buitenland; BINNENLAND. 19e Jaargang. WOENSDAG 4 JULI 1928 No 5915 D9 ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl) vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal Rij ome Agenten 20 cent per week 12.50 per kwartaal franco per post f2.95 per kwartaal Öet Geïllristreerd Zondagsblad ta voor de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- nitbetaling. Afzonderlyko nummers 5 ct, met Geïllustreerd (Zondagsblad 9 ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. U Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT» Gowono advertontlën 3P cent paf rOgo\ Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het a dubbele van het tarief berekend. 8^ Kleine advertentiën, van ten hoogste 80 woorden, betrekkingen vDrden aangeboden of gevraagd, huur on ver huur, koop en verkoop 0.50. 'jjj sw3 Dit nummer bestaat uit twee bladen. OBLIGATIE-LEENING VOLTEEKEND De obligatie-leening, groot 30.000 gld., uitgeschreven door de N.V. „De Leidsche Courant", en Zaterdag jl. aan onze lezers medegedeeld, was reeds gisteren, Dinsdag, meer dan volteekend. De inschrijving is dus gesloten, en ve len, die gisteren nog hadden ingeschreven, zullen moeten worden teleurgesteld. Met groote voldoening mag worden ge constateerd dit duidelijk bewijs van ver trouwen in de soliditeit onzer N. V., en, wij mogen ook wel zeggen, van sympathie voor „De Leidsche Courant". V Hoogere schoonheid Op deze plaats willen wij afdrukken het slot van een artikel, geschreven door pa ter dr. P. v. Gestel S.J. in „De Studiën" pver „Katholiek - Sport - Olympiade". „Het Olympisch rumoer accentueert het groote gevaar, dat er voor de katholieke gedachte gelegen is in de huidige sport- idee: leven en natuur geraken hoe langer hoe verder bujten de sfeer der zedelijke en godsdienstige waarden, worden ook ge trokken binnen de sfeer van anti-gods dienstige strevingen. Practisch staat de sport heden ten dage buiten alle verband, dat zij hebben kan en hebben moet. met zielecultuur. Wij behoeven dus niet naar bewijzen te gaan zoeken, dat er naast Je goede sport die de Spelen ons ook Ie zien geven sportexcessen te bespeuren zijndie zijn er in onze eigen kringen, die zullen er dus zeker zijn in neutraal en hci- densch milieu. Doch wij willen de sport-in- zich niet verantwoordelijk stellen voor .wat een levensbeschouwing, die de onze niet is, met haar kan doen. De gedachte, die wij katholieken bewa ren moeten uit de Olympische Spelen, is de gedachte, die heel onze sport en heel onze lichaamscultuur moet dragen: niet de waarde der sport voor het lichaam, maar de waarde der ziel geeft de grenzen aan waarbinnen de sport geoefend mag 'wor den. De Roomsch-Katholieke levensopvat ting en paedagogie omspannen de aarde en den hemel, zijn ruim en breed genoeg, om ook de sport te doortintelen met de stralen van .Roomsehe blijdschap. Die blijdschap ontwelt aan de zonnevolheid van ons heilig geloof, die als een hooge lichtzee afvloeit over alle levensverhoudin gen en ze in tinteling van blijheid te schitteren zet. Die blijdschap omstraalt ook de room- sche sport, maar in Christus' licht, dat ook hier niet prikkelt in felle, ongebonden kleu- renwildheid, maar getemperd wordt door een diepte van ernst en dan wii om on derworpen te blijven aan de wetten van hoogere schoonheid en orde." Waar wij zoo dikwijls hebben betoogd, dat de sport-beoefening onderworpen moet zijn aan en gedragen door de zede- wetten, in engere en in uitgebreider zin - daar willen wij heden bovenstaande mooie echt-Katholieke woorden op deze plaats