BUITENLAND.
BINNENLAND.
19e Jaargang.
ZATERDAG 21 APRIL 1928
No 5854
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl) vooruitbetaling
Koor Leiden 19 cent pei week f 2.5O pei kwartaal.
rij onze Agenten 20 cent pei week f2.60 pei kwartaaL
ranoo per post f2.95 per kwartaal
Eet Geïllustreerd Zordagsblad Is rooi de Abonné's ver-
'ijgbaar tegen betaling vbd 5C cL per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummere 5 et., met Geïllustreerd
Bondagablad 9 ct
Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 s POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT 1
Gewone edvertenllèn 3P cent per i g s
Voot Ingezonden Mededeelingen wordt bei
- dubbele van het tarief berekend. s
Kleine edvertentién, van ten hoogste 30 woorden, rraaifn
betrekkingen worden aanpebodeu of gevraagd, huur ee ver
huur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit vier
bladen waaronder het
Geïllustreerd Zondagsblad.
HET LEGER VAN
BEROEPSVRIJWILLIGERE
EEN VRAAGSTUK?
In „De Leidsehe Courant" van 16 April
komt een driestar-artikeltje voor, dat vol
gens onze meening lichtelijk tot misver
stand en verwarring aanleiding zou kun
nen geven.
Wij lezen daar als volgt: „Wij hebben
er onlangs op gewezen dat de vraag: is
een leger van beroepsvrijwilligers mogelijk
en gewenscht? een urgent vraagstuk is,
hetwelk in de R. K. Staatspartij moet be
studeerd en behandeld worden."
En aan het slot: „In elk geval de kwes
tie, al dan niet handhaven van den dienst
plicht, is voor ons en ongetwijfeld voor
velen met ons niet een vraag, waarop een
bevestigend antwoord al vast staat. In
geenen deele".
Hier is opheldering hoog noodig. De uit
spraak van den H. Stoel geeft hier alle
Waarheid en vastheid, zoodat zelfs geen
twijfel mogelijk is. De H. Stoel noemt het
eenige practische systeem
(voor ontwapening, handhaving van dens-
vrede en economisch herstel) „Afschaf
fing van den dienstplich t",
en zegt dat de v r ij w i 11 i g e
krijgsdienst het noodige con
tingent oplevert.voor een le
ger van beroepssoldaten. En
daarbij wijst de H. Stoel ten overvloede
nog op bet voorbeeld van Amerika en
Engeland, waar men geen dienstdwang
kent. Daaruit volgt toch met alle duidelijk
heid, dat er voor ons Katholieken abso
luut geen „vraagstuk" of ,,k w e s-
ti e" meer kan bestaan over de moge
lijkheid oi over de w e n s c h e 1 ij k-
h e i d van een vrijwilligersleger of over de
afschaffing van dienstdwang. De H. Stoel
noemt de afschaffing van den dienstdwang
zelf het eenig practische enmo-
g e 1 ij k e systeem voor de algemeen ver
langde ontwapening. En wie zou ook eraan
kunnen twijfelen, dat een stelsel door den
H. Stoel aan alle landen voorgesteld, in
derdaad mogelijk en gewenscht moet ge
acht worden. Het handelt zich hier zeker
niet om een geloofspunt; maar toch zal
men ook hier kunnen toepassen bet woord:
Rome locuta, causa finita". Rome heeft
gesproken, de zaak is afgedaan, namelijk
de mogelijkheid en de wenschelijkheid van
de afschaffing van dienstdwang en het
vrijwilligersleger. Daaruit volgt echter
ook weer, dat noch de R. K. Staatspartij,
noch de partijraad deze twee punten als 'n
vraagstuk zou moeten bestudeeren en
behandelen. Men heeft die mogelijkheid en
wenschelijkheid van afschaffing van dienst
dwang en vrijwilliger, krijgsdienst eenvou
dig te aanvaarden gelijk de H. Stoel deze
aan alle landen heeft voorgesteld.
De kwestie, al dan niet handhaven van
den dienstplicht, is dus voor ons Katholie
ken geen vraag meer, waarop het bevesti
gend antwoord niet zou vaststaan. Het is
zelf3 gegeven en vastgesteld door bet hoog
ste gezag op aardedoor den H. Stoel. Tot
hiertoe is alles duidelijk.
