DE ROZEN DER EEUWIGHE'D BUITENLAND. binnenland. Uit de Omgeving 20ste Jaargang ZATERDAG 6 OC75BER 1928 No 5994 Or \BONNEMEK oPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per week. f2.50 per kwartaal Bij ouzo Agenten 20 cent per weekf 2.60 per kwartaal ïranco per postf2a5 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor do Abonné's ver krijgbaar togen betaling van 50 et. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ot DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeclingen wordt hot dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentién, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f0.50. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 Dit nummer bestaat uit vier bladen waaronder het Geïllustreerd Zondagsblad. EINDE ZOMERTIJD Hedennacht eindigt de zomertijd Men zette dus hedenavond de klokken één uur stil. We stonden op '11 berg in Oberwallis, in Zwitserland. Langs haast onbegaanbare wegen, langs 'n schier onbetreden helling hadden we, na uren klimmens, den top be reikt. 'n Niet te beschrijven heerlijkheid lag open voor 't begeerig-kijkend oog. Gewel dige, ijzingwekkende berggevaarten staken hun stompe, eeuwig-besneeuwde koppen op naar den azuur-blauwen hemel. Op hun flanken droegen ze schroffe gletschers. uren breed, waarvan de ruwe scherp ge kartelde ijsblokken schitterden in 't zon nelicht. Met daverend geweld stortten zich de lawinen van de berghellingen, bosschen en berghutten meesleurend in hun vaart, terwijl de sombere echo voortdouderdc door de bergwereld, 'n Beetje dieper bruis ten de watervalion en wierpen zich naar beneden in de donker-gapende afgronden. We zagen om ons heeiv en op eens be merkten we, vlak bij ons, 'n verweerd Maria-beeldje, staande in ;n rotsholte cn jesierd met 'n bloemenkrans. De Moeder Gods was afgebeeld, als koningin, zetelend op 'n troou, met de vorstinnekronn op 't hoofd eri den scepter iu de hand. Rond de ris lazen we, in bijna onleesbaar geworden "etters, uitgekapt in de rots, een Schrift uur-tekst, welke door de Id. Kerk wordt toegepast op Maria's Voorbeschikking en Uitverkiezing: „Vóórdat deze afgronden werden, vóórdat deze waterbronnen w#ren opgeweld, was ik reeds ontvangen; vóór dat deze bergen in hun grootseh geweld werden gegrondvest, werd ik reeds gebo ren". Met welke woorden beduid wordt, dat de Eeuwige Vader naar onze gedachte, alvorens het plan te ontwerpen der Schep ping, verschijnt als voortbrengend den Zoon, maar daarmee opvattend ook het plan van Maria's goddelijk Moederschap en tengevolge daarvan weer t plan van Maria's Verheerlijking. En onder de nis waarin het beeldje stond, hing 'n krans van rozen: witte en roode rozen, versch geplukt in 't dal, diep beneden, en door vrome handen saamgevlochten en gedragen hierheen, waar geen rozen groeien konden, waar alles rots was en sneeuw en i;s. De eenvoudige lieden, die 't Maria- beeldje daar eens plaatsten, hoog in de bergwereld temidden van gletschers en afgronden en die het sierden met den geurig-fleurigen rozen-krans, hadden de beteckenis van Maria diep gevatOp 'n innig-treffende wijze was daar in beeld gebracht de gedachte, dat Maria Koningin is, heerscht als Koningin over hemel en aarde, over bergen cn dalen over glet schers en afgronden. over de bergen cn dalen ook der menschelijke samenleving, over de afgronden en gletschers van t zoo geheimzinnige mcnschenhart. En de vrome handen, welke de rozen plukten en samen- strengelden tot 'n krans, om dien neer te hangen bij Maria's beeltenis in 't ruw ijs veld, waar groeil noch bloem ontspruiten konden, gaven, waarschijnlijk zonder het zelf te beseffen,, de beteekenis