KONINGIN EMMA BUITENLAND. BINNENLAND. Uit de Omgeving 19e Jaargang. WOENSDAG 1 AUGUSTUS 1928 No. Ö9Ö& P® ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling IVoor I«iden 19 cent per week f2.50 per kwartaal gij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal Franco per poet 12.95 per kwartaal Pet Geïlluatreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- ^xiigba*r tegen betaling van 50 cl per kwartaal, hij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct, met Geïllustreerd (Zondagsblad 9 cl ggaaas*« Dit btsd verschijnt eiken dag uitgezonderd Zen- en Feestdagen. U Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTI Gowona advartanllén 3P cent par '•t» Voor Ingesonden Modedeelingen wordt bil a dubbele van het tarief Berekend. Klelno advertentlön, van ten hoogste 80 woorden, wierin betrekkingen wUrden aangeboden of gevraagd, buur en v«y huur, koop en verkoop f0.50. Dit nummer bestaat uit twee bladen. 1858 - 2 AUGUSTUS - 1928 De dragers van Gezag hebben als zoo danig aanspraak op een zeker eer-betoon. De Koningin-Moeder, die morgen haar VOsten verjaardag viert, is altijd dat eer betoon geschonken door het Nederlandsche Volk, waarvan zij nu bijna 50 jaar deel uit maakt. Het is haar geschonken in den tijd, dat zij als Regentes stond aan heb hoofd van den Nederlandschen Staat, maar ook voor en na dien tijd. Doch aan de Koningin-Moeder heeft het Nederlandsche Volk méér geschonken, en schenkt het nog meer, dan eer-betoon. Koningin Emma heeft de genegenheid, de liefde van het Nederlandsche Volk! Het strekt een persoon en een volk tot eer, als het weet te erkennen en te waar- deereu zedelijk-goede eigenschappen en daden, ware ziele-grootheid en karakter schoonheid. En dat heeft het Nederlandsche Volk er kend en waardeert het in de waarachtig- hoogstaande Vrouwe, die morgen haar ze ventigsten verjaardag viert. Als gemalin van Koning Willem III- als moeder van Koningin Wilhelmina, als regentes, heeft deze Vorstinne bijzonder groote verdiensten verzameld voor heb Va derland, door haar daden, door haar voor beeld En na haar aftrede als regentes, toen haar dochter, wier opvoeding zij met zulk 'n groote zorg had geleid, de troon besteeg ook na dien tijd is zij met heel het volk blijven meeleven, deelend in vreugd en smart, daadwerkelijke belangstelling schen dend naar alle kanten van het breede leven, aan charitatieve instellingen van allerlei aard, aan wetenschappelijken arbeid, aan uitingen van kunst, enz. Koningin Emma is er een voorbeeld van, hoe een Vorstin, zelf meelevend met haar land, leeft in de harten van haar land- genooten een voorbeeld, dat ook in haar Dochter werkelijkheid is' geworden. en waarvoor wij haar dus dubbel dankbaar moeten zijn. Over de opvoeding, die Koningin Emnn haar Dochter heeft geschonken, schreef Dr. N. Japikse in zijn voortzetting van „de Bruyne's Geschiedenis van Nederland" in zijn „Staatkundige geschiedenis van Ne derland van 1887 tot 1917" o.m het vol gende „Zelden heeft een vorstenkind zulk een veelzijdige opvoeding gehad als prinses Wilhelmina en hare moeder sloeg deze zelf van het begin tot het einde met de groot ste aandacht en belangstelling gade. Na een algemeene voorbereiding volgde een onderricht in verschillende takken van wetenschap, dat grootendeels door hoog leeraren onzer Universiteiten gegeven werd. Geen onzer stadhouders of konin gen was met zooveel zorg grootgebracht, geen hunner heeft, zoo goed onderlegd, zijn taak aanvaard als de Koningin kon doen, toen zij meerderjarig werd." Do geschiedschrijver Dr. M. G. de Boer