BUITENLAND.
BINNENLAND.
19e Jaargang.
DINSDAG 13 MAART 1928
No. 5821
Do ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
Voor Leiden 18 cent per week I 2.SO pel kwartaal
tij onze Apen ten 20 cent pet week 12.60 pet kwartaal
franco per post f2.95 per kwartaal.
Bel Geïllustreerd Zordapablad ia tooi de Abonné'a ven
krijpliaar tepen bclalinp van 5C cv per kwartaal, bij voor
uitbetaling Alzonderlijke nummert 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 a POSTBUS No t1
"■W"
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
DUITSCHLAND.
Berüjn's Metaalconflict.
De op 10 Maart j.l. door den bemiddelaar
gedane uitspraak voor de Berlijnsche me
taalindustrie is bindend verklaard.
ITALIË.
De toestand in Zuid-Tirol.
Dc „Sunday Express" publiceert een
artikel van een specialen berichtgever uit
Dozen, wien het is gelukt. Zuid-Tirol bin
nen te komen, om er de situatie ter plaat
se te bestudeeren.
„Ik zend deze berichten", aldus deze
berichtgever, „over het gevangenen-land
Zuid-Tirol, van gene zijde der Alpen, per
kabel naar Londen". Want hier bestaat
geen vrijheid, de waarheid te schrijven of
te spreken, zelfs niet op fluistertoon.
Zuid-Tirol, de tuin in de bergen, is door
het fascistische regime in een gevangtfois
veranderd.
De berichtgever doelt dan mede, dat li ij
slechts met de grootste moeite inlichtingen
lean verkrijgen. De bevolking is door be
dreiging met zware straffen zoo bevreesd
geworden, dat men geen syllabe uit hen
kan krijgen; immers op het verstrekken
van inlichtingen, welke afbreuk kunnen
doen aan den goeden naam van Italië
st-aat 15 jaar gevangenisstraf of verban
ning naar de Lipari-eilanden.
Bij zijn aankomst vroeg de berichtgever
san een auto-chauffeur: „Dus men heeft
na Men jaar jullie toch nog niet tot Italia
nen kunnen maken?"
Alvorens hierop te antwoorden, keek de
chauffeur eerst naar -alle zijden uit, of-
niemand hem kon hooren en zeide toen:
,.Ik ben Tiroler, en ik zal ook als Tiroler
sterven, wat Bernhard Mayer er ook van
te zeggen kan hebben".
Bernhard Mayer is 'n naam, waarmee
de Tirolers Mussolini bedoelen.
RUSLAND.
Een chaotische toestand.
D o z.g. „s a b o t a ge"-ge v a 11 e n in
het D o n e t z-b e k k e n.
Een algemeene paniek heeft zich van de
bedrijfsleiders, technici en ingenieurs
Jueester gemaakt naar aanleiding van de
ontdekking der Ogpoe, „dat er een com
plot bestond om de mijnen in het Don- en
Doiietzbekken te saboteeren", en van do
daarop gevolgde arrestaties, niet alleen
.vati buitenlandsche ingenieurs, doch ook
van verschillende communistische leden
der mijnwerkersvakvereenigingen. De on
bevredigende toestand, welke in deze in
dustrie heerscht, wordt algemeen erkend
en in offieieele kringen heeft men er reeds
op gewezen, dat de Ogpoe ook met. belang
stelling haar blikken gericht houdt op an
dere industriegebieden.
Ingenieurs, technici en bedrijfsleiders
fe Airskou hebben Zaterdag in allerijl een
bijeenkomst belegd ten einde hun ver
ontwaardiging te kunnen uitspieken over
„het misdadig gedrag van hun collega's in
bet Donetzbekken en hun eigen aanhan
kelijkheid aan de Sovjet-regeering te be
tuigen. Ook in andere centra zijn dergelijke
bijeenkomsten gehouden, waar niet-com-
inunisten zich voornamelijk beijverden, pre
testen te formuleeren tegen de contra
revolutionairen in de Donetz-industriecn
en hun houding te veroordeelen.