Maar nu komt de kwestie van de kwes
tie. En dat heeft „De Tijd" reeds bij een
artikel van 18 en 19 Januari en nog eens
op 15 en 16 Febr. juist genraeoiseerd met-
te zeggen, dat de afschaffing van
den dienstdwang zelf (dus niet de
mogelijkheid of wenschelijkheid daarvan)
een vraagstuk is met vele kan
ten. En de Redactie voegde erbij: „Een
reden te meer lijkt het onss, om alle aspec
ten ervan door ter zake bevoegden onder
de oogen te laten zien. Voor den katholie
ken partijraad ligt hier en in de komende
jaren een vruchtbaar terrein van prakti
sche politieke actie".
De zaak staat dus zoo. Het stelsel van
den H. Stoel (en niet van pastoor Keulers)
is zeker voor verwezenlijking vatbaar,
want de H. Stoel stelt toch geen idee.
geen systeem aan alle naties voor, dat niet
mogelijk of niet uitvoerbaar zou zijn. De
kwestie kan dus alleen over bijkomstig
heden gaan over het „hoe" op welke wijze,
het „wanneer", hoe in 't algemeen, hoe in
ons land enz. enz. Dat zijn dan de kwes
ties of vraagstukken welke in de R. K.
Staatspartij zeker moeten bestudeerd en
behandeld worden.
Daar immers voor ons katholieken de
mogelijkheid en wenschelijkheid van de
afschaffing van den dienstdwang en het
vrijwilligersleger door ons hoogste gezag
is geploclameerd en aanbevolen, kan zulks
voor ons geen kwestie zijn, waarover wij
ons het hoofd behoeven te breken, maar
wel zal het een urgent vraagstuk en eene
belangrijke kwestie zijn, hoe wij katho
lieken den H. Stoel kunnen behulpzaam
frijn, zijne mondiale vredes- en ontwape-
ningsplannen ten uitvoer te brengen.
Want dit eene staat vast, wat nog dezer
dagen minister Walko in Budapest gespro
ken heeft: „Tot de groote internationale
problemen, die nog op een oplossing wach
ten, behoort ook de ontwapeningskwestie.
De openbare meening in Europa is het
er over eens, dat Europa niet blijvend in
twee statengroepen kan worden verdeeld,
staten, die den oorlog verloren en volko
men ontwapend zijn, en overwinnende sta
ten, die hun bewapening ongestoord voort
zetten".
Groenendijk, 19 April.
J. M. KEULERS, O. C. D. pastoer
png. Karmeliet.
De hooggeachte schrijver veroorlove on3
bij zijn artikel een paar, opmerkingen ta
maken.
Pastoor Keulers wenscht niet ca
„k w e 8 t i e", al dan niet een leger van
beroeps vrijwilligers als een „kwestie'
vraagst uk op den Partijraad behandeld
te zien. Omdat het, zoo zegt hij, uitge
maakt is door den H. Stoel, dat de gedwon
gen legers door vrijwilligers-legers moe
ten worden vefvangen, dat d u s uit ons
Nederlandsche leger de dienstplicht
moet worden verwijderd.
Maar: houdt de eerw. schrijver er wel
voldoende rekening mee, dat f e i te 1 ij k
zeer veel katholieken er niet zoo over
denken; ook niet de Katholieke^ Minister
van Oorlog, ook niet.alle Katholieke
Kamerleden! Tusschen haakjes: als pae-
toor Keulers beweert, dat „De Tijd" de
noodzakelijkheid van afschaffing van den
dienstplicht in ons land al beschouwt als
een uitgemaakte zaak, neemt Zijneerw.,
meenen we, zijn wensch voor de werkelijk
heid. Wij gelooven, dat „De Tijd" in de
genoemde artikelen precies 'tzelfde beoog
de, als wij in onze „driestar" bedoelden.
Tegenover pastoor Keulers stellen zich
feitelijk, zooals gezegd, zeer veel katholie
ken, die van oordeel zijn, dat de Paus de
afschaffing van den dienstplicht wenscht.
voor alle naties gelijktijdig, maar deze
hiet aan iedere natie afzonderlijk als mo
gelijk en wenschelijk wil voorhouden.
