HOLLAN-ZWITSERSCHE LOCARAkeki «SS»
)E TOESTAND DER KATHOLIEKE
KERK IN ZWEDEN.
STADSNIEUWS.
Uit de Omgeving.
g
NA 1100 JAAR.
De Katholieke Kerk in Zwaden zal wel-
den 1 lOOsten; verjaardag van hare
ihting kunnen vieren, Dezo had n.L
n, ars in hefc jaar 82», toen de Frankische
cl aedictijner monpijfc Sint Ansgaar,
lands eerste apostel, na een lange en
mtuurlijke reis, te Birka, de aloude
ipsüad aan het rMiilaniiccr, landde en
ir Zwedëns eerste Christengemeente
j- rhtte.
u herdenking van dit feit is voor het
i«. it Ansgaargmiootschap, de Zweedsche
e isie-vereeniging, aanleiding geweest om
ei i brochure samen te stellen over den
0 stand van de Katholieke Kerk in Zwe
it i ift onze dagen, voorafgegaan door een
n ugblik in de geschiedenis van af het
e r 829 tot op heden.
Taaie strijd.
De eerste eeuwen van het Christendom
Zweden vormen een tijdperk van taaien
hardenden strijd tegen het hardnekkige
dendom. Het Christengeloof drong eerst
de Zuidelijke en Zuid westelijkt) deelen
a 3r en vandaar uit verbreidde het zich
f- ?ngs Noordwaarts. Hoe moehaam die
k breiding vorderde blijkt uit het feit, dat
3 eeuwen geloofsverkondiging in de
plegen streken nog heidenen werden
ïgetroffem
)e eerste Christelijke korfing in Zweden
s Olof Skötkonung, die vi het jaar 1003
Husaby in Vastergötlarvd gedoopt werd.
)e bekendste en meest vereerde onder
Katholieke geloofsverkondigers is de
Erik, koning van Swealand van 1150
i 1100. Hij bouwde <een. aantal kerken,
restigd'o het Christendom in zijn konink-
t door het aanstellen van leeraars en
t uitvaardigen van wetten, ondernam
kruistocht na.r*r Finland en was ook
zip/ bijzonder teven een toonbeeld van
iligheid. Met «ijn dood kan het eerste
Iperlc van grondvesting en strijd als af-
fc sloten worden beschouwd,
fc In het jaa»r 1163 wordt Zweden door
us Alexander II als afzonderlijke kerk-
ovincie uitgeroepen met Üpsala als
i Ftsbisscfeoppelijken zetel en dan volgt
3 cu' de Zweedsche kerk een tijdperk van
lie ontwikkeling'en bloei.
3e merkwaardigste gestalte uit dit fcijd-
ïs de H. Birgit, die in 1369 de naar
lar genoemde Birgittijner Orde stichtte,
flka orde onder den naam van „Orde van
zen H. Verlosser" zich over geheel
ropa verspreidde en ook vertakkingen
iNederla-nd had. Hier te lande leeft de
lie nog voort in de kloosters Maria-Toe-
licht te TJden en Maria-Hart te Weert.
De. Luthersche beweging.
Over het geheel waren de kerkelijke toe-
anden in het begin der 16e eeuw tame-
goed en bevredigend, zoodat de Lu-
ersche beweging in Zweden niet ont-
l aan kon als een protest tegen kerkelijk
i ïTval. De hervorming is dan ook geen
;«o\ksbewegmg geweest, doch door koning
ustaaf I 1560) onder allerlei bedrog
gevoerd tegen de.n zin van het volk, dat
in misnoegen herhaaldelijk te kennen
f en op verschillende plaatsen in op-
f and kwam. Doch de koning zette zijn wil
tor, omdat de Luthersche beweging voor
»m een we'kome hulp was bü zijn eeono-
isch streven en het bevredigen zijner
lerschzucht.
De schatten der kerken pingen thans de
hatkamers des koning vullen. In 1593 had
st Lutheranisme al zoo zeer veld eewon-
in, dat de steden de Augsburgschc be-
denis aannamen en het Katholiek ge-
of door strenge wetten volledig werd
i tgoroeid. Den Katholieken priesters
erd jp straffe des doods het verblijf in
>t land ontzegd en do overgang tot het
ide geloof werd met verbanning en
rbeurdverklaring der goederen, later ook
et den dood gestraft.
Later onder Gustaaf III (17721796)
Brden de harde wetten eenigszins ver-
cht en werd den Katholieken iets meer
ijheid gegund. Toen keerde na 2 eeuwen
li ballingschap do oude Kerk naar Zwe-
>n terug. Tot eersten Annstnlinliep Vï-
ris werd dr. Nikolaus Oster benoemd,
ingzamerhand werden nu nieuwe ke-ken
sticht, doch do vorderingen van het
atholicisme in het nu geheel Protestant-
he land, waar nog menig wetsoaragraaf
>n Katholieken ernstige hinderpalen in
Bil weg legde, waren uiterst gering. Tot
den huidioren dag best" an nog beden-
>l"ke overblijfselen van de oude anti-
ttbolieke wetgeving.
