HET JUBILEUM VAN Mgr. TASKIN
BUITENLAND.
Ned. Oost-lndië.
BINNENLAND.
19e Jaargang.
DONDERDAG 16 AUGUSTUS 1928
No 5951
Po ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent pez week f2.50 per kw&rtaaL
feg onxe Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franoo per post f 2.95 per kwartaal
Het Geïllustreerd Zondagsblad ta ?oor de Abonné'a ver»
kriigbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct, met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Olt blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon* en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
.r-
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTI
Ge won a advertentlén 30 eant per r O fl O',
Voor [ngeronden Mededwlinwo wordt hot.-
8 dobbel, van het tarief berekend.
Kleine advertenties van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen narden aangeboden of gevraagd, hour en ver»
huur, koop en verkoop 10.50.
DE ONTVANGST AAN HET STATION TE LEIDEN DE TOESPRAAK VAN PASTOOR OUDEJANS AAN HET
WARMONDERHEK TE WARMOND
WIJ GEVEN EEN PHOTO-PAGINA GEWIJD AAN HET PRIESTERJUBILEUM VAN MGR. TASKIN.
VOLKENBOND.
Costa Rica.
Zal het land naar den Bond
terugkeeren
Gisteren werd op het Volkenbondsse
cretariaat ontvangen het antwoord van
Costa Bica op de uitnoodiging van den
Baad in Maart tot den Volkenbond terug
te keeren. Tegelijkertijd zond de Baad zoo
als men weet een uitnoodiging tot Spanje
en Brazilië, wier opzeggingstermijn van
twee jaar nog niet verstreken was, om
hun te verzoeken van meening te veran
deren en lid van den Bond te blijven.
Het antwoord van Co&ta Bica, dat door
de verandering van regeering eerst nu ver
schenen is, beslaat zes bladzijden en is in
hoogst beleefde termen vervat. Costa Bica
verklaart, dat het zich nog niét wil uit
spreken over de vraag, of het al dan niet
tot den Bond zal terugkeeren. Het wil
eerst weten, hoe de Volkenbond de Mon
roe-] eer, welke in art. 21 van het pact
wordt genoemd, interpreteert.
ENGELAND.
Van de mijnen naar de akkers.
Tienduizend Britsche werk-
loozen naar Canada.
Het Britsche ministerie deelt mede, dat
de Canadeesche regeering thans de 10.000
Engelsche werkloozeu aangenomen heeft,
die zullen worden geholpen om naar Cana
da te gaan voor het verrichten van oogst-
werkzaamheden; 4500 man zijn reeds ver
trokken. Door nauwe samenwerking tus-
schen de Canadeesche en Engelsche re
geeringen is dit resultaat in den korten
tijd van een week verkregen, ook al door
het medewerken van de stoomvaartmaat
schappijen en de arbeidsbeurzen.
JOEGOSLAVIË.
Democratische Boeren-coalitic.
De leiders der democratische boeren-
coalitie in Joegoslavië hebben gistermor
gen te Zagreb een vergadering gehouden.
Besloten werd, dat dr. Matsjek en Pri-
bitsjewitsj van heden af gelijkberechtigde
leiders der partij zullen zijn.
In een onderhoud met journalisten ver
klaarde Pribitsjewitsj dat de partij-leiding
op 23 Augustus te Leibach zal bijeenko
men, ten einde aan te toonen, dat de actie
der coalitie zich niet tot de Serven en
Kroaten beperkt, maar alle aan deze zijde
der Save gelegen gebieden, inzonderheid
de Sloyenen, omvat. Het volk van Kroatië,
zoo zeide hij verder, erkent do Nettuno-,
conventies niet.
RUSLAND.
„Alle proletariërs soldaat".
Van „v r ij w i 11 i g" geen sprake
meer.