afdrukken zonder commentaar. DUITSCHLAND. DE REGEERING SV ER KLARING. Geen verandering van politiek. Het resultaat van drie dagen beraadslagen. Drie dagen heeft Müller-Franken voor het opstellen der regeeringsverklaring noo- dig gehad, waarmede hij gisteren het nieu we kabinet aan den Rijksdag voorstelde. Rog gistermorgen kwam de rijksregeering hijeen om er de laatste hand aan te leg gen. Men mag zeggen, dat deze drie dagen goed benut zijn, althans wat de kwantiteit betreft. Twee en dertig blaadjes getypt: het is een prestatie, waarvoor men eerbied moet hebben, maar meer nog moet men medelijden hebben met den man, die deze 32 blaadjes in een zoo moordende hitte als gisteren heeft moeten voorlezen. Het was dan ook niet verwonderlijk dat men na afloop van de zitting den nieuwen rijks kanselier te midden zijner politieke vrien den kon zien, terwijl het zweet hem in straaltjes van het voorhoofd liep. Een klein uur duurde de voorlezing van de regeeringsverklaring en vraagt men nu, wat het resultaat er vail is, dan moet men erkennen, dat zij, met een enkele kleine wijziging, door het vorige, rechtsche, ka binet even goed had kunnen worden afge legd. Vandaar dan ook, dat, terwijl na af loop der voorlezing socialisten, democraten en een deel van het Centrum applaudisseer den, de Duitsch-nationalen rustig in hun banken zaten en er niet aan dachten, tegen de verklaring te demonstreeren. Natuurlijk zullen zij heden, wanneer de debattèn aan vangen. een motie van wantrouwen indie nen; dat zijn zij aan hun oppositioneele positie verplicht, maar met de regeerings verklaring als zoodanig kunnen zij zeer goed tevreden zijn. Het ontbreken van een geprononceerde kleur is ongetwijfeld een gevolg van de samenstelling van het kabinet, waaraan tot. dusver alleen de sociaal-democraten en democraten zich gebonden achten, terwijl, zooals bekend, Centrum en Duitsche volks partij uitdrukkelijk hun houding afhanke lijk hebben gesteld van den inhoud der re geeringsverklaring. Niettemin kon Müller- Franken aan het begin van zijn verklaring, nadat hij had geconstateerd, dat de fun damenten der Duitsche republiek vast en onwankelbaar staan, zeggen, dat de sa menstelling van het kabinet alsnog de goedkeuring der in aanmerking komende partijen heeft gevonden. Vandaag beginnen de debatten over de regeeringsverklaring. ENGELAND. Het Prayerbook. Na het afwijzend lagerhuis votum. In de zomerzitting van de kerkenver- gadering heeft, de aartsbisschop van Can terbury een verklaring over de situatie af gelegd, ontstaan door de verwerping van de voorstellen tot wijziging van het gebe denboek. Het oogenblik achtte de aartsbisschop nog niet gekomen om dezen stap definitief te beoordeelen, doch dit kon hij wel zeg gen, dat hij deze stemming door het lager huis beschouwde als een in zich zelf zoo wel als in zijn gevolgen betreurenswaardige fout. Hoe men van de vergadering zou kun nen verwachten, dat deze nieuwe voorstel len tot wijziging bij het. parlement zou in dienen, kon hij zich niet voorstellen. De bisschoppen zouden opnieuw moeten nagaan, welke wijzigingen van de oude, voorgeschreven wet zij konden of moesten afkeuren. t De bisschoppen, die de vorige week in zitting bijeen waren, zouden in September voor verder onderzoek weer bijeen komen. De centrale adviseerende kerklichamen moeten ook weer worden geraadpleegd. Een buitenkansje voor den Staat. De Kanselier van de Schatkist deelde in dc zitting van het Parlement mede, dat de erfgenamen van Miss Elsie Mackay, die is omgekomen bij een poging om van Oost naar West over den Oceaan te vliegen, het totaal van de erfenis tot een bedrag van 500.000.