuur. Toen
wij dezer dagen de Borneo-almanak
r b1£<29 Jer paiers Capucijnen doorbladerden
biKfi en een „brief" lazen over „Missiepogingen
onder de Bataks", trof ons bijzonder het
!ES volgende:
951
!o"Wf.' Met groote droefheid zullen de Mis-
Q.P1? sionarissen in Indië het vernomen heb-
ben, dat in 1862 de Protestantsche zen-
4; ding op dit arbeidsveld beslag legde.
Van toen af was 't den Roomschen
priester niet meer toegestaan er missie
werk te doen. En nog blijft 't gesloten
terrein. Verzoekèn van de Bataks om
Roomsche priesters worden door de Re
geering ter zijde gelegd. Verzoeken, 'n
Pastoor te vestigen in Sibolga voor de
ruim 100 katholieken in Tapanoeli, wor-
ISEL ^en" afgewezen,- en slechts blijft 't too
gestaan, dezen tweemaal 's jaars ie be
zoeken.
Ons katholiek program-punt vraagt, dat
de belemmering van de vrijheid van gods
dienstoefening, neergelegd in art. 177 van
I2(jde Wet op Staatsinrichting van Ned. In-
"jdië, worde weggenomen.
Art. 177 vordert, dat christenleeraars,
'priesters en zendelingen, het verlof van
den gouverneur-generaal moeten hebben
om hun dienstwerk in oenig bepaald ge
deelte van Ned.-ïndië te verrichten.
De belemmering bestaat dus in dc be
paling, dat onze priesters het verlof van
den gouverneur-generaal noodig hebben
om te voldoen aan het bevel van den
Christus.
Daaraan moet een einde komen.
Dat is een katholiek verlangen. Wij kun
nen niet billijken, dat menschelijke wetge
ving belemmert de verwezenlijking van
het Evangelie-woord: „Gaat en verkondigt
het Evangelie aan alle volkeren".
Aan onze katholieke kamerfractie
1 alles op z'n tijd en ieder op z'n plaats 1
laxal moet worden overgelaten, om bij een sa-
Bed* menwerking met andere partijen, die zij in
'''ais ai?emeer belang van Staat en Kerk
ONG gewenscht acht, ook dit programpunt ver
wezenbjkt te krijgen.
Ons verlangen in deze is van fundamen
teels beteekenis, van principieelen aard.
zw
lebop
FRANKRIJK.
Het Horan-rr.ysterie opgehelderd.
Het mysterie der publicatie van het
Fransche diplomatieke memorandum in
zake de vlootovereenkomst met Engeland
is eindelijk opgehelderd. Volgens een
communiqué, uitgegeven door het ministerie
van Buitenlandsche Zaken, heeft het on
derzoek aangetoond dat er geen sprake is
van corruptie bij de ambtenaren, doch
slechts van een vergissing begaan door
een ambtenaar van de persafdeeling va®
het departement. Het blijkt nu, dat Horan
de documenten ontvangen heeft- van een
Fransch journalist, die deze op zijn beurt
gekregen had van een jong ambtenaar, die
tijdelijk belast was met de persafdee'ing
van het ministerie van Buitenlandsehe Za
ken. Aangenomen wordt, dat beiden in on
wetendheid en te goeder trouw gehandeld
hebben en niet met de bedoeling, een ge
heim document te ontvreemden.
Gezegd wordt nu. dat c!c ambtenaar aa-n
den journalist, die veelvuldig de persafdee
ling aam den Quai d'Orsay bezocht, het be
treffende document toonde en hem toe
stond, daaruit aanteekeningen te maken
vor een artikel, hetgeen vaak gebeurde. Dc
journalist verzocht hem toen, of hij het do
cument niet mede mocht nemen naar huis
hetgeen werd toegestaan. De journalist
heeft op zijn beurt het document aan Ho
ran getoond, die eveneens vroeg, het te mo
gen medenemen naar zijn bureau, wat even
eens werd toegestaan.
De kwestie heeft thans een politiek ka
rakter gekregen en de oppositie heeft er
een nieuw wapen in gevonden voor een aan
val op de regeering va® Poincaré.
RUSLAND.
De keizerin-weduwe overleden.
De laatste gekroonde keizerin.
De keizerin-weduwe van Rusland, Maria
Feodorowna is he den na middag 7 uur Qp
haar kasteel Hvidoere, nabij Kopenhagen,
overleden.
