BUITENLAND. BINNENLAND. Rechtzaken. 20ste Jaargang MAANDAG 8 OCTOBER 1928 No 5995 •5e VBONNEMEN-öPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: "Voor Leiden 19 cent per weekf 2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week. f2.60 per kwartaal Franco per postf2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 et. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 K ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mcdcdeelingen wordt het dnbbclo van hot tarief berekend. a Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, wnarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagdj hnnr en ver huur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit drie bladen. V Een goed boek. Goede lectuur moet worden aanbevolen! Is nuttig, dat men een goed boek leest. Nuttig voor ontspanning of voor leering of voor beide. Natuurlijk kan men ook van goede lec tuur een onmatig en dus verkeerd ge bruik maken. Als men leest bijv., wanneer men arbeiden of rusten moet, of wanneer voor ons zelf een andere ontspanning be ter is, of op een tijd dat huisgenooten of vrienden op ons gezelschap mogen reke nen. Van alle goede dingen kan een verkeerd gebruik worden getracht; ook dus van goede lectuur. Maar vast staat, dat een goed boek een verfrisschenden, een veredelenden invloed kan hebben op den lezer. En bedroevend is het, dat zoo velen hun tijd verslenteren langs de straten en wegen in plaats van 'ns thuis een goed boek te lezen. En er zouden heel wat minder leeghoof den door eigen schuld en onbeduidende veelpraters zijn, als er meer goede boeken werden gelezen. Een goed boek is een hefboom, die den •geest losrukt uit het platvloersche. Verderfelijk is de invloed van een I slecht boek. Het kan de phantasie be smeuren en de wilskracht knakken, zoo dat er haast geen herstel mogelijk is. Waar gewetenlooze individuen er hun werk van maken ook in onze stad Lei den; wij zouden de namen, derzulkcn aan een schandpaal willen slaan om juist en bij voorkeur aan jeugdige personen te ver- koopen slechte boeken cn tijdschriften daar is waakzaamheid van ouders en overheden een hoogst ernstige plicht, ter wille van de geestelijke en lichamelijke ge zondheid der hunnen. Maar dan ook tegelijkertijd positief werken d. v. z. zorgen voor goede, ont spannende en ontwikkelende lectuur. Tot deze opmerkingen geven ons aan leiding aankondigingen in onze courant van Zaterdag, nl. dat te Leiden zijn ge opend de Volksbond-Bibliotheek (Zater dags 79 uur) en de Vincentius-Bibüo- theek (Dinsdag en Zaterdag 7.30—8.30 en Donderdag 7S uur). Er zijn meer gelegenheden in onze stad waar men goede boeken kan lezen. En in vele kleinere gemeenten en dox-- pen zijn ook tegenwoordig voortreffelijke bibliotheken. Ook een particulier kan wel 'ns een goed boek uitleenen —men denkt er te weinig aan, dat men daardoor een vruchtbaar werk van .naastenliefde kan verrichten! Dc komende wintermaanden benutte men met zichzelf en anderen een goeden dienst te bewijzen met een goed boek! De Britsch-Fransche vlootovercenkomst. Het gevaarlijkste document van den 1 a a t s t e n t ij d. In de ,,Neue Freie Presse" bespreekt Lloyd George de Engekch-Fransche vloot- overcenkomst, welke hij ,het gevaarlijkste document, van den laatster, tijd'' noemt. Dc Eugelsche openbare meening is door de officieeie en offieieuse inlichtingen in den waan gebracht, dab de regeeringen van de Vereenigde Staten, Italië en Japan van alle bijzonderheden van de Engel sch-Fran- sche vJootovereenkomst op de hoogte wer den gesteld. Het njlijkt thans echter, dat zulks niet het geval is. daar in de Aniéri- kaansche nota uitdrukkelijk wordt betoogd, dab Washington met den tekst, doch sleclus een samenvatting van den inhoud ontvan gen heeft. Nadat Lloyd George de gevaren van de duikbooten voor Engeland besproken heeft vervolgt hij: „Doch hoe belangrijk onk het vraagstuk der duikbooten zijn mag het is nog niet zoo belangrijk als een andere clausule, welke klaarblijkelijk in dc geheime over eenkomst is opgenomen. Ik bedoel