EEN EEREPLICHT BUITENLAND. BINNENLAND. 19e Jaargang. ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1928 No, 5942 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling ^oor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal. Lij onze Agenten 20 cent per week f2.50 per kwartaal. Franco per post per kwnrtaaL Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. pe<r kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Olt blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 -SST OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT» Gowone edvsrtentlèn 30 c.nt par r e g OJ Voor Ingezonden" Mededeelingen wordt tot z dubbele ran bet tarief berekend. a Ktolne edvertentlön, van ten hoogeta 80 woorden, waarin betrekkingen irorden aangeboden of gevraagd, bnnr en ver* huur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit vier bladen waaronder het Geïllustreerd Zondagsblad. Het zal iets groots worden dit jaar in TJtrecht!einde Augustus! Geen en kele kerkzanger blijft thuis en zelfs me nige niet-kerkzanger zal naar Utrecht gaan, om te getuigen van zijn waardee- ring voor het groote werk van kerkmuzi- kaal actief leven, dat in vijftig jaar door de St. Gregoriusvereeniging is tot stand gebracht. De St. Gregoriusvereeniging is thans een der grootste organisatie in ons ker kelijk Nederland. Had Mgr. Lans dat op fcijn Hageveldsche kamer ooit kunnen «droomen Een paar gegevens ter oriënteering: in ÏS78, bij de oprichting, telde de St. Gre goriusvereeniging 9 afdeelingen met circa 100 werkende leden. En nude laatste aflevering van het orgaan «der Yereeni- ging noteerde S02 afdeelingen waarvan ik liet aantal, indien ik het op 13.000 leden schat, bijna zeker te laag genomen heb. En dat veer een Vereeniging, die in hoofd zaak een studie-Vereeniging moet ge noemd worden met allerlei uiteraard rem mende dingen vooi; het sentiment der leden. Is dat geen schitterend resultaat van propagandistische en administratieve actie? Als ik spreek over actie, dan dei\k ik ineens aan alle vormen van actie en niet het minst aan de leerende actie. Do St. Gregoriusvereeniging hield eertijds geen algemeene vergadering of er wos de eene of ande'--' 'ursus aan verbonden. Dat was werk van het eerste stadium. En nu cursussen allerwege, zelfs met de meest moderne middelen der radio en van aan gestelde docenten, gelijk in het bisdom den Bosch. Nu zijn er gewestelijke Grego- rïusdagen en plaatselijke lessen, ja zelfs er is een eigen Kerkmuziekschool onder de hoofdleiding der St.-Gregoriusvereeniging Productieve actie.... zijn niet tal van werken ontstaan uit den rechtstreckschen of zijdelingschen stimulans van de St. Gre goriusvereeniging? Onze Nederland sche horen weten gelukkig dat werk te waar- deeren en ik durf gerust te beweren, dat 60 pet. der gefigureerde muziekmissen, welke gezongen worden in onze kerken, thans van Hollandsche meesters zijn. Dat is een geestelijke en cultureele schat van hooge waarde, welker beleekenis veel verder ligt dan ons eigen katholiek be schavingsleven. Wetenschappelijke actie.... en dan kom ik ineens tot hte besef, wat het zeggen wil, dat binne de 100 jaar na het herstel der Bisschoppelijke hiërarchie het Grego- riaansch voorkomt onder de leervakken onzer bekendste conservatoriadat meer dere leden van de Nederlandsche clergé den doctorhoed dragen in de muziekwe tenschap, een feit, dat we wel eens met trotsch mogen constatecren. Geestelijke actie.... in