BUITENLAND.
BINNENLAND.
19e Jaargang.
DINSDAG 15 MEI 1928
No 5874
Do ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal.
Bij onia Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal
Franco per post f2.95 per kwartaaL
Pet Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné'e ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ct per kwartaal, bij voor-
Sitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
ondagsblad 9 ct
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zen- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTl
Gewone edvertentlên 3P eenl per f e J 8
Voor Ingesonden Mededeeliogen wordt het
x dubbele een het tarief berekend. 8
Kleine edvertentlên, van ten hoogeta 80 woorden, waarin'
betrekkingen nljrden aangeboden ef gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop f0.50.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
V Sport-overdrijving.
Wij leven in een tijd van excessen, van
buitensporigheden op allerlei terrein.
O.m. wij hebben er al dikwijls op ge
vezen op het gebied van lichamelijke
opvoeding, van gymnastiek en van sport.
ïn Italië heeft deze buitensporigheid
zich geopenbaard door jonge vrouwen
openlijke demonstrateis te doen geven
niet alléén in Italië! en hen te oefe
nen in het schieten, welk laatste wel spe
cifiek Italiaansch is, meenen we.
Het Katholieke Romeinsche blad de
„Osservatore Romano" waarschuwt* daar
tegen in een artikel, waaraan het volgende
is ontleend:
„Wij zien met name volstrekt niet in,
waarom het voor een gezonde en krachtige
opvoeding van het jonge vrouwelijke ele
ment in Italië noodig moet zijn openbare
wedstrijden te beleggen, de groepen pu
bliekelijk in het stadion te toonen, haar te
laten schieten, en haar derhalve prijs te
geven aan de blikken van allen, die haar
toch om haar zedig gedrag moesten eer
biedigen. Zijn dan de vele' gymnastiekoefe-_
ningen, welke thans in elke school moeten
worden gemaakt, niet voldoende; de uit
gebreide voorlichting over de hygiënische
opvoeding en het nut der lichamelijke har-
Iding, zooals zij thans in elk gezin ingang
vond niet genoeg? Waarom zouden die
jonge meisjes, die. niet vier meter hoog
jjkunnen springen,, niet ook goede, sierke
en opgewekte vrouwen en voortreffelijke
inoeders worden? Over het nut van zulke
buitengewone oefeningen voor de vrouwe
lijke gezondheid zijn, zooals men weet, de
doctoren van zeer verschillende meening,
want zeer velen achten dergelijke, inspan
nende oefeningen in strijd met de vrou
welijke natuur.
Is het dan volstrekt noodzakelijk, dat
ook de meisjes opgeleid worden in het ge
bruik van wapenen? Wanneer dat alles
werkelijk noodig zou zijn, dan zochten wij
lefs de vele goede voorbeelden van
voorbeeldige vrouwen en moeders, die ooit
geleefd hebben en vooral ook de voorbeel
den van alle Christelijke deugden bij de
Italiaansche vrouwen."
En verder.
„De deugden en de ware godsdienstig
heid hebben geen overdreven sportoefe-
ningen noodig, vooral geen openbare wed
strijden en schietoefeningen. Alleen door
de ware Christelijke opvoeding kan de
beste Italiaansche traditie in de vrouwe-
ijke opvoeding verder bestaan."
Ter overweging noodig ook buiten Ita
lië.
Wij zouden willen zeggen: ook in Lei
den.
De vrouwen en meisjes „moeten1 om
baar zedig gedrag worden geëerbiedigd"
Dezulken, die door vermannelijkte manic-
jt ren, door kleeding of door andere on
deugd zichzelf de aanspraak op eerbie-
I1 liging ontzeggen.kunnen zich toch niet
verwonderen, als er bij anderen van geen
waar respect voor hen sprake is hoog-
hi stens alleen van eenige etiquette-vor-
ip men, waaraan ten slotte vaak lagere zinne
lijkheid den inhoud geeft.