spreekt van „de voortreffelijke wijze, waarop de opvoeding van koningin Wil- helmma door haar moeder werd geleid.'' r. O. U. Star Xuman schreef in „eene .halve eeuw „Zelden wetd een kind met zoo alge- heele toewijding, met zoo alles omvatten- e en nooit falende zorg voor zijn bestem ming grootgebracht als dit Koningskind door Haar uitnemende moeder. Zelden, zoo ooit, werd voor een natie haar aan staande vorst op zoo verstandige wijze op gevoed en tot het regeeren voorbereid als deze btamhoudsler der Oranjes voor de pnze. Dank en eere derhalve aan H. M. de Regentes de weduwe van Koning Willem Hl, die de plichten van den vader nevens 10 der moeder zoo voorbeeldig heeft we en te vervullen." In ant.w"°?rd op de laatste troonrede •oor Koningin Emma- als regentes uitge broken op 21 September 1897, antwoordde Je Eerste Kamer o.m.: „In afwachting van het oogenblik, waar op in overeenstemming met de dierbaarste wenschon van Uwe Majesteit en van het ocierlandsche Volk Uwe beminde Dochter •ofc de rcgeering zal geroepen worden, .laardceren wij met. innige erkentelijkheid a hetgeen door Uwe Majesteit is verricht °m onze geliefde Koningin voor hare ge wichtige taak voor te bereiden." -Tn in gelijken geest sprak de Tweede Aamer zich uit: „Is het een dierbare volkswensch, dat het Harer Majesteit de Koningin gegeven ^orde in den loop van dit zittingsjaar de Regeering te aanvaarden, Uwe Majesteit moge zich verzekerd houden van de inni- ge dankbaarheid van het Nederlandsche j aarmede Uwe Majesteit Hare beminde i Dochter voorbereidde tot de gewichtige taak, die haar wacht." Volk voor de liefderijke en wijze zorg, De eerste proclamatie, welke door Ko ningin Emma als regentes werd uitgevaar digd is van 20 November 1890 en luidde o.m. als volgt; „Wij Emma, Koningin der Nederlan den, Regentes van het Koninkrijk, In de ernstige dagen, waarin 's Ko- nings toestand ons allen met droefheid vervult, treed ik op als Regentes van het Koninkrijk. Ik gevoel al het gewicht der taak, die Alij is opgelegd, maar uit liefde tot het Nederlandsche Volk aarzel ik niet haar te aanvaarden, nu de Staten-Gcneraal met eenparigen, vertrouwenwekkenden aandrang Mij daartoe riepen. Mijne kracht en wijsheid zoek ik bij den Almachtigen en Alwijzen God. Ik reken op den trouwen steun van liet ge- heele Ncdeilandsche Volk, dat Mij door zoovele blijken van liefde en verknocht heid voor altijd aan zich verbond. De Koning, Mijn geliefde en geëerbie digde Gemaal, gaf Mij altijd een hoog voorbeeld van de vorstelijke plichtsbe trachting en de werkzaamheid in het be lang van Land en Volk, die het Huis van Oranje steeds onderscheidde. Ik acht het Mijn plicht dat voorbeeld na te streven. Moge God het lijden van Onzen Ko ning verzachten en Nederland nemen onder Zijne heilige hoede." Drie dagen na het verschijnen van deze proclamatie stierf Koning Willem III op Zondag 23 November. Den volgenden dag aanvaardde Konin gin Emma, in aam van Koningin Wilhel mina de rcgeering namens haar dochter, met de volgende boodschap aan het Ne derlandsche Volk: „Wij Emma, Koningin-Weduwe, Re gentes van het Koninkrijk, Het heeft Gode behaagd Mijnen ge liefden en geëerbiedigden Gemaal Ko ning Willem III tot zich te nemen. Ruim een en veertig jaren schaarde zich het Nederlandsche Volk om Zijnen Troon en gedurende dit tijdvak werden onder 's Heeren zegen rust, vrede e:i welvaart aan het Vaderland geschon ken. De Kroon is door Zijn afsterven, dat ons allen met diepen rouw vervult, overgegaan op Mijne beminde Dochter Wilhelmina Helena Paulina Maria. Haar Troon vinde