BUITENLAND.
BINNENLAND.
19s Jaargang.
WOENSDAG 11 APRIL 1928
No. 5845
t>» ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent pei week f2.50 pei kwartaaL
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaaL
pVanco per post f2.95 per kwartaaL
Bet Geïllustreerd Zondagsblad is vooi de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cL per kwartaal, bij voor-
nitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et-., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 cL
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 L POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT»
Gewone odvertentlën 3P cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt h«4
n dubbele van het tarief berekend. s
Kleine edvertentiên, van ten hoogste 30 woorden, waar-te
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur eu w
huur, koop en verkoop f 0.50.
u.
sJt
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
V Over Mexico.
De „Daily Express" publiceert een in
terview met den president van Mexico,
C alles.
Daarin praat deze tyrannieke kerkver-
volger natuurlijk zijn maatregelen tegen de
Katholieken goed. Of liever: hij stelt ze
voor als waren ze vanze'f sprekend.
Vanzelf sprekend, dat de priesters geen
burgerrechten hebben ah andere staats
burgers.
Vanzelf sprekend, dat de plaatselijke
autoriteiten het aantal geestelijke kunnen
beperken op één op de 10.000 inwoners.
Vanzelf sprekend, dat volgens hem
120 priesters en 8 bisschoppen het land
Zijn uitgezet en 6 andere bisschoppen „uit
eigen beweging" zijn 'gegaan.
Het dagblad „De Telegraaf" neemt dit
interview uitvoerig over. En het blad zet
er dan de volgende koppen boven:
„Strijd om de suprematie der bur-
gelijke autoriteiten". Registratie
der geestelijken niet het oog op de
staatseigendommen.
Die koppen suggereeren, niet vaar?
Die koppen dringen op di meening, dat
het toch in Mexico eigenlijk er om gaat,
dat Rome geen baas mag spelen in bur
gerlijke aangelegenhedendat de geeste
lijken zich ook onderwerpen aan admini
stratieve bepalingen der burgerlijke o 'er-
heid.
Waarom nu niet 'ns koppen er boven
geplaatst als l^ij voorbeeld^
Schandelijke onderdrukking der Ka
tholieken. Vrijheidsberooving der
Katholieke priesters, die worden ver
volgd en het land uitgebannen, om
dat zij priesters zijn.
Maar neen, de liberale cn socialisti
sche en de z.g. neutrale pers, a'.s „De Te
legraaf", protesteert wel tegen honderdlei
minder ergerlijke vrijheidsbeperkingen,
maar niet tegen de tyrannie in Mexico!
Een dergelijke houding is voor de Ka
tholieken, met zelfrespect, liefde voor hun
Kerk en sympathie voor hun geloofsge-
nooten, onuitstaanbaar
Helaas, dat er nog Katholieken zijn, bij
wien dat zelfrespect schijnt te zijn afge
stompt 1
ROEMENIE.
De politieke crisis.
Een nieuwe opmarsch der
boeren?
De Roemeensche ministerraad heeft op
nieuw en definitief het voorgenomen con
gres der nationale boerenpartij in Alba
Julia verboden.
Het bestuur der nationale boerenpartij
verklaart zijnerzijds eveneens opnieuw, dat
het congres, in weerwil van alle regeerings
verboden, gehouden zal worden.
De minister-president Vintila Bratianoe
heeft in de clubzitting der meerderheids
partij het regeeringsbesluit meegedeeld.
Hij zeide, dat men den nationalen boeren
het houden van een congres in een andere
stad van Zevenburgen wel kon toestaan,
maar niet in Alba Julia, dat door do pro
clamatie van de verecniging van Zeven
burgen met Roemenië het symbool der
Roemeensche eenheid en broederlijkheid
geworden is en dus niet gemaakt mag
worden tot een symbool van den liaat.
De „Voss. Ztg." verwacht op grond van
„speciale inlichtingen" zeer ernstige poli
tieke gebeurtenissen de eerst volgende we
ken in Roemenië. Het plan zou zijn, een
soort tegenregeering uit te roepen, op het
Alba-Julia-congres, dat door ongeveer
300.000 boeren zal worden bezocht. Daarna
zou men een opmarsch naar Boekarest
ondernemen, naar het model van den fas-
oisten-opmarsch naar Rome.
