MODERNE DICHTKUNST. Faillissementen. I.E.M.C.O. - RADIO - KERKNIEUWS. XL Dr. P. C. Boutens door Sw. Volgen we weer de chronologische lijn. Wij zullen uit de „Praeludien" niot meer mededeelen. Na deze kwam een bundel „Sonnetten", waarin de dichter nog beter den eigen toon laat hooren. Ik zal er u slechts één voorbeeld uit af schrijven. Is he* niet of u hierin een heel subtiel lijnenspel vaji Toorop bewust wordt Waar tijd en eeuwigheid elkaar ontmoeten, Worden de sterren in den nacht geboren, Vuurbloemen die de rijzend ranke roeren Van donkre aardtochten naar Gods ooglicht boren. En waar de heemlen van voor Hem vervloeren Tot glazen glansbaan eindeloozen koren, Lijnen'der stelslen weemlonde kontoeren Door 't klaar kristal donker vermoede voren: Door weerzijds-open venstren als door oogen Schijnen de heemlen in elkaar en de aarde Liefde met liefde wisslen wondre waarden, Aarddonker tegen Gods licht opgewogen... In evenwicht van gulden ruil geheven Wandelt de wereld vleugelloos te zweven. Zoo'n vers is eenvoudig niet te verklaren en niet te parafraseeren. Ik geef toe: het is gekunsteld, maar het bezit meteen een fijne schoonheid van taalmelodie en vooral de terzinen, dat zijn de laatste zes regels, zijn niet alleen buitengewoon melodieus, maar ook van een fijne plastiek en een subtiele verhevenheid. Toch komt de echte Boutens pas ge heel te voorschijn in „Stemmen" (1907). Hierin zijn alle invloeden van vroegere stromingen en personen geheel overwonnen. En nu bezit zijn vers ook pas de klaarheid die wij noodig hebben voor het begrip en de gevoeligheid die hem het zuiverst ken merkt en zijn wezen bepaalt. Zijn zinne lijke en geestelijke verfijning komt hierin het beste uit. Ik neem het allereerste ge dicht: „Afvaart". Het gedicht is schilderlijk en als zooda nig echt Hollandsch èn dichterlijk. De maanlicht-overvloeide vloed Heft 't ranke spook van vlotte bom Boven den zwarten menschendrom Die vlekt het zilvren zand als roet. De ketting waar zich 't schip aan windt Kreunt eenzaam als nacht-wakker kind. Geen andre klank begint of duurt. Het koele klikken langs de kiel, Nu 't schip in vollen water stuurt., Reikt niet tot hier. Het slank profiel Verbreedt onhoorbaar-onverwacht Zich met der zeilen effen pracht. Ik blijf niet langer op mijn plek, In 't avondduin. Mijn voet Voelt onder zich het weifel dak Van schip te deinen op den vloed. En met nabije schaduw weet Ik lichtste licht bekleed. De breede ronding van de kust Deinst lamD-bezet, maar doodsch. Met geen signaal durft donkTe loods De stranden roepen uit hun rust.... Waai schuilt de stille school van buit Waar vol mee keer' de leege schuit! Of wordt in 't verre land en voor altoos Ons wild verlangen schoon en stil? -J De zee is diep en eindeloos Zooals vertrouwen wil. En wilde toen 't aan 't veilig strand Te droomen zat van d'overkant. Be wind bolt uit het ruime wak, j Het schip helt op ziin breeden streek. Nog even maar is d'einder strak En van kustlichten bleek En nu niets meer dan lucht en zee. Be zeilen overReê Van het heimwee zingt Boutens, of neen, hef heimwee is dikwijls, zoo niet altijd de oorzaak van zijn zingen: het heimwee naar het onbekende en verre. Het heimwee soms Baar den doodMaar men versta dit zoo, dat hij het leven niet waardeeren zou, zon der den dood. Het z ii n waardeert hij om het n i e t-z ij