korenbonden, triduums en retraiten. Volkszangactie in vele kerken, ofschoon dit moeilijke punt m. i. tot het derde sta dium zal moeten weggelegd zijn. Onder de geestelijkheid is liefde voor het Grego- naansch gekweekt, dat zal de grondslag moeten vormen voor een hoop op de toe komst. School-actie is nog slechts sporadisch, maar dit punt hangt allernauwst met het vorige en met de toekomst samen. Doch ook hier gaat het licht op en koesteren we groote verwachtingen van de volkszangde monstraties te geven door de Amerikaan- sche dame Miss Ward. Maar er zijn al zeer ^ele onderwijzers, die liet Gregoriaansch hennen en het wordt al een factor bij de aanstellingen. Pius X heeft eens gezegd: „het is van al te groo* <jat Kerk zelf zorgt voor het onderricht harer meesters, orga nen en zangers naar de ware grondbe ginselen der gewijde kunst." Do Gregoriusv/ereeniging heeft dit belangrijk punt voor het Episcopaat volle recht doen wedervaren. Katholiek muzi kaal Nederland rekende het zich tot een ee-replicht bij dit gouden jubilé te toonen, dat het die actie weet op prijs te stellen, vooral door als het ware zich verplicht te rekenen minstens op één dag ter receptie in Utrecht te komen als huldebewijs voor al wat er gepresteerd is. Geen zanger blijve thuis. Het is Uw eereplicht! Heemstede. J. C W. VAN DE WIEL, Pr. Secretaris van het Dioc. Bestuur der Ned. St. Gregorius-Vercen. ia het Bisdom Haarlem. BELGIE. Brunet blijft bij zijn besluit. Óm als Kamervoorzitter af te treden. De stappen, welke door de verschillende partijen bij Brunet zijn gedaan, om hem er toe te bewegen, zijn ontslag als Kamer voorzitter en als afgevaardigde voor Char leroi in te trekken, hebben geen resultaat "gehad. In antwoord op den brief van de liberale linkerzijde verklaarde hij, dat zijn aftreden als afgevaardigde definitief blijft. De gedelegeerden der verschillende groe pen zoeken thans naar middelen, om den voortgang der parlementaire werkzaamhe den zoodanig te regelen, dat deze vóór 15 dezer beëindigd zullen zijn. In de Kamer heerschte gisteren een ware ontspanning, daar tijdens de debatten over de reorganisatie van het leger geen ob structie plaats vond. DUITSCHLA.ND. Hermann Müller over het Koloniaal bezit. v e r s c h i 11 e n d e bezwaren ontwikkeld. Do Duitsche rijkskanselier Hermann Müller heeft naar aanleiding van een rond vraag: „Moet Dnitschland een koloniale politiek voeren?" als volgt geantwoord: 1. „Alhoewel aan het Duitsche rijk het recht niet ontzegd kan worden zich op ko loniaal gebied tc bewegen en de leugens over misdragingen tfan Duitschland als ko loniale mogendheid in het vroeger optreden van Duitschland geen bevestiging vinden, moet het Duitsche rijk uit overwegingen van practhchen aard niet naar het bezit van koloniën streven. Duitschlands economisch leven heeft on der kapitaalgebrek te lijden. Hoe zou het dan ook nog de kapitalen kunnen opbren gen, die in de koloniën gestoken zouden moeten worden, ten einde de «koloniale po litiek succesvol te doen zijn? Op het oogen- blik geniet Duitschland bij de ontwapende, naar zelfstandigheid strevende koloniale volken groot aanzien, juist omdat Duitsch land aan de koloniale uitbuiting van, an dere volken niet deelneemt. Deze omstan digheid moet ook op handelsgebied gunsti ge gevolgen voor Duitschland met zich brengen. 