BUITENLAND.
BINNENLAND.
19e Jaargang.
DONDERDAG 24 MEI 1928
No 5881
Do ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal,
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaaL
Franco per poet f2.95 per kwartaaL
Het Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor*
uitbetaling. Afzonderlijke nairiroers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. O
Bureau*: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 835 REDACTIE 15.*
GIRONUMMER 103003
POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT!
Co joon* advartentlën 3P can! per IO gÓj
Voor Ingezonden Mededeelingon wordt hat J,
dubbele van bet tarief berekend. s"
Kleine advortentlën, van ten hoogst# 80 woorden, waarin
betrekkingen wUrden aangeboden of gevraagd, buur en ver
huur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
V Het zevende leerjaar
De Eerste Kamer heeft de verplichting
yan het zevende leerjaar aangenomen.
Er is maar weinig oppositie gevoerd in
de beide Kamers.
Buiten de Kamers ook niet veel. Maar
toch zijn hier en daar op het platteland
stemmen opgegaan tegen den verplichten
zevenjarigen schooltijd.
Die oppositie is wel verklaarbaar, als
en bedenkt, welke toestanden er vaak
nog heerschen in het klein-bedrijf ten plat-
telande, waarbij de ouders hun kinderen
reeds op vroegen leeftijd zoo goed thuis
kunnen gebruiken.
Maar 't wil ons toch voorkomen, dat men
dan zijn streven niet zoozeer moet richten
op zoo kort mogelijken schooltijd als wel
op verbetering van de sociale toestanden
ten plattelande!
Nu de verplichte zevenjarige schooltijd
een feit is geworden nu moet men overal
trachten er zooveel mogelijk van te profi-
teeren.
In deze moeten:
Ten eerste, de ouders meewerken
hartelijk meewerken met de school, de
onderwijzers.
Vervolgens, de onderwijzers er naar stre
pen om het onderwijs zoo practisch moge
lijk te doen aanpassen aan het leven.
't Wil ons hoewel leek voorkomen,
dat nu en dan de onderwijzers zich meer
daadwerkelijk konden interésseeren voor
onmiddellijke levenspraktijk van het
kind na. het verlaten van de school; meer
tonden voelen voor, meer daadwerkelijken
steun konden verleenen aan het kind, dat
na het verlaten van de school voor de zoo
belangrijke en véélbeslissende beroepskeu
ze staat. Bescheidenlijk wagen wij deze op
merking te maken.
Een jaar langer leeren op school betee-
kent veel als dat beteekent een jaar
langer zich voorbereiden op het practische
f leven, een jaar langer vorming voor het
even. De vorming voor het leven is niet
per se gebonden aan lesrooster of leerstof,
kan gegeven worden door wie zelf in
zicht heeft in de behoeften van het kind
en waarachtige liefde voor het kind. God
dank, wij hebben vele zulke onderwijzers;
vele vaak stille toegewijde jeugd-op-
voeders.
DUITSCHLAND.
DE ONTPLOFFING TE HAMBURG.
Zal dit muisje een staartje hebben?
Voor den Volkenbond.
Reuter verneemt, dat de ontploffing van
r> giftig phosgeengas, die dezer dagen te
6 Hamburg plaats had, de vervaardiging er
en het in groote hoeveelheid daarvan
in voorraad hebben wellicht in de volgende
vergadering van den Raad van den Volken
bond ter sprake gebracht zullen worden,
vooral om er zich van te vergewissen of de
bestaande wet nopens de vervaardiging
van giftig gas voldoende wordt nageleefd.
Een vraagin heb Eng. Lagerhuis.
In het Britsche Lagerhuis is gisteren de
ramp te Hamburg aanleiding geweest tot
een vraag van Ramsden, die wenschte te
weten, of deze gebeurtenis geen aanleiding
de Duitsche regeering aan te spreken
voor een overtreding van het verdrag van
(Versailles.
