BUITENLAND.
DE „CITTA Dl MILANO" ZOEKT
VERGEEFS
BINNENLAND
19e Jaargang.
WOENSDAG 30 MEI 1928
No. 5885
iM
ba ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
^oor Leiden 19 cent per week 12.50 per kwart&aL
Bij onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal.
Franco per post 12.95 per kwartaal.
Bet Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné!s ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct,, met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijn* eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 s,; POSTBUS No. 11
tra
n
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT»
Gewons a d *»r tn 11 n 3C* een» por
Voor Ingezonden Mede deelingen wordt het -
s dubbele ran het tarief berekend. a«
Kleins edeertentlën, ran ten hoogste 80 woorden, tritam
betrekkingen winden aangeboden of gevraagd, huur en ve>
huur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
Verslagen-lectuur
In deze dagen worden te Maastricht
ele redevoeringen gehouden.
Als wij van alle een groot verslag plaat
ten zou onze courant veel grooter zijn
l.wellicht ongelezen worden gelaten.
Van vele redevoeringen, in secties en op
levenvergaderingen gehouden, moeten wij
'olstaan met een korte vermelding. De
neer belangstellende lezer vindt ze later
;eheel opgenomen in het Verslagboek, het-
relk na ie deren Algemeenen Katholieken-
lag verschijnt.. Van andere redevoeringen
- die op de algemeene vergaderingen zijn
jehouden plaatsen wij een uitgebreider
lersiag.
En nu legge men deze verslagen niet ter
jjde, omdat de lezing eenige inspanning
-•raagt. I
Wij durven bijzondere belangstelling
rragen voor wat gisteravond prof. Aenge-
jent heeft gezegd over de politek. Over
jcel wat rond-sluipende misvattingen heeft
lij een zoo klaar mogelijk licht geworpen
?n heel wat akelige vooroordeelen heeft hij
teruggedrongen van het Katholiek terrein.
Wie nu 'ns wil zien in diep licht wat eigen
lijk de politiek is, hij zette zich voor de le
zing van het verslag der redevoering van
den Warmondschen hoogleeraar in dit
nummer.
En wij trekken ook gaarne de speciale
aandacht op de frissche gedachten, die de
bekende sociale en politieke leider Henri
Hermans gistermiddag heeft uitgesproken
betreffende het wezen en de taak van
bet Katholieke gezin, 't Is weer heel an
dere lectuur; men zou misschien kunnen
/eggen, dat de eerstbedoelde rede ons
leert, de tweede ons verwarmt. Maar beide
ontwikkelen verstand en gemoed in de
richting van het Katholiek denken en voe
len; beiden ontwikkelen ons. Verwarmend
het Katholiek voelen is ook de bezielende
uiteenzetting van de Katholieke broeder-
schaps-idee, gegeven door dr. Deckers.
In de verslagen hebben wij om het le
zen vruchtbaarder te doen zijn eenige ver
deeling aangebracht.
Verslagen-lectuur kan nuttig zijn is
in dit geval, naar onze overtuiging, beslist
nuttig voor velen.
JOEGO-SLAViE.
ANTI-ITALIAANSCHE RELLETJES TE
BELGRADO.
Botsing met studenten.
Verscheidene ernstig
gewonden.
Ka de anti-Italiaansche manifes
tatie op Pinksten-Maandag "te Bel
grado, welke spoedig door de politie
verstrooid werd, kwam het in de late
nacht-uren opnieuw tot betoogingen. Naar
het onlangs door den koning geschonken
studentenhuis terugkeerende studenten kwa
men met de politie in botsing. De studen
ten vluchtten in hun clubgebouw, achter
volgd door de politie, waarna een formeel
gevecht met blanke wapens ontstond. Hier
bij werden 113 studenten ernstig en 26
licht-gewond. De studenten trokken zich
naar de eerste verdieping van het huis te
rug, waarop de politie zich op straat begaf.
Hierop vielen de studenten de politie en de
intusschen gearriveerde gendarmerie uit de
eerste verdieping aan. Met allerlei voorwer
pen werd naar de politie gegooid. De gen
darmerie antwoordde met een steenen
bombardement en vernielde alle vensters
van het studentenhuis. De studenten
schreeuwden: „Moordenaars van de jeugd.