— aan den staat hebben af gestaan ter vermindering van de Nationale schuld. JOEGO-SLAVIË. Na het gebeurde in de Skoepsjtina. De Kr oaten weigeren in het parlement terug te keeren, De aanhangers van de Zuid-Slavische rcgcering Woekitsjewitsj verspreiden het. gerucht, dat de ministerpresident niet met den plaatsvervangenden leider van de Kroatische boerenpartij wil spreken, maar zal wachten tot de gewonde leider Stefan Raditsj hersteld zal zijn. Hierop heeft Pribitsjewitsj aan de journalisten meege deeld, dat dit gerucht geen zin heeft. Hij cn Raditsj zijn het over alle punten vol maakt eens. De geruchten zijn een groote beleediging voor den leider, dien men als verdraagzamer wil voorstellen dan zijn plaatsvervanger. In Belgrado, aldus Pri bitsjewitsj, neemt men de zaak altijd te gemakkelijk op en meent men dat met het doen van enkele kleine concessies de zaak vel weer in orde te brengen zal zijn. Dat is niet. waar; het parlement is niet gerech tigd de conventie van Nettuno te ratifi- cceren. De Kroaten keeren in dit parle ment stellig niet terug. Neemt het de con ventie intusschen wel aan, dan zal de in druk versterkt worden, dat de Kroaten met opzet met revolverschoten uit het parlement zijn gejaagd, om daardoor de conventie er door te kunnen krijgen. Dit zou bedenkelijke gevolgen kunnen hebben. Aan het Tageblatt wordt uit Belgrado gemeld, dat het kabinet besloten heeft voorloopig niet af te treden. Dit besluit heeft groote verwondering gewekt. Het schijnt dat de democratische partij, die in dc regeering vertegenwoordigd is, met dit besluit zeer weinig is ingenomen. Rasjitsj uit de radicale part ij gezet. Maandagmiddag werd in een bijeen komst der radicale club een motie aange nomen waarbij dc daad van Rasjitsj wordt veroordeeld en deze uit de partij wordt gezet. POLEN. De socialisten tegen Pilsoedski. De verklaringen van Pilsoedski over dc Sejm in een onderhoud met Poolsche jour nalisten hebben in geheel Polen veront waardiging gewekt. De partijraad der socialisten heeft gis teren een resolutie aangenomen, waarin geprotesteerd wordt tegen het aangekon digde voornemen de grondwet te wijzigen om daardoor de rechten van de Sejm te verminderen. In de resolutie wordt Pil soedski heftig aangevallen en wordt den ministers karakterloosheid verweten, daar zij dergelijke verklaringen zonder tegen spraak laten passeeren. Dit is de eerste maal, dat. de socialisten zich openlijk tegen Pilsoedski verklaren. Ook het socialistisch partijoigaan ,,Ro- botnik" bevat, een hoofdartikel, waarin Pil soedski wordt aangevallen. GRIEKENLAND. Venizelos kabinetsformateur. Venizelos heeft opdracht gekregen een ministerie te vormen en daarbij vergun ning gekregen tot Kamerontbinding over te gaan. CHINA. De Chineesche warwinkel. Naar uit Hongkong gemeld wordt ver wacht men in de omgeving van Tsjoeng- King een nieuw treffen tusschen de Zuid- Chineeschc en Oost-Chineesche troepen. De Noordelijken hebben reeds een ver sterking gekregen, doordat 5000 tot de Zui delijken overgelo - soldaten weer tot hun oorspronkelijke troepeneenheid terug gekeerd zijn. MEXICO. TWEE PRIESTERS DOODGESCHOTEN En 80 „opstandelingen". Volgens een mededeoling van de Mexi- caansche regeering zijn in den Staat Ja lisco door de regeeringstroepen 80 „op standelingen". onder wie twee Katholieke priesters, doodgeschoten. PHOTO S VAN DEN NIEUWEN BISSCHOP. Hen Centraal Bureau voor de K. S. A. te Leiden, bericht, dat