zijnen hechten st^un in de innige trouw en verknochtheid van liet Nederlandsche Volk aan het Huis van Oranje. Moge de Almachtige God de gebeden verhooren, die tot Hem opgezonden worden voor onze Koningin Wilhelmi na: Hij neme Haar onder Zijne heilige hoede en bescherming. Krachtens de wet ben Ik, gedurende Hare minderjarigheid, geroepen als Re gentes van het Koninkrijk het Konink lijk gezag voor Haar waar te nemen. Vertrouwende op Hem, in Wiens hand het lot is der Vorsten en Volkeren, neem ik de Mij toevertrouwde regee- ingstaak op Mij met de bede dat hare vervulling in allen deele moge strekken tot heil van Land en Volk en tot be-ei- tiging van het Koninkrijk." Den vierden December werd de koning te Delft begraven en cien achtsten Decem ber daarop volgende legde Koningin Em ma den eed af, eer:; als regentes, datmia als voogdes. Gedurende aotir, jaren heeft Koningin Emma haar taak als^ Regentes oo voor treffelijke wijze ver .-it'.d. Koningin Emma, die altijd en in alles zich vóór alles heeft getoond een godsdien stige Vrouw, is, ongetwijfeld, juist daar door in alles een voorbeeld geworden voor haar Volk. Zij heeft God willen eeren door haar Volk te dienen en haar Volk gediend door God te eeren! Moge Gods zegen rusten op hare ver dere levensdagen en op allen, die, door in nige familiebanden met Haar gebonden, haar bijzonder dierbaar zijn. Dat is wensch van Alle wei-denkende Nederlanders! Wij geven in dit nummer een aantal in teressante photo's, waarin het leven van de Koningin-Moeder levendig in dc herin nering wordt opgeroepen. FRANKRIJK. HET ACCOORD TUSSCHEN ENGELAND EN FRANKRIJK. Vervroegde bijeenkomst der ontwapenings conferentie? De mededeeling, door minister Chamber lain in het Lagerhuis afgelegd betreffende een compromis tusschen Frankrijk en En geland aangaand© de bewapening ter zee, heeft groote bevrediging te Parijs gewekt, hoewel het bericht niet geheel als een ver rassing kwam. Do Eransche rcgeering kan evenmin als Chamberlain nadere bijzon derheden bekend maken, vooral niet. daar de onderhandelingen in Londen en niet te Parijs werden gevoerd. De Eransche ministeries van buif.enland- sche zaken en oorlog hebben een gemeen schappelijk communiqué uitgegeven, waarin worde medegedeeld, dat toen de voorberei dend© ontwapeningscommissie genoodzaakt was, op grond van de meeningsverschillen tusschen do mogendheden ten aanzien van de methodes ter beperking van de bewa pening ter zee, de ontwerp-conventie, die de commissie had voorbereid, op te geven. Frankrijk cn Engeland besloten naar een compromis' te zoeken, waardoor het mogelijk zou zijn het werk te hervatten. Algemeen worclt aangenomen, dat de overeenkomst gebaseerd is op Frankrijks aanvaarding vanïhet Engelsche voorstel, dat niet slechts de totale tonnage der vloot beperkt zal worden, doch dat ook de ver- dccling dier tonnage over de verschillende categorieën schepen vastgesteld zal wor den. Frankrijk heeft, naar verluidt, dit punt aanvaard op voorwaarde, dat niet meer dan vier categorieën schepen gespe cificeerd zullen worden. Volgens het „Journal" zou Frankrijk ook hebben toegestemd in een vermindering van het duikbooten-program en van het aantal moederschepen voor vliegtuigen. De overeenkomst omvat in liet alge meen een uitwisseling van inlichtingen tus schen de beide landen met betrAking tot het vlootprogram en een verdere vermin dering in de vervanging der geschrapte oude slagschepen door nieuwe, alsmede een vermindering van den bouw van kruisers en andere oorlogsschepen. Wanneer de andere mogendheden zich kunnen