BINNENLAND.
19e Jaargang.
WOENSDAG 4 APRIL 1928
No, 5840
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl] vooruitbetaling
Voor Leiden 18 cent pei week 12..50 per kwartaaL
Rij onze Agenten 20 oent per week f2.60 pei kwartaaL
franco per post f2.85 per kwartaaL
bet Geïllustreerd Zor dagsblad la tooi de Abonné's ver.
Srijgbaar tegen betaling van 5C cL per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Olt blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
1=
sz
OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT!
Gewone odvertentlên 30 cent per r Q 6
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt bei
s dubbele van het tarief berekend. 5
Kleine edvertentlên, van ten hoogste 30 woorden, weeein
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
huur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
g^BUÏTENLAND'^
frankrijk.
Nog geen ontwapening!
Bij Issy-les-Moulineaux hebben 25 tanks
manoeuvres gehouden, welke door 1500 le
den van de nationale unie van reserve-of
ficieren werden bijgewoond. De voornaam
ste tank was een van 68 ton, die per trein
uit Chalons-sur-Marne was gebracht, en
met een 75 c.m.-kanon en vier machinege
weren was bewapend. Voorts was hij voor
zien van een 600 pk. motor, draadlooze te
lefoon en telegrafie. De bemanning bestond
uit een officier en elf manschappen. De
tank voldeed uitstekend en bewoog zich
met dezelfde snelheid als de lichtere.
engeland.
Het incident op de „Royal Oak".
Het incident op de Britsche kruiser
„ïtoyal Oak", waarbij twee officieren het
aan den stok hadden gekregen met den
commandeerenden schout-bij-nacht Collard
naar aanleiding van eenige hatelijke opmer
kingen van dezen laatste, waarover de twee
officieren rapport hadden ingezonden, heeft
in Engeland een geweldige belangstelling
ontmoet. Lange telegrammen leest mén in
de Britsche bladen over het verloop van
den krijgsraad, welke na het incident te
Gibraltar werd gehouden. Naar gemeld
wordt heeft thans deze krijgsraad comman
dant Daniel, de man, die het eerst het ge
drag van den schout-bij-nacht had becriti-
seern, schuldig bevonden aan vergrijpen
tegen de krijgstucht. Hij is van zijn post
op zijn schip „Cormorant" ontheven eu 'ont
ving een strenge berisping.
italië.
DE „OSSERVATORE" OVER DE
JEUGDORGANISATIE.
„Geen conflict tusschen Kerk en Staat"
De „Osservatore" bevat een artikel van
den hoofdredacteur, dat een kalmeerende
objectieve beschouwing inhoudt van de ge
beurtenis naar aanleiding van de allocutie
des Pausen.
Wij merken op, zegt het bla.d, Jat wan
neer de Paus ook verwijtend spreekt, zijn
woord voor het Katholieke volk het karak
ter van vaderlijkheid behoudt, daar van
daan zijn naam heilige vader.
De Paus is vader alleen, vader van al
zijn kinderen, naties en families, allen, die
uit het geloof leven.
Wie in het licht van deze beschouwing
de woorden van den Paus herleest, kan
daaraan slechts een moreele, niet een po
litieke beteekenis hebben.
Reeds waarschuwde de Katholieke actie,
dat de vermaning van den Paus geen po
litieke groepeering op het' oog had, maar
de gedragingen en beweringen van perso
nen, die, zich Katholiek en vertegenwoordi
gers van Katholiek noemende, de verant
woordelijkheid daarvan dragen.
Deze gedragingeh en beweringen betrof
fen punten van godsdienstigen aard, en de
licaat voor den heiligen stoel, als: de Bo-
meinsche kwestie en Katholieke organisa
ties. Er is dus niets in de Pausrede, wat be
dreigt of vermindert de politieke vrijheid
der Katholieken als burgers.
Waarom dan zulke critiek van dagbladen?
Misschien om hetgeen de Paus zeide over
dc organisaties der jeugd. De Paus sprak
over de droefheid der ouders, over de be
letselen bij de Christelijke opvoeding ver
oorzaakt, door het plan, dat een monopolie
opeischt voor den staat, terwijl alleen de
Kerk de zending en de middelen heeft.