Slaven van Mussolini. Jullie bent konings
moordenaars!"
In politieke kringen heerscht groote op
winding over deze gebeurtenis. De studen
ten zijn voornemens zich heden persoonlijk
bij den koning te beklagen en dreigen met
het verlaten van de universiteit en het stu
dentenhuis indien him geen genoegdoening
wordt gegeven.
Tegendemonstraties.
Kaar uit Milaan wordt gemeld, hebben
de carabinieri in den afgeloopen nacht een
groep studenten kunnen uiteendrijven, die
trachtten, met auto's voor het Joego-Sla-
vische consulaat te demonstreeren. Twee
carabinieri werden daarbij licht
LITAUEN.
Nieuwe Litausche Grondwet.
Wil na hoofdstad.
De president der Litausche republiek,
Smetona, heeft de nieuwe grondwet afge
kondigd, die onmiddellijk van kracht wordt
Krcahtens deze nieuwe constiuite wordt
de staatspresident voor den duur van vijf
jaar gekozen. De leden van het kabinet zijn
collectief verantwoordelijk tegenover het
parlement. Zij zijn yerplicht af te treden,
indien drie-vijfde van alle parlements
leden hun stem aan een motie van wan
trouwen in de regeling hebben gegeven.
De hoofdstad van de Litausche staat is
Wilna, terwijl slechts krachtens een spe
ciale wet een andere plaats als voorloopige
hoofdstad kan worden aangewezen.
Hot parlement wordt volgens het sys-
teem der evenredige vertegenwoordiging in
geheime stemming bij algemeen, direct kies
recht gekozen. De kiezers moeten hun 2 Je,
de candidaten voor het parlement hun 30e
levensjaar hebben bereikt.
Ten behoeve van de codificatie der wet
geving en het ontwerpen van nieuwe wets
ontwerpen wordt een raad van state inge
steld.
RUSLAND.
Moskou blijft economische complotten
ontdekken.
Uit Moskou wordt gemeld, dat de ont
dekking van verscheidene ernstige geval
len vvan economische sabotage in Wit-Rus-
land. de Oekraïne, Transkaukasië en in
verschillende steden van centraal Rus
land, het noodzakelijk maken de cam
pagne voor de zuivering v,an de administra
tie en economische leiding te versterken.
Zoo zijn dezer dagen weer verscheidene
autoriteiten van de Doenoegol-kolentrust
ontslagen, terwijl zestig employe's zijn ge
arresteerd. Te Smolensk zijn 35 autoritei
ten gearresteerd, beschuldigd van economi
sche contra-revolutie. Vijf anderen werden
ip arrest gesteld, omdat zij verantwoorde
lijk gesteld worden voor de financieeJe
moeilijkheden van de Kaloega-textiel-
trust; 30 employ's zijn hier ontslagen. Uit
verschillende plaatsen, o.a. Leningrad en
Novo Rossisk. worden gelijke gevallen ge
meld.
In de Oekraïne en in £iberië zijn vele
personen gearresteerd wegens sabotage
van de bouwplannen der Sovjets. In som
mige gevallen zijn, naar verklaard wor«r.
huizen van twee verdiepingen gebouwd,
waarin geen trappen te bespeuren waren.
De Sovjet-pers meldt, dat de actie van
het volk tegen de fabrieks- en dorpsrappor
teurs (personen, die in fabrieken en dorpen
hun mede-arbeiders en -dorpelingen bespi-
onneeren en van hun „ontdekkingen" rap
port aan de autoriteiten uitbrengen) steeds
grooter omvang aanneemt, en dat velen
van deze communisten mishandeld en ge
dood zijn. Door koelaki werden eenigen tijd
geleden in de provincies Moskou, Lenin
grad, Koersk en in de Krim verscheidene
dezer rapporters vermoord. Als zij niet be
ter worden beschermd, zoo zegt de pers,
zal het moeilijk zijn dit „prachtige leger"
op de vereisehte sterkte te houden.