De lichamelijke oefening en sport kan
voor het meisje beteekenen een uitglijden
naar geestelijk verval en zedelijke inzin
king. Niet voor het Katholieke meisje,
dat zich ook in deze houdt aan eer en
en geweten, volgend het beveiligende
richtsnoer van Bisschoppelijke voorschrif
ten.
De sport-o verdrijving heeft ten on-
11 zent, onder de Katholieke jongens, al veel
ïnoreele schade aangericht moge zij ook
niet haar verderf gaan brengen onder de
Katholieke meisjes
-
Een beschamend voorbeeld
^len meldt uit Poeldijk aan K. I. P.:
«Door een anti-revolutionair belang
stellende is voor het Dr. Schaepcianfonds
de belangrijke som van 100.bijgedra
gen. Wel een frappant bewijs dat de
noodzakelijkheid van ons partijbureau
zelfs door medestanders van rechts
wordt ingezien. En een beschamend
voorbeeld voor degenen gelukkig wei
nigen onder ons, die ,cr niet aan
doen".
Een beschamend voorbeeldOpdat
het als zoodanig zijn goeie uitwerking mo
ge hebben, plaatsen wij het hier.
Er zijn nog te veel Katholieken, die niet
inzien mogen wij niet zeggen: niet
willen inzien hoe noodzakelijk
is een stevig-georganiseerde, degelijk-uit-
geruste Katholieke Staatspartijen dat
zoodanige sterke en krachtige partij niet
mogelijk zal blijven zonder een partijbu
reau, voor welke oprichting het dr. Schaep-
ïnanfonds dient.
Leest 'ns in dit nummer het artikel over
de propaganda van het Communisme
Wat doet Communisme? En: wat doen
de onverschilligen, de lauwen onder ons
Oók beschamend
DUITSCHLAND.
Dr. Stresemann
Rijksminister dr. Stresemann is sinds
eenige dagen wegens een maag en clarmca-
tarrhe en een nieraandoening genoodzaakt,
het bed te houden.
Dientengevolge kon de minister niet bij
de opening der Pres sa tegenwoordig zijn.
Ook heeft hij zijn voorgenomen verkie
zingsredevoeringen in Stettin, Hamburg,
Kaiserslautern, Celle en van 16 tot 19 Mei
in zijn Beiersche kiesdistricten moeten af
zeggen.
De Rijnscheepvaartstaking.
Het secretariaat van de Nederlandsche
federatie van transportarbeiders meldt:
Öp een zeer druk bezochte vergadering
van Hollandsch Sleepbootpersoneel op
Zondag te Ruhrort, gehcuden onder leiding
van de Ned. federatie van transportarbei
ders, waar leden uit de diverse organisaties
aanwezig wafen, werd met algemeene
stemmen besloten, geen sleep meer aan te
maken, om boven Buhrort te varen.
Dit besluit is Maandagmorgen ook strikt
uitgevoerd.
De beteekenis van dit besluit is, dat
hierdoor de vaart op den Boven-Rijn ge
heel is stopgezet geworden.
BULGARIJE
Schuldenvermindering voor Bulgarije?
Mu ssolini toont zich tot steun
bereid.
De intergeallieerde commissie in Bulga
rije heeft aan de herstclconunissie een ge
detailleerd rapport gezonden in zake de
economische en financieele gevolgen van
de jongste aardbevingen. In het rapport
wordt uiteengezet, dat de inkomsten van
de Bulgaarsche schatkist aanzienlijk zullen
verminderen en dat groote nieuwe uitgaven
zull.cn moeten worden gedaan voor het her
stel van de verwoeste gebieden.
Zonder dat de intergeallieerde commis
sie bepaalde voorstellen doet, werpt zij de
vraag op, of aan Bulgarije niet een tijdelij
ke verlichting dient te worden toegestaan
bij de betalingen op herstelrekening. De
hoop wordt uitgedrukt, dat cle betreffende
regeeringen niet zullen weigeren, Bulga-
rije's taak te verlichten door een uitstel
toe te staan.
