buitenland.
^bTnnenland.^"
Uit de Omgeving
19e Jaargang VRIJDAG 14 SEPTEMBER 1928 No. 5976
Of ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling:
Voor Leiden 19 cent per week. f2.50 per kwartaal
Bij onze Agenten 20 cent por week. f2.60 per kwartaal
Franco per postf2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar togen betaling van 50 et. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzondcrlijko nummers 5 ct., met Geïllustreerd
"9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per regel
Voor Ingezonden Medcdeelingen wordt het
dubbele van liet tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ton hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop f0.50.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
VAN HET VATICAAN.
EEN NIEUWE ENCYCLIEK.
Over de Oostersche ^Cerk.
Een B. T. A.-telegram uit Rome meldt
d-d. gisteren:
Er is een nieuwe Encycliek „Rcrum
Orientalium" verschenen, (over de Ooster
sche Kerk).
De Encycliek vat allereerst samen alles,
wat sinds het Concilie van Lyon tot het
Pontificaat van Benedictus XV gedaan is
om tot de eenheid der Roomsche Kerk te
rug te brengen de kerken, welke zich van
haar hebben afgescheiden.
Zij wijst vervolgens op het heerlijke werk
van Benedictus XV voor de Oosterlingen
en herinnert aan de instelling en het suc
ces van het Oostersch Instituut te Rome.
De Encycliek spoort de congregaties,
welke priesters naar het Oosten uitzen
den, aan om mannen te vormen, die in staat
zijn de ware rechten der Kerk en haar een
heid te verdedigen.
De H. Vader spreekt van de noodzake
lijkheid om de bedienaren der altaren te
gen de huidige dwalingen betreffende de
eenheid te harden en spoort de bisschop
pen aan om op de groote seminaries, spe
ciale cursussen aan de universiteiten een
specialen leerstoel betreffende de Ooster
sche aangelegenheid te stichten.
VOLKENBOND.
DE RIJNLAND-ONTRUIMING.
Geen ongunstig verloop der besprekingen.
Bemiddeling van C u s h e n d u n.
Gistermorgen is weer een conferentie ge
houden tusschen Duitschland en de Locar-
no-mogendheden, die bij de bezetting van
den Rijn betrokken zijn. Het resultaat
wordt in welingelichte kringen als bevre
digend beschouwd. In zake de kwestie of
men een recht op de ontruiming van het
Rijnland kan laten gelden, werd in zoo
verre toenadering verkregen, dat volgens
berichten uit Franschen bron Duitschland
eventueel bereid zou zijn, een tegemoetko-
menden houding van Frankrijk' te compen-
seeren. De Duitsche vertegenwoordigers
wezen evenwel den Franschen eisch tot in
stelling van een militaire controle vastbe
raden van de hand, waarbij zij gesteund
werden door lord Cushendun, die zich be
ijverde, tusschen de Fransche en Duitsche
staatslieden bemiddelend op te treden.
In een officeel communiqué wordt ge
zegd, dat de discussies zijn voortgezet.
Daarbij bleek, dat eenige punten nog ver
dere overweging behoeven. De besprekin
gen zullen daarom Zondagmorgen worden
hervat.
De welvaart van het kind.
Een verzoek vande Unie van
R. K. Vrouwenbonden.
In de Volkenbondscommissie voor de be
vordering van de welvaart van het kind is
gisteren ter sprake gekomen de vraag of
het niet gewenscht is over te gaan tot de
benoeming van een vrouwelijke assessor in
de commissie. Op verzoek van lord Cushen
dun is deze kwestie aangehouden. Dit on
derwerp is bij den Volkenbond aanhangig
gemaakt door een brief van het bestuur
der internationale unie van R. K. Vrouwen
bonden van 1 Juni jl.
De brief is onderteekend door de dames
F. Steenberghe—Engeringh en M. Rommè.
In dit schrijven deelen onze landgenoo-
ten mede, dat het bureau der internatio
nale unie in een vergadering te 's-Graven-
hage zeer in het bijzonder den wensch heeft
uitgesproken om in direct contact to kun
nen komen met de volkenbondscommissio
in het belang van de bescherming van het
kind.