Dit oplreden is niet moeilijk te begrijpen:
de regeering verwacht een dergelijke
„spontane uitbarsting van verontwaardi
ging". De „Prawda" heeft de paniek nog
verscherpt, door openlijk aan te kondigen,
dat het Donetz-bekken niet «alleen staat,
dat zich ook in andere industriegebieden
dergelijke sabotgehandelingen afspelen en
dat ook daar zonder mededoogen tot on
derdrukking zal worden overgegaan. Hel
blad meent tc weten, dat ook te Lening
rad en te Briansk contrarevolutionaire
samenzweringen zijn ontdekt.
De „Ekonomitsjcsjkaja Zjizn deelt mede
dat de „geheele industrie in den Oeral"
gesaboteerd is en dat de geraamde uitgaven
daar met 40 pet. zijn overschreden. De
„Izwestija" verklaart, dat men de bron
van dezen nieuwen vorm van strijd tegen
de revolutie in'het buitenland moet zoe
ken en geeft details over de „veertig mil-
lioen roebel, die begraven zijn in het zand
van Turkestan."
Het optreden van de Ogpoe is niet al
leen tegen de vreemdelingen gericht en
tegen de niet-communistische ingenieurs,
maar ook tegen de vakvereenigingen die
in den taatsten tijd neiging toonen, zich
tegen de communistische partij en de re
geering te verzetten.
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTI
Gewone advertentie» 30 een! per regtl
Vooi Ingezonden Mededeelingen wordt he!
s dubbele var het tarief berekend. s
Kleine edvertentlèn, van ten hoogste 80 woorden r/aaria
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buar en rte
huur, koop en verkoop f 0.50
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
De toestand in Rusland op industrieel
gebied.
Tsjang Kai Sjek bereidt zich ten oorlog.
De ramp te Santos. Tot nog toe 72 lijken
gevonden.
BINNENLAND.
Te Rotterdam zijn twee personen door
gasverstikking om het leven gekomen.
(Gem. Berichten, 2de blad).
Dt MOW l"E SERRAT, DE dchü IN Uc: b.AAzliLIMA.oihü bM.< i uo, u.c. uuuri ci.it
AARDVERSCHUIVING VERSCHEIDENE SLACHTOFFERS MAAKTE.
OP DEN VOORGROND HET KLOOSTER DER E.E. P.P. CARMELIETEN.
Tusschen de puinhoopen zijn thans 72
lijken gevonden, waarbij die van 23 kinde
ren. Tweehonderd vrijwilligers nemen deel
aan het opruimingswerk, dat vermoedelijk
een week zal duren.
Als tragische bijzonderheid wordt nog
gemeld, dat een man, die afwezig was ge
weest, bij zijn terugkeer al zijn acht kinde
ren dood vond.
De heele stad Santos is zeer onder den
indruk van de ramp, die een deel barer in
woners getroffen heeft.
De aardstorting, die zooals men weet,
onverhoeds zich voordeed, bewoog zich als
een geweldige waterval de helling van de
Monte Serrat af, begroef een tuin aan den
voet van den berg onder reuschachtige gra-
nietblokken en botste tegen de muren van
het ziekenhuis „Casa di Misericordia" aan.
De bewoners van het eerstgenoemde huis
een gezin van 9 personen, hadden geen
tijd meer om te vluchten en werden door
aarde en puin bedolven. Hun lijken konden
reeds geborgen worden.
De zieken en het verplegend personeel
van het ziekenhuis konden echter bijna al
len in veiligheid gebracht worden. Do aan
grenzende huizen werden bijna volkomen
vernield. Een café, waarin zich 20 personen
bevonden, Ts 5 meter diep onder steen en
aarde begraven. Dc aanwezigen zullen ver
moedelijk allen ge zijig
Volgens de meening der autoriteiten zal
het nog acht dagen duren voor alle bedol
ven huizen zijn uitgegraven en alle dooden
geborgen zijn.
Men vreest, dat er van de personen, die
iiog onder de puinen bedolven liggen, maar
weinigen gered zullen kunnen orden.
