ZONDAGSBLAD. BUITENLAND. BINNENLAND. ONDERWIJS. 19e Jaargang. DONDERDAG 5 JULI 1928 No. 5916 3)e SeicbeHe (Soti/tomt ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl] vooruitbetaling iVoor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwartaal Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaaL Franco per post f2.95 per kwartaaL Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Eondagsblad 9 ct. Olt blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. U Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTI Go won© advortentlén 3P cent par r g Oj Voor Ingezonden Mededeelingen wordt hot 3 dubbele van het tarief berekend. Klein© «dvertentldn, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen wtirden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f 0.50. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Weekabonn&'s worden er aan herinner^ dat het 3de kwartaal Ahon. Zondagsblad heden moet worden betaald. DE ADMINISTRATIE. GERECHTIGHEID EN VREDE WAPEN EN WAPENSPREUK VAN MGR. AENGENENT. De nieuwe Bisschop van Haarlem, Mgr. [Aengenent, is begroet geworden als „de sociale Bisschop". De Bisschop, die het Haarlemsche dio cees met z'n groote uitgestrektheid, z'n groote steden, z'n groote verscheidenheid yan standen en klassen, zal leiden, is de geleerde, die midden in het practische le ven de 6ociale vraagstukken heeft be schouwd; hij is de man van sociale weten- shcap èn van de sociale actie. Ook daarom heeft de Bisschopskeuze oprechte dankbaarheid en blij vertrouwen gewekt. En nu heeft de nieuwe Bisschop geko zen tot devies, tot wapenspreuk:J u s t i t ia et pax. Gerechtigheid en vrede. Wij mogen zeggen: het devies van „den socialen Bisschop" In dit devies zien wij het program, de levenstaak van den nieuwen Bisschop voor ons open liggen: Door het doen beoefe nen van de gerechtigheid den vrede on der de menschen te brengen! Gerechtigheid is volgens St. Thomas Aquino de juistheid van handelen en vre de noemt Hij de rust van de orde. Onderlinge vrede tusschen alle menschen, tusschen 6tanden en klassen zal het uit- vloesiel zijn van een alom heerschende ge rechtigheid. Het ideaal van onzen Bisschop, dat is uitgedrukt in zijn devies Moge Gods zegen op aller dankbare ge beden den Bisschop geven, dat Hij dit ideaal in zijn Bisdom de verwezenlijking nabij brengen! Het wapen van Z. D. H. Mgr. Aengenent is van goud met een hoofd van sabel (zwart); het hoofd beladen met een aan de punten verbreed Grieksch kruis van goudhet veld beladen niet een afgerukte olijftak met zeven bladeren in natuurlijke kleur. Het geheel als hartschild op het wa pen van het Bisdom. - Het Bisdom voert van zilver met een kruis van keel (rood). De emblemen zijn nog niet geheel uit gewerkt. Aan den heer Henri Bijvoet is door Z. -D. H. opdracht gegeven voor het ontwer pen van zijn wapen. belgie. NIEUWE LEUVENSCHE BIBLIOTHEEK De plechtige inwijding. Door mgr. TanRoey. t,-u-S^rm,id.da? 'S dc nimiwe üniversiteits- nibliotheek te Leaven - een geschenk van de Ver. Staten aan de stad plechtig in gewijd. De plechtigheid had in de open lucht plaats, op het Vclksplein, waar de nieuwe bibliotheek is verrezen. Ongeveer te twee uur kwamen de ci viele en universitaire autoriteiten bijeen, allen in ambtsgewaad; het corps diploma tique was rijk vertegenwoordigd door de gezanten der Vereenigde Staten, Engeland, l'rankrijk, Zweden en Japan. Kort daarop verschenen Prins Leopold en Prinses Astrid, warm toegejuicht. drie naderde de stoet van kerkelijke