Z. D. II. Mgr. J. D. J. Aengenent, de nieuw benoemde Bisschop van Haarlem, genoemd bureau het ver- va ardigings- en uitgHverccht heeft ge schonken van de foto's, die van Monseig neur in Bisschoppelijk ornaat zullen wor den vervaardigd. De foto's, voorzien van het wapen van Monseigneur, zullen in den handel worden gebracht in twee soorten nl. de eerste ge drukt op Japansch papier, de andere op geschept oud-Hollandsch papier en een formaat hebben van 75 X 60 c.M. De pr^js zal zijn resp. 1.50 en 7.50. Voor de technische zoowel als commer- cieele uitvoering van dit werk heeft het Bureau de voor haar fraai werk bekende firma „Ars Catholica" (Joh. L. van Lith) te Leiden aan zich verbonden. GEDENKBOEK VAN „KATWIJK". Naar men ons mededeelt zal ter gele genheid van de verplaatsing van het Sint Willebrord-College te Katwijk aan den Rijn, niet alleen aldaar een reünie van oud-Katwijkers plaats vinden, doch zal ook een „Gedenkboek van Katwijk" wor den uitgegeven, samengesteld door en voor oud-Ivatwijkers. Een redactie-com missie heeft zich gevormd en bestaat uit de heeren: Prof. Dr. Alphons Steger, Prof. Mr. P. Aalberse, Prof. Dr. J. Barge, Mr. J. V .d. Putt, Mr. P. Locff, Mr. G. Mut- saerts en Mr. Th. ten Hagen. Laatstge noemde zal het secretariaat waarnemen, dat gevestigd is Nobelatraat 20, Den Haag. Reeds heeft een aantal oud-Ivatwijkcifc medewerking toegezegd voor dit boek, dat tevens een groot aantal foto's en teekeningen zal bevatten, zoodat met grond het welslagen kan worden verwacht van deze uitgave, die zeker zal worden toegejuicht door alle oud-Katwijkers en velen, die in het roemrijke Sint Wille brord-College belang stellen. Vragen van Kamerleden. Het vak w is kji n d e b ij de hoofdact e-e x a m e n s. Op de vragen van mevr. Bakker-Nort be treffende het examineeren in het vak wis kunde van candidaten bij het examen voor de hoofdakte voor onderwijzer antwoordt de minister van onderwijs, dat het juist is, dat de candidaten, die bij het examen voor de lagere akte in het vak wiskunde zijn gocxamineerd, ongeacht het behaalde cijfer, t an dit vak zijn vrijgesteld bij het examen voor de hoofdakte. Ook is juist, dat het bezit van de akte wiskunde L. O., evenmin als hev chploma R.H.B.S. 5-jarigen cursus, recht geeft op vrijstelling. De togcuwoi rdit.e inrichting van het hoofdakte examen, ".egr de minister voorts; voor zoover het vak viskunde" betreft, is een gevolg van de regelen betreffende dat vak bii hef ondervijs op de kweekscholen voor onderwijzers er onderwijzeressen. De minister is bereid, te overwegen, of een wijziging ia do retreling van de opleiding, die dan mede tob verandering van de exa- meoiegdii g zal kunnen leiden, wenschelijk is, den vel of bet invoeren van verdere vrijstellingen aanbeveling verdient. Hooge Raad van Arbeid. Prof. dr. W. H. Nolens tot Voorzitter gekozen. In de gisteren te 's Gravénhage gehouden vergadering van den Hoogen Raad van Ar beid heeft de minister van Arbeid, He,ndel en Nijverheid den geroorganiseerden Hoo gen Raad van Arbeid geïnstalleerd. Tot voorzitter werd met bijna algemeene stem men gekozen prof. dr. W. H. Nolens terwijl tot plaatsvervangende voorzitters werden gekozen dc heeren E. Kupers en rar. A. Phi lips. Bij loting werd bepaald dat air. Phi lips zal optreden als le en de heer Kupers als 2o plaatsvervangend voorzitter. R. K. LancJbouw-Bedrijfsraad. Algemeene vergadering. Te Utrecht vergaderde gisteren de R.K. Landbouw-Bedrijfsraacl in het Kasteel van Antwerpen onder presidium van don plaatsvervangend voorzitter, den heer