BUITENLAND.
BINNENLAND.
19e Jaargang.
DINSDAG 24 APRIL 1928
No. 5856
ABONNEMENTSPRIJS bedraag' bi) vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent pei week I 2.6O pei kwartaal
Éij onze Agenten 20 cent pet week f2.60 pet kwartaal.
Vranoo pei post f2.95 per kwartaal.
Pet Geïllustreerd Zordagsblad ia vooi de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 5G ck per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct
Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. It
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Oewone odvertentiên 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt tiet
r. dubbele var het tarief berekend. 5
Kleine edvertentièn, van ten hoogste 30 woorden, wms&
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, hum en ver
huur. koop en verkoop f0.50.
Dit nummer bestaat uit
dfie bladen.
V Kerken open
In de Remonstrantsehe Gemeente te
Utrecht heeft men een proef genomen met
de openstelling der kerk op gewone door-
de-weeksche-dagen.
Men is er echter van teruggekomen. Het
jaarverslag der Remonstrantsehe Gemeen
te verklaart n.l., dat de oroefneming als
mislukt moet worden beschouwd.
De eerste weken kwamen er wel enke
len, die zich een oogenblik in meditatie
wilden terugtrekken, maar al heel spoedig
bleven ook deze enkelen weg, zoodat er
aldus het verslag geen reden meer was
de kerk open te houden.
Dit bericht is ons een aanleiding, om te
wijzen op het verblijdende feit, dat er
steeds meer Katholieke kerken heel den
dag of geruimen tijd op den dag geopend
zijn en dat dit blijkbaar door vele
Katholieken wordt gewaardeerd.
In ieder geval is iedere Katholieke kerk
eenige uren in den morgen geopend.
Wat beteekent de Kerk voor den Katho
liek!....
De Engelsche tot het Katholicisme be
keerde schrijver mgr. Benson zegt in een
zijner werken zoo waar en schoon:
„Geen Katholiek die heeft getracht zijn
Godsdienst te beleven, gevoelt zich ooit
of ergens zonder huis of in ballingschap. Hij
gevoelt zich niet als een onderdaan van
een koninkrijk of keizerrijk, die beschermd
is door de vlag van zijn land maar als
iemand, die in het gezelschap is van een
vriend. Hij gaat in vreemde landen de
kerken binnen, niet alleen om het Aller
heiligste Sacrament te bezoeken, niet al
leen om zich op de hoogte te stellen van
het uur, waarop de H. Mis begint, maar
om in het gezelschap te zijn van een ge
heimzinnige en hulpbiedende Persoonlijk
heid, gedreven door een drang, waarvan
hij zich nauwelijks rekenschap kan geven.
Het is volkomen redelijk,- zoo te handelen,
want Christus, zijn Vriend, is daar tegen
woordig in dat middelpunt van de mensch-
heid, wier leden Hij de Zijnen kan noe
men".
En elders:
„Zijn Tegenwoordigheid is de oorzaak
van dat verschil tusschen Katholieke ker
ken en andere, een verschil, zelfs door
ïiiet-Katholieken erkend. Zoo opvallend is
dat verschil, dat er honderden verklarin
gen zijn verzonnen om het uit te leggen.
"Het zou zijn oorzaak vinden in het lichtje
der Godslamp, in de buitengewone artis
tieke vaardigheid, waarmede alles is ge
ordend, in de geur der wierook, in alles,
behalve juist daarin, waaruit het, zooals
wij, Katholieken, weten, voortkomt in
de wezenlijke, lichamelijke tegenwoordig
heid vaD den Schoonste aller menschen-
Hnderen, die Zijn vrienden tot Zich trekt 1"
't Is dus eigenlijk vanzelf sprekend, dat
de Katholieke kerken open kunnen, open
moeten zijn
VOLKENBOND.
Gifgassen.
Hetprotoccl door vijf staten
geratificeerd.
De Fransche regeering heeft den secre
taris-generaal van den Volkenbond mede
gedeeld, dat Italië, de Sovjet-regeering en
brahkrijk de ratilicatie van het protocol
inzake het verbod van het gebruik van gif
gassen en bacteriën in oorlogstijd hebben
overhandigd, waarmede dit protoco' door
vijf staten is geratificeerd. (De beide an-
['dere zijn Venezuela en Liberia).
