BUITENLAND.
BINNENLAND.
19e Jaargang.
DINSDAG 3 APRIL 1928
No. 5839
p# ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl) vooruitbetaling
Voor Leiden 19 cent pei week 2.5O pei kwartaaL
Sij onze Agenten 20 cent per week f2.60 pei kwartaaL
franco per post f2.95 per kwartaaL
Geïllustreerd Zordagsblad la rooi de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 5G ck per kwartaal, bij voor*
Uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT
Oewone sdvertentlên 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
- dubbele van het tarief Berekend. 5
Kleine advertenüên, van ten hoogste 80 woorden, rearia
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en v»
huur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit
drie bladen.
V De Volksvertegenwoordiging.
Wij hebben een Tweede en een Eerste
Kamer. Dat weet iedereen.
Maar niet iedereen weet, waarom er
eigenlijk twee Kamers zijn.
Dat is ook heel moeielijk, om te weten,
m u de Eerste Kamer steeds meer precies
gaat doen wat de Tweede doet. De Eer
ste Kamer heeft alleen het recht, een
wetsontwerp aan te nemen oi te verwer
pen. De bedoeling is, om eon waarborg
meer te geven, dat niet een in het alge
meen belang ongewenscht vetsontwerp,
waarover de Tweee Kamer heeft beraad
slaagd, dat zij al dan niet heeft geamen
deerd en ten slotte heeft tangenomen,
wet zal worden.
De Eerste Kamer heeft niet het recht,
een door de Tweede Kamer aangenomen
wetsontwerp te amendceren. Maar toch
doet zij in haar discussies alsof zij dat
recht wèl heeft. Ook al staat vast, dat de
Eerste Kamer een wetsontwerp zonder
hoofdelijke stemming zal aanntmen, wijden
de Senatoren er toch vaak 'npaar dagen
discussie aan. Vandaar dat het volk
terecht niet meer in de Eerste Ka
mer erkent het lichaam, waa-over de
zeer deskimdige en zeer inpartijdige,
hoogstaandeleden na erretig beraad
met zichzelf: ja of neen zeggm, tot aan
nemen of verwerpen besluiten.
Als wij dezen rettelijkeu ties tand be
zien, kunnen wij niet heel vee] meer voor
het voortbestaan van de Eerste Kamer
gevoelen.
Wèl echter voor het bestaan van twee
Kamers, namelijk een politiële en een
sociale Kamer.
Wat dezer dagen „Het Huisgezin"
schreef geeft volkomen ome meening
weer:
„De politieke Kamer zou worden "geko
zen, zooals de tegenwoordig "weede door
het algemeen kiesrecht.
De andere Kamer zou organisch wor
den samengesteld, niet me?r gekozen
door de Provinciale Staten, ook politieke
lichamen, maar door de groole beroeps
groepen, waaruit de maatschajpij bestaat.
In een tijd toen de beroepsorganisatie
minder vaste vormen had iangenomen,
kon alleen de theoretische venschelijk-
heid worden uitgesproken, mia-r moest
de practische verwezenlijking vel worden
uitgesteld.
Wij zijn thans, wat de orgaiïsatïe be
treft, wel zoo ver gevorderd, ;lat de mo
gelijkheid van het samenstillen eener
Kamer van beroepen niet m«er uitgeslo
ten behoeft te worden geacht.
De werklieden hebben hun irganisaties,
de werkgevers, de landbouwes, de mid
denstanders, de ambtenaren.
Al de belangrijke organen der maat
schappij zouden in de Kamer hun afspie
geling vinden, trouwer en luister dan
thans het geval is.
En met deze afspiegeling zoi men tevens
de gewenschte deskundigheid in de Ka
mer aanwezig vinden".
Inderdaad, al lang geleden is
beeld van een politiek en
luer bepleit.
De moelijkheid was er fcosn
maar deze is er nu tot op ze
wèl.
