BUITENLAND.
19e Jaargang.
ZATERDAQ 30 JUNI 1928
No 5912
Da ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl| vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent pet week 12.50 pet kwartaal.
Bij ome Agenten 20 oent per week 12.00 per kwartaal.
Franco per post t2.95 per kwartaaL
Eet Geïllustreerd Zondagsblad h voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ok per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
zondagsblad 9 ct.
Olt blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I)
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 u POSTBUS No. 11
OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAOTl
Oowona advortantlin 3P eant por r.göi
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt hot
n dubbele van het tarief berekend. a
Klein. advertentlén, van ten hoogste SO woorden, waarin
betrekkingen wDrden aangeboden of gevraagd, huur «n ver»
huur. koop en verkoop t 0.50.
Dit nummer bestaat uit vier
bladen waaronder het
Geïllustreerd Zondagsblad.
DE NIEUWE BISSCHOP
VAN HAARLEN
Toen wij gisteren, onmiddellijk nadat de
benoeming te Warmond was bekend gewor
den, in Leiden en door heel ons gewest per
auto de bulletins verspreidden, dat de
hoogeerw. heer J. D. J. Aengenent benoemd
is tot Bisschop van Haarlem toen
verwekte deze tijding alom de grootste be
langstelling, maar geen bevreemding.
De naam van prof. Aengenent was al zoo
herhaaldelijk genoemd in verband met de
Bisschopskeuze
De nieuwe Bisschop is bekend in héél
het diocees, in héél het land, maar toch bij
zonder hier, in onze streek, waar hij gedu
rende 24 jaar hoogleeraar is geweest op het
groot-seminarie te Warmond.
Mgr. Aengenent, die meeleeft met zijn
tijd, die luistert naar de eischen van het
cogenblik, hij toonde ook steeds een open
oog te hebben voor de belangen in zijn on
middellijke omgeving, die hem volstrekt
niet te gering waren, maar waaraan hij
gaarne zijn aandacht schonk.
Dat gisteravond de- Warmondsche bevol
king aan Z. D. H. een eerbiedige ovatie
bracht; dat overal de vlaggen wapperden
dat was een eer-betoon, een hulde, die
voortkwam m.ede uit het klare besef, dat
nigr. Aengenent immer zijn daadwerkelijke
belangstelling had geschonken aan de alge-
meene en de katholieke belangen der ge
meente.
En in dit verband ook moeten wij met
dankbaarheid herdenken de daadwerkelij
ke sympathie, welke mgr. Aengenent heeft
gegeven aan de Katholieke pers, die be
strijkt het gewest, waarin hij woonde: aan
onze courant!
Die belangstelling werd ook gewekt door
zijn inzicht in de noodzakelijkheid van een
gewestelijk Katholiek dagblad in het
algemeen.
Over de groote beteekenis van de gewes
telijke Pers schreef mgr. Aengenent in een
artikel in „De Leidsche Courant" in 1920.
De groote pers moge breeder en die
per de algemeene katholieke vraagstuk
ken behandelen, de kleine pers grijpt
het katholieke leven uit de onmiddellijke
omgeving en kweekt, daarvoor warmte
en toewijding. En ondor welke der twee
categorieën men zich rangschikke, onder
hen wier belangstelling zich niet verder
kan uitstrekken dan tot hetgeen in hun
omgeving geschiedt, dan wel onder hen,
wier beschaving en ontwikkeling mee
brengt, dat hun gezichtskring ruimer is
voor beiden is hetr gewestelijke blad on
misbaar; want beiden wekt het op tot
inniger roomsch denken en voelen, tot
krachtiger deelneming aan roomsche
actie in het milieu, waarin men leeft.
Van zijn daadwerkelijke belangstelling
voor De Leidsche Courant" in het bijzon
der heeft mgr. Aengenent in den loop der
jaren herhaaldelijk blijk gegeven, op vele
en verscheidene wijzen.
En, toen verleden jaar aan monseigneur
een plaats werd aangeboden in het college
van Commissarissen en daarna van Ged.
Commissarissen der N. V., toen is Zijn-
hoogeerw. onmiddellijk bereid gevonden,
deze functie te aanvaarden. Wij behoeven
niet te zeggen, dat het bestuur van „De
Leidsche Courant" het beschouwd heeft als
een groot voorrecht, een groote eer en een
buitengewoon voordeel voor de courant
iemand van de positie, die mgr. Aengenent
bekleedde, en iemand met die kennis en
wijsheid in zijn midden te hebben. En wij
mogen monseigneur namens het Bestuur,
maar ook namens allen, die hun arbeid aan
de courant geven, en namens al onze vrien
den en lezers nu dankzeggen voor dit
openlijk bewijs van daadwerkelijke sympa
thie, voor dien krachtdadigen steun!