Haar dochters, Xenia en Olga waren aan
heb sterfbed aanwezig.
Met Maria Feodorowna is de laatste ge
kroonde keizerin van Rusland heengegaan.
Prinses Dagmar van Denemarken die na
haar overgaan tot de Orthodoxe kerk in
Oct-ober 1-S66 den naam ontving van Maria
Feodorowna en in hetzelfde jaar den troon
opvolger van Rusland, Alexander Alexan-
drowitsj huwde, nadat zij met diens oude
ren gestorven broeder verloofd ws ge
weest, werd keizerin van Rusland, toen
Alexander III den troon besteeg na den
moord op Alexander II in Maart 1881. Ge
durende dertien jaren was zij gemalin van
den regeerenden keizer: na diens dood
droeg zij den titel van keizerin-weduwe.
POLEN.
De algemeene staking te Lodz.
Daar de onderhandelingen tusschen de
textielarbeiders cn de patroons te Lodz
mislukt zijn is heden te Lodz de algemeene
staking uitgebroken.
Jn Oost-Galioië is het- tusschen stakende
landarbeiders en do plaatselijke politie te
Rawa Rceska tot bloedige botsingen geko
men.
CHINA.
Zendeüngcnhuizen verwest.
Naar uit Peking gemeld wordt werden
de meeste scholen en ziekenhuizen in de
provincie Honan, die door zendelingen van
de Canndeesche Eenheidkerk gesticht wa
ren, dour soldaten van het leger van gene
raal Feng geplunderd en in brand gesto
ken.
AUSTRALIË
De havenstaking.
Hard tegen hard.
Zaterdagnacht heeft te Melbourne op
nieuw een bomaanslag plaats gehad.
De woning van een meesterknecht was
ditmaal het doelwit. Een deel van net per
ceel werd verwoest, maar niemand is ge
wond.
Uit Adelaide wordt gemeld, dat in de
haven en cp straat herhaaldelijk botsingen
plaats hebben tusschen stakers en vrijwil
ligers. Vooral in de omgeving van het kan
toor, waar alle arbeiders hun loon ontvan
gen. komt het herhaaldelijk tot vecht® ir-
tijen, waarbij dc woede der stakers zich
vooral tegen buitenlanders richt. Sterke
afdeelingen politietroepen zijn op de been
gebracht, om de ongeregeldheden te onder
drukken. Dit heeft, weer geleid tot nog
grooter wcede der stakers op de vrijwilli
gers, terwijl de werkgevers gestijfd worden
in hun besluit, den arbeiders, olie tijdens de
ri aking aan het werk zijn gebleven, een be-
voorrejhte positie tc geven. Zaterdag ziju
drie vechtersbazen gearresteerd.
De toegang tot het station van Adelaide
wordt door de politie bewaakt, nadat het
Zaterdag op het perron tot vechtpartijen
is gekomen tusschen stakers en vrijwilli
gers. De reederijen hebben besloten, do sta
kers, die zich aan intimidatie van werkwil
ligen schuldig hebben gemaakt, niet meer
in dienst te nemen. Wanneer er aan de po
gingen tot intimidatie geen einde komt, zul
len er nog meer vrijwilligers worden opge
roepen.
Intusschen neemt de staking to Adelaide
in omvang af.
PROV. STATEN VAN ZUID-HÖLLAND.
De vergaderingen van de Prov. Staten
van Zuid-Holland gedurende hunne aan
staande tweede gewone zitting, zullen
behoudens bericht van het tegendeel ge
houden worden in de vergaderzaal van de
Eerste Kamer der Staten-Ceneraal.
De eerste vergadering is uitgeschreven
tegen Dinsdag 13 November, des vcormid-
dags 11 uur.
Gedeputeerde Staten stellen voor aan de
Volksuniversiteiten te 's-Gravenhage en te
Rotterdam, te beginnen met hot jaar 1929
en tot wederopzegging, ieder een subsidie
uit de provincial kas te vermenen van
1000 gulden. Voorts wordt voorgesteld aan
de Vereeniging Centrale Proeftuin voor
Goeree en Overflakkee gevestigd te Mid-
delharnis, voor de jaren 192S en 1929 een
subsidie toe te kennen van ƒ350 per jaar.