Wij zijn volstrekt niet blind oor e
werkelijkheid, dat de beroepsgri
niet tot die rijpheid zijn uitgegro id. dat
2'i wettelijke bevoegdheid zouden In
erlangen in den zin, waarin door pro'
Veraart dit denkbeeld als direct-te-1
wezenlijken wordt bepleit. Wij zijn
veel meer eens met prof. mr. Aalbers
een overtuigd voorstander van hetzelfde
denkbeeld, die voor de verwezenlijking
daarvan echter den tijd nog niet geko
men acht. Wellicht is deze tijd zelfs nog
hèèl ver verwijderd!
Maar: de Kamer van beroepen zou het
midden^ kunnen houden tusschen een ab
soluut in eigen zaken tot wetgeven be
voegd lichaam en den louter adviseerenden
Hoogen Raad van Arbeid, dien wij nu ken
nen. M.a.w. er zou o.i. wel een flinke stap
kunnen worden gezet in de richting van
de Kamer van beroepen.
Een regeering, die dit punt op haar pro
gram heeft, zou o.i. een sympathieke en
gelukkige daad kunnen stellen
A
FRANKRIJK.
DE OORLOG UITGEBANNEN.
Nog steeds nota-wisseling.
Nog steeds heeft men den moed niet
opgegeven om het eindelijk te brengen
tot een verdrag, waarbij do oorlog plech
tig in den ban wordt gedaan.
Zooals men zich herinneren zal, is het
voorstel oorspronkelijk van Briand, den
Franschen minister van buitenlandsche
zaken uitgegaan. Hij wilde een zoodanig
verdrag tusschen Frankrijk en de Ver.
Staten alleen. Zijn Amerikaansche collega
Kellogg antwoordde, dat hij het een uit
stekend idee vond, mits het verdrag zóó
werd uitgebreid, dat meerdere staten zou
den kunnen toetreden, een z.g. multilate
raal verdrag. Nadat aanvankelijk de
kwestie op het doode punt was gekomen,
waarop beide partijen niet wilden toege
ven, is thans de wederzijdsclie nota-wis
seling weer begonnen.
Briand erkent thans, dat een multilate
raal verdrag, waarbij de oorlog als poli
tiek hulpmiddel onvoorwaardelijk wordt
verworpen, zooals dat voor Kellogg is
voorgesteld, practiscli mogelijk is, wan
neer aan de drie voorwaarden, welke
thans door de Fransche regeering worden
.geformuleerd, vordt voldaan.
De Fransche regeering is namelijk van
oordeel ,dat elk verdrag welks toepassing
niet afhankelijk wordt gesteld van de vol
strekte veiligheid van alle betrokken sta
ten, de onderteekenaars blootstelt aan
ernstige gevaren, zoodat het verdrag on
derteekend moet worden door alle staten,
tusschen welke de mogelijkheid van een
politiek conflict bestaat.
Wil verder het verdrag geen instru
ment worden voor onderdrukking veeleer
dan een instrument voor den vrede, dan
zal een inbreuk op het verdrag door een
der onderteekenaars de andere staten
automatisch moeten ontslaan van hun ver
plichtingen jegens dien staat, terwijl ten
slotte het verwerpen van den oorlog den
onderteekenaars hun recht op wettige
zelfverdediging niet mag ontnemen.
HONGARIJE.
Gratie voor de Hongaarsche valsche
munters?
De strafsenaat van het gerecht te Boe
dapest vergadert sinds eenige dagen met
gesloten deuren voor het verzoek tot gra
tie van de voornaamste veroordeelden in
het proces der vervalschto Fransche
francs, Prins Windisch-Graetz en dr. Na-
dassy.
Men neemt aan, dat de veroordeelden,
die sinds 27 maanden in de ge.vangenis
vertoeven, voor Paschen in vrijheid zullen
worden gesteld.
POLEN.
De Litausch-Poolsche conferentie.
Gisteren reeds weer
gesloten.
De Litausch-Poolsche conferentie, welke
Zaterdag j.l. te Koningsbergen bijeen geko
men was is gisteren reeds weer gesloten.