RUSLAND.
De gearresteerde Duitschers.
Naar uit Moskou wordt gemeld, zijn de
gearresteerde Duitsche ingenieurs te Mos
kou aangekomen. Het tijdstip van de aan
komst was streng geheim gehouden en
terstond bij de aankomst te Moskou werd
tie wagon, waarin de Duitschers zich be
vonden, door een afdeeling van de gepoe
omsingeld. De gearresteerden werden in
autos naar de gevangenis gebracht. Zij
zullen geen verder verhoor ondergaan,
daar de dagvaarding reeds gereed is ge
maakt.
Naar verluidt, worden de Duitschers van
de overige gevangenen afgezonderd gehou
den en genieten zij ook enkele voorrech
ten.
Oorlog tegen de hooge ambtenarij.
De centrale controle-commissie van de
communistische partij in Rusland, zoo
meldt de „Times'-correspondent te Riga,
heeft een grooten oorlog tegen het bureau-
cratisme afgekondigd..
De sovjet-pers zegt, dat de vijandelijk
heden „over een breed front" begonnen
zijn.
De autoriteiten hebben een groot wan
beheer ontdekt en vele straffen zijn er op
de wanbeheerders van Russische economi
sche ondernemingen toegepast.
Onder deze straffen vallen arrestaties
onder de leiders in de Kaukasische nafta-
industrie; afkondiging van strenge cen
suur door den oppersten economischen
raad tegen de directie van de Azneft Olie-
Trust wegens het veronachtzamen van
staatsbelangen; arrestaties en ontslagen
van verantwoordelijke beambten in de pa
piertrust, enz. enz.
AFRIKA.
Dp toestand in Marokko.
Volgens de Parijscbe bladen neemt liet
verzet van de nog niet onderworpen stam
men in Marokko den laatsten tijd weer be
langrijk toe.
Van alle kanten worden schermutselin
gen met de Fransche troepen gemaakt.
BRITSCH-INDIE.
Mohammedanen en Hindoes.
Ernstige onlusten in
Ahmedabad.
In de Indische stad Ahmedabad is het
tot ernstige ^onlusten gekomen naar anu-
1 leiding vau geruchten, dat aanhangers van
de Mohammedaanscho khojassecte kinde
ren hadden geroofd, om deze te offeren.
Er hadden hevige gevechten tusschen
mohammedanen en hindoes plaats, waarbij
aan weerszijden verliezen werden geleden.
CHINA.
Hernieuwde krijgsoperaties.
Peking aan de winnende
hand.
Uit Noord-Honan zijn berichten ont
vangen, waaruit blijkt, dat de voornaamste
legers van Feng Joe-sjiang een paar dagen
geleden Tsjangteho hebben ontruimd, voor
namelijk als gevolg van een vruclitelooze
poging om meer naar het Zuiden de „or
ganisatie der hemelsche poorten" te ver
nietigen. Deze organisatie bestaat uit boe
ren, die trachten zich te beschermen te
gen de soldaten en bandieten. Te Peking
2jjn van het Tsjengtai-spoorwegfront nog
meer gewonden aangekomen. Do Ankwots-
juun drijft nog steeds de Sjansitroepen te
rug in de bergen, waar zij in bedwang
gehouden kunnen worden, terwijl de ope
raties tegen Feng Joe-sjiang in Noord-Ho
nan worden voortgezet.
De officieele persagentschappen blijven
verhalen geven over de samentrekking van
troepen en de verzending van groole hoe
veelheden munitie van Sjanghai naar
Hsoetsjaufoe en over troepeninspecties
door Tsjang Kai-sjek tusschen Haitsjoen
en Hsoetsjaufoe. Algemeen is men van
meening, dat Tsjang Kai-sjek afwacht hoe
de strijd tusschen Feng Joe-sjiang en de
noordelijken verloopt, voordat hen defini
tief zijn houding zal bepalen. Tn verband
met de huidige opwinding en de politieke
intriges in Nanking zou een verkeerd op
treden fatale gevolgen voor hem hebben.