vereenigen met het bereikte com promis, hoopt men, dat. daardoor de bijeen roeping der ontwapeningsconferentie ver haast zal worden. JOEGO-SLAVIË. De politieke toestand. De houding der Kroatische oppositie. Minister-president Korosetsj zal heden de regeeringsverklariug in de Skoepsjtina te Belgrado afleggen. In politieke kringen wordt met buitengewone aandacht de werkzaamheid van de oppositie tc Agram gevolgd. De oppositie heeft n.l. besloten gelijktijdig met de Skoepsjtina in de his torische zittingszaal van den Ivroatischen landdag te Agram zittingen te houden en die van de Skoepsjtina nietig te verklaren. Daartegenover wordt er te Belgrado in of- ficieele kringen aan gedacht de zittingen te Agram te verbieden. In de zitting van den ministerraad van Maandag werd de definitieve formuleering van de rcgeeringsverklaring, welke Koro setsj in naam van de regeering zal afleg gen voorgelezen. In deze verklaring stelt de regeering het. arbeidsprogram zoowel over binnenlandsche als buitcnlandsche aangelegenheden op. Naar wij vernemen, zal dc regeering het niet bij een bespre king van het. Nettunoverdrag laten, doch zal zij h"t verdrag ook'ratificeeren. RUSLAND. De communistische internationale. Een vertegenwoordiger van N e d.-I n d i Alimin, die op het congres van de com munistische internationale de communis ten ia Xcd. Oost-Indië vertegenwoordigt, heeft blijkens liet verslag in dc Prawda gezegd, dat de huidige toestand karakte ristiek is voor de gelijktijdige opleving van het proletariaat in de industrieclc lan den en dc verdrukte bevolking der kolo niën. Het gaf te denken, dat de tweede in ternationale meer belangstelling begon te wijden aan de koloniale beweging, en op zijn aanstaande congres zal dit probleem bijzondere aandacht ten deel vallen. De tweede internationale streeft er naar de reorganisatie van het koloniale proleta riaat te verzwakken. Daarom moet de der de internationale speciale aaiTdacht schen ken aan de vorming van de partij in de koloniën, met ondersteuning van de Euro- peesche secties van de Komintern. Wij meenen, aldus Alimin, dat wij onze Hollandsche kameraden moeten wijzen op de noodzakelijkheid van versterking van hun werkzaamheid in Indonesië. De Indo nesische partij is zeer jong en zonder lei ding van den kant van de Komintern zijn fouten onvermijdelijk. Ongeacht de onge hoorde witto terreur van de regeering groeit de partij snel en verkrijgt invloed op de massa. Ten tijde van haar geoor loofde bestaan kon zij de reformisten uit de nationalistische beweging dringen en ondergeschikt maken aan haar eigen in vloed. De regeering ging over tot onder drukking van de beweging, met het resul taat, dat aanvankelijk dc opstand uit brak, ten tijde waarvan de Komintern een betreurenswaardig gebrek aan activiteit toonde en de opstandelingen zonder lei ding bleven. Wij hopen, zeide Alimin ten slotte, dat in de toekomst deze fouten niet herhaald zullen worden, en daarenboven, dat onze Europeesche secties een campag ne zullen beginnen ter onverwijlde bevrij ding van onze veroordeelde Indonesische makkers. Trotzki. Naar uit Riga wordt gemeld, is Trotzki naar Moskou ontboden om weer in de com munistische partij te worden opgenomon. Trotzki weigerde echter een verklaring dat hij zich zou onderworpen, te ondertee kenen. MEXICO. NA DEN MOORD OP OBREGON. Fraaiigheden van den socialistischen persdienst. Na den moord op Obrcgon decreteerde Calles onmiddellijk, dat de Katholieken den aanslag op hun geweten hadden. En kele dagen daarna „constateerde" ook de Mexieaansche