Inze Gratis-Ongevallenverzekenng
Iedere abonné is ais zoodanig dij onze Ongevallenverzekering aangesloleo
n
BUITENLAND.
BINNENLAND.
19e Jaargang.
ZATERDAG 18 AUGUSTUS 1928
No. 5953
Do ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl) vooruitbetaling
ITóör Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal.
Bij ónze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaaL
Franco per post f2.95 per kwartaaL
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'e ver-
Icrijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
hitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct, inet Geïllustreerd
(OJldagsblad 9 ct
Oit blad verschijnt eiken dag oitgezonderd Zon- en Feestdagen.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
tBXrst
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT!
Gewone advertenilën 3P een «per r#gj&
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bet
3 dubbele van het tarief berekend. s
Kleine edverlentiên, van ten hoogste 80 woorden^ waöin
betrekkingen warden aangeboden of gevraagd, huur «n ver
huur, koop en verkoop f0.50.
Oit nummer bestaat uit vier
bladen waaronder het
Geïllustreerd Zondagsblad.
V Een juiste waardeering
De „Osservatore Rbmano" houdt zich in
een hoofdartikel bezig met de Olympische
Spelen 1928. Het blad prijst de normale ge-
sonde physische oefeningen doch verklaart
met betrekking tot de deelneming van de
vrouwen aan de Spelen, het feit te be
treuren, „dat de zwakke sekse bevangen
is door de passie van physieke opvoeding
door middel van oefeningen, niet steeds
overeenstemde met den vrouwelijken aard
en de vrouwelijke roeping".
Het artikel besluit met de conclusie:
Internationale wedstrijden gelijk te Am
sterdam bevorderen in verkeerden zin
den nationalistischen trots. De verheerlij
king van de overwinnaars, als waren zij
afgoden der naties, wordt belachelijk en
doet den gemiddelden mensch zich van
betere oefeningen afwenden."
Wij hebben hetzelfde al meermalen op
gemerkt.
En niet allen wij, maar ook veel ande
ren.
't Is echter goed, het te harhelen door
een zoo gezaghebbend blad als de „Osser
vatore Romano" te citeexen.
In dit citaat worden kort maar duide
lijk gesignaleerd eenige excessen, eenige
buitensporigheden in de sport-beoefening.
't Is de taak der Katholieke pers o. i.
om daarop te wijzen en Jt lijkt ons noo-
dig, dit te doen bij herhaling en bij her
haalde herhaling.
Sport-excessen kunnen een twee
voudig verkeerd gevolg hebben: óf zij slee
pen anderen mee, die, verblind door
verheerlijking daarvan in vele pers-orga
nen, het onverstand en de onzedelijkheid
daarvan niet meer inzien óf zij stemmen
anderen bitter-afkeerig van alle sport
beoefening.
Zooals bij de beoordeeling van alles,
moeten wij ook bij de beoordeeling van de
sport trachten ons te stellen op het juiste
standpunt, naar waarheid te waardeeren,
in het licht van rede en Christelijke begin
selen.
En bij de beoordeeling van de sport is
er dwaling en dwaasheid, helaas, in veler
waardeering.
V Een edel priester
In een artikel in „De Volkskrant" wordt
afgedrukt de tekst op het bidprentje van
Mgr. dr. Ariens:
„Een fijnbesnaarde ziel die, om
Christus te brengen overal ging
ook al deed het pijn. Een scherpe
geest die nooden en kwalen doorzag
en blootlegdeEen gevoelig hart
dat medeleed met iederen nood van
lichaam en ziel en maatschappij
Een priester vol zelfverloochening
dio alleen onbarmhartig voor zich-
^zelf met al het zijne ook ziehzelven
gaf waar hij lijden zag -— trote mis
kenning en teleurstellingEen apos
tel die onstuimig voortgejaagd werd
door Christus' liefde
Wij laten hier volgen, wat ,.De Volks
krant" hierbij aanteekent:
„Dit is in weinige woorden, die elk eene
gedachte uitdrukken, zoo meesterlijk een
I rijkdom van leven samengevat, omdat
I t geschreven is met het hart.
Maar hoevele duizenden, die het mo<?s-
*en genieten, zullen het niet ten volle kun
nen begrijpen, omdat zij Dr. Ariëns niet
Hebben gekend en dus- ieder streepje of
puntje niet kunnen aanvullen met zoete
Herinneringen aan een lieven, trouwen
Vr>end.