Mussolini heeft den Italiaanschen gede
legeerde bij de intergeallieerde commissie
in Bulgarije opdracht gegeven, steun te
verTèenen aan een eventueel verzoek van
Bulgarije tot vermindering van de herstel
betalingen. Den Italiaanschen vertegen
woordiger in de herstelcommissie te Parijs
is een gelijke instructie gegeven.
RUSLAND.
HET GODS .'STIG LEVEN IN
RUSLAND.
Opleving waargenomen.
Door de-Sovjets met leede
oogen aangezien.
In de Moskousche „Izwestija" komt een
noodkrc i voor van haar correspondent in
Leningrad naar aanleiding van het feit,
dat o.m. in het district Leningrad een s'er-
ke godsdienstige opleving valt waar te ne
men, ondanks de anti-religieuze campagne
der sovjets. Zoo leggen de godsdienstige
vereenigingen in genoemd district een
groote activiteit aar den dag en haar aan
tal is daar tot 266u gestegen. In het dis
trict Newgorod zijn twee nieuwe kerken
gebouwd en worden ex vier geheel opge
knapt. Ook in verschillende andere distric
ten worden pogingen gedaan om den bouw
van nieuwe kerken te verzekeren.
In het Lcezjki-district heeft een aantal
leden van de communistische jeugdvereeni
ging voor het lidmaatschap bedankt, als
gevolg van de actie door kerkelijke ver
eenigingen gevoerd, terwijl ia een der dor
pen van het Gdofski-district van de twaalf
Komsomollers (loden der communistische
jeugdvereeniging) er zes in het kerkkoor
meezingen. In het dorp Karpowo, district
Nowgorod, hebben de leden van de dorps
sovjet zelf het geld voor den bouw van een
kerk ingezameld.
Deze anli-sovjet-actie, zoo jammert de
correspondent verder, neemt niat zelden
een contra-revolutionnair karakter aan.
Zoo zijn in het district Nowgorod onlangs
eenige sovjetscholen in brand gestoken. In
de Marti-fabriek te Leningrad wordt open
lijk propaganda voor den godsdienst ge
voerd en in de Chaltoerin-fabriek aldaar
werden brochures rondgedeeld met den
oproep lid van de godsdienstige vereeni
gingen te worden. Ook gebeurt het wel, dat
personen, die in sovjet-dienst zijn, als gods
dienstig propagandist optreden, hetgeen
o.m is voorgekomen in het Tsjerepewetski-
district, waar de onderwijzers actie hebben
gevoerd voor den bouw van een kerk.
Het grootste gedeelte van de kloosters
in het district Leningrad is op initiatief
van de monniken in industrieele genoot
schappen omgezet hetgeen niet wegneemt,
aldus de „Izwestija'", dat er een anti-
bolsjewistische propaganda wordt gevoerd,
hetgeen ook blijkt uit de omstandigheid,
dat er in de voormalige kloosters nog tal
van portretten van de tsaren en groot
vorsten hangen.
Ten slotte zegt de correspondent van het
sovjetblad, dat de godsdienstige opleving
o m. het gevolg is van het feit, dat de le
den van de communistische partij en com
munistische jeugdvereeniging weinig vóe
len voor de anti-religieuze propaganda en
er slechts zwakjes aan deelnemen.
De vervolgde orthodoxe geestelijkheid.
117 bisschoppen gevangen
of verbannen.
Uit Moskou v o. v.C gemeld, dat zich. op
het oogenblik in sovjet-Rusland 117 ortho
doxe bisschoppen in 'de gevangenis of in
ballingschap bevinden. Het hoduen van
kerkelijke diensten wordt hun geheel on
mogelijk gemaakt en zij moeten handenar
beid verrichten.
CHINA.
CHINA'S CONFLICT MET JAPAN.
De opmarsch der Zuidelijken.
Tsjang Tso Lin reeds
naar Mantsjoerije.