hoogwaardigheidsbekleders, waaraan Kardinaal Van Roey, aartsbis schop van Mechelen, in vol ornaat vooraf- ging. Van een podium vóór den hoofdgevel verd de nieuwe bibliotheek door den kar dinaal gewijd, terwijl liturgische zangen weerklonken. De stoet betrad vervolgens het gebouw, waar ook de lokalen werden gewijd, terwijl Mgr. Rasneur, bisschop van Doornik, den klokketoren, door Amerikaan- sche ingenieurs geschonken, beklom en het carillon wijdde, waarna voor 't eerst de stormklok over Leuven weergalmde. Toen de stoet wederom verscheen, werd Benoits „De Wereld" door schoolkinderen in het Nederlandsch uitgevoerd. Daarna geschiedde de overdracht der bibliotheek aan de universiteit. Eerst sprak Hugh Gibson, de ambassadeur der Ver eenigde Staten in België. Hij legde vooral den nadruk op het blijk van vriendschap tusschen Amerika en België, dat de Biblio theek nu door de eeuwen heen zal geven. Het nieuwe gebouw is tevens een blijk van de hooge waardeering van het Ameri- kaansche volk voor Kardinaal Mercier en het Belgisch koninklijk paar. Nadat verscheidene andere sprekers ge sproken hadden, sprak het laatst kardi naal van Boey, aartsbisschop van Meche len. Hij zei de bibliotheek gaarne als pre sident van den Baad van. Beheer der Uni versiteit van de Amerikaansche edelmoe digheid aan te nemen. Het is een huis, waar vrede moet heerschen en dab getui gen moet van de geestelijke gemeenschap aller volken. Hij bedankte verder alle me dewerkers, onder wie vooral de carchitet Whitney Warren en al de donateurs. Hij noemde speciaal de Nederlandsche en erkende dat Duitschland trouw zijn verplichting om de bibliotheek te herstel len krachtens het Tractaat van Versailles nakomt. De kardinaal, alsook rector La- deuze, werden langdurig toegejuicht. Een ovatie viel ook de talrijke delegaties van de buitcnlandsche universiteiten ten deel. JOEGO-SLAVIË. De kabinetscrisis. Kade schietpartij inde Skoepsjtina. Zooals reeds in een deel van onze vorige oplaag gemeld, heeft de koning het dooi den premier Woekitsjewitsj ingediende ontslag van het kabinetaanvaard. Uit Agram wordt aan cle „Pester Lloyd" gemeld, dat de coalitie der boeren en de mocraten van plan is, indien er geen bevre digende regeling komt na de bloedige 'ge beurtenissen, welke in de Skoepsjtina zijn voorgevallen, een Kroatische Landdag te proclameeren. Een schoon gebaar van koning Alexander. Koning Alexander van Servië heeft gis teren de weduwe ontvangen van Paul Ra- ditsj, het Skoepsjtinalid, dat door Basjitsj in dit hooge college is neergeschoten. De koning verzocht mevrouw Baditsj hem twee harer kinderen toe te vertrouwen, voor wier opvoeding hij dan zorgen zal. roemenie. Petroleum-schandaaï. Staat voor drie milliard lei benadeeld. De rechtbank te Boekarest heeft een onderzoek ingesteld in een groot petroleum schandaal. Er zijn namelijk petroleumter- reinen bij Tarnoviste aan een Engelsche maatschappij verkocht, op grond van val- sche documenten. De staat heeft hierdoor een schade geleden van drie milliard lei. Verscheidene personen werden gearresteerd o.m. alle directeuren der betreffende firma te Targovisk en eenige ingenieurs. Men verwacht nog meer arrestaties. Verschil lende politici zouden bij de affaire zijn betrokken. De'zaak heeft in Roemenië groot opzien gewekt. RUSLAND. Dreigende hongersnood. Groote inkoopen van graan. Volgens de „Times" heeft de Soi-jet-re- geering de laatste dagen tusschen de 150 en 200 duizend ton tarwe gekocht, die een waarde van 2.500.000 pond sterling