Hoevele duizenden zijn nog onwetend
^an ahes, wat Dr. Ariëns voor hen gedaan,
Bestreden en geleden heeft!
Heze onwetendheid mag niet blijven be-
aan. Een man als Dr. Ariëns sterft niet
ie\en blijft spreken en getuigen, ook
na den dood.
^De beste apologie, die nu' geschreven
n vrorden is de levensbeschrijving
an dezon apostel.
In den loop van 1928 hebben wij VIJF
keer een uitkeering gedaan van 300 gulden
ES ES volgens de bepalingen van onze Gratis- =E
Ongevallenverzekering aan de nabestaan-
den van onze abonné's C. J. VAN HAASTERT Ëj
te Voorschoten; J. H. LUDLAGE te Alphen
a/d Rijn; J. RUTTEN te Alphen a/d Rijn; C.
J. LANDWEHR te Sassenheim; CHR. W. VAN
HEEL te Leiden, die ten gevolge van een EE
ongeluk zijn overleden. SE
«Sociale werkers en propagandisten be
hoeven, als onze kloosterlingen, die het
ideaal van een heilige volgen, het licht van
een voorbeeld.
Dit licht, stralend van luister, is het
leven van den in Maarssen begraven
priester.
Dr. Ariëns heeft ons opnieuw de kracht
van de liefde bewezen.
Met zijn groot hart heeft hij vooral de
arbeiders lief gehad, zooale een vader zijn
kinderen. Voor hen gaf hij alles; zijn for
tuin dat hij al kwijt was in zijn eert-te
priesterjaren zijn tijd, zijn talent, zijn
leven".
Wij hebben voorbeelden noodig, om ons
te kunnen heenzetten over hardnekkige
tegenwerking en liefdelooze critiek bij
goed-bedoeide maatschappelijken arbeid
óf om van ons- te kunnen afschudden trage
loomheid of lichLgeraakten hoogmoed,
welke ons van den socialen arbeid af
houdt.
Zulke voorbeelden zijn ons gegeven in
groote mannen als mgr. dr. Ariëns!
ANTI-OORLOGSVERDRAG
Letland en Estland bereid tot toetreding.
In een tusschen de ministers van Bui-
tenlandsche Zaken van Letland en Estland
gehouden conferentie werd besloten, stap
pen te doen. om de beide genoemde landen
aan het anti-oorlogspact te doen deelne
men.
BELGIE.
Het Belgisch Koningspaar en de
Congo-missie.
„Agentia Fides" verneemt uit Matadi
(Belg. Congo):
Op den 22sten Juni zijn alle religieu
zen van het ziekenhuis te KinJcanda door
koningin Elisabeth gedecoreerd, die aldus
het werk der missionarissen huldigde en
aanmoedigde.
De koningin onderteekende gaarne een
verzoekschrift voor de oprichting van een
meisjesschool te Matadi.
In verband met het bezoek der souve-
reinen te Matadi, meldt men het volgende
typische optreden van den koning: Daar
diet quarantaine verbod van de gele koorts
eerst 36 uren was opgeheven, had men den
koning ontraden zich naar Matadi <e be
geven. Ziine Majesteit wees echter ie lere
aarzeling af, zeggende: „Het is mijn
plicht hulde te brengen aan deze beproefde
stad".
Om zijn belangstelling in de missies te
toonen. gaf ZM. <ien wensch te kennen om
zich tegen het. eind van Juli te Stanley
ville persoonlijk met de bisschoppen en
apostolische prefeeten uit den Congo te
onderhouden.
Deze laatsten kwamen te Stanleyville
bijeen om er de vraagstukken die op hun
missies betrekking hebben, te bespreken.
I
DUITSCHLAND.
Om een pantserkruiser.
Socialistische inconsequentie
Tijdens de vorige regeering-Marx werd
het besluit genomen tot den bouw van een
pantserkruiser, ondanks heftige oppositie
van de zijde der sociaal-democraten. Thans
heeft de nieuwe regeering, onder aanvoe
ring van den sociaal-democraat Hermann
Müller, dat besluit overgenomen. De com
munisten hebben een interpellatie aange- i
kondigd en ook onder verschillende so
ciaal-democraten, die een dergelijke merk
waardige weerhaanpolitiek niet kunnen
volgen, heeft het besluit verontwaardiging
De afdeeling Chemnitz der sociaal-demo
cratische partij heeft een motie aangeno
men, waarin het een ernstige benadeeling
van de partij wordt genoemd, dat sociaal
democratische ministers hun toestemming
tot dezen bouw hebben gegeven.