Aan dion eerbiedigen dank willen wij
verbinden een belofte.
In het hierboven geciteerde artikel (ge
schreven naar aanleiding van de officieel©
opening van het nieuwe gebouw aan het
Rapenburg) schreef mgr. Aengenent o. m.
ook nog het volgende:
Moge dan ons gewestelijk blad D e
LeidscheCourant een tijdperk van
nieuwen bloei tegemoet gaan onder den
zegen van het Goddelijk Hart van Jezus,
welks beeltenis vandaag bij het betrek
ken va*n het nieuwe huis ten troon wordt
verheven. Mogen de bewoners der deke
naten, voor wie ons blad bestemd is, het
als" een eeretaak beschouwen op alle mo
gelijke wijzen, door abonneeren, adver-
tereen en propageeren, aan den bloei
er van mede te werken. Wij oefenen daar
door uit een apostolaat in den vollen zin
des woords; want wij werken daardoor
mede aan de verdieping van het Room
sche leven in onze omgeving.
Maar bovendien, wij zijn het ook ver
plicht uit dankbaarheid voor hetgeen D e
Leidsche Courant tot nu toe reeds
gepraesteerd heeft. Het mag vandaag
wel eens openlijk worden uitgesproken,
dat De Leidsch Courant staat in
de allereerste gelederen van onze gewes
telijke pers; dat, wat zij geeft, behoort
tot het allerbeste, wat door gewestelijke
bladen kan geboden worden.
Wij willen Z. D. H. de belofte doen, dat
wij er naar zullen streven, met kracht, dat
Hij ook als Bisschop tevreden moge zijn en
blijven over „De Leidsche Courant".
Van onze vaste gehechtheid aan het Ker
kelijk Gezag, van ons ernstig pogen om
te arbeiden volgens de Katholieke beginse
len, mogen wij hier geven de verzekering
aan onzen geëer'oiedigden Bisschop, mgr.
J. D. J. Aengenent
BELGIE.
OBSTRUCTIE IN DE KAMER.
Woelige zittingen.
In de Belgische Kamer is het Donder
dag erg woelig geweest bij het vaststellen
van de agenda voor de volgende week. Het
Vlaamsch-nationale Kamerlid Declercq, ge
steund door de socialisten, deed een beroep
op Van Cauwelaert en diens Vlaamsch-ka-
tholieke vrienden, opdat zij met hem bij de
regeering zouden aandringen op de behan
deling van de amnestievoorstellen voor het
reces, onmiddellijk na de behandeling der
begrootingen.
Van Cauwelaert zeide, dat. hij, als indie
ner van een amnestievoorstel, deze kwestie
zoo gauw mogelijk opgelost wilde zien maar
daar de oppositie van deze kwestie gebruik
wil maken om haar instructie door te voe
ren. kan hij zich met het voorstel der so
cialisten en der Vlaamsch-nationale groep
niet vereenigen.
Hierop volgde een rumoerige discussie.
Toen eindelijk met 98 tegen 67 stemmen
tot sluiting der agenda over do discussie
besloten was, deed zich bij het herhaald
verzoek van Declercq tot bespreking van
het amnestievraagstuk onmiddellijk na de
begrooting weer een incident voor. Er werd
hoofdelijke stemming gevraagd. 82 Katho
lieken en liberalen stemden voor, 76 socia
listen, Vlaamsch-nationalen en communis
ten tegen, terwijl 4 leden zich onthielden.
Eén der blanco-stemmers was Declercq, die
bij de verklaring van zijn onthouding consta
teerde, dat Van Cauwelaert van. zijn gezag
en zijn invloed gebruik maakte om de anti
democratische drijverijen der regeering te
steunen. Het blijkt meer en meer, riep De
clercq uit, dat voor Van Cauwelaert en zijn
volgelingen, de zware trekpaarden van het
Vlaamsch Belgicisme, het zetelen in het ge
zelschap der grootste Vlaamsch-haters van
het land in raden van beheer van finan-
cieele inrichtingen en het krijgen van aller
lei gunsten van meer belang schijnt te zijn,
dan de trouw aan het gegeven woord en
d© christelijke edelmoedigheid ten opzichte
van de Vlaamsche idealisten.