de En- gelsehe officieeie erkenning van het Fran sche standpunt in zake de militaire reser ves, zooals dit standpunt door Paul Bon cour in de voorbereidende ontwapenings conferentie te Genève is uiteengezet. Frank rijk en zijn geallieerden kunnen binnen eenigo dagen meer dan acht millioen ge oefende soldaten onder de wapenen roepen. Het is daarom geen wonder, dat Italië zich tegenover de overeenkomst onbehaag lijk voelt en dat Duitschland tegenover de Fransche bewering, dat de bezetting van het 11 ij nl and noodzakelijk is ter vorzeke- riüg van de Fransche veiligheid zeer sceptisch gezind is. Wanneer het juist blijkt, dat de Engelsch Fransche overeenkomst van de zijde van Engeland een clausule bevat, waarbij wordt beoogd, bij alle besprekingen over de ontwapening de aanduiding van deze belangrijke reserves te verhinderen, dat is de zaak van den vrede door de regeeringen van Frankrijk en Engeland eenvoudig ver raden en prijsgegeven". OOSTENRIJK. uE ZEVENDE OCTOBER. Kalm verloop te Wiener Neustadt. Geweldige maatregelen. Zooals wij Zaterdag voorspelden in ons Buiten!. Weekoverzicht, is het ook gegaan. De Zondag is te Wiener Neustadt zeer kalm verloopen, uitgezonderd eenige kleine incidenten. Wanneer men ook dergelijke voorbereidende maatregelen neemt, als de Oostcnrijksche regeering heeft genomen, is zoo'n uitslag ook wel te verwachten. In het hospitaal te Wiener Neustadt waren o.a. 300 extra bedden in gereedheid ge bracht. Sterke posten cavalerie en politie te paard hielden toezicht in de hoofdstra ten. Een speciale inlichtingsdienst was ge organiseerd. In de regeeringsgebouwen wa ren 1350 man politie geconcentreerd met geweren gewapend. Op het hocfdplein en op alle toegangs wegen naar de stad warer. prikkeldraad versperringen met slechts nauwe doorgan gen aangebracht. Ter weerszijden van het hoofdplein waren zeven machinegeweren geplaatst, terwijl achter dc prikkeldraad versperringen de troepen liun stellingen hadden ingenomen. De soldaten waren van handgranaten en gasmaskers voorzien. Do winkels waren gesloten. Zaterdagavond zes uur waren 6000 man van den Weenschen „Schutzbund" onder bevel van generaal Körner gearriveerd. Om lialfnegen was de stad in het donker gehuld, doch er waren maatregelen ge troffen, om voor krachtige verlichting te kunnen zorgen. O.a. waren, op de torens van de academie zoeklichten geplaatst. Te tv stoeten. Om negen uur verlieten de eerste de monstranten den Turnplatz. De marsch werd opgeluisterd door ,yele muziekkorp sen en in den stoet werden banieren en vlaggen meegedragen. Het totaal aantal demonstranten der Heimwehr wordt op 18.000 a 20.000 geschat en zij werden door talrijke toeschouwers, die zich tijdig een plaatsje hadden verze kerd. hartelijk toegejuicht. De stoet had ongeveer veertig minuten noodig om te passecren en vervolgde zijn weg over den Hauptplatz terug naar den Turnplatz. Om kwart vóór eenen gingen de betoo gers rustig uiteen en trokken naar het station om naar hun respectieve woon plaatsen terug te kecren. Even ordelijk als de optócht der Heim wehr geschiedde de marsch der circa 35.000 socialistische betoogers, die om twaalf uur begon. De ordedienst was zoo georganiseerd, dat de betoogers der beide partijen elkaar evenmin konden zien als ho"r°n. Op den Hauptplatz-stelden zich de vijf tienduizend man van den republikcinschen Schutzbund een onderdeel van de socia listische betoogersmassa op. De plaats vervangende Landeshauptmann van Neder- Oostenrijk. Helmer sprak de betoogers toe. De taak der politie werd hier niet alleen vergemakkelijkt-door het ordelijk optreden der betoogers, doch bovenT o was hun aantal belangrijk minder dan - - wacht werd De scialistische pers had sproken van ongeveer honderddui" man, terwijl, hun aantal hoogstens 25' ••9 bedroeg. De socialisten troffen het. minder r met het weer dan hun rechtsche tege» monstranten. want om drie uur viel zware plasregen neer, die het animo s' bekoelde. Hierdoor werd echter ook i regelmatige wegvloeien van de deelne vertraagd. Om vier uur