Minister Chamberlain antwoordde, daar
over nog nadere inlichtingen te willen af
wachten.
De resteerende phosgeengas-
voorraden worden
vernietigd.
Hamburgsche politie-autoriteiten en des
kundigen zijn bijeengekomen, in verband
met de vernietiging van de nog in Ham
burg aanwezige phosgeengas-voorraden.
Besloten werd om de phosgeengas-voor
raden, die op Veddel nog voorhanden zijn.
200 spoedig mogelijk ter plaatse langs
chemischen weg te vernietigen.
Ook Oostenrijk is beangst
geworden.
De „Stunde" verneemt uit Wiener Neu-
«tadt
Te Blumau bij Wiener Neustadt liggen
n°g ongeveer 300 a 400 phosgeengasbom-
men. Gezien de catastrofe in Hamburg.
verzochten gisteren vertegenwoordigers
van de zeven in de buurt van Blumau lig
gende industriegemeenten aan de bevoegde
Weensche autoriteiten, om de vernietiging
van de gevaarlijke gasbommen te bespoedi
gen.
De afgevaardigden dier gemeenten keer
den met de besliste verzekering uit Wee-
nen terug, dat de regeering onverwijld al
het noodige zou doen om elk gevaar to
voorkomen.
ITALIË.
De Zuid-Tiroolsche kwestie.
De laatste Duitsche
burgemeester gevlucht.
Naar de „Lokal Anzeiger" uit Weenen
meldt, is dezer dagen de laatste Duitsche
burgemeester uit Zuid-Tirool, Josef Pix-
ner, uit St. Leonhard over de Italiannsche
grens naar Noord-Tirool gevlucht om aan
een dreigende arrestatie te ontkomen,
Pixner zou, naar hem door vrienden tij
dig werd medegedeeld, wegens zoogenaam
de anti-Italiaansche propaganda, gearres
teerd worden.
RUSLAND.
Het ingenieurs-proces.
Naar uit Moskou wordt gemeld, zou
ook de beklaagde ingenieur Kalganow be
kend hebben, tezamen met Beresowski en
kameraden aan een contra-revolutionaire
organisatie te hebben deelgenomen, voorts
voor de schadelijke werkzaamheid van Be
resowski een belooning te hebben ontvan
gen en andere belooningen te hebben door
gegeven.
Nog meer economische complotten".
Uit Moskou wordt gemeld, dat te Smo
lensk een nieuwe economische contra-revo
lutionaire samenzwering is ontdekt. Twee
van de leiders zijn reeds ter dood veroor
deeld en zes anderen tot langdurige gevan
genisstraffen. In een officieel rapport wordt
gezegd, dat te Smolensk een algemeene
desorganisatie aan den dag is gekomen.
Het onderzoek heeft aangetoond, dat zelfs
in fabrieken die door communisten worden
bestuurd en waar 50 pet. der arbeiders even
eens communisten zijn, corruptie, drinkge
lagen, ontucht en gewelddadigheden aan
de orde van den dag zijn. Twee en twintig
verantwoordelijke autoriteiten zijn ontsla
gen, velen gearresteerd en tien hunner zul
len terechtstaan.
Het centraal-comité heeft een speciale
commissie uit Moskou gezonden om nieu
we autoriteiten aan te stellen, die verbe
tering in den toestand te Smolensk moeten
aanbrengen.
Ook in de provincie Vitbsk is een econo
misch complot ontdekt. Hier hebben even
eens verscheidene arrestaties plaats ge
had.
CHINA.
DE CHINEESCHE CHAOS.
Een strijd in het Zuiden.
Nankin g-g ener aal gevangen.
Dezer dagen is bij Woetsjang een ge
vecht uitgebroken tusscken een generaal
uit Kwangsi en een Nanking-generaal. Dit
gevecht is geëindigd met den nederlaag
van den Nanking-generaal, die gevangen
genomen werd.
Hevige strijd aan de lijn
P e k i n g—H a n k a u.