Op de plaats des onheils spelen zich
hartroerende tooncelen af. Een duizend-
hoofdige menigte poogde telkens weder, het
politiecordon te doorbreken en tot den
puinberg door te dringen om naar bloedver
wanten te zoeken.
De aardstorting is veroorzaakt door on
langs plaats gehad hebbende wolkbreuken,
die aan ecno zijde een „ondermijning" van
de Monte Serrat tengevolge hadden.
De eenige waarschuwing voor de bevol
king was het afrollen van een reusachtig
rotsblok, dat op het ziekenhuis Santa Rosa
terecht kwam.
Het volgend oogenblik volgde het neer
storten van een bergmassa van ongeveer
10 millioen kubieke meter, die het zieken
huis. en een aantal andere gebouwen be
dolven.
De tot nu toe gevonden lijken zijn bijna
alle vreeselijk verminkt en daardoor onher
kenbaar.
Men vreest voor een verdere catastrofe
waardoor talrijke woonhuizen en groote za-
kengebouwen bedreigd zijn.
Er heeft reeds een nieuwe aardverschui
ving plaats gehad. De gevaarlijke zone is
ontruimd.
Een groote rotsmassa hangt nu nog in
een dreigende positie boven de stad en er
bestaat groot gevaar, dat zij naar beneden
zal storten. Moch dit onverhoopt gebeuren
dan wordt een oppervlakte, bedolven, die
driemaal grooter zou zijn dan liet stadsge
deelte, dat Zaterdagochtend door de aard
verschuiving werd geteisterd.
Arabië.
De heilige oorlog der Wahabieten.
Een sprookje.
Te Engelsche hooge commissaris ?n
Irak, sir Henry Dobbs, verklaarde in een
interview, niet de geringste bezorgdheid
te koesteren ten aanzien van de houding
der Wahabieten ten opzichte van Irak.
De berichten omtrent de bijeenkomst deï
st ammen te Riyadh, de hoofdstad van
Nejd, waar Bin Saoed den Heiligen Oor
log zou hebben afgekondigd, blijken, al
dus de hooge commissaris, sprookjes te
zijn, die door den een of anderen onwe
lenden Bedoeïen naar Bagdad zijn over
gebracht. Dergelijke verhalen gaan in Ara
bië snel van mond tot mond en iedere ver
teller voegt er het zijfie aan toe. De goed
georganiseerde Engelsche inlichtingen
dienst heeft geen enkele reden, geloof te
hechten aan deze verhalen, en de Engel
sche regeering heeft evenmin aanleiding,
een dergelijke ernstige schending van liet
verdrag van Basra te verwachten van Bin
Saoed, die zich in het verleden haar ver
trouwen waardig heeft getoond.
Het optreden van het Engelsche lucht
eskader tegen de stammen, die zich aan
overvallen in Irak hebben schuldig ge
maakt, hebben, volgens den hoogen com
missaris, een afdoende uitwerking gehad.
De Moetair-stam blijkt, na de op 24 Fe
bruari door de Engelsche bommen toege
brachte zware verliezen, niet geneigd te
zijn, verdere aanvallen te doen. De Atai-
bah-stam echter, die de vernietigende uit
werking van de luchtaanvallen nog niet
kent, zal misschien nog een poging tot een
inval wagen.
CHINA.
Tsjang Kai-Sjek bereidt zich ten oorlog.
Huidige positie der legers in
Chin a.
Tsjang Kai-sjek is uit Nanking te
Soetsjaufoe aangekomen. Groote hoeveel
heden munitie worden uit Nanking naar
t noorden gevoerd en ale nationalistische
soldaten, "die gedurende den winter langs
den Tientsin-Poekau-s oorweg hebben ge
legen worden-thans in dn omgeving van
Soetsjaufoe geconcentreerd. Alle troepen
moeten Tsjekiang Kiangsoe en Anhwei
verlaten om tegen de noordelijken ten
strijde te trekken. Het aantal troepen dei-
zuidelijken wordt op 100.000 geraamd.