waren zeven c: treinen met Schutzbündler vertrokken, i de anderen moesten van dc gewone treinen gebruik maken. Kleine incidentjes. Wat de incidenten betreft allereerst werden in de speciale treinen naar Wiener Neustadt ongeveer tweejionderd commu nisten ontdekt, die echter niet ter plaatse arriveerden, daar zij weer naar Weenen werden teruggezonden. In Wiener Neustadt werden 62 communisten gearresteerd, die trachtten de arbeiders op te hitsen tot wanordelijkheden. Vermelding verdient ook nog de ont dekking, dat de socialisten te Weenen en verschillende hoofdsteden van de provincie geheime draadlooze stations hadden opge richt, die echter direct door de autoritei ten werden gedemonteerd. De 'bevolking van Weenen werd den ge- hoelen dag voortdurend door extra-edities van de bladen en door berichten van de radio op de hoogte gehouden van het ver loop der betoogingen in Wiener Neustadt. De politie te Weenen behoefde slechts eenige malen handelend op te treden. In Weenen werden 67 communisten gearres teerd en naar het politiebureau overge bracht. Bij het aanbreken van de duister nis werden zij echter allen weer vrijgela ten. ROEMENIE. Prins Nicolaas te Boekarest terug. Zaterdagavond om zes uur is prins Nico- laas uit Parijs te Boekarest teruggekeerd. Op het station werd hij door de koningin weduwe Maria en door de geheele regee ring, niet den premier Bratianu aan het hoofd, benevens door alle hofdignitarissen ontvangen. De begroeting tusschen de ko ningin-weduwe en den prins was uiterst hartelijk. AZIE De hervormingen in Afghanistan. De sluier b 1 ij f t. Uit Kaboel wordt gemeld: In verband met de groote verontwaardiging onder do stammen, aangewakkerd tot verzet door Mohammedan nsche priesters, is het voor stel van den koning tot afschaffing van d :n sluier voor de vrouwen ingetrokken. AUSTRALIt Stormachtige scènes te Melbourne. Vele stakers geneigd tot werk- h er vat'ting. De Zond.Hr:, ce V b bourne gehouden zit ting van de conferentie van haven- en transportarbeiders en zeelieden werd door stormachtige scènes gekenmerkt. Eén gedelegeerde, die voorstelde dat 'de havenarbeiders den arbeid zouden hervat ten, werd mot geweldpleging bedreigd. De conferentie besloot, nieuw juridisch advies in te winnen omtrent- de rechtsgeldigheid der wet op de transportarbeiders. Daar zij voor een hopelooze situatie staan, zijn vele gedelegeerden sterk vóór werkhervatting. CHINA. Missionaris vrijgelaten. Volgens berichten uit Hankau is een mis sionaris, die 18 dagen lang door Chinee- sche roovers gevangen gehouden is, tegen losgeld vrijgelaten en naar de Katholieke missie te Sin Yan Chow teruggekeerd. De geestelijke is in zijn gevangenschap zeer slecht behandeld. Zijn gezondheid heeft zeer geleden. AMERIKA. DE PRIESTERNOOD IN MIDDEN- AMERIKA. Geen scholen, pers, en seminaries. In heb Nocrd-Amerikaansche maand schrift „Der Wanderer" lezen we eeniga mededeelingcn van protestantsche zijde over den teruggang van het Katholicisme in Midden-Amerika. „Weldra zal het Katholicisme in Ameri ka zijn laatste adem uitblazen, want ze!f3 de sterkste longen zijn niet tegen giftige lucht bestand. Het gemis van godsdienst onderwijs kunnen bisschoppen niet vermin deren, omdat er zoowel gemis aan geld als aan onderwijskrachten is. In de drie republieken. Honduras, Pana ma en Bolivia, zijn er slechts drie Katho lieke bladen, de spaarzame Katholieke tijd schriften leven van aalmoezen en vrijwil lige giften. De grondslag voor ieder godsdienstig le ven ontbreekt hier. nl. de clerus en wel in zulk een verschrikkelijke mate, dat wie aan Eurooeesche verhoudingen gewend is, zich moeilijk daarvan een denkbeeld kan vormen. Midden-Amerika is zijna zoo groot als Spanje. De bevolking 5 1/2 millioen in woners, woont ver uiteen, hetgeen den mis- sioneeringsarbeid ten zeerste bemoeilijkt. a zijn er in Spanje 50.ut)9 priesters en tal rijke congregaties. In de zes republieken van Midden-Amerika leven slechts 574 pries ters. Het Apostolisch Vicariaat van Blue- feld heeft ongeveer den omvang van Va lencia