BINNENLAND.
KERKNIEUWS.
30ERENTROTS
tweede blad
de leidsche courant
-
donderdag 3 mei 1928
ET INTERNAT. VROUWENCONGREC.
Het Int. Vrouwencongres is Zondagmid-
ig geëindigd.
Mevr. Ellen Russe geeft in „De Tijd"
,n volgenden algemeenen indruk van dit
ogres.
„De algemeene indruk van den laatsten
Dngresdag en over heel het congres,
elke wij uit den mond van tal van afge-
.ardigden vernamen, is wel de groote
'eugde over de belangstelling der jon-
iren voor sociale kwesties. Dat zooveel
igemeisjes en vrouwen zichzelf in de
rirste plaats ontwikkelen en onder be-
egde geestelijke leiding religieuse en so-
:1e kwesties bestudeeren en ze weer aan
ïgeren te kunnen meedeelen is een ver-
l uge-nd feit.
Mevrouw Backer, de Noorsche afgevaar-
de, die op zoo vele vergaderingen zulke
;p treurige rapporten betreffende het
delijk verval in haar land moest uit-
engen (zij toonde o.a. een landkaart van
iropa met statistische gegevens over den
hteruitgang van het geboortecijfer in
le landen), herhaalde telkens: „It is a
om al die jonge meisjes hier op dit
ngres te zien."
Prinses Bandini sprak ons ook over de
•organisatie in Italië. (In het voor
gaan zij hier opgemerkt, dat ons na in-
matie bleek, dat de berichten der
itste weken over de onderdrukking der
tholieke jeugdorganisatie zeer overdre-
waren. In ieder geval kon men hier
de rapporten en persoonlijke mededee
lgen opmaken dat de actie zeer bloeiend
'i ra
Gl
Wat hebben we op dit congres vele emi-
ïte vrouwen bijeen gezien en kunnen
rekenZoo vertelde ons prinses Bandini,
zelf zulk een belangrijke positie be-
aileiedt aan den Volkenbond en haar iri-
jkei a'ls katholieke vrouw telkens op-
uw kan doen gelden, dat Signorina Ba-
li degene is geweest, die de stichting der
tholieke Universiteit in Milaan moge-
maakte, daar zij, zelf behoorend
groote Italiaansche handelskringen, de
ndige gelden bijeenbracht.
Jrs. Fairfield, die zulk een
iport uitbracht over het neo-malthusia-
me en zoo vlot de vragen beantwoord-
is behalve medicus ook jurist, een vrij
dzame combinatie en mevrouw Weber,
van den Duitschen Reichstag, die nu
Km: deelneemt aan den verkiezingsstrijd,
al driemaal tot lid van den Reichstag
rozen. Ook haar invloed is groot, bijvoor-
'eld toen zij deel uitmaakte van de com-
Bsie ter bestrijding van Schmutz und
ïund. En haar landgenoote mevrouw
ssberger, lid van den landtag, wat wist
niet de delicate kwesties die zij in het
>at beantwoorden moest, duidelijk uit-
Ei i te zetten, verwijzend naar de moraal-
lologen, die haar in andere leidsters der
mwenbeweging ter zijde staan,
daar met al onze bewondering voor de
Ve vrouwen uit het buitenland, di<
de afgeloopen dagen spraken en ge-
«rviewd hebben, kunnen wij het niet na-
en ten slotte een eeresaluut te brengen
onze Nederlandsche mevrouw Steen-
■gheEngeringh, die niettegenstaande
levige familieomstandigheden, schijn-
ir onvermoeid een week lang het con-
s geleid heeft met tact en bekwaam-
E.d, in een vreemde taal, en nu weer ver-
kken gaat naar Basel, om aldaar te
gaderen. In de rij der eminente katho-
Nre vrouwen (men mag haar trouwe
pster mejuffrouw Romme, de secreta-
se der Internationale Unie, heusch ook
t vergetenneemt onze presidente
eereplaats in. Moge dan ook haar werk
het werk van alle congressisten, in
:e dagen en gedurende de lange en
gvuldige voorbereiding verricht, blij-
ide en rijke vruchten voortbrengen voor
rk en Maatschappij
ic
rie
R. K. VOLKSBOND.
Het feest van den Haarlemschen
Volksbond uitgesteld.