n. God stort in de ziel het le ven; God neemt het terug. Het leven kan vreugdevol zijn; ook de dood lean dat zijn. Men leze het volgende: Baat mij nimmer meer berusten, God, dien ik niet met namen zeg: Uw verlangens zekre lusten, Neem niet van mijn lippen weg. Van Uw zoeten honger weet Jarenlang miin maal bereid, Van Uw gouden wanhoon leed ik De eindelcoze heerlijkheid Vreugd moet van den hemel dalen Als de regen in den nacht, Vullen vlakke en diepe schalen Boordevol en onverwacht, Dif» kan dood en leven geven, Vidt den harte dienen nood Met het vreugdevolle leven. Met den \reugdevollen dood. ,.herin!ier mÜ nog hoe Pater Van gedicht met ontroerde stem voor las in zijn kamer op „Manresa" en toe een paar kunstenaars er door werden geïn spireerd, de een tot een fantasie in tonen, e andci tot een impressie over de mys- Want in verband met dit vors en eveneons m verband met het volgende erd do naam van Zuster Hadewych ge noemd. Goede dood wiens zuiver pijpen Door 't verstilde leven boort, Die tot glimlach van begrijpen Alle jong en schoon bekoort Voor wien kinderen en wijzen Lachend laten boek en spel, Voor wien maar verkleumde grijzen Huivren in hun kille cel. Mij is elke dag verloren, Die Uw lokstem niet verneemt; Want dit land van most en koren Is mij immer schoon en vreemd. Want nooit beurde ik hier te drinken 1t Water dat de ziel verjongt, Of van dichtbij hief te klinken 't Verre wijsje dat gij zongt: Alle schoon dat de aard kan geven, Blijkt een pad dat tot u voert, En alleen is leven leven Als het tot den dood ontroert. De gedachtenis aan den dood doet het leven als zoodanig beminnen en op prijs stellen, doet het leven zien in dieper ver band en wij denken onwillekeurig aan den Pelgrim, die pas van ons is heengegaan, aan Toorop, die in zoo vele zijner wer ken in diepste wezen de tegenstelling le ven en dood heeft aangeroerd, om de laat ste een verheerlijking te doen zijn van het eerste. Er zit een pure levenswijsheid, men weot het is een vrucht van smart, smart die komen kan tot berusting en verzoe ning. Zoo lezen we'bij den aanhef van één zijner gedichten: Had ik maar vooruit geweten Hoe bet diepst en donkerst lijden Toch voor vreugde wordt vergeten. en elders klinkt het slot: Zoo lacht dan vrij naar 't gouden hart Van levens openende roos; Want daar is veel min vreugd dan smart, Maar alle smart is eindig, al geluk is eindeloos. Met nadruk wijs ik er op, dat dit een heel andere klank is, dan de Tachtigers lieten hooren. Bij hen vond men meer malen het liefkozen, het vertroetelen van eigen smart, terwijl dikwijls onbeteeke- nende smartjes voor een reusachtige pro jectie lens werden gehouden en onmatig vergroot tot lugubere proporties, waarbij den onbevangen waarnemer niet anders te doon stond dan lachen, Boutens ziet smart en vreugde in een verhouding die gezonder is voor het wel zijn van den lezer. Diamanthandelaar staat zijn betalingen. Een passief van 60.000. De Amsterdamsche diamanthandelaar M. IC., koopman in geslepen goederen, heeft zijn betalingen gestaakt. Verschillende groote fabrikanten en ma kelaars zijn voor betrekkelijk kleine be dragen in deze zaak betrokken. Het passief bedraagt in toaal ongeveer ƒ60.000.