Nu beweert men, dat de Paus het mono
polie opeischt en daardoor den staat uit
sluit op opvoedingsgebied. Dat is een ver
gissing. De Paus verlangt een Christelijke
opvoeding door kerk en staat, vraagt een
totale integrale opvoeding en vorming van
den Italiaanschen man, waaraan ten grond
slag ligt de Katholieke godsdienst.
Er is dus vruchtbare samenwerking mo
gelijk, doordat de Kerk goede christenen
vormt, terwijl de staat in die goede chris
tenen een grondslag vindt voor goede bur
gers.
De Paus heeft gezegd, dat uit het niet
begrijpen van deze opvatting de oorzaak
van het hinderlijk optreden tegen de Ka
tholieke organisaties ligt.
Wij willen niet spreken over sommige
onbehoorlijke uitlatingen in de bladen, niet
tegenstaande het van hooger hand gegeven
verbod. Ze kwamen voort uit den ouden
maconnieken haat.
Wij vermelden alleen den buitengewonen
indruk in het buitenland waar men gelooft
aan een conflict tusschen de regeering en
de Kerk.
Het is onnoodig te zeggen, dat hiervan
'§een sprake is, maar het is begrijpelijk,
dat de aangekondigde wetsherziening op de
jeugd-organisatie en spoedige uitvoering
daarvan terstond na de Pausrede grond
gaven voor het wekken van zulk een indruk
RUSLAND.
Is Trotski vermoord?
Geruchten uit Moskou.
Te Moskou doet het gerucht de ronde,
dat Trotski vermoord zou zijn door een
Armeniër, die deel uitmaakt van de com
munistische jeugdorganisaties. Tot nu toe
is dit bericht nog niet bevestigd.
Arabië.
Wahabietenmacht aan de grens van Irak
geconcentreerd.
Vernomen wordt, dat een groote gecom
bineerde Wahabietenmacht zich in bewe
ging heeft gesteld nabij de grens van Irak
ten Zuiden van El Batn. Een aantal Wa-
habieten zou de grens van Irak reeds
overschreden hebben. Britsche legervlieg
tuigen en pantserauto's bevinden zich
thans in de omgeving van El Batn en te
Jarisjan.
CHINA.
Communistische samenzwering in Canton.
De overheid te Canton is volgens een
bericht uit Honkong een nieuwe commu
nistische samenzwering op het spoor ge
komen en heeft bevel gegeven tot de ar
restatie van 15 der leiders.
Naar gemeld wordt, was een aanval op
Canton voorbereid, welke van drie kan
ten tegelijk door arbeiders en boeren on
dernomen zou worden. Ook een deel der
troepen zou met de communisten hebben
geheuld.
De staat, van beleg '.vordt weer in volle
scherpte toegepast.
VAN HET VATICAAN:
Audiëntie van Nobile bij den H. Vader.
's Pausen zegen over de
expeditie.
Men schrijft uit Rome d.d. 31 Maart aan
de „Msb."
Hedenmiddag om half één ontving de
H. Vader in particuliere audiëntie gene
raal Nobile, die binnenkort met zijn be
stuurbaar hichtschip „Italia" een nieuwe
Noordpool-expeditie zal ondernemen en
tevoren den zegen van den LI. Vader voor
zijn onderneming kwam vragen.
De audiëntie duurde ongeveer een half
uur, waarin cfö generaal onder groote be
langstelling van Z. H. zijn geografische
kaarten vertoonde en heel het expeditie-
plan uiteenzette. De generaal was zeer
ontroerd over de welwillendheid van Z.
H. en vol bewondering over Diens ken
nis omtrent Noordpool-expeditieshij ver
telde voor het eerst uit 's Pausen mond
vernomen te hebben den naam van een
anderen Italiaan-Noordpool-reiziger, n.l.
dien van Fiala, die tweemaal in de Pool
streken overwinterde als deelnemer aan
de expeditie van Zickler.