'n verband met het overlijden va'n Mgr.
lier is de feestelijke viering van het 40-
bestaan van den Ned. R. K. Volks-
IcHI ld, welke op Zondag 6 en Maandag 7
zou plaats hebben, uitgesteld tot 10
11 Juni a.s.
J. W. Smit hersteld.
Naar de „Volkskr." verneemt, is onze
sympathieke veteraan Jan Smit weer in
zooverre hersteld, dat hij de vorige week
al even bhiten mocht.
't Gaat nu vlug vooruit. Hoogswaar-
schijnlijk zal hij dan ook het jubileum van
den Haarlemschen Volksbond kunnen mee
maken.
HET EERSTE-KAMERLID
L. W. DE VRIES.
De heer L. W. de Vries (C. H.), lid der
Eerste Kamer, is gisteren, 78 jaar oud, na
een ongesteldheid van eenige maanden, te
Utrecht overleden.
Vermoedelijk zal het stoffelijk overschot
Maandag a.s. te Minnersga worden ter
aarde besteld.
Het lid der Eerste Kamer, de heer Luit-
zen Walles de Vries, werd geboren te Kor-
tezwaag op 7 September 1849 en genoot
ni^t verder dan meer uitgebreid lager on
derwijs.
Hij was van 18851901 Raadslid, van
1891 tot 1898 wethouder en van 1898 tot
1922 burgemeester der gemeente Barra-
deel. Van 18881891 was hij lid der Twee
de Kamer, van 18921916 lid der Staten
van Fx-iesland en werd in 1923 naar de
Eerste Kamer afgevaardigd.
Hij was van 1898 tot 1916 voorzitter van
het „Friesch Jongelingsverbond"; van
19021916 voorzitter der plaatselijke com
missie bedoeld in art. 8 der Ongevallenwet
1901 en is sedert 1895 voorzitter van het
Krankzinnigengesticht „Dennenoord" te
Zuidlaren.
De overledene was Officier in de Orde
van Oranje-Nassau.
DE FINANCIEELE TOESTAND VAN
PLATTELANDSGEMEENTEN.
Geen voorloopige uitkeering uit de
schatkist.
De Minister van Financiën heeft op de
schriftelijke vragen van den heer Weit-
ltamp betreffende het verstrekken van een
voorloopige uitkeering uit 's Rijks schat
kist aan plattelandsgemeenten in afwach
ting van de totstandkoming eener wette
lijke regeling der financieele verhouding
tusschen Rijk en gemeenten, geantwoord,
dat het hem bekend is dat vele platte-
landsgemeentebesturen wegens de daling
der inkomens hunner ingezetenen in groote
ongerustheid en onzekerheid verkeeren,
met dien verstande, dat het verschijnsel
gedurende de laatste zeven jaar zich meer
malen bij gemeenten van zeer verschillend
type heeft voorgedaan.
Zooals de Minister reeds herhaaldelijk
heeft verklaard meent hij geen partieele
herziening van de financieele verhouding
tusschen Rijk en gemeenten te moeten ter
hand nemen.
De St. Raphaël-mannen te Rome.
De audiëntie bij Z. H. den Paus.
Men seint nader uit Rome nog het vol
gende aan de „Msbd.":
Gisterenmiddag werden de thans in
Rome verblijvende leden van St. Raphaël
in de Consistoriezaal door Z. H. den Paus
ontvangen. In het gevolg bevond zich ook
de Kamerheer van Z. H., de heer Heymeyer
wiens familie mede aanwezig was. Het be
stuur en de bondsadviseur pastoor Don
ders, werden speciaal aan Z. H. voorge
steld. De Paus zegende de meegevoerde
vlag met het wapen van St. Raphaël, waar
van Hij uitlegging vroeg, en ging dan de
pelgrims langs voor den handkus, waarbij
Z. H. vergezeld werd door mgr. dr. B. J.
•Eras, pastoor Donders en den voorzitter
den heer Helomons. De Paus vroeg ver
schillende inlichtingen over den bond en
goedig lachend vroeg hij aan een zoontje
van een machinist, dat met zijn vader aan
wezig was, of hij ook als. spoorwegman
was.