2. Ook bestaat er geen grond, dat Duitschland zich door het aanvaarden van een koloniaal mandaat, op koloniaal gebied gaat bewegen. Veeleer moet Duitschland in de mandaatscommissie van den Volkenbond voor de in de mandaatsgebieden woonach tige volken opkomen, hetgeen nuttig voor Duitschlands prestige en handel zal zijn. 3. Het Duitsche rijk moet voor zijn on derdanen in alle koloniën en mandaatsge bieden volledige gelijkgerechtigdheid tegen over de andere volken opeischen, opdat het zich op gunstige wijze van grondstof fen zal kunnen voorzien". Het zijn uitsluitend de rechtsche bladen, die dit antwoord van Hermann Müller af drukken. Wanneer hij het gegeven heeft, wordt nergens gezegd, doch het is niet waarschijnlijk, dat dit tijdens zijn rijks kanselierschap het geval is geweest, daar niet aan te nemen is, dat hij in die functie a priori principieel zou weigeren, Duitsch land als koloniale mogendheid te doen op treden. Wellicht heeft hij dan ook het antwoord gegeven, vóórdat hij tot rijks kanselier werd benoemd. JOEGOSLAVIË. Een arrestatie. Do politie te Belgrado heeft gisteren een gewezen ambtenaar uit Kroatië aangehou den, onder verdenking, dat hij voornemens ^as een aanslag te plegen op de beide .oaten, Jie deel van het huidige kabinet uitmaken. POLEN. Het Poolsch-Litausch conflict. De „Epoca wijst op de valsche berich ten, die er van Duitsche zijde ten nadeele van Polen gepubliceerd zijn n a. over troe penconcentratie aan de Poolsch-Litausche grens, over een geheimen staat van beleg, en de mogelijkheid van oorlog zelfs. Er is niemand, dis aan een oorlog denkt en het Poolsch-Litausch geschil is niet de belangrijkste aangelegenheid der buiten- landsche politiek van Polen, schrijft liet blad. Polen bedreigt geenszins Litauen. De Poolsch-Litausche onderhandelingen duren voort en niets geeft aanleiding om te be sluiten, dat de bedoelingen van Polen ver anderd zouden zijn. 4 Ook de Duitsche stap tot het brengen van verzoening tusschcn Polen en Litauen is door de feiten dus niet gerechtvaardigd. RUSLAND. Na het Schachty-proces. Het dagelijkse!» bestuur van de ver bonden van ingenieurs en technici in de Sovjet-unie heelt een oproep tot alle Rus sische ingenieurs gericht, waarin gezegd wordt, dat het verklaarbaar is dat 11a de samenzwering in het Donetsbekken de ar beidersklasse een „gezond wantrouwen" toont in het werk vaa ingenieurs en tech nici. Dientengevolge moeten de vakver- eenigingen nauwlettend toezien op iedc- ren ingenieur en technicus afzonderlijk en „de eigenlijke verhouding van den betrok kene tegenover het systeem van den Sov- jetbouw'' vaststellen. Het bestuur kondigt maatregelen aan om de „veelvuldig na het proees-Schachty onder de ingenieurs en technici aan het licht komende onze kerheid en verwarring" te laten verdwij nen, die reeds een ongunstigen invloed op productie en arbeidsdiscipline uitoefe nen. CHINA. China's onafhankelijkheid. Een boodschap van den Paus; Z. H. de Paus heeft een boodschap aan China gezond ei. iario hij verklaart, dat deze natie op p -*t,\ van- haar vcrlcrlcn, haar tradities en var. alle andere omstan digheden er recht op heeft haar algehec- le onafhankelijkheid erkend tc zien. De volledige tekst der boodschap zal hedenavond door dc „Osscrvatore Ro- mano" gepubliceerd worden. MEXICO. Obregon's lijk toor.t dertien wonden. Meer d an één moordenaar? Volgens een bericht uit Mexico-City is de sectie op het lijk van Obregon ver- ri t. Het l»jk vertoont dertien schotwon den. Daar echter het wapen van den moordenaar slechts tien kogels bevatten kan, moeten nog een of meer