Ged. Stalen stellen aan de vergadering
der Prov. Staten voor hen te machtigen tot
het sluiten van een overeenkomst met het
Centraal bestuur van de Vereeniging tot
Christelijke verzorging van krankzinnigen
in Nederland, betreffende beschikbaavsl?1-
ling van een aantal plaatsen in de stichting
Vogelenzang te Bennebroek-Hollcgom. Bij
de ontwcrp-overe.enkomst wordt o.a.
voorgesteld dat de provincie Zuid-Holland
bovengenoemde ver. boven de reeds ter
leen verstrekte bedragen, een bedrag van
800.000 leent, door de vereeniging boven
de reeds ter leen bed,ragen, een
bedrag van 800.000 "leent, door do ver
eeniging benoodigd voor den bouw en de
inrichting der evengenoemde stichting. Do
vereeniging verbindt zich, totdat het bij
deze overeenkomst ter leen verstrekte be
drag geheel zal zijn afgelost, boven de reeds
krachtens vorige overeenkomsten voor
Zuid-Hollandscke patiënten beschikbaar te
stellen 294 plaatsen voor mannen cn 443
plaatsen voor vrouwen, in de eerlang te
openen stichting Vogelenzang, voor Zuid-
Hollandsche krankzinnigen beschikbaar te
stellen 100 plaatsen voor mannen en 100
plaatsen voor mannen en 100 plaatsen voor
vrouwen, met dien verstande evenwel, dat
in onderling overleg tusschen Gedeputeer
de Staten cn het bestuur der vereeniging
een gedeelte dezer nieuwe plaatsen be
schikbaar kan wc:.'en gesteld in de stich
ting „Bloernendar!tc Lcosduinen.
Nog stellen Ged. Staten voor een wijzi
ging van het bijzonder, reglement voor den
polder De Wilde Voenen (gemeenten Bleis-
wijk cn Moercapelle).
Vragen van Kamerleden.
Het transport van
'oeschonkencn.
Het Tweede Kamerlid Klcerekoper/heeft
den ministers van binneninndsehc zaken cn
landbouw en van justitie de volgende vra
gen gesteld
1. Zijn niet de ministers van binnenland-
sche zaken en van justitie van oordeel, dat
het een onrec'jf: is tegenover de politie, dat
dc mannen, die worden uitgezonden om de
omgeving van een beschonken persoon in
veiligheid te brengen voor diens red-eloozc
ruwheden niet zijn uitgerust met eenig ver
voermiddel, dat voor zulk een transport ge
schikt is, gelijk dat elders pleegt te ge
beuren?
22. Is het bovendien niet hoogst verkeerd
dat volwassenen, en kinderen met name,
het weerzinwekkende sleuren langs den pu-
blieken weg van zulke benevelde individuen
gadeslaan, hetgeen bij herhaling leidt tct
botsingen met de politie, welko de ver
keerde uiting zijn van een in zich zelf be
grijpelijk verzet tegen een wijze van optre
den als waartoe dc politie, door haar on
voldoende uitrusting, in zulke gevallen
wordt gedwongen?
3. Zijn de ministers bereid, te overwegen,
wat hunnerzijds gedaan kan worden om in
den hierboven geschetste® misstand veran
dering te brengen, voor zoover dat moge
lijk zal blijken?
DE ZEPPELIN HEEFT TEGENWIND EN VERTRAGING
HEDENMIDDAG WAARSCHIJNLIJK TE LAKEHURST
EEN DER STABILISATIEVLAKKEN BESCHADIGD
Ruw weer en schade.
Zaterdagavond werd van de „Graf Zep
pelin" een draadlocs telegram ontvangen,
waarin werd medegedeeld, dat een der ho
rizontale stabilisceringsvlakken van het
luchtschip ten gevolge van ruw weer, -.lat
men "had ontmoet, beschadigd was.
Hetzelfde telegram werd ook aan het mi
nisterie van Marine te Washington ge
seind, terwijl tevens werd verzocht, een
stoomschip opdracht te geven, den koers
van de Zeppelin te volgen. De positie van
het luchtschip was toen 33 gr. N.Br. en 45
gr. W.L., terwijl de snelheid tot 50 knoopen
per uur was verminderd.
De mededeeling werd bevestigd door den
zich eveneens aan boord van de Zcopclin
bevindenden commandant van het Amevi-
kaansche bestuurbare luchtschip „Los An
geles", Rcsendahl. De Zeppelin had, naar
hij mededeelde, hevige regenvlagen ont
moet.