Verlangd wordt, dat dp ministers uit
heb kabinet zullen treden. Men verwacht,
dat andere plaatselijke afdeelingen beslui
ten in gelijken rullen nemen.
Tntussehen heeft-'het, rïikswoernïinisterie
de N.V. Deutsche Werke te Kiel den bouw
van den pantserkruiser opgedragen.
JOEGO-SLAVIË.
Anti-ltaliaansche incidenten te Spalato.
Rome protesteert te Belgrado.
Te Spalato hebben jongelieden een be
tooging gehouden vóór een Italiaansch ca
fé waarin zich de consul en de vice-consul
van Italië bevonden.
Een der betoogers wierp een stoel naar
den vice-consul. Deze werd licht aan den
arm geraakt. Xndat de betoogers door de
politie waren teruggeslagen, konden de
Italianen hun auto bereiken.
Den Italiaanschen gezant te Belgrado is
opgedragen, bij de Joego-Slavische rceee-
ring een formeel protest in te dienen en
genoegdoening te vragen.
RUSLAND.
Wijziging van den dienstplicht.
Boeren en arbeiders mogen
alleen wapens dragen.
Naar de Times" meldt, heeft de Soviet-
regcering de wet op den militairen dienst
plicht gewijzigd. Volgens de nieuwe wet
zijn dienstplichtig alle burgers tusschen de
19 en 40 jaar, doch slechts arbeiders en
boeren mogen wapens dragen. De andere
klass.-n moeten in vredestijd een speciale
belasting betalen, in plaats van het ver
richten van militairen dienst, terwijl zij in
oorlogstijd verschillende werkzaamheden
achter het front to vervullen zullen heb
ben. De arbeiders en boeren van 1921
jaar moeten voorloopige oefeningen mee
maken, daarna moeten zij van twee tot
vier jaar actieven dienst deen. Na afloop
van dezen diensttijd moeten zij tot hun
28ste jaar slechts gedurende enkele perio
den in actieven dienst komen, om vervol
gens tot hun veertigste jaar bij de reser
ve te worden ingedeeld.
De bevoegdheden van den volkscommis
saris van Oorlog worden aanmerkelijk uit
gebreid. Aan personen, die middelbaar cf
hooger onderwijs hebben genoten worden
bijzondere voorrechten verleend, voor het
verkrijgen van leidende' functies in het
roode leger. Het aantal recruten, dat elk
jaar moer opkomen, zal worden vastge
steld door de volkscommissarissen van Oor
log en Arbeid.
CHINA.
Een onzekere toestand.
De interventie van Japan.
Baron Hayasji, die uit Moekden te To
kio is teruggekeerd, heeft in een persge-
sprek zijn indrukken weergegeven omtrent
den huidigen toestand in China, ter verkla
ring van Japans jongstp stappen in Mand
sjoerije. Overal is de toestand volgens
Hayasji zeer onzeker en instabiel. Tsjang
Jsoe-Liang, de hecrscher over Mandsjoe-
-'ijr, is ziek en zijn positie in Mandsioeriie
s niet veilig Tsjang Kai Sjek zit te ban
king verre van vast in het zadel en koes
tert vrees voor Feng Joe-Sjiang. Nanking
tracht Mandsjoerije tot zich te trekken ten
einde zich tegen Feng te versterken en
hoewel Japan geen bezwaar heeft tegen
een vereeniging van Mandsjoerije met een
geheel vereenigd Zuid-China, heeft het
toch zeer ernstige bezwaren tegen een
bondgenootschap tusschen Mandsjpoerijs
en een der Chineesche partijen, waardoor
Mandsjoerije in den burgeroorlog betrok
ken zou kunnen worden. De Japansche re
geering meent het recht te hebben, de
iegeering van Mandsjoerije aan te raden,
de ontwikkeling der gebeurtenissen af te
wachten, alvorens zij zich met Nanking
verbindt.
Baron Hayasji verklaart, dat de opzeg
ging van het handelsverdrag geen invloed
heeft gehad op het optreden van Japan in
Mandsjoerije. Bij dit optreden wordt Ja
pan uitsluitend geleid door den wensch,
Mandsjoerije buiten den C'hineeschen bur
geroorlog te houden.
