Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTF 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No 11 BUITENLAND. 19e Jaargang. MAANDAG 27 AUGUSTUS 1928 No. 5960 ^^ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Lolden 19 eefct per week (2.50 per kwartaaL Bij onze Agenten 20 cent per week (2.60 per kwartaaL Franco per poet (2.95 per kwartaaL Het Geïllustreerd Zondagsblad la voor de Abonné'e ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Olt blad versehijnt eiken dag uitgezonderd Zon- cn Feestdagen. II OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT»! Gowono advortentlén 39 c n t porren Voor Ingezonden Mededeeiingen wordt het 3 dubbele van het tarief berekend. 3 Kleine adverientlén, van ten hoogste 80 woorden,' waarin betrekkingen w»rden aangeboden of govraagd, huur en ver» huur, koop cn verkoop 0.50. HET GOUDEN JUBILEUM DER NEDERLANDSCHE ST. GREGORIUS-VEREENIGING DE NEDERLANDSCHE KERKMUZIEKWEEK ©e viering van het gouden jubileum der Nederlandsehe St.-Gregorius-Yereeniging is gisterenavond begonnen met een plech tig openingslof in Utrecht's Kathedraal. De kathedraal was geheel gevuld mei belangstellenden, zoodat 't zich op dezen eersten avond al liet aanzien, dat de Kerk muziek slagen zou. Vóór in de kerk zagen wij een dertigtal Eerw. Zusters, die klaarblijkelijk ook de muziekweek komen medemaken, verder een groot a&rital geestelijken en leeken, die blijkens de programmaboeken en partitu ren, welke zij bij zich droegen, alle tot de deelnemers aan de Kerkmuziekweek be hoorden. Het Lof werd gecelebreerd door den Hoogeerw. Heer J. B. A. Batenburg, Ple baan der Kathedrale Kerk met assistentie van den weleerw. Heer A G. Smit. voorzit ter van den Utrechtschen Korenbond als diaken en rector H. B. Lauwaert, secreta-^ n6 der Federatie van Liturgische Veieeni- gingen in Nederland als subdiaken. - Door het koor der Kathedrale kerk wer den, onder leiding van den heer Joh. Win- nubst de kerkelijke gezangen uitgevoerd. Te 8 uur had in het gebouw van K. en W. de begroetingsavond plaats. De zaal was gezellig aangekleed en het muziekensemble Hermans zorgde al aan- j stonds voor een geanimeerde stemming. De voorzitter -der Ned. St.-Gregorius- Vereeniging, Pastoor Th. M. Beukers, open de de bijeenkomst. Spr. heette alle aanwe zigen, bijzonder ook die uit het buiten land, hartelijk welkom en sprak de beste wenschen voor het welslagen van.de Mu- ziekweek uit. Spr. deed mededeeling van een »>rief, waarin de minister van Onderwijs mee deelt, dat hij tot zijn spijt verhinderd is de Muziekweek te bezoeken, doch dat hij Dr. J. P. Fockema Andreae, voorzitter van de adviescommissie ter bevordering der toon- jjkunst, opdracht gegeven heeft hem op de |ïeestvergadering, Donderdag 30 Aug. te ■.vertegenwoordigen. Verder was nog een telegram ingek imen van den minister waarin Z.Exc. de Vereeni- ging geluk wenscht met haar gouden feest en de beste wenschen uitspreekt voor het - welslagen van de Muziekweek. De bijeenkomst werd o.a. bijgewoond door het eere-lid en oud-voorzitter der St.- Gregorius-Vereeniging, pastoor W. P. H. Jansen, door het voltallig hoofdbestuur met uitzondering van Deken de Wit, door Pater Plum van de Orde dér Servieten te Brussel, den Eerw. Heer Ghesquière, lee- raar aan de Normaalschool te Thourout en Dom Kayinundus Stock O.S.B. Magister Choraiis van de Abdij van Maria-Laaeh. De avond werd verder uiterst gezellig met muziek- en zangnummers gevuld. De Schola-Cantorum van het Seminarie Warmond zong o.a. een Caeciüa-lied en het Kwezelke. He-Jen, Maandagmorgen, werd de dag /begonnen met een plechtige Hoogmis in Utrecht's Kathedraal. I De Hoogmis werd opgedragen door den ^eerEerw. Heer Th. M. Beukers, voorzit- i ei der Nederlandsehe St.