Nadat de H. Vader op den troon had
plaats genomen, hield Hij een hartelijke
toespraak, waarin Hij allen hartelijk wel
kom heette, zeggende, dat alle kinderen
den algemeenen Vader dierbaar zijn, maar
toch, zonder anderen tekort te doen, zeker
de Nederlandsche. Nederland is den H.
Vader dierbaar om zijn groote daden, ge
schiedenis, kunst, vruchtbare landouwen,
schitterende literatuur, maar vooral om
den bijzonder grooten godsdienstzin der
Katholieken, blijkend uit het grootsch aan
tal roepingen tot priesterschap en religieu
zen staat, zijn missieijver, het enorm aantal
missionarissen en zijn bijdragen voor de
missies. De spoorwegmannen droeg de
Paus steeds in het hart, omdat zij een ze-
genbrengende, vreedzame militie zijn, die
alles beteekenen voor ordq, rust en wel
vaart van het land. Onder de spoorweg-
mannen moeten de Katholieken de besten
zijn. Hij wist van de Hollandsche spoor
wegmannen, dat ze werkelijk de besten wa
ren. Gij zijt mij onder dezen nog bijzonder
dierbaar, zeide de Paus, wijl gij naar Rome
gekomen zijt, niet alleen om monumenten
te zien, maar om uw godsvrucht te voldoen
in gebed en Heilige Communie en Paus
huldiging. De zegen, welken Z. H. ging ge
ven, was, zoo zeide Hij, bestemd voor de
aanwezigen, hun families, vrienden en dier
baren, waaronder speciaal de thuisgeble
ven kameraden en voor heel Nederland.
Nadat pater Agathongelus 's Pausen
woorden vertolkt had, gaf de Paus Zijn
zegen, waarna de pelgrims het „Aan U, o
Koning der Eeuwen" zongen, ^lat, door den
Paus, die aan Monseigneur Eras uitlegging
vroeg van het lied, staande op de treden
van Zijn troon werd aanhoord. Na de
audiëntie werd van de geestdriftige pel
grims een fotografie genomen op de Cor-
tile di San Darnaso.
Vereeniging R. K. Herstellingsoorden.
In de algemeene vergadering der ver
eeniging R. K. Herstellingsoorden voor
longlijders en zwakke kinderen, een dezer
dagen gehouden in het O. L. Vr. Gasthuis
te Amsterdam, onder voorzitterschap van
dr. N. P. van Spanje werden de aftreden
de bestuursleden n.l. prof. dr. W. H. No-
lens, Den Haag, dr. W. Blom, pastoor te
Zwolle, de heer B. H. Grijseels te Amster
dam, herkozen, terwijl in de vacature, ont
staan door het overlijden van Mgr. Bau-
duin, deken van Venlo, een nieuw geeste
lijk lid in Limburg woonachtig is gekozen,
waarop de goedkeuring door Z. D. H. den
Bisschop van Roermond wordt tegemoet
gezien. In de vacature van wijlen den heer
Arn. Gilissen werd gekozen dr. C. H. A. F.
Fehmers te Rotterdam.
De secretaris dr. P. W. C. M. Busch, de
algemeene penningmeester de heer F. Eve-
rard en de geneesheer-directeur van „Dek-
kerswald" dr. A. J. Henneman, brachten
vervolgens de jaarverslagen uit, die on
veranderd werden goedgekeurd. Uit deze
verslagen bleek, dat de vereeniging in
gunstigen toestand verkeert en het sana^
torium Dekkerswald meer bezet was dan
ooit, terwijl vooral aanvragen voor klasse
patiënten moesten worden afgewezen zoo
dat nu plannen in bewerking zijn om door
verbouwing van 't sanatorium meer plaat
sen te verkrijgen om aan alle aanvragen zoo
Bpoedig mogelijk te kunnen voldoen. De
uitvoering der plannen van het herstel
lingsoord voor patiënten met chirurgische
tuberculose te Wijk aan Zee vond vertra
ging daar op advies van de schoonhieds-
commissie uit Noord-Holland de gemeente
Wijk aan Zee voorloopig toestemming wei
gerde om met den bouw te laten beginnen.