aan van den Rozenkrans, want de Rozenkrans is 'n krans van altijd versche en onverwelkbarc rozen, van hemelsche rozen die bloeien op deze aarde.als in 'n woeste bergwereld, te midden --"n gletschers cn afgronden. We leven tegenwoordig in 'n veelbewo gen tijd. De meesten onzer herinneren zich nog. hoe. welhaast vijftien jaren geleden, onze vaders-, eehtgencoten cn zonen van hun haardsteden werden weggerukt om gesteld te worden in dienst van 't vader land. We herinneren ons nog t angstige luiden der klokken, de opschrikkende be richten en telegrammen, de ingehouden vrees der menigte. We herinneren ens nog de algemeene verwarring in den trein?n- loop, zagen hoe overvolle treinen onze le gers heenvoerden naar onze grenzen cn vestingen. Met bange huivering lazen we van de brandende sleden, var. de moorden en wandaden, die gebeurden vlak over onze grenzen. We zagen do havelooze vluchtelingen ons land binnenstroomen, ontdaan, bleek en moedeloos', onzeker van wat hun te wachten stond. Meelijdensvol namen we hen op in onze huizen en deel den met hen ons dagelijksch brood, 't Staat ons nog levendig voor den geest, als geschiedde 't pas gisteren hoe de vol keren zich opeen wierpen, bezield van 'n heilloozen haat, hoe duizenden en duizen den jonge mannen, wien 't leven nog lief was, elkander moesten neerschieten op de bloedige slagvelden. De hongersnood dreigde, in Rusland en de centrale Rijken allereerst, doch ook wij gevoelden den weerslag er van in de el lende van de broodkaart en allerlei bons. Hce lang moesten we ons niet tevreden stellen met 'n miniem stukje ~lccht brood! Dan kwam het slachtverbod. Vooral in dc grocte steden begen t cr slecht uit te zien. Ontevredenheid kwam over de me nigte en dreigde te leiden tot opstand te gen 't wettig gezag. In half Europa brak de revolutie uit. Dc volkeren stonden op tegen de overheden, die den oorlog ver klaard hadden en daarmee naar men meende, de oorzaak van alle rampen en allo onheil waren, 't Scciahsrue. de partij der ontevredenheid, vierde hoogtij. Kronen, die gemaakt schenen voor de eeuwigheid, rolden in 't stof bij den storm der revo lutie, zooals t herfstblad van den boom waait bij den gierenden, najaarsstorm. Rij ken, die de eeuwen trotseerden, vielen uit een, werden in stukken gescheurd als n oud versleten kleedingstuk. Dc toestand werd treurig, ook in ons vaderland. Denken we slechts even terug aan de bange herfst dagen van 1918, aan de vergaderingen dei- socialisten. waarin 't plan'van 'n coup d' étafc werd beraamd en uitgewerkt. Dat alles is geleden, dat alles is voorbij. doch de lang verbeide rust en de vurig verlangde welvaart van eertijds blijven altijd nqg uit. Wel hooren we de wapenen niet meer kletteren, wel zijn de gvelden ontruimd, doch 7iog steeds staan de volke ren met wantrouwen tegenover elkaar, alle Geneve's en Lceavno's en Kcllogg's ten snijt. en s'echts weinig is er noodig om den heksen-sabbath weer tc ontketenen. En bij dat alles blijft 't zakenleven ontwricht, heerscht er in den handel een g.ootc ma laise duurt dc werkeloosheid steeds nog voort in onze grootsteden. I Wr.nok'eT wc de Teld aldus besehoa- .ven, lijdemi onder de gevolgen van den verschrikkelijkste'!! aller oorlogen, en daar bij denken aan de zware vraagstukken die om 'n oplossing schreeuwen, kan 't schij nen alsof de volkeren '1 gezond verstand verloren hebben, alsof de ontredderde we reld écu groote wildernis geworden is. Ber gen van ongerechtigheden omgeven ons. als lawinen storten zich daarvan neer de valsche leeringen van socialisme en com munisme, als gletschers zijn de harten der menschen koud geworden, doch zooals 't oude verweerde beeldje op de Hochalm heersente over de trotsche Aioenwereld, zoo verrijst, boven alle gletschers en af gronden boven al de bergen en dellingen der geslagen maatschappij, de ongerepte Moedermaagd, de Koningin van hemel en aarde, de Koningin van den Rozenkrans. Want veel meer dan alle gepraat van staatslieden, veel meer dan alle interna tionale. conferenties van ministers en ge volmachtigden bezit 't Rozenkransgebed dc kracht de wereld weer op te beuren uit haar ontreddering en verval. Immers, de rozenkrans heeft de wereld reeds meerdere kecren gered. 't Was in 't begin der 13c eeuw. Treurig zag 't er in Europa uit. Er was 'n ketterij ontstaan, de ketterij der Albigenzen, die de hee'e bestaande orde gewelddadig dreigde omver te gooien. Snel verbreidde ze zich over verschillende landen, doch vooral in Zuid-Frankrijk waren de ketters heer en meester, zoodat de paus de chris tenvorsten aansnoerde om hen te gaan be strijden met kracht van wapenen. In dien tijd verwekte Gcd heilige mannen die, lettend op den treurigen toestand, waarin de christelijke wereld verkeerde, besloten alles er aan te geven, om te ga-u prediken onder de Albieenzen. Zoo de H. Dominicus ran Gasman, de stichter van de Orde. der Predikheerenzoo ook de Zalige Theodoras van Celles, de stichter der Krunheeren, die met den H. Dominicus te Toulouse sa mentrof en vriendschap met hem aan knoopte. "n vriendschap die tusschen de twee Ordes bleef voortbestaan en tot uiting kwam in t vele dat beide gemeen schappelijk hadden en nog hebben, zooals de hoofdinhoud der constituties in de li turgie. Doch toen ook dc prediking niet tct 't gewensehte gevolg veerde, maande God den H. Dominicus aan de ketterij te bestrijden met :t rozenkransgebed: Dorai- mcus moest den Rozenkrans prediken, dien bidden en lesren bidden. Het onverwachte gescVcdde: in groote menigte keerden de dwe'cnden. terug tot de ééne heilige, ka tholieke cn apostolische Kerk. Wat wape nen pn prediking niet vermochten, ver mocht dus de RozenkransGeen wonder dan oc!:, dat de Rozenkrans, toen zijn macht op zoo wondere wijze was gebleken, '11 groet" verspreiding vond onder 't chris telijk volk. Ook hier staan Prcdikbroeders en Kruisbroeders weer schouder aan schou der: beide hebben naar best vermogen voor den Rozenkrans geijverd beide ook ontvingen van Rome de macht om aar den Rozenkrans 'n heel bijzonderen aflaat far wijden. j,i Zoo heeft de Rozenkrans de wereld ge red in de middeleeuwen; zoo kan de Ro zenkrans ook de moderne wereld redden. Laat bergen van ongerechtigheid zich ver heffen om ons heen. laat de afgronden van 't kwaad den muil dreigend naar ons open spalken, laat de harten der menschen koud y/ezen als de eeuwigo gletschers laat val sche leeringen als lawinen zich neerstor ten op 't menschdom hoog daarboven bloeit 'n krans van witte en xoode rozen, onverwelkbarc rozen, de rozen der eeuwig heid In uo maand, waarin we 't groen zien sterven op dc bcomen, waarin de bloemen verwelken in onze tuinen en op "t land, waar in de laatste stralen der najaarszon val len voer dc trotsche stormen uit 't Noor den. juist in die maand wordt ons ge wezen op rozen die niet verwelken, vlech ten we kransen var. onvergankelijke rozen, om ze in 'n wereld van afgronden en glet schers. neer te leggen voor de voeten der Ongerepte, die oprijst hoog boven de we reld in koninklijken, luister en wcergaloczc majesteit. Zoo vlóchten eens vrome handen 'n krans van versche. rozen voor 'b nederig Maria-beeldje, hocg boven Jt trotsche Al pengebied. Dr. H. VAN LIESHOUT, O.S.Cr. Zoeterwoude, 4 Oct. 1928. BELGIE. Activist gearresteerd. Te Wevelghem werd dc Vlaamsche acti- \ist C. van Steenkiste gearresteerd, die na den oorlog bij verstek tot 20 jaar dwang arbeid werd veroordeeld cn de wijk naar Duitschland en Rusland had genomen. Hij bracht reeds clandestien-een tiental dagen bij familieleden te Wevelghem door. alvo rens de dienaars van het Belgisch gerecht er de lucht van k svn. De, goarrestcop.if-, '.- 1 on middellijk ter beschikking van het parket opgesloten. FRANKRIJK. TERUGKEER DER CONGREGATIES? Bc angrijke stap naar pacificatie. Gedeelte^ ij ke teruggave der geconfiskeerde goederen. Her was sinds eenigen tijd in sommige kringen bekend, dat het Fransche gouver nement bereid was gevolg te geven aan den aandrang van het Vaticaan, om tot een pacificatie te komen nopens den toestand, die uit de wetgeving op dc congregaties (van 19011905 en 1907) voortvloeide. De pogingen dateerden zelfs van 1922, toen een wetsontwerp was ingediend en door Maurice Barrès gunstig gerapporteerd om die onderwijsgevende orden, die buiten de grenzen onderricht geven en z.ooveel bijdragen tot de verbreiding van de Fran sche cultuur en invloed, weder in staat te stellen in Frankrijk seminaries, procures, noviciaten, enz. te vestigen. Het beteekende vooral den terugkeer tot do bewegingsvrij heid voor de Broeders der Christelijke Scholen. Ook was sinds lang een maatregel ge troffen na den eersten pacificatiestap het bekende aecoord Mgr. CerettiJonnart tot erkenning der diocesane vereenigingen, die de niet door Rome toegelaten ..culturelles" vervingen, onx de geconfiskeerde bezittingen welke nog geen bestemming ontvangen had den, aan de congregaties terug te geven. Voor dit laatste was dc uitvoering afhan kelijk gemaakt van het goeddunken der meest radicale of socialistische plaatselijke besturen, zoodat de mogelijkheid van res titutie een doodo letter bleef. Thans is dc regeering en, naar Briand zelf verklaard heeft, op nieuw aandringen van het Vaticaan tot een daad overgegaan en heeft in de wet op de middelen artikelen ingevoerd, die een voor de Katholieken be vredigende oplossing geven, want z.n wordt door het Vaticaan volgens mededeeling van Briand aanvaard en rege'ering en Vaticaan vatten haar op als een daad van pacifica tie, die een einde moet maken ook aan dc protesten der Katholieken. In de commissie was de strijd over de voorgestelde artikelen zeer heftig en ging het tenslotte: regeeringsmeerderheid teg- neo-kartel. De voorgestelde artikelen 70 cn 71 belre fen de teruggave van geconfiskeerde bezit ringen en dc autorisatie van de congrega ties die de missie tob doel liebb n. Het artikel 70 luidt: ..Voor den 1ste Januari 1930 zullen de roerende en onroe- rende goederen die aan de vror ge re kerke lijke instellingen behoord hebben en nog niet voorwerp hebben uitgenjc.nl:t van oei jdecrect van bestemmingsaanwijzing, uitgc zonderd die welke'bestemd waren voe werken van armcnz.org of onderwijs, toegc 1 Jjrind worden aan de cultureelo associatie die wettelijk geconstitueerd zijn in de ker- I kclijke gebieden waarin die instellingen haar zetel hebben". Wat nu artikel 71 betrefl dit geeft geen wijziging aan de bestaande wetgeving, maar wil alleen terugkeeren naar de primitieve interpretatie der wet, die trouwens de authentieke is, van 1 Juli 1901, die controle, doch geen uitsluiting bedoelde zooals Wal deck Rousseau het vroeger reeds had aan gegeven. In de commissie is het 't kon moeilijk anders zeer warm toegegaan. De toeleg van de socialisten en radicalen was eerst te beweren, dat deze zaak te belangrijk is dan om ze af te doen bij een artikel sgew ij ze be handeling van de wet op de middelen en dat. zoo de regeering de begrooting op tijd in het staatsblad wil hebben, zij een debat in dc kamer moet vermijden dat ontegen zeggelijk van grooten omvang zal zijn. Maar tegen alle uitstel heeft Briand zich verzet en het verwijzigingsvoorstel is dan ook met 9 tegen G stemmen verworpen. De aanval werd geleid door den socialist Ernest Lafont, die vooral de regeering ver weet langs een omweg een belangrijke wij ziging te ondernemen van de wet op de scheiding van kerk en staat van 1905 cn 1907 en de wet op de congregaties van 1001 Hij toonde zich uiterst verbolgen, dat con gregaties weer heb genot van het gebruik der haar ontnomen goederen zouden krij gen. F,n dat kleine beetje rechtdoen was in de oogen van dezen socialist oen verbreking van de essentieele voorschriften der wet van 1901, waardoor de congregaties zelfs een titel van autorisatie zouden krijgen, dien zij vroeger niet eens hadden. Hij vreesde den terugkeer der militante orden als de Jesuiten. Assumptionnisten, enz. die natuurlijk in zijn oogen de wet van 1901 hadden noodig gemaakt. Zonder tegenstand zullen de artiVe' dus niet passeeren. De vlootovereenkormt. Met de publicatie begonnen. Frankrijk is thans reeds begonnen met de publicatie van het Fransch-Britsche vlootaccoord. De „Echo de Paris" publi ceert n.l. een samenvatting der drie note's weder het aecoord tezamen vorincu OOSTENRIJK. Troepenconcentraties ie Wiener Neuf Maatregelen tegen communistisch gestook. De samentrekking van troepenafdeclr gen in verband met de Zondag te Wi.mer Neustadt te houden demonstraties gis teren begonnen. Naar verluidt, zullen nicer dan 6000 soldaten en 300 gendarmes aldaar geconcentreerd worden. Gisterochtend is dc secretaris der Oos- tenriiksche communistische partij ICoplenik, gearresteerd, terwijl voorts dc „Rote Fahne', het communistische partij-orgaan, opnieuw door de autoriteiten in beslag is genomen aangezien het blad in een artikel de arbeiders heeft aangespoord te gaan staken. Ook een aantal communistische vlugschriften is in beslag genomen. AFRIKA. Koning Tafari. Kroning Zondag a.s. Morgen, Zondag, zal dc prins-regent Ta fari tc Addis Abeba tot koning van A'cos- svnië worden gekroond.De titel is liciu, naar dc Britsche draadlooze dienst meldt, door keizerin Judith verleend. De correspondent van de „Times' in dc Abessijnsche hoofd stad meldt echter onlangs, naar men zi:h wellicht herinnert, dat de prins, die can neef van de keizerin is, zichzelf tot koning heeft gepromoveerd. Hoe dan ook, Zondag zal hij worden gekroond; de gouverneurs van Britsch, Fransch cn Italiaansch Som."- Eiland zijn uitgenoodigd er bij tegeuuv, dig te zijn. CHINA. China en Japan. Eenigc toenadering. De pogingen van de Chineesche na! ion listen om met Japan tot een overeenkomst te geraken, schijnen volgens telegrammen uit Tokio, goede vorderingen te maken. Generaal Tsjang, die uit Nanking tc To kio aankwam, om deel te nemen aan de Ja- l,inschc manoeuvres, heeft de Japansclic r> geering een memorandum overhandigd. Hij verklaarde, dat hij opdracht heeft on derhandelingen tc openen over een Chi- Df33ch— Japansch handelsverdrag. Baron Tanaka zou in het onderhoud mei gcuoraal Tsjang een tegemoetkomende hou ding hebben aangenomen. Wanneer China Japan inzake do tarieven tegemoet komt, verwacht men dat het Tsji- nanfu-incident tot geen moeilijkheden zal leiden. De hongersnood in Shantoeng. Volgens berichten uit Peking breidt de ^bngersnood in Shantoeng zich uit. Ongc- jyeer 500.000 menschen worden daardoor ge troffen. Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. Een wetsontwerp, dat terugkser van ver schillende Congregaties in Frankrijk moge lijk maakt. BINNENLAND. Portverlaging in hoofdzaak voor corres pondentie naar het buitenland, vermoede lijk met ingang van 1 November. (2de blad). Een nieuw gijzclbcsluit. (2de blad). Zilveren Jubileum van het R. K. Juve naat in het Bisdom Haarlem, (lste b'ad). HERDENKING DER UNIE VAN UTRECHT. Van meerder zijden werd ons gevraagd, welke do houding dor katholieken moet zijn bij eventuecle feesten tor herdenking der Unie van Utrecht op 23 Januari 1929. Wij hebben ons daarom gewend tot iemand, die bevoegd is, over deze kwes tie te oordeclen. Zijn opinie vatten wij hier in liet kort samen. De Unie van Utrecht was in 1579 een partijdaad, geen nationale daad. Zelfs "Willem van Oranje heeft lang ge aarzeld, liet stuk ie onderteekenen, ook wegens de achterstelling der katholieken. Er zijn twee honderd jaren onderdruk king op gevolgd in de Republiek, in de ge neraliteitslanden, in de koloniën. Derhalve zijn er geen 'ermen aanwezig noch voor een feestelijk, noch voor een nationale herdenking. Met 1580 begint de officieelo plakkatehvervolging. De bedoeling van dc Unie was absoluut ant i-k a t li o- 1 i e k, al wilden dc regenten geen geweld dadige vervolging der katholieken tot liet uiterste. Zij dachten het zoo wel op te» knappen. Het lijkt ons dan ook geenszins vppórluun, dat de Unie van Utrecht door dc katholieken feestelijk herdacht wordt. R. K. JUVENAAT BISDOM HAARLEM. Zilveren Jubileum. Na het Nationale Patronaten-Congres, waarbij liet 25-jarig bestaan van het Pa tron etswerk in ons land blijde werd her dacht, viert het R. K. Juvenaat in het Bis dom Hiarlem, dat met Utrecht de corsto Diocesane Patronatcnbond vormde, zijn zilveren jubile. Op Woensdag 2-4 October a.s. wordt dit feit herdacht De datum 8 Juni van het jaar 1903, waarop de cersto Diocesane vergade ring werd gehouden, de statuten werden aangenomen en de Bond geconstitueerd, is verschoven (ct den dag der jaarvergade ring, waarop altijd een groot aantal Eenv. directeuren on heeren commissieleden bij elkaar komen om over hunne jeugdbelan- gen te spreken. De3 morgens om half tien zal Z. D. H. de Bisschop in de kathedrale kerk te Haar lem een Pontificale H. Mis opdragen met assistentie van de bestuurders van het Ju venaat en van de Distrielsbonden. Om half twaalf wordt daarna <le jaarver gadering gehouden in het St. Bavogebouw, terwijl den deelnemers om 1 uur een lunch wordt aangeboden in restaurant Brinkman. Des middags om 3 uur zal dc feestverg.-.- dering een aanvang nemen, waarin het 25- jarig bestaan van het Patronaatswerk iu het bisdom Haarlem blijde zal worden her dacht. Behalve een herdenkingsrede van den Hoogicrw. voorzitter, Deken Lucassen van Beverwijk, zal hier de feestrede worden uitgesproken door den Z.E. heer Rector B. II. de Groot van Amersfoort den voorzit ter van het Centraal Comité tot heharti- ing vin R.-K. Patronaalsbelangen in Ne derland. DE SINT-LAURENTIUSKERK TE STOMP WIJK. De viering van het eeuwfeest uitgesteld wegens restauratie van het kerkgebouw. De parochie van den H. Laurcntius te Stom^wijk herdenkt in dit jaar haar 300- jarig bestaan. In 1628 kwam hierheen al3 eerste pastoor de Leidcnaar Maarten van der Velden, die in die dagen zijn gcoslelijk ambt uitoefende in een gebied, thans vrij wel begrensd door den spoorweg Leiden Bodegraven, den weg Bodegraven—Gouda, den spoorweg Gouda—Voorburg cn do Vliet van Voorburg tot Leiden. Pastoor van der Velden is, terwijl hij te Middelburg hij Reeuw uk op Vastenavond 1639 de H. Mis las, door anti-papisten overvallen en mis handeld. Hij stierf te Leiden in het ouder lijk huis aan do bekomen wonden, en werd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1