CHINA.
Neutrale zone In het Chineesche
gevechtsterrein.
Volgens te Sjanghai ontvangen berich
ten hebben de troepen van Feng Joe-Sjang
Hotsjing veroverd, doch werden zij weer
door de troepen van Soen Tsjoean-Fang
uit de stad verdreven.
De Japanners hebben niet alleen een
neutrale zone geproclameerd tot op zeven
mijn van Tsmgtau, waaruit zoowel zuide
lijken als noordelijken verwijderd moeten
blijven, doch ook den bevelhebber van het
C'hiueesche eskader doen weten, dat geen
gevechten geleverd mogen worden op min
der dan 100 K.M. afstand van Tsingtau,
Tsjefoe, Taihoe en Tsjingwangtau.
Een inval in Korea.
Naar uit Tokio gemeld wordt, werden bij
een inval van Mandsjoerijsche benden in
het grensgebied van Korea, volgens mede-
deeling van liet Japansche ministerie van
oorlog een Japansch officier en verscheide
ne soldaten weggevoerd. Een Japansch ba
taljon is ter voorkoming van verdere inci
denten naar het betrokken gebied gezon
den Door de Chineesche autoriteiten wer
den onmiddellijk stappen tot invrijheids-
st oiling van de weggevoerde Japanners ge
daan.
Volgens een later bericht zijn de Japan
sche troepen met de bandieten slaags ge
raakt, die met achterlating van zes dooden
het veld moesten ruimen.
MEXICO.
ONTHULl.OJGEN OVER DE
KERKVERVOLGING.
Barbaarsche toestanden, door een socialist
verhaald.
De anti-godsdienst-terreur
door hem bevestigd.
Naar de „Osservatore Romano" meldt,
heeft een Poolscli socialist, Melchior Wan-
kowicz, een boek geschreven, dat tot titel
draagt: „In de Mexicaansche kerken" en
door „Roj" te Warschau is uitgegeven.
De Poolsclie socialist, die journalist van
beroep is, blijkt in Mexico met de. grootste
sympathie ontvangen te zijn, waardoor na
tuurlijk zijn relaas over Mexico nog aan be-
teekenis wint.
Wanlcowicz deelt mede, dat een zooge
naamde „haciendero" uit Yucatan hem op
de vraag, waarom hij toch contributie aan
de „Crom", de communistische organisatie,
waarop Calles' macht steunt, betaalde, ant
woordde: wijl anders mijn „haciënda" een
voudig in brand gestoken zou worden.
Waarom hij dan geen bewakers aanstel
de? vroeg de socialist. Wijl deze eveneens
tot de „Crom" behooren, werd hem geant
woord.
Een ander geval betreft een Engelsclie
dame, miss Evans 'geheeten. Deze had eeni
ge arbeiders op haar landgoed, die tot de
„C'rom" behoorden, ontslagen, waarop het
huis der dame eenvoudig in brand gestoken
werd. Zij zelf werd gevangen genomen en
aan den staart, van een wild paard gebon
den, waarna dit geweldig werd opgehitst
en de wildernis ingejaagd. Aan het slot
van de razende renpartij bleef er van de
ongelukkige vrouw slechts een bloederige
massa over.
Wat de kerkvervolging betreft, vertelt
de Poolsclie socialist het volgende:
In Februari 1926 stelde zich aan den
aartsbisschop van Mexico een journalist
voor, die, naar men later vernam, door de
regeering was gestuurd.
De aartso:sschop wist, dat deze journa
list zich tot nu toe nooit vijandig tegen de
Kerk en den godsdienst had uitgelaten en
daarom stond de prelaat hem zonder aar
zelen een interview toe.
De persman vroeg dan den aartsbis
schop, wat zijn meening was omtrent de
artikelen der Mexicaansche grondwet be
treffende de kerkelijke kwesties, waarop
de aartsbisschop antwoordde, dat deze
wetsartikelen strij w aren met de wetten
der Kerk en hoogst onrechtvaardig.