— Do heer K. staat aan de diamantmarkt bekend als een betrouwbaar man. HOOG GERECHTSHOF. Wat er van zijn fiets gevonden werd. M. leende den 17den Januari aan K. met wien hij in A1 p h e n a. d. R ij n in het zelfde kosthuis was, zijn fiets. K. kwam er niet mee terug en verdween na een week ook nog met een winterjas, een hemd en een onderbroek van M. In een hooiberg vond een kennis van M. een boekje van K., waarin van M.'s fietshet lommerd briefde zat! K. bleek al zooveel op zijn geweten te hebben, dat hij gistermorgen door den Haagsclien politierechter tot drie maanden gevangenisstraf veroordeeld werd. Gevolgen van de Culemborgsche moordzaak. Voor de rechtbank te Tiel heeft terecht gestaan de 30-jarige M. A. M., 'te Culem- borg, verdacht van eenvoudige beleediging en smaad. Verdachte heeft indertijd gedu rende 156 dagen in voorloopige hechtenis doorgebracht, verdacht van den moord en sinds zijn ontslag heeft hij herhaaldelijk personen beschuldigd van aan den moord medeplichtig te zijn geweest. Op 16 Fe bruari had hij weer een dergelijke be schuldiging geuit aan bet adres van J. II. Romijn en deze had deswege een klacht ingediend. Op 24 Februari had verdachte in een café gezegd, dat R. met van den Duugen het misdrijf gepleegd hadden en laatstgenoemde had een klacht ingediend wegens smaad. Verdachte gaf de feiteo grif toe en beweerde met stemverheffing, dat hij een en ander bewijzen kon. Her haaldelijk moest de president hem tot kalmte aanmanen, maar verdachte riep: „Ik heb mij heelemaal aan de zaak gege ven, al moet ik er voor sterven. Acht u mij schuldig, geef mij dan levenslang of laat mij op het schavot sterven, maar ge daan hebben ze het." Het O. M. wees er op, dat de rust in Culemborg nog steeds niet teruggekeerd is. Heel Nederland hoopt dat de ware schuldigen nog een9 ontdekt zullen wor den, maar verdachte volgt een verkeerden weg. Spr. acht het noodzakelijk dat eens een einde aan de beleedigingen in ver band met de Culemborgsche moordzaak komt en vorderde voor ieder der tenlaste gelegde feiten 40 boete of 20 dagen1 hechtenis. Uitspraak 3 Mei. Opgeheven: J. B. M. Verheyen te Wassenaar. J. O. Pieterse te Wassenaar. UIT DE RADIO-WERELD. Programma's voor Zondag 22 April. Hilversum, 1060 M. 9.30 VPRO uitzending uit de Doopsge zinde Kerk tc A'dam. 12302.00 Lunchmuziek door het Trio Rentmeester. 2.001.00 Verslag van den voetbalwed strijd Nederland—Denemarken door een ooggetuige. Uitzending uit het Stadion te Amsterdam. 4.005.30 Kamermuziek door de kamer- muz. ver. „Het Hollandsch Sestet J. Pool man, fluit; J. Stotijn, hobo; A. Wit, kla rinet; P. Veenstra, hoorn; J. Poons, fa got; P. Frenkel, piano. 5.307.15 Concert door het Omroepor kest. Carol. Castendijk, zangeres; Egb. Veen a. d. vleugel. 7.158.00 De pianosonaten van Beetho ven. Analyse van sonate op 14 no. 1, door Louis Schmidt. Egb, a, d. vleugel. 8.00 Perber. en sportuitslagen. .8.10 Symphonieconcert door het Utr. StedeL Orkest o. 1. v. Evert Cornells, Marix Loevensohn, cello. Huizen, 1870 M. (Tusschcn 4 en 6 uur 340.9 M.) 8.309.30 R. K. Morgenwijding. Spr. H. E. W. Ostendorf, lid v. h. Gilde v. d. Klare waarheid. De goede Herder. Afgewisseld met zang muziek. 9.50 NCRV'. Dienst in de Geref. Kerk Zeist. 12.30 Uurslag. 12.301.30 ivRO. Lunchmuziek door het Trio „Winkels". 1.301.45 Rede door Mr. C. Goseling: Het Dr. Schaepmanfonds. Mijne ervarin gen bij de organisatie voor het Dr. Schaep manfonds. I.452.15 Godsdienstonderricht voor oudoren den Weleerw. heer D. Bont leer. a. h. Seminarie Hagevelü te Heemstede (K.R.O.). 