Rechtzaken.
Faillissementen.
Uit de Omgeving
Voor Huis en Hof.
DERDE BLAD
„DE LEIDSCHE COURANT"
VRIJDAG 14 SEPTEMBER 1928
Diefstal met braak.
en bejaard,ongelukkig echt-
ar van zijn spaarpenning
ber'oofd.
Een bejaard echtpaar waarvan de man
nd is, drijft op het Waterlooplein te Am-
.rdam een hotel-restaurant. In den avond
in 2 Jali ging de 58-jarige vrouw met een
r beide Duitsche dienstboden naar een
jscoop. Toen, een paar dagen later, die
snstbode plotseling naar Dnitechland
de terugteeren, omdat zij zich niet goed
roeide, kieeg de man argwaan. Hij stel-
een onderzoek in naar zijn koffer, die op
,i zolderkamertje stond. Uit den koffer
ste hij de bril en een vulpenhouder en
een geldkistje, dat zioh in den koffer
vond en opengebroken was, een vijf mille
n bankbiljetten en ander geld, de vrucht
a narcht en dag werken.
De diefstal moest gepleegd zijn in den
ond, dat de vrouw de bioscoop bezocht
d, maar wie het geld gestolen had, was
•eielijk tdt te maken. Het onderzoek dat
politie instelde, leidde ©venwel tot de
restatie van den echtgenoot der andere
aitsche dienstbode, die den bewusten
rond thuis gebleven was en die de be-
hikking over den sleutel van den koffer
ihad had. Toen de andere dienstbode met
ft hotelhoudster naar de bioscoop ging,
ld zij haar er opmerkzaam gemaakt, dat
sleutel in een zoutvaatje lag.
^__De verdachte, een 32-jarige bakker, Wil-
elm Loser genaamd en uit Trier afkom-
[fcigj stond gisteren voor de Vierde Kamer
>r Rechtbank te B'dam terecht wegens
efstal met braak. Hij ontkend© en be-
eerde dat niet hij, maar zijn vrouw den
efstal had gepleegd. Ook beweerde hij,
it hij een deel van den buit in het Kaiser
alast te Trier had verborgen, doch een
•derzoek dat de recherche daar instelde,
verde niets op. Volgens het O.M., mr.
V8 verb os oh, had verdachte, die in Drabsch-
nd als een zeer gevaarlijk, berucht type
j ;kend staat en die, nadat hij zijn straf
1 hebben ondergaan, aan de Duitsche
statie zal worden uitgeleverd, van het go
oien geld met een andere vrouw dan de
jne in Duitschland goeden sier gemaakte
Hij eischte tegen den verdachte drie jaar
i negen maanden gevangenisstraf.
Mr. Benno J. Stokvis, de verdediger,
mde het een hoogst schandelijk feit, dat
erdachte, hoe dan ook, pleegde, maar
moreel afkeurenswaardig ook, zonder
teer kan dit niet leiden tot een veroor-
leling. De verdachte was pas elf maanden
Nederland, de rechtercommissaris hoor-
hem zondoT tolk en het is dus wel ver-
-arbaar als zijn verklaringen, die hij
,ans aflegt, afwijken van zijn verklaringen
de instructie. PL laakte het in de poli-
ie dat zij de beide Duitsche dienstboden
arresteerdehet gebeurde zou dan tob
^rheid gebracht kunnen zijn. Thans ver
docht pk de beide vrouwen te doen opspo-
4 ren en ze alsnog als getuigen te hooren. De
.opgaaf van verdachte, dat de vrouwen hem
I pp het idee van den diefstal brachten, be
hoeft geenszins onjuist te zijn, want ver
achte wist van het geld niets af. Maar in
it geval is de zware straf die het O. ML
ischt ook niot op zijn plaats; Verder dient
ok in aanmerking genomen te worden,
at het bestolen echtpaar een gedeelte van
et geld 3200 door een geldinzame-
ng teruggekregen heeft.
De Rechtbank zal op 27 September a.s.
amis wijzen.
Kerkdieven.