Gemeld wordt, dat ten Westen van de
spoorlijn PekingHankau hevige gevech
ten tusschen de Noordelijke en Zuidelijke
strijdkrachten aan den gang zijn. Tsjang
Tso-lin strijdt hier op leven en dood, aan
gezien zijn terugtochtslinie wordt bedreigd
en, zooals bekend, Japan het overslaan
van den Chineesc'hen burgeroorlog naar
Mandsjoerije in geen geval zal dulden.
De Japansche regeering spreekt de ge
ruchten tegen, volgens welke zij voorne
mens zou zijn Mandsjoerije tot een Ja-
pansch protectoraat te maken. Voorts ver
klaart zij, de troepen onmiddellijk uit de
provincie Sjangtoeng te zullen terugtrek
ken, zoodra aan de door Japan gestelde
eischen is voldaan.
ARGENTINIË
EEN BOMAANSLAG.
Op het Italiaansche consulaat.
Negen do oden, veertig
gewonden.
Gistermorgen om 11.40 is op het passen-
bureau van het Italiaansche consulaat te
Buenos-Aires een helsche machine ont
ploft, die in een kast was verborgen. De
gevolgen hiervan zijn vreeselijk geweest.
Negn personen, die zich op het bureau
bevonden, werden op slag gedood, terwijl
voorts niet minder dan 41 personen ver
wondingen hebben bekomen. Tot de gewon
den behooren ook vier ambtenaren van het
consulaat. Gemeld wordt, dat de gédooden
allen immigranten zijn.
Op het oogenblik, dat de ontploffing
plaats had, bevonden zich ongeveer 200
personen in het consulaat. Verscheidenen
van hen. die zich nabij de kast bevonden,
waarin de bom verborgen was, werden let
terlijk in stukken gescheurd.
GOUDEN JUBILEUM
ABR. VAN HAARLEM.
Zondag a.s. zal het 50 jaar geleden zijn
dat de heer Abi. v. Haarlem. Doelensteeg
la, in dienst trad in het bekende koek- en
banketbedrijf van de heeren Timp thanf?
N.V. v.h. G. P. Timp Haarlemmerstraat
247. De directie zal gaarne aan ieder de
gelegenheid geven om op Dinsdag 29 Mei
van 122 uur ten kantore der N.V. dezen
stoeren werker te complimenteeren.
Weinige minuten na de explosie brak er
brand uit in het gebouw. De brandweer
was onmiddellijk ter plaatse en de brand
weerlieden deden wanhopige pogingen om
de menschen, die zich onder de puinhoo-
pen bevonden, te J e vrijden.
Er zijn nog geen aanwijzingen aangaan
de de daders en over hun motieven voor
deze misdaad.
In het centrum van de stad is voorts
een bom ontploft nabij een apotheek. Hier
bij werd niemand gewond en er werd ook
geen schade aangericht.
De Argentijnsche spoorstaking.
Ongeregeldheden teSosario.
De toestand, ontstaan door de spoor
wegstaking, die thans algemeen is, noemt
e-en ernstig karakter aan. De stakers wier
pen te Rosario steenen naar tramwagens,
winkels, café's en scholen, en maakten ook
van revolvers gebruik. Een jongen werd
gedood, andern werden gewond. Het
openbaar verkeer is stopgezet.
EERSTE KAMER.
Wijziging Leerplichtwet.
Aan de orde is het wetsontwerp tot wij
ziging van de artikelen I en II der wet
van 30 Juni 1924, tot wijziging van de Leer
plichtwet en van de L. O.-wet 1920, wij
ziging van het derde lid van art. 3 der
Leerplichtwet, zooals -het krachtens die
wet wordt gelezen, en wijziging van het
vierde lid van art. 3 der Leerplichtwet.