In een artikel aan zijn blad wijst de
Moskousche correspondent van de „Vossi-
sche Zeitung" op het bestaan in de Sovjet
unie van een strenge en op zuiver militaire
leest geschoeide opleiding van alle prole
tariërs. Deze worden namelijk sedert een
j?ar systematisch georganiseerd en staan
daarbij onder zulk een krachtige pressie,
dat men de africhting nauwelijks nog als
vrijwillig kan bestempelen. Hierbij treedt
vooral een organisatie op den voorgrond,
die oorspronkelijk slechts ten doel had
steun te verleenen bij het scheppen van
een Sovjet-luchtvloot, doch zich langzamer
hand ook aan de militaire opleiding voor
andere wapens heeft gewijd. Zij heeft
thans een algemeene militaire organisatie
tot stand gebracht, die naast en achter het
staande lpger moet strijden en veel ster
ker is dat dit leger zelf. Mannen en
vrouwen zonder onderscheid behooren er
toe, terwijl zelfs aan meisjes het aanleg
gen van loopgraven en schieten wordt ge
leerd.
AFRIKA.
Onrust in den Soedan.
D e N u e r's weer aan het
p 1 a n d evr e rr.
Uit Khartoem wordt gemeld: De stam
der Nuer's aan den Oostelijken oever van
den Witte Nijl is opnieuw in beroering ge
komen. Een aantal leden van den stam
hebben plundertochten naar eenige dor
pen in het Doek Fadiat-distric* verricht,
waarbij zij penig vee meedreven, terwijl
zij te Doek Faiwil een aanval op den re-
geeringspost ondernamen. De omstreeks
1500 man tellende aanvallers werden even
wel met zware verliezen teruggeslagen,
waarbij zij 18 dooden achterlieten. De po
litie had geen verliezen t.e betreuren, ter
wijl de regeeringsgebouwert geen schade
opliepen. De post is versterkt.
CHINA.
Het terugtrekken der Japansche troepen
uit China.
Het Japansche kabinet heeft besloten,
den Mikado' machtiging te vragen tot het
terugtrekken der zesde divisie uit Sjan-
toeng. Na de terugtrekking zal nog slechts
de derde divisie ter bescherming van Tsi-
nanfoe, Tsingtau en den Sjantoeng-spoor-
weg achterblijven, totdat de tijd voor een
algeheele ontruiming gekomen zal zijn.
MEXICO.
Weer katholieken gearresteerd.
Volgens een bericht uit Mexico-City zijn
aldaar twaalf leidende katholieken in ar
rest gesteld.
HOE PALOWEH WERD GETEISTERD.
Het Z. W. deel absoluut vernield.
1200 dooden 400 gewonden.
„Aneta" oriCvui^tog de volgende be
schrijving van de ramp op Palowéh, ge
grond op de ervaringen van den resident
van Timor. Gedurende vijf dagen, die aan
de eruptie voorafgingen werden drie he
vige aardschokken waargenomen ook op
Flores. Op Timor werden eruptieslagen
gehoord, die leken op zware, verre scho
ten van geschut. Dc controleur van Maoe-
mere, waar niet direct kon worden waar
genomen, kreeg op 6 Augustus bericht van
de uitbarsting van een Inlandsch op Flores
en seinde dadelijk naar den resident, die
onmiddellijk afreisde met medicijnen, ver
bandmiddelen, verplegers en voedingsmid
delen. Hij haalde te Larantoeka den dokter
en te Maoemero den controleur en een
tweeden dokter op en kwam 8 Augustus op
Palowéh aan.
Geconstateerd werd, dat het Zuid-weste
lijke deel van Palowéh absoluut vernield
is. Zes dorpen, en dc vegetatie zijn ver
brand. de dalen zijn gevuld met puimgruis.
De Bokatiuda stootte zware rookwolken
uit. De resident debarkeerde te Telokkoa
aan de grens van het vernielde gedeelte,
van waar de marseh begon, waarbij men
zoo dicht mogelijk bij de grens van de ver
nieling bleef Aan de Noordzijde van het
eiland begon men geneeskundige hulp te
bieden. De aard tier verwondingen is over
het algemeen licht. Enkele zwaargewon
den, die schedel- of beenfracturen hadden
zijn naar het hospitaal te Larantoeka ge
bracht. Kort na tic uitbarsting liepen ach
tereenvolgens drie zeer warme vloedgol
ven op het eiland.
De bevolking versuft.
Vele personen, die van het eiland, vooral
van het. niet-geteisterde gedeelte in het
water waren gcloopen om het vuur te ont
komen, zijn in de vloedgolven omgekomen.