verte genwoordigen. Hieruit blijkt, dat er vrees voor een ernstigen hongersnood in Bus- land bestaat. Zoowel in Zuid-Amerika als in Britsche havens en in havens op het vaste land, ook Nederlandsche, zijn hoeveel heden graan gekocht. Afbraak van kerken te Moskou. Zoogenaamd ten behoeve van het verkeer. De Moskousche Sovjet heeft besloten om nog in den loop van dit jaar over te gaan tot de afbraak van een tiental be kende kerken in de Bussische hoofdstad, met de weinig geloofwaardig klinkende motiveering, dat deze gebouwen het straatverkeer zouden belemmeren. Eerste slachtoffers van doze anti-godsdienstige campagne zullen, naar uit de „Izwestya" blijkt de volgende kerken zijn: de St. Ni- colaaskerk aan de Mjasnitskajastraat, de kapel van het Sretjenskyklooster, de kapel van de Kazan-kathedraal op den hoek van het Boode Plein, de kerk van Maria Bood schap aan de Twerskajastraat, de kerk der Drie Heiligen bij de Boode Poort en nog twee kapellen in de Sokolkitsjeskywijk. V oor de afbraak van de bekende St. Xicolaaskerk laat de Sovjet nog een andere reden gelden. Deze zal namelijk plaats moeten maken voor een groot nieuw ge bouw van de Sovjet-cooperatie Sentroso- joes. Als antwoord op binnengekomen pro testen wordt in genoemd Sovjetorgaan be toogd, dat niet alleen do kerk, ook andere belendende perceelen zullen moeten ver dwijnen. Ook de vernietiging der overige kerken blijkt onder de orthodoxe bevol king van Moskou groote verontwaardiging te hebben gewekt. Zoowel de „Izwestya" als de „Prawda" publiceeren in verband hiermede een verklaring van den voorzitter van den Moskouschen Sovjet, Wilkof, waar in deze de bevolking ervan tracht te over tuigen, dat de maatregelen alleen de ver betering van het verkeer ten doel hebben. Dit betoog zal moeilijk geloof kunnen vinden, daar de Sovjet van Leningrad even eens met afbraak-plannen rondSoopt en o.m. reeds besloten heeft om de bekende Izaak-Katheclraal aldaar tot museum in te richten. Een dergelijk besluit heeft met het verkeersvraagstuk al heel weinig te maken. azië Een opstand in Tibet. Uit Calcutta wordt aan de „Daily Te legraph" gemeld, dat volgens uit Tibet ont vangen berichten de Tibetaansche troepen in het geheele land worden gerecruteerd voor het onderdrukken van een opstand, die in de provincie Po is uitgebroken, waar de bewoners begin van het jaar een generaal en zijn aanhangers vermoordde, die met een opdracht uit Lhassa waren gekomen. Op het oogenblik bevinden zich in het opstendige gebied 500 man troepen, die her hard bij de opstandelingen zouden heb ben te verantwoorden. Men vreest dat de ontevredenheid zich zal uitbreiden tenge volge van de heffing van extra belastingen op een tijdstip, dat de Tibetanen te kam pen hebben met slecht weer en voedsel- schaarsckte. STEMMEN BIJ VOLMACHT. Niet voor hoogbejaarden en zieken. In een nota naar aanleiding van het eindverslag der Eerste Kamer over het ont werp van wet tot wijziging van de Kies wet, de provinciale wet en de gemeentewet wijzen de ministers van Binnenlandsche Zaken en Landbouw cn van Justitie er op, dat het ontwerp met betrekking tot het stemmen bij volmacht de strekking heeft om alleen hen, die thans regelmatig, uit hoofde van hun beroep, verhinderd worden, aan de stemming deel te nemen, in de ge legenheid te stellen, hun kiezersplicht te vervullen. Indien ook aan hoogbejaarden en zieken de gelegenheid werd gegeven om bij vol macht te stemmen, zou de deur worden ge opend voor een onbegrensde uitbreiding van het stemmen