Er werden drie commissies ingesteld: een
voor economische en verkeerskwesties, een
voor kwesties, de veiligheid betreffende, en
een voor het plaatselijk verkeer.
De voorzitters dezer commissies zullen
den 20sten April te Berlijn bijeenkomen.
RUSLAND.
Ruslands gedwongen landbouwleening.
Rykof acht wijziging van
tactiek noodig.
Rykof heeft een persoonlijk schrijven ge-
uht tot de regeeringen van alle autonome
i blieken der sovjet-unie en tot alle dis-
11 besturen, waarin hij krachtig erop aan-
i. ingt, dat zij de boeren niet langer zullen
tot het aankoopen van obligaties
de landbouwleening. Hij verklaart
n vele zijden vernomen te hebben,
-epaste dwangmethoden reeds in
p i van het land hoogst onge-
;ltaten hebben teweeggebracht
t, 'n olfs, dat de autoriteiten ge-
(I emaakt van de gewapende
om ->eren in kleine steden en
drrnen te dwi :/en tot het koopen dezer
obligati-'- De autoriteiten moeten, aldus
Rykof. h*ar c :en wijzigen, hoewel zij
ene in het werk moeten
blijve Hen o cleening te plaatsen.
Zij m l i uier slechts moreele
overredingskracht aanwenden en den koo-
pers der obligaties niet langer speciale eco
nomische voordeelen aanbieden.
Twee maanden geleden had de sovjet-
regeering na een uitgebreide reclamecam-
j pagne de inschrijving geopend op een land-
bouw-premieleening van honderd millioen
roebel. De autoriteiten in alle districten
kregen een bepaalde hoeveelheid obligaties
toegewezen, welke zij onder de boeren moes
ten plaatsen. Officieel werd verklaard, dat
iedere boer, die trouw zou zijn aan het sov
jet-régime, minstens één obligatie per gezin
moest koopen, welke slechts 2 1/2 roebel
kostte en waarop hooge prijzen konden wor
den gewonnen. In weerwil van de toegepaste
dwangmethodes, waartoe ook behoorde het
geven van opdrachten voor leveranties aan
den staat, bracht de leening in de eerste
maand dertig millioen roebel op. De regee
ring had ook den districtscommandanten
van het roode leger opgedragen, bepaalde
hoeveelheden obligaties onder de soldaten
te plaatsen, doch ook deze instructie is
thans gewijzigd.
De complotten- en spionnen-vrees.
32 Oekrainers gearresteerd.
Volgens een bericht uit Moskou heeft de
politie te CharkoH 32 Oekrainers gearres
teerd. De politie beweert, bij hen een oproe
ping voor de stichting van een onafhanke-
lijken Oekrainschen staat te hebben gevon
den en beschuldigt hen voorts, betrekkingen
met de Oekrainers in Polen te hebben on
derhouden.
Naar uit Meskou gemeld wordt, is te
Bursula een proces tegen 24 beweerde Roe-
meensche spionnen begonnen. Er worden
verscheidene doodvonnissen verwacht.
CHINA.
O>fe*-te tegen Peking.
yjtgL'ns 'iciT u 'ïnt Ciiineesche tóón
zal de expeditie d- r nationalisten tegen Pe
king thans zonder verder uitstel beginnen.
Het geheele personeel van het nationalis
tische hoofdkwartier is Vrijdagnacht den
Jangtse reeds overgetrokken met al zijn
doktoren en ingenieurs, op weg naar
Hsoetsjaufoe aan den Tientsin-Poekau
spoorweg. Tsjang Kai-sjek is reeds naar
het front vertrokken. Intusschen rukken de
troepen snel uit Kasjing naar het Noorden
op. De beste soldaten uit het district Sjan
ghai zijn eveneens naar het Noorden gezon
den, zoodat slechts een troepenmacht met
een niet al te gunstige reputatie is achter
gebleven.