Pastoor Keulers zal zeggen: die katho
lieken hebben ongelijk. Maar dat rij er-
zijn, zal Zijneerw. niet ontkennen! Welnu
dan is het toch gewenscht, dat hierom
trent eens gestudeerd en gepraat worde.
En zelfs, al zouden dan nog die katho
lieken een andere opvatting van de mee
ning van den H. Stoel blijven aanhangen,
dan nog zouden zij, op gronden aan de
zaak zelve ontleend, voorstanders kunnen
worden van een leger van beroepsvrijwil
ligers in ons vaderland.
Intusschen; wij verheugen ons, dat de
warme ijveraar voor afschaffing van den
dienstplicht pastoor Keulers het toch wel
met ons eens is, dat „de afschaffing van
den dienstplicht zelf" (daarmede blijkbaar
bedoelend de practische uitwer
king van het eenmaal aanvaarde stelsel"!
een vraagstuk is, dat belangrijk en actueel
is voor'den Partüraad. Dan zal.yan zelf ook
wel de mogelijkheid en wenschelijkheid,
van het stelsel ter sprake komen, mede in
verband met den wensch van den H. Stoel1
Maatschappij en Godsdienst
Deze titel duidt er niet op, dat wij hier
een breede beschouwing gaan geven over
het onderwerp, dat een groot en zwaar
boek kan vullen.
Wij willen er weer 'ns op wijzen, met en
kele woorden, dat het socialisme in haar
maatschappij-beschouwingen, ook al is het
zachtaardig als een schaap, zich stelt te
genover den Godsdienst.
Veel opgeld doet de laatste dagen in
de socialistische pers een verklaring van
den Duitsc-hen sociaal-democraat Max
Adler, een erkend Marxistisch theoreti
cus noemt „Het Volk" hem dat „het
Marxisme niet is een levensbeschouwing,
doch enkel maatschappij-beschouwing".
Een pracht-uitspraak, om er onmiddellijk
een pracht-conclusie uit te trekken: Dus
kan iedereen, van welke godsdienstige
overtuiging dan ook, socialist zijn. Zijn le
vensbeschouwing behoeft hij niet te wijzi
gen; alleen maar zijn maatschappij-be
schouwing.
Verondersteld, dat de verklaring van
Max Adler juist zou zijn wij aanvaar
den haar niet dan zou de uit deze ver
klaring getrokken conclusie inderdaad on
betaalbaar propaganda-inateriaal schen
ken aan de S.D.A.P., indiendie con
clusie juist was
Dat is zij echter niet; zij is onwaar voor
100 pet.
Verondersteld volstrekt niet toegege
ven dat het Marxisme niet is een le
vens-beschouwing, doch enkel maatschap
pij-beschouwing, dan nog zou geen Katho
liek socialist kunnen zijn.
Die maatschappij-beschouwing, hoe „re
visionistisch" of gematigd zij ook moge zijn,
houdt in geen geval rekening met den
godsdienst, met de leerstellingen en zede-
wetten der Kerk, stelt zioh daardoor te
genover den Godsdienst: Wie niet met Mij
is, is tegen Mij I
Ongetwijfeld, in die maatschappij-be
schouwing kunnen onderdeelen zijn, welke
ook door de Katholieken kunnen worden
aanvaard maar als geheel is en blijft zij
ten eenenmale en volstrekt verwerpelijk.
Wie zich in-denkt de waarheid, door
rede en Geloof ons voorgehouden, dat God
is de Heer over alles, de Souverein over
al het geschapene, dat Hij is de Vader,
Wiens kinderen wij zijn, niet alleen in de
kerk en in het gezin, maar in héél het
grooto leven voor hem is de tegenstel
ling Socialisme en Godsdienst vanzelf
sprekend.