Hongersnood in Sjantoeng.
De federale kerkelijke raad te New York
heeft berichten uit China ontvangen, vol
gens welke in "Wcst-Sjantoeug 500.000 per
sonen gevaar loopen van honger oin te
komen. Jongetjes van zes jaar worden
daar verkocht tegen een prijs, die overeen
komt met vijf Amerikaansche dollars
12.50).
MEXICO.
DE KATHOLIEKEN-VERVOLGING.
Hoe Calles zijn gruwelen verdedigt.
De „Daily Express" heeft een onderzoek
iloen instellen naar de toestanden in
Mexico. De vertegenwoordiger van het
blad heeft „volledigheidshalve" ook Calles
willen hooren over de geweldige Katholie
ken-vervolging en van dezen heeft het blad
nu, volgens een Reuter-telegram, de vol
gende verklaring te publiceeren gekregen:
„Do Mexicanen zijn slechts eigenaar
van een derde gedeelte van den rijkdom
van hun eigen land. En van dit-derde be
zit de Katholieke Kerk zestig percent!"
„Builenlandsche priesters", vervolgde
Calles, „zijn een ramp voor ons!"
Calles gaf wel de mogelijkheid toe, dat
'n vijftigtal priesters in Mexico zijn dood
geschoten, maar zeide hij, „aVm ware.
rebelïên, ze waren gewapend, toen men hen
gevangen nam."*
Mexicaansche bandieten.
Aangevoerd door den beruchten Max
Villegas, heeft een bende van 25 bandie
ten dezer dagen op den weg van Cuerna-
vaco naar Mexico-city in korten tijd 50
auto's aangehouden.- Evenals bij voorgaan
de gelegenheden traden de bandieten
uiterst hoffelijk' op en gebruikten geen ge
veld. Zij namen wat hun aan artikelen
van waarde en geld werd gegeven on de
den geen pogingen om de inzittenden der
auto's te fouilleeren.
Tot hun slacht -ffers behoorden ook een
officier en ach', soldaten van het federale
leger. Nadat de buit vergaard was, zijn de
bandieten in de bergen gevlucht. Federale
troepen zijn ter achtervolging gezonden.
Men gelooft, dat ook de Engelschc gezant
in Mexico on e ige attache's van de
Amerikaansche Ambassade tot de slacht
offers belmoren.
ZUID-AMERIKA.
Militaire opstand in Venezuela.
De muiters verslagen.
Uit Caracas wordt gemeld, dat in de
hoofdstad van Venezuela, Caracas, Zater
dag een militaire opstand is uitgebroken,
die echter snel is onderdrukt.
Volgens officieele medcdeeling hadden
de muitende troepen, na de officieren, die
trouw wilden blijven aan het gezag te
hebben gedood zich begeven naar het tuig
huis in de San Carloskazerne.
Daar was echter het gerucht van de
muiterij reeds vooraf gegaan en toen zij er
aan kwamen, werden zij claar met een
salvo geweervuur ontvangen.
Velen werden gedood of gewond; de
ovei*igen konden gemakkelijk worden ge
vangen genomen.
CONGRES-BESCHOUWING.
II.
„De resolutie van het Partijbestuur is
voorzichtig en geeft geen vast parool uL"
aldus de voorzitter op het Paxsehcon-
gres der S. D. A. P., in zijn verdediging
van de resolutie iuzake ontwapening en
mobilisatie, die zooals wij gisteren op
merkten getuigt van kronkel-politiek
Voorzichtig is hier een véél te mooi
woord
Veel rumoer heeft opgeroepen een voor
stel van het P. B., waarbij onwensehelijk
wordt verklaard, dat leden der S. D. A.
P. tevens lid zijn van één der z.g. planeten
van de Derde Internationale.