Naar gemeld wordt rukken twee gene
raals van het Hocpeh-leger op langs den
Peking-Hanku spoorweg om steun te ver-
leenen aan Feng, terwijl een andere troe
penmacht langs den Tientsin-Poekau spoor
weg oprukt.
R. K. STAATSPARTIJ.
Kort verslag van de vergadering van het
Partijbestuur.
Op Zaterdag 31 Maart j.l., half 12 uur,
vergaderde het Partijbestuur in het Kas
teel van Antwerpen te Utrecht. Het be
stuur was voltallig aanwezig.
Na opening door den voorzitter, goed
keuring der notulen en kennisname van
enkele formeele ingekomen stukken, wer
den mededeelingen gedaan over eenige in
terne aangelegenheden (o.a. eenige in be
handeling zijnde klachten-procedures).
De voorzitter doet voorts mededeeling
over den stand van het overleg met het
Hoofdbestuur van den R. K. Yrcdesbond,
in verband met de voorbereiding van de
behandeling van het militaire vraagstuk
in den Partijraad. In de a.s. vergadering
van dien raad zal het resultaat van dit
overleg worden medegedeeld.
Vastgesteld wordt het praeadvies van
het Partijbestuur over het voorstol-Tilburg
i.z. het houden van Prov. Staten- en Ge
meenteraadsverkiezingen in verschillende
jaren. Het zal op de agenda der eerstvol
gende Partijraadvergadering worden ge
bracht.
Aangeboden werd de definitieve redac
tie van het Kiesreglement, door de Kies
reglement-commissie opgemaakt. Daar bij
dezen redacliearbeid het aan de Commis
sie wenschelijk bleek eenige niet louter
redactioneel-fonneele, doch materieele ver
beteringen aan te brengen, gaf zij in over
weging in dien geest aan den lJartijraad
een voorstel te doen. Het Partijbestuur
besloot aldus te handelen.
Voorts vereenigde de vergadering zich
met het advies der Kiesreglement-commis
sie.inzake het al-dan niet plaatsen op liet
stembiljet van het PolijJek-Advies-hokje,
en zal volgens dit advies aan de Partijraad
een voorstel worden gedaan.
Behandeld werd het rapport der Com
missie-Van Spanje, belast met 1 oi ln-
zoeken der veelzijdigheids-f
(volgens art. 14 lid 2 Parlijreglci r.i
de afvaardiging naar den Partij)
lvieskringreglementeu. Daarna
nis genomen van het onderzoek door het
Partijsecretariaat over deze reglementen
ingesteld en van de daaruit voortgevloei
de correspondentie met de verschillende
kieskringbesturen.
Definitief goedgekeurd werden de re
glementen van de R. K. Rijkskieskringor-
ganisaties 's-Hertogenbosch, 's-Gravenha-
ge, Den Helder, Haarlem, Middelburg,
Utrecht, Friesland en Zwolle.
Voorwaardelijk goedgekeurd d.w.z.
behoudens overeenstemming over de ge
maakte formeele bemerkingen werden
de reglementen van Tilburg, Leiden,
Dordrecht, Groningen en Drenthe. De vier
overige kicskringreglementen werden aan
gehouden.
De datum der a.s. Partijraadvergade
ring werd vastgesteld op Vrijdag 18 Mei
(avondvergadering) en Zaterdag 19 Mei
a.s. te Utrecht. De agenda werd, behou
dens het reglementair voorgeschreven
overleg met den voorzitter van den Par
tijraad, vastgesteld.
De praeadviezen voor deze Partijraad-
vergadering verschijnen vóór Paschen. De
rondzending der agenda zal eerst daarna
kunnen geschieden.
Tot slot der vergadering deed de voor
zitter uitvoerige mededeelingen over de
actie voor het Dr. Schaepman-fonds, waar
uit bleek, dat er overal hard gewerkt
wordt en de eerste resultaten het volledig
welslagen der actie stellig doen verwach
ten. Besproken werden verschillende be
langrijke punten voor deze actie-voering.
