BUITENLAND.
BINNENLAND.
19e Jaargang.
DONDERDAG 7 JUNI 1928
No. 5892
Do ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl| vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week 12.SO per kwartaal.
Bij ome Agenten 20 cant per week 12.60 per kwartaal.
Franco par post f2.95 per kwartaaL
Bet Geïlluatreerd Zondagsblad la voor de Abonné'a eer-
ltrijgbaar tegen betaling van 50 cl. per kwartaaL bij voor
uitbetaling. A fro n der lijk* nummers 5 et., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 et
Oit blad verschijnt eiken dag oitgezonderd Zon- en Feestdagen. D
Bureaux: RAPENBURG No. 10 LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 c POSTBUS No. II
rf
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT»
Gewone edvertentlën 3P cent per f e g dfc
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
a dubbele van het tarief berekend. 9
Klëfno advortentlên, van ten hoogste 80 woorden, waarïa
betrekkingen warden aangeboden of gevraagd, huur ea ve>
huur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
•V Sport-excessen.
Wij zijn geen tegenstanders van de
sport-beoefening volstrekt niet!
Sport-beoefening kan goed zijn voor het
lichaam, goed ook direct voor den geest;
sport-beoefening kan lichamelijke en gees
telijke voordeelen schenken.
Wat de geestelijke voordeelen betreft
wij citeeren hier uit een rede op den
jongsten Katholiekendag gehouden door
den heer A. A. van Nijnatten:
De goede sport n.l. kweekt kame
raadschap, ridderlijkheid en, wat vooral
van groote beteekenis is, het gevoel
voor orde en tucht.
Klaagt iedereen niet over de tuchte
loosheid onzer hedendaagsche jeugd?
Welnu, in de gymnastiekzaal, op het
sportveld .moeten onze deskundige lei
ders, die onze jeugd een warm hart toe
dragen, gereedstaan om onze jongens te
leeren gehoorzamen, te leeren wennen
aan de tucht, proefondervindelijk aan
te toonen, dat eendracht macht betee-
kent, dat het dikwijls noodig is om iets
te bereiken, dat de eigen wil wordt on
derdrukt en wordt opgeofferd voor een
algemeen doel, dat het zeer goed moge
lijk is, door oefening meester over zich
zelf te worden en dat zelf-overwinning
de hoogste menschelijke glorie is.
Maar dan vestigen we ook de aandacht
op het volgende citaat:
Het is onze dure en voornaamste
plicht onze Koomsche jeugd te bescher
men tegen de gevaren der neutrale
sport. Onze Koomsche jongens van de
sport enz. afzijdig houden gaat nu een
maal niet daarvoor is de drang er
heen tè sterk en bovendien zou het
ook niet wenschelijk zijn. Er blijft ons
dus niets anders over dan onze sport
te plaatsen onder bescherming van het
Kruis, het machtig wapen, ons geschon
ken door Onzen Christus-Koning, waar
mede wij eiken geestelijken vijand kun
nen verslaan.
De sport-beoefening behoort dus te
geschieden onder goede leiding.
E n bij de jeugd worde voorkomen of
onderdrukt een streven naar of een sym
pathie voor sport-excessen. (Als
wij spreken over de jeugd, willen wij
niet beweren, dat anderen, vaak overigens
bezadigde, menschen zich nooit aan een
dergelijke sympathie schuldig maken!)
In „Ons Eigen blad" geeft de schrijver
J. J. Doodkorte een ernstige waarschu
wing in verband hiermede. Hij herinnert
aan de taak, welke de onderwijzer ten
deze als opvoeder heeft te vervullen. En
vervolge dan:
Hij kan in 't besef van de groote
waarde der „motieven-cultuur" zich de
vraag stellen: welke beteekenis heeft
de Olympiade-apotheose met al wat er
zoo omheen zit voor de uitbreiding van
Jezus' heerschappij in hoofd en hart
van mijn kinderen, voor den triumf var
Jezus' Koningschap in hun zielen?