Na de particuliere audiëntie begaf de
H. Vader zich met generaal Nobile in de
aangrenzende zaal, waar elf leden der ex
peditie door Z. H. werden toegesproken.
Hij zegende allen, hun volledig weten
schappelijk en moreel succes toewen-
sc-hend bij hun moeilijke onderneming.
Zulk succes, zeide de H. Vader, kan niet
uitblijven, wijl het initiatief door zoo
hooge christelijke gevoelens bezield wordt.
De expeditie zal zeker vergezeld zijn van
Gods zegen, gelijk zij begeleid gaat van
den zegen van Zijn plaatsvervanger.
Z. H. deelde verder mede, dat Hij aan
de expeditie een kruis zou meegeven om
het neer te laten uit het luchtschip bij het
overtrekken van de Noordpool, zeggende
dat dit kruis in zijn beteekenis een sym
bool was en een zeker voorteeken van heil
en overwinning.
De II. Vader had het kruis, ofschoon het
nog niet geheel gereed was, in Zijn apar-
tementen laten brengen en toonde het aan
generaal Nobile, die er met groote erken
telijkheid voor dankte. In het kruis is een
kleine ruimte aangebracht, waarin een
perkament met I-atijnsch opschrift, door
Z. H. zelf te dicterren, zal worden gelegd.
Zooals reeds bericht is, is. de „Italia"
door generaal Nobile naar Milaan ge
bracht, vanwaar het met zijn bemanning
ongeveer 10 April zal vertrekken waar
schijnlijk over Venetië, Triest, Weenen,
Posen naar Stolp in Pommeren. Daar zal
het enkele weken halt maken om de we
tenschappelijke voorbereiding te volma
ken. Van Stolp zal het luchtschip naar Ko
ningsbaai op Suitsbergen vertrekken, waar
intusschen reeds de oorlogsbodem „Citta
di Milano", welke als basis voor de onder
neming zal dienen, is aangekomen.
De eigenlijke Noordpool-expeditie zal
van daaruit ondernomen worden. Een vier
tal vluchten van 2000 a 4000 kilometer zul
len in de Noordpool-streken gemaakt wor
den.
CHRIS JANSEN t
Met oprecht lecdwe: m irroote droef
heid zal worden vernomen, dat gistermid
dag omstreeks half vijf te Amsterdam is
overleden de Chr. Jansen, directeur
van het Centraal Hanze-bureau.
Cliristiaan M«rie Jansen werd 5 No
vember 1891 te 's-'Gravenhage geboren. Hij
werd opgeleid voor het onderwijs, volgde
de lessen van dc bisschoppelijke kweek
school te Beverwijk en was werkzaam als
onderwijzer in zijn geboortestad.
Zijn bijzondere gaven trokken h%m ech
ter naar het terrein van de katholieke
actie. Zoo was bij enigen tijd voorzitter
van de Katholieke Garde in Den Haag en
redacteur van heb R. K. Volksweekblad
„De Christelijke Actie". In 1918 werd hij
benoemd tot directeur van het Centraal
Hanzebureau te Amsterdam en redacteur
van „De Nederlandsche Hanze".
Van hpm verschenen verhandelingen
over „De Kamers van Koophandel en het
Handelsregister" en „Versterking van de
maatschappelijke en de economische^ posi
tie van den rricldenstand", en talrijke ar
tikelen in de va-".pers en ook in andere or
ganen.
De heer Chris Jansen was een zeer goed
spreker, een buitengewoon gevat debater.
De middenstand is veel aan hem ver
schuldigd, in 't. bijzonder de Katholieke
middenstand, zc r in 't bijzonder die in
het Bisdom a riem.
De TlCel Ci aii&ejx heeft een- bewon
derenswaardige werkkracht ontwikkeld
aan het Diocesaan Hanze-bureau, en im
mer stond hij klaar voor een spreekbeurt
over héél het land.
En men zag hem graag komen, men
hoorde hem graag spreken, en men praatte
graag met hem na afloop van een vergade
ring. De heer Chr. Jansen was een prettig
mensch in den omgang: oprecht, open, jo
viaal. Hij had honderden vrienden en be
kenden, die hem hoogachten en respec
teerden.