andere per sonen op Obregcn gescholen hebben. De politie is van raeer.ing, dat een half «lo- zijn samenzweerders op het feestmaal aanwezig waren met hot voornemen Obregon te dooden. FOTO'S MGR. AENGENENT. Door het Centraal Bureau voor de K.S.A. zijn een tweetal gravures van Mgr. Aenge- nent in cl/n handel gebracht. Behalve de gravure vervaardigd naar de foto van Mgr. in ons blad van 25 Juli j.l. en verkrijgbaar op een formaat van 70 x 55 c.M., zijn ook reproducties in den handel gebracht van de schitterende foto, voorko mende in het laatste nummer van „Het Schild", waarop wij reeds in ons blad van j.l. Dinsdag hebben gewezen. Dczo gravure is vervaardigd op een for maat van 35 x 25 c.M. Beide gravures zijn bij het Centraal Bu reau der K.S.A. verkrijgbaar (zie adverten tie in het blad van hedenavond). BEZOEK AARTSHERTOG ALBRECHT VAN HONGARIJE. Aan 's-Hertogenbosch. Wij kunnen thans het program mede- deelen, dat is vastgesteld voor het aange kondigde bezoek dat Z. K. H. Aartshertog Albrecht van Hongarije op 9 Aug. aan 'sllertogcnbosch zal brengen, vergezeld van een vertegenwoordiger der Hongaar- schc Begeering, den Ilongaarschen zaak gelastigde in Den Haag, vertegenwoordi gers der Katholieken en Protestanten in Hongarije en van de Hongaarsche Kinder liga, teneinde dank tc komen zeggen voor de hulp, die Nederland aan de Hongaar- sche kinderen heeft verleend. De leiding van deze dag is in handen van het algemeen bestuur van het Ned. K. K. Huisvestings-Comité te 's-Hertogen bosch, de centrale destijds van de Ilon- gaarsehc Kath. Kinderactie in het geheele land. Om half 12 zullen Z. Iv. H. en het Hon gaarsche gezelschap aan heb station be groet worden door eenige leden van het dagelijksch bestuur van het B. K. Huisv.- comité. ÜAiarna wordt gereden naar de aula der K. K. Licea in de Hir.thamer- straat, waar door het Comité eene bgoen- komst is belegd. Daartoo worden, naast een aantal autoriteiten, het hoofdbestuur, afgevaardigden van de vroeger Hongaar- sche comité's en personen die zich voor dc Hongaarsche actie zeer verdienstelijk hebben gemaakt uitgenoodigd, alsmede alle pleegouders onverschillig van welke gezindte welke in de afgeloopen jaren Hongaarsche kinderen hebben opgenomen. Dezen moeten daarvoor toegangsbewijzen aanvragen aan het Centraal Bureau van het R. K. Huisvestings-Comité le 's Herto genbosch. In deze bijeenkomst, die door Z. D. H. Mgr. A. F. Diepen, Bisschop van 's-Hcrto- genbosch, zal worden bijgewoond, zal, ver moedelijk naast andere sprekers, het woord worden gevoerd door Aartshertog Albrecht, die speciaal degenen, die voor de Hongaarsche actie geijverd hebben en niet het minste de pleegouders der Hon gaarsche kinderen, zijn hartelijken dank zal betuigen. Om half 2 biedt Z. D. H. Mgr. Diepen den Aartshertog en anderen gasten 'n maaltijd aan in zijn paleis. Daarna zal de Kathedraal worden be zichtigd en zal de Aartshertog zoowel het machtig orgelspel als den mooien St. Jans beiaard bewonderen. Cru half 5 zal het Gemeentebestuur de hooge Hongaarsche gasten officieel ten Stadhuize ontvangen. Het Ned. B. K. Huisvestings-Comité nocxligt alle pleegouders van Hongaarsche kinderen uit de bijeenkomt van 12 uur bij tc woneu. Deze uituoodiging bepaalt zich niet tot de Katholieke pleegouders, doch geldt evenzeer pleegouders van andere ge zindten. In dc Hongaarsche delegatie zijn zoowel vertegenwoordigers der Katholie ken als Protestanten opgenomen. De pleegouders