Omtrent den toestand in China wordt
van verschillende zijden gemeld, dat maar
schalk Tsjang Tso Lin Peking reeds heeft
opgegeven en zich op den terugtocht naar
Mantsjoerije moet bevinden.
-De z.g. christen-generaal Feng, die met
den opperbevelhebber der Zuidelijke
troepen, Tsjang Kai Sjek, samenwerkt,
moet aan de Noordelijke troepen, die zich
nog in de provincie Sjantoeng bevinden,
den terugtocht hebban afgesneden.
De hoofdmacht der Zuidelijke troepen
heeft den opmarsch hervat en is van Tsi-
nanfoê verder getrokken.
Sjantoeng niet als
onderpand.
Het Japansche ministerie van Buiten-
landsche Zaken deelt mede, dat het niet,
in de bedoeling van Japan ligt, troepen
in de provincie Sjantoeng te handhaven
als waarborg voor een bevredigende rege
ling der incidenten van Tsinanfoe. De troe
pen zullen teruggetrokken worden, zoodra
de veiligheid hersteld zal zijn. Het incident
zal op zichzelf behandeld worden en het zal
met de overige tusschen Japan en China
hangende kwesties niet in verband worden
gebracht.
Chineesche roovers ontvoeren een priester,
Zij^eischen een losgeld
50.000 gulden.
Uit Hongkong wordt gemeld, dat Chinee
sche roovers den Italiaanschen priester
Lator hebben ontvoerd. Zij eischen voor zijn
vrijlating 20.000.
MEXICO.
DE KERKVERVOLGING.
De Katholieken communiceeren uit eigen
hand.
Speciaal verlof van
den Paus.
De „Acton Catholique de Quebec" heeft
kennis gekregen van den inhoud van een
brief, welken een Mexicaansche dame aan
een ingezetene van Quebec richtte.
Zooals van zelf spreekt, verzwijgt het
blad den naam van de betrokken dame en
haar verblijfplaats.
Dit eenvoudige briefje laat de afschuwe
lijkheid van de kerkvervolging en den hel
denmoed van de Katholieken vermoeden.
„Ik deel u mede," dus schrijft de dame,
„dat wij sedert het feest van O. L. Vrouw
van Zeven Smarten allen uit eigen hand
communiceeren. Dit is een vergunning wel
ke de Paus den Katholieken van Mexico
heeft gegeven wegens de weinige priesters,
die in Mexico verblijven.
Wat is dit bewijs van liefde van onzen
God voor ons, Mexicanen, groot en bewon
derenswaardig.
Men kan de H. Communie op elk uur van
den dag ontvangen, omdat de regeerings-
agentcn zeer waakzaam zijn; dag en nacht
zijn zij op pad. De Katholieken begeven
zich in den namiddag naar de lieden, die
het H. Sacrament bewaren; zij communicee
ren en gaan heen. Zoo kunnen door het ge-,
heele land de Katholieken de H. Commu
nie ontvangen, te Mexico evengoed als op
het kleinste dorp.
De priestermoorden hebben nog niet
houden. Ondanks alles, hopen wij m®t ver
trouwen, in de barmhartigheid van onzen
Zoeten Verlosser,
Wij houden één priester en drie zusters
van het kruis verborgen. Wij zijn gelukkig
op deze wijze een Mis bij te kunnen wonen,
wanneer de priester thuis is. Hij gaat des
nachts uit om zwakken en zieken de biecht
te hooren en lieden, die niet kunnen ico-
men, hun Paschen te doen houden'.
EERSTE KAMER.
Nieuw lid.
Het Centraal Stembureau heeft in zijn
gisternamiddag 5 uur ten Stadhuize te
's-Gravenhage gehouden zitting in de va
cature wijlen den heer L. W. de Vries tot
lid van de Eerste Kamer gekozen ver
klaard mr. R. Polleman te Bolsward.
UIT GEMEENTERADEN.
Haagsche wethouderspensioenen.