De tegenwoordige Aoostolische Vicaris
dr. Joannes Erik MüUer.
De huidige toestand.
De zetel van den Apostolischen Vicaris
i Stockholm, de hoofdstad des lands. Daar
i altijd een rest van het Katholiek geloof
Bwaard gebleven, zij het dan ook dat de
atholicke gemeente cr bijna uitsluitend
estond uit buitenlanders.
Nog in 1S30 was de eenige Katholieke
erk in Stockholm een oude, verlaten en
oehtige zaal, doch een kleine 10 jaar late-
erroes te Stockholm het eerste waardige
'odshuis uit het puin der 16e-eeuwsche
orwoesting: de St. Eugcnia-kerk, ge'eg^n
1 het centrum der stad. Van buiten geeft
l'een het kruis. «tet den voorgevel kro^n*
s hooge bestemming van het gebouw te
kennen, doch van binnen ziet het er voor
naam en stemmig uit.
In de buurt van deze kerk wonen Elisa-
belh-zusters (moederhuis Breslau) die on
langs een eigen Katholiek ziekenhuis in
de hoofdstad hebben geopendhet eerste
Roomsche ziekenhuis in .geheel Zweden.
Op het grondgebied van den Apostoli
schen Vicaris is in 1893 de tweede Katho
lieke kerk van Stockholm opgericht, de
St. Erikskerk. Deze kerk is de eenige Ka
tholieke kerk in Zweden, die zich in het.
bezit van klokken verheugt.
Ook te Gotenburg, na Stockholm de voor
naamste stad des lands, te Malmö, to
Ga vie zijn kleine Katholieke kerkjes, ter
wijl te Norrköping eon kamer op de eer
ste verdieping van een woonhuis als kapel
dienst doet. Te Forsa in Noord-Zweden is
in 1909 een kleine kapel opgericht, terwijl
men te Oskarsström bezig is een kapel
van hout te bouwen.
Dat zijn de eentra van Katholiek leven
in Zweden
Wil men den toestand der Katholieks
Kerk in het Zweden van onze dagen be-
oordeelen, dan moet men ongetwijfeld voor
al de groote hinderpalen bedenken welke
het. zendingswerk daar ontmoet.
In de eerste plaats zijn de ontzaglijke
afstanden een geweldige belemmering. Het
getal inwoners van Zweden is niet zoo
groot, maar de oppervlakte van het land
beslaat viermaal de oppervlakte van Ne
derland, België, Luxemburg en Zwitser
land samen. In dit wijd uitgestrekte land
woDen ongeveer 3.000 Katholieken ver
spreid onder 6 millioen inwoners (0.05 der
bevolking). Er zijn 7 Katholieke stand
plaatsen van missionarissen eu het reus
achtig arbeidsveld is verdeeld onder 16
priesters. Men kan licht begrijpen, hoe
moeilijk onder deze omstandigheden ••een
cenigszir.s geregelde zielzorg is. Vele
Zweedsche Katholieken zijn genoodzaakt
een lange reis te maken, ja zelfs een dag
on een naïht te sporen, telkens als zij de
H. Mis willen bijwonen of de Saeramenteu
ontvangen.
Talloos zijn de Katholieke gezinnen, die
naar Zweden zijn getrokken en in den
loop der jaren in hun troostelooze vereen
zaming zijn afgevallen om geheel in de
Protest intsche omgeving op te gaan.
Een andere hinderpaal, waarmede het
Katholicisme te kampen heeft, is de natio
nale overlevering,.welke sinds eeuwen met
het Protestantisme is samengeweven. Daar
de tijd van Zwedens politieke macht en
grootheid samen valt met het tijdperk,
waarin de Protestantsche godsdienst het
machtigst was in het land. Daardoor heeft
liet Zweedsche patriottisme een anti-ka
tholieke tint gekregen. Men is de Katho
lieke Kerk gaan beschouwen als een uit-
heemsche, vreemde of zelfs vijandige
macht.
Hoe de verhouding van den Zweedschen
staat is tot de Katholieke Kerk, blijkt teil
duidelijkste uit de wetgev' Een Katho
liek, die wil verhuizen of op reis wil, moet
bij de Luthersche priesterschap een bewijs
van goed gedrag halen, een Katholiek die
trouwen wil, moet zich tot den Lutterschen
pastoor wenden. Iedere Katholiek moet
belasting betalen voor het onderhoud der
Luthersche geestelijkheid. Wie tot het Ka
tholicisme wil overgaan moet zich twee
maal (met een tusschenruimte van 2
maanden) persoonlijk bij den Lutherschcn
pastoor melden, om geschrapt te kunnen
worden als lid der Zweedsche staatskerk.'