Deze troepen staan tegenover het leger
van Soen Tsjoën-fang dat op 50.000 man
wordt geschat, die allen goed zijn uitge
rust en voor het grootste gedeelte hun
soldij hebben ontvangen wat buitenge
woon gunstig wordt genoemd.
Hun commandant hoopt de macht weer
in handen te krijgen en dit doel zou hij
alleen kunnen bereiken door Kiangsoe weer
te bezetten.
De troepen van Feng Joe-sjiong liggen
voornamelijk in de streek van Honan. ten
noorden van de Gele Rivier. Zij bestaan
uit 50.000 man onder zijn direct bevel, be
nevens 50.000 aanhangers.
De noordelijke troepn liggen langs de
lijn Hantan-Tamingfne (ten noorden van
de Gele Rivier en ten zuidoosten van
Taiycean). Dit goed uitgeruste leger be
staat uit 70.000 man en wordt door deskun
digen als het beste in China beschouwd.
De geschillen in het leger van de Nan-
king-uationalisten zijn thans van acuten
aard geworden en geloofd wordt, dat in
vloedrijke elementen voor alles vrede wen-
sclien en zich tegen een nieuwe campagne
verzetten. Tsjang Kai-sjek echter baseert
zijn krachtige positie geheel op zijn mili
taire reputatie en daar vele rivalen zijn
ondergang zouden toejuichen, hangt zijn
toekomst af van een of ander groot suc-
MISSIE EN BANDITISME.
Missionarissen in gevangenschap.
Men schrijft uit Rome aan de „Msb.":
De „Csservatore Romano" meldt, dat
vele berichten uit China ontvangen zijn,
welke melding maakten van het gevangen
nemen van een groot aantal missionarissen
Onder hen bevinden zich pater E. Moraz-
zoni, pater A. Munaretti en pater Giovan
ni Toilette, van de missionarissen van Par
ma, die het vicariaat Tsjengtsjow in de
provincie Ilonan hebben. Deze pateis wer
den 17 dagen gevangen gehouden. Pater
Esquenet van de missiën van Scheut, die
in het apostolisch vicariaat van Siwantsee
in de provincoe Tsjili werkt, werd in No
vmeber gearresteerd en ongeveer vier we
ken gevangen gehouden.
Do inlandsche paters Pi en Ing, even
eens uit het vicariaat Siwantsee, werden
op 26 Januari gearresteerd en bevinden
zich thans nog in gevangenschap. Een.mis
sionaris der missiën van Scheut, welke in
het vicariaat Soelvoean werkt, werd in Ja
nuari drie dagen gevangen gehouden.
Pater Erasmus Adam O.F.M. uit het Vica
riaat Taioeanfoe in de provincie Sjan-si
werd in November gearresteerd doch kon
ontvluchten.
Het gaat bij deze gevangennemingen om
de hooge losgelden, welke de bandieten
van de betrokken kloosters eischen. Zoo
werd van de missionarissen van Parma
een bedrag van 150.000 Oliineesche dollars
geëischt, voor de inlandsche priesters
werd 20.000 dollar en veertig Mauser-pis
tolen verlangd, en voor de vrijlating van
den missionaris van Scheut 20.000 dollar
en eenige onzen opium. Pater Adam was
daarentegen maar 1000 dollar waard.
Alleen voor den pater .van Scheut uit
Soeiyoean werd de verlangde prijs betaald
daar deze niet tc hoog was en omdat hij
onder bijzondere omstandigheden bepaald
was. Nauwelijks had zich n.l. het bericht
van de arrestatie van den missionaris ver
spreid, of een aantal andere roove. s spron
gen in het zadel om het spoor van de ban
dieten te.volgen. Deze roovers verlangdeu
r.u het lage bedrag en kregen toen dadelijk
den gevangene les. Zoon snelle bevrijding
is echter een zeldzame uitzondering.
In een ander geval werd een missiona
ris 76 dagen in gevangenschap gehouden,
een ander 35 dagen. Zelfs als do betaling
van losgeld geweigerd wordt, moeten de
missionarissen groote bedragen besteden
om daarmede de inlanders mild te stem
men jegens de'aime gevangenen. In alle
gevallen dat zij worden vrijgelaten, zijn
de missionarissen terstond naar hun oude
staties teruggekeerd.