bij volmacht, waartegen de bekende bezwaren bestaan. OPSCHORTING VAN DEN VACCINEDWANG. Nog een voorstel tot verlenging? In de Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer betreffende het wetsontwerp houdende voorzieningen tegen besmettelij ke ziekten, zegt de regeering, dat het haar duidelijk is geworden, waarom gewetens bezwaar met betrekking to't vaccinatie plicht niet en die met betrekking tot bijv. militieplicht wel geëerbiedigd zouden mo gen en moeten worden. Zij meenen, dat met ernstige gewetensbezwaren wel mag worden gerekend. De verklaring, dat na het totstandko men van deze wet van haar geen voorstel tot verlenging van de opschorting van den vaccinatiedwang meer te wachten zal zijn, kan de regeering tot haar leedwezen niet geven. Of zij wederom een voorstel tot verlenging van de opschorting zal doen, zal zij beslissen na ontvangst van het ad vies der encephalitis-commissie, welk ad vies haar, naar zij hoopt, omstreeks Augus tus zal bereiken. Een vrouw naar Genève? Een adres van de Ned. Unie voor Vrouwenbelangen. Het hoofdbestuur van de Nederland- shce Unie voor Vrouwenbelangen, dringt er in een adres aan den min. v. Buit. Za ken op aan, dat er bij do samenstelling der Nederlandsche delegatie naar de eerstvolgende Volkenbondsvergadering re kening- gehouden wordt met den wenseh, die reeds herhaaldelijk, o.a. door den Na- tionalen Vrouwenraad, de Nederlandsche Vereeniging van Staatsburgeressen en door verschillende vrouwenorganisaties is geuit, n.l. om in deze delegatie ook een vrouw te benoemen. Het adres betoogt, dat de Nederland sche vrouw blijk geeft van een steeds groo- ter belangstelling in het openbare leven in het algemeen en in de vredesproblemen en die van den Volkenbond in het bijzon der; dat de belangen van het geheele Neder landsche volk bij deze problemen ten nauwste zijn betrokken en derhalve ver wacht zou mogen worden, dat ook de Ne derlandsche vrouw in de gelegenheid wor de gesteld actief deel te nemen aan de oplossing dezer problemen dat reeds verschillende vreemde regee ringen van eenzelfde inzicht hebben blijk gegeven door de benoeming van een vrouw in hare delegatie, en dat wijdeskundi ge vrouwen bezitten, die deze eervolle plaats waardig zouden kupnen vervullen. Mevrouw mr. C. C. BakkerVan Bosse en mevrouw C. A. Kluyver worden als m> gelijke candidaten aanbevolen. Uit de sigarenindustrie. Dreigend conflict. Gisteren hebben de vertegenwoordigers der verbonden van sigarenfabrikanten en die der vier samenwerkende werklieden organisaties besprekingen gevoord over de wijzigingsvoorstellen der collectieve ar beidsovereenkomst, door de arbeidersorga nisaties op 15 Februari jl. aan de verbon den gezonden. Deze voorstellen, beoogen- de verbetering van de positie der arbeiders hebben de fabrikanten afgewezen. Behou dens enkele kleine verbeteringen voor een zeer kleine groep sigarenmakers, uitbrei ding van de vacantiedagen van één op drie cn betaling van het verzuim van drie er kende Christelijke feestdagen, kwamen de werkgevers met voorstellen tot loonsverla- ging, speciaal ten aanzien van de groep z.g. vast personeel, sorteerders, plakkers, en niet-vakkundigen. De werknemersorganisaties weigerden de voorstellen tot loonsverlaging in behan deling te nemen, waarop de onderhande lingen zijn afgebroken. A.s. Zaterdag ko men1 de vertegenwoordigers der werklie denorganisaties bijeen, om hun houding verder te bepalen. De mogelijkheid tot strijd, welke dan pl.in. 11.000 arbeiders zal omvatten, is zeer