Voor de rechtbank te 'e Hertogenbosch
5 idden zich te verantwoorden B. O. O. K.,
jaar, zeeman te Amsterdam en C. O. S.,
I» I jaar, smid te Dordrecht, gedetineerd,
r zake dat zij in verschillende' kerken
Iibben ingebroken en daaruit een bedrag
m geld ontvreemd.
K. bekende volledig. Hij was pas uit de
ivangenis ontslagen toen hij naar Den
osch kwam met S. om opnieuw te stelen,
et eerst kwamen ze in de St. Jozefkerk,
en Bosch. Eerst met 6leutele, daarna met
Bn beitel werd een offerblok geforceerd
i geheel afgenomen. Ze namen het offer-
lfik mede en deelden het geroofde geld.
Drie dagen later trokken de dieven naar
Ij tóen en gingen in het kapelletje op het
j «rkhof, dat open stond. Ze doorzochten
I lies. doch vonden niets en gingen toen
aar de parochiekerk, waar ze naast het
Itaar twee offerblokken zagen staan. Ook
aar hebben ze elkaar geholpen die offer-
lokken te forceeren. Ze maakten drie gul-
ea buit en verdeelden het geld. Ook de
eutel van de kapel van het kerkhof werd
Deegenomen.
Denzelfden dag trokken ze naar de Kruis-
erk te Den Bosch. Daar werden ze ver-
inderd door een schilder, die daar aan
werk was. Eindelijk werd de kant' gun-
tig en hebben de dieven alles doorzocht,
teerdere busjes met centen werden gevonr
en en ook sleutels. Die sleutels bleken na-
er van het tabernakel te zijn. Ze konden
eg wel eens te pas komen, redeneerden de
leven, daarom namen ze de sleutels mee.
ler metalen offerblokken werden in de
huiskerk geledigd. Daarna gingen de die-
en er van door en deelden den buit.
Toen trokken ze naar Tilburg, vervolgens
'aar Eindhoven, waar ze werden gearres-
eerd. Er liggen nog processen-verbaal van
Eerdere feiten tegen verdachten, w.o.
uefstallen met inbraak te Amsterdam en
Leiden (Kloosterkerk aan den Haagweg).
Dok S. bekende volledig,
jn de Kruiskerk zijn verdachten binnen
komen langs den hoofdingang. Uit een
•'azen potje in de sacristie namen ze ook
•en gouden tientje mee, voorts een groot
Aantal sleutelt-.
In totaal vonden ze in de kerk en sacris-
ruim 160.
Verdachten verklaarden nlteluitend int
armoede te hebben gehandeld. Ze hadden
geen eten, geen onderdak en zelfs geen
6choon waschgoedL Werk konden ze niet
vinden.
Getuige Van Vuuren, rechercheur, Den
Bosch, heeft het onderzoek geleid en ver
dachten te Eindhoven gevangen genomen
op een kamertje. Ze bezaten nog een be
drag van 160. Een zware vracht centen
in een flinke witte zak waren ter groene
tafel aanwezig. Er was ook nog een pet
vol centen, alles van de diefstallen af
komstig.
Het O. M. memoreerde dat verdachten
elkaar in Amsterdam hebben leeren kennen
en al etelende zijn getrokken naar Bra
bant. Niet alles is in de dagvaarding ver
meld, doch het ten laste gelegde werd
door spr. naar voren gebracht. Ook te Lei
den hebben verdachten sleutels van een
tabernakel en van een kluis ontvreemd.
Tegen ieder der verdachten luidde de
eisch drie jaar gevangenisstraf.
De verdediger mr. Bloemarts, refereerde
zich aan het oordeel der rechtbank.
De president deelde aan verdachten
mede, dat de straf mede omvat de diefstal
len te Leiden en Eindhoven. Voor de daar
gepleegde feiten worden verdachten nader
niet meer vervolgd.
De uitspraak werd bepaald op 27 Sep
tember a.s.
De zaak-Mertens.