-Gregoriusver- feniging terwijl als diakon en sub-diaken Ingeerden de WelEenv. Heeren kapelaans li voorzitter van den Utrecht- T Korenbond en L. Feldbrugge. t iTijdens deze Hoogmis werd door een j .oor, gevormd uit den Twentschen Bond, t Jdor leiding van Pastoor J. J. Scheepers ti e Ootmarsum, uitsluitend Gregoriaansch r. «zongen. jf^rcc Pas Bödiplomeerde leerlingen der IS T1UziekscI»ool, de heeren M. Bakker en nut, verzorgden de orgelbegeleiding: de 8- f rste op het groot-orgel. «ir e waaro'ider de met devote mg uitgevoerde Gregoriaansehe gezan- hn' r l Pen '"druk maakten, begon in ipn \Q °U? voor Kunsten en Wetenschap- QO en '<v Ff-e^S van ^erknmzikale voordrach- en u li 'jdens deze Kerkmuziekweek zul- en «orden gehouden. Ta kProf- J' C- W. id® fit Kerkmuzikale actie. van de Wiel, leeraar aan lid8?"181"16 "^•aSevold" te Heemstede J |kmuzilcafr'Ste 7oordracht en wel over de. ïKmi'7.ikale actie. Nederll6 feLSt actm-P,rtnciepen van ,rs 1 derlandsche Sfe Gregorius-Vereeni- ging uiteen, zooals die bevat zijn in het Motu Proprio van Z. H. Pius X van 2:: November 1903. Als we het princiep als uitgangspunt nemen en zóó behoort het toch, dan zullen we inzien, dat er geen hooger beroep kan zijn op de uitspraak eener krachtens Pauselijk bevel door het Episcopaat ingestelde Censoren-Commissie Spreker stelde zich hierna de vraag of de St. Gregorius-Yereeniging voldoet aan haar principieele doelstreving, in t bijzon der wat betreft het richting en leiding ge ven aan de kerkelijke muzikale beweging en actie. Ten aanzien van dit punt meende spr. een schuldbekentenis te moeten docu. Lange jaren was spreker niet overtuigd van een leiding der St. Gregorius-veiecni- ging. Nu echter staat spr. er anders voor. Nu ziet hij in, dat het wijs beleid is ge weest van het bestuur der St. Gregorius- Yereeniging dat het in den moeilijken tijd, dien we achter ons hebben, geen partij gekozen heelt. Maar geen partij kie zen was niet synoniem met. geen leiding geven. Wat de voormannen der St. Grego- rius-Vereeniging toen gedaan hebben, was het prikkelen tot studie. En niet slechts moedigden zij aan, zij gingen ook voor. Er werd geen algemeenc vergadering ge houden zonder cursussen. Zijn in deze pe riode niet de meeste der thans gezongen missen ontstaan! De St. Gregorius-Ycr- eeniging prikkelde tot wetenschappelijken arbeid, getuige de doctorshoeden van meerdere priesters in ons land juist na deze periode, getuige de leerstoelen in Het Gregoriaansch aan conservatoria, getuige de kerkelijke afdeeling aan het Tilburgscb conservatorium der leergangen, getuige de eigen kerkmuziekschool onder de hoofdlei ding der St. Gregorius-Vereeniging. Spr. brengt namens de heele St. Grego rius-Vereeniging hulde aan de mannen,' ei© in deze Sturm- und Drangperiode niet wijs beleid en groote voorzichtigheid en ten koste van veel critiek, ook zelfs nog voort werkend in onze dagen, richting en leiding hebben gegeven aan de kcrkclijk-muzikale beweging en actie in Nederland, in het bijzonder aan pastoor W. Jansen en Mgr. Van Schaik z. g. Spr. brengt ook hulde aan den interdio- cesanen promotor der kerkmuziek Dr. Caec. Huigcns O.F.M., die zoowel het we tenschappelijk als het actieprogram