En als die beteekenis dan deze blijkt,
dat een wereld, die Jezus niet kent, of
niet erkent, met al de overweldigende
macht der moderne reclame, met al de
verlokkingen van uiterlijk schoon en
streelend zingenot, geest en hart, fan
tasie en zinnen, geestdrift en sympa
thie der jeugd zóózeer in beslag neemt
voor de cultuur van 't lichaam en de
sensatie van de sportkamp, dat de „din
gen die Hierboven zijn" teruggedrongen
worden in 'n steeds enger hoekje van 't
gedachte- en strevingsleven der jeugd.,
dan kan de onderwijzer-opvoeder zich
afvragen; hebben werkelijk de Olym
pische Spelen door hun waarde en kdL
rakter 't recht op zóóveel aandacht,
zóóveel sympathie, zóóveel meeleven
van de jeugd, dat hetgeen we altijd als
bet e e n e Noodzakelijke leerden ken
nen en waardeeren practise h zelfs
niet meer 't meest Noodzakelijke
blijkt?
Natuurlijk geldt wat hier gezegd wordt
nog meer voor de ouders.
In vele zaken is onze waardeering, onze
baarde-bepaling schots en scheef getrok
ken.
Maar heel erg is dat in de sport-waar-
deering. Men schijnt er feitelijk velen
aan te moeten herinneren, dat een mensch
2lch nóg verdienstelijker kan maken, dan
door het maken van een punt in een wed
strijd; dat er voor ons, menschen, be
langrijker gebeurtenissen zijn in de we
reld, dan voetbal-wedstrijden!
Onze cultuur is toch niet zóó arm!
En de beschaving van een katholiek
móet veel rijker zijn!
VOLKENBOND.
DE VOLKENBONDSRAAD BIJEEN.
Het Poolsch-Litausch geschil.
Geen resultaat.
De Volkenbondsraad heeft gisteren tal
van uren beraadslaagd over de Poclsch-
Litausche aangelegenheid, doch kon niet
ve%l anders doen dan vaststellen dat de
besprekingen tusschen Polen en Litauen
om tot een herstel van eenigszins normale
betrekkingen te komen thans zes maan
den na het hoopvolle raadsbesluit van De
cember nog slechts heel weinig vooruit
gang hebben opgeleverd.
Minister Beelierls constateerde dit spij
tig in zijn rapport over den stand der on
derhandelingen en Chamberlain en Paul
.Boncour hebben in nog heel wat scher
per bewoordingen Woldemaras de les ge
lezen, dat deze toestand niet lang meer
zoo kon voortduren.
Voor Woldemaras was het geen aange
name dag. Van niemand kreeg hij steun,
ook niet van de Duitsckers en de raads
leden gaven hedennamiddag bij de stem
mingen blijk, dat zij eigenlijk allen Wolde
maras als den hoofdschuldige beschouwen,
dat onze minister geen gunstiger rapport
kon uitbrengen.
Dat Woldemaras daardoor ontstemd
was, is begrijpelijk en ook tegenover onzen
minister was hij minder welwillend dan in
December. Woldemaras scheen het vooral
niet goed te kunnen verkroppen, dat mi
nister Beelaerts aan. bet slot van zijn rap
port in vrij onverholen woorden zijn mis
noegen geuit had over de nieuwste uit
tarting van Woldemaras aan Polen n.l.
het vermelden in de grondwet van Li
tauen. dat Wilna de hoofdstad van Li
tauen is.
Toen minister Beelaerts in het verloop
zijner tweede rede speciaal een beroep op
Woldemaras deed om te zorgen, dat in
September belangrijke vooruitgang zal zijn
te melden, antwoordde Woldemaras on
middellijk scherp, dat onze minster toch
zeker wel bedoeld had die aansporing ook
tot Zaleski te richten en niet alleen tot
Litauen.