Twee dagen na dit interview bracht do
„Universul", het*grootste blad van Mexi
co, dit onderhoud, ten zeerste verwrongen
en met leugenachtige phrasen doorweven.
In Mexico bestaat artikel 130, volgens
hetwelk het aan iederen priester streng
verboden is, zich over wettelijke maatrege
len uit te laten.
Toen de aartsbisschop bij het blad om
rectificatie verzocht van de onjuiste pas
sages, werd de betreffende journalist met
ontslag bedreigd, als hij den aartsbisschop
niet van zijn verlangen wist af te brengen.
De journalist smeekte den aartsbisschop
toen op de knieën om vergeving, die hij ook
ontving, doch de kerkvorst wilde geen voor
de Kerk ongunstige verklaringen afleggen.
Opnieuw nu echter schoof de journalist, in
zijn blad den aartsbisschop een onjuiste
verklaring in de schoenen.
Calles liet den prelaat voor het gerecht
brengen, doch dit kon niets strafbaars te
gen hem vinden. Toen barstte alle woede
van Calles los en hij beval, dat alle buiten-
landsche priesters uit het land zouden ge
zet worden, en dat de Mexicaansche gees
telijken zich op bijzondere lijsten zouden
laten inschrijven, de kerkelijke goederen
zouden worden geregistreerd en het wet
boek van strafrecht zou worden herzien,
waarbij strenge straffen ook tegen alle Ka
tholieke bladen bedreigd werden, ingeval
zij met de geestelijkheid syinpathiseeren.
Wankowiez had ook een onderhoud met
den Mexicaanschen minister van binnen-
landsche zaken, Teejda, waarbij hij de
vraag stelde, hoeveel Katholieke priesters
dan eigenlijk in Mpxico mochten verblijven.
„A's het van mij afhing, geer. enkele!"
luidde het antwoord.
De Poolsclie journalist zag bij het begin
der vervolging op zekeren dag bij de graf
kelders van het klooster „El Carmen" een
hoop beenderen liggen. Toen hij informeer
de, waar deze vandaan kwamen, kreeg hij
ten antwoord, dat de regeering hier naar
schatten had gezocht en dat de soldaten de
lijkkisten hadden opengebroken en de lij
ken, na ze van hun sieraden te hebben be
roofd, eenvoudig óp de straat hadden ge
worpen.
GERINGE REDDINGSKANSEN VOOR NOBILE
GROOTE GEVAREN VOOR HULPEXPEDITIES
Een draadloos telegram van de „Citta
di Milano" is opgevangen, waarin wordt
gemeld dat het schip tot dusver nog geen
spoor van de „Italia" heeft gevonden. Het
baant zich met de grootste moeite een weg
door het ijs.
Het schip zet koers naar het Oosten, ten
einde zoo mogelijk de Moggelbaai en ver
volgens de Wijde Bocht in het Westen van
Nieuw-Friesland te bereiken. In de Mag-
dalena-bocht heeft de kapitein een jager
aan boord genomen, dien men toevallig ge
waar werd en die goed met de plaatselijke
toestanden bekend is en bij de verdere na
sporingen assistentie zal verleenen. Mocht
men aan de Noordkust eenig spoor van de
„Italia" ontdekken, dan zullen onmiddel
lijk een afdeeling Alpenjagers en leden van
de Italiaansche Alpenclub aan wal worden
gezet, ten einde de nasporingen aan land
voort te zetten.
Noodsignalen opgevangen?
Zooals reeds kort gemeld, liep het ge
rucht, dat de „Italia"'op het eiland Am
sterdam, hetwelk op 80 gr. X.B. en 10 gr.
W. L. gelegen is, een noodlanding zou heb
ben verricht en thans in het ijs vastgevro
ren zou zitten. Nader wordt in verband
hiermede gemeld, dat de kotter „Indus-
ces", die zich in de nabijheid van genoemd
eiland op de robbenvangst bevindt, zich
met de „Cittta di Marano" draadloos in
verbinding zou hebben gesteld en medege
deeld, Zaterdagavond 10 uur verminkte
radiosignalen, afkomstig van een noodzen-
der te hebben ongevangen. De draadlooze
installatie van den kotter geraakte, even
wel zelf onmiddellijk na het opvangen deb
verminkte seinen defect, ten gevolge van
den hevigen storm, zoodat het eerst thans
mogelijk was, mededeeling aan de „Citta
di Milano" te doen.