in elkaar, zette en met groote kracht, voor zichtigheid en rustige zekerheid leidde. Hierna wordt de tegenwoordige actie besproken. In 1878 telde de Vereeniging 9 afdeeün- gen en thans.... volgens de Mei-afl. van het orgaan 815, welke getal sindsdien nog aanmerkelijk is gestegen, ongeacht de reli gieuze huizen, die als niet-parochieele af- deelingeu toetraden. Verschillende Korenbonden werken zeer heilzaam. Hier en daar kwijnen soms die bonden. De fout ligt dan meestal niet bij de zangers. De groote moeilijkheid is een geestelijke te vinden, die deze aangelegen heid ter harte neemt. Ook dat zangers-tridua soms niet sla gen, moet wel eens geweten worden aan te geringe medewerking der geestelijkheid. Nadat spr. hierna verschillende nuttige wenken gegeven had betreffende de actie, zette hij de beteekenis der Kerkmuziek school te Utrecht uiteen. Naar sprekers meening is niet alleen kerkelijk muzikaal maar heel musicaal Nederland in deze school een instituut rijker geworden, dat onze cultuur in zijn breedsten vorm op den duur ten goede moet,"komen, Spr. bepleitte nog eens het werkdadig deelnemen van het volk aan dc kerkelijke, handelingen in den geest van het Motu proprio. De mogelijkheid hiervan wordt telken jare bewezen buiten onze landsgrenzen, als de Nederlandsehe bedevaart rnetmen- Bchen van alle streken van ons land te Lourdes de Missa de Angelis onberispelijk zingt, waarlijk onberispelijk. Als men het daar kan, dan kan men het ook hier. Onze Hollandsehe stijfheid lijkt hier echter de groote rem. Spr. besloot met de volgende wenschen ten aanzien der toekomstige actie naar voren te brengen. Op de eerste plaats is het, volgens spr. hoogst wenschelijk, dat er bij dc grootst mogelijke decentralisatie een centralisatie van administratieven arbeid plaats vindt. Herhaaldelijk komt het voor, dat men niet weet, waarheen zich te wenden. Er zou veel in goede bannen te leiden zijn, als alles kon uitgaan van een centraal punt. Vervolgens moet het oprichten van Ko renbonden op alle mogelijke wijzen be vorderd worden en een dringend beroep dient te worden gedaan op de Eerw. gees telijkheid. Deze vorm van decentralisatie is uiterst gewenscht. En ten slotte bevordere men zooveel maar mogelijk is den volkszang volgens de principen van het Motu proprio. De modaliteit van het Gregoriaansch Pater Dr. Eliseus Bruning O.F.M. te Hoogcruts (L.) sprak hierna over de mo daliteit van het Gregoriaansch. Spr. begon met uiteen te zetten, dat dc meeste theoretici reeds 8 eeuwen lang elkaar napraten en een theorie construce- ren waarnaar de verschillende stukken zich moeten voegen, terwijl de war© methode toch juist het tcgenovergsfelde zal doen nl. uit dc verschillende mclodiën de leer opbouwen. De verschillende Gregoriaansch© me- lodiën leeren over de modulatie het vol gende: Op de eerste plaats is de Grego riaansehe modulatie lang niet zoo bepaald aan één melodie gebonden als de-traditio- neele cijfers voor elk stuk ons zouden doen gelooven. Iedere koorzanger weet dat ver schillende Gregoriaansehe stukken vaak drie, vier verschillende modi doorloopcn, niet zoo zelden ook met gebruikmaking van chromatische overgangen. Er moest echter een norm zijn cm vast te stellen bij welk een modus een stuk thuis hoorde. En daar bij de antiphoncn de slottoon besliste welke psalmtoon erop volgde, lag het voor de hand hetzelfde beginsel ook voor de andere stukken aan te nemen. Het. moduscijfcr vóór een stuk wil dus volstrekt