Het schrijven brengt in herinnering, dat
58 R. K. vereenigingen bij de internationa
le unie zijn aangesloten, die tot 27 verschil
lende staten behooren en een totaal van 25
millioen personen vertegenwoordigen, fal-
looze afdeeligen en groepen zijn practisch
werkzaam in het belang van het kind.
Het bureau der internationale unie, van
meening, dat de denkbeelden der R. K.
vereenigingen in haar bedoelingen niet ver
tegenwoordigd worden door de thans in
hmetie zijnde assessoren der Volkenbonds-
commissie, heeft derhalve de hoop uitge
sproken, dat de Volkenbond aan een groep
vereenigingen van dit belang een plaats in
de commissie zal willen verleenen.
Het eigen draadlooze station.
In de derde commissie voor de ontwape- I
Wngskwestie werd gisteren besproken het
denkbeeld van de oprichting van een eigen
draadloos station te Genève ten dienste
van den volkenbond.
Het denkbeeld was ontstaan in den vol
kenbondsraad, toen van Fransche zijde er
op werd aangedrongen, dat ter verhooging
van het veiligheidsgevoel middelen moes
ten worden gevonden, die waarborgen, dab
het volkenbondssecretariaat in tijden van
crisis ongestoord met de staten van den
volkenbond in verbinding kan blijven.
De verkeerscommissie heeft toen het
denkbeeld van de oprichting van een sterk
draadloos station te Genève bestudeerd-
.Eerst was de Zwitsersche regeering wei
nig genegen hiertoe mede te werken, waar
zij er militaire inmenging en een eventueele
beschuldiging van schendng der Zwitser
sche neutraliteit van vreesde. De Zwitser
sche regeering heeft echter ten slotte den
volkenbond willen ter wille zijn, zoodat een
gemeenschappelijk plan van volkenbonds
deskundigen en Zwitsersche autoriteiten aan
de derde commissie kon worden voorgelegd.
Van de verwezenlijking daarvan zal ech
ter waarschijnlijk niet veel komen, daar de
Engelsche delegatie wederom met finan-
cieele bedenkingen aankwam, zoodat het
niet waarschijnlijk is, dat eenstemmigheid
hiervoor kan worden verkregen.
Ook Britsch-Indië en Japan waren door
den verren afstand van Genève weinig
enthousiast voor een denkbeeld, dat hun
weinig van nut kan zijn, doch hun jaarlijk-
sche lasten zou verhoogen, voorloopig is
het denkbeeld naar een subcommissie ver
wezen.
iPANJE
Feesten en arrestaties te Madrid.
Primo's eerste lustrum.
Gisteren was het 5 jaar geleden, dat
Primo's dictatoriale regeering aan het be
wind kwam. De herdenking van dit lustrum
is in de Spaansche hoofdstad luisterrijk
gevierd. Het is onmogelijk te ramen, hoe
veel menschen aan de feesten deelnamen,
omdat vrijwel de geheele bevolking van
Madrid op straat was, terwijl duizenden
uit de provincie waren gekomen. Het feit
evenwel, dat <le optocht door de stad van
het Retiro-park naar heb koninklijk paleis,
die om half elf begon, om vier uur nog niet
geëindigd was, geeft een goed denkbeeld
van de menigte, welke daaraan deelnam.
Vroeg in den morgen gaf de regeering
een communiqué uit over het ontdekte
complot, welks aanstichters door de justi
tie vervolgd zullen worden. Namen worden
niet genoemd De regeering hoopt, dat het
gebeurde een les zal zijn en, zoo zegt het
communiqué, dat het de burgers zal aan
moedigen, hun plicht te doen zonder vrees
voor intimidatie.