De noodzender van de „Italia" is slechts
op korten afstand te hooren, zoodat indien
de opgevangen signalen inderdaad van het
luchtschip zijn geweest, aangenomen zou
kunnen worden, dat. Nobile in het Noorde
lijk deel van .Spitsbergen is geland. Overi
gens beweert ook een tweede robbenvan-
ger, die zich ten Oosten van Spitsbergen
bevindt, noodsignalen te hebben gehoord.
Waar bleef de radio van Nobile?
Naar gemeld wordt kan de radio-zend-
installatie van Nobile nog minstens 4 uur
na het onklaar raken der stroomvoorzie
ning telegrammen uitzenden door middel
van accu's. Ook was een installatie aan
boord voor het geval de eerste zender de-
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Anti-Italiaansche relletjes te Belgrado.
Nieuwe economische complotten in Rus
land.
Onthullingen van een Poolschen socialist
over de kerkvervolging in Mexico.
De „Italia" nog steeds zosk. Geringe
kans op redding. (2e blad en Tel «gram
men).
Tijdens de Pinksterdag zijn in Frankrijk
bij verkeersongevallen 22 personen gedood
en 96 gewond. (Buitenl. Berichten 2de blad)
BINNENLAND.
De vierde Ncderlantische Katholieken
dag te Maastricht. De Bisschoppen, het
eerc-comité en het hoofdbestuur door het
Gemeentebestuur een luisterrijke officieele
ontvangst bereid. Treffende huldiging door
de Katholieke jeugd. Tweede algemeene
vergadering.
Twee autobussen en eet; auto te water.
(Gem. Berichten, 2de blad).
Twee moorden. (Gem. Berichten, 2de
blad).
Storing Electrische trein op de lijn Am
sterdam—Rotterdam. (Gem. Berichten, 2de
blad).
fect raakte. In vakkringen is men over
tuigd dat Nobile zonder eenigen twijfel
met behulp van een dezer radio-installa
ties had kunnen seinen, indien hij inder
daad een noodlanding zonder al te fatale
gevolgen heeft moeten verrichten. Hij heeft
een der bekwaamste radio-telegrafisten
van het Italiaansche leger, den marco
nist Biagi, aan boord, die naar zijn supe
rieuren verzekeren, absoluut in staat is eljc
defect aan een radiotoestel te repareeren.
Het feit, dat men sinds Vrijdagochtend
geen enkel betrouwbaar bericht van de
„Italia" heeft ontvangen doet derhalve
het ergste voor het lot van het luchtschip
en de moedige bemanning vreezen!
Kunnen hulpexpedities baten?
In hoeverre hier nog hulpexpedities
kunnen baten, valt op het oogenblik niet
te zeggen. Het huidige tijdstip toch is, zoo
verklaarde de bekende Deensche meteoro
loog Sverdrup te Kopenhagen, het gevaar
lijkst en meest ongunstig voor het verrich
ten van nasporingen. De dichte mist, die
de eerstvolgende vier a vijf weken nog bo
ven het Poolgebied en de kuststreek hangt
maakt het instellen van een onderzoek
met vliegtuigen als onmogelijk. Of nu de
„Italia" in het Poolbekken zelf dan wel na
bij de kust van Siberië verongelukt is, het
is vrijwel onmogelijk dit gebied te berei
ken, meende deze expert. In het Poolge
bied zijn de sneeuw en het ijs thans gaan
smelten, zoodat een landing op het ijs bij
na zeker noodlottig zou zijn.
Daartegen is de Poolvlieger Wilkins
die op reis naar Berlijn te Kopenhagen is
gearriveerd, in tegenstelling tot de op
vatting van Sverdrup, van oordeel, dat
slechts een onderzoek met behulp van
vliegtuigen doeltreffend zal kunnen zijn,
aangezien het z. i. slechts aan een zeld
zaam toeval tc danken zou zijn, indien de
„Hobby" of de „Citta di Milano" de „Ita
lia" zou vinden. Over de vraag, of op het
oogenblik zulk een expeditie ondernomen
kan worden, uitte hij zich echter uiterst
gereserveerd.
