NA 25 JAAR' BUITENLAND. BINNENLAND. 19e Jaargang DINSDAG 25 SEPTEMBER 1928 No. 5985 Oc IBONNEMEN^SPRUS bedraagt bij vooruitbetaling: Voor Leiden 19 cent per weck. f2.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week. f2.60 per kwartaal Franco per postf2.95 per kwartaal Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de A.bonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentiën 30 cent perregeJ Yoor Ingezonden Mcdedoelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Het tweede Nationaal Congres v a n R. K. Jongens-Patronaten in Nederland is hedenmiddag in Den Bosch begonnen. Wel schoon sluit dit Congres zich aan bij het eveneens in de Brabantsche Her togstad onlangs gehouden li. K. Diocesaan Congres over het Huwelijk. Al was dit laatste in opzet eu voorbereiding beperkt tot de Diocesane grenzen van het Bisdom Den Bosch, het initiatief bleek zeer vrucht baar, en de inleidingen en besprekingen, daar gevoerd, vroegen en verkregen meer dan gewone aandacht, in geheel Neder land. De schitterende bijeenkomst in den avond van 4 September, waar honderden en honderden rondom hun Bisschop, luis terden naar de klare taal van Pater Bor- romaeus, over „Het ideaal van het Chris telijk Huwelijk", was een feest voor ge heel ons Katholieke volk; een feest, maar meer nog een leering; een leering, want de Christelijke beginselen over Huwelijk en Gezin werden gedragen in het volle licht, werden geplaatst onder de aandacht van duizenden. Alleen immers het Christel ij k Hu welijks- en Gezinsleven is in staat Chris telijke ouders en kinderen gelukkig te- doen zijn, en hen te brengen tot God, hun oorsprong en Vader, den Bronaêr van alle leven. Kolping zeide reeds: „Huiselijk geluk of ongeluk treft den mensch in de ziel; de gouden draad van den huwelijks- en fami lieband heeft God getrokken door het hart van den mensch". En nu, 3 weken later, begint in dezelfde zaal van het Bossche Concertgebouw het Nationaal Congres'van B. K. Jongens-Pa tronaten zijn werk. Ook dit Congres is een feest, maar tevens ook, en meer nog een leering. Een feest, want het is nu 25 jaar gele den, dat de grondslag van het georgani seerde Patronaatswerk voor jongens in ons vaderland, met name in het Bisdom Haarlem en in het Aartsbisdom Utrecht werd gelegd. In Amsterdam werd op 9 De cember 1902, en in Utrecht op 26 Januari 1903 voor het eerst een vergadering ge houden, om te spreken over de oprichting van Jongelings Vereenigingen en Patrona ten. Vanaf deze data bestaan ook de eer ste Diocesane Commissies. En op eenzelf den dag, op 8 Juni 1903, werd zoowel te Utrecht als te Amsterdam, onder leiding van de hoogeerw. Dekens vergade. ,i. de Diocesane organisatie tot werkelijkheid te maken. En de Diocesane Bond van R. K. Jon gens-Patronaten kwam toen in beide bis dommen tot stand, terwijl de Zuidelijke bisdommen spoedig volgden; in het Bis dom Haarlem ontving de Bond den doop naam „R. K. Juvenaat'. De vóórmannen beluisterden hun tijd, en verstonden zijn taal, de noodzakelijkheid van Jeugdzorg in den vorm van Patronaatswerk werd vastgesteld, en allerwege werd met be kwamen spoed begonnen. Het is hier de plaats, om in ons artikel „Na 25 jaar", met eerbiedige dankbaarheid te herdenken den Pionier van het Patro naatswerk in Nederland, den onvermoei- den Held in dagen van teleurstelling en tegenslag, den steeds aanvoerenden en aanvurenden Leider van het werk der schoolvrije jeugd, M g r. W. van 8 t c c, Eere-Voorzitter van het