Onder toezicht van de rijksarchitecten
zijn nu de plannen gewijzigd, zoodat de
uitgestelde toestemming wel zal worden
verleend en Nederland dan weldra het eer
ste R. K. Zeehospitium, waaraan dringend
behoefte is, rijk zal zijn.
Belastingverhooging te Gouda.
Namens vele raadsleden van Gouda is
tot Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
een adres gericht met het verzoek de be-
grooting dezer gemeente voor 1928 niet
goed te keuren op grond dat een zwaar
dere belastingdruk door de burgerij niet
gedragen kan worden en bovendien belas
tingverhooging geheel onnoodig is.
Rector Michael, t
Dinsdag is te Mook overleden de Wel-
eerw. pater Michael van O. L. Vrouw van
Altijddurende Bijstand (A. H. Pleunis), rec
tor van het klooster der Eerw. Paters Pas-
sionisten te Mook.
De overleden rector was gedurende der
tig jaren lid der Congregatie. Hij was
vele jaren novicenmeester en sinds eenige
jaren rector.
De plechtige uitvaart zal Vrijdag a.s.
worden gehouden in de kloosterkapel, waar
na de begrafenis op het klooster-kerkhof
plaats vindt.
Weer een priester melaatsch.
Na 22 jaar Missionarisleven.
Heel ver in den uithoek der Gilberts-
eilanden heeft Pater Choblet M.S.C. vele
jaren onbekend zijn missionarisleven ge
sleten, totdat hij voor enkele maanden door
de Melaatschheid werd aangetast. Omtrent
deze feiten vinden we enkele aanteekenin-
gen in de „Annalen van O. L. Vrouw van
het H. Hart", waaraan we het volgende
ontleenen
„Nauwelijks zat ik eenige minuten te
genover mijn „bezoek", of er kwam een
verpleger mij verzoeken bij den geneesheer
op het laboratorium te komen. Ik ging er
heen en vond daar in een hoek den dokter
staan met den arm op een kast geleund.
Op de tafel stond de microscoop met daar
onder de brandende lamp. „Melaatschheid 1
riep de dokter; wil u zich daarvan over
tuigen?"
Ik zette mij voor de microscoop en zag een
opeenhooping van melaatschheid-bacillen
Duizenden! „Het is de „nodulus de knob-
bel-melaatschheid", hervatte de geneesheer
de kwaadaardigste van alle soorten.
De dokter gaf me eenige minuten tijd
om den uitslag der onderzoekingen aan
den patiënt mede te deelen.
Toen ik weder bij den zieke kwam, zeide
deze mij kalm en gelaten: „Nietwaar, ik
heb de gevreesde ziekte?" waarop ik het
volgend antwoord gaf: „Ik zal u de volle
waarheid zeggen, opdat u weten jnoogt
waaraan u zich te houden heeft: Ja, u
heeft ze
Daarop zeide de zieke: „Hartelijk
dankgedurende 22 jaren heb ik mijn ar
beid mogen verrichten; nu is het gedaan
en het kruis alléén blijft mij over. Welnu,
zooa^s God wil! ik zal den Kalvarieberg
beklimmen".
Na afloop van veertien dagen voer de
stoomboot naar Tarawa in de Gilberts-
groep, waar de zieken in het Leprozengast-
huis, dat zich op het uiterste puntje van
het eiland bevindt, zou worden onderge
bracht. De regeering had de onkosten van
de reis op zich genomen.
Onze melaatsche was niemand anders
dan de Eerw. Pater Choblet, die als mis
sionaris gedurende 22 jaren op het veraf
gelegen eiland Peru aan de Gilberts-eilan-
den onafgebroken gearbeid had, en gedu
rende al die jaren nooit eenige verpoozing
had genoten. Op dit eiland bevonden zich
verscheidene door de melaatschheid aan
getaste familiën, die door den Missionaris
vaak bezocht en verpleegd worden.
Daar hij te Peru alleen voor zijn paro
chianen leefde, viel het hem uiterst zwaar
van hen gescheiden te zijn. Het was een
bloeiende missie.
Ondanks de groote armoede werd er in
de laatste jaren door de Katholieken onder
leiding van hun pastoor een groote steenen
kerk gebouwd. Aan den toren moest nog
gearbeid worden. Massa s steenen waren er
al aangebracht, toen de Pater op zulk een
tragische wijze zijn kudde moest verlaten.