Deze woorden wekten op de katholieke
banken een storm van verontwaardiging.^Er
werd geroepen: schande, het is laf, Van
Caewelaert staat daarboven. Het tumult
hield verscheidene minuten aan. Eindelijk
slaagde Van Cauwelaert er in te verzekeren,
dat hij de mededeelingen van den juisten
tekst zou afwachten, alvorens de verkla
ring van Declercq te bestempelen zooals be
hoort.
Behalve deze incidenten, is er ook een
obstructie in de Kamer gaande door socia
listen en communisten.
De obstructie der socialisten heeft ten
doel te verhinderen, dat de militaire wets
ontwerpen aangenomen worden vóór het
reces.
Gistermiddag werd de behapdeling der
agenda hervat bij de stemming, waarvoor
Donderdagavond geen voldoende aantal
Kamerleden meer aanwezig was. Het betrof
een voorstel van een lid der meerderheid
om den spreektijd tot tien minuten te be
perken bij de behandeling der artikelen van
de begrooting voor de nationale verdediging
Nauwelijks was de stemming begonnen, of
alle socialisten, de vier leden der front
partij en de beid© communisten trokken
zich in de couloirs tyug. Bij hoofdelijke
stemming bleek, dat slechts 84 leden waren
overgebleven, d.i. dertien te weinig voor het
geldig doen zijn der stemming. De zitting
werd derhalve opgeheven.
FRANKRIJK.
Motie van vertrouwen.
Met groote meerderheid
aangenomen.
De Kamer heeft Vrijdagavond met groote
meerderheid haar vertrouwen in Poincaré
uitgesproken. Bij do stemming werd eerst
het socialistische voorstel, dat Poincaré het
vertrouwen weigert, verworpen met. 460 te
gen 120 stemmen. Het voorstel van de Links
Radicalen, waarbij vertrouwen in de Regee
ring werd uitgesproken, is daarentegen met
450 tegen 126 stemmen aangenomen. Het
groote politieke debat is hiermede beëin
digd.
RUSLAND.
TWINTIGMAAL DOODSTRAF
GEEISCHT.
In het Schachty-proces te Moskou.
De Duitschers kon men niet
pakken.
.X
Ia den loop van zijn requisitoir in het
Schachty-proces besprak do openbare aan
klager Krilenko ook de rol van de Duit-
sche beschuldigden. De beschuldiging te
gen den Duitschen monteur Maycr, wien
ten laste wordt gelegd, dat hij pakketten
voor de leden dar sabotage-organisatie
had overgebracht en ook~zelr aan de ver
nieling van een turbine zou hebben mede
gewerkt, liet Krilenko vallen. Hij moti
veerde dit met de ongeloofwaardigheid van
den Russischen beschuldigde Basjkin, die
de eenige was, die Mayer beschuldigd had.
De Duitsche monteur Badotieber, die
bekend had. schuldig te zijn aan 't uitdee-
len van omkoopingsgelden, werd docr Kri
lenko schuldig geacht, doch hij stelde ^or,
in dit geval van bestraffing af te zien, da:i
wel een voorwaardelijke stiaf op te loggen.
Tegen ingenieur Otto eischte Krilenko
een gevangenisstraf van zes tot twaalf
maanden, wegei s het overbrengen van
den bcfaamden brief, waarbij Krilenko
echter toegaf, dat dit delict niet bewezen
is, doch slechts waarschijnlijk door Otto is
gepleegd.
Tegen de Russische beschuldigden werd
in twintig gevallen de doodstraf, voor alle
anderen gevangenisstraffen, echter verre
weg de meeste voorwaardelijk geëischt.
Onder de beklaagden, tegen wie Krilenko
de doodstraf eischte, bevinden cr zich ver
scheidene, die op alle punten een beken
tenis hadden afgolegd.
In verband met de beschuldiging tegen
Karsawina, tegen wien de dood docr den
kogel werd geëischt, wees de openbare
aanklager er op, dat de Russische afdee-
ling der A. E. G. te Berlijn louter commer-
cieele doeleinden nastreefde, toen zij zich
op den afzet in het Donetzbckken toeleg
de, terwijl Parijs hoofdzakelijk door poli
tieke beweegredenen geleid is. In do Rus
sische afdecling van de A. E. G. werken
ongeveer twaalf Russische emigranten,
omtrent wier sympathieën de openbare
aanklager geen twijfel kon koesteren.