Cen- traal-Comité. Aan Hem dankt menig Jeugdleider zijn klaar inzicht en blijde geestdrift ten opzichte van de wezenlijke belangen der veelbelovende en veelbelo vende jongelingschap. Op het zilveren jubilé van h e t R. K. Patronaatswerk in Ne derland, dank, grooten dank aan den o n s t e r f e 1 ij k e n Ivf g L Rector van Stee. Maar niet alleen om feest te vieren, ko men de weleerw. Patronaats-Directeuren en heëren Commissieleden in deze dagen bijeen in de Roomsche hoofdstad van Bra bant, maar ook, en vooral om te wérken. Want een congres houdt men niet louter en alleen, om een jubileum te vieren; een congres houdt men, om door onderlinge bespreking te overleggen en vast te leg gen, wat in den tijd, waarin men leeft, ge vraagd wordt van de leiding, wat in zake het opvoedingswerk der rijpende jeugd, gevraagd wordt van de Patronaatsleiding, om met eere haar weg te vervolgen; en om voor te bereiden, het toekomstige Hu welijks- en Gezinsleven van hen, die door de gevaren van den tijd van leeftijd en omgeving, moeten gebracht worden van het Christel ij k gezin n a a r het Christel ij k gezin! De jeugd en jongelingschap maakt heden on tegenzeggelijk nieuwe tijden door. Ze leeft m een periode van inzinking bij velen van het wcrkelijk-godsdienstig leven; het ma terialisme stoffelijke overwegingen dringen meer en meer, ook onder vele jon geren, door; egoisme is de drijfveer, waar door velen in hun dagelijksch leven wor den gedreven; allerlei verkeerde invloeden van buiten oefenen een machtige bekoring op het jongere geslacht en brengen zoo gemakkelijk tot zedelijken ondergang; met den modernen tijdgeest is ook de menta liteit, de geestesrichting der jongeren zelf zich gaan wijzigen, 't Is in één woord een geheel andere wereld, waarin onze jonge ren heden ten dage leven en zich bewegen en opgroeien, dan het geval was in vroe gere jaren, en dagen. -De vrije jeugdvor- ming is daarmede geplaatst voor geheel gewijzigde problemen. Ivon men bij het eerste Nationaal Con gres van Patronaten zich tevreden stellen met duidelijk te maken, wat met Patro- naatszorg bedoeld wordt, thans bij het tweede Nationaal Congres, wordt vóór alles het probleem van den gods dienst in de opvoeding der rij- pende jeugd gesteld. Niet godsdienstige vorming alleen, maar verdieping van godsdienstig 1 c - v e n, het beleven van den godsdienst door de daad; het aankweeken van een hechte geloofsovertuiging, welke zich tel kens weer opnieuw uitspreekt, in de daar mee overeenstemmende levenspractijk, dat en dat vooral is de roeping er» het studieprogram van het 2e Patronaten- Congres. Zoo is dan deze zilveren jubeldag van heb.. Patronaatswerk in Nederland als van zelf een aanvulling en een voortzetting van het Congres over het Christelijke Hu welijk, en een wegwijzer voor velen op den drukken verkeersweg van Jeugdvor- ming in Christelijken zin. Wel ter plaatse moge het woord zich herhalen van den Paus onzer kinderlijke vereering. Wiens naam onafscheidelijk zal blijven verbonden met de H. Communie der kleinen, Paus Pius X, Die in Zijn Om zendbrief bij gelegenheid van Zijn gouden Priesterfeest in 1908 deze gedenkwaardige woorden neerschreef voor geheel de we reld „De groote menigte van zieken, blinden, kreupelen lammen" wacht in hare .diepe ellende op de weldaden uwer christelijke liefde, in de eerste plaats wacht daarop de talrijke schaar van jongelingen, de dierbaarste hoop van de ra a a t s c h a p ij en van de TC e r k, welke van alle zijden door bedrog en ver leiding wordt omringd". Moge het Patronaten-Congres aan de ■130 Patronaten in ons land nieuwe bezie ling geven, en aldus medehelpen, het de vies van het Centraal-Comité, „J ungens Patronaten, aan Christus trouw!" in alles te doen zijn een schoone werkelijkheid. Kapelaan KEMPERMAN. 