Voot de vierde kamer der Haagsohe
Rechtbank zijn gisteren pleidooien gehou
den in de zaak van den tandarts Mertens
tegen den burgemeester van Den Haag,
in welke zaak de heer Mertens schadever
goeding eischt wegens aantasting in eer en
goeden naam door den burgemeester, die
de heer Mertens oon. in den gemeenteraad
een onbetrouwbaar persoon noemde.
Er was voor deze zaak groot© belang
stelling. De procureur van eischer, mr. Kas-
se Zegel, gaf allereerst een résumé van de
hoofdpunten, waarover het proces loopt, en
wees erop dat eischer door de mededeelin-
gen van den burgemeester in den Raad
herhaaldelijk tot leugenaar is gekwalifi
ceerd. Zelfs na de uitspraak van den eere
raad, die tot de conclusie was gekomen, dat
er van de tegen Mertens uitgebrachte be
schuldigingen niets was bewezen, heeft de
burgemeester Mertens als volgt gekwalifi
ceerd: „Ik heb Mertens een onbetrouwbaar
man genoemd, dit handhaaf ik nog."
Pleiter bestreed verder op juridische
gronden, dat de actie inzake beleediging
voortspruitende uit den brief van den bur
gemeester aan mr. De Vries, verjaard zou
zijn, zooals gedaagde betoogd heeft en
hield voorts vol dat de burgemeester het
oogmerk om te beleedigen heeft gehad.
Hierop nam de heer Mertens het woord.
De heer Mertens zeide, zelf te willen plei
ten omdat het voor een persoon, die deze
zaken niet zelf heeft beleefd, uiterst moei
lijk is, de zaak niet verwarren.
Toon spr. o.m. betreffende geheime, voor-
hem. ongunstige politierapporten bij den
burgemeester op den grootsten onwil stuit
te, wendde hij zich tot den minister van
Justitie, mr. Heemskerk^ lyaarna een on
derzoek werd ingesteld naar de juistheid
der rapporten. Bij dit onderzoek kon geen
enkel bewijs voor de in de rapporten ge
uite beschuldigingen worden aangevoerd.
Spr. kwam voorts o.m. terug op zijn
adres aan den gemeenteraad van 6 Jan. '27.
Later heeft de burgemeester aan spre
ker medegedeeld, dat hij met den eereraad
niets meer te maken wilde hebben, terwijl
hij zich op hoogst kleineerende wijze over
een der leden van den eereraad, n.l. mr. De
Vries, uitliet. Dit heeft voor spr. de maat
doen overloopen. Hij Eet den burgemees
ter weten, dat hij thans zijn rechten wel
op andere ijze zou doen geldend maken.
Mr. W. A. Telders, optredende namens
den burgemeester, zeide eenigszins ge-
sohrokken te zijn van de kanonnade van
den heer Mertens, die niet de minste juri-
dieke beteekenis heeft. Pleiter zal den heer
Mertens niet volgen. Pleiter heeft den in
druk, dat de beer Mertens een groote zelf
overschatting heeft. Reclame wenscht do
heer Mertens, juridisch is het proces een
zeepbel.
Pleiter zeide o.m. dat de beer Mertens
drie maanden gevangennisstraf heeft on
dergaan wegens diefstal; herhaalde malen
is hij veroordeeld wegens overtreding van
veiligheidsvoorschriften en nog onlangs
heeft hij zijn faillissementsaanvragen moe
ten tegenspreken.
Eén der toehoorders, mr. Mathon:' Die
faillissementsaanvrage was een schooiers-
streek
De deurwaarder verzoek mr. Mathon
zich te verwijderen.
Mr. Mathon: Meneer de president, acht
u heb noodig 1
Pres., mr. Cost Budde: Als u verder zioh
sitl houdt, kimt u blijven.
Mr. Telders kwam verder op het juri
dische gedeelte van zijn pleidooi Hij be
toogde o.m. dat do z.g. beleediging ver
jaard is.
PI. betoogde dat de burgemeester uit
zelfverdediging zeer wel gerechtigd was,
dezen man onbetrouwbaar te noemen.