De heer v. d. Hoeven (C. H.) spre
kende namens zijn naaste geestverwanten,
verklaart tegen het wetsontwerp te zullen
stemmen, omdat hij niet voelt voor de ver
plichting den ouders opgelegd om hun kin
deren tot een bepaalden leeftijd naar
school te zenden, in verband waarmee hij
niet kan instemmen met een vervroegdo
invoering van de 7-jarige leerverplichting.
Daarnaast geldt voor spr. het bezwaar,
dat aan de gemeente de inrichting van een
7e leerjaar reeds is opgelegd. Wat het ar
gument betreft, dat de kinderen anders
leegloopen, spr. weet niet wat erger is, het
leegloopen buiten of in de school, want
met onwillige honden is het slecht hazen
vangep. Voorts zijn de meerdere kosten
aan de vervroegde invoering verbonden
voor spr.een bezwaar; de invoering zal
n.l. 4V2 millioen kosten. Waar de directe
belastingen nog veel te hoog zijn, acht spr.
deze uitgave niet gerechtvaardigd. Welis
waar zijn onze directe belastingen eenige-
zins verlaagd, doch te weinig en spr.
vreest dat er niet veel hoop is op verdere
verlaging, vooral niet van de gemeente
lijke belastingen, daar de gemeentelijke be
moeiing zich meer en meer uitbreidt. En
als de vette jaren voor Indië in magere
veranderen zal niet alleen Leiden, maar
heel Nederland in last zijn.
De heer Slingenberg (V. D.) zal
voor stemmen. Spr. geeft de, Kamer in
overweging de principieele vraag van den
leerplicht buiten beschouwing te laten,
daar de bezwaren daartegen langzamer
hand wel verstomd zijn en de leerplicht
aanvaard is behalve door enkele ^eer prin
cipieele elementen.
De invoering van den zeven-jarigen
leerplicht is een sociaal belang, daar hij
de kloof helpt overbruggen tusschen de
onderwijswet en de arbeidswet. Daarom
moet," wanneer men een keuze zou willen
doen tusschen wijziging der leerlingen-
schaal en den zeven-jarigen leerplicht, de
laatste voorgaan.
Spr. begrijpt de bezwaren van den heer
v. d. Hoeven niet, wanneer hij denkt aan
de smartelijke woorden, waarmee dr. de
Visser als Minister het uitstel van den
door hem met geestdrift verdedigden 7-
javigen leerplicht aanvaardde. Spr. begrijpt
niet, dat menschen van dezelfde politieke
groep zoo verschillend kunnen spreken.
Spr. acht het financieele nadeel gerin
ger dan het sociale belang bij dit ontwerp
gemoeid. Waar de heer v. d. Hoeven
klaagde over den druk der belastingen,
wijst spr. op de, verschillende reeds tot
stand gekomen belastingverlagingen, die
aantoonen, dat we op den goeden weg zijn.
De heer D e J o n g (R. K.) herinnert er
aan, dat hij, bij de invoering van de ver
plichting der gemeenten om een 7e leer
jaar in te richten, er bij den Minister op
heeft aangedrongen nu ook de 7-jarige
leerverplichting te vervroegen. Voor spr.
is dit ontwerp dan ook allerminst een
verrassing geweest. Spr. merkt op, dat
tenminste de helft der leerlingen, die er
voor in aanmerking komen, nog niet het
7e leerjaar volgen; vrijwillig laten vele
ouders hun kinderen het onderwijs in het
7e leerjaar niet genieten.
De heer O s s e n d o r p (S. D. A. P.)
vraagt zich af, waarom de heer v. d. Hoe
ven de principieele vraag behandelde, ter
wijl do principieele strijd reeds lang is
uitgestreden. Ook de 7-jarige leerplicht kan
geen onderwerp van een principieel debat
zijn, daar het 7e leerjaar in de L. O.-wet
is opgenomen, doch de invoering slechts is
opgeschort in verband met den toestand
van 's Lands financiën. Had de Regeering
dadelijk in plaats van 1930/1928 als eind
van den opschortingstermijn gesteld, waar
.tou dan de principieele tegenstand geble
ven zijn? En wanneer dit ontwerp verwor
pen werd, wat zouden de principieele te
genstanders dan in 1930 doen?