Na ontvangst der eenigszins alarmecren-
de berichten werd door het Amerikaansche
ministerie van Marine aan alle te Hampton
Roads en Charleston voor anker liggende
torpedojagers order gegeven zich voor
eventueele hulpverleening gereed tc hou
den.
Intusschen werd echter een nieuw draad
loos bericht ontvangen, waarin werd mede
gedeeld, dat de bij wijze van voorzorgs
maatregel in het eerste telegram ver
zochte zending van een stoomboot niet
meer noodig was, aangezien men cr inluid
de^ reeds in geslaagd was, dc schade te
herstellen. Bevestigd werd, dat het lucht
schip recht c p kaap Hatteras aanstuurde,
Se lort Zaterdagmiddag vijf uur Amstcr-
damsehon tijd stond de Zeppelin in geregel
de radioverbinding met de stations in dc
Vereenigde Stalen.
Intusschen had het Amerikaansche mi
nisterie van Marine aan dr. Eck'.ner doen
weten, dat spoedig tegenwind tc verwach
ten is en hem geadviseerd, zijn koers wat
meer Zuidelijk via de Berm-jdv.-c.landen te
houden.
Vertraging.
Nadat de „Graf Zeppelin" reeds Zondag
ochtend 6 uur 50 tijd. van New York, d.i.
omstreeks middernacht Amsterdamsehe
tijd, de Bermuda-eilanden was gepasseerd
en men dientengevolge in de stellige moo
ning verkeerde, dat het luchtschip in elk
geval Zondagmiddag op het vliegveld te
Lakehurst zou landen, moest helaas blijken,
dat deze verwachting ijdel is geweest.
Dr. Eckener heeft zich genoodzaakt ge
zien, do snelheid van het luchtschip zoo
danig te verminderen, dat het volgens cor.
berok M ing van den chef van den marine
staf te Washington niet vóór Maandagoch
tend acht uur NewYorksche tijd, d.w.z.
Maandagmiddag 1 uur Amsterdamsehe tijd,
cp Lakehurst zal kunnen arriveeren.
Het marineluchtstation ontving namelijk
halfzeven gisteravond Amsterdamsehe lijd
een draadloos bericht, volgens hetwelk de
Zeppelin zich op dat ocgenblik op 95 K.M.
"ii Westen en 32 K.M. ten Zuiden van dc
Bermuda-eilanden bevond.
Naar hieruit blijkt, heeft dr. Eckener
zelfs een eindweegs terug moeten v ie.-jen,
waardoor hij zich toen opnieuw bij cle
eilandengroep bevond, die hij zooals ge
zegd reeds in den vroegen ochtend was ge
passeerd.
Inderdaad is bet luchtschip gisteravond
kwart over elf Amsterdamsehe tijd opnieuw
de Bermuda-groep, en wel het St. Georges-
ciland, gepasseerd. De Zeppelin vloog toen
in Westelijke richting.
Om 5 uur in den namiddag (Amsterdam
sehe tijd) had het marineluchtstation reeds
via het radiostation te Norfolk van het
luchtschip een draadloos bericht ontvin
gen, waarin werd medegedeeld, dat dc Zep
pelin zich op da oogenblik nog altijd s'.ecMs
pp 130 K.M. ten Noord-ocstcn der Beruiu-
dagroep bevond en wegens hevigen tegen
wind, di eninen ontmoet had, zich genood
zaakt zag naar het Zuidwesten (dus uit cle
goed richting) af te wijken, ten einde een
gebied met gunstiger windrichting ie be-
ieiken. Overigens was alles wel, terwijl men
nog een voldoenden voorraad brandstoffen
bezat.
Naar de commandant van het marine-
luchtstation in verband met een en ander
verklaarde, beeft het luchtschip in vijf uur
tijds slechts een traject van 240 K.M. afge-
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
De keizerin-weduwe van Rusland te Ko*
penhagen overleden.
De algemeene staking te Lodz.
De „Graf Zeppelin" beschadigd boven
den Oceaan. Wegens vertraging komt de
Zeppelin waarschijnlijk eerst hedenmiddag
te Lakehurst aan. (Men zie eventueele na
dere Telegrammen).
BINNENLAND.