en Catalonië. Terwijl daar echter 7000 priesters arbeiden, zijn er hier slechts 9. Holland, driemaal kléiner dan Guata- mala en 2/3 protestantseh, telt 3000 pries ters, Guatamala sle3hts 62. Een derde van c-t aantal parochieën in Midden-Amerika is onbezet. Een pastoor heeft vaak de zorg over 8 parochiën. Wanneer niet spoedig hulp opdaagt, verliezen de katholieken 't pleit. Heb meest bedroevend is, dat de hoop op verbetering zeer gering is; seminaries zijn er in 't grootste deel der diocesen in :t ge heel niet. In heel Centraal-Amerika zijn er slechts 50 studenten die hoogere priester studies maken". Wetsontwerp in zake het schoolgeld. Voorloopig nog geen behandeling. In de op 16 dezer aanvangende Tweede Kamervergadering zal de voorzitter voor stellen het wetsontwerp tot wijziging van de bepalingen der Lager Onderwijswet be treffende het schoolgeld voorloopig van de agenda af te voeren, in verband met een daartoe ingekomen verzoek van den minis ter van Onderwijs. Naar de „Tel." vernam, houdt het uitstel van de behandeling verband met het onder zoek, dat de minister van Binnenlandsoue Zaken bij de gemeentebesturen instelt naar de financieele gevolgen, welke dit wetsont- werp, alsmede het wetsontwerp lot rege ling van het voorbereidend hooger en alge meen vormend middelbaar onderwijs, voor de gemeenten zal hebben. Zoolang deze ge gevens nog niet binnen zijn wordt het beter geacht het bewuste wetsontwerp nog niet in de Kamer te doen behandelen. Leerlingenschaal voor de lagero scholen. Nieuw wetsontwerp op komst. Nog steeds is niets bekend omtrent de houding van de regeering ten opzichte van heb voor het zomerreces door de beide Ka mers der Stat en-Generaal aangenomen initiatief-wetsvoorstel van het Tweede Ka merlid Zijlstra tot verbetering van de lecr- lingensehaal op dc lagere scholen, welke verbetering hoofdzakelijk voor de scholen tc plattelande van beteekenis is. Naar- de „Tel." verneemt, houdt dit ver band met de bedoeling van de regeering om zelf een wetsontwerp over deze aangele genheid in te dienen, dat in dcnzelfden geest is als het wetvoorstel-Zijlstra, doch een definitieve regeling zal inhouden. Dit wetsontwerp heeft het departement van Onderwijs reeds verlaten en is thans bij den Raad van State aanhangig. Jit de schoenindustrie. Onderhandelingen. De Federatie van Schoenfabrikanten heeft aan de samenwerkende bonden van fabrieksarbeiders op de voorstellen der laatsten het ftolgende geantwoord „Zoowel mondeling als schriftelijk heb ben wij meermalen onze zienswijze te uwer kennis gebracht, terwijl wij met onze tege moetkomingen op de door u geuite verlan gens, reeds belangrijk verder zijn gegaan dan door een groot, deel onzer leden wen- schelijk wordt geacht. Wij wachten thans slechts uw antwoord op de vraag, of u zich met den leiddraad zooals hij luidt na de daarin, in overleg niet u, aangebrachte wijzigingen en aan vullingen kunt vereenigen. Wordt deze vraag door u bevestigend beantwoord, dan is daarmede de basis ge geven voor het treffen van loonregelingen in de diverse centra der schoenindustrie en bij de indjvidueele fabrikanten. lil hoeverre men dan - loonregeling in den vorm eener collectieve arbeidsover eenkomst zal vervatten, moet door ons worden overgelaten aan het resultaat van het door u met dc plaatselijke vcrecnigin- gen en individueele schoenfabrikanten te plegen overleg. Zocals reeds bij herhaling u medege deeld, laten onze statuten immers niet toe, dat onze Federatie zelf collectieve arbeidsovereenkomsten sluit. Dc Federatie treedt slechts advisccrend op." De gas-lucht. Uit het uitgebrachte rapport dor com missie, door den Raad van Winterswijk op aanvrage van den directeur der gasfabriek aldaar. G. A. Scholten ingesteld, blijkt, dat de betrouwbaarheid van den directeur in twijfel moet worden getrokken. De meerderheid der commissie zelfs, meent, dat de directeur niet is te handha ven. De Commissie hoorde den directeur, die verklaarde, geen lialven cent van iemand te licbben aangenomen. Inmiddels werd do heer S. voor de recht bank gedagvaard, waar twee vertegen woordigers van do firma's Gautzsch en Wilsonverklaarden, dat zij den heer S. respectievelijk 60 en SO en 80 en 140 ter hand hadden gesteld, ofschoon do boeken wat honger bedragen aangaven. Dc Rechtbank heeft ten slotte verdachte tot 200 boete veroordeeld. De commissie wendde zich tot de Mc- terfabrjek Dordrecht en ontving aldus de mededeeling, dat sinds 1918 aan den heer S. wel eens een bedrag in geld gegeven was. Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. De betoogingen te Wiener Neustadt zijf} kalm verloopen. Het vierde postvliegtuig naar Indië te Bushier aangekomen. (Luclitv., 2e blad). Hongersnood in Brazilië. (Buitenl. Be richten, 2e blad). BINNENLAND. Te rs-Gravenhage heeft een politie-agent een jongen doodgeschoten. Te Amster dam is bij twee vechtpartijen door de po litie geschoten. (Gem. Ber.. 2de blad). Een treinontsporing bij Maarssen. Geep persoonlijke ongelukken. (Gom. Ber., 2de blad). Een ontploffing in een spinnerij te En: schedé. Twee personen gewond. (Gem. Ber., 2de blad). LEIDEN. Eenige vergelijkende begrootingscijfers. (2de blad). Wethouder Goslinga over enkele actu- eele vraagstukken van gemeente-politiek. (2de blad). Na al deze tegenstrijdigheden oordeelde de Raadscommissie, dat een eventuecle vrijspraak in hooger beroep haar oordeel niet zou wijzigen. Zij beschikt over meer gegeven, dan dc Rechtbank liet gelden. Het Klompenv/etje. Afgekondigd is het Staatsblad no. 381, houdende de wet van den 21sten Septem ber 1928, tot zoodanige wijziging van de Taviefwet 192D dat, ten aanzien van do heffing van invoerrecht, klompen gelijk worden gesteld niet schoenen, laarzen cn klompschoenèn. De burgemeester van Hilversum. Dc lieer mr. P. J. Reymer, lid van dc Eerste Kamer en burgemeester van Hil versum, vertoont gedurende do laatste dagen weer eenige neiging tot beterschap. Dc patiënt begint nu cn dan wederom eenige belangstelling in zaken buiten zijn onmiddellijke omgeving te toonen. Jndien er geen verdc complicaties optreden, mag de hoop worden gekoesterd, hem langzaam in beterschap tc zien toenemen. Onderscheidingsteeken voor verpleegster. Bij beschikking van den Minister van Arbeid, Handel en Nijverheid en van Bin nenland scho Zaken cn Landbouw is be paald, dat het onderscheidingsteeken voor verpleegsters, die de aanteekening voor kinderverpleging hebben verkregen, be staat uit een zilveren punt, aangebracht op ieder der beide horizontale armen van het Rijksinsigne. Geneeskundige behandeling in een ziekenhuis. De procureur-generaal bij het gerechts hof te 's-Gravenhage heeft conclusie geno men in een zaak, waarbij de gemeente Rotterdam werd aangesproken tot schade vergoeding, op grond dat bij een Röntgen- behandeling, toegepast in het gemeente ziekenhuis een ontsteking was ontstaan, welke zou toe te schrijven zijn aan onvoor zichtig en onoordeelkundig optreden der behandelende doktoren. Op grond van een deskundigen-rapport dat op verzoek van het Hof nog nader was aangevuld en toegelicht, werd gecon cludeerd tot bevestiging van het vonnis der Rechtbank te Rotterdam, dat do vor dering had ontzegd. Het rapport was tot het «esultaat gekomen, dat" niet met zo- keri eid te zeggen was, dat de ontstane Rontgenzwcer zelfs bij een nog zorgvuldi ger behandeling zou zijn uitgebleven, ter wijl deze in geen geval te beschouwen was als gevolg van onvoorzichtigheid bij de be handeling van den patiënt. Arrest over vier weken. KANTONGERECHT TE WOERDEN. Het hielp niet veel. Voor het Kantongerecht te Woerden stond terecht v. L. to 's-Gravenhage die in verzet was gekomen van een vcr- stekvonnis door den Kantonrechter te Woerden gewezen, waarbij verdachte ver oordeeld is geworden *rt cene geldboete "nn n' b i nrc';r:j; tc vervangen '•■".r lie:!.(en van 1> dagen cn met de 'i tiicniiug van de bevoegdheid om motor rijtuigen tc besturen voor den tijd van zes maanden. Verdachte, in persoon verschenen zijn de, voerde aan'dafe de straf hem opgelegd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1