2.304.00 De Amsterdamsche Orkest- vereeniging o 1. v. Frans v. Diepenbeek. (K.R.O.) 4.005.00 K.R.O. Ziekenuurjte door Frits Duin: Over reizen naa.r Lourdes. Decla matie door Albert v. d. Hoogte. 5.50 NCRV. Dienst in de Ev. Luth. Kerk te Weesp. 7.308.00 KRO. Spr. C. G. Bekkering (Voorz. v. d. Ned. R. K. Ver. v. Handels reizigers en Handelsagenten „St. Christof- fel").St. Christoffel langs den weg. 8.00 KRO. Concert. Madame M. Marte- let- Stolp, cello. M. v. Monnikendam, piano M. Beusker, bariton. Het Werkgeversbo- weging in Brabant en Vlaanderen. 10.00 Persber. 10.45 KRO. Epiloog o. L v. Jos. Pic- ckers. Daventry, 1600 M. 2.50 Concert. De militaire kapel en so listen. 4.404.50 Voorlezing uit de werken van Shakespeare. 5.507.20 Dienst in de „Betlilehem Welsh Congregational"-kerk Cardiff. 7.20 Dienst in de Liverpool cathedra al. 8.05 Liefdadigheidsoproep. 8.10 Nieuwsber. 8.25 Licht orkestconcert. 9.50 Epiloog. „R a d i o-P a r i s" 1750 M. II.20 Morgenwijding. Koorzang en preek. 12.051.10 Orkestconcert. 3.505.05 Concert. De Homonyme Jazz. 7.35 Circus Radio-Paris. 9.0510.20 Dansmuziek. L a n g e n b e r g, 469 M. 8.20—9.20 Morgenwijding. 11.2012.20 Orgelconcert. 12.201.50 Militairconcert. 3.355.20 Orkestconcert. 5.206.20 Evang. kerkmuziek. Orkest, koor en soli. 7.05 „Hoheit tanzt Walzer", operette in 3 acten van Ascher. Daarna tot 11.20 Dans muziek. Königswusterhausen, 1250 M. (Z e e s e n). 8.20 Morgenwijding. 10.50 Koorconcert. Zangver. Kattowitz. 3.50—5.20 Orkestcorjcert. 7.50 Concert door het orkest o. 1. v. B. SeidlerWinkler. 9.5011.50 Dansmuziek. Hamburg, 395 M. 8.35 Morgenwijding. 10.50 Orkestconcert, 11.35 Motorwedstrijden. 12.25 Orkestconcert. I.35 Orkestconcert. 3.20 Orkestconcert. 5.20 Orkest concert. 7.20 Galante walsen. Daarna tot 11.20 Cabaret. Brussel, 509 M. 2.203.20 Popul. orkestconcert. 7.359.35 Orkest en Mme. L. Berger, zang. Programma's van Maandag 23 April. Hilversum, 1060 M. 12.00 Politieberichten. 12.30—2.00 Lunchmuziek door het Tria non Trio. 4.405.55 Kinderuurtje door Mevr. Ant van Dijk. 6.00—7.15 Concert door het Trio Rent meester. 7.157.15 Engolsehe les voor beginners. 7.45 Politieberichten. 8.10 Volkszangavond in Gorcum o. L v. H. L. A. van Bommel. 9.059.30 Pianoconcert door Suzie Min den. 9.3011.00 Populair concert door het Omxoep-orkest o. 1. v. Nico Treep. 10.00 Persberichten. Daarna voortzetting concert. Huizen, 340,9 M. (Na 6 uur 1870 M.) 12.301.45 N. O. R. V. Orgelconcert door P. Halsema, organist te Haarlem. 4.005.00 N. C. R. V. Ziekenuurtje. 7.007.30 Engelsche les. 7.308.00 N. C. R. V. Zangcursus o. 1. r. Jac. Caro. 8.00 N. C. R. V. Concert in de Ned. iierv. Kerk te Almelo. Daventry, 1600 M. 9.35 Kerkdienst. 10.20 Gramofoonmuziek. II.20 Balladenconcert. 11.50 Dansmuziek. 12.201.20 Orgelconcert. I.35 Shakespearefeest. Speeches. 2.20 Lichte muziek. A. Brown's kwintet. 3.20 Dansmuziek. 4.20 Huishoudpraatje. 4.35 Kinderuurtje. 5.20 Orgelconcert. 5.40 Berichten. 5.50 Nieuwsberichten. 6.05 Eeu „Shakespeare Day Duologue", samenspraak. 6.20 Liter, critiek. 6.35 Beethoven's sonates (Piano, viool). 6.45 Causerie. 7.05 Variété. 8.20 Nieuwsber. 8.4010.35 St. George's Day. „King Hen ry V", tooneelstuk van Shakespeare. 10.3511.20 Dansmuziek. „R a d i o-P a r i s" 1750 M. 9.5010.00 Gramofoonmuziek. II.501.10 Orkestconcert. 