Ook door het Marxisme zoo te verwrin
gen en te verwateren, dat Marx zelf de
vader van het Socialisme het zeker niet
meer als zijn stelsel zou herkennen ook
door dat te doen, kan men niet. vangen de
Katholieken, die zich bewust zijn van
de bet eekenis en de waarde van hun Gods
dienst, welke niet op het leven is opge
plakt, welke niet een deel van dat leven
slechts tot zich trekt, maar welke héél het
leven moet doortrekken, welke voor héél
het leven is de bron en het doel van al het
handelenDat moge óók het nut zijn
van de Schaepinan-herdenking in deze
dagen
FRANKRIJK.
Het anti-ourlagsverdrag.
Het Frans he ontwerp.
Na afloop van den ministerraad, waarin
een ontwerp voor een multilateriaal pact
tot het buiten de wet stellen van den oor
log en een nota, die het begeleidt, werden
behandeld, zond Briand aan de gezanten
van Frankrijk te Londen, Rome, Berlijn,
Tokio en Washington, een telegram om hen
in staat te stellen, het officieele Fransche
standpunt te dezer zake op de belangheb
bende ministeries van Buitenlandsche Za
ken bekend te maken. Tevens hebben zij
de opdracht gekregen, den tekst van het
Fransch ontwerp-pact te overhandigen.
De tekst van het ontwerp zal waarschijn
lijk vandaag worden gepubliceerd.
ITALIË.
De aanslag te Milaan.
Anti-fascistische
organisatie ontdekt.
Het onderzoek naar den bomaanslag te
Milaan heeft de politie op het spoor ge
bracht van een anti-fascistische organisatie,
welke te Milaan, Rome en Turijn aanhan-
ger? telt. Reeds is een aantal personen, o.w
advocaten en leden van andere vrije beroe
pen gearresteerd.
De nasporingen naar de eigenlijke daders
van den aanslag hebben dagelijks tal van
nieuwe arrestaties ten gevolge, waaruit men
kan concludeeren, dat de daders zelf nog
niet gevonden zijn. Gisteren alleen zijn
meer dan honderd personen gearresteerd.
Het huis van bewaring te Milaan is overvol
met politieke gevangenen. De gearresteer
den behooren tot de meest uiteenloopende
berepen en standen; onder hen bevinden
zich zoowel metselaars als geestelijken.
Terwijl de razzia's tot dusver voornamelijk
onder communisten en anarchisten plaats
vonden, zijn thans ook verscheidene ex-fas
cisten gearresteerd.
HONGARIJE.
Het incident van St. Gotthard.
Uit Genève wordt het gerucht gemeld,
volgens hetwelk de deskundigen, die het
onderzoek te St. Gotthard hebben ingesteld,
vastgesteld zouden hebben, dat het on
bruikbaar gemaakte materiaal, dat hun ge
toond is, onmogelijk afkomstig kan zijn
van uit Italië stammende machinegeweren.
Mocht dit gerucht waarheid bevatten,
dan zal de commissie van drie waarschijn
lijk een aanvullende enquête gelasten.
Hieraan wordt echter toegevoegd, dat
het rapport nog niet bestudeerd is.
De deskundigen worden vandaag te Ge
nève terug verwacht, waar zij hun rappor
ten zullen voltooien, die vervolgens aan de
commissie van drie zullen worden voorge
legd. Deze commissie zal op haar beurt in
de eerste helft der vólgende maand in Den
Haag bijeenkomen om haar rapport voor
te bereiden, dat te gelegenertijd aan de le
den van den Volkenbondsraad overhandigd
zal worden en in de Raadszitting van 4 Ju
ni ter sprake zal komen.
RUSLAND.
Verscherpte rantsoeneering te Moskou.
Nadat gedurende de Paaschweek de rani.-
soeneering te Moskou vrijwel geheel was
stopgezet, is zij thans weer met vernieuwde
kracht ingevoerd. Keukenboter wordt
slechts aan vakvereenigings'eden verstrekt
in hoeveelheden van hoogstens 250 gram;
tafelbcter wordt aan vakvereenigingslede:i
verstrekt tot een maximum van 500 grani
en aan niet-georganiseerden tot een maxi
mum van 250 gram.
CHINA.
ZWARE TEGENSLAGEN VOOR PEKING
Een geheel legerkorps naar den vijand
overgeloopen.
Tsinanfoe steeds meer
bedreigd.