FRANKRIJK.
DE KAMERVERKIEZINGEN
Terreinverlies der socialisten.
Het groote aantal
herstemmingen.
Het resultaat van de eerste stemming
voor de Kamer is als volgt: van de 612
afgevaardigden verkregen er 182 de abso
lute meerderheid. In de overige 430 kies- i
districten zal een tweede stemming noo-
dig zijn. Zoolang de tweede stemming niet
heeft plaats gehad, kan men zich dus nog
geen beeld vormen van de nieuwe Kamer.
De thans bekende uitslagen kunnen be
zwaarlijk beschouwd worden als represen
tatief roor het geheel, daar in vele der be
treffende districten de overwinnende par
tij ook vroeger de zege ^behaalde, en d
kiezers de gexozen candidaien reeds jaren
lang hebben gesteund. Vierentwintig Ka
merleden, die stellig op herkiezing reken
den, zijn verslagen.
Het groote aantal herstemmingen is in
de eerste plaats toe te schrijven aan het
feit, dat er zooveel candidaten waren ter
wijl de strijd ook vaak ging tusschen can
didaten, die een nagenoeg gelijk stand
punt innemen. Het aantal geldige stem
men is aanzienlijk hooger dan in 1924. In
sommige kiesdistricten heeft 90 pet. der
kiesgerechtigden gestemd, b.v. in sommige
Parijsche voorsteden. De propaganda, die
door de partij-organisaties is gevoerd, zal
daar niet vreemd aan zijn.
Van de gekozen candidaten zijn de
meesten aanhangers van Poincaré's finan-
cieele politiek.
Overigens hebben de socialisten b>'j deze
eerste stemming veel terrein verloren en
het zal.moeilijk zijn, die op Zondag a.s. te
herwinnen. De republikeinsche partijen,
die samen 130 van de 12 zetels hebben ver
overd, schijnen haar positie goed te hand
haven.
De communisten hebben nergens een
hunner candidaten bij eerste siemming
kunnen doen triomfeeren, hetgeen onge
twijfeld een groote slag voor hen is. Zelfs
in de roode districten om Parijs zijn over
al hun candidaten in herstemming. Zij
troosten zich er mee, dat niettemin het
aantal stemmen, in de Seine en omstre
ken op hun candidaten uitgebracht, hoo
ger zou zijn dan in 1924, hetgeen echter
nog wel eens zorgvuldig nagegaan moet
worden, vóór men het aannemen kan.
CHINA.
De burgeroorlog.
De Zuidelijke opmarsch gestuit
Een draadloos telegram uit Londen
meldt, dat de oorlog tusschen de noorde
lijken en de zuidelijken die veertien da
gen geleden weder werd hervat met den
opmarsch der zuidelijken met wisselend
geluk voortduurt. De opmarsch der zuide
lijken schijnt voor het oogenblik gestuit.
Ssining, dat Feng Joe Hsiang den 17den
April op Soen Tsjoean Fang, den noor
delijken generaal, veroverde, is thans, naar
wordt gemeld, door dezen heroverd. Feng
zon naar het westen terugtrekken, terwijl
Soen zich, naar men verwacht, met de
strijdkrachten van Sjang Tsoeng Sjang zal
vereenigen, die zich ten zuiden van Tia-
an-foe hebben ingegraven. Öp het front
van Kinham zijn op het oogenblik zware
gevechten oan den gang. De noordelijken
staan op enkele mijlen afstands van de
Jangtse en beweren dat zij vorderingen
hebben gemaakt in het oosten van
Sjansi.
MEXICO.
DE KERKVERVOLGING.
De „Osservatore" over het onderzoek
der „Daily Express".
In een hoofdartikel van de „Osservato
re" wordt o.a. het. volgende geschreven
naar aanleiding van liet door een bijzon
dere correspondent van de „Daily Express"
ingestelde onderzoek in Mexico.
De „Daily Express", aldus de „Oss.",
welke uitgenoodigd werd, het algemeene
zwijgen over de Mexicaan8<?he Katholie
kenvervolging te verbreken, heeft een eigen
onderzoek ingesteld, welks resultaten
thans objectief gepubliceerd worden.