De organisatie van den middenstand
in het Bisdom Haarlem is nog niet denk
baar zonder Chris Jansen.... de groo
te stuwkracht, den populairen leider, be
kend èn bemind bij alle leden.
En toch zal de organisatie haar gevier-
den voorman moeten missen
In dankbare herinnering zal
zijn nagedachtenis blijven. En zijn actie en
zijn schrijven en zijn spreken zal blijken
niet vruchteloos voor de organisatie te zijn
geweest! Een hartelijk gebed van velen
voor den overledene te vragen, mag over
bodig worden geacht.
De overledene laat een echtgenootc en
drie kinderen achter.
De begrafenis heeft plaats a.s. Vrijdag
to 12 uur op de R. K. Begraafplaats Kerk
hoflaan te 's Gravenhage.
De heilige uitvaartdiensten worden ge
houden Woensdag 11 April in de Kerk van
de H.H. Nicolaas en Barbara te Amsterdam.
UIT GEMEENTERADEN.
Alkmaar.
Nadat de gemeenteraad van Alkmaar
Donderdagmiddag van één uur tot half
zes, Donderdagavond van half acht tot elf
uur, Vrijdagmiddag van één uur tot half
zes en Vrijdagavond van half acht tot
middernacht zich bezig had gehouden met
algemeene beschouwingen over de ge-
meentebegrooting voor 1928 en alle leden
op een 11a hierbij het woord hadden ge
voerd (alleen de heer J. Westerhof sprak
Donderdag vijf uren en Vrijdagmiddag
twee uren) stelde een der leden der S.D.
A. P. Vrijdag des middernachts voor, de
vergadering te schorsen, daar hij Zater
dag des morgens om zes uur weer op zijn
werk moest zijn. Aangezien over dit voor
stel de stemmen staakten en de burge
meester gaarne zou zien, dat do heer
Westerhof, die toen aan het woord was,
zijn rede alsnog zou beëindigen, zeide de
heer Westerhof vermoeid te zijn en liever
in een volgende vergadering zijn rede te
willen vervolgen.
De burgemeester meende echter, dat
het beter was dóór te vergaderen en gaf
den heer Westerhof het woord, waarop
deze voortging, zeggend?: „Daar zult u
pleizier van hebben van deze plagerij".
Nadat hij vijf minuten had doorgespro
ken en verschillende leden vertrokken wa
ren, deed oen ander lid der S. D. A. I\
eveneens het voorstel de vergadering te
schorsen. Dit voorstel werd met 9 tegen 7
stemmen verworpen.
Een lid der S. D. A. P. tot den heer
Westerhof: „Zeg drie woorden in de vijf
minuten, maak jo toch niet zoo druk". De
heer Westerhof vervolgde echter zijn alge
meene beschouwingen, en verschillende
raadsleden gingen do krant zitten lezen,
anderen liepen heen en weer, zoodat do
aandacht voor den geachten spreker zeer
gering was.
Na eenige minuten deed wederom een
lid der S. D. A. P. een voorstel tot. schor
sing der debatten, doch liep tegelijkertijd
de raadszaal uit.
De burgemeester: „Er kan niet gestemd
worden, omdat de voorsteller wegloopt en
niet over zijn eigen voorstel kan stemmen.
Ik geef weer het woord aan den heer
Westerhof!"
De heer Westerhof stond nu op en zei
de tegen zijn fractiegenooten; „Kom wc
gaan weg!"
Do burgemeester: „Ziet de heer Wester
hof van het woord af?"
De heer Westerhof ging weer zitten en
zeide: „Ik zal nog een en ander raadple
gen uit de Nieuwjaarsrede van den burge
meester....
Mevrouw Westerhof, (die op dc publieke
tribune zat): „Man kom mee, je bent te
vermoeid
De heer Westerhof: „De burgemeester
dwingt mij te sproken, wetend dat ik ver
moeid ben.ik zal spreken, maar ik be
grijp niet, dat do heeren Vogelaar en Rin
gers aan dit spel mee doen
De burgemeester: „Ziet de heer Wester
hof van het woord af?"