groot. De reis van de Koninklijke Familie. Omtrent de reis van de Koningin en Prinses Juliana naar Noorwegen stelt men ons, uit de onmiddellijke omgeving van het Koninklijk reisgezelschap, nog in staat, het volgende mede te deelen, onder dag- teekening van 1 Juli: De Koningin en Prinses Juliana zijn Zondag 1 Juli te Féfor (Gudbrandstalen) in Noorwegen aangekomen. Na een ver blijf van een week te Abisko in het Noor- den van Zweden, waar men steeds, op één dag na, hqt schitterendste zomerweer trof, vertrok men per trein naar Narvik, waar men aan boord ging van een gehuurde kleine stoomboot. Steeds begunstigd door uitstekend zomerweder, zoodat men eiken dag den middernachtzon in volle schoon heid kon bewonderen, werden Kaftsund, Trollfjord en Lyngenfjord bezocht en ver schillende uitstapjes aan land gemaakt. Te Svolvaer ging men over op den „Dronningmand" een der nieuwste en grootste mailstoomers op deze route, die met 250 passagiers van Noordkaap terug keerde en het reisgezelschap tot Trondj- hem bracht. Hier werd 30 Juni in stroo menden regen aan wal gegaan. Volkomen onopgemerkt werden de beroemde Dom (waar alle Noorsche koningen gekroond worden) en verdere bezienswaardigheden bezocht. In den Koninklijken trein werd over nacht, welke 1 Juli de Vorstelijke perso nen naar Cinstra bracht, van waar per auto Févor werd bezocht, hetzelfde oord in de bergen waar H. M. en H. K. H. reeds vroeger hebben vertoeft. Uit het Loodgietersbedrijf. De rijksbemiddelaar de heer H. A. van IJsselsteyn heeft gisterochtend een be spreking gehouden met de patroons, be trokken bij de staking in het loodgieters- bedrijf te Amsterdam, Botterdam, Den Haag en Haarlem. Naar wij vernemen heeft deze conferentie geen resultaat op geleverd. De kansen der zitten-blijvers. Gestrand in de eerste klasse. Binnenkort vallen de slachtoffers: van de leerlingen die in de eerste klasse van gymnasium en H. B. S. zitten, zal ongeveer een vierde deel schipbreuk lijdern zooals de cijfers leeren, en de vraag is nu: is het wel of niet gewenscht die kinderen nog eens een kans te geven in de hoop, dat het 't tweede jaar beter zal gaan? Of is ook hier ten halve gekeerd beter dan ten volle ge dwaald? In het nummer van Februari van dit jaar schreef de heer T. Kuiper in „Jeugd en Beroep" over de „zit ten blij vers in de eerste klasse" en kwam op grond van statistisch materiaal tot de conclusie: wanneer een leerling in de eerste klasse van gymnasium of H.B.S. blijft zitten, dan is dit een dui delijke aanwijzing, dat hij voor het onder wijs aldaar ongeschikt is: De schr. deelt deze gegevens noedel Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. Inwijding door Kardinaal van Roey van de nieuwe universiteitsbibliotheek te Leu ven. De vermiste Russische vlieger Baboes- jkin is terecht. (Luchtv.) Noodweer boven Duitschland. (Buitenl.| Berichten, 2e blad). De Belgische bankier Löwenstein zou bo ven het Kanaal uit zijn vliegtuig zijn ge vallen. (Telegrammen). BINNENLAND. Z. D. H. Mgr. Aengenent heeft zijn wa pen en wapenspreuken gekozen. (1ste blad). OMGEVING. Uitvaart en begrafenis van den weleerw. heer kapelaan Bemelmans te Voorhout. (lste blad). In de jaren 19091918 werden tob de eerste klasse van het Barleusgymnasium te Amsterdam toegelaten 575 leerlingen (daai de gegevens betreffende één jaar der jaren ontbreken, moet het aantal 10 pet. hooger genomen worden). Nagenoeg een vierde deel, 139 leerlingen (jongens en meisjes) bleven zitten. Van deze 139 gestranden slaagden er