Een commissie ad hoe, waarin alle par
tijen in den Haagschen raad vertegen
woordigd waren, heeft een onderzoek inge
steld naar de regeling van de Haagsche
wethouderspensioenen en het resultaat
daarvan, voorstellen van de meerderheid
en de minderheid, werd gistermiddag in
den raad behandeld. Het voora l van de
meerderheid, dat neerkomt op beperking
van de samenvoeging van wethouderspen
sioen en andere pensioenen ut openbare
kasen, ondervond slechts bestrijding bij
een tweetal leden, de heeren Lou de Vis
ser (c.) en Josephus Jitte (v. d.), die beiden
het minderheidsvoorstel aanbevalen dat
ook aftrek van particuliere inkomens van
het wethouderspensioen beoogde. Eerstge
noemde vond het onlogisch geen rekening
te houden met inkomsten uit kapitaal en
particuliere betrekkingen en achtte dit
schadelijk voor de betrokken openbare in
stellingen. Men behoeft niet te vreezen,
dat men gee.n goede wethouders zal krij
gen als de regeling der minderheid wordt
ingevoerd. De heer Jitta zeide nog, dat het
wethouderspensioen beoogt vergoeding
van bewezen diensten en het mogelijk ma
ken, dat elk, die geschikt is, ook in aan
merking kan komen voor het wethouders
schap. Dit laatste vond hij het voornaam
ste. In zijn verdediging van het meerder-
heidsvoorstel verklaarde de heer Snoek
Henkemans (c. h.) voorzitter der commis
sie, dat men alleen een te groote samen
voeging van pensioenen uit de overheids
kassen ten bate van dezelfde personen
heeft willen voorkomen. Dit alleen wettig
de z.l. de wijziging. De heer de Visser gaat
te ver, en verwart pensioen en steun.
Ook ds. Lingbeek (ger. her. Staatsp.)
bestreed het minderheidsvoorstel en merk
te op, dat als een gevolg daarvan gefor-
tuneerden allicht voor het wethoudersschap
zouden bedanken, omdat zij geen pensioen
zouden krijgen. Dit achtte hij onbillijk en
in strijd met het gemeentebelang. Het
minderheidsvoorstel werd vervolgens met
282 stemmen verworpen, en het meer-
derheidsvoorstel daarop z. h. st. goedge
keurd.
GOUDEN FEEST ST. GREGORIUS-
VEREEN.
Een tentoonstelling van Kerkmuziek.
In de kerkmuziekweek van 26 tot 30
Augustus zal, naar het St. Gregorius-blad
meldt, een tentoonstelling geliouden wor
den van kerkmuziek. Geheel in overeen
stemming met het program, door het
hoofdbestuur ontworpen, zal deze tentoon
stelling op de eerste plaats zijn een prac-
tische. De bedoeling namelijk is, een over-
zicht te geven van d® muziek, die ten on
zent het „Nihil Obstat" verwierf en die
in den Officieelen Koorgids is opgenomen,
alsook van de meest practische Gregori-
aansche uitgaven en van werken, die han
delen over kerkmuziek.
De tentoonstelling wordt gehouden iu
een der zalen van het Gebouw voor Kun
sten en Wetenschappen te Utrecht, waar
ook de voordrachten worden gehouden. De
deelnemers aan de kerk-muziekweek zul
len dus gemakkelijk de tentoonstelling
kunnen bezoeken.
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Het Sovjetblad „Izwestija" klaagt over
de godsdienstige opleving in Rusland.
Een brief uit Mexico over de Kerkvervol
ging.
Aardbeving en vulkanische uitbarsting in
Indië (Ned. O.-Indië).
De heer v. Lear Black te Venetië aange
komen (Luchtvaart, 2de blad).
BINNENLAND
De minister wil de bestaande bezuini
gingsmaatregelen voor H. B. S., Gymnasia
en Lycea handhaven (1ste blad).
Mededeelingen over den Kootwijkschen
zender (2de blad).
Door het springen van een hoofdbuis der
waterleiding is te Utrecht een oversfroo-
ming ontstaan (Gem. Berichten, 2e blad).