politio-autoritcit, dat do dader een „godsdienstige fanaticus" was en dat de geestelijkheid voor don moord aansprakelijk was. Luider klonken echter van alle kanten de stemmen, die politieke tegenstanders van Obregon als de aanstichters van deze gruweldaad aanwezen. En toen onmiddellijk daarop Morones, de Mexieaansche minister van arbeid en enkele andere arbeidersleiders ontslag na men, werd dit, evenals do vlucht van Mo rones, die nog steeds onvindbaar blijkt, door velen als een bevestiging van de schuld van Obregon's politieke tegenstan ders aangezien. Daarop hebben de arbeidersleiders ge antwoord met- een formeele ontkenning van alle schuld, een ontkenning, die in Mexico maar steeds geen geloof vindt. De sociaal-democratische persdienst meldt nu, bij wijze van tweedo antwoord blijkbaar, dat het materiaal betreffende het voorloopig onderzoek omtrent den moord thans is gepubliceerd en we krij gen dan de volgende verdachtmakingen en dwaasheden te hooren. „Volgens dit materiaal heeft de moorde naar een streng Katholieke opvoeding ontvangen Hij was lid van de Katholieke organi satie tot verdediging van den godsdienst! In een klooster zouden besprekingen zijn gevoerd over de noodzakelijkheid, om Obregon en Calles uit den weg te rui- Twee nonnen hebben vooral op den moordenaar invloed uitgeoefend, welke nonnen ook betrokken zijn geweest bij den tot nu toe niet opgehelderde bomaan slag, welke voor eenigen tijd op het parle mentsgebouw heeft plaats gehadDeze nonnen zouden hebben bekend en toege geven, dat over den moord in het kloos ter is gesproken en dat reeds maanden geleden in kringen van vertrouwden over wogen is, om Obregon en Cailes met ge weld uit den weg te ruimen De moordenaar heeft op den morgen van den dag, dat hij den moord beging, de H. Mis bijgewoond en de absolutie ontvangen Den dag tevoren is hij in gezelschap van een priester naar Imenez geweest. Echter is het niet zeker, of deze met de plannen van den moordenaar bekend is geweest. In een gesprek met een vertegenwoor diger van de pers heeft de moordenaar zijn leedwezen betuigd, dat hem voor den aanslag niets bekend was omtrent de be moeiingen van Obregon, om het conflict bij te leggen Hij heeft zelfstandig gehandeld, om de kerk en de ziel van Obregon te redden Op een vraag, of Morones iets met den moord uitstaande heeft, zeide de moordenaar, dat het in zijn toestand mak kelijk zou zijn om anderen te beschuldi gen, doch dat hij dit als goed Katholiek niet kon doen." Proces tegen 23 personen. Naar do bladen vernemen, is het voor onderzoek in zake den moord op Obregon thans beëindigd. In totaal zullen 23 per sonen terecht staan. TWEEDE KAMER. Mr. Rutgers benoemd verklaard. In de vacaturc-Dr. Scheurer. Bij besluit van den plaatsvervangend voorzitter van het Centraal Stembureau is mr. V. H. Rutgers in de vacature dr. Scheurer benoemd verklaard tot lid van dc Tweede Kamer in de plaats van den heer H. Colijn, die zijn benoeming tot lid dezer Kamer niet heeft aangenomen. Om een toonkamer voor gasartikelen. Middenstand contra B. en W. te Arnhem. Te Arnhem is gisteren een vinnige strijd ontbrand tusschen den Middenstand en de Overheid, naar aanleiding van het voorstel Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. De Fransche pers over het bereikte ac- coord tusschen Engeland en Frankrijk in zake de ontwapening. Wat de socialistische pers dobiteert over den moordenaar van president Obregon. Nieuw spoorwegongeluk in Beieren. Reeds 16 dooden. (Buitenl. Berichten, 2dé blad en Telegrammen). BINNENLAND. Het Sobriëtas-congres te