Hartelijke en grootsche ontvangst van
Z D. H. Mgr. Aenger.ent te Rotterdam.
(Kerknieuws, 2e blad;.
Te Rotterdam is door de politie een
inbreker neergeschoten (Gem. Berichten,
2de blad).
De regeering over de maatregelen tegen
mond- en klauwzeer. (L. en T., 1ste blad).
Te Warmond is overleden wethouder W.
Heemskerk, (lste blad).
lcgd, d.w.z. gemiddeld nog geen 50 K.M.
per uur.
Inderdaad blijkt uit een draadloos tele
gram van den zich aan boord bevindenden
specialen verslaggever van de „Lokal An-
zeigerRolf Brandt, dat het luchtschip
slechts zeer langzamen voortgang maakte.
Tevens deelde hij mede, dat opnieuw repa
raties aan de stabiiiseeringsvlakkcn wer
den uitgevoerd en dat dr. Eckener er reeds
rekening mee hield, dat de Amerikaansche
kust Zondag niet meer zou worden bereikt,
indien althans dc hevige tegenwind niet
spoedig zou gaan liggen. Een en ander werd
ook door het draadloos station te Hamilton
op do Bermuda-eilanden bevestigd, dat
eveneens meldde, dat hot luchtschip sinds
middernacht nauwelijks verder was ■geko
men en tegen ongewoon krachtigen tegen
wind to kampen had.
Het wachten duurt lang.
Zondag was Lakehurst natuurlijk eivil
met belangstellenden, zoodat er al spoedig
niets moer te verkrijgen was. Er was zelfs
geen banaan meer machtig te worden, ook
niet tegen hooge prijzen.
Onder de officieren op Lakehurst
heerschte vrij groolc ontstemming wegens
de groote moeite die men had, om van
Eckener berichten over zijn posiiio los te
krijgen. Vice-admiraal Moffet, de comman
dant van het vliegveld, heeft tweemaal op
zijn dringende verzoeken om inlichtingen
van Eckei.er ten antwoord gekregen, „dit
men het te druk had met het uitzenden va*
berichten voor dc pers" (zooals men weet,
Leeft o. a het Kearst-coneern het monopo
lie voor de berichtgeving over den tocht
verkregen) dan dat men positieberichten
kon uitzenden. Ten slotte seinde Mofiet
1 echtst:ceks aan Rosendahl, wiens supe
rieur hij is, doch ook deze bewaarde het
stilzwijgen. Totdat dan eindelijk om hall-
tv/ee oen positicbcricht loskwam.
Door een cn ander kreeg men tc Lake
hurst den indruk, dat Eckener bepaalde re
denen heeft, waaróm hij zoo spaarzaam is
met het geven van inlichtingen omtrent co
positie, die bet luchtschip inneemt.
In verband hiermede verluidt, dat de
averij, die de Zeppelin door het scheuren
van een der stabilisceringsvlakken heeft
geleden, ernstiger is, dan men aanvankelijk
i:ad gedacht. Klaarblijkelijk heeft L,et
s^chts voorlcopig gerepareerde stabiliaee-
ringsvlak aan den hevigen tegenwind, niet
voldoende weerstand kunnen bieden.
De terugrois.
De Zeppelin zal slechts tien dagen in
Amerika blijver., daar dr. Eckener op do
luchtvaarttontoonstelling te Berlijn aanwe
zig wil ziju. Voor de thuisreis rijn reeds
vijf passagiers gcbcekt.
Een stukje geschiedenis.
Dc tocht van de „Graf Zeppelin" is een
nieuwe triomf van dc grootsche uitvinding
van den gcnialen Duitschen constructeur
graaf Ferdinand von Zeppelin. Men kan
de vaart van het luchtschip eclncr niet op
zich zelf beschouwen, aldus schrijft het
„Hbld." Want de groote reis die thans tot
uitvoering is gebracht, is voorbereid door
een lange iccks mislukkingen. Wie herin
nert ze zich niet uit de jaren van vóór den
oorlog? Denken wij hierbij in bet bijzonder
aan de ramp van Echtcrdingen in 1903,
toen zelfs bij den taai-enthousiasten, rots
vast op zich zelf vcrtrouwenc.cn construc
teur, twijfel begen te lijzen aan de moge
lijkheid van zijn welslagen.
Zijn wetenschappelijke zin en zijn on
wrikbaar geloof dat hij op den goeden weg