Dit voorstel luidde:
„Het congres; gezien de voortgezette po
gingen der communisten en communistisch,
gezinden om langs bedekten weg de een
dracht te ondermijnen in .Ie sociaal-de
mocratische beweging, waariiö?' een nood
lottige verwarring wordt gelo eckt in do
partij en in de met haar \vmpathLoeren
de organisaties, verklaart liet, met het oog
op de eenheid en de strijdkracht der so-
ciaal-democratische beweging, onwensehe
lijk, dat leden der S. D. A. P. levens lid
zijn van een der zoogcnuamlc planeten
van de Derde Internationale, /reals de I.
H. A., de Eenheisgroepen, :1e Liga legen
koloniale onderdruking en imperialisme
enz."
De heer J. Oudegeest leidde dit punt in.
De heer P. J. Schmidt een der van
heulen met de C. P. verdachte sociaal-de
mocraten zeide, geen cèllenbouwer te
zijn, alhoewel z.i. de cellenbouw ook door
de moderne arbeiders wordt toegepasr.Spr
verklaarde zich bereid te erkennen, dat
hij ontactisch heeft gehandeld, dat hij de
partijdiscipline heeft overtredenmaar de
wijze, waarop hij bestreien is, heeft daar
toe geleid.
Na.verdere bespreking verd ook dit
voorstel van het partijbestuur ten slotte
met zoo goed als algemeene stemmen aan
genomen
De „Res." merkt terecht op: Er ia niets
veranderd en de geschilpunten kunnen
weer van voren af opgehaald wo-den. Dc
mobilisatiekwestie zit pug even diep in
den mist als te vorenen de Kies en
Schmidt's kunnen og ever. onvervaard met
de communisten heul -n.
Het eten van twee willen wordt, voort
gezet. Men zal er ook de nadeden va»!
ondervinden. Wie niet stevig het begin/el
durft doorvoeren maar met beide uitersten
wil kokettcercn, krijgt een slotte heide tot
vijand.
Ook de Communistische art ij heeft hiar
Paaschcongres gehouden, dAt wed gepre
sideerd door den hoogedel, .''-ur. heer L. de
Visser, lil van do Tweede Kamer,
i W.:i- ontleenen aan een verslag in dc
,Lsr. R. Crt." het volgende (de heer L. do
Visser is aan het woord):
De sectie Holland der Communistische
Internationale moet- geheel aocoord gaan
met de maatregelen in Rusland genomen
tegen de Trotzkisten. Mot deze elementen
zegt spr., zullen wij ook hier korte metten
hebben te maken on spr. vraagt daarbij
aan prof. Mannoury, of hij, die tot nu toe
steeds uit ethische en wetenschappelijke
overwegingen voor de klotest mogelijke
minderheid placht op te komen, of ook l ij
er zich aan houden zal, indien de meer
derheid der partij tegen de Trotzkisten
in Holland stelling neemt. (Applaus).
Prof. Mannoury (zeer heftig). Ik heb dc
partijdiscipline nooit overschreden. Ik sta
op het standpunt van Lenin, maai- ik aan
vaard geen cadaver-disciplinej *vEenig ap
plaus).
De heer Dc Visser: Wij kenner, slechts
proletarische discipline en die geldt voor
alle partijgeriöoten, ook a!s zij het^ per
soonlijk met genomen besluiten niet eens
zijn (applaus).
Hierna de verdeeldheid in do revolutio
naire vakbeweging besprekende voer spr.
heftig uit tegen de S. D. A. P., het N.A.S.
en tegen de vakvereenigingsleiders Bon
man en Sneevliet.
Wat de "\Vijnkoop-secte betreft, zeide
spr. nog, dat do heer Wijnkoop he:, niet
zal durven wagen naar Moskou te gnan
om zich op de derde Internationale te be
roepen. Hij zou daar ervaren, dat bij als
een der ergste vijanden van hei Com
munisme van Lenin wordt beschpuwd
(Applaus). Alleen indien hij zich berouw
vol zou aanmelden om als gewoon soldaat
een plaats in de Communistische partij in
te nemen, zou hij eenigen kans hebben te
worden aangenomen.
Dat noemt men vrijheid! Cominer.laar
er op kan alleen den indruk schaden.
Vragen van Kamerleden.
Begin van den Z o m e r t ij d.