Eenigen tijd reeds was hij bezig gelden
bijeen te verzamelen bij zijn arme paro
chianen, om later een mooi kruis op den
toren te kunnen plaatsen, hetwelk hij in
Sydney wilde aanschaffen. Hij reisde daar
heen met dat doel en deels ook tot herstel
van zijn gezondheid. Hoe weinig vermoe
den had de heilige man dat een zoo treu
rig lot hem zou treffen.
Hij zelf verhaalde ons lachend:' „Ik
ging op reis om een kruis te zoeken, een
zeer groot kruis. De reis is mij gespaard,
ik ben zeer goedkoop aan een kruis geko-
UIT DE RADIO-WERELD.
Programma's voor Vrijdag 4 Mei.
Hilvereum.,1060 M.
12.00 Politieberichten.
12.302.00 Lunchmuziek door het Trio
Groeneveld.
6.007.15 Dinermuziek door het Trio
Rentmeester.
7.157.45 Boekenpraatje.
7.45 Politieberichten.
8.05 Schippersles door R. C. v. Ree5
Scheepsproeven.
8.359.35 Kamermuziek door het Hol
landsche Trio (Mevr. B. van Bremen—
Schrik, viool. H. van Wezel, cello. Mevr.
S. TabakspinderRoeper, piano).
9.3511.00 Populair concert door het
Omroep-orkest o. 1. v. Nico Treep.
10.00 Persberichten.
11.00—12.00 Dansmuziek door het dans-
orkest Rentmeester.
Huizen, 340.9 M. (Na 6 uur 1870 M.)
12.301.30 Lunchconcert door het Trio
„Winkels".
3.004.00 Vrouwenuurfje. K. R. O. Mej.
Do Twaalfhoven.
4.00—5.00 N. C. V. R. Gramofoonmuziek.
5.00—6.45 Concert. N. O. R. V.
6.55—7.30 K. R. O. Cursus Gregoriaansch
door Prof. J. C. W. v. d. Wiel, leeraar a. h.
Seminari Hageveld te Heemstede.
7.35 V. P. R. O. Inleiding door den Holl.
musicoloog Herman Rutters: Prof. Schweit
zer als musicus. Daarna orgelconcert door
Prof. Schweitzer in de St. Bavokerk te
Haarlem. Bach-concert.
Daventry, 1600 M.
9.35 Kerkdienst.
10.20 Gramofoonmuziek.
11.20 Concert voor viool en piano.
11.50 Orgelconcert.
12.201.20 Orkestconcerfc.
2.20 Lezing: India.
2.45 Concert.
2.50 Concert. Sybil Eaton kwartet ea
soli.
3.50 Balladeconcert.
4.20 Tuinpraatje.
4.35 Kinderuurtje.
5.20 Orkestconcert.
5.50 Nieuwsberichten.
6.05 Orkestconcert.
6.20 Bioscooppraatje.
6.35 Liederen van Hugo Wolf voor te
nor.
6.45 Lezing.
7.05 Concert door S. Logan, bariton.
7.20 „DLuffy", tooneelstuk in 3 $cten
van Morton Nance.
8.10 Pianoconcert door C. Dixon.
8.20 Nieuwsberichten.
8.35 Causerie.
8.50 Nieuwsberichten.
8.55 Symphonieconcert.
10.2011.20 Dansmuziek.
„R a di o-P a ri s", 1750 M.
9.5010.00 Gramofoonmuziek.
11.501.10 Orkestconcert.
3.054.05 Liter, en muzik. matinee
7.5010.10 Kamermuziek.
Langenberg, 469 M.
12.201.50 Orkestconcert.
5.206.15 Orkestconcert.
7.308.20 Klaus Groth avond.
8.20 Münchener Elf Scharfrichter-avond.
Daarna tot 11.20 Dansmuziek.
KönigBwusterhausen, 1250 M.
(Z e e s e n).
ll.2Or-4.20 Lezingen.
4.205.20 Orkestconcert.
5.207.05 Lezingen en lessen.
7.208.20 Causerie.
8.209.20 Julius Bab: Deutscher Fruh-
ling (Duitsche lyriek).
9.20 Sluiten.
Hamburg, 395 M.