De heer Westerhof (die in zijn paperas
sen snuffelt): „Neen, ik zoek iets
Na eenigen tijd van absolute stilte
er waren nog negen raadsleden overgeble
ven begon de heer Westerliof weer met
nieuwen moed en hield diepzinnige poli
tieke beschouwingen.
Toen het half één was goworden vroeg
de burgemeester aan den heer Westerhof,
of hij nog langen tijd voor de beëindiging
van zijn rede dacht noodig te hebben.
De heer Westerhof: „Nog ton minste
een uur of drie!"
De burgemeester: „Dan stel ilc voor de
vergadering te sluiten en Dinsdagmiddag
opnieuw bijeen te komen."
Koninklijke Besluiten.
Notariaat.
Bij Kon. besluit is aan mr J. R. de Ko
ning, op zijn verzoek, met ingang van 24
April eervol ontslag verleend uit zijne be
trekking van notaris te Dordrecht.
A. R. K. A.
Te Utrecht vergadei-de dc landelijke
groep Rijkspersoneel der A. R. K. A., on
der leiding van den heer L. L. Moonen,
voorzitter van de afd. Den Haag en van
de landelijke afdeeling. Vertegenwoor
digd waren de afdeelingen Amsterdam,
Den Haag, Arnhem, Zwolle, Leiden en
Maastricht. De voorzitter hield een uitvoe
rige beschouwing over den stand van het
salarisvraagstuk en de salansactie der
A. R. K. A. in 't afgeloopen jaar.
De jaarverslagen wezen aan: 272
groepsleden, hetgeen een teruggang be
duidt van 19: een voordeelig saldo van
42.90.
Besloten werd, dat in verschillende af
deelingen nog eens extra zal worden ge
werkt voor groepvorming, ook indien het
aantal leden onder het vereischte aantal
zal zijn.
De heeren Velt cn Quick werden als be
stuurslid herbenoemd, terwijl in de vaca
ture-Hermans werd aangewezen de heer
Beyersberg van Henegouwen (groep Am
sterdam).
De voorzitter deelde mede dat er wordt
gewerkt aan een beter geoutilleerd
bondsbureau, waarvoor de registrator zal
worden benoemd.
De heer Matscher (Arnhem) besprak
voorts de organisatie onder het Justitie-
personeel, waaronder deze spreker een
actie noodig achtte, daar het Zuiden des
lands zich reeds overwegend kenmerkt
door een neutrale organisatie van dat per
soneel.
Het bestuur zal deze aangelegenheid
onder de oogen zien.
Nadat de heeren Quick en Vinkesteyn
waren benoemd als afgevaardigden naar
het Bondscongres en de heer Velt als
plaatsvervanger was aangewezen, werd
de vergadering gesloten. „Ctr."
De Gaslucht.
Te Langend ij k.
In de raadsvergadering van Oud-
Karspel deelde de voorzitter een en ander
mede omtrent de vermeende corruptie aan
het lichtbedrijf van Langcndijk en St.
Pancras. De gascommissie besloot den
heer v. d. Stel die behalve icis- en ver
blijfkosten voor hem en zijn advocaat ook
voor elk hunner 100 verlangt niet uit
te noodigen, omdat zijn aanwijzingen zeer
vaag waren en verband hielden met wat
staan in boeken, welke thans in han-
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Een kalmeerend artikel van de „Osser
vatore Romano" over het z.g. conflict tus
schen den Paus en Mussolini.
Geruchten te Moskou, dat Trotski ver
moord zou zijn.
De Italiaansche Noordpoolvaarder No
bile bij den Paus op audiëntie.
Bij een mijnontpioffing in Virginië zijn
acht mijnwerkers omgekomen. (Buitenl.
Berichten, 2e blad).
BINNENLAND.
Gistermidag is te Amsterdam overleden
de heer Chris Jansen, directeur van het
Centraal Hanze-bureau. (1ste blad).
De Minister van Binnenlandsche Zaken
zet uiteen waarom in ons land de zomertijd
niet meer wordt ingevoerd op den dag,
waarop dit in andere landen geschiedt. (1ste
blad).