Het Eerste Kamerlid de heer Henri
Polak, die reeds antwoord bekwam op
eenige door hem tot den minister van Bin-
nenlandsche Zaken en Landbouw gerichte
vragen ten opzichte van het tijdstip van
aanvang van den zomertijd heeft thans in
aansluiting hierop nog eenige vragen ge
steld en wel de volgende: Welke bijzon
dere eigenschappen, eigenaardigheden of
belangen heeft do Ncderlandscho land
bouw, die dezen onderscheiden van den
landbouw in België, Frankrijk en Enge
land, zoodat hier te lande onmogelijk zou
zijn, wat ginds mogelijk blijkt 1e wezen?
Is het aantal spoorwegverbindingen met
Duitschland inderdaad belangrijk grootcr
dan dat met België, Frankrijk en Enge
land? Wil de minister daaromtrent cijfers
geven? Is het aantal spoorwegverbindingen
van Nederland met Duitschland grooter
dan dat van België en van Frankrijk met
dat land?
Zoo neen, waarom kan dan in België cn
Frankrijk do zomertijd ongeveer een
maand vroeger aanvangen dan hier te lan
de? Waarom kan hier te lande de zomer
dienst niet aanvangen tegelijk met den
aanvang van den zomertijd in Belgic en
Frankrijk, .zoodat omwerking van de win-
tefdienstregeling onnoodig wordt?
Onderzoek toestand landarbeiders.
Een vragenl ij staan de
gemeentebesturen.
De Hooge Raad van Arbeid heeft door
I tusschenkomst van den minister van bin-
j nenlandsche zaken en landbouw een vra
genlijst aan dc gemeentebesturen gezon
den omtrent den toestand der arbeiders in
den landbouw en dc veehouderij met be
trekking tot het landgebruik anders dan
ingevolge de Landarbeiderswet, de wer
king der Landarbeiderswet, het werken
buiten dc woonplaats, werkloosheid, ver
volgonderwijs, soorten van arbeiders (in
wonend personeel, vast en los personeel)
en kinderarbeid.
Die
Autobus-chauffeurs.
ïst- en rusttijden.
Het Kon. besluit van 31 Juli 1880, hou
dende bepalingen ter verzekering van de
veiligheid der reizigers met openbare mid
delen van vervoer, het laatst gewijzigd bi|
Koninklijk besluit van 28 December 11)25,
is thans bij besluit van 19 Maart 1928 (Stbl.
72) gewijzigd als volgt:
I. achter artikel 5 wordt ingevoerd:
„Artikel 5A. Met afwijking in zoover van
artikel 5 is het verboden, personen bene
den den leeftijd van een en twintig jaren
met het besturen van een autobus te be
lasten of beneden .dien leeftijd als bestuur
der van een autobus op te treden.
Artikel 5B. De bestuurder van een auto
bus wordt geacht de voor het besturen van
zoodanig motorrijtuig verdachte geschikt
heid en bekwaamheid te hebben, wannoer
hij in het bezit is van een geldig rijbewijs,
als bedoeld in artikel 9 der motor- en rij
wiel wet.
Artikel 5C. De diensttijd van een be
stuurder van een autobus mag per etmaal
niet meer clan twaalf uren bedragen. On-
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
De in Rusland gearresteerde Duitsche
ingenieurs zijn te Moskou aangekomen.
Hernieuwde krijgsoperaties in China.
Militaire opstand in Venezuela onder
drukt.
Paasch-ongelukken in het buitenland.
(Buitenl. Berichten, 2e blad).
BINNENLAND.
De prae-adviezen, te behandelen op de
Partijraadsvergadering van de R.K. Staats
partij, over: De taak van den wetgever in
den komenden tijd ten aanzien van de ver
houding tusschen werkgever en werknemer
in het bedrijfsleven. (2de blad).
Vastgesteld zijn bepalingen omtrent ver-
eischten leeftijd, geschiktheid en bekwaam
heid on dienst- e.i rusttijden van autobus
chauffeurs (let© blad).
Vragen van den heer Henri Polak aan
den Minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw over den aanvang van den
zomertijd (1ste blad).