Men noemt een aantal namen van per
sonen, die bij het complot betrokken heeten
te zijn, o.m. van eenige aartsbisschoppen
en generaals, doch waarschijnlijk is dit
niets dan fantasie en er bestaat geen
grond 'voor het gerucht, dat de opstandige
beweging, van grooter beteekenis zou zijn
geweest dan andere pogingen van derge-
lijken aard, welke ontdekt zijn sedert Pri
mo aan het bewind kwam. Het lijdt, geen
twijfel, dat de afwezigheid van den koning
aan de tegenstanders van het huidige ré
gime een buitengewoon gunstige gelegen
heid heeft gegeven om een staatsgreep op
touw te zetten.
Ook in Zuid-Spanje hebben talrijke ar
restaties plaats gehad. Zoo z.ijn in de tot
Spanje behoorende voorstad van Gibraltar
La Linca" genaamd, vijftig personen in
hechtenis genomen, meeiendeels vrijmet
selaars. Te San Roque in de provincie
Cadiz en te Algeciras werden honderd per
sonen gearresteerd. De inhechtenisnemin
gen duren nog altijd voort.
ROEMENIE.
Roemenië's petroleum-schandaal.
Staats terreinen aan particu
lieren verkwanseld.
Naar uit Boekarest wordt gemeld, zijn
aldaar m verband met het bekende pe-
troleumschandaal 30 personen door den
rechter van instructie verhoord, van wie er
vijf na afloop van het verhoor in hechtenis
zijn genomen Onder hen bevinden zich een
grootgrondbezitter cn drie plaatsvervan
gende burgemeesters De gearresteerden
worden ervan beschuldigd, staats-petroleum
terreinen aan particulieren verkwanseld te
hebben.
MAROKKO.
De gevangen vliegers.
Reine en Serre, de Fransche vliegers, die
in het begin van Juli bij een landing op
Marokkaansclr gebied (Rio de Oro) in han
den van een vijandigen stam zijn gevallen,
bevinden zich nog steeds in gevangen
schap. In de pers gaan reeds sinds gerui-
men tijd stemmen op, die vragen hoe het
mogelijk is, dat de beide' vliegers nog
steeds niet zijn bevrijd.
A olgens de Matin is er nu een Fransche
missie over hun bevrijding gaan onderhan
delen. De Marokkaansche icotc;s eischen
een losgeld van een millioen peseta's en de
vrijlating van een-en-twintig Marokkanen,
die in FraDSche gevangenschap verkeeren.
AFGHANISTAN
Verzet tegen koning Amanoellah.
Groote sensatie is in Afghanistan ge-
wokt door de arre?latie van Hazrat Sahib,
een man van buitengewoon hoog aanzien
in het rijk.
Deze moet openlijk in verzet zijn geko
men teg9n de invoering van eenige hervor
mingen, welke, zooals men weet, onlangs
door koning Amanoellah werden aangekon
digd.
CHINA.
Rooversbedrijvigheid.
Volgens een bericht uit Moekden heeft
een Ohineesche roovorsbendo in Mantsjoe-
rije een trein overvallen. Het kwam tot. een
gevecht met het treinpersoneel, waarbij 4
man gedood werden. Den roovers viel een
rijken buit in handen. Bovendien hebben zij
6 Ohineesche kooplieden meegevoerd.
De overheid heeft troepen ter achtervol
ging van de bende gezonden.
Koninklijke Besluiten.
Hooger onderwijs.
Bij Kon. Besluit is benoemd tot lid van
het college van curatoren der Rijksuniver
siteit te Utrecht mr. A. I. M. J. Baron van
AVijnbergcn, lid van do Tweede Kamer der
Statcn-Generaal te Utrecht.
Uit het grafisch bedrijf.
Het pensioenfonds in
werking.
Naar wij vernemen heeft de pensioen-
commissie uit het grafisch bedrijf besloten
met ingang van 1 Januari 1929 het pen
sioenfonds in werking te doen treden Het
zal in eigen behea» worden genomen. De
premies worden var. de loonen afgetrokken
Binnen eenige maanden zullen een direc
teur en een administrateur wordèn be
noemd.
Het conflict in het loodgietersbedrijf.
De bouwvakpatroons sluiten
nie t uit.