A. J, Loerakker, lid der Tweede Kamer, die in zijn openingswoord mededeelde, dat in de voorzit levsvacature ontstaan door het bedanken van prof. L. van Aken was aan gezocht prof. J. D. J. Aengenent te War mond, die zich bereid had verklaard een eventuccle benoeming te aanvaarden. On getwijfeld zou prof. Aengenent ook tot voorzitter gekozen zijn, had niet diens be noeming tot bisschop zulks onmogelijk ge maakt. Een andere candidaat was in den korten tijd, welke overbleef, niet te vin den, zoodat de Raad nu zonder voorzitter en tevens zonder candidaat is. Op voor stel van dcii heer Loerakker werd aan het bestuur mandaat verleend tot het aanzoe ken van een candidaat en vervolgens tot het benoemen van een voorzitter namens den raad. Hierna werd de huishoudelijke vergade ring gesloten en onmiddellijk daarop had de openbare vergadering plaats. De heer Loerakker heette welkom mr. J. R. II. van Schaik, lid der Tweede Ka mer, vertegenwoordigers van de R. K. Stu dentenvereeniging te Wageningen, den Chr. Landarbeidersbond, den R. K. Land- arbeidersbond en den R. K. Boeren- en Tuindersbond. Vervolgens werd aangenomen het voor stel van het bestuur om dit college uit te breiden van 5 tot 7 leden. Voor de twee nieuw te benoemen leden zullen candidaten worden gesteld door den R. K. Landarbei dersbond en den R. K. Boeren- en Tuin dersbond. Tevens zal naast elk der beide leden een plaatsvervangend lid worden be noemd. ook uit denzelfden bond gekozen. Uit het jaarverslag bleek, dat het afge- loopen jaar rustig is voorbijgegaan. Nog steeds hecrscht. in den landbouw groote werkloosheid. Ook zijn do loonen der land arbeiders in sommige streken zoo gering, dat zij geen menschwaardig bestaan waarborgen. De rekening en verantwoording 1927 sloot met een batig saldo van 91.-18. De bcgrooting loopt in ontvangsten en uitga ven op 1600. Beide werden goedgekeurd. Mr. J. R. H. van Schaik, lid der Tweede Kamer, hield vervolgens een inleiding over „De praeadviezen over de verhouding tus schen werkgevers en werknemers in het bedrijfsleven, uitgebracht aan de R. K. Staatspartij en de heteekenis hiervan voor den land- cn tuinbouw". Voor land- en tuinbouw ziet spr. slechts voordeel in een wettelijke regeling der be drijfsorganisatie, zooals deze door de drie praeadviseurs, en vooral door Dr. van Beurden, is voorgesteld. In het program van de R. Tv. Staatspartij zal het volgend jaar een klinkende paragraaf opgenomen worden met betrekking tot de regeling der bedrijfsorganisatie, waarmede flink de bijl zal geslagen worden in den wortel van het economisch-liberalo stelsel. Eenige door de aanwezigen gestelde vragen werden door den spreker beant woord. De heer B. N. Loerakker behandelde daarna „De werkloosheid in den land bouw". Spr. zette daarbij uiteen, dat tot nu toe bij de autoriteiten, die op het gebied van werkverruiming veel kunnen doen, e«n verkeerde meening heerseht omtrent de werkloosheid in den landbouw. Men meen de b.v. dat het een natuurlijk gevolg van Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. De regeeringsverklaring van het nieuw® Duitsche kabinet In Mexico zijn 80 „opstandelingen" neen» geschoten, waaronder twee priesters. Onbevestigde geruchten uit de Poolzee. (Luchtv. en Telegrammen). BINNENLAND. Overleden is de weleerw. heer Kapelaan W. F. Bemelman. (Kerkn., 2e blad). Tc Weert is de bliksem in een graansilo geslagen. De bedrijfsleider, diens vrouw en hun dochtertje vonden onder het graan den verstikkingsdood. (Laatste Berichten). LEIDEN. Het Eucharistisch Zieken-triduum. Een indrukwekkend