Onze geïllustreerde pagina.
De photo-pagina geeft o.m. photo's van:
Prinses Juliana te Waalsdorp; de Koning
van Engeland; Luit.-Gen. Collettef; het
luchtschip „Italia"; het Venlosche Akker-
mansgilde.
Vragen van Kamerleden.
Middelbaar en gymnasiaal
o n d e r w ij s
Op de vragen van den heer Albarda be
treffende de kosten, welke zouden voort
vloeien uit de ontheffing van de in 1922 en
1923 genomen bezuinigingsmaatregelen
met betrekking tot de splitsing van klas
sen voor de Rijkshoogere-burgerscholen,
de gemeentelijke en de bijzondere hoogere-
burgerscholen, gymnasia on lycea, luidt
het antwoord van den heer Waszink, Mi-
ister van Onderwijs, Kunsten en Weten
schap als volgt:
1. Na overleg met zijn ambtgenoot van
Financiën kan de ondergeteekende voor
alsnog geen vrijheid vinden op de bezui
nigingsmaatregelen ten opzichte van het
middelbaar en gymnasiaal onderwijs voor
enkele jaren getroffen, geheel of ten deelc
terug te komen.
2. De ondergeteekende is van oordeel,
dat inderdaad, zoodra opheffing van maat
regelen, als onder 1 bedoeld, aan de orde
kan worden gesteld daarbij in de eerste
plaats moet worden gelet op de wenschc-
lijkheid om het getal leerlingen, thans
voor klassensplitsing aan gymnasia en
hoogereburgerscholen vereischt, te ver
lagen.
3. Volgens een globale schatting zouden
de kosten, voor 's Rijks schatkist aan het
herstel van den toestand van voor 1922,
voor zooveel betreft de regelen ten aan
zien van de vorming van parallelafdeelin-
gen, verbonden 485.009 bedragen, ver
deeld als volgt: voor de Rijkshoogerebur-
gerscholen 180.000; voor de gemeente
lijke hoogereburgerscholen, lycea en gym
nasia 26.000; voor do bijzondere hooge
reburgerscholen, lyceta en gymnasia
279.000, totaal 485.000.
4e Nederlandsche Katholiekendag
op 29, 30 en 31 Mei te Maastricht.
De Sub-commissie van Ontvangst enz.,
die o.m. ook belast is met de regeling van
den optocht op Pinkstermaandag, stelt er
prijs op hierbij mede te deelen, dat, in te
genstelling met een bericht, eenige dagen
geleden in een blad aangetroffen de deel
name aan dien optocht ook openstaat voor
niet-Limburgsche vereenigingen of bonden
Verwacht wordt, dat b.v. de hoofdbestu
ren van de diverse landelijke en geweste
lijke bonden zullen besluiten met een
groep leden, eventueel met hun handel, in
den stoet mee te trekken.
Hierdoor wordt, verkregen, hetgeen ook
het Plaatselijke Hoofdcomité zich voor
stelt, dat de aanwezige Bisschoppen en
wereldlijke autoriteiten niet alleen door
Limburgs ka'Vlekc». m"ar di'r Teheel
Nederland gehuldigd worden.
Voor zooveel noodig zij medegedeeld,
dat ter verkrijging van inlichtingen men
zich wenden kan tot het Secretariaat van
bovengenoemde sub-commissie, Batterij
straat 56 A, Maastricht.
Uit de S. D. A. P.
Het vraagstuk der oppositie
in de part ij.
Zaterdag is een 70-tal onderteekenaars
van den bekenden „Open brief aan het
partijbestuur der S. D. A P." te Amster
dam bijeen gekomen onder voorzitter
schap van den heer Fimmen. Aan het ver
slag van de bijeenkomst in „Het Volk" is
het volgende ontleend.
„De voorzitter zeide, dat men op het
jongste congres der partij feitelijk tegen
over den bekenden „open brief" geen stel-