Na drie jaren van tragischen strijd, van
protest en van manifestatie, vooral echter
na volle drie jaren van bloed en marte
laarschap, schijnt dit onderzoek, dit juri
disch appèl ten aanzien van de gemartelde
slachtoffers bijna als een motie van wan
trouwen en een uiting van stuggen trots.
En, desondanks, moet aan dit ver
traagde onderzoek een bijzondere beteeke-
nis worden toegekend. Uit dit onderzoek
blijkt steeds nog een zeker wantrouwen,
want men neemt aan, dat 't toch nog mo
gelijk zou zijn, den heelen toestand in een
ander licht te zien, doordat men deze
vervolging als wettig zou kunnen voorstel
len, of minstens zeer overdreven in alles,
wat aan president Calles verweten wordt
en wat niet licht zijn weerga in de wereld
geschiedenis vindt.
De „Daily Express" heeft nu echter de
hand op de wonde gelegd, heeft van nabij
de verschrikkelijke Katholiekenvervolging
doen onderzoeken en zijn correspondent
roept uit: „Er is hier zulk een tyrannie,
dat ze in de overige wereld volstrekt niet
naar juistheid kan beoordeeld worden
Over de „verdediging", die Calles van
zijn optreden gaf, zegt de „Osservatore"
o.a.: In vele dingen heeft hij gelogen, doch
hij gaf toe, dat hij meer dan 50 priesters
liet doodschieten. Er zijn echter veel meer
slachtoffers, welke echter bovendien nog
vreeselijk gefolterd werden vóór hun dood.
Het kan zijn, dat men aan de overzijde
van den Oceaan thans weer zwijgt, wat
echter niet meer mogelijk is voor de ove
rige wereld. Doch de waarheid moet ten
slotte steeds zegevieren.
Ondanks de levendige reactie,, welke bij
bijna alle volken met betrekking tot de
gebeurtenissen in Mexico ontstaan is, zal
hun stem toch sporadisch gehoord wor
den. Ook tusschen de regeeringen en par
lementen zal het bij een roepen in de woes
tijn blijven
De volkenbond, die zich bekommert om
financieele kwesties, die zich ook menig
maal met een geval van zuivering van
grenzen onledig hield; die de mandaten
onderzoekt en verdeelt en zich voor den
vooruitgang op elk gebied warm maakt,
weigert echter in Ie grijpen, waar een volk
vervolgd wordt, waar een volk lijdt en
sterft, alleen cm Christus vrij te dienen en
te mogen uitroepen: „Leve Christus-ko
ning
Ml D DEN-AM ERI KA.
Sandino laat weer van zich hooren.
Generaal Sandino heeft, zooals men
-weet, een republiekje gesticht in Segovia,
een provincie van Nicaragua. Nog immer
zijn de marinesoldaten der Ver. Staten ér
niet in geslaagd hem daaruit te verdrij
ven. Nu heeft hij een aanval gedaan op La-
luz op de Oostkust en alle beambten van
de mijn aldaar gevangen genomen.
"ERSTE KAMER.
Nederland en België In
merr.oriam.
Uit de Kamerzitting van gisteren is het
belangrijkst do verklaring door minister
Beelaeits van Blokland bij de behandeling
van de begrooting van Buitenlandsche Za
ken afgelegdd
Met üeüéTkin.L'i 'TVinze verhouding tot
België zijn door den heer Anema woorden
gesproken, welke ik ten volle en zonder
eenig voorbehoud zou willen onderschrij
ven. Zoowel met betrekking tot het belang,
dat beide landen hebben bij een spoedige
afwikkeling van de aanhangige vraagstuk
ken als met betrekking tot het initiatief in
zake het hervatten van de onderhandelin
gen ben ik het met dien geachten spreker
geheel eens.
Er behoeft van deze zijde niet nogmaals
de nadruk te worden gelegd op het feit,
dat België, buiten hetgeen in de vigeeren-
de trartaten is vastgelegd, tegen Neder
land geen rechten kan doen gelden.