niet zeggen, dat het heele stuk in dien modus staat, doch enkel dat de laatste kadens in dien aangegeven modus eindigt. De Gregoriaansehe melodiën leeren ver volgens, dat de Gregoriaansehe modaliteit in navolging van de oude Oostcrschc mu- zickcn, op elke trap van dc natuurlijke diatonische toonladder een systeem, een modus bouwt. En ton slotte Leren Aio melodiën dat het eigenlijk organisme' van eiken modus geheel berust op de tetrachordenlcer dei- oude Grieken, wat weer met zich brengt twee hoofdtonen: een grondtoon en een andere die bewcgingsmiddelpunt is, onge veer zooiets als de dominant van onze mo derne termiqologie. ANTI-OORLOGSVERDRAG VANDAAG ONDERTEEKENING Parijs loeft met het gebeuren mee. Alle staatslieden, die heden het multi lateraal verdrag tot uitbanning van den oorlog zullen teekenen, waren gisteravond te Parijs aangekomen. Van alle openbare gebouwen wapperden de vlaggen der on- derfc'eekenendc mogendheden en de. me nigten toeschouwers, die zich hadden ver zameld bij de stations, de hotels en de ge zantschappen om het komen en gaan der gevolmachtigden gade te slaan, bewijzen hoe groot de belangstelling b die voor de plechtigheid bestaat. Het is niet alleen, om dat Parijs verheugd is opnieuw de gast vrouw te zijn van de volbrengers van een groote internationale daad, doch ook de sobere woorden door Kellogg gesproken bij zijn aankomst te Havre: .Het verdrag zal den omleg moeilijker maken", hebben weerklank gevonden in het hart van het Eransche volk. Enthousiaste ontvangst van Streseman n. Gistermiddag te 3 uur is dc Duitsche minister van buitenlandsche zaken dr. Stre- semann aangekomen. Minister Stresemann, die er na de ver» moeiende reis van ongeveer twintig uur verrassend goed uitzag, werd na een korte verwelkoming door de Eransche autoritei ten hartelijk door de leden van het Duit sche gezantschap cn de Duitsche kolonie begroet. Voorafgegaan door verscheidene politie-agenten, die met moeite een weg baanden door de opgepakte menigte, begaf Stresemann zich. terwijl het magnesium licht overal opflitste, met zijn gevolg naar den uitgang Door con speciale deur werd Stresemann naar de hall geleid, waar hij wederom door een groote massa fotografen werd ontvan gt- Nauwelijks' had de minister de hall be treden, rf c'.n menigte, die slechts met groo te moeite door de politie teruggehouden kon werden, hield spontaan een demonstra tie voor Stresemann en den vrede. .,Vive Streseraannl" „Vive la paixweerklonk telkens weer. Eenige opgeschoten jongens, waarschijnlijk door nationalistische jeugd organisaties daarheen gezonden, trachtten wel door fluiten en joelen een wanklank te veroorzaken, doch zij -werden weldra door de verontwaardigde menigte, die haar ge juich verdubbelde, tot zwijgen gebracht. Ook op het groote plein voor het sta tion, dat rijk met vlaggen was versierd, had zich lang voor do aankomst van den trein een ontzaglijke menigte verzameld; de politie slaagde er ternauwernood in, het verkeer gaande te houden. Op het brcede trottoir, waarvoor vele auto's ston den te wachten, om Stresemann en zijn gevolg naar het Duitsche gezantschap te brengen, stonden honderden samengepakt. Toen Stresemann verscheen, braken do personen, die daar stonden, in geestdrif tige ovatie los. Het cordon der politie werd verbroken cn onder geestdriftig hoera-ge- roep drong het publiek naar de auto van den Duitschen gezant, waarin Stresemann en de gezant Von Hoesch hadden plaats genomen. Het was den