Aan het Comité van Actie werden vol
machten verleend voor de noodige of later
noodzakelijk blijkende uitvoeringsmaatre
gelen.
Hierna werd de vergadering om 5 uur
gesloten.
MEDEDEELING DAGELIJKSCH
BESTUUR R. K. STAATSFARTIJ.
Naar aanleiding van een desbetreffende
vraag tot het D. B. der R. K. Staatspartij
gericht, meent dit Bestuur goed te doen
ter voorlichting van de verschillende par
tijinstanties, welke voor de beoordeeling
van soortgelijke gevallen kunnen worden
gesteld het navolgende als zijn meening
kenbaar te maken.
R. K. personen, die als werkgever wei
geren het recht op vereeniging van hunne
arbeiders te erkennen en dit recht daad
werkelijk aantasten, zijn daardoor in open
lijken strijd met de Katholieke beginselen,
neergelegd in het Natuurrecht en de lee
ringen der Kerk, met name de Encycliek
Rerum Novarum van Paus Leo XIII.
Omdat deze beginselen evenzeer den
grondslag vormen van de programma's der
R. K. Staatspartij zooals dit met name
uitdrukkelijk tot uiting komt in de Begin
selverklaring en het Beginselprogram 1896
kan zonder vrees voor tegenspraak wor
den verklaard, dat voor zoodanige perso
nen, indien zij in deze gewraakte houding
volharden, de R. K. Staatspartij geen
plaats biedt, wijl zij rechtstreeks ingaan
tegen de beginselen door deze Partij na
gestreefd en gehuldigd.
Een recent geval, waarover voor kort
in de R. K. pers werd bericht, geeft het
D. B. gereede aanleiding tot mededeeling
van het bovenstaande te besluiten. Hier
mede wordt bedoeld concreet geval niet be
oordeeld, wijl het D. B. daaromtrent gepn
ander gegevens ten dienste staan dan de
in de R. K. pers gepubliceerde mededee
lingen. Zijn deze inderdaad zóó als ge
meld, dan is bovenstaande verklaring op
dit geval inderdaad van toepassing.
„DE CHINEEZEN VAN EUROPA"!
Zoo noemt „Het Volk" het Nederlandsche
volk, omdat.hier de zomertijd ingaat op
15 Mei en niet reeds op 14 April, zooals de
Fransche regeering had gevraagd.
Men kan het volgend jaar wel den zomer
tijd willen invoeren op 1 Januari. En zijn
wij dan „C'hineezen" als wij aan zulke over
drijving niet willen meedoen!
Het plan tot stichting eener
R. K. Nederlandsche Parochie in Canada.
Het Secretariaat van de R. K. Emigratie
Vereeniging to 's-Gravenhage deelt ons het
volgende mede:
Van verschillende zijden wordt ons ge
vraagd hoe de R. K. Emigratie-Vereeniging
denkt over het plan tot stichting eener R.K.
Nederlandsche Parochie te Plumas (Mani
toba) in Canada door Pastoor William Cox.
Om aan al die verzoeken om inlichtingen
tegelijk te voldoen wordt daarom het vol
gende medegedeeld.
De R. K. Emigratie-Vereeniging is nauw
keurig bekend met bovengenoemd plan.
Van de heeren Cox (den Z.eenv. Pastoor en
diens broeder) heeft zij volledige inlichtin
gen hieromtrent ontvangen. Ook uit ver
schillende bronnen in - ada zelf zijn in
lichtingen ingekomen,
over den aard en
den in het dr t F
nd e
het bijzonder
van de gron-
IR. K. Emi-
peen a f-
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Nog steeds wisseling van nota's tusschen
Amerika en Frankrijk omtrent uitbanning
van den oorlog.
De Poolsch-Litausche conferentie is giste
ren geëindigd. Er werden 3 commissies in
gesteld.
BINNENLAND.
Verslag van de vergadering van het be
stuur der R. K. Staatspartij (1ste blad).