Dit tweemaal herhaalde bezoek kan den
bekeerlingen zeer pijnlijke oogonblikkcn
bezorgen .Verschillende staatsambten vcr-
eischen een functionaris, die de zuivere
Evangelisch-Luthersche leer belijdt, zoo
dat -bekeering voor deze personen betec-
kent verlies van betrekking. Zonder bij
zondere koninklijke vergunning mag do
Katholieke Kerk noch grond- noch andere
eigendommen bezitten.
Zoo ziet men, dat van het beginsel der
godsdienstvrijheid in de practijk al heel
weinig overblijft.
Doch ondanks al deze moeilijkheden is
er geen aanleiding om te wanhopen. Inte
gendeel ook in Zweden begint het. te da
gen en er zijn teekenen. die erop wijzen,
dat de Zweedsche mentaliteit ten opzichte
van de Katholieke Kerk zich bezig is ie
wijzigen.
Spoediger daii men denkt, kan de dag
aanbreken, waarop het veld voor de Ka
tholieke Kerk zal openstaan en zij havo
maaiers zal kunnen uitzenden om het
rijpe koren te maaien en een rijke oogst te
verzamelen, mits.... er maaiers zullen ge
vonden worden en zij met de noodige mid
delen zullen zijn toegerust.
Ieder die meent iets te kunnen doen of
zou willen offeren voor de Kerk in Zwe
den of nadere inlichtingen zou wi'len heb
ban omtrent den toestand der Kerk al
daar, kan zich wenden t-ot den penning
meester van het St. Ansgaarsgcnootschap:
W. G. Derksen, 2e Adclheidstraat 119, Den
Iiaag, Giro: 98333, alwaar tevens boven
vermelde brochure, welke ten .bate der
Kerk in Zweden verkocht wordt, is te ver
krijgen.
Deze brochure bevat vele interessante
bijzonderheden, wrarvan wij er enke'e
uebben aangehaald en is verlucht niet
foto's, e~n beekje dat een duidelijk en
volledig be-' 1 geeft van den t-estand der
Katholieke Kerk in het huidige Zweden.
NED.'R.-K. VOLKSBOND.
De jaarvergadering.
Gisteravond hield do afd. Leiden van
bovengenoemden bond haar jaarvergade
ring, waar tevens als spreker zou optre
den de heer T. S. Goslinga, voorzitter van
den Raad van Arbeid. De vergadering
was slechts zeer matig, bezocht, hetgeen
de voorz., de heer J. Nijhuis, in zijn ope-
ninsgwoerd betreurde.
De notulen der vorige vergadering, door
den secretaris, dfn heer v. Resteren ge
lezen, worden na een enkele bemerking
vastgesteld.
Nadat een overleden lid is herdacht,
deelt de voorz. een en ander mede over
do teekcnschool aan de v. d. Wevfstraat.
Het aantal leerlingen is vrij normaal en
de school ziet er schikkelijk uit, zoodat do
onderwijzers tevredon kunnen zijn. Po
gingen zullen worden aangewend om dit
gebouw definitief in bezit te krijgen, waar
na er, na een noodige verbouwing, kans
bestaat, dat er voor 300 a 350 leerlingen
plaats zal zijn.
Het jaarverslag.
Aan het 33ste jaarverslag van den secre
taris ontleenen wij het -volgende:
Het ledental steeg met 33 en bedroeg
op 31 Dcc. 1927 750, waarvan 621 in vak-
afdeelingen georganiseerd en 12G gewone
leden. Uitvoerig werden de verschillende
bijzonderheden over het afgeloopen jaar
gememoreerd.
Over de" werkloozensteim wordt ge
zegd, dat met Kerstmis oen extra-uitkee-
ring kon gegeven worden dank zij een
aanzienlijke gift, door den geestelijk ad
viseur vorkregen.
Het rechtskundig bureau, uitgaande
van do afdecling en den C'hr. Besturen
bond, werd bezocht door 350 personen,
waarvan 150 leden van de afdeeling, 125
van den Chr. Besturenbond en 25 niet-le
den.
Jeugdorganisatie Avas dit jaar een bij
zonder punt van actie. Hoewel nog niet
veel resultaten zijn bereikt, werden er
goede voorbereidingsmaatregelen getrof
fen en de secretaris der afdeeling hpeft
zitting gekregen in de Jeugdcommissie.
Het goede resultaat van den Belasting-
ophaaldienst, in samcnAverking met an
dere organisaties, Avordt gememoreerd.