En alle stuken, door den heer Mertens
geschreven, waarin allerlei beschuldigin
gen geuit worden tegen personen, die be
langrijke functies vervullen, werden in on
telbare exemplaren vermenigvuldigd en
aan alle mogelijke particulieren gezonden.
Mr. Mathon interrumpeert opnieuw.
Mr. Telders: Begint die engelenbak op
nieuw?
De president: Mr. Mathon moet er nu
maar uit.
Nadat de heer Mathon zich verwijderd
heeft, zette mr. Telders zijn pleidooi voort.
Hij verwees naar het bekende strooppot
arrest van den Hoogen Raad (Ned. Jur. v.
1 Sept.) volgens hetwelk bestuursdaden
als hier bedoeld, niet kunnen worden on
derworpen aan de jurisdictie vs,n den bur
gerlijken rechter en dus yalt bjutfiü bet be-
rpik van art. 140L j s
Aan het slot van zijn pleidooi deelde
pleiter mede, dat de burgemeester hem
verzocht had, voor de gemeente op te tre
den omdat de heer Brauw, die meestal voor
de gemeente optreedt, 's burgemeesters
zwager is.
Na repliek van den heer Mertens werd
de conclusie bepaald op 27 Sept. a.s.
Uitgesproken:
E. Schriek, kweeker, wonende te Been-
wijk j cur. mr. S. EL Smit te Gouda.
Wetenschappel. Berichten.
Prof. Einstein.
Prof. Einstein, die sinds negen maanden
aan het liarb lijdende was, wat verzwegen
is, is thans herstellende en zal waarschijn
lijk midden October naar» Berlijn terugkeer-
ALKEMADE.
GEMEENTEBAAD.
Rapport van de gemeente-reke
ning 1927 Vijf en twintig gut
den voor het Wit Gele Kruis
De Oranjefeesten.
De Raad dezer gemeente vergaderde
Donderdagmiddag ten 2 uur. Voorzitter de
Burgemeester. Tegenwoordig 10 van de 11
leden. Afwezig de heer van Dooren. Na
opening der vergadering met het gebrui
kelijke gebed worden de notulen van de
vorige vergadering gelezen en onveran
derd goedgekeurd. Aan de orde is de voor-
loopige vaststelling van den gemeentere
kening dienstjaar 1927.
De Voorz. doet voorlezing van het rap
port der commissie tot nazien van de re
kening waarbij de commissie voorstel de
rekening vast te stellen. Daar niemand het
woord over de rekening verlangt wordt
deze vastgesteld sluitend, gewone dienst,
werkelijke inkomsten 183.529.03, werkelij
ke uitgaven 152.329.241/2., alzoo een ba
tig saldo van 31.199.831/2. Kapitaaldien st
Werkelijke inkomsten 27.548.22, werkelij
ke uitgaven 26.776.91 batig slot 771.31.
De gemeentebegrooting voor het dienst
jaar 1929 wordt hierna aangeboden en in
handen gesteld van de commissie. De heer
Heemskerk stelt voor voor ieder benoemd
lid der commissie een reserve Ed te benoe
men.
De Voorz. wil alvorens hierop te ant
woorden eerst het woord richten tot den
heer Horsman dié de vorigo maal verhin
derd was wegens ziekte om de rekening na
te zien. Spr. hoopt dat de heer Horsman
weer spoedig geheel hersteld moge zijn.
Togen het aanstellen van plaatsvervangen
de loden heeft de Voorz. geen bezwaar,
zoodat spr. met goedvinden van den raad
als eerste plaatsvervanger aanwijst den
heer do Koning cn als tweeden plaatsver
vanger den heer Rotteveel. In behandeling
wordt genomen een reclame tegen den
aanslag in het schoolgeld van M. Hille-
brand te Rijpwetering. Deze reclame wordt
afgehandeld overeenkomstig voorstel vaii
B. en W. Hierna volgen de ingekomen
stukken. Van de heeren J. J. de Koning,
G. Meijer, D. Klee3, C. van Lent en A. J.
Zwartelé is bericht ingekomen dat zij hun
ne benoeming aannemen tot Ed van 'de
Commissie van Toezicht op het lager on
derwijs. De heer G. M. Beelen heeft be
richt dat hij zijne benoeming heeft aange
nomen tot administrateur van het alge
meen burgerlijk armbestuur, terwijl de
heer G. C. Borst heeft medegedeeld ae
niet-aanneming van zijn benoeming tot lid
van het algemeen burgerlijk armbestuur
van Rijpwetering.