Bij een hevige botsing tusschen een tram
en een vrachtauto is te Amsterdam een
bejaarde vrouw gedood. (Gem. Berichten,
2do blad).
der diensttijd wordt verstaan de tijdruimte
gelegen tusschen twee onafgebroken rust
tijden cn (of) rustdagen, als bedoeld in de
artikelen öD en 5E, na aftrek, voor zoover
mogelijk, van dc daarin gelegen korte rust-
poozen. Dc gezamenlijke duur van do
diensttijden en gedeelten van diensttijden
mag por kalenderweek niet meer dan vijf
on vijftig (55) uren bedragen.
Artikel 5D. Tusschen twee opeenvolgen
de diensttijden moet een onafgebroken
rusttijd van ten minste twaalf uren wor
den genoten. In den diensttijd moeten de
nóodige korte rustpoozen gelegen zijn
voor hot gebruiken van de maaltijden.
Korte rustpoozen mogen slechts op den
diensttijd in mindering worden gebracht,
voor zoover zij ten minste dertig minuten
bedragen, op standplaat© en tusschen ne
gen uur des voor middags en negen uur des
namiddags worden genoten.
Artikel 5E. Dc bestuurder van een auto
bus moet iedere kalenderweek op stand
plaats een rustdag van ten minste dertig
uren genieten. Bij opeenvolging van rust
dagen mag de duur van den tweeden en
van verder volgende rustdagen tot vier en
twintig uren worden teruggebracht. Een
rustdag wordt gerekend te behooren tot de
kalenderweek, waarin het grootste aantal
rusturen is gelogen. Bestuurders van auto
bussen moeten ten minste om de vier ka-
lenderweken een rustdag op Zondag ge
nieten. Voor bestuurders, behoorendo tot
een kerkgenootschap, dat den wokelijk-
schon rustdag niet op Zondag viert, wordt,
wanneer het verlangen daartoe aan don
ondernemer, is kenbaar gemaakt, de Zon
dag als rustdag vervangen door den dag,
welke door hun kerkgenootschap als wc-
kelijksche rustdag is aangenomen.
Een rustdag wordt geacht op Zondag te
vallen, indien ten minste 22 uren in het
etmaal van zoodanigen dag zijn gelegen.
Artikel 5F. Op het hoofdkantoor van do
onderneming worden de voor de bestuur
ders van autobussen vastgestelde dienstin-
deelingen opgeteekend in registers, met
vermelding voor ieder afzonderlijk van den
maximum-diensttijd per etmaal en per ka
lenderweek en van dc vrije dagen.
En uittreksel uit het register, bedoeld in
het vorige, lid, wordt, voor wat de lnopen-
de vierwekolijlcsehe periode van den be
trok! cn bestuurder aangaat, oo een kaart
vernield, die de bestuurder bij zich nioet
hebben en op eerste aanvraag moet ver-
tooncn.
Aan de ambtenaren, met. de handhaving
van dit besluit belast moet op eerste aan
vraag inzage van het register en van het
uittreksel worden gegeven."
TT. artikel 13 vervalt.
Toi aanzien van hen, die bij het in wer
king treden van dit besluit met inachtne
ming van artikel 5 als bestuurder van een
autobus werkzaam zijn on den leeftiid van
een en twintig 'aren nog niet hebben be
reikt hliift artikel 5A buiten te?-»assing.
Artikel 10. tweede lid. dep Wet Open
bare Vervoermiddelen en dit besluit tre
den in werking op 15 Mei 1928.
Huldeh'ök H. M. de Koninnir-Moerler
van de Nec'er'antlsche vrouwen.
Op de laatstelijk door het Hoofdemité
gehouden vergadering is, rekening houden
de met den door H. M. de Koningin-Moe
der kenbaar geniaj|kten wensch, dat het
bedrag van ieders bijdrage voor het hul
deblijk onbekend zal blijven, besloten dio
bijdragen t. z. t. zooveel mogelijk in geslo
ten bussen te verzamelen. Maar om do
Koningin-Moeder te kunnen toonen, hoe
vele vrouwen, de behoefte hebben gevoeld