24 Sept. 1928. V De Leidsche Winkelweek Morgen begint de Leidsche Winkelweek, welke 3 October Leidens^jaarlijksche feestdag zal eindigen. Op deze plaats willen wij als Leidsche krant waardeering en wenschen uitspreken. Waardeering veer den Leidschen winkelstand! Over dén Leidschen winkel stand kon men in gloeiende spcches of in champagne-artikelen héél veel moois zeg gen wij zullen daaraan niet beginnen. Za kelijk en nuchter willen wij alleen een feit constateeren een feit,, dat niet kan worden tegengesproken: Bij de Leidsche winkeliers kan men goed en billijk koopen Wanneer we kwaliteit en prijs van in Lei den aanga noden artikelen vergelijken met die in vele andere gemeenten, dan valt deze vergelijking nooit ten nadeele en heel dik wijls ten voordeele van Leiden uit. Daarom doen 't moes' vanzelf sprekend zijn Leidsche ingezetenen hun inkoopen steeds en trouw ig Leiden, Daarom «handelen de bewoners van gemeenten, in den breeden omtrek verstandig, als zij die artikelen waarvoor zij m eigen gemeente of onmid dellijke omgeving niet terecht kunnen, koo pen in hun koopstadLeiden. IV e n s c h e n willen wij ook uitspreken naar aanleiding van de Leidsche Winkel week. Wij wenschen, dat een talrijk pu bliek deze week zal benutten om óf de over tuiging te krijgen óf de overtuiging te ver sterken, dat de Leidsche winkelstand aan alle behoeften en verlangens van het pu bliek kan voldoen. Meerdere handelingen door Je straten langs de, e.xtra-vcrzorgde etalages bevelen wij daarom in de komen de week aap zulke wandelingen hebben trouwens ook door héél het jaar haar aan trekkelijkheid vooral (dit even terloops opgemerkt) als men daarbij open oog heeft voor het typisch steden-schoon, dat Lei den op verscheidene punten te aanschou wen geeft. Een groote belangstelling van het publiek moge schitterend doen slagen de Leidsche Wirtkelweek, waarin de Middenstand eigen voordeel en sociale nuttigheid harmonieus weet tc combineerfen 1 VOLKENBOND. DE ONTWAPENINGSKWESTIE. Amerika's verzet tegen het vlootcompro/nis. Scherpe nota van Coolidge .te verwa»htenl Ecnigc dagen geleden heeft de Ameri- kaansche pers het geheime vlootcompro- mis tusschen frankrijk en Engeland gepu bliceerd. President Coolidge zal thans een nota van antwoord aan Frankrijk en En geland zenden en naar de „Evening Stan dard uit Washington verneemt, in veel krachtiger bewoordingen den oorspronkelijk in de bedoeling lag. Men gelooft, dat de nota zal wijzen op Amerika's isolatie-poli tiek en onomwonden zal verklaren, dal de Ver Staten niet bereid zijn zich te mengen in buitenlandsche verwikkelingen van wel ken aard ook. Deze scherpe bewoordingen zouden vol gens genoemd blad ingegeven zijn door de voorwaarden van de Engelscb-Fransche overeenkomst, waaruit men in sommige kringen de conclusie trekt, dat de wen schen der Ver. Staten met betrekking tot de ontwapening worden genegeerd. Voorts wordt vernomen, dat Coolidge het Frank rijk en Engeland duidelijk zal maken, dat de Ver. Staten uit hoofde van hun geogra- lische ligging op zichzelf moeten blijven en zich nooit gcboiiden kunnen achten door een marine-overeenkomst tusschen Enge land en Frankrijk. Verder zal Coolidge