Tsjang Hsoe-Liang heeft Hayasji be
loofd de overeenkomst met Nanking te la
ten rusten en de onderhandelingen op te
schorten.
Mongolen-inval in Mandsjoerije.
Chin. Ooster-s poor weg
opgebroken.
Uit Charbin wordt gemeld, dat Mon-
goolsche cavalerie den C'hineeschen Oos-
terspoorweg tusschen Barim en Oenoer
heeft bezet, de rails opgebroken en de te
legraafdraden vernield. De trans-Siberi
sche treinen werden aangehouden.
Men is geneigd te geloven, dat een deel
der Mongalcn in opstand is gekomen te
gen de regeering van Mandsjoerije. Ande
ren daarentegen meenen, dat Sovjet-Mon-
golië den oorlog heeft verklaard aan den
staat Barga, ingevolge een Mongoolsch ul
timatum, waarbij de vereeniging der ge
noemde twee staten werd geëischt, maar
dat. door Barga werd verworpen. Het lot
van honderden vreemdelingen in de vacan-
tieoorden is ongewis. Er zijn Gjiineescho
troepen ea pantsertreinen naar het be
dreigde gebied gezonden.
UIT DE GEMEENTERADEN.
Gouda.
In de gehouden raadsvergadering onder
voorzitterschap van wethouder Donker, 1.
b., lokte het voorstel tot. aanleg en verhuur
van voetbalterreinen aan 3 vereenigingen
(Gouda, O.N A. en D.O.N.K.) langdurige dis
cussie uit. waarbij zoowel het financieele als
het principieele bezwaar ter sprake kwam.
Met 11 tegen 3 stemmen (2 A R. en 1 C.H.)
werd het voorstel aangenomen.
Het voorstel betreffende de clectrici-
teitsvergunning voor ,.de Meije" werd zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
DE RAMP IN DE MIJN „HENDRIK".
Ontploffing na een instorting?
De Directie van de «Staatsmijnen deelt
het volgende mede:
Het onderzoek naar de oorzaak van de
ontploffing, die op 13 Juli j.l. in Staatsmijn
„Hendrik" plaats vond is thans afgeloo-
pen. Zoowel het Staatstoezicht op de mij
nen als de «Staatsmijnen hebben daarover
een verslag uitgebracht aan den minister
van Waterstaat.
Met. zekerheid ie vastgesteld, dat de
ontploffing niet is veroorzaakt door het
schieten, daar er ter plaatse niet is ge
schoten op den dag van het ongeval.
Het staat vast, dat de ontploffing is
ontstaan door de benzinelamp van den
sehietmeester. Dezo lamp werd bij de op
ruimingswerkzaamheden gevonden met be
schadigde gaaskappen. Door dit defect was
de beveiligende functie van de gaaskappen
te niet gedaan cn kon de vlam van de lamp
het ter plaatse aanwezige ontplofbare
luchtmengsel tot ontploffing brengen.
De aard van de beschadiging wijst er
met stelligheid op, dat de lamp zich gedu
rende eenigen, zij het ook korten tijd moet
hebben bevonden in een stroom van een
ontplofbaar luchtmengsel van eenige me
ters snelheid. De eenige plaats, waar dit
het geval kon zijn, was de monding van den
luchtkoker, die in de bovengalerij van den
post was opgehangen en waarin een ven
tilator de lucht van den post wegzoog. De
lamp van den sehietmeester moet zich dus
eenige minuten in of dicht bij de monding
van den luchtkoker hebben bevonden. De
vraag hoe in de bovengalerij van den post
een ontplofbaar luchtmengsel heeft kun
nen zijn. valt niet met volstrekte zeker
heid te beantwoorden.
Het meest waarschijnlijk wordt intus-
schen geacht, dat kort voor de ontploffing
een instorting in den onder de genoemde
galerij zich bevindenden pijler heeft plaats
gehad, die plotseling mijngas heeft vrijge
maakt, voldoende om in de bovengalerij
een ontplofbaar luchtmengsel te vormen.
Om dit weg te zuigen was eenigen tijd noo
dig en gedurende dezen tijd moeten de
sehietmeester en zijn helper ter plaatse
zijn aangekomen en moet de lamp voor
of in de monding van den luchtkoker
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Rumoer in Duitschland om den bouw
van een pantserkruiser.
Onzekere toestand in China.
BINNENLAND.
Het onderzoek voor de mijnramp te
Heerlen (1ste blad).