Bloimann, zoo zoide hij, heeft provisie
naar Charkof gezonden, doch de Sovjet
staat kent niet het. begrip „courtage",
doch slechts het begrip „steekpenningen".
De firma Knapp geloofde aan de oud-Rus
sische spreuk dat hij, die goed smeert, ook
wèl daarbij vaart en dat die spreuk nog
steeds opgaat. Do firma heeft slechts ver
pakte machines en ook defecte artikelen
naar Rusland gezonden, hetgeen de Rus
sische industrie schade heeft berokkend.
Een relatie tusschen de Duitsche firma's
en Parijs kon, aldus de openbare aankla
ger, reeds om redenen, voortvloeiende uit
de situatie op do wereldmarkt, niet be
staan.
De comm. partij en de oppositie.
Zinowjew, Kamenow c.L weer
toegelaten.
Gisteren is een besluit gepubliceerd van
het presidium van de centrale controle
commissie van de Communis;ischo Partij
in do Unie van Sovjetrepublieken tot we-
dertoelaling tot de partij van Zinowjew
Ivamenew, Jewdokimow, Lasjcwitsj on 34
vooraanstaande leden der oppositioneelo
groep-Trotzln.
Het besluit zegt, dat al deze personen
verklaringen hebben afgelegd, waarbij zij
erkennen dat zij principieele fouten heb
ben gemaakt en betuigen, dat zij het ver
band met de Trotzkiïsten hebben verbro
ken en deelneming aan de sectarische ac
tie der oppositio van Trotzki hebben ver
oordeeld en gestaakt en zich ten volle on
derwerpen aan de besluiten der Commu
nistische Partij der Unie en der Commu
nistische Internationale.
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Obstructie In de Belgische Kamer.
De eischen in het Schachty-procea ta
Moskou.
Bij de spoorwegramp bij Derlington In
Engeland zijn 11 vrouwen uit een klein
dorpje omgekomen. (Buitenl. Berichten, 2de
blad).
Een kruitdepot In Frankrijk In de lucht
gevlogen. (Telegrammen).
BINNENLAND.
Nadere bijzonderheden over de Bisschop
benoeming van Mgr. Aengenent (3de en 1ste
blad).
Zaak der Veendammer hypotheekbank
voor de Rechtbank. De eischen tegen de
verdachten. (Rochtzaken, 2de blad).
CHINA.
Was Tsjang Tso-Lin door zijn zoon
verraden?
Deze gaf op eigen gezag bevel
totden terugtocht.
Volgens een opzienbarend bericht uit
Peking aan de „Matin" zou Tsjang Tso-lin
verraden zijn door zijn eigen zoon, Tsjang
Hsoe-liang. Toen Tsjang Tso-lin naar
Mandsjoerije terugkeerde, gaf hij den chef
van zijn genrelane staf Jong Joe-ting en
zijn zoon opdracht, den strijd met allo
kracht voort te zetten.
Niettemin kregen de troepen order om
terug te trekken cn eerst eenige dagen la
ter vernam Tsjang van drie buitenlandsche
militaire attaché's, dat het bevel tot den.
terugtocht was gegeven door zijn eigen
zoon, die het daardoor den Zuidelijken
mogelijk maakte, Peking binnen te ruk
ken.
MEXICO.
Presidentsverkiezing in aantocht.
Verbod van dragen van wapens
ensluitingdercaf és.
In verband met de presidentsverkiezin
gen op Zondag a.s. is het burgers verbo
den revolvers bij zich te hebben en moe
ten de café's van 6 uur hedenavond tot
Maandagochtend gesloten blijven. Ondanks
het feit, dat de oud-president Obregon de
eenige enndidaat is, die voor do opvolging
van Calles is gesteld, neemt de regeering
uitgebreide voorzorgsmaatregelen om de
orde te bewaren.
DEZE FOTO IS GENOMEN TERSTOND NADAT DE BISSCHOPSBENOEMING
VAN MGR. AENGENENT WAS BEKEND GEWORDEN
Rechts van Z. Ex. den Internuntius, Mgr. Lorenzo Schioppa, die de tijding bracht, Z. D. H. Mgr.
J. D. J. Aengenent, links de Hoogeerw. Heer Praeses Mgr. H. J. M. Taskin, vicaris capitularis van
het Bisdom Haarlem. Verder rechts van Mgr Aengenent de Zeereerw. Professoren Nolet en
De Korte, links naast den Hoogeerw. Praeses de Zeereerw. Professoren Verhaar en Niekel (de
Professoren Groenen en Visser waren afwezig). Daarachter een groep der studenten