Nijmegen. (2de blad). Benoemingen paters Jezuieten. (Kerkn^ 2do blad). Verdronken bij het te ver in zee gaan. (Gcm. Berichten, 2de blad). van B. en W., om ter propaganda voor meer gasverbruik, over te gaan tot de op richting van eon toonkamer voor gasarti kelen. Dc installateurs en winkeliers ver zetten zich hiertegen ten sterkste, waarna de Raad B. cnW. uitgenoodigd heeft, om opnieuw in overleg te treden met de be langhebbenden en te trachten tot samen werking te komen. In de afgeloopen week heeft de Commis sie voor do Lichtfabrieken ernige bespre kingen gehad met dc- i^latours, maai* tot overeenstemming i mi niet gekomen. De installateurs boden aan, om propagan da te maken in hun étalages, om een z.g. technisch centrum op to richten voor do propaganda, enz., doch van een toonkamer wilden zij niets weten. Do Commissie der Lichtfabrieken wcnschte van het oprichten van een toonkamer niet af te stappen, doch was bereid om medo te werken, dat deze toonkamer tot stand zou komen in nauw overleg met de installateurs. Doze zijn op dit denkbeeld echter niet ingegaan. Naar aanleiding hiervan stellen B. en W. aan den raad (hans voor, hen te machti gen, over te gaan tot inrichting van oen toonkamer, waarin gasartikelen zullen wor den tentoongesteld, gedemonstreerd, en aan het. publiek in huurkoop of contant vorkocht zullen worden, onder bepaling, dat 50 pet. van do bruto winst zal worden afgestaan aan do installateurs, die door do verkoopers worden opgegovcn, voor zoo ver deze schriftelijk verklaard hebben, dat zij willen medewerken in do door do ge- meentogasfabriok tc organisooren propa^ ganda. Voor do verbouwing en inrichting van do toonkamer stellen B. cn W. voor, een bedrag van 12.580 beschikbaar to stellen. B. en W. hebben zich bereid ver klaard, zich opnieuw in verbinding te stellen met de vereeniging van winkeliers en instnllatcurs, teneinde te gerakon tot het instellen van een commissie, wolko tot taak zal hebben de bespreking van alle zaken de gas-acquisitie betreffende. „Tel." De Koningin en de Prinses weer terug. H.M. do Koningin en H.K.H. Prinses Juliana zijn hedenochtend om kwart voor 9, d.i niet een half uur verlaging, met den D-trein uit erlijn, waaraan het koninklijk salonrijtuig in Apeldoorn was vastgekop peld aan het station te Amersfoort aange komen. In auto's zijn de vorstelijke perso nen met hun gevolg naar Soestdijk gore- den, waar hij om even vóór 10 uar aan het paleis aankwamen. Do Koningin-Moeder ontving haar gas ten op het bordes. Ondanks het buitenge woon slechte weer waren velen bij de aankomst der koninklijke familie tcgon- woordig. Hot verblijf van H. M. do Ko ningin zal vermoedelijk 14 dagen duren. Bezoek van aartshertog Albrecht aan Mgr. L. Schioppa. Maandagmiddag bracht Zijn Keizerlijk Koninklijke Hoogheid Aartshertog Al brecht c cn langdurig bezoek aan Zijne Ex cellentie Mgr. L. Schioppa. KATWIJK AAN DEN RIJN. Personalia. Het diploma Steno-Typist van de Ver. v. Dir. v. Pont-Scholen be haalde de heer J. Schoonenbcrg alhier. NOORWIJK. Concert. Donderdagavond a.s. geeft het fanfarecorps „Excelsior" ccn concert in de tont op het Lindeplein, aanvangende te half negen. OEGSTGEEST. Personalia. Voor het examen Steno typen van de Ver. v. Dir. v. Pont scholen slaagden dc dames H. P. Creyghton en F. A. Juta, alhier. Idem voor Machineschrij- ven mej. A. D. Tusveld alhier. SASSENHEIM. Personalia. Het diploma Machi schrijven van do Ver. v. Dir. v. Pon Scholen behaalden mej. W. A. M. Hu. rnaus cn de heer H. J. Roosa alhier.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1