gelieven te bedenken, dat het speciaal voor hen is, dat dc Aarts hertog naar 's Hertogenbosch komt 0111 hun den dank van liet Hongaarsche volk te vertolken. Voor een geede regeling is het noodig voor het bijwonen der bijeenkomst toe gangskaarten uit te geven. Men kan deze aan het bureau Zuid-Willemsvaart 1G3 kos teloos bekomen, terwijl pleegouders buiten Den Bosch, die tegenwoordig willen zijn, ze aan genoemd bureau kunnen aanvragen met opgaaf van het gewenschtc aantal. Aan Amsterdam. Het bestuur van het R. Iv. Hongaarseh Kindercomité, hetwelk officieel op Zondag a.s. 5 Augustus Z. Iv. H. met gevolg zal ontvangen deelt omtrent het programma het volgende mede: Des morgens te 11.19 zal Z. D. II. Mgr. Mcszaros aan bet Centraal Station arri- vceren, om zich tc begeven naar de pa rochiekerk van don II. Willebrordus bin nen de Veste, Prinsengracht, waar Z. D. H. te 12 uur ccn H. Mis zal opdragen tot intentie van de in Nederland vertoevende Hongaarsche kinderen en hunne pleeg ouders. Allen pleegouders wordt dringend verzocht met hun pupillen dc II. Mis bij te wonen. Te 2.13 zal Z. Iv. H. met gevolg aan het C. S. aankomen om zich tc be geven naar gebouw Bellevue, waar een intieme receptie door liet hoofdbestuur cn genoodigden zal plaats hebben: hierbij zullen ook afgevaardigden van alle sub commissies aanwezig zijn. Precies 3.30 zal de officieeie bijeenkomst worden gehou den, waar Z. K. H. den pleegouders zal bedanken voor alles wat zij deden voor het zoo zwaar geteisterde Hongarije. Bij deze bijeenkomst zijn alle Hongaarsche kinderen cn vooral de pleegouders van alle gezindten hartelijk welkom. De speeches en muziek zullen per radic door de K. R. O. worden uitgezonden. TENTOONSTELLING OP BAKKERIJ- GEBIED. Te Arnhem. Gisteren heeft de officieeie opening plaats gehad van de internationale tentoon stelling op bakkerijgebied, de Itoba welke vanaf heden tot 12 Augustus in gebouw Musis Sacrum te Arnhem gehouden wordt. De opening werd bijgewoond door tal van autoriteiten, «onder wie de waarnemend burgemeester, de wethouders Bakker, Smeenge- en Meier, de gemeente-secretaris mr. van Essen, een groot aantal raadsleden, hoofden van gemeentebedrijven, de secre taris van dc Kamer van Koophandel, de procureur-géneraal bij het gerechtshof te Arnhem, mr. A. Cnopius, dc president van de rechtbank jhr. v. d. Does, de voorzitter en verschillende leden van dc R. K. Mid- denstandsvereeniging de Hanze, cn van de Arnhemsche vereeniging voor handel en nijverheid, van den Nederlandschen bak ker sbond en den R. Iv. bakkersbor.d en do Ned. R. K. Patroonsbond en can verschil lende andere organisaties benevens een groot aantal belangstellenden. De voorzitter van het uitvoerend comité, Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. Een boodschap van den Paus inzakf China's onafhankelijkheid. Biagi verhaalt van de ervaringen oj| het Poolijs. (Buitenl. Berichten, 2e blad). BINNENLAND. Het bezoek van Aartshertog Albrecht van Hongarije aan ons land (1ste blad). Een tentoonstelling op bakkersgebied te Arnhem (1ste blad). Een beschouwing over de groententeelt in de Veen (Voor Tuin en Ilof, 3de blad). de heer H. J. van Asselt, hield een rede, waarin hij o'.a. herinnerde aan het succes van. de vorigo Itoba, die in 1923 te Arnhem gehouden werd, wees op do samenwerking die ook hier kon worden verkregen, op het grooto belang van de tentoonstolling, de vele vakwedstrijden, die gehouden zullen worden, waarvoor reodsi 