chauffeur van de auto bijna onmogelijk zich een weg door de aanwezi gen to banen, die onder voortdurend ge roep van ,Lcv.o Stresemann„Leve de vrede!" de auto bleven omringen. Nieuwe juchkreten weerklonken, toen de auto over het breede stationsplein reed en onver moeid dankte dc minister voor de hem ge brachte hulde. Italiaanse he onvriendelijkheden. De Iialiaansche bladen drijven den spot met de onderteekening van het Kcllogg- pact. Wilson wordt in de Italiaanscho bladen een regelrechte idioot genoemd en Kellogg zijn opvolger. „Amerika is rijk aan Wilsons en zocdra de ecne sterft, is er een Kellogg om zijn plaats in te nemen", aldus de „Im- pero Termen als ..vredesapostels" worden op ironische wijze in de geheele Italiaan- sche pers gebruikt. Kellogg noemt men „zwijgzaam cn bemoeiziek". Met betrekking tot het feit, dat Musso lini niet den onderminister van Buiten landsche Zaken, Grandi, ter onderteeke ning van het pact naar Parijs gezonden lieett, verklaart de ,.Impero": „Het was verstandig, dat Italië den onderminister van Buitenlandsche Zaken ook maar niet las lig heeft gevallen voor do onderteeke ning van zoo iets, maar er zich mee verge noegd heeft, zijn ambassadeur graaf Men- zoni dit te laten doen, waardoor het het. minst lastig gevallen werd. Menzoni zal maar een kerte wandeling behoeven te ma- kén vanaf de Iialiaansche ambassade naar de „Salie de l llorlogeHet heele Ita- liaansche standpunt wordt door dit citaat weergegeven. Italië is van raeening, dat het anti-oorlogsverdrag dc internationale politieke spanning niet zal verminderen, doch integendeel die zal verscherpen. Mus solini zelf heeft ieder commentaar op het onderteekenen van het pact geweigerd. FRANKRIJK. De pelgrims van Lourdes. Volgens een onlangs verschenen statis tiek bedraagt het getal der pelgrims naar Lourdes sedert 15 April 25000, die met extra-treinen en 200.000 die met gewone treinen kwamen. In deze cijfers zijn nog niet inbegrepen, degene die per auto kwamen en die in eze maanden talrijker waren dan ooit te voren. In dc vacantia!ijd was de toeloop na tuurlijk ontzettend veel grooter, maar al gemeen werd opgemerkt dat de disci pline in de pelgrimstreinen in den laat- sten tijd heel veel verbeterd is. Sedert korten tijd komen er van Noord- Amerika kleine, uiterst goed georgani seerde groepen van 25 tot 300 personen. Men beweert dat ook Australië van plan is, deze organisatiemethode na te vol gen. Veelvuldiger en langer dan vroeger ziet men thans talrijke groepen buiten landers in het heiligdom knielen. Voor de eerste maal werd dit jaar een Grieksche pelgrimstrein verwacht. De Aartsbisschop van Athene, Mgr. Petit, zal persoonlijk de leiding nemen. Het is bijna zeker, dat het getal pelgrims dit jaar eon millioen bereikt, ja, misschien gaat het er nog wel over. ALBANIË ACHMED NOG GEEN KONING. De Nationale Vergadering verdaagd. Vandaag opnieuw zitting. Zaterdagochtend om negen uur is de Al- baneescne Nationale Vergadering te Ti rana geopend waarna dc voormalige presi dent van den Senaat Pandeli Evangheii, bij acclamatie tot voorzitter der Nationale Vergadering gekozen werd. ervolgens werd de boodschap van den staatspresident, Achmed Zogoe bev, voor gelezen, die onder levendigen bijval door de afgevaardigden werd aangehoord. Na dat zij den eed hadden afgelegd, besloten de volksvertegenwoordigers een commissie voor het onderzoek der geloofsbrieven in te stellen. De zitting, die met groote plechtigheid plaats vond en door liet groote corps diplo matique werd bijgewoond, werd daarna tut Maandag verdaagd. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. Heden wordt te Parijs het anti-oorlogs- verdrag geteekend. De Duitsche minister Stresemann geestdriftig te Parijs ontvan gen. Achmed Zogoe nog geen koning vai» Albanië. Treinramp in New York. (Buiten!. Be richten, 2de blad). Belgisch klooster door den bliksem ge troffen. (Buitenl. Berichten, 2d© blad). BINNENLAND. De Kerkmuziekweek te Utrecht, (1st» blad). De Internationale voetbalwedstrijd te Noordwijk. (Sport, 2de blad). Een ver-gevorderde poging tot ontsnap, ping uit de gevangenis te Scheveningen verijdeld. (Gem. Ber... 2de blad). Tc Hoek van Holland is een man bij het redden van zijn vrouw verdronken. (Gem. Ber., 2de blad). Verscheidene branden. (Gem. Ber., 2de blad). Iemand, die zich voor ingenieur uitgeeft, maakt een nachtelijke treinreis mee. (Gem. Ber., 2e blad). Eerste plechtige H. Mis te Noordwijker- Hout. (lste blad). Een zevental inbraken te Wassenaar; tevens inbraken le Ocgstgeest. (lste blad). Huis met werkplaats afgebrand te Wou- brugge, (lste blad). CHINA. GENERAALS VAN FENG IN OPSTAND. Hij zelf heimelijk uit Nanking vertrokken. Stijgende ontevredenheid over de Kwomintang. Naar do Times uit Sjanghai meldt is groote opwinding veroorzaakt door het plotselinge geheime vertrek van Feng Joe- Sjiang uit Nanking naar Kaifeng, op Vrij dag j.l. Niemand wist, dat hij plannen koes terde om te vertrekken. Het blijkt, dat eenige van zijn generaals in Sjeosi en Kan- soe in opstand zijn gekomen. Het betreft hier vooral generaals die het bevel voeren over Mohammedaansche rogime.nten. Do rebellen bedreigen den Toengkoean-pas, die van Sjensi naar Honan leidt, on Feng heeft zich daarom uit vrees voor de veilig heid van zijn provincie naar Kaifeng bege ven. De aanstichters van den opstand schij nen leden der oude Anfoe-club te zijn; Noord-China is inderdaad vol ontvredencn. Bij den val van Peking heeft de Kwomin tang honderden hoog© ambtenaren ontsla gen, om haar eigen protégés in hun plaats aan te stellen. De ontevredenheid onder dc bevolking ever het uitblijven der door do Kwomin tang beloofde verbeteringen neemt met den dag toe. JAPAN De toekomst der katholieke kerk. De bekende Japansche generaal Shin- jiro Yamamoto, die tegenwoordig in dienst is van de koizerlijlce hofhouding, schrijft in „La Vie Catholique" over de toekomst van de Katholieke Kerk in zijn vaderland „Het uur, waar ar men zoo lang ver lang heeft, het uur van den grooten oogst voor het geloof, schijnt nu eindelijk geko men le zijn. Wellicht zullen op dit gebied nog groote moeilijkheden te overwinnen zijn. Het zijn hindernissen, die ten allen tijde den voortgang der Kerk belemmerd hebben en het is waarachtig niet te ver wonderen, dat zij ook heden nog bestaan. Wij moeten strijden tegen heidensche mo raal en heidensche gewoonten. Wij moe ten een beschaving overwinnen, die niet christelijk, maar in den grond heidensch is. Dictatoren van e-n of andere soort zullen nieuwe vervolgingen verzinnen. Ge leerden, die een anti katholieke wereld beschouwing huldigen, zullen allerlei op werpingen maken. Misschien zullen de Staatsoverhcdcn, die nu gunstig tegen over onze zaak staan, op zekeren dag van inzicht veranderen en alle moge lijke middelen gebruiken, om dit volk fe verhinderen om binnen te gaan in de ha ven der Kerk Gods. Maar ondanks dit al-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1