De heer de Vette vraagt waarom in de
vorige vergadering geen candidaat uit
Oud-Ade ook zal bedanken. De Voorz. ant
woordt den heer de Vette dat B. en W.
reeds een voordracht hebben opgemaakt,
waarop twee personen uit Oud-Ade voor
komen, welke voordracht om advies is ge
zonden naar het Burg. Armbestuur.
Voorts is ongekomen een adres van liet
R. IC. Schoolbestuur van Oude-Wetering
om beschikbaarstolEng van een bedrag van
100.voor aanschaffing van leermidde
len wegens toename van het aantal leer
lingen. B. en W. stellen voor het gevraag
de bedrag beschikbaar te stellen. Hiertoe
wordt z. h. s. besloten. Van het bestuur
dor vereeniging het Wit Gele Kruis is een
adros ingekomen om beschikbaarstelling
van een tweetal prijzen voor de op 25, 26
en 27 September e.k. te houden bloemen
en tuinbouwtentoonstelling. B. en W. stel
len den Raad voor om een bedrag ad 25
beschikbaar te stellen.
De heer Rictbroek vindt het prachtig
dat B. en W. met bet doel der vereeniging
sympathiseeren, doch merkt op dat men
voor 25.niet veel kan koopon. Spreker
stelt voor het bedrag te verhoogen tot 50
en vraagt of B. en W. niet bereid zijn zijn
voorstel over te nemen. De Voorz. zegt er
veel voor te voelen om deze vereeniging
krachtdadig te steunen, omdat hiermede
tevens een gemeentebelang betrokken is.
Of de beide wethouders ervoor voelen om
het bedrag te verhoogen weet spreker niet.
De heer Van der Geest vindt het voorge
stelde bedrag ruim voldoende. De heer
Rotteveel merkt op dat de vereeniging heb
Wit Gele Kruis zich niet over geheel de
gemeente uitstrekt, zoodat spr. er niet voor
is om het bedrag te verhoogen.
De heer De Jong is het met den heer
Rotteveel niet eens. De tentoonstelling
strekt zich wel degelijk over de gcheele
gemeente uit. Iedere tuinder uit Alkemade
kan daaraan meedoen. Alleen komt het
batige saldo ten goede van de vereeniging
het Wit Gele Kruis ter bestrijding van de
tuberculose. De heer de Koning Echt het
adres nog nader toe. Aangezien, het voor
stel van den heer Rietbroek wordt, onder
steund door de heeren D© Jong en De Ko
ning brengt de Voorz. het voorstel Riet
broek in «temming. De stemmen staken
echter zoodat het voorstel tot een vol
gende vergadering dient te worden uitge
steld. Aangezien dan de tentoonsteUing
reeds tot heb verleden behoort brengt de
Voorz. het voorstel van B. en W. in stem
ming, dat wordt aangenomen met a-lgemee-
ne stemmen. Tot slot is nog ingekomen het
bericht van ontvangst van heeren Ged.
Staten op de verordeningen d.d. 28 Juni
en 16 Augustus 1928 waarbij het verboden
is in de Kagelplassen diepspecie t© stor
ten en te kampeeren.
Door den Voorz. wordt nog medegedeeld
dat op 25, 26 en 27 September e.k. de ge
wone oranjefeesten worden gehouden in
het dorp Roelofarendsveen en dat in ver
band met het 40-jarig bestaan van de Har
monie een festival zal worden gehouden 11
muziekvereenigingen zullen op 27 Septem
ber naar Roelofarendsveen komen om aan
het festival deel te nemen. De besturen
van de Oranjevereeniging en Harmonie
hebben tot spreker het verzoek gericht om
de afgevaardigden van die vereenigingen
op het gemeentehuis te ontvangen en zoo
als gebruikelijk is de eere-wijn aan te bie
den. De Voorz. vraagt aan den Raad mach
tiging om de besturen op dien datum to
ontvangen onder aanbieding van den eere
wijn en een sigaar. De Baad gaat hierme
de accoord.