er op wijzen, dat de Ver. Staten geen enkele Europeesche natie kunnen toestaan do ton nage-behoeften voor anderen te regelen. Naar de correspondent van de „Pctit Parisien" te Genève weet te melden, ver wacht men te Genève in verband met de verscherping van Jiel vlootgeschil en het vermoedelijke terugtrekken van Amerika uit de voorbereidende ontwapeningscom missie, dat Paul Boncour binnenkort de vraag zal opwerpen of de voorbereidende ontwapeningscoir miste niet haar bestaans recht verloren heeft. Nadat is konien vast te staan, dat haar werkzaamheden op het doode punt zijn gekomen. Men moet vol gens Paul Boncour een beslissing in de ontwapeningskwestie uitlokken door een beroep op de openbare meening en daar door druk op de regeeriugen uit te oefe nen. Dit zou volgens den correspondent ook de meening van dr. Benesj zijn, die nog steeds optimistisch gestemd is. E ASSEMBLEE BIJEEN. Betooyingeri voor Costa-Rica en Argentinië Menigeen, die gistermiddag korten tijd r.a den aanvang van de voltallige bijeen komst der Volken bondsvergadering de ver gaderzaal binnentrad, zal een oogenblik ge'.oofd hebben, dat verblijAnde mededcc- lingen uit Zuid-Amciika waren binnenge komen. Men hoorde den eenen gedelegeerde na den anderen woorden van warme waardee ring en sympathie aan het adres van Costa- Rica en van Argentinië uitspreken. Later bleek helaas, dat al deze speeches slechts bedoeld waren als een demonstra tie om den beiden landen tot terugkeer tot den Volkenbond te bewegen. De voorzitter van den Volkenbondsraad had de volkenbondsvergadering in kennis gesteld van het schrijven van drie weken goledon van de regeering van Costa-Rica, waarin deze mededeelde aan het parle ment den terugkeer tot den Volkenbond te .vullen voorstellen. Ofschoon nog niets na ilers omtrent de parlementaire beslissing vernemen was, werd deze brief de aanlei ding tot een woordenwisseling #vol juich kreten over den terugkeer van Costa-Rica, hetgeen echter nog eenigszins voorbarig is. De demonstratie schijnt voornamelijk te zijn ingegeven door het verlangen van eeni- ge Zuid-Amcrikaansche delegaties om nog ceil iratsfc poging ie doen Argentinië bin nen (Lu Volkenbond 1c houden. Zoo ris men weet, heeft de budgetcom- missie van het Argentijnsche parlement twee weken geleden voorgesteld voortaan de bijdragen aan den Volkenbond niet toe te staan. Dit verontrustende bericht heeft tal van gedelegeerden gisteren onder aan voering der Zuid-Amerikanen bewogen woorden van grooten lof aan de Argentijn sche republiek te wijden. Vooral de Duitsche gedelegeerde von Schubert was zeer warm in het uitspreken van den wensch, dat Argentinië de banden met den Volkenbond niet verbreken zou. Hij was blijkbaar niet vergeten, dat het in 1920 voornamelijk ter wille van Duitsch- land was, dat de Argentijnsche delegatie do Volkenbondsvergadering verliet, toen de andere delegaties niet wilden toelaten, dat iedere staat onvoorwaardelijk tot den Vol kenbond zou kunnen toetreden. Een aanmerkelijk verhoogde begrooting. De vierde commissie der Volkenbonds vergadering heeft gisteren haar werkzaam heden beëindigd na goedkeuring van de begrooting voor het jaar 1929 tot een be drag van 27.026.299 goudfrancs. Het bedrag dat bij den aanvang van de Volken bondsvergadering was aangevraagd was 26.869.245 goudfrancs, zoodat dc be grooting in den loop der beraadslagingen nog met ongeveer 160.000 is toegenomen. Men kon dus niet zeggen, dat het En- gelsch-Italiaansche offensief tegen