Intusschen schijnt, hoe jammer het ook
is, dat de rechtstreeksche besprekingen
tusschen Polen en Litauen nog geen be
tere resultaten hebben bereikt, het groote
succes van de December-zitting van den
volkenbondsraad toch nog steeds onver
zwakt te blijven bestaan. Het oorlogsge
vaar is en blijft afgewend. In deze overtui
ging kon ook de Volkenbondsraad gister
middag er mede genoegen nemen, deze
aangelegenheid eenvoudig weder op de
agenda der Septemberzitting te plaatsen,
minister Beelaerts uitnoodigend, dan op
nieuw een rapport aan den raad uit te
brengen over den stand der onderhandelin
gen.
Jhr. Bedaerts v. B!ck!aiid
Laat ons hopen, dat hét rapport van
onzen minister, die voorloopig in dezen
slechts een geheel lijdelijke rol te vervul
len heeft, totdat beide partijen een beroep
op zijn medewerking zullen gedaan heb
ben, alsdan hoopvoller zal kunnen zijn.
De St. Gotthard-affaire.
De von-:enbondsraad heeft gistermiddag
een geheime bijeenkomst gehouden van
ruim drie uren, ter besprekingn van het
rapport der raadscommisise van drie (mi
nister Beelaerts van Blokland, minister
Procope en Villegas), over 't mitrailleurs
incident bij St. Gotthard.
De besprekingen leidden nog niet tot
een eenstemmig aangenomen resultaat en
zullen vandaag opnieuw in geheime zit
ting bijeenkomst worden voortgezet.
Intusschen uitten verschillende raadsle
den het vertrouwen, dat het mogelijk zal
zijn deze aangelegenheid hedenmiddag in
openbare raadsvergadering tot een goed
einde te brengen.
De Volkenbondsraad zal trachten in
een resolutie eenige stellige conekisies
neer te schrijven over de uitkomsten, waar
toe het onderzoek der raadscommissie ge
leid heeft. Bovendien zal het noodig zijn
in het rapport van de commissie over de
conservatoire bevoegdheden van den pre
sident van den volken bondsraad in het
tijdvak tusschen twee'raadszittingen eeni
ge verscherpingen aan te brengen, die een
uitbreiding van de bevoegdheden zullen
ten gevolge hebben. Op dezen grondslag
hoopt men tot overeenstemming te komen.
De radiouitzending van den Volkenbond.
De rede van minister
Beelaerts.
De vierde proefzending van den Volken
bond uit Kootwijk naar Oost- en West-In-
dië is gisteren eenigszins een teleurstel
ling geworden, doordat de leden van den
Volkenbondsraad, die persoonlijk had
den willen spreken, daarin verhinderd
werden door de noodzakelijkheid van een
geheime raadsbijeenkomst over het mi
trailleurs-incident.
In plaats van minister Beelaerts las
een Nederlandsehe ambtenaar diens rede
voor. Daarin zeide de minister o.a.
„Ik acht het een verheugend verschijn
sel dat Nederlandsehe techniek en ener
gie in dienst zijn gesteld van den Volken
bond, tot welks ontwikkeling Nederland
naar vermogen bijdraagt. Tevens wensch
ik de hoop uit te spreken, dat deze uit
zendingen er toe zullen bijdragen in Oost
en West de belangstelling voor het werk
van Genève te vermeerderen. Een belang
stelling, die de arbeid van den Volken
bond ook in overzeesche de el en van Ne
derland ten volle ^rdient. Immers niet
alleen dat men ook aldaar bij het be
houd van den' vrede door den Volken
bond ten nauwste is betrokken, maar ook
bij de meer technische werkzaamheden
van den Volkenbond hebben Nederland
sehe overzeesche gebieden steeds stijgend
belang, in dit verband moge ik slechts
wijzen op de economische conferentie, op
de arbeidskwesties, op de bestrijding van
het opiummisbruik en het gezondheidswe
zen, waarvoor te Singapcjre een speciaal
bureau opgericht werd, en waaraan ook
Indië op krachtige wijze medewerking ver
leende."
Portugal wenscht geen V.B.-leening meer.