Bij de gevangenneming van pater Es
quenet vervolgden diens christenen de roo
vers en bevrijdden hem. Terstond daarop
keerde de pater naar zijn kudde terug
met de woorden: „Dat zijn de bijkomende
omstandigheden van ons werk."
Dc paters uil lc missiën van Parma
hadden zeer veel te lijden 111 hun geva.n-
Onze Geïllustreerde pagina
De photo-pagina geeft o.m. photo's van;
De HollandBelgië-voclbalwedstrijd
het proces tegen de Indonesische studen
ten „Werkspoor" on de overleden direc
teur de heer Muysken.
genschap. Ondanks den strengen winter
en de hevige koude, nam men hun de
warme bovenkleeren en hun schoenen af.
Zij moesten in de bergen onder den bloo-
len hemel slapen, en voortdurend verder
reizen om den dood te ontgaan. Een van
deze missionarissen, pater Tonette, die pas
kort in China was en de landstaal nog
maar weing kende, had zeer veel te lij
den. Pater Morazzoni werd reeds op den
tienden dag ziek aan dysenterie, hetgeen
voor dc bandieten toch aanleiding was
een Christen loc te staan den zwaar zie
ken missionaris bijstand te verleenon.
Al de authentieke berichten toonen in
elk geval, dat China er nog ver van af is,
weer een rustig eu vreedzaam land tè
worden.
ZUID-AMERIKA.
Communistisch complot in Chili.
Een communistisch complot, dat ten
doel had de regeering van Chili omver te
werpen, is Vrijdag j.l. mislukt door de ar
restatie van veertig personen te Santiago,
waaronder de zoon van den ex-president
Alessandri. Medegedeeld wordt, dat ook
ex-president Alessandri en dr. Santos
Sales minister van volksgezondheid, die
zich beiden op het oogenblik in Europa
bevinden, bij het complot betrokken zou
den zijn.
Uit de Kledingindustrie.
Einde van het conflict?
De hoofdbesturen van de samenwerken
de bonden in de kleedingindustrie zullen
heden aan de patroonsbonden de beslis
sing der leden over de jongste patroons-
voorstellen mededeelen. Van verscheiden
plaatsen waren heden de beslissingen der
leden nog niet ontvangen, doch zoover
reeds viel na te gaan is het vrijwel zeker,
dat de voorstellen zullen worden aanvaard
zoodat een conflict in hot maatconfectie-
bedrijf zal worden voorkomen en de strijd
in het maatbedrijf zal eindigen.
Uit de Pannenindustrie.
Onderhandelingen.
Eerstdaags zal er een bespreking wor
den gevoerd tusschen de werkgevers in de
pannenindustrie en de besturen der sa
menwerkende bonden van werknemers
wier wenschen betreffen:
1. Inkrimping van den werktijd van 53
op 48 uren per week met behoud van het
bestaande weekloon.
2. Verbetering der sociale bepalingen
in het arbeidscontract.
2. Verbetering der sociale bepalingen iit
arbeidscontract.
3. Wijziging der tarieven.
4. Uitbetaling van Christelijke feestda
gen.
5. Het vaststellen eencr pensioenrege
ling
Te De'ft is overleden, 53 jaaF oud,
dr. H. W. Numans, geneesheer- directeur
van het krankzinnigengesticht St. Joris-
gasthuis, waaraan hij op 15 Januari 1913
als geneesheer werd verbonden. Sinds 1
Juli was hij geneesheer-directeur.
Op de groenten- en vruchtenveiling
Utrecht <-n omstreken te Utrecht werden
istermiddag om half drie de eerste aard
beien van de kweekers Matlhijsen en Stu-
benitsky te Harmeien aangevoerd.
De vergadering van den modernen
bond van typografen heeft met bijna al
ee: ne stemmen besloten, de contraeten
voor de typografie en voor het boekbin
dersbedrijf, die n-.genoeg gcliik zijn nan
de oude en die zullen gelden voor twee
jaar en zeven maanden, te aanvaarden.