Het ligt voor de hand, dat de verwer
ping van het traktaat van 1925, wegens de
overwegende bezwaren welke hier te landt:
tegen sommige elementen van de ontwor
pen regeling bestonden, aan België niet het
recht zou geven een houding aan te nemen,
als had het van Nederland iets te vorde
ren. Maar evenmin moet Nederland, na die
verwerping, zelfgenoegzaam afwachten of
België, welks wcnschen ons immers be
kend zijn, ons misschien een voorstel zou
willen doen, waarin met onze bezwaren re
kening wordt gehouden. Slechts vergaan
de kortzichtigheid kan het groot politiek
en economisch belang uit het oog doen ver
liezen, hierin gelegen, dat beide landen in
onderling overleg de door de verwerping
aanhangig gebleven kwesties tot een voor
beide bevredigende oplossing brengen.
Het is zoowel het belang van elk der
beide landen, als een algemeen Europeesclv
belang, dat de aanvang der besprekingen
over die oplossing niet langer worden ver
traagd dan voor het vaststellen van der
gelijke grondslagen onvermijdelijk is.
Zooals ik reeds in de M. van A. heb uit
eengezet is het voor mij een teleurstelling,
dat het nader onderzoek noodzakelijk om
die grondslagen te vinden nog niet is ten
einde gebracht. Behalve het ambtelijk on
derzoek is natuurlijk ook nog overleg bui
ten den engeren ambtelijken kring noodig.
Maar uit dezen onverwachten langen duur
mag niet worden afgeleid en dit is het
eenige punt, waarop ik het met Prof. Ane
ma niet eens ben dat er weinig hoop
zou bestaan, dat een nieuw tractaat voor
de verkiezingen van 1929 zijn weg naar het
staatsblad zou vinden. Integendeel, ik vlei
mij nog steeds dat dit met goeden wil van
alle zijden, mogelijk zal blijken en zou mij
niet verantwoord achten, indien ik daar
toe niet alle krachten inspande.
Een goede, vlotte verhouding met onze
Zuiderburen met wie wij zoo menig belang
gemeen hebben en in zoo menig opzicht
kunnen samenwerken, acht ik van zeer
groot belang voor ons land, en het is niet
zonder bekommernis dat ik zie, hoe licht
vaardig somwijlen, zoowel in ons land als
aan de overzijde der grens, door onverant
woordelijke personen dingen worden ge
zegd en geschreven, welke slechts in staat
zijn, de atmosfeer te bederven, en dienten
gevolge de komende onderhandelingen te
bemoeilijken.
Te licht schijnt men geneigd te vergeten,
dat onderhandelingen tusschen twee sta
ten en de voorbereiding daarvan een teer
werk zijn lat een rustige atmosfeer ver-
aischt.
Met betrekking tot die voorbereiding
dient men overigens te. bedenken, dat zij
noodwendig, wat publiciteit aangaat, een
geheel ander karakter draagt dan de voor
bereiding van een regeling op het gebied
der binnenlandsche weigering, waarbij
openbare discussie somtijds van veel nut
kan zijn.
De regeering heeft in dezen waarlijk een
moeilijke taak, en zij heeft geen enkele re
den gegeven, waarom haar niet ook bui
ten deze Kamer het vertrouwen zou wor
den geschonken waaraan het baar in do
Kamer uiet ontbreekt en dat zij bij het vol
brengen van die taak ruimschoots behoeft!
De voorzitter, baron Van Voorst tot
Voorst heeft het overleden liberale lid, mr.
A. J. baron Van Nagell van Ampsen, her
dacht. Hij schetste in het kort diens werk
zaam en verdienstelijk loven en memoreer
de zijn verdiensten. Met hem is, zcide spr.
een edel mensch, een goed vaderlander
heengegaan.
De voorzitter' bracht eerbiedige hulde
aan de nagedachtenis van den ontslapene.
Namens de regecring sloot minister Bee
laeits van Blokland zich bij deze gevoel-
volle woorden aan. Deze gaf de verzekering
dat ook bij de regeering de nagedachtenis
van mr. baron Van Nagell in eere zal blij-
EERSTE KATHOLIEKE INTERNAT.
BIOSCOOPCONGRES.