Over de gecombineerde vergadering van
de afdeelingsbesturen der bouwvakpatroons
organisaties verneemt „de Voorwaarts",
dat er uitvoerig is gesproken over de stag
natie, die op de Amsterdamsehe bouwwer
ken is ontstaan door de staking der lood
gieters. Aan het verzoek der loodgieters
patroons om de bouwwerken stil te loggen,
zal niet worden voldaan. AVanneer de bouw
vakpatroons er al iets voor voelden, wat
zij, naar het blad verneemt, niet doen, dan
nog zou het denkbeeld niet te verwezen
lijken zijn. doordat, er dan contraetsmoci-
lijkheden met de bouwvakarbeidersbonden
zouden komen.
Voor afschaffing van de Geldersche
tollen.
Geen algeheel® opheffing.
De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Arnhem en omstreken had zich
onlangs tot het provinciaal bestuur ge
wend met verzoek om medewerking tot
opheffing der verschillende tollen in deze
provincie.
Ged. Staten van Gelderland hebben
thans geantwoord, dat in geen geval een
verzoek tot opheffing der tollen in alge-
meenen zin kans van slagen heeft, maar
dat, indien de Kamer en belanghebbenden
met voorstellen komen om bepaalde tollen
op te heffen, het provinciaal bestuur in
beginsel bereid is tot onderhandelen over
afkoopen enz.
De tol van Muiden.
Naar wij vernemen heeft de heer C. B.
te Blaricum, die eiken ochtend dezen tol
passeert in zijn auto, den tolgaarder een
bedrag ter hand gesteld, waaruit voor do
eerstvolgende veertien dagen het tolgel,*
voor den heer Fforis Aros is betaald. De
heer B. meent dat. de wantoestand te Mui
den inderdaad uitstekend gedemonstreerd
is, zoodat allc-aütomobilisten den heer \ros
zeer dankbaar mogen zijn voor zijn optre
den doch dat het nu welletjes is, aan
gezien het te betreuren zou zijn als bij
doodslag het gevolg zouden wezen, iets
dodoslag het gevolg zouden wezen, iets
wat niet uitgesloten is.
De burgemeester van Muiden heeft gis
teravond in overleg met Rijkswaterstaat
besloten toestemming te geven tot het ver
keer in beide richtingen langs den weg.
die om Muiden heengaat, waardoor de tol
vermeden wordt
Nederlandsche Jaarbeurs.
Het Algemeen Bestuur van de Neder
landsche Jaarbeurs heeft den datum van
do eerstvolgende Voorjaarsbeuis vastge
steld op 19 tot en met 23 Februari 1929.
De gewone audiëntie van den minister
van Financiën zal op Maandag 17 Sep
tember a.s. niet plaats hebben.
HILLEGOM,
Tegen een boom gebotst. Gistermid
dag kam de heer P. Lomracrse Fzn. in een
2 persionsauto van Haarlem gereden. Het
schijnt, dat hij bedwelmd is geraakt door
een teveel aan gassen, die uit den motor
van deji auto ontsnapten. Ooggetuigen ver
klaren althans, dat de wagen een 50 M.
slingerde en toen tegen een boom opreed.
Dit gebeurde ter hoogte van de z.g. AYor-
telenbuurt. De heer L. was het bewustzijn
kwijt en kwam met het gezicht en met de
handen door den schok door de voorruit.
Hij ontving daardoor glassnijwonden aan
beide handen en aan het gezicht. Ook
klaagde hij over pijn in de borst, terwijl
ook het linkerbeen beschadigd werd. De
heer L. werd een woning binnengedragen,
waar dr. van Aalst de eerste geneeskun
dige hulp verleende.
Daarna werd hij per auto naar zijn wo
ning aan de AVeeresteinstraat vervoerd. In
zekeren zin is het ongeluk nog goed afge-
loopenhet had heel wat erger kunnen
zijn.
LEIMUIDEN.
Monseigneur Aengenent, kindervriend.
Al lang van tc voren, waren zij er vol
van De Bisschop zou komen te Leimuiden,
om tc vormenDe Bisschop, en dan nog
wel 'n nieuwe Bisschop, waar zij thuis en
op school zccveel goeds over hoorden ver
tellen.