Uit alle te Sjanghai ontvangen berichten
blijkt., dat het leger van Soen Tsjoean-fang
vernietigd is en dat ook het leger van
Tsjang Tsoeng-tsjang met ernstige tegen
slagen te kampen heeft gehad. Onder de
rangen der Noordelijken bestaat groote
corruptie en het zevende legercorps is in
zijn geheel naar den vijand overgeloopen.
Volgens een nog niet officieel bevestigd
bericht, moet de ruiterij van Feng Joe-
sjiang reeds Tsinanfoe hebben bereikt, zon
der tegenstand te ontmoeten.
De consuls-gneeraal van Groot-Brittan-
nië en Amerika te Tsinanfoe hebben hun
onderdanen aanbevolen te vertrekken, daar
de gevechtszone zich naar deze stad ver
plaatst.
Onder de Chineezen te Peking bestaat de
neiging, hun bezittingen in de legatie-wijk
te deponeeren.
De Japanners hebben te Tsingtau 550
mariniers aan land gezet. In deze stad is
de staat van beleg afgekondigd en sche
pen mogen des nachts niet de haven bin
nenvaren of deze verlaten.
Gevecht met communisten te Swatau.
Gebruik makende van de afwezigheid
van generaal Tsoer King-toeng, die naar
Hongkong ws gegaan, om Li Tsjai-soem te
begroeten hebben 800 rooden te Swatau
getracht een staatsgreep uit te voeren. Zij
schijnen erin geslaagd te zijn het station
te bezetten, in de nabijheid waarvan ge
durende twee uur werd gevochten. Ten
slotte werden de rooden verdreven. Bij het
gevecht werden ongeveer 20 Chineesche
soldaten gedood.
JAPAN
De politieke crisis.
Parlementsontbinding.
De minister-president Tanaka heeft van
den mikado volmacht gekregen, het parle
ment te ontbinden.
In den kroonraad verklaarde Tanaka, dat
de ingediende motie van wantrouwen van
de oppositie de regeering noopt, alle onder
handelingen met de oppositie over ^men
werking af te breken.
MEXICO.
DE KERKVERVOIGING.
Aartsbisschop in staat van beschuldiging.
De Mexicaansche regeering heeft den
aartsbisschop van Yucatan en de hoofd
redacteur van een der bladen in staat van
beschuldiging gesteld, daar volgens de re
geering de religieuse wetten waren over
treden. Eenigen tijd geleden heeft namelijk
de aartsbisschop een brief doen pubÜcee-
ren, waarin volgens de regeering tot op
stand werd aangezet.
„El Universal" deelt mede, dat een pe
titie is ingediend om de katholieke gevan
genen, die in de gevangenissen te Mexico-
City zijn opgesloten en op deportatie wach
ten naar de strafkolonie op de Tres Ma-
rias-eilanden in de Stille Zuidzee, clement
te behandelen.
R. K. STAATSPARTIJ.
Partijraad.
De vierde vergadering van den Piiiij-
raad zal worden gehouden op Vrijdag
avond 18 Mei a.s. en Zaterdag 19 Mei. O.m.
zullen worden behandeld het vraagstuk:
„De taak van den Wetgever in den tegen-
woordigep tijd ten aanzien van de ver
houding tusschen werkgever en werkne
mer in het bedrijfsleven", aan de hand der
uitgebrachte Praeadviezen der heeren Dr.
J. van Beurden, C. J. Kuiper, Prof. Mr.
Dr. Ch. Raayniakcrs S.J. en Mr. M. P. L.
Steenberghe.
Koninklijke Besluiten.
Kantonrechte r-
plaatsvervangers.
Bij Kon. besluit is:
I. benoemd tot kantonrechter-plaatsver-
vanger in het kanton Haarlem mr. F. J.
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Anti-fascistische organisatie in Italië
ontdekt Verscheidene arrestaties.
Zware tegenslagen voor de Noordelijken
in China.
Weer een Mexicaansche aartsbisschop
in staat van beschuldiging gestald.
De Duitsche Oceaanvliegers zijn voorne
mens met de „Br emen" weer naar Duitsch-
land terug te vliegen. (Luchtv., 3e blad).