de bc- grooting, die 1.700.CC0 hooger was dan die voor 192S, eenig succes heeft gehad. Voor den Engelschman, die een vermindering van het aangevraagde bedrag met min stens 1.000.000 francs gewenscht had, is de ze verhooging tijdens de beraadslagingen met 160.000 francs wel een ernstige neder laag. DE RIJNLANDKWESTIE. Po'en wil meespreken. Polen is niet tevreden, dat het in Genève buiten de onderhandelingen over het Rijn land is gehouden. Het doet in Parijs zijn best daarin verandering te brengen. Mi nister Zaleski heeft in Parijs verklaard, dat men in Warschau van meening is, dat het Rijnlandprobleem niet opgelost mag worden, zonder dat ook met het Oosten rekening wordt gehouden, en dat de vei ligheid aan den Rijn niet verwezenlijkt zal kunnen worden, zoolang niet ook de veilighend aan den Weichel verkregen is. Polen kan natuurlijk, niet effectief deel nemen aan maatregelen, door de hezot- tingsiflogendhedon in het Rijnland geno men, doch de Fobische regeering hoopr, dat, wanneer het znoveer is, middelen ge vonden zullen worden om te verhinderen, dat Duitschland in de mcening zal verkee- ren, door de ontruiming van het Rijnge bied dc vrije hand elders te krijgen. Een middel daartoe zou naar de meening van Warschau gevonden kunnen worden, docr Polen te betrekken bij de onderteekening van een algemeen verdrag betreffende de ontruiming en dc herstelbetalingen. DUITSCHLAND. Botsing tusschen Stahlhelm en Reichs- banr.er. Naar de Montag bericht kwam het in den nacht van Zaterdag op Zondag in Falkensee tot een ernstige botsing tusschen de leden van de Reichsbanner en die van de Stahlhelm. De laatsten, ongeveer 8 tot 10 man. hadden een vergadering geboden en waren op weg naar huis. Toen zij de Borsigstraat doorkwamen stortten uit een huis ongeveer 100 Reiehsbannerleden de straat op en vielen de Stahlhelmlieden aan. Deze verdedigden zich, doch konden tegen de overmacht niets uitrichten. Som migen werden zwaar gewond, o.a. een dokter uit Falkensee Dr. Hes se, die tegen den grond geslagen en met de voeten be werkt werd, een ander werd door een pis toolschot verwond Toen het dc Stahl helmlieden gelukte zich terug te trekken in het stationsrestaurant, volgden hen dc Reichsbanners. In het restaurant kwam het toen tot een verdere vechtpartij in het verloop waarvan het geheele meubilair volslagen* verwoest werd. De gealarmeer de politic vond op het terrein van den strijd geen enkele der strijders meer aan wezig. OOSTENRIJK. De dreigende 7 October. Een sociaal-democratisch voorstel. De kwestie van do demonstraties op 7 October a.s. te Wien-Neustadt is in een nieuw stadium getreden, doordat de so ciaal-democratische partij in overleg met den republikeinschen „Sehutzbund" aan het hoofd van het district, dr. Buresch, een voorstel heeft gedaan. Hierin biedt de partij aan den arbeidersdag te Wiener- Neustadt niet te doen plaats vinden, mits ook de opmarsch van de Heimwehren wordt afgelast, Bovendien verklaart dc sociaal-democratische partij zich bereid mede tc werken aan het tot stand konien van een wet. waarbij opmarschen en de monstraties van vereenigingen voor zelf bescherming van welke politieke aard en politieke richting ook, kortweg verboden worden. Alleen dan zal de partij echter hiertoe haar medewerking verleenen. wan neer deze wet nog voor 7 October tot stand komt ?n op dien datum ook zal worden toegepast. De sociaal-democratische „Arbeiterzci- tung" deelt nu verder mede, dat