3.054.06 Liter, en muzik. matiné's. 7.5010.20 „Le Mariage Secret", tooneel- spel met muziek. Langenberg, 469 M. 12.251.50 Orkestconcert. 6.206.15 Orkestconcert. 7.35 „Collegium Musicum". Daarna tot 11.20 Dansmuziek. Königswusterhausen, 1250 M. (Z e e s e n). 11.204.20 Lezingen 4.205.20 Orkestconcert. 5.206.40 Lezingen 6.50 Concert door het Philharmonisch Or kest o. 1. v. Rich. Strauss. 9.6011.50 Tiroler Volkskunst. Damhofer Troep en orkest. Hamburg, 395 M. 6.15 Orkestconcerfc. 6.20 Orkestconcert. 6.45 Concert uit Berlijn. Het Philharm. Orkest o. 1. v. Rich. Strauss. 9.50 Sluiten \PRIL 1928 Brussel, 6o5ai? ,me ■>ko 4.205.20 Trio-concert. 7.35—10.35 Orkost en Hr. Lefèvre, chan sonnier. VOLUME-CONTROLE. Hoe het wel en hoe het niet moet. Bij radio-ontvangst wordt onder volume controle verstaan de regeling van het ge luid door den luidspreker voortgebracht. Waar er onder de omroepstations krachti ge en zwakke zenders bestaan moet in ieder toestel regeling van het geluid moge lijk zijn Do vroegere apparaten, nog gebouwd naar oude inzichten, waren voorzien van schakelaars voor het luisteren op 2, 3 en 1 lampen. De bedrading word hierdoor veel langer dan goed was voor de werking en er werd naar andere middelen uitgezien. Ver betering bracht de z.g. klink en stop, ook wel onder de Engelsche benaming van plug en jack bekend. Deze klinken zijn in tal van uitvoeringen in den handel en bezit ten al naar hun bestemming twee, drie of meer contacten. Het meest gebruikelijk zijn de klinken met twee en drie contacten, resp. voor het luisteren met 4 of 3 lampen. Indien de luidsprekerstop in de klink voor 't luisteren met 3 lampen wordt gestoken is de luidspreker tusschen anode 3e lamp en plus anodespanning geschakeld. Gaat men daarna over op 4 lampen, dan zit de luidspreker tusschen anode 4e lamp en plus anodespanning,, doch moet de verbin ding tusschen plaat 3de lamp en plus ano despanning weder tot stand gebracht won den en tevens de primaire wikkeling van den 2ei* L. F. transformator er tusschen ge schakeld worden. Dit geschiedt automatisch door de klink zoodra de luidsprekerstop er uitgehaald wordt. Zelfs het inschakelen van. j den gloeistroom voor de 4de lamp ge schiedt automatisch, j Dc moderne lampen schepten echter de mogelijkheid om het met één versterkings- trap minder te doen en zal het Standaard- model niet meer dan 3 lampen bezitten, t. w. H. F„ det. en 1 L. F. Toch blijft de noodzakelijkheid bestaan het geluidsvoln- rae te kunnen regelen en kan dit op veler lei wijze geschieden. le. Door losser of vaster maken van de terugkoppeling, wat echter met het oog op do selectiviteit niet steeds gaat. 2o. Door losser of vaster maken van de koppeling van twee kringen. 3e. D<>or het temperen van den gloei stroom der H F. lamp, wat bij wissel stroomvoeding slechts mogelijk is bij toe passing van een weerstand in beide toe voerleidingen gekoppeld op één as. 4e. Door plaatsing van een potentiome ter (van max. 500.000 Ohm) op de secun daire wikkeling van een transformatir. De laatste aangegeven methode is wel het meest to prefereeren, De verbinding aan O. 8. van den transformator wordt los genomen en bevestigd aan het mid- dencontact (beweegbare contact) van den potentiometer. De twee andere aansluitin gen (uiteinden) worden aan I. 8. en