3.35 Voorlezing door Martin Beheim—
Schwarzbach.
7.20 Symphonieconcert. Daarna tot 11.10
Her-uitzending van buitenlandsche sta
tions.
Brussel, 509 M.
4.205.20 Orkestconcert.
7.35 Concert.
8.25 Concert. Hr. Goossens, Vlaamsche
humorist.
8.50 Vlaamsche literatuur. Vervolgens
tot 9.25 voortzetting concert.
igi
•t v,
FEUILLETON.
-r het Duitsch van Lulu van Strausz
nd Tarney, door Th. G.
lei
921"
ten
'oen ze het gezicht van Stine zag, werd
- door medelijden bewogen.
0 Laat 't nu zoo, Stine, dat hij 't je niet
te voren gezegd heeft, hij zal dat niet
res gedaan hebben, maar misschien is
lem 's nachts pas te binnen geschoten,
hij komt toch in de herfst terug.
.tine schudde haar hoofd.
r0^P Nou dag, Engel," zei ze alleen, „ik
hier. Ik hoef nu geen eten meer te
ngen."
'6 ging met haar mand weer het huis in,
der om te kijken.
linnen in het voorhuis ging ze werktui-
0 jk op een paar planken en ladders zit-
die daar opgestapeld Jagen, zette
<r mand naast zich neer en begon stom
r zich uit te staren.
'at was er nu van gekomen. Daniël was
P!> ver weg. En 't was haar schuld.
eigen schuld, ze wist 't nu ineens heel
cies.
<e had hem leelijke dingen aangewre-
C'i waar hij heelemaal niet aan dacht. Ze
l hem geplaagd met verwijten en geza-
totdat hij het in huis niet meer kon
houden.
nu was hij weg. Ze wist niet eens
arheen.
De Hollandgangers gingen meestal op
goed gelul& af de wereld in, naar Holland,
't Rijnland of nog verder en zochten werk,
waar ze 't maar konden vinden, in groote
steenbakkerijen of fabrieken, totdat ze te
gen 't einde vart de herfst terugkwamen.
Wie wist, waar Daniël terecht kwam?
En of hij heelemaal nog naar haar terug
wilde
En hij was weggegaan, zooals hij giste
ren uit huis was geloopen, zonder ook het
noodzakelijkste mee te nemen!
Stine stond 'op, ging de kamer in en
deed de groote bontbeschilderde kast
open. Daar hing zijn béste pak. Daarnaast
op de rand de hemden; een klein doosje
stond daarbij, waar nog een paar mark
stukken inlagen van het laatste weekloon.
Stine zuchtte, toen ze dat zag. Hij was
steeds zoo goed geweest, had voor haar en
de jongen gewerkt. Wat zou er nu van hen
geworden?
Het gerucht was al door het dorp ge
gaan. In de schemering kwam de oude
boerin van de Rodthof in de kamer, waar
Stine nog altijd alleen zat. De jonge vrouw
zag 't al aan haar gezicht, dat ze alles
wist.
„O, moeder, moeder, ik ben er de schuld
van! Ik ben een slechte vrouw voor hem
geweest en heb hem 't leven zuur ge
maakt!"
De oude vrouw schudde bekommerd het
hoofd.
„Had je maar naar mij geluisterd, toen
het nog tijd was! Nu is 't gebeurd. Nu kan
geen mensch er meer wat aan veranderen.
Weet je nou, waar hij heengegaan is?
Stine schudde haar hoofd.
„Als ik dat wist, dan was ik hem wel
achterna geloopen, tot ik hem gevonden
had, om hem weer terug te halen!" zei ze
heftig.
De boerin keek haar ernstig aan.
Nee Stine, dat moet je niet zeggen. Al
kom je 't ook te weten, waar hij gebleven
is je hebt toch hier je huis en je jongen
en kan zoo maar niet wegloopen. Dat heeft
de goede God je nu opgelegd. Nu moet je
wachten, tot Daniël terugkomt."
„Wachten is maar zoo moeilijk, moeder.
Als hij maar weer terugkomt."
Maar Stine zag zelf wel in, dat ze wach
ten moest. In de herfst kwamen de Hol
landgangers immers weer terug, dan zou
Daniël zeker niet meer kwaad zijn. Als hij
dan kwam, zou alles anders worden.