Spr. betoogt, dat de dwang alleen noo-
dig is voor ouders, die geen zevende leer
jaar willen en tegen wie het kind, dat voor
zijn rechten niet kan opkomen, beschermd
moet worden. De financieele bezwaren
acht spr. niet groot, daar 4l/2 millioen,
verdeeld over 21/- jaar, wel te dragen is.
De heer S m e e n g e (V. B.) juicht in
dit wetsontwerp toe, dat er een leerver
plichting voor het 7e leerjaar komt, daar
het niet voldoende was den gemeenten den
plicht op te leggen een zevende leerjaar in
te richten.
De heer De Veer (A. R.) hoewel geen
voorstander van den leerplicht, wil de
principieele vraag buiten beschouwing la
ten, daar deze hier niet aan de orde is.
Het gaat hier om een vervroeging van een
maatregel en waar de Tweede Kamer zich
daarvoor met groote meerderheid heeft
uitgesproken, zal spr. zijn stem aan het
ontwerp niet onthouden.
De Minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, de heer Waszin k, be
toogt, dat het niet aangaat om van de ge
legenheid eener voorgestelde vervroeging
gebruik te maken om een principieelen
tegenstand te bieden. Het eenige argument
dat men in deze omstandigheden mag la
ten gelden, is het financieele en te dien
aanzien merkt spr. op, dat, nu verschillen
de belastingverlagingen tot stand zijn ge
komen, de Regeering van oordeel was, dat
4V2 millioen beschikbaar moest worden
gesteld voor dit groote volksbelang. Zij
gaf de voorkeur aan de 7-jarige leerplicht
boven herziening van de leerlingenschaal,
daar zij het van meer belang vond dat de
hiaat tusschen Onderwijs- en Arbeidswet
werd weggenomen dan dat de klassen
kleiner worden en duizenden kinderen op
straat bleven loopen.
Het geld voor dezen maatregel is be
schikbaar.
Do heer v. d. Hoeven (C. H.) repli
ceert.
Het wetsontwerp wordt aangenomen
met 27—4 stemmen. Tegen de chr.-histori-
schen.
De vergadering wordt te 12.45 verdaagd
tot Dinsdag 12 Juni des avonds te half
negen.
R. K. Apothekers assistentenbond
„St. Lucas".
Tiende algemeene
vergadering.
De tiende algmeene vergadering werd
ditmaal in Den Haag gehouden op Zondag
20 Mei en was zeer goed bezocht. In zijn
openingswoord memoreerde de voorzitter,
de heer van den Heuvel, dat een tiental
jaren is getracht, aan de apothekers-as
sistenten duidelijk te maken, dat hun ar
beid in de apotheek een eervolle taak is,
dat zij plichtsgetrouw en met lust deze
moeten vervullen, maar ook dat, wanreer
deze factoren zijn vervuld, zij ook recht
hebben op een behoorlijke waardeering
van dien arbeid, een behoorlijk salaris.
Er is bij het meerendeel der assistenten
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
De gasontploffing te Hamburg heeft mis
schien nog een staartje. Zal de Volken
bond er zich mede bemoeien?
De economische „complotten" in Rus
land.
Bomaanslag op het Italiaansche consu
laat te Buenos-Aires. Negen dooden.
Het Italiaansche luchtschip „Italia' vloog
vannacht over den Noordpool. (Telegram
men).
BINNENLAND.
De Eerste Kamer heeft het verplichte
zevende leerjaar aangenomen. (1ste blad).
Door een gelijk spel tegen Spanje (1—1)
zal de Nederlandsche Hockey-ploeg Zater
dagmiddag a.s in den eindstrijd komen te
gen Britsch Indië. (Sport, 2de blad).
helaas nog een absoluut gebrek aan kennis
omtrent het wezen der organisaties. Ook
een ander feit bemoeilijkt het werk der
organisatie.