Rondvraag. De heer de Vette vraagt hoe
het staat met de verbranding van het af
gekeurde vee en vleesch. De Voorz. ant
woordt dat het contract reeds in concept
is opgemaakt, doch dat de gemeente nog
wacht op antwoord over den datum van
inwerkingtreding der fabriek. Hierna slui
ting.
Dienstplicht Voor de Echting 1929
zullen 14 lotelingen dezer gemeente moe
ten worden ingelijfd. Alle nummers hooger
dan no. 30. zijn vrij. Daar voor de vorige
Echting 20 lotelingen door deze gemeente
geleverd moesten worden zal het voor en
kelen nog wel een meevaller zijn, dat zij
niet behoeven te dienen.
WAT ELKE MAAND TE DOEN GEEFT.
(2e helft September).
Het is de tijd van oogsten, zoowel ïn
den moes- als in den fruittuin. Hoe is het:
hebt ge uw uien al opgeborgen, zooals ik
u aanried? Neen? Haast u dan! Maar
denk er om: ze moeten droog binnenge
bracht worden. Spreid ze daarom uit op
een rietmat en hebt g© ramen, leg die er
dan over heen, dan behoeft ge ze niet bij
elk regenbuitje op te halen. Ik zie: U
hebt daar ook nog vroege reuzen-bloemkool
die begint nu te komen. Houd er dage
lijks een oogje op, want al is het reeds
begin-herfst, zoodat de zon niet zooveel
kracht meer heeft, toch is het nog Eoht
genoeg om de kool te doen verkleuren.
Afsluiting van t licht i# dus nog zeer ge-
wenscht, en daarom eiken dag de rijen
langs, om van elke kool, waar in het hart
kleine kooltjes voor den dag komen, de
•binnenste bladeren er over heen te bui
gen, waardoor zo van het Echt worden af
gesloten. Zoodra echter d© oppervlakte on
gelijk wordt, het eene „kooltje" (verzame
ling van bloemknoppen) boven het andere
gaat uitgroeien en het geheel dus los be
gint te worden, dan snijdt ge de bloem
kool op.
U hebt misschien ook de bloemkoolsoorb
BrocoEe eind Mei uitgezaaid en daarna in
JuE verplant? En nu wilt u probeeren ze
te doen overblijven? Wel ja, u kunt het
wagen, maar 't lukt niet altoer. Geef ze
nog wat Chilisalpeter, opdat ze nog wat
meer weerstandsvermogen voor den ko
menden winter krijgt, en zorg straks voor
voldoende beschutting. Dan hebt ge ten
minste uw best gedaan. Wordt uw moeite
beloond, dan kunt ge de kool volgend jaar
Mei snijden, dat is dus iets vroeger dan
de bakkool.
In den fruittuin:' Gaandeweg worden
meerdere soorten fruit rijp, welk© voor 't
gebruik eerst enkele weken moeten narij
pen. Maak dus uw fruitbergplaats in orde:
eohoon en ruim. Liefst beware men het af
zonderlijk, in een aparte ruimte, waarin de
vruchten niet op elkaar liggen, waar heb
frisch en koel is, en de temperatuur zooveel
mogelijk op gelijke hoogte kan gehouden
worden. Berg alleen gaaf fruit op; wat aan
gestoken of gekneusd is, houde men apart.
De fijnste appels en peren worden niet zoo
op den vloer van kelder of provisiekamer
gelegd, doch in vruchtenkasten bewaard,
heel doelmatig ingericht; men heeft ze in
alle modellen en afmetingen. Teneinde do
vruohten gaaf te houden en de insecten op
een afstand te houden, is er bij sommige
vruchtenkasten gelegenheid om te zwave
len; of wel, men sluit ze af met blauw gaas.