Minister van de Vegte betoogt, dat het
volkomen juist is te spreken van IXe Olym
piade op de uitgegeven Olympische postze
gels (1ste blad).
den der Justitie zijn. Daarom besloot men
het justitieel onderzoek af te wachten.
Achttien firma's zonden buitendien verkla
ringen, dat zij geen steekpenningen heb
ben verstrekt. De gascommissie oordeelde,
dat de verkregen 5 pCt. voor uitbreiding
met recht waren genoben.
Te Hulst.
Het O. M. bij de rechtbank te Middel
burg eischte gisteren tegen den heer H. C.
W., oud-gasdirecteur te Hulst, drie maan
den. De verdediger bepleitte vrijspraak,
subs, voorwaardelijke veroordeeling of
geldboete.
Toelatings-examen voor de H. B. S.
Geen opschorting tot 192 9.
In antwoord op do schriftelijke vragen
van het lid der Tweede Kamer, den heer
Albarda, betreffende opschorting tot 1929
van de uitvoering van het K. B. van 7 Fe
bruari 1928, tot het afleggen van het toela
tings-examen door allo kinderen, die een
H. B. S. wenschen te bezoeken, deelt de
Minister van Onderwijs, Kunsten cn We
tenschappen mede, dat omtrent dit K. B.
niet vooraf het advies van den Onderwijs
raad nog eens is ingewonnen, en dat het
standpunt ter zake van dat lichaam reeds
bekend was. Ook heeft de Minister do be
sturen der groote gemeenten niet uitge-
noodigd hun ervaringen op dit gebied te
zijner kennis te brengen, betgeen trouwens
een novum zou geweest zijn. Hij vleit zich
echter, dat de uitvoering der nieuwe bepa
lingen waarvoor men toch wel voldoende
tijd van voorbereiding heeft, minder moei
lijkheden zal opleveren dan men thans
schijnt te voorzien. De klachten over do
vroegere regeling waren trouwens zoo ern
stig en zoo algemeen, dat hij zich niet ver
antwoord achtte het uitlokken van 'n bete
re regeling langer achterwege te laten. ID/
kan .dan ook niet bevorderen, dat de in
werkingtreding daarvan tot 1929 wordt
uitgesteld. Hij vestigt er trouwens de aan
dacht op, dat bij de uitvoering van de wet,
welke, naar hij hoopt, tot stand zal komen,
naar aanleiding van het wetsontwerp tot
regeling van het voorbereidende hooger
en algemeen vormend middelbaar onder
wijs, deze zaak opnieuw onder dc oogcu
moet worden gezien. Alsdan kan desgo-
wenscht ook rekening worden gehouden
met andere denkbeelden betreffende deze
materie aan de hand gedaan, zooals in 't
onlangs verschenen rapport eener commis
sie ad hoe door het gemeentebestuur van
Den Haag benoemd.
Vragen van Kamerleden.
Invoering van den zomert ij d.
Op vragen van het Eerste Kamerlid, den
heer Polak, luidende:
1. Kan zijn excellentie mededeelen,
waarom ook dit jaar hier te lande dc zo
mertijd niet ingevoerd wordt op denzelf
den dag als zulks in België, Frankrijk en
Engeland geschiedt?
2. Is zijn excellentie bereid te bcvordo-
ren, dat voortaan do zomertijd hier tor
zelfder tijd als in de genoemde landen be
ginnen zal?
3. Zoo neen, wil zijn oxcellentio dan me
dedeelen, waarom niet?
heeft de minister van binnenlandsche za
ken en landb^ w geantwoord:
1. Reeds uit hoofde van de groote land
bouwbelangen, die daarbij betrokken zijn,
pleegt in de laatste jaren do zomertijd niet
meer te worden ingevoerd te gelijk met
h.tgccn to dien aanzien in Belcië, Frank
rijk en Engeland geschiedt, maar met den
aanvang van de zomerdienstregeling uer
spoorwegen. Daarvoor nleit bovendien, dat
het reizend publiek allerminst gebaat zou