2200 inzendingen zijn ingeschreven, terwijl hij verder.de hoop uitsprak, dat ook deze tentoonstelling een succes zou worden. De rede werd beantwoord door den waarnemend burgemeester, wethouder Bak ker, die er zijn groote voldoening over uitsprak, dat opnieuw dezo tentoonstelling die de vorige maal zoon groot succes is geworden, in Arnhem gehouden wordt en die de hoop uitsprak, dat ook deze ten toonstelling voor degenen die er aan deel nemen aan de verwachtingen zal beant woorden, terwijl hij namens het gemeente bestuur de verzekering gaf dat Arnhem met groote belangstelling dezo tentoonstel ling heeft zien groeien. TTïj herinnerde ver der aan de drie belangrijke gebeurtenissen die tijdens de tentoonstelling zullen plaats hebben; ten eerste de herdenking van het 40-javig bestaan van do Arnhemsche bak- kerspatroonsverceniging, welk feit aanlei ding werd tot deze tentoonstelling; ten tweede de jaarlijksche vergadering v?ft de Ned. R. K. Bakkerspatroons, welke op 8 en 9 Augustus zal gehouden worden; ten derde de buitengewone vergadering van de Alg. Ned. Bond van arbeiders in het bakkersbedrijf, welke ter gelegenheid van deze tentoonstelling op 5 Aug. zal worden gehouden. R. K. Werkliedenverbond. Centrale Commissie voor de Vrouwenorganisatie. Dezer dagen vergaderde de Centrale Commissie voor de Vrouwenorganisatie. Het door de Commissie ingesteld onder zoek naar de omstandigheden, waaronder dc katholieke werkneemsters in dc indus trieën werken», is geëindigd. Binnenkort zal een rapport, waarin deze gegevens zijn ver werkt, aan het Ycrbondsbestuur wordon uitgebracht. Verschillende antwoorden, naar aanlei ding van. de aan do afdeelingen verzonden circulaire betreffende do Vrouwenorganisa tie, waren door do Commissie ontvangen en werden, uitvoerig besproken. Nagegaan werd welke middelen ertoe zou den kunnen leidden om met succes in ver schillende deelen van het land, speciaal in de grooto steden, de organisatie der katho lieke werkneemsters verder te kunnen be vorderen. Door twee Commissie-leden, welke het Congres der Christelijke Sociale Vrouwen werken van België, welk congres van 21 tot 23 Juli te Luik plaats vond, hadden bijge woond, werd hierover verslag uitgebracht. Er werd aan dit congres door niet minder dan vijf duizend vrouwen en meisjes uit de arbeidersklassen deelgenomen. Het congres had uiteraard do volle belangstelling der Commissie. Uit de Sigarenindustrie. De onderhandelingen. Naar ,Het Volk" verneemt, zijn do on derhandelingen tusschen de patroons en do werklieden-organisaties in dc sigaren-in dustrie Donderdag hervat. De besprekingen over het oprollen van machinebosjes konden niet tot een eindo gebracht worden en zullen in een volgende bespreking worden voortgezet.' Over de plaats-klasseregeling voor de si garenmakers is overeenstemming bereikt. Vastgesteld is, dat tusschen een eerste klas plaats cn eon vijfde klas plaats in to taal 10 pet. loonverschil zal zijn. Ovr>r het verschil van do overige groepen werklieden zal nog nader gesproken wor den. R. K. Sanatorium Dekkerswald. Vereeniging R. K. Herstellings oorden. Van bovengenoemde Vereeniging ontvin gen we heb jaarverslag over 1927. Hieruit blijkt o.m., dat dit jaar een gunstig jaar geweest is voor liet sanatorium, ondanks een aantal veranderingen in den medischea dienst. De geneesheer-directeur, arts E. W. Jong- mans', vroeg Mei 1927 om gezondheidsrede-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1