Herziening van de telefoontarieven In
voorbereiding. (1ste blad).
Het Curatorium der R. K. Handelshoo-
geschool te Tilburg heeft dr. J. G. C. Vriens
te Utrecht toegelaten als privaat-docent,
om onderwijs te geven in tropische cultuur
(lste blad).
HAGEL-RAMP KWAKEL
N. N. te Leiden. Ter eere van den
H. P. Canisius 2.50
N. N. te Oegstgce8t. Ter navolging 0.50
A. M. D. G. 2.50
Een tuinder Langeraar 10.—
N. N. 1.—
Wie volgt?
opgehangen, waarop de ontploffing is ge
volgd.
De slotsom van het onderzoek is, dat de
ontploffing het gevolg is van een noodlot-
tigen samenloop van omstandigheden.
R. K. Handelshoogeschool te Tilburg.
Dr. J. G. C. Vriens privaat docent
In verband met de Indische studierichting
waaraan bij het onderwijs aan de R. K.
Handelshoogeschool te Tilburg bijzondere
aandacht zal worden gewijd, heeft het Cu
ratorium dr. J. G. 0. Vriens te Utrecht toe
gelaten als privaat-docent om onderwijs te
geven in tropische cultures.
Dr. Vriens dio in 1890 aan de Universi
teit te Amsterdam promoveerde op een dis
sertatie over ,De dampspanning van Kopcr-
kaliumchloried en zijn oplossingen", werd
na eenige jaren leeraarschap in 1900 be
noemd tot directeur van het Chemisch In
stituut, instelling tot opleiding van schei
kundigen, en handelslaboratorium te Rot
terdam. In 1903 ging hij naar Indië als
chef van de achtste afdeeling (Proefstation
voor Deli-tabak) aan 's Lands Plantentuin
te Buitenzorg, werd in 1906 directeur van
het. Deli-proefstation te Medan, en in 1913
technisch adviseur der A.V.R.O.S. (Alge-
mcene Vereeniging van Rubberplantors ter
Oostkust van Sumatra) welke behalve rub
ber ook andere cultures omvat, als thee,
oliepalmen, koffie, cocos, enz. Zijne talrijke
publicaties op het gebied der cultures zijn
te vinden in de mededeelingen van het Deli-
proefstatioTi, waarvan hij de redactie voer
de van 19061913, alsmede in de Mededee
lingen der A.V.R.O.S. over de jaren 1914—
1916.
Na zijne repatrieering werd hij in 1921
benoemd tot lid der «Staatscommissie ter
bevordering van de personeelsvoorziening
voor den Indischen Dienst alsmede tot ver
tegenwoordiger van het Inlichtingsbureau
voor den Indischen Dienst van het ministe
rie van Koloniën.
Ook op het gebied der Katholieke mis
siën heeft dr. Vriens groote verdiensten,
door den Paus erkend door de benoeming
tot Commandeur in de Orde van den H.
Gregorius den Grooten. Rinds 1919 is hij
voorzitter der Indische Missievereenicing.
De telefoontarieven.
Verlaging overwogen.
Overeenkomstig de desbetreffende toe
zegging van den minister van Waterstaat
bij do behandeling in de Tweede Kamer
van do begrooting van Posterijen en Tele
grafie voor het dienstjaar 1928 wordt thans
bij het hoofdbestuur der posterijen en te
legrafie eene herziening van de telefoon
tarieven voorbereid.
De strekking van deze wijziging is erop
gericht om de kosten voor eerste aan
schaffing van een telefoon, het z.g. entree
geld, lager te stellen, do interloeale ge
sprekken voor bepaalde afstanden goed-
kooper te maken en voorts een wijziging
in het locale tarief aan te brengen. Wat
dit laatste betreft is de doelmatigheid van
'n zuiver gesprekkentarief, ter vervanging
van het thans bestaande abonnementsta
rief, in beschouwing genomen.
De dreigende staking te Gouda.
Opschorting van het ultimatum
Gisteren heeft de Rijksbemiddelaar, de
heer Van IJsselsteyn, geconfereerd met de
vertegenwoordigers der partijen, betrokken
bij het dreigend conflict in de Goudsche
aardewerkinduslrie. De arbcidersvertegen-
woordigers zullen, zulke naar aanleiding
van het door den bemiddelaar gedane
voorstel, aan de werknemers voorstellen
liet ultimatum dat a.s. Maandag afloopt*