Het Dagelijksch Bestuur der R. K. Staats
partij wijst er op, dat patroons die hun
werklieden het recht van vereenigen aantas
ten, niet in de R. K. Staatspartij thuis hoo-
ren (1ste blad).
De Officier van Justitie heeft geen appèl
aangeteekend tegen het vonnis van de
Haagsche Rechtbank, waarbij de Indonesi
sche Studenten zijn vrijgesproken (Laatste
Berichten).
LEIDEN.
Rede van kolonel van Munnekrede over
de voorlichting van het Nederlandsche volk
inzake het militaire vraagstuk (1ste blad).
Onze Geïllustreerde pagina
De photo-pagina geeft o.m. photo's van:
De opening van het Krelage-Huis te Haar
lem, de voetbalwedstrijd Holland—België,
de begrafenis van den Portugeeschen gezant
te 's-Gravenhage.
der Nederlandsche kolonisten, van dien
aard is, dat goede resultaten zullen worden
verkregen.
Dc R. K. Emigratie-Vereeniging kar.
noch mag zich inlaten met eenig plan, waar
van niet absoluut vast staat en bewezen
wordt, dat het goed is. Hare verantwoor
delijkheid ten opzichte der katholieke emi
granten is te groot, om het er maar mee op
te wagen. En daarom heeft zij besloten
zich geheel en al buiten dit plan te
houden.
Het Vijzelstraat-hotel te Amsterdam.
Nadat de vorigo weck het onvoltooide
Grand-Hotel in de Vijzelstraat bij opbod
625.000 had opgebracht, is het gisteravond
in het vcilingslokaal Frascati in afslag ge
bracht. Ook nu weer was er zeel ve»l b
langstelling.
De afslager vroeg een millioen gul i
slag en daalde vervolgens, zooals r
lijk is, tot ƒ1.af. Niemand mijnde
evenwel. De provisorische kooper >n dr
vorige week, do makelaar Boend< kor,
is dus ook de definitieve kooper vor..
ƒ625.000 gebleven. Dezo makelaa:
naar algemeen aangenomen wordt,
tel ingekocht voor de bank, welke o
hypotheekhoudster was. De voltooiing .an
het hotel zal ten gevolge van den uitslag
der veiling ongetwijfeld vertraging onder
vinden.
Pleegouders van Hongaarsche kinderen.
Om aan pleegouders, die gaarne hun
Hongaarsche kinderen in Budapest willen
bezoeken en in kleiner gezelschap geriefe
lijker de lange reis willen maken, ter wille
te zijn, heeft Rector Ratté, penningmeester
der Haagsche afdeeling, zich bereid ver
klaard de leiding van zulk een beperkt ge
zelschap op zich te nemen.
Het plan is half Augustus een reis van
10 dagen to organiseeren.
Nadere bijzonderheden 6taan beschreven
in den prospectus, welke op aanvrage wordt
toegezonden.
Nieuw gemeentehuis te Berkel.
Gisteren is te Berkel en Rodenrijs het
nieuwe gemeentehuis door den burgemees
ter geopend, die daarbij een rede heeft ge
houden en dank heeft gebracht aan allen,
die den bouw hebben doen slagen.
Reeds jaren is er over gesproken, tot
nu een prachtig en degelijk gebouw, is ver-
Aantal krankzinnigen in Nederland.
Het aantal lijders aan geestesziekten
verpleegd in dc Nederl. inrichtingen heeft
onlangs voor het eerst de 20.000 over
schreden. In 1914 bedroeg dit aantal 15.000
in 1909 10.000, in 1885 5000.
Jubileum van der Putt de Vlam,
Eindhoven.
De fabrieksgebouwen der N.V. van der
Putt de Vlam's sigarenfabrieken waren
Zaterdagmorgen met de nationale drie
kleur getooid ter viering van het 60-jarig
De
kantore
rekt
rulers
v Mareehal viel f ibri! -
enden afnemers, waren in cc
oepticzaal herschapen.