Het bewaren van fruit in goeden staat vor-
eischt zorg. Mon mag het niet leggen op
een vochtige plaats, doch evenmin op oen
droge. Geregeld ga men het na om de rotte
te verwijderen. De zorg dient al aan to
vangen bij het plukken (schudden is natuur-
lijk heelemaal uit den booze); de vruchten
zaaie men niet in den mand, en de volle
mand keere men niot om op den vloer:
etuk voor stuk logge men ze in den korf, en
evenzoo worden ze één voor één uitgelegd.
- Laten we nu nog even een kijkje nemen
in den bloemhof! Voor enkele weken hebt
ge de stekplanten van Fuchsias, Pelarzo-
niums e-i. opgepot; geef di© nu haar vaste
winterplaats, 't zij in de kas, op ©en tafel
of plank, of in een bak. Komen z© in den
bak, dan is het goed de potjes- niet in te
graven, maar op den grond te zetten. Ze
hebben dan niet zooveel van vocht te lij
den en rotten niet zoo spoedig als wanneer
men ze ingraaft, 't Zelfde geldt van Calce
olarias en Cineraria's, welke ook in een
vorstvrijen bak overwinterd kunnen wor
den. Zoo noodig, verpot men deze planten
nog eens, vóór ze in hun winterkwartieren
komen. De grondsoort moet zijn een voed-»
zaam mengsel, van b.v. 2 deelen bladgrond,
een half deel kleizodengrond en een half
deel ouden verteerden mest. Let verder ge
durende den winter goed op het gieten en!
op de slakken; deze diertjes vergasten
zich n.l. graag aan genoemde planten.
Hebt U Amerikaansche remontant-Anjers
of andere overbhjvende AnjeReren, breng
die dan ook naar binnen. Eerst de potten
wasschen en de planten netjes aanbinden.
U kunt ze in een koude kas zetten, dicht bij
het glas: zorg, dat de bloemen niet gaan
smeulen. Om groote bloemen te krijgen,
moet men van eiken bloemstengel alle zij
knoppen wegnemen, en alleen de hoofdknop
laten zitten welke zich dan tot een groote
mooi gevormde bloem ontwikkelt. De Anjers
mogen niet te warm staan, daar dan vele
knoppen doof, d.w.z.loos, worden en geen
bloemen geven. Ook worden ze spoedig
door luizen bezocht. Planten in potten,
voor forceering bestemd, als rozen, serin
gen, Prunus en Histaria's worden uit de
potten genomen en omgelegdvooral bij nat
weer is dit aan te raden. Daardoor komen
de planten tot rust en rijpt het hout beter
uit. Hoe eerder de planten tot rust komen,
hoe eerder ze weer tot nieuwen groei kun
nen opgewekt worden, en hoe vroeger we
dut bloemen zullen hebben.
VRUCHTEN ZONDER STEEN OF PIT*
De groot© waarde van vruchten zonder
steen of pit zal wel door niemand worden
ontkend. De veronderstelling echter, dat
zooiets inderdaad kan bestaan vindt menig
practikus wellicht aJl te fantastisch, zoodat
hij de mogelijkheid om vruchten voor
overigens goede handelswaarde te kunnen
kweeken zonder zaad, tterk betwijfelt.
Toch is er niet veel kennis, niet veel
verbeeldingskracht voor noodig om tot het
inzicht te komen, dat het plantenrijk, in
zijn oneindige verscheidenheid voor vor
men, zoo ontzaggelijk van omvang is, dat
het ten slotte in staat moet zijn het meest
wonderbaarst© te toonen. Vele voorbeelden
voor uitnemende vruchten zonder pitten
zijn dan ook reeds bekend.
De krententeelt op do Noordelijke en
Westelijk© ©ilanden van d© Indisch© Zee
levert schoon© violet zwarte bessen, die
geen pit hebben. Een eigenaardigheid
hierbij waargenomen ir, dat wanneer do
boomen naar ©en ander© streek worden
overgebracht, de vruohten «onder uitzon
dering weer een pit in hebben. Tijdens den
bloei schijnt dus op de bedoelde ©ilanden
d© bevruchting door eon of andere oorzaak
achterwege te blijven.
In navolging van deze verschijnselen,
heeft ©en beroemd kweeker van nieuwig
heden, n.l. Luther Busbank, in Amerika
getracht deze eigenschappen ook in allerlei
andere vruchtensoorten aan te kweeken.
Hij achtte het geenszins uitgesloten, dat
wij na eenigen tijd de beschikking zullen
hebben over pruimen, appels, peren en
allerlei andere vruchten zonder pit.
Een van de beroemdste wonderen; van
Sebastopol, zegt Prof. Hugo de Vries -L
die Busbank tijdens zijn bezoek aan Ame
rika bezocht is ongetwijfeld een pruim
zonder steen uit de kweekerij van Bus
bank. Eén variëteit is er reeds ver genoeg
om in den handel te worden gebracht,
terwijl andere nog in oen tijdperk van krui
sing en teeltkeu# verkeeren.
Men kan zulk een pruim midden door
bijten, zonder iets van ©en steen te mer
ken. Binnen in de pruim zit wel een pit,
maar een pit als ©en amandel in de schil
en ook met een fijnen axnandelsmaak, zon
der eenig hard omhulsel. Zij is alleen om
geven door ©en witachtig gelei, met hier en
daar eenige Hein© korrels als resten van
©en harde stof. Rondom die gelei zit het
doorschijnende, groenachtige en sappige
vruchtvlees ch geheel als om een gewone
pruim. Het meest verwonderlijke ie, dat
deze pruim ontstaan is door kruising van
een gewone smakelijke pruim met een
zeer onoogelijke Fransche verscheidenheid
„Prune sans noyen".
Doch niet alleen pruimen, ook appels-,
peren sinaasappelen en allerlei andere
vruchten zonder pit kent men reeds lang.
maar deze eigenschap schijnt tot -nu toe,
uitgezonderd bij de sinaasappel, altijd sa
men te hebben gegaan met een of ander
gebrek, dat deze vruchten waardeloos, of
althans voor den fruithandel minderwaar
dig maakten.
In andere pornologische werken vindt
men meerdere malen melding gemaakt van
pitlooze appels o.a. Pyrus Apetala
en Malus non flor ens.
De vruchten waren zeer klein en on?
oogelijk, de smaak wrang, zoodat zij voor
den gewonen fruitteelt waardeloos werden
gacht. Eigenaardig was overigens ook, dat
doze vruchtboomen in plaats van gewone
bloemen „katjes" droegen terwijl zij door
middel van wortel-uitfloopers konden wor
den voortgekweekt.
Een ander voorbeeld vinden wij in een
cataloog van 20 jaren geleden van de
Spè.tscsen boomkweekerij te Berlijn. Daar
in werd een aalbes' aangeboden geheel
zonder pitten. Het uiterlijk verschilde ook
hier weer aanmerkelijk met de gewone
aalbessensoorten. Volgens de cataloog,
groeit de struik zeer gedrongen en lang
zaam, de bladeren zijn Hein en donker
groen terwijl de vruchten in opvallend dikke
trossen zitten. De vrucht rijpt in Augustus,
doch smaakt niet aangenaam, zoodat zij'
voor jambereiding alleen eenige waarde
heeft.
Wat heeft nu Burbank gedaan om aan
meer waardevolle vruchtensoorten te ko
men zonder kern? Hij heeft die schijnbaar
waardelooze soorten zonder pit, die hij uit
verschillende streken liet komen, gekruist
met de algemeen voorkomende vruchten-
soorten van goede kwaEteit met pit. Het
zeer groot aantal nakomingen van deze
kruisingen gaf hem ten slotte de gelegen
heid te vinden wat hij zocht.
Ook in Engeland schijnt ©en appel in
den handel te komen zonder pit. De heer
Psuzzel uit Quebec kwam verleden jaar
met zulk ©en appel op een tentoonstelling
en aekte daarmee gróót© belangstelling.
I M.