Wel is waar betoogde hij, dat zulks een
hulpexpeditie in het onderhavige geval het
beste is, wat men voor de bemanning van
de „Italia" zou kunnen doen, doch hij voeg
de er onmiddellijk aan toe, dat men daar
voor over vliegtuigen moet beschikken, die
voor het ondernemen van vluchten boven
het Poolgebied geschikt zijn en o.a. vol
doende benzine moeten kunen meevoeren
om geruimen tijd in de lucht te kunnen
I blijven. Een dergelijk toestel is op het
Onze photopagina (photo's o.a. van Ka
tholiekendag en Olympische Spelen) moe
ten wij wegens plaatsgebrek tot morgen
.aten liggen.
HOLLAND-URUGUAY
De voetbal-wedstrijd HollandUruguay,
tot heden de belangrijkste in het Olym
pisch Voetbaltournooi, zal hedenavond
draadloos onder code worden uitgezonden.
Om de vele sportliefhebbers te kunnen
bevredigen zullen wij een uitvoerig verslag
publiceeren voor onze bureaux aan het Ra
penburg 10.
De uitzending begint te ruim 7 uur.
oogenblik in Noorwegen echter niet voor
handen.
Het vliegtuig van Wilkins en Eyselson is
gedemonteerd en bevindt zich aan boord
van een schip, dat naar Noorwegen onder
weg is en alvorens een andere machine in
orde gebracht en naar Spitsbergen ver
voerd zou zijn, zouden weken zijn ver-
loopen.
Zijn metgezel Eyelson verklaarde hoog
stens bereid te zijn, zijn rondreis door
Europa te onderbreken en naar Spitsber
gen terug te vliegen en het gebied rond
Spitsbergen zelf af te zoeken. Voor een on-
derzoekingsvlucht naar de Poolzee achtte
hij echter de omstandigheden te gevaar
lijk.
Veronderstellingen.
Dat de „Italia" zich nog in de lucht be
vindt, wordt door niemand aangenomen.
Indien het luchtschip door de zwaro ijs
laag, die zich ten gevolge van den dich
ten mist op het omhulsel moet hebben
vastgezet, niet omlaag is gedrukt, kan men
aannemen, dat Nobile, nadat zijn benzine-
vooraad uitgeput was, zoo spoedig moge
lijk is gedaald en zijn ballon op goed ge
luk boven het Poolgebied heeft laten drij
ven. Zou hij dit niet hebben gedaan, dan
zou hij toch ten slotte in onherbergzaam
gebied gedwongen geweest zijn te dalen,
hetgeen met groote moeilijkheden gepaard
zou zijn gegaan, daar het ijs reeds aan
het smelten is. Mocht Nobile echter toch
er in geslaagd zijn, na de landing de „Ita
lia" to ankeren, dan is het niet uitgeslo
ten, dat de bemanning wegens de vele
open wakken, die zich reeds in het Poolijs
li ebben gevormd, gedwongen zal zijn, het
begin van den winter af to wachten. Zelfs
zou de mogelijkheid bestaan, dat men niet
vóór het. voorjaar van 1929 zou kunnen op
stijgen. Of echter de 16 mannen voldoende
getraind zijn voor een overwintering in
het barre Noordpoolgebied is een zeer
groote vraag.
Inmiddels worden in Zweden de toebe
reidselen voor een grootscheepsche hulp
expeditie voortgezet, waarbij men zelfs
met de mogelijkheid rekening wil houden,
dat deze hulpexpeditie in het Poolgebied
zou moeten overwinteren.
Diocesaan Kruisverbond in het Bisdom
Haarlem.
Onder voorzitterschap van den heer H.
B. van der Sande hield Maandag bet Dio
cesaan Kruisverbond zijn vier en t vmtigsta
jaarvergadering in het gebouw der Sfc, Jo«