O. S. van den transformator bevestigd. De ge luidsterkte kan hiermede binnen wijde grenzen geregeld worden. Het is verkeerd het volume te regelen door ontstemming van het toestel of tem pering van den gloeistroom der det. of L. F. lamp. Ook in het plaatsen van een va riabelen weerstand parallel op de secun daire van den transformator niet aanbeve lenswaardig. Bij gebruik van weerstandversterking kan men in serie met anode van de detec torlamp en den scheidincscondensator een variabelen weerstand plaatsen van max. 0.5 Megohm. Ook plaatst men wel eens een weerstand parallel op den luidspreker. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN. Mare 70 - /.EI/IeU - Tel. 1118 INGEZONDEN MEDEDEELIFG Een ramp In de missie. Binatang, Katholieke Missie, 12 Maart 1928. Geachte dorpsgenooten en bekenden. Een ontzettend drama heeft zich heden in mijn Missiedistrict afgespeeld. De ge heel# stad Siboe, 50.000 inwoners, is in één nacht geheel en al verwoest door een reusachtige brand. Letterlijk alles, alles, huizen en totaal alle meubelen, geld en goed is vernietigd. En over de zwarte puinhopen zoo ver als men kan ién zuchten thans de zoo talrijke Katho lieken, die allee verloren hebben, behalve hun Priester: Wat kan ik doen! Ik ben verplicht mijn Missie te redden. Ik mag niét blijven staren op de zwarte puinen en klakkeloos het zuchten van mijne Christenen aanhooren Ach, ik kan U, vrienden, nog niet in den breede ver tellen, wat hier deze volksramp beteekent. Maar hulp is dringend, gebiedend en met een Christenhart en een Suisum Corda richt ik weer mijn hoop op God, ons aller Vader, de Bron van alle Gaven, op Maria, do Troosteres der bedrukten en op U al len, mijne medebroeders in het Geloof en dorpsgenooten, die mij van ouds zoo goed hebben gekend en met ons hier vorbonden ziju door de banden der Christelijke Lief- de, die alles verlicht. Helpt mij, bid ik U, in deze kolossale ramp en ellende. Mijn uitgestrekte Missie met talrijke Katholie ken, hare Kapellen, scholen ea personeel is lamgeslagen. Bidt allen voor ons een vurig gebed en steunt naar uw aller draag kracht, dat op de puinen dezer reusach tige Missie de noodzakelijke materieele zaken als Kapellen, scholen en kathechu- menatcr met hare leerkrachten weer op nieuw moge opbloeien als vorsch ontloken bloemon, opnieuw door U allen geplant en besproeid door den Missionaris en tot wasdom gebracht door ons aller Gebed en God's Genade. Ons aller hartelijken dank bij voorbaat en met Christelijke groeten en wenschen, teekent uw aller vriend in J. Chr. Father LEON. J. A. d. BERGH, Missionaris in Borneo. P.S. Giften tot leniging der ramp in Fr. v. d. Bergh's Missie worden gaarne aan genomen door de ouders van den Missio naris n.L Fam. v. d. Bergh te Aarlander- veen, of direct door Eerw. Pater Leon. v. d. Bergh, Katholieke Missie, Binatang- Sarawath (via Singapore). Pater E. Brunet t Donderdag overleed plotseling de wel eerw. Pater Eugène Brunet, van de Con gregatie van den H. Geest, oud-overste van het Missiehuis van den H. Geest te Weert (L.), in den ouderdom van 72 jaar. Da plechtige uitvaart, gevolgd door do begrafenis, zal a.s. Zaterdag 21 April plaats hebben in de Parochiekerk van don H. Martinus te Weert, oio 10 uur. Bijeen komst aan het Missiehuis om 9.45 uur. 3-2

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 7