slechts drie (jongens) zonder nog eens een klas te doubleeren, zoodat 2 pet. van de zitten-blijvers geschikt bleek voor de school. Van de overigen wisten nog 9, met vertragingen van 24 jaren, het einddoel te bereiken. Daaronder was slechts één meisje. Met de meisjes ziet het er nog bedenke lijker uit: van de 46 meisjes, die in de eer ste klasse zitten bleven, is er slechts 1 voor het eindexamen geslaagd en wel na 8 jaren op het gymnasium te hebben doorgebracht Het antwoord: wat te doen als een leer ling het in de eerst klasse aflegt, kan dui niet twijfelachtig zijn: van de school nemer en zoo gauw mogelijk iets nieuws beginnen Terecht merkt de heer Kuiper op: „Ge lukkig is hiermede omtrent de maatschap pelijke toekomst van den leerling in he geheel niets gezegd". Inderdaad slagen velen,-die het op de H B. S. of op het gymnasium niet konden bol werken, zeer goed in het loven, terwijl ei heel wat zijn, die het op de school heel goed maakten en het studie-einddoel, ook van d( universiteit bereikten, en die geen functii kunnen vinden. Wat ons daarvhn nu en dai ter oore komt, geeft ons aanleidig tot groo te voorzichtigheid te vermanen. Zooals do tooneelschool er is voor jong< menschen, die aanleg voor acteeren holrben de academie voor beeldende kunsten voo jongelieden met aanleg voor plastische kun sten, 't conservatorium voor hen, die mu zikaal begaafd zijn, zoo zijn H.B.S. er gymnasium voor hen, die zeer goede leer vermogens hebben, en op grond daar -ai voor voortgezette studie in aanmerkim, ko men. Kinderen op de middelbare schojl latei die er niet thuis behooren, betekent rek ken van het lijden. Dit moete-» de ouders voor oogen houden als hun kind over enkel dagen naar huis komt met de mede leeling dat het niet verhoogd wordt. Een kort, op timistisch troostwoord en dan een be raadslaging over wat verder gedaan moe worden, zijn dan van pas. Ouders, die ziel blind Btaren op de glorie van het einddiplo ma waarvan de glans door het groots aantal, dat ieder jaar wordt uitgedeeld, hee lemaal niet meer zoo helder uitkomt, ah voorheen bedroeven zichzolven en hun kind, door het als het is blijven zitten, toet op de school te laten. Ook als een leerling wel goede leerver mogens, maar gebrek aan ijver heeft, dar schijnt dat een aanwijzing, dat hij niel voor de school geschikt is. Immers, er be staat geen enkele waarborg, dat de ijvei door het zitten blijven zal toenemen. De verwachting dat leerlingen, die doordat Z( op de lagere school door een klasseondcr- wijzer zijn onderwezen nog ontdooien en zich aan het vakleerarenstelsel <ier mid delbare school moeten leeren aanpassen schijnt niet verwezenlijkt te wordenim mers als die verwachting gegrond was, dan moest, een veel grooter percentage der zit ten-blijvers van do eerste klasse zich la ter ontpoppen als geschikte leerlingen, dan het geval blijkt te zijn. Onderwijzersvergaderïng in de Inspectie Delft. De vierde algemeene vergadering var onderwijzers en onderwijzeressen in de in spectio Delft zal gehouden worden op Don derdag 12 Juli, 's morgens om 10 uur in dc groote zaal der Martha-stichting te Alpher aan den Bijn. Op de agenda komt o.m. vooi een Vogelfilm van A. Burdet, nier. om in leidend woord van P. de Graaf van Nieuw koop. In den namiddag zal een boottocht wor den gemaakt, welwillend aangeboden dooi het gemeentebestuur van Alphen aan der Bijn. Vermoedelijk zal deze tocht gaan ovei de Brasemer- en Kagermcren; terug ovei Leiden,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1