Na de opening door pater Hyacinth
Hermans O.P. gisterenmiddag sprak de
viee-voorzitter kanunnik Jos. Raymond uit
Parijs een woord van erkentelijkheid voor
de harteliike ontvangst in Holland. Daarna
bracht kanunnik A. Brohée van Leuven
rapport uit .betreffende den huidigen toe
stand op cinematografisch gebied in ver
schillende landen. Het doel van dit con
gres bestaat hoofdzakelijk uit het aange
ven van richtlijnen voor een eventueele
internationale katholieke organisatie ter
bestrijding van de moreele en maatschap
pelijke gevaren van de huidige film.
Spr. pleitte voor een katholieke film-
organisatie om los te komen van den hei-
denschen invloed der huidige filmproductie.
De middagvergadering werd gepresi
deerd door kanunnik Jos. Raymond uit
Parijs.
„Verdediging van geloof en zeden op
bioscoopgebied" was het onderwerp, dat
on deze middagvergadering werd behan
deld.
Pater Martin Drexl van Steyl.zou spre
ken over „Bioscoop en Pers", maar was
verhinderd te komen.
Over het onderwerp „Bioscoop en zede-
lijkheidsvereenieingen" sprak de heeT J.
Fröhlings uit Keulen.
De heer C Parisi uit Rome behandelde
het onderwerp: ..Bioscoop en Jeugdwerk".
Mevrouw A. Meijer sprak over de bio
scoop en de Katholieke vrouwenbonden
en behandelde de conclusies van het inter
nationaal congres der Katholieke Vrou
wenbonden te Rome. Spr. vroeg het con
gres tenslotte de volgende punten onder
het oog te zien:
le. een internationale organisatie be
treffende het bioscoopvraagstuk;
2e. zich te verzekeren van de adhacsie
van de Internationale Unie van Katholieke
Vrouwenbonden teneinde zich te verzeke
ren van de medewerking der nationale
vrouwenbonden
3e. een beroep te doen op de Katholieke
vrouwen, vooral op de moeders, opdat ook
zij deel zullen uitmaken van de keurings
commissies.
Nadat de voorzitter de inleidster had
dank gezegd, werd medegedeeld, dat in
verband met het Katholiek internationaal
Vrouwencongres, dat de volgende dagen
in de „Witte brug" zal worden gehouden,
het Katholiek Internationaal Bioscoopcon
gres zal worden verlegd naar het St. Aloy-
siuscollege aan de Oostduinlaan.
Vervolgens werd het congres verdaagd
tot Dinsdagmorgen 9 uur.
Op het congres zijn, naar wij vernemen,
'n twintig tal landen vertegenwoordigd met
ruim 1000 deelnemers.
De commissie van voorbereiding voor
dit congres (Pater Hyacinth Hermans, Re
dacteur van de Maasbode, Voorz. der Com
missie; M. A J. Rozemeyer, Secr. der
Commissie; Mevr. F. Steent» erghe-Enge-
ringh, Presidente der Int. Unie van Kath.
Vrouwenbonden; Mej. M. Romme, Secre
taresse der Int. Unie van Kath. Vrouwen
bonden; M. L. B. J. van Oppen, Burge
meester van Maastricht; Mr. A. F. L. M.
Tep6 en A. H. Boekraad, vertegenwoordi
gers der N.V. Filmafdeeling van het Cen
traal Bureau der K. S. A.) had gisteren
avond voor de deelnemers georganiseerd
een eere-voorstelling van het groote film
werk „Maxentia", welke eerste vertooning
in Nederland aan de deelnemers van het
Katholieke Internationale Bioocoupcongres
was aangeboden door de Nicaea-film te
Parijs, die dit filmwerk deed vervaardigen
en de N.V. Filmafdeeling van het Cen
traal Bureau der K. S. A., die de vertoo-
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
De kamerverkiezingen in Frankrijk.
De opmarsch der Zuidelijken in China
gestuit.
De aardbevingen in Griekenland zijn
ernstiger dan aanvankelijk geseind werd.
(Buitenl. Berichten, 2c blad).
Fitzmaurice is weer op Greenly-eiland
aangekomen. De „Bremen" zou evenwel
opnieuw beschadigd zijn. (Luchtv., 2de
blad).