De berichten omtrent de aardbevings
ramp in Bulgarije worden steeds ernstiger.
(Buitenl. Berichten, 3e blad).
BINNENLANZ).
De a.s. Partijraad van de R. K. Staats
partij (1ste blad).
Gerritsen, advocaat en procureur, wonen
de te Hillegom
II. aan mr. F. J. Gerritsen, kantonrech-
ter-plaatsvervangers in het kanton Haar
lem, als vast en vo>idurend verblijf aan
gewezen de gemeente Hillegom.
Notaris.
Bij kon. besluit is aan E. F. D. van
Men, op zijn verzoek, eervol ontslag ver
leend uit zijne betrekking van notaris te
Berlicum, met ingang van den dag, waar
op zijn opvolger als notaris zal zijn be-
ecdigd.
De Steenkolenproductie.
Voorbereiding van een
internationale overeen
komst.
Blijkens de Memorie van Antwoord op
het Voorloopig Verslag der Eerste Kamer
inzake de begroeting der .Staatsmijnen in
Limburg voor 1928 moet de Minister van
Waterstaat tot zijn leedwezen atwijzend
b'ijveD ?tn"n tegenover den herhaalden
aandrang om het initiatief te nemen ter
voorbereiding van een internationale over
eenkomst betreffende do kolenproductie.
Ook de Minister acht een internationale
regeling een groot belang, doch hij blijft
van meening, dat Nederland hierin niet
de leiding kan nemen.
Of er reden is voor het verleenen van
geldelijken steun aan „cultureele vereeni-
gingen der moderne arbeidersbeweging in
de mijnstreek" of tot bevordering van hui
zenbouw door de bouwvereeniging „Glück
Auf" zal eeist kunnen worden beoordeeld,
nadat daartoe strekkende aanvragen bij
de directie van de Staatsmijnen zijn inge-
komen^ meent de Minister voorts.
De onderwijzers-salarissen.
Een adres aan den
m i n i s t o r-p resident.
Dc Bond van Nederlandsche Onderwij
zers, het Nederlandsch Onderwijzersge
nootschap, de Canisiusfederatie, de St.
Willibrordusfederatie (federatie van Alge-
meene Diocesane vereenigingen van R. K.
bijzondere onderwijzers), de Unie van
Christelijke onderwijzers en onderwijzeres
sen in Nederland en zijn ovcrzeesche Be
zittingen, en de Vereeniging van hoofden
van scholen, hebben den minister-presi
dent een adres doen toekomen, behelzende
grondslagen voor een nieuwe h.i. juiste sa
larisregeling.
Centrale Commissie voor de filmkeuring.
Lutherfilm.
Door de Centraio Commissie voor de
Filmkeuring is Donderdagmiddag de Lu-
ther-film gekeurd.
De meerderheid der Commissie heeft do
film, behoudens enkele coupures, goedge
keurd voor personen boven 14 jaar.
De minderheid echter keurde haar met
veel meer coupures goed voor personen
boven 18 jaar en heeft tegen het besluit
van de meerderheid appèl aangeteekend.
Eerste Katholieke Internationaal
Bioscoopcongres.
Naar het zich laat aanzien, mag dit be
langrijk Congres zich verheugen in een
sterke belangstelling uit het" buitenland,
zoodat waarschijnlijk do Katholieken van
een twaalftal landen zullen vertegenwoor
digd zijn, om dit actueele vraagstuk te be
spreken. Vooral de slotzitting a.s. Woens
dag belooft een massale betooging te wor
den en een uiting van krachtig Katholiek
willen op bioscoopgebied.
Lidmaatschapskaarten voor den duur
van liet hcele congres worden verkrijgbaar
gesteld voor den prijs van ƒ2.50, terwijl
ook dagkaarten uitgereikt worden tegen
den prijs van 1.—. Kaarten verkrijgbaar
voor den aanvang van elke zitting ar.n heb
congresgebouw en bij de firma A. N. Co
vers, Boekhandel, Westeinde, Den Haag.
Prof. dr. Noyons.
Wij vernemen, dat prof. dr. Noyons uit
Leuven, die tot opvolger van prof. Zwaar-