begin. (1ste blad). Onze Geïllustreerde pagina De photopagina geeft o.m. photo's van: de Rijswijksche wielerbaan; een reuze-pa rasol; een motof tankschip. het bedrijf is dat de arbeiders in dit be drijf 's winters zonder werk zijn. Wanneer de overtollige landarbeiders niet kunnen worden afgevoerd naar fabrieken en ste den, naar handel en industrie, dan zal het werkloosheidscijfer in den landbouw steeds grooter worden. De bevolking, dus ook het aantal landarbeiders neemt toe, terwijl daarbij door de invoering van machines vele arbeiders overbodig worden. Boven dien ontslaan de fabrieken ten plattelande steeds meer arbeiders of ze worden opge heven. In de laatste maanden werd in N. W.-Brabant reeds oen zestal suiker fabrieken afgebroken, waardoor honder den arbeiders werkloos werden. Vele coö peraties in dezelfde strook, op het gebied der suikerfabricage, staan wankel, omdat de boeren hun bieten aan het buitenland verkoopen. Men is reeds zoover, dat er plaatsen zijn waar 90 pet., van de bevol king werkloos is. Bij de werkverruiming en het zoeken naar werk blijven niet alleen de werkgevers, doch ook de gemeentebe sturen meermalen in gebreke. Emigratie in het binnenland van werkloozen is niet aan te bevelen, omdat hieraan groote ge varen verbonden zijn. Wanneer werkgevers en werknemers de handen in elkaar slaan, staat, naar sr>r.'s meening. vast, dat een grondige verbetering zal kunnen worden aangebracht. Allen, die eenigen. invloed kunnen uitoefenen op de beide partijen, zullen moeten medewerken aan de werk loosheidsbestrijding. Hierbij kan de gees telijkheid een belangrijke plaats innemem Wellicht zullen de bisschoppen van Breda en den Bosch hunne geestelijkheid opwek ken zoo krachtig mogelijk de werkverrui ming te propageeren. Ook kan in samen werking met den Chr. Boerenbond bij ver scheidene gemeenten worden aangedrogen op het doen ontginnen van gronden en het doen aanbrengen van wegverbeteringen. Na eenige gedachtenwisseling over deze rede en rondvraag ging de vergadering uiteen. Gezant van Nispen tot Sevenaer. Jhr. mr. O. F. A. M. van Nispen tot Seve. naer, Nederlandseh gezant te Brussel, heeft gisteren aan dc Groothertogin van Luxem burg zijn geloofsbrieven overhandigd. Kantongerecht Haarlem. Alfabetische aanbevelingslijst voor do benoeming van een tweeden kantonrechter te Haarlem: jhr. mr. dr. B. van den Bran- deler, substituut-griffier bij de rechtbank te Haarlem; mr. P. H. F. Bijl de Vroe, kan tonrechter te Purmerend, tevens belast met de waarneming van de werkzaamhe den van kantonrechter te Hoorn, en mr. C. W. Thöne, rechter in de rechtbank te Amsterdam. Centrale filmkeuring. De voorzitter van de Centrale Commis sie voor de Filmkeuring deelt mede, dat in de week van 25 tot en met 30 Juni 1928 zijn: Gekeurd: 36 films, lengte 32710 M.; 17 coupures in titellijsten cn scènes. Toegelaten A (voor alle leeftijden). Jour nals, actualiteiten, sport, industrie, recla me, landen en steden e. d. 22 films, lengt? 5919 M. Voor twee dezer is herkeuring aangevraagd. Kleine films (1 a 2 acten) 1 film, lengte 469 M. Hoofdnummers (groote films) 3 films, lengte 3229 M. Toegelaten B (boven 14 jaar). Hoofd nummer (groote films) 4 films lengte 7668 M. Toegelaten C (boven 18 jaar). Journals actualiteiten, enz. 1 film, lengte 1190 M. Hoofdnummers (groote films) 5 films, leng te 13702 M. Niet tor-gelaten 1 film, lengte 533 M. Reclrn:e gekeurd: 155 litho's, niet toege laten 15 scuks; 54 photo's, niet toegelaten 11 stuks.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1