Een week was verstreken, toen de plat
telandsbrievenbesteller met een brief het
huis in kwam. Stine trok de enveloppe bij
na uit zijn handen, ze liep de kamer in en
maakte 'm daar open. Haar vinger beefde,
terwijl die onder 't langzame spellen langs
de woorden ging.
Er stond niet veel in de brief, die uit
een Hollandsche fabriekstad kwam, dicht
bij de grens.
Men kon aan de kinderachtig stijve let
ters wel heel duidelijk zien, dat het teeke
nen ervan zwaar werk was voor den schrij
ver. Zwaarder dan ploeg of bijl te hantee-
ren.
„Ik maak het goed", schreef Daniël, „ik
heb meteen werk gevonden en verdien ge
noeg. Op het eind van de week stuur ik
geld. Je behoeft je niet bezorgd te maken,
ik zal iedere maand geld sturen. Waarom
ik weg ben, weet je. In de herfst kom ik
met de anderen terug. Stuur me meteen
mijn rommel, mijn Zondagsche pak en on
dergoed."
Stine las en herlas die paar waarden, tot
ze ze van buiten kende. Ze wist nu tenmin
ste waar hij was en dat hij zeker terug
kwam.
Ze stuurde hem 's anderen daags zijn
spullen en schreef hem ook terug. Dat zij
en de jongen het goed maakten, dat ze
hem groeten en op hem wachtten, verder
niets. Meer kon ze niet schrijven. Ze wilde
hem alles zeggen, wat haar op 't hart lag,
als hij terugkwam.
Zoo wachtten Stine en Fritsje dan de
herfst af. Stine ging zelden het huis uit;
ze kon niet verdragen, dat de menschen
haar aankeken en met elkaar smoezelden,
als ze voorbijging.
Ze hoefde niet meer zooveel te werken
als vroeger. Daniël verdiende veel en
stuurde haar genoeg om van te leven. Dat
was ook maar goed. Gedurende de zo
mer gevoelde Stine zich al vaker naar en
ziek. Eigenlijk was ze, sedert de jongen
geboren was, niet meer zoo goed gezond
en frisch geweest; de zorgen en gedachten,
waar ze zich zelf mee plaagde, maakten
het ook al niet beter. Ze had dikwijls ste
ken in de borst en was vaak vermoeid.
Nu werd dat vaker en erger, maar ze
nam er verder geen notitie van. Hoogstens
kookte ze voor haar een kop thee van
lindebloesem, dat was toch genoeg. Van
een dokter wilde ze niets weten; als er
geen stervensgevaar was, was hij immers
niet noodig.
Eindelijk was 't weer herfst
De gele bladeren lagen op den natten
grond, over het winterzaad streken vluch
ten kraaien neer en een fijne motregen
ging als een grijs gordijn voor het Wezer-
gebergte hangen.
Nu was 't de tijd, dat de Hollandgan
gers moesten terugkomen.
Stine had het kleine huis geschuurd en
geveegd, dat alles er spierwiten proper
uitzag, van de varkënsstal tot de achterste
hoek in de groóte kas. Ze had voor Fritsje,
die alleen reeds op zijn dikke beenen rond-
schommelde, een nieuw schortje van bont
katoen genaaid, en hem geleerd „Vader"
te zeggen. En toen ze de kast in de kamer
schoonmaakte, had daarin het roode bord
papier met het gouden „Welkom", dat op
haar trouwdag in het voorhuis hing, ge
vonden. Dat had ze nu klaar gelegd met
een paar bonte papieren rozen, om het,
omgeven door een frissche groenen krans
boven de deur te hangen, als Daniël te
rugkwam.
Anders had Daniël haast iedere week
geschreven, slechts een paar woorden, om
haar te laten weten, dat hij het goed
maakte. Nu had ze sinds drie weken niets
meer gehoord. Maar dat hinderde niet, hij
had toen immers geschreven, dat hij in de
herfst met de anderen weer zou terugko
men.
Door het dorp ging de tijding: „De Hol
landgangers komen".
Waar een vader of broer terug werd ver
wacht, was groote opwinding, 't Was alle
maal in de huisjes van gewone menschen.
(Wordt vervolgd).