A'ol eerbied en bewondering zagen de
kleine Bewaarschoolpeuters naar hun
grooter.? broertje». en zusjes, die moesten
gevormd worden. A'ol stille aandacht luis
terden zij naar de opgesmukte verhalen
over den Bisschop, die de grootcrc hun de
den, hoewel deze zelf Monseigneur echter
nog nooit gezien hadden.
Daar kwam de groote dag! Vroolijk wap
perden vele kleurige wimpels, ter verwel
koming van den hoogen gast. De kleine
kleuters der bewaarschool stonden in twee
rijen geplaatst, de meisjes in 't wit en de
jongsl es met 'n wit kieltje. In elk handje
lied Je Ferw Béwaarschoolzuster *n groetr
rose gladiool gegeven.
Monseigneur naderde. Daar gingen de
kleine handjes omhoog en dc blijde ge
zichtjes waren opgetogen naar den Bis
schop geheven. Met hun bloemen wuifden
zij heen en weer cn onbevangen bleven de
glinsterende kinderoogjes op den mooien
paarscn Bisschop gericht. Z. D. H. vond 't
schijnbaar alleraardigst. Hij ging naar de
kleine kleuters toe en elk kind moest hem
n handje geven, terwijl Monseigneur zoo
hier en daar informeerde hoe of de kleinen
toch wel heetten.
„Ik heet Kassie", riep 'n kleine baas. De
menschen, die vanaf den weg, dit aardige
tafereeltje, de forsche, sympathieke ver
schijning van Monseigneur Aengenent, te
midden der geestelijkheid van Leimuiden
en omstreken, voorovergebogen over do
kleine, in 't geheel niet verlegen, peuters,
gadesloegen, moeten ongetwijfeld in hun
hart, 'n plaatsje hebben ingeruimd voor
dqzen Kindervriend.
Onwillekeurig moest men denken aan 'n
ander, ons zoo dierbaar schouwspel, waar
vele jaren geleden, dc Goddelijke Kinder
vriend, na de vermoeienissen van deé dag,
r.iet toestond, dat de apostelen de kinde
ren terugzonden, maar hen naderbij deed
komen en daarbij de beteckenisvolle woor
den sprak: „A\Tecrt hen niet. Laat de klei
nen tot Mij komen, want hun behoort het
Rijk der Hemelen."
NOORDWIJK.
Aanrijding. Op den hoek Huis ter
DuinstraatHoofdstraat had alhier oen
aanrijding plaats tusschen een auto, be
stuurd door den heer H. alhier, en een
wielrijrlster mej. Sch. alhier. Mej. Sell, be
kwam schaafwonden, terwijl haar rijwiel
totaal werd vernield.
Mond- en Klauwzeer. Onder het vee
van den landbouwer H. alhier is mond- cn
klauwzeer uitgebroken.
NGORDWIJKERHOUT.
Koninginnefeesten.
De jaarlijksche Koninginnefeesten wer
den Dinsdag ingezet met kinderfeesten,
gehouden door de verschillende scholen.
Nadat de Muziekverecniging St. Jeanne
d'Arc dc kirderen der scholen van „Dc
Voorzienigheid" had afgehaald, en de kin
deren der Protcsta-ntsche en der St.-Jo-
sephscholen zich bij den stoet hadden aan
gesloten ging het met muziek voorop in
optocht door het dorp. Voor het huis van
den burgemeester werd eerst door de bin-
- Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Een nieuwe Pauselijke Encycliek.
Gunstig verloop van de Rijnland-besprt-
kingen te Genève.
Kapitein Koppen gisteren te Weenen
aangekomen. Vandaag naar Constantino-
pel. (Luchtv., 2e blad).
BINNENLAND.
Het programma van de opening der Staten-
Generaal. (Binn., 2de blad).
Tot hoogleeraar aan de R. K. Universi
teit te Nijmegen is benoemd de Zeereerw.
pater Mr. W. Duynstee C.s.s.R. (Ondorwijs,
2de blad).