dr. Bu- Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. Verscherping van den toestand in de ontwapeningskwestie. Polen wil een woordje meespreken over de Rijnlandontruiming. Nadere bijzonderheden over den enor- men theaterbrand te Madrid. (Buitenl. Be richten 2de blad en Telegrammen). Kapitein Koppen is te Bandoeng aange komen. (Luchtv., 1ste blad). BINNENLAND. Het Koninklijk bezoek aan Amsterdam. (Binu., 2do blad). De minister van Binnenl. Zaken en Landbouw heeft de voorwaarden vastge steld, onder welke steun van Rijkswege aan de bestrijding der tuberculose onder het rundvee kan worden verleend. (L. en T., 1ste bla<y. De resultaten van den Post-, Telegraaf- en Telefoondienst over 1927. (Binn. 1ste blad). Benoemingen in het Bisdom Haarlem. (Kcrkn., 1ste blad). resch dit aanbod van de sociaal-democra tische partij heeft medegedeeld aan den Bondskanselier dr. Seipcl, en na diens be slissing in deze te hebben afgewacht, heeft verklaard, dat de regccring op dit aanbod niet kan ingaan. BR1TSCH-INDIE. Hindoes en Mohammedanen. Weer een ernstige botsing Uit Chitaldroog in Mysore komt bericht van een ernstige botsing tusschen Hindoes cn Mohammedanen bij een processie tor eero van Ganesja, do god der Wijsheid van de Hindoes. Mohammedanen zouden een aanval hebben gedaan op de processie en oen palankijn hebben verbrand, een af godsbeeld bevattend in den vorm van do gestalte van oen dikken man met een oli- fantenkop. Veertig personen, meest Hin does, moeten gekwetst zijn, maar men is thans den toestand meester. JAPAN Monster-proces tegen communisten te Tokio. Kosten op IA millioen yen begroot. Op 10 November begint te Tokio in het Groote Theater het proces tegen 313 com munisten. Dit is waarschijnlijk het groot ste proces ter wereld dat de laatste tien jaren is gevoerd. De communisten worden er van beschuldigd, dat zij een omwente ling in Japan hebben willen bewerkstel ligen. De kosten van het proces worden op 1.5 millioen yen begroot. Het zal onge veer vier maanden duren. DE TOLLEN KWESTIE. Drie tollen worden opgeheven! De raad der gemeente Bunschoten heeft in zijn vergadering van Zaterdag besloten dc twee tollen bij den Bisschopweg cn oen tol op den weg naar Hoogland per 1 Jan. a.s. on te heffen. Zulks geschiedde na overleg met Ged. Staten van Utrecht over de verbreeding en verbetering van den weg van daar naar Hoogland, vlak bij Amersfoort gelegen. Tot nog toe kest een ritjo heen en weer van Bunschoten naar Amersfoort 1.30 aan tolgeld. ")ngevallenwct-1921. Gel ij k stelling van letsels, in b e t r c k k e 1 ij k korten t ij d ontstaan, en van beroeps ziekten met ongevallen. Mcu verzoekt ons het volgende te mel den: Aanspraak op schadeloosstelling krachtens de Ongevallenwct-1921 en de Land- cn Tuinbouwongevallcnwet-1922, kon tot 1 September 1928 door een verzekerde alleen worden gemaakt, indien hem in ver band met zijn dienstbetrekking een onge val was overkomen, hetgeen werd aangeno men als het bekomen letsel door een plot selinge gebeurtenis was veroorzaakt. Sedert 1 September j.l. is hierin veran dering gekomen en wordt met lichamelijk letsel, gevolg van een ongeval, gelijkgesteld lichamelijk letsel, in een betrekkelijk kor ten tijd ontstaan, zooals peesscheede-ont- eking, bevriezing, hitteberoertc, warmtc- bevanging, zonnesteek, blaar en dergelijke. Met ingang van 1 October a.s. zullen ook sommige beroepsziekten, namelijk lood ver giftiging, kwikvergiftiging, miltvuur en

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1