Naar uit Lissabon gemeld wordt, deelt
de Portugeesche regeering officieel mede,
dat zij het secretariaat-generaal van den
Volkenbond er van in kennis gesteld heeft,
dat Portugal geen belang meer heeft bij
het uitgeven van een leening onder auspi
ciën van den Volkenbond, daar de door
den Volkenbond voorgestelde controle-
voorwaarden voor Portugal te ver gaan.
RUSLAND.
Russische toestanden.
De correspondent van de Moskousche
„Prawda" te Charkof, meldt aan zijn blad,
dat er den laatsten tijd steeds meer pro
testen komen van de zijde der verschillen
de industrieele ondernemingen in de
Oekraïne tegen de nooit ophoudende in
specties van allerlei controle-commissie^'.
Deze bezoeken zijn zoo talrijk, dat zij den
normalen arbeid belemmeren, daar elke
commissie bovendien weer andere aanwij
zingen geeft.
Een locomotief-fabriek te Charkof is
bijvl het laatste halfjaar bezocht door ver
tegenwoordigers van negen verschillende
organisaties, die in totaal 23 maal een in
spectietocht door de gebouwen hebben ge
maakt. Nog fraaier was het geval op "de
mijnonderneming Boedjonny, waar een in
specteur zich aanmeldde die van het be
drijf niet de minste notie kon hebben, daar
hij aan 5t staatsbureau voor de archieven
verbonden was en dus vermoedelijk wel
beter als archivaris zou kunnen optreden.
Voorts wordt nog verhaald, dat de
Dzerzjinsky-fabriek in korten tijd „ver
eerd" is met het bezoek van 288 inspectie
commissies, die alle verschillende bureaux
en organisaties vertegenwoordigen. En die
het natuurlijk onderling allesbehalve eens
waren omtrent de arbeidsmethoden, vei
ligheidsmaatregelen enz.
CHINA.
DE CHINEESCHE WARWINKEL.
Tsjang nog in leven?
Naar uit Moekden wordt gemeld, is de
zoon van Tsjang Tso Lin alclaar aangeko
men. Hij begaf zich naar het ziekbed zijns
vaders.
Volgens een bericht van den Moekden-
correspondent van de „Asahi" zou Tsjang
Tsolin reeds overleden zijn. Hij meldt ver
der, dat niemand, die in het paleis van
Tsjang is geweest, het weer mag verlaten
en dat groote hoeveelheden reukwater naar
binnen worden gebracht.
De Noordel ij ken nemen al
het rollend materieel mede.
De Noordelijke troepen, die naar Mand-
sjoerij-e terugtrekken, nemen niet slechts al
het rollend materieel mede van de spoor
wegen van Peking naar Moekden, doch ook
een groote hoeveelheid materieel van do
andere spoorwegen in Noord-China, waar
door het verkeer wordt ontwricht.
MEXICO.
DE KERKVERVOLGING.
Vrede tusschen Kerk en Staat?
Te mooi om waar tezijn.
De „World" meldt, dat de vrede tus
schen Kerk en Staat in Mexico definitief
geregeld is.
Men verwacht, dat het Vaticaan de re
geling binnen enkele dagen bevestigt.
Volgens het tusschen de Kerk en
Mexico bereikte accoord, waarvan de
„World" melding maakt, zullen de Mexi
canen hun gewone godsdienstige praktijken
kunnen hervatten. De kerken zullen wNeer
geopend worden en de priesters zullen hun
bediening weer uitoefenen, en de Sacra
menten zullen openlijk worden toegediend.
TWEEDE KAMER.
Wijziging Pensioenwet
Nog een dag is gepraat over het wets
ontwerp tot wijziging der Pensioenwet
1922. Maar zonder resultaat.
Zonder hoofdelijke stemming is de wel
aangenomen, maar gelukwenschen werden
den bewindsman niet aangeboden. Nie
mand in de Kamer voelde daaraan be
hoefte, nadat men twee dagen tevergeefs
gestreden had tegen onverzettelijkheid
van Minister De Geer om ook maar een
enkele verbetering in de wet aan te bren
gen buiten hetgeen hij had voorgesteld.
Thans is na een wijziging van de begroo
ting van Nederlandsch-Indië voor 1928 de
Dienstplicht aan de orde.
JAARVERGADERING
ST. WILLIBRORDUS.
Ned. Bond van Katholieke Radio-
Vereenigingeh.
Do Zaterdag gehouden vergadering van
bovengenoemden Bond, werd geleid door
den Voorzitter, den heer G. W. Kamp-
schoër en getuigde van een opgewekt
bondsleven, waarbij het unaniem streven
voorzat den bond sterk te maken in het
belang van den K. R. O.
Door den voorzitter werd mededeeling
gedaan, dat het bestuur van den K. R. O.
goed gevonden had nog twee leden van het
bondsbestuur in hun midden op te nemen,
zoodat thans met den lieer Kampschoër
drie leden van den bond zitting hebben
in het bestuur van den K. R. O.
De contributie voor den bond werd vast
gesteld op 5 cent per lid. Op de vergade
ring was het voornaamste punt de rege
ling van de propaganda-actie en de ad
ministratie. Een conceptregeling werd
door het bondsbestuur ingediend, en ge
vraagd om advies aan de leden van den
bond ter definitieve vaststelling van een
algemeen en uniform werkprogramma.
Wat de propaganda-actie betreft liepen
de inzichten nogal tamelijk uiteen, omdat
de volksaard en de levensomstandighe
den voor verschillende provincies verschil
lend zijn. Dit zal dan ook voor de ver
schillende defelen van ons land, verschil
lend moeten worden vastgesteld.
Bijzondere hulde werd gebracht aan de
federatie der Limburgsche Radio-vereeni-
gingen, die schitterend werk verrichtten.
Besloten werd ter gelegenheid van den
jaarlijk^chen plechtigen Omgang in Den
Bosch op 15 Juli a.s. onder de auspicieën
van den bond een groot K.R.O. congres
te houden. Besloten werd ook om toe te
treden tot het Rotale-reisbureau. Met ver
ontwaardiging werd kennis genomen van
de verschillende pogingen die in het werk
werden gesteld om den K.R.O. in zend
tijd enz. te bcnadeelen, en met het oog op
maatregelen, die misschien zouden geno
men worden, waardoor de K. R. O. in zijn
werkzaamheid zou worden belet, word een
motie samengesteld als volgt, welke ook
ter kennismaking aan den Minister van
Waterstaat werd toegezonden. Zij luidt
als volgt:
„De Nederlandsehe Bond van Katho
lieke Radio-Vereenigingen, te 's Herto
genbosch vergaderd op 2 Juni j.l., verte
genwoordigd 52 onderafdeelingen, min
stens drie vierde uitmakend van alle Ka
tholieke luisteraars, en overtuigd te spre
ken ook namens de overige Katholieke
luisteraars niet in den Bond georgani
seerd, doch eveneens aajigesloten bij den
K. R. O., vasthoudend aan het ideaal van
den vrijen en autonomen radio-omroep
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Het Poolsch-Litausche conflict en do
St.-Gotthard-affaire in den Volkenbonds
raad. Een radio-uitzending via Kootwijk.
Volgens een ttericht van een Ameri-
kaansch blad zou de vrede tusschen Kerk
cn Staat in Mexico hersteld zijn.
De berichten omtrent opgevangen
draacllooze seinen van de „Italia" houden
aan. Volgens een telegram zou Nobile op
Petermann-land bij Frans Jozefland ge
daald zijn. (Luchtv., 2e blad en Tele
grammen).
BINNENLAND
Jaarvergadering van den Bond van Ka
tholieke Radio-Vereenigingen (lste blad).
De Olympische spelen Argentinië—
Egypte 6O (2de blad).
voor geheel het Nederlandsehe Volk:
1. Stelt vast: dat evenals bij de school,
verscliil van levensbeschouwing voert tot
onderscheiden organisatie dor luisteraars
en onderscheiden samenstelling der pro
gramma's.
2. Eischt, dat de Overheid de organi
satie der luisteraars, zooals deze langs or-
ganisatorischen weg uit het maatschap
pelijk leven opkwam, erkenne, en dat hare
bemoeiing zich tot het strikt noodzake
lijke beperke.
3. Eischt, dat aan de Katholieke orga
nisatie, vertegenwoordigd in den K.R.O.,
naar evenredigheid één derde gedeelte van
den beschikbaren zendtijd, zoowel in Ne-
dorland als naar Indië worde afgestaan
en dat alle ambtelijke willekeur worde
vermeden.
4. Erkent, dat zoo mogelijk gestreefd
moet worden naar federatieve samen
werking, echter onder gezamenlijke en
evenredige leiding en verwerut iederer»
dwang, welke van welke zijde ook zou
kunnen worden uitgeoefend om te komen
tot een kunstmatige eenheid, welke het
eigen karakter van den Katholieken om
roep in gevaar zou brengen.
Het Bestuur van den Noderland-
schen Bond van Katholieke Radio
Vereenigingen.
Als laatste punt van de agenda, werd
het voorstel van den Voorzitter behan
deld om de rondvraag af te schaffen, en
daarvoor in de plaats te stellen, een
schriftelijke indiening van vragen en ver
langens.
Na eenige discussie werd dit met meer
derheid van stemmen aangenomen, en
kwam men overeen voor 'n jaar den proef
hiervan te nemen.
Te half acht sloot de Voorzitter do ver
gadering, welke op de aangenaamste wijze
verliep en een duidelijk bewijs was, dat
bij allen zonder onderscheid de vaste wil
voorzat om door eendrachtig samenwer
ken den K. R. O. te maken tot een instel
ling, die aan alle billijke eischen van ons
Katholiek volk voldoe^.
R. K. WERKLIEDENVERBOND.
De Verbondsvergadering.
Gisteren werd de Verbondsvergadering
van het li. K. Werkliedenverbond in „Park
zicht" te Amsterdam voortgezet.
Bij de heropening deelde de voorzitter,
de heer A. C. de Bruijn, mede, dat als
plaatsvervangende leden in den Hoogen
Raad van Arbeid gekozen waren de heeren
J. Andriessen, H. Brouwer, J. Th. Nijkamp
en A. A. van Hamersveld.
Nadat bij de behandeling van het jaar
verslag enkele aanwezigen opmerkingen
hadden gemaakt, die naar tevredenheid
door den voorzitter werden beantwoord,
werd dit verslag met algemecno stemmen
goedgekeurd. Daarna werd ook het finan
cieel verslag goedgekeurd.
Goedgekeurd werden de jaarverslagen
van Herwonnen Levenskracht" en van heb
Sanatorium „Berg en Bosch".
De voorzitter, de heer A. C. de Bruijn,
werd bij acclamatie herbenoemd.
In behandeling kwam daarop een voor
stel van het bestuur van Herwonnen Le
venskracht tot wijziging van artikel 24 van
het huishoudelijk reglement dier instelling.
Het praeadvies van het hoofdbestuur op
dit voorstel betoogde, dat het voorstel een
formcele organisatie met kring-vergaderin
gen en een centralen raad beoogt en de
eerste stap beteekent op den weg naar
een totalen ombouw van Herwonnen Le
venskracht; waaromtrent bij de statuten
wijziging nog besloten werd, dat de instel
ling gedragen moest blijven door de bon
den.
Het voorstel en het praeadvies werden
van verschillende zijden toegelicht.
Het gevolg van een en nader was dat
het bestuur van Herwonnen Levenskracht
zijn voorstel introk.
Het bestuur van Herwonnen Levens
kracht werd daarna samengesteld uit de
volgende heeren: P. J. S. Serrarens, L. H.
van Rooijen, J. Th. van der Laan, J. Th.
Nijkamp en J. A. Zwart.