De jaarvergadering van den Ned. R. K.
Boeren- en Tuindersbond. (L. en T., 2do
blad).
Kerkdieven voor de rechtbank. (Recht
zaken, 3de blad).
Ongelukken op onbewaakte overwegen.
(Gem. Ber., 2de blad).
Onze Geïllustreerde pagina
De photo-pagina van heden geeft nog
een tweetal aardige kiekjes van den intocht
van Mgr. Aengenent te Roelofarendsveen;
verder het nieuwe gebeuren op luchtvaart
gebied; dc postverbindingen Indië en Moe
derland; Prinses Juliana in den stoet der
V. V. S. L.Briand tijdens zijn scherpe
rede ter Volkenbondsvergadering.
deren met begeleiding der muziek het
AVilhelmu8 gezongen, waarna men verder
trok naar het feestterrein. Daar aangeko
men werden de kinderen onthaald op cho
colade en limonade, waarna aan do ver
schillende spelen werd begonnen.
Nadat ceri groep aan een spelletje had
deelgenomen ging het naar de centrifugaal
baan, waar allen een gratis rit maakten.
In deze, voor hier nog nieuwe attractie,
hadden allen veel pret.
Ook van de zijde van de talrijke moe
ders ondervond deze vermakelijkheid veel
belangstelling. Na afloop der rit worden
allen nog eens getracteerd. Omstreeks 7
uur w&s alles afgeloopen.
De R.-K. Harmonie St. Jeanne d'Arc
luisterde het feest op met voor deze gele
genheid passende muziek.
Op den tweeden dag der Oranjefeesten
werden op het feestterrein 5s middags te 4
uur de vermakelijkheden geopend. Om 8
uur gaf de Christ. Muziekvereeniging „De
Harpe Davids" een mooi concert in de ge
meentelijke muziektent, dat veel belang
stelling trok. Honderden waren om do tent
geschaard om te luisteren naar de zeer goe
de muziek.
Inmiddels had in Hotel het Rechthuis
de officeele ontvangst plaats van de door
den R.-K. Middenstand uitgenoodigde jury
leden, door den te houden etalage-wed
strijd. Deze jury, bestaande uit de hceren
Ovcrmeer, v. d. AVerf cn Zandvoort uit
Noord wijk, werd door den burgemeester,
ah cere-\c.c rzitter der feestcommissie van
harte welkom gehceteu. Spr. hoopte, dat
do jury cv in moge slagen om do deelne
mers tevreden te stellen. Alsnu word be
gonnen met de keuring. AVij moeten vooraf
zeggen, dat de jury geen gemakkelijke taak
had te vervullen, want alle winkeliers had
den hun beste beentje voorgezet. Nadat
door deze leden der feestcommissie en door
de jury alles was bezichtigd werd de uit
slag bekend gemaakt. Hierbij werd ci;s
verzocht to melden, dat do feestcommissie
zich wat betreft het toekennen der prijzen
bij de uitspraak der jury geheel had neer
gelegd.
De uitslag was als volgt:
le urijs Jac. Uitendaal, groente en fruit;
2e pr. II. Zwaan, tabak cn sigaren; öe pr.
Jac. v. Dam, fijne vleeschwarcn; 4e prijs
H. S. van Hensbergcn, banket- cn suiker
werken; 5e prijs B. Verschoor, tabak en si
garen Ge prijs H. Buschman, galanterieën,
7e prijs P. Mens, Manufacturen.
Het was den gehcelen avond een gezel
lige drukte; alles was op de been o*n do
mooie etalages te bezichtigen. Op het
feestterrein hadden de verschillendo at
tracties veel aftrek.
OEGSTGEEST.
Vrachtauto in brand. Vanmorgen om
kwart voor 9 uur is in „do Pan" dc Ford-
vrachtauto \an den schipper v. d. Berg uit
Leiden in brand gevlogen. Hoewel om
standers onmiddellijk hulp verleenden, kon
niet worden voorkomen, dat het voorste
gedeelte van den wagen geheel uitl><