Het verhaal van den Poolvlucht van ka
pitein Wilkins. (Luchtv., 2e blad).
BINNENLAND.
Minister Beelaerts van Blokland legde
gisteren in de Eerste Kamer een verk'a-
ring af met betrekking tot de Belgische
kwestie. (1ste blad).
Het Katholiek Intern. Bioscoopcongres.
(lste blad).
Het congres der Intern. Unie van Katho
lieke Vrouwenbonden (lste blad).
Overleden is de heer A. Mulder, ouü-v.et-
houder dezer gemeente.
Onze geïllustreerde pagina.
De photophgina geeft o.m. photo's van:
een nieuw altaar in de parochiekerk te
Rijpwetering; de begrafenis van Dorus Rij
kers; den voetbalwedstrijd NederlandDe
nemarken op jl. Zondag; de aardbevings
ramp in Bulgarije.
ningsrechten van dit nieuwste filmwerk
voor Holland heeft verkregen.
De film stelt voor het leven en sterven
van de Martelares Maxentia, die in de 5de
eeuw is onthoofd geworden.
Door de aanwezigen werd de vertooning
met groote aandacht gevolgd en velen had
den grooten lof vor de ensceneering van
verscheidene tooneelen in deze verfilmde
roman van Eugène Barbièr.
Eugène Barbièr heeft zijn roman be
werkt naar een legende uit de eerste
Christen-eeuwen de verfilming van en
kele gedeelten scheen ons wel wat gewaagd.
Dank zij een bewonderenswaardige acti
viteit werden gisteravond al op het doek-
vertoond bestuur en deelnemers van het
congres.
INTERN. UNIE VAN KATHOLIEKE
VROUWENBONDEN.
Het congres te Den Haag.
Ontvangst der deelneemsters.
Gisteravond werden de afgevaardigden
naar het int. R R. Vrouwencongres door
de Ned. Federatie van K. K. Vrouwenbon
den ontvangen in de zalen van hotel Wit-
tebrug te JJcn Haag. Behalve een groot
aantal deelneemsters aan'dit congres wa
ren o.m. ook aanwezig namens het ge
meentebestuur wethouder Quant, ecnigo
vertegenwoordigers van de geestelijkheid,
en de heer A. M. v. Oycn, namens de Unie
van R.-K. tStudentenvereenigingen in Ne
derland.
Nadat de aanwezigen eenigen tijd in de
receptiezaal bijeen geweest waren ver-
eenigden zij zich in de groote zaal, waar
een iilm van Nederland zou worden ver
toond, aangeboden door het bestuur der
Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer.
Alvorens de filmvoorstelling aanving sprak
mej. Heeren namens de commissie van ont
vangst de aanwezigen toe. Zij heette haar
welkom in Den Haag, de Residentie der
eerste en tevens meest geliefde vrouw in
Nederland, Koningin Wilhelmina, welke
woorden een langdurig applaus aan de bij
eenkomst ontlokten. Namens de Ned. Fe
deratie van R. K. Vrouwenbonden sprak
mvr. Cremersv. Nispen tot Sevenaer om
uitdrukking to geven aan de gevoelens,
die de Federatie zoowel als spr. zelve be
zielen, nu zij \oor het eerst in den Haag
de Unie van Vrouwenbonden mag begroe
ten, die te midden van de krachten, welke
den godsdienst vernietigen en de zedelijk
heid bedreigen, zich heeft vcreeriigd met
het doel te werken aan de uitbreiding van
liet Koninkrijk Gods. Het verheugde spr.
dat de Unie daarvoor Den Haag gekozen
had. In het bijzonder tot de presidente der
Unie richtte spr. woorden van dank voor
de wijze, waarop dj in den Internationa
len Bond de Ned. Federatie vertegen
woordigt. Zij heet ie tenslotte de vertegen
woordigers der gemeentelijke en geeste
lijke overheid welkom.
Nadat nog de Vicomtesse de Villar uit
Parijs, vice-presidenle der Unie, eenige
woorden to de aanwezigen had gericht, gaf
de heer van Deventer, directeur der V. V.
V. een toelichting tot do film.