Aan den raad verden adressen verzon
den inzake huurverliooging (na opheffing
der luiurcomniissie) en do cokesprijzen. Do
resultaten hiervan zijn destijds reeds in
onze courant vermeld. Het Kruisverbond
Averd weer door de afdeeling opgericht.
Naar buiten trad de afdeeling weer op
door het zitting hebben of nemen in di-
A'erse commissies.
De cursus van de teelcenschool werd
door 244 leerlingen bezocht (vorig jaar
233).
De retraiteeommissie werkte weer uit
stekend, doch zij verloor in den heer Kaak
een ijA'erig bestuurder en stoer werker.
Zoo gaat het verslag door, vermeldend
wat de diverse ondorafdcelingen in het
afgeloopen jaar presteerden en dank bren
gend aan al degenen, die gezorgd hebben,
dat de Afdeeling Leidon met eere haar
plajats inneemt onder de andere afdee-
lingen van den bond.
Na een dankwoord van den voorzitter
A-oor het uitgebreide overzicht, heette spr.
den heer Goslinga harteïijk welkom, Avaar-
na deze het woord verkreeg.
De Sociale Verzekeringswetten.
De heer Goslinga hield hierna oen in
leiding over de tSocialo Verzekeringswet
ten.
Gezien de uitgebreidheid van hel gebied
der Verzekeringswetten en Koninklijke
Besluiten daaromtrent Avilde spr. slechts
een schematisch o\=èrzioht geven en zich
beperken tot de hoofdzaken.
•Spr. begint met er aan te herinneren,
dat op 1 Februari de OngevallcnAvet 25
jaar bestond. Voordat -leze Avct bestond
was de toestand vóór de arbeiders, Avion
eeu ongeval overkwam, zeer slecht. Opge
richt in 1903, Averd d«> OngevallcnAvet in
1921 uitgebreid tot allo bedrijven met
uitzondering van het land- en tuinbouwbe
drijf en de zeevisscherjj, die bij aparte wet
verzekerd zijn.
De groote 'bcteekenis van de Ongcval-
lomvet is, dat de arbeider verzekerd is
zonder det hij zelf cr iets voor behoeft
te doen. Zoo gauw hem iets overkomt in
verband met zijn werk, zelfs Avanneef hij
daar maartoe dan wel ervan terugkeert, is
hij verzekerd door de Ongevallemvet.. Spr.
licht een en ander met voorbeelden toe on
deelt vervolgens mede welke wijzigingen
en aanvullingen bedoelde, wet heeft onder
gaan, b,A\ met het intreden van beroeps-
ziektenv die gelijk gesteld worden niet be
roepsongevallen.
Ten aanzien van de land- en luinbouw-
rngevnllenwet zegt spr., dat deze berust
op dezelfde grondslagen als dc ongeval
lenwet, doch dc uitvoering erA-an is hoofd
zakelijk in handen a*an bcdrijfsvcrcenigin-
geru Zulks gaat evemvel met vele moei
lijkheden gepaard, omdat, de orgamsatie-
a-urm niet zoo goed is. enkele bedrijfs\7er-
etjnigingen, av.o. dc Kath. Landbouw-On-
derlinge, daargelaten.
Dc Invaliditeitswet is het pensioens
fonds a-an de arbeiders. Spr. gaat de aver-
Icing der Pensioenwetten voor den ambte
naar na en zegt, dat ieder arbeider zelf
moet zorgen voor een goede naleving der
im-aliditeitswet.
Wanneer een arbeider geen rentckaari
aan zijn patroon Overlégt, is deze riet
strafbaar, wanneer hij niet -plakt.
De vrijAvillige oudejdnnisverzekering is
een aanvullende Ajerzekering.
Dc Ziektewet is dc belangrijkste sociale
a e.ze..ci in., s\. ct, on.uat ue met st vooiko-
mer.de vorm 'van ongeschiktheid van den
arbeider is: ziekte. Ce sociale verzekering
in ons land zou eigenlijk hebben moeten
beginnen met dc ziektewet en minister
Talma heeft in 191 i reeds gezegd, d it. deze
wet het eerst in uitvoering moest komen.
De invaliditeitswet heeft men echter voor
laten gaan, waarschijnlijk uit politieke
doeleinden, waarmee spr. niet wil zeggen,
dat zulks verkeerd gedkar. is. Het. avrs dc
bedoeling can Min. Aalberse haar sjioedig
daarna in te voeten. Zulks verklaarde
deze in Augustus 1919 bij de installatie
vau de voorzitters van do Raden van Ar
beid. Zulks is echter nog steeds niet. ge
beurd. do Avet is geraakt in den poliLie-
ken rosmolen.... