BUITENLAND
""ii NN EN LAND.
20ste Jaargang VRIJDAG 5 OCTOBER 192b No 5993
Of BON NEMEN'sP RIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week. f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent per week. f2.60 per kwartaal
Franco per postf2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondageblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar togen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeeliugen wordt het
dubbele van hot tarief berekend.
Kleine adv3rtcntiên, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver
huur, koop en verkoop f0.50.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
EINDE ZOMERTIJD
In den nacht van Zaterdag op
Zondag eindigt de de zomertijd.
Zaterdagavond dus de kiokken
één uur laten stilstaan
V Ze begrijpen er niets van
In een vergadering van dc E. K. Werk
gevers, onlangs gehouden, is het program
der E. K. Staatspartij besproken, waarbij
rar. Aalbersc als inleider optrad.
Mr. Aalbcrse op een vergadering van
wekgevers als voorlichterDat feit
geeft den lieer Kleereköoper in „Het
Volk" aalileiding tot dezen als geestig be
doelden uitval:
Maar wie was nu de spreker, die ge-
noodigd was om aan de „heeren uit den
deftigen stand" de wijsheid bij te bren
gen, die ze als lid van hun Kiesvereeni-
ging straks zullen behoeven? Wie, ja,
wie denkt U Meneer Kortenhorst zei-
lef? Meneer Fleskens van Schoen tot
Klomp? Neen, neen! HijAalberse.
Aalbersc... eenmaal „onze Aalberse"
van de arbeiders, togen wien de „heeren
uit den deftigen stand" de Nieuwe Ka
tholieke Partij wilden stichten, want
anders gingen ze desnoods liberaal slem-
men. Weet U het nog?
Aalberse.... verkiezingsprofessor der
werkgevers, kind aan huis bij den „def
tigen stand".
Arme Aalberse, welk een „retraite"'!
Mr. Aalberse zou dus zijn overgeloopen
van de arbeiders naar dc werkgevers.
Ze begrijpen er klaarblijkelijk niets van
of ze willen niets begrijpen van de mogelijk
hcid en de werkelijkheid van een samen
gaan der klassen op de basis van wat
recht en billijkheid eischen.
Dat mr. Aalberse als voorlichter op
treedt voor een vereeniging van werkge
vers, pleit voor deze laatsten, die hem
daartoe in de gelegenheid stelden.
Trouwens, 't is gelukkig geen opzichzelf
staand feit, dat in kringen van Katholieke
werkgevers in de keuze van sprekers, die
over een of ander onderwerp voorlichting
moeten geven, blijk van breed inzicht
wordt gegeven.
De „oproerige krabbelaarf1 moet daar
uit nu venijn zuigen, om het naar den heer
Aalberse te werpen!
Verschenen is intusschen een commu
nique van het Dagelijksch Bestuur der E.
K. Werkgeversver. inhoudende een aantal
wensclien nopens het program der E. K.
Staatspartij. En al zou de heer Kleerc-
koopcr nog zoo zuigen, daarin kan hij
niet de minste aanwijzing vinden van een
willen-bcïnvlocden van het program in
eenigerlei anti-democratische richting! De
ze wensclien zijn geformuleerd en gepubli
ceerd na de vergadering, waarop mr. Aal
berse als spreker is opgetreden. Of dc
voorlichting van den heer Aalbcrse daar
op ook van invloed is geweest, kunnen wij
niet beoordeelcn; maar dat die voorlich
ting niet nadeelig is geweest voor de ar
beiders, dat moet nu toch zeker wel voor
een ieder duidelijk zijn!
Als men toch 'ns zou willen begrijpen
en inzien, dat het beginsel van de solidari
teit tusschen de verschillende standen,
dat door de Katholieke sociologie wordt
aanvaard, in de feitelijke verhoudin
gen verwerkelijkt Avorden kan en, gelukkig,
ook meermalen verwezenlijkt wordt.
Gelukkig zijn er in onze politieke en
sociale actie leiders, die aan werkgevers
èn aan werknemers kunnen cn durven
voorhouden wat zijn hun rechten en
wat zijn hun plichten. En die allen in
alle standen, niet eenzijdig naar eigen be
langen kijkend, daarom gaarne erkennen
als „onze" leiders.
Trt hen behoort Aalberse.
DUITSCHLAND.
Pruisen en het Vaticaan.
De onderhandelingen
afgesloten.
Naar de „Lok. Anz." naar het meent uit
goed ingelichte kringen, vernomen heeft,
zijn de onderhandelingen inzake het concor
daatsprobleem tusschen den Pruisischen mi
nister van eeredienst en den Apostolischen
nuntius te Berlijn. Pacelli, afgesloten.
Het concordaatsvoorstel is volgens dit
bericht in het ministerie van eeredienst ge
reed gemaakt en zal naar verwacht wordt,
nog in den loop van deze week, in het cen
trum van de politieke onderhandelingen in
Pruisen staan, en waarschijnlijk reeds in de
eerstvolgende dagen het staatsministerie
bezig houden.
Naar verluidt, voorziet het voorstel niet
alleen in de financieel^ kwestie. maar
draagt het ook een volstrekt cultuurpolitiek
karakter. Daar het ontwerp van den m <is-
ter van eeredienst 'ook op schoolkwesties
teruggrijpt, 'staan de coalitiepartijen in
Pruisen mqt uitzondering van het centrum
voor moeilijke beslissingen.
OOSTENRIJK.
jETOOGINGEN IN WIENER
NEUSTADT.
Regeeringsmaatregelen.
De troepentransporten
begonnen.
De troepentransporten naar Wiener Neu-
stadt zijn gisteren reeds begonnen. Naar
raming zuilen ongeveer 5000 man in Wiener
Neustadt worden geconcentreerd. Ook de
toegangswegen zullen nauwkeurig worden
gecontroleerd.
De maatregelen van de overheid zijn zoo
omvangrijk, dat incidenten niet te verwach
ten zijn.
De optochten zullen dooi de politie en
soldaten zoo gecontroleerd worden, dat zij
feitelijk geheel geisoleerd zijn.
Men verwacht niet minder dan 3000 jour
nalisten.
„Der Abend" brengt een artikel, waarin
de arbeiders opnieuw worden aangespoord
om de 7 October te demonstreeren. „De ar
beiders zullen echter niet zoo dem zijn. om
in de bajonetten te loopen. Niet^provocee-
ren en zich niet laten intimidceren moet
het wachtwoord zijn. Indien de dag van 7
October rustig verloopt, zal dit de grootste
nederlaag voor dr. Seipel en zijn aanhan
gers zijn".
De communistische „Eote Fahne" verwijt
den sociaal-democraten, dat zij gecapitu
leerd hebben en spoort de arbeiders aan
den opmarsch van de fascisten te verhin
deren. Het spoorwegpersoneel moet- de fas
cisten niet naar Wiener Neustadt vervoe
ren en de arbeiders moeten reeds Zater
dag de stations en de straten bezetten. Het
sterkste wapen' zal echter de algemoeene
staking zijn.
ITALIË.
Italië bindt in tegenover Zwitserland.
De Italiaansche grensautoriteiten hebben
dc passen teruggegeven, welke verleend wa
ren aan personen die in het grensgebied
van het kanton Tessino wonen.
BULGARIJE
Bloedig tooneel te Sofia.
Politieke moorden.
Naar. de „Wreme" uit Sofia meldt, heeft
eergisteravond een aanhanger van den ver
moorden generaal Protogerof, Simeon Touef
genaamd, in een restaurant in het centrum
der stad verscheidene schoten gelest- op
den leider der Komitadsjis Cyril Drangon
en dezen doodelijk gewond. Drie komitad
sjis, die Drangon vergezelden, vermoordden
daarop Touef. Deze bloedige excessen zijn
een uitvloeisel van den strijd tusschen de
heide groepen van het Macedoniscli comi
té, welke ontbrand is na den dood van
Protogerof. Dc order om Drangon te ver
moorden zou van de aanhangers van Proto
gerof zijn.
ROEMENIE.
Een amoureuze familie.
Weer c e li prins er van door?
Naar de c ^'respondent van dc „Pesli
Xajlo te Cic s .ardein meldt, is prins Ni-
colaas van Roemenië, de jongere broer
van den veelbesproken ex-kroonprins Ca
rol, in gezelschap van een dame uit aris
tocratische kringen uit Boekarest ge
vlucht. Prins Nicolaas en de dame zijn te
Parijs bij Prins Carol.
Dc koningin beeft tevergeefs getracht,
dca prins te bewegen naar Eocmenië
terug te keeren.
De correspondent meldt verder, dat het
bericht van de vlucht in Eoomenië geheim
gehouden wordt en dat voorgegeven, wordt,
dat prins Nicolaas een vacantiereis maakt.
Prins Nicolaas is lid van den regent-
schapsraad en voogd ever den minderja
rigen koning Michael.
Volgens een telegram uit Parijs, heeft
de prins reeds 'gisteravond weder Parijs
verlaten. Hij werd door Prins Carol per
soonlijk naar den Orient Express gebracht.
CHINA.
Moord te Shanghai.
Een daad van wraak.
De buitenlandsche concessie te Shang
hai is met afgrijzen vervuld door de ont
dekking der politie, dat een Engelsche ver
pleegster en een Engelseh koopman op
straat zijn doodgeschoten.
Men gelooft, dat de beweegredenen van
de misdaad diefstal of wraak is in verband
met den gisteren geuanen inval bij een
bende Chineezen, die zich aan ontvcerings
practijken hadden schuldig gemaakt.
Van deze Chineezen werden er twee ge
dood en acht gearresteerd.
AUSTRALIt
Gunstiger berichten.
Hervatting van het w c r k.
De havenarbeiders te Adelaide hebben
beslot-en den arbeid te hervatten c-n de
door dc veedors aangebeden voorwaarden
te accepteeren.
De vrijwiiigers hebben besloten een or
ganisatie te vorinea ter verdediging hun
ner belangen, terwijl de burgerwacht,
waarvoor zich duizenden hebben laten in
schrijven, waarschijnlijk een permanente
instelling zal worden.
MEXICO.
ROND HET MF.XtCAANSCHE
PRESIDENTSCHAP.
Wie is Gil?
D c i n v 1 o e d v a n M o r o n e s.
De „New York Herald" heeft een schel
licht geworpen in r<T -luister der Mexi-
eanusebe presf Whter d°>
verkiezing van Gil stceks n.l. volgens het
blad niemand anders dan Louis N. Mo-
rones.
Wie is Morones? Toen Obregon werd
vermoord vluchtte eerst Trejo, secretaris
der arbeiderspartij, dio het moordwapen
in dc handen van een man, die naar 't
schijnt niet wel bij 't hoofd is, hacl gedrukt
doch vervolgens nam ook de minister in
het kabinet van Galles, Morones, wiens af
treden dc aanhangers van Obregon met
klem eischten, de vlucht. Want het stond
vast, dat Morones formeel had aange
spoord Obregon uit den weg te ruimen.
Deze Morones is de beschermer van den
thans tot president gekozen minister van
binnenlandsche zaken Gil, die zich ook in
de gunst van Calles verheugt. M.a.w. Gil
is de belichaming van een nieuw kartel
der Galles-groep met de halx-communisti-
sche, linkssocialistische arbeiderspartij van
Morones.
„Gil, zegt het Amerikaansche bericht,
heeft de vakvereenigingen in de petro-
leumvelden van Tampico opgericht, toen
hij gouverneur van Tainaulipas was; hij
heeft de organisatie der socialistische zee
lieden en havenarbeiders gesticht en ge
niet derhalve den steun der arbeiders
partij".
Zijn tegencandidaat Trevino, die door
het militaire element wordt voorgetrokken
had ongeveer evenveel stemmen als voor
Gil waren bijeen gebracht, doch nu heeft
Calles ingegrepen om de schaal ten gunste
van Gil te laten doorslaan. Er bestaat een
partij, welke indertijd generaal Serrano
candidaat stelde voor het presidentschap.
Hij streed met de wapenen tegen het twee
tal Obregon—Calles, dat sedert goruimen
lijd afwisselend aan de regeering was.
Daarbij viel hij echter in een militaire
hinderlaag en werd als opstandeling dood
geschoten. Een andere generaal, die tot
dezelfde richting behoorde, Arnuffo Co-
mez, verging het niet anders. De partij
verloor daardoor haar leiders. Calles heeft
haar thans een pilaats in de regeering aan
geboden en haar daardoor am zich ge
trokken. Haar standpunt van lijdelijkheid
verlatend heeft zij de aanbieding van Cal
les aanvaard en is in het parlement terug
gekeerd. Door haar is de verkiezing van
Gil tot stand gekomen, terwijl juist Moro
nes zich „in liet belang der zaak" bereid
verklaarde in het ministerie plaats te ma
ken. Dat „in-het-belang-der-zaak" is na
tuurlijk de voortzetting van de tot dus
verre gevolgde „Kulturkampf-politiek,
-vnavvoor Gil alle waarborgen biedt.
RIJKSTELEFOONTARIEVEN
VOORGENOMEN PLANNEN.
uoals is medegedeeld in de toelichting
,p het entwerp-begrooting voor 1028 van
A inkomsten en uitgaven van de posterijen
n d© telegrdfie en telefonie, is een herzie
ning van de locale en interlocale tarieven
in studie genomen.
Deze arbeid is thans zoover gevorderd,
dat omtrent hetgeen, behoudens goedkeu
ring van hoogèrhand, op dat gebied ver
moedelijk vewezenlijkt kan worden, mede-
deelingen zijn gedaan aan dc Kamers van
Koophandel en andere belanghebbende
lichamen.
De directeur-generaal teekent hierbij
aan, dat nevens de belangrijke voorzienin
gen, in do beschouwing behandeld, nog ver
schillende andere, in het voordeel van de
aangeslotenen, doch van minder vérstrek
kende bctcelcenis, in het voornemen liggen.
Yoorts neet er rekening mee gehouden
worden, dat met het oog op het beho.ul
van het evenwicht in 's lands financiën bij
voorzieningen als de eerstbedoelde wel
ke alle, ook al neemt het verkeer door de
tariefsverlagingen overeenkomstig de ver
wachtingen tce. in de naaste toekomst een
verlaging van de netto-inlccmsten ten ge
volge hebben .een norm in acht g-nornen
dient te worden bij het voldoen aan ver
schillende, op zich zelf wellicht zeer rede
lijke verlangens in zake tariefsverlagingen.
Volgens het gedachte systeem wil men
o.m. invoeren voor de locale gesprekken
een gesprekkentariof.
Heb volgens Iet gedachto systeem ver
schuldigde bestaat uit twee bestanddeelen:
le. een jaarlijksch bedrag als huur voor
het min of meer individucelc deel der le
gebruik in installaties, het zoogenaamde
grondbedrag en
2e. oen bc-'-ag per aangevraagd locaal
gesprek (inkomende gesprekken tellen niet
mee).
Voor de berekening van het aantal locale
gesprekken worden van de uitgaaiido niet
medegeteld:
a. de aanvragen van interlocale of inter
nationale gesprekken
b. aanbiedingen van telegrammen per te
lefoon
c. gesprekken, welke niet worden gevoerd
wegens bezet zijn van de gevraagde aan
sluiting.
Men fielt zich voor
3 cent per gesprók
te gaan cischen.
liet grondbedrag zal natuurlijk lager
zijn, dan de tegenwoordige vaste abonne
mentsbedragen. Het laagste zal waarsdfcijn-
lijk zijn 24; het hoogste vermoedelijk 48
gld. per jaar (naar gelang de netten meer
aansluitingen hebben).
Het tarief voor
interlocale telefoondienst
bedraagt thans tot 15 K.M. f 0.20 en over
grooteren afstand 0.50 per gespreks
eenheid.
De differentiëering van het tarief naar
den afstand bevredigt liet billijkheidsgevoel
en spoort aan tot het gebruik van de tele
foon over korten afstand. Uit de prakcijk is
naar veren gekomen dat een verdere door
voering van die differentiëering, in navol
ging van hetgeen op dit gebied in het bui
tenland plaats vond, wcnschelijk is.
Men stelt zich voor bedragen in te voe
ren van
10, 20, 35 en 50 cent
per interlocaal gesprek naar gelang van
den afstand.
R. K. KAMER-CENTRALE LEIDEN.
De algemeene vergadering wordt gehou
den op Zaterdag 20 October 1928, des
n.m. 1 uur, in café restaurant „Zomerzorg"
Stationsweg, Leiden.
De agenda vermeldt: .1. Opening. 2. No
tulen. 3. Ingekomen stukken en mededee
liugen. 4. Bespreking der ingediende amen
dementen op het ontwerp-program 19-29. 5.
Bóndvraag. 6. Sluiting.
R. K. UNIVERSITEIT.
Hedenmiddag aanvaardde Pater dr. G.
P. Kreling O.P. zijn hoogleeraarsambt aan
de R. K. Universiteit te Nijmegen met een
rede over „De aard der H. Godgeleerd
heid".
R. K. HANDELSH00GESCH00L.
Hedenmiddag heeft dr. J. G. C. Vriens
toegelaten als privaat-docent in de „tropi
sche cultures" aan de R. K. Handelshooge-
ehool te Tilburg, een openbare les gehou
den.
J. H. Abcrron, doctor honoris causa in dc
landbouwkunde.
De Senaat der Landbouwhoogeschool
heeft zijn eerste bijeenkomst in het nieuwe
studie jaar geopend mot de benoeming van
.en aftredenden hoogleeranr J. H. Abereo-:
A doctor in de landbouwkunde honorb
usa, ter erkenning van zijn uitstekende
•rdianstcn voor de ontwikkeling wn hei
ïdboiiwonaerwijs, voor do stichting en
ondvostióff van cien landbouwhoogeschool
onevens voor de wetenschappelijke be-
cfening van he laoidbouwscheikundc e i
bemestingsleer r land.
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Regecringsmaatrege'en naar aanleiding
van de demonstraties te Wiener Neustadt.
Weer een Roemeensche prins gevlucht?
Nadere beschouwingen over den tocht
van de „Graf Zeppelin". (Luchtvaart 2de
blad).
BINNENLAND.
In overweging is een nieuwe regeling van
de telefoontarieven. O.m. wordt betaling
per gesprek voorgesteld (1ste blad).
Brand in een Trappistenklooster te Ar-
een (Gom. Berichten, 1ste blad).
LEIDEN.
Vandaag bestaat er vijf eeuwen ziekenhuis-
verpleging te Leiden Wij geven in een
artikel in het 2de blad een overzicht van de
ontwikkeling van dit katholieke charitatie
ve werk.
Onze Ge llustreerde pagina
De photo-pagina geeft o.m. nog eenige
photo's van do 3 Octoberfeesten.
UIT GEMEENTERADEN.
De gemeenteraad van Amsterdam heeft
het voorstel van B. en W„ strekkende tot
het nemen van een beginselbesluit om voor
de telefoondienst een gesprekkentarief in
te voeren, verworpen.
De gemeenteraad van Botterdam heeft
besloten tot den bouw van een 20 meter
breede brug over de Coolhaven en tot ver
betering van den verkeerstoestand op het
Hofplein
Tweede Kamer.
Behandeling van het wets
ontwerp inzake do financieel©
verhouding tusschen rijk'en
gemeenten.
Thans zijn de leden der Kamer bijeenge
roepen ter vergadering op Dinsdag 16 dezer
te een uur. In deze vergadering zal de voor
zitter voorsteden het wetsontwerp tot her
ziening van de financieele verhouding tus
schen het Rijk en de gemeenten en tot wij
ziging van. eenige bepalingen der gemeente
wet tc verzenden naar een commissie van
voorbereiding.
Reglement voor de haringcontrole.
De m a x i m u m-a f metingen
van kleine tonnen.
Over eenige dagen zal een Kon. besluit
verschijnen tot vaststelling van een aanvul
ling van het reglement voor de Nederland-
sche Ilaringcontrole, hierin bestaande, dat
voor tonnen kleiner dan een geheele, voor
geschreven zullen worden de als maximum
toegelaten afmetingen; thans zijn slechte
de minimum maten voorgeschreven. Het
verschil tusschen minimum en maximum
maat zal 2 c.M. bedragen.
Het besluit wordt twee dagen na afkon
diging in het Staatsblad van kracht.
„De Dageraad".
Steeds meer verdeeldheid.
Het hoofdbestuur van de vrijdenkers-
vereeniging „De Dageraad" deelt mede,
dat het in verband met oppositie, waar
mede het te kampen heeft. Zondag 30 Sep
tember de getrouwe afdeelingen in spoed-
bijeenkorast had bijeen geroepen. Er wer
den zes oppositioneelo afdeelingen ge
royeerd. Daardoor maken de afdeelingen
Den Haag. Rotlerdam, Arnhem, Alkmaar,
Velzen en Leeuwarden geen deel meer uit
van het Ir- lelijk verband en is do oprich
ting esr.er nieuwe landelijke vereeniging tc
verwachten.
De verkrop van O'ymplade-zegels.
Meer dan 3.5 millioen
stuks verkocht.
Thans zijn dc voorloopigo cijfers bekend
van den verkoop van de Olympiadezegels.
Er ziin in totaal verkocht niet minder dan
3 676,000 stuks.
Voor dc verschillende frankecrwaarden
zijn dc verkoopcijfers afzonderlijk: van 1,5
cent 501.000, van 2 cent 428 000, van 3 cent
•162.000, van 5 cent 525 000 van 7.5 '-ent
"14.000, van 10 cent 452 000 van 15 cent
'19.000 en van 30 cent 315.000 stuks.
Zooals men weet, werden de zegels van
5 tot 5 cent voor een cent duurder ver
docht, die van 7 5 voor 10 cent die van 10
voor 12 cent,-dio van 15 voor 17 cent cn die
van 30 voor 33 cents. Het verschil in op
brengst komt ten goede aan de kas van
'•tet Nederl. Olympisch Comité. Dat bedrag
beloopt de som van 60.230 gulden.