Hun aantal wordt op 200 geschat, -het aan
tal personen, dat onder het puin bedolven,
verbrand of door neerkomende steenen ge
Drie der vier jubilarissen bij de N.V. F. Pieck. Van links naar rechts de
TH. BERGSMA, Mej. v. d. VOORDEN en de heer J. FLEUR.
dood werd, op 1000 en het aantal gewon
den op 400. De bevolking was versuft en
niet in staat juiste inlichtingen te geven
omtrent de plaatsen, waar de gewonden
kunnen liggen.
Dc dokters moesten met behulp van den
controleur en van pater Flint, de gewonden
in do dorpen zoeken. Ruim 200 werden ge-
vodden. Zij hadden veelal ontvellingen. De
vrouwen op het eiland waren paraat en
tob helpen bereid. Zij droegen kleine
vrachten voedingsmiddelen naar de plaat
sen, waar die noodig waren; de mannen
moesten tot den arbeid gedwongen worden
om te helpen bij het begraven der lijken.
De voorziening van drinkwater was
zeer moeilijk, aangezien op het eiland noeh
een bron, noch een rivier is. terwijl de
putten zijn dichtgegooid door dc bevolking
omdat, naar de opvatting van deze primi
tieve menschen. het. graven van een put de
oorzaak kan worden voor een uitbarsting.
De watervoorziening voor de 5000 menschen
die nog in leven zijn, is thans geregeld.
De weinig bewoonde kust van Flores is
gering geteislerd. Er zijn daar 8 dooden.
De warme vloedgolven waren hier even
hoog als op Palowéh, n.l. 10 meter. Zes
prauwen werden wrak op de kust geslagen;
de bemanning is gered. De zee om Palo
wéh doet denken aan een groot bed vól
puimsteen.
De resident verliet. Palowéh op 11 Augus
tus, de verzorging van de gewonde bevol
king, aan wie niet veel te verbinden is,
aan de missionarissen Flint en George
overlatend. Op zee pikte de resident een
prauw op met vier missionarissen en twee
zusterverpleegïters, die op weg waren naar
Palowéh om hulp te bieden. De resident
heeft hen te Malmere aan wal gezet, Hij
waardeerde ten zeerste hun menschlievend-
heid, doch achtte hun hulp niet meer noo
dig.
Vrij zware aardschok op Celebes.
Aneta seint uit Menado:
Maandagmiddag om vier uur is hier
een vrij zware aardschok gevoeld, die
ruim één minuut duurde en ging in de
richting Oost-West.
DE VATICAANSCHE DIPLOMATIEKE
POST.
Merkwaardig is het, dat nu Nederland,
dank zij een politiek van de allerslecht
ste soort, door eigen schuld zich heeft
geplaatst buiten het belangrijke diploma
tieke centrum dat liet Vaticaan is, buiten
het Katholieke kamp voortdurend meer
stemmen opgaan, die op het groote gemis
voor Nederland wijzen.
Het weekblad „Nederland" kwam on
langs in scherpe bewoordingen klagen
hoe dom Nederland bij deze kwestie was
geweest en nu komt ook de „Haagsche
Post" tot het inzicht, wat Nederland met
zijn anti-papistisclie politiek toch op 't
spel gezet heeft.
In het jongste nummer van de „H. P."
lezen we o.m. liet volgende:
„Na de Amerikaansche avances en de
Japansche désa vances, als we het zoo
mogen noemen, is nu ook de Paus voor
het voetlicht getreden en heeft ten over
staan van de gansche wereld het nieuwe
China, het. China der Kwomintang en der
drie grondbeginselen van Soen-yat-sen, de
hand gereikt en gedrukt. Met warmte
Oit nummer bestaat uit
twee bladen.
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Onrust in den Soedan.
Nadere bijzonderheden over den ramp
van Paloeweh. (Ned.-Üost Indië, le blad).
Op de Yangtse in China is een schip ge
zonken, waarbij 400 personen om het le
ven kwamen. (Buitenl. Berichten, 2e blad).
BINNENLAND.
Dc viering van Priesterjubilea. (2de blad).
LEIDEN.