Een groot percentage der dames-assis
tenten komt uit meer gegoede kringen van
den middenstand en door haar wordt' de
arbeid in de apotheek meer opgevat om
bezig te zijn dan wel uit noodzaak om in
haar levensonderhoud te voorzien.
Salaris is voor haar bijzaak en daardoor
komen zulke assistenten er zoo gemakke
lijk toe te gaan werken voor een loon waar
mede zelfs een dienstbode geen genoegen
zou willen nemen. Het aantal plaatsen
voor assistenten in Nederland is beperkt
en door liet groote aantal opleidingen
kunnen vele na slagen geen betrekking
vinden. Dit geeft aanleiding tot onder
bieding, waardoor de assistenten het voor
elkander dikwijls onmogelijk maken een
behoorlijk salaris te verdienen.
Alleen door een goede vakorganisatie
kan hierin verbetering worden gebracht.
Laten alle assistenten medewerken om
nu eens te komen tot een collectief con
tract.
Uit het jaarverslag van den secretaris,
den heer Vis, stippen we aan:
Zooals verwacht werd is het hoofdbe
stuur in overleg getreden met de zuster
verenigingen om nader te overwegen wat
ondernomen moest worden inzake oplei
ding en vermindering van examengelegen
heid. Daartoe zijn verschillende bijeenkom
sten gehouden met het hoofdbestuur der
Mij. t. b. der Pharmaeie, waarbij éénmaal
ook de adviseurs van de verschillende De
partementen waren uitgenoodlgd.
Resultaten hebben deze conferenties
niet opgeleverd. Voor de leden persoonlijk
mocht de bond verschillende gunstige re
sultaten behalen. Enkele leden kon hij hel
pen aan een goede betrekking, voor an
dere was hij behulpzaam bij financieele
moeilijkheden.
Tot bestuursleden werden herkozen de
heoren Dirkse en van Leur.
Kapelaan van Eeden spoorde de dames
leden aan de retraite te gaan volgen.
Een voornaam punt der agenda was de
bespreking van het pensioenfonds van het
Pharmaceutische hulppersoneel, waarom
trent de heer Valkis, apotheker te Den
Haag, penningmeester van dit fonds, een
uiteenzetting gaf.
Vervolgens kwam ter sprake de oprich
ting van een werkloozenkas, waarover na
der in de afdeeling zal gesproken worden.
Tenslotte volgde besprekingen over de
te voeren propaganda.
R. K. Algemeene Middenstandsbedrijfsraad.
Dezer dagen vergaderde het bestuur vatï
den R. K. Algemeenen Middenstandsbe
drijfsraad.
In aansluiting op de besprekingen, in
de laatste algemeene vergadering gehouden
over de positie, welke de bedrijfsraden
zouden kunnen innemen bij de uitvoering
van de Ziektewet, ging het bestuur den
huidigen stand van zaken na.
Overwogen werd of de bedrijfsraden niet
reeds zooveel mogelijk tot het stichten van
bedrijfsvereeniging(ën) ter uitvoering oóner
ziekteverzekering zouden kunnen overgaan,
in afwachting van de totstandkoming eener
Ziektewet.
Dit punt zal in een op 20 Juni te hou
den algemeene vergadering met de be
drijfsraden nader worden besproken.
Op die algemeene vergadering zullen
eveneens aan <le orde komen de bekonde
praeadviezen aan den Partijraad der R. K.
Staatspartij uitgebracht, over ,de taak van
den Wetgever in den tegenwoordigen tijd
ten aanzien van de verhouding tusschen
werkgever en werknemer in het bedrijfs
leven".
Verder ging het bestuur aan de hand
van de ontvangen mededeelingen na, wel
ke stappen de bedrijfsraden reeds deden
om een leerovereenkomst, tot stand te bren
gen, als in de vorige algemeene vergade
ring besproken.