Vier zilveren jubilea bij de firma Pieck.
zelfs. Z. H.' heeft n.l. in een door de „Os-
servatore Romano", het orgaan van het
Vaticaan, gepubliceerde boodschap van
het Chineesche volk door zijn geschiede
nis overlevering en nationale eigenschap
pen het recht heeft, volledig en in elk op
zicht erkend en behandeld te worden als
volkomen zelfstandige staat. Deze wel
zeer opzettelijke verklaring van het over
zoo groot zedelijk gezag beschikkende
Hoofd der Boomsch-Katholieke Kerk be-
teekent een buitengewone versterking der
regeering van Nanking in binnen- zoowel
als in buitenland. Zij beteckent buiten
dien nog iets meer. 't Vatikaan heeft een
fijnen neus. Nergens ter wereld komen
zooveel draden samen als daar; nergens
ter wereld beschikt men over zooveel ge
gevens om internationale aangelegenhe
den van den meest verschillenden aard te
beoordeelen; en vermoedelijk nergens ter
wereld heeft men de beschikking over
zooveel knappe staatslieden en diploma
ten om voor en tegen te wikken en to
wegen en dienovereenkomstig besluiten
te nemen. Buitendien is men daar bij
zonder voorzichtig en. pleegt men niet
over één-nachts-ijs te gaan. Wanneer dus
het Vatikaan. overgaat tot een demonstra
tie want dit is het als de onderha
vige, dan beteekent dit onder meer: wij
stollen vertrouwen in de bestendigheid
van de nieuwe toestanden in China. Waar
uit men mag afleiden: die bestendigheid
is er, hoogstwaarschijnlijk".
Eenig commentaar is hierbij overbodig.
Wel ernstig heeft het minderwaardige po
litieke spel van October 1925 de Ncdcr-
landsche belangen geschaad
Ned. R. K. Bond van Post-, Telegraaf-
en Telefoon-Personeel „St. Petrus".
Het Zilveren bestaa
3 f e e s t.
Bovengenoemde bond herdenkt op fees
telijke wijze Zondag 19 Aug. zijn zilveren
bestaansfeest te Den Bosch, gevolgd door
een congres op 20 en 21 Aug. aldaar.
Des Zondags draagt do geestelijk-advi
seur der Bossche afdeeeling te 8 uur in de
kapel der R. K. Kweekschool, St. Joseph-
straat, een H. Mis op voor de zielerust
van wijlen Pater W. Stolte O.E.S.A.
De officiecle ontvangst ten stadhuize
heeft plaats te half één uur, waarna te
half twee de feeststoet op het Stations
plein wordt opgesteld en men naar Casino
Irekt, alwaar van half drie tot vier uur
receptie gehouden wordt. Vervolgens
vangt de groote feestvergadering aan. De
feestrede, zal worden uitgesproken door
kapelaan G. J. Suetcn uit Den Bosch.
Het Gemeentebestuur biedt des avonds
van 8 tot 10 uur een concert in het plant
soen aan, uit te voeren door het Kon. Mu
ziekcorps Eng. Goulmy en Baar. De Bos
sche afdceling vereenigt ten slotte dc
congressisten in een feestelijke bijeen
komst in de groote zaal van Casino.
Maandag 20 Aug. vangt te half 12 uur
de eerste vergadering aan.
Des avonds houdt de ontvangende af-
deeling in Hotel Noord-Brabant een reü
nie der congressisten, aanvangende te
half 9 uur.
Intern. Katholiek Esperanto-Congres.
Te Tilburg is het 13de Internationaal
Katholiek Esperanto-Congres gehouden.
't Spijt ons, dat wij door omstandigheden
geen uitvoerig verslag van dit congres
kunnen opnemen. Wij willen voor heden
volstaan niet een verslag van de openings
vergadering, gehouden in de geheele be
zette zaal „Souvenir des Montagnards".
Mgr. Diepen, bisschop van Den Bosch,
woonde nagenoeg de geheele vergadering
bij. Mede hadden eenige Eersle- en Tweede
Kamerleden op het podium plaats genomen.
De vergadering werd geopend door den
heer F. Sraarius, den voorzitter van de Til-
burgsche vereeniging.
Daarna was het woord aan den heer P.
Hcilker, den voorzitter van den Ned. R. K.
Espcrantistenbond „Nederlander Katoliko",
die eveneens hulde bracht aan Monseigneur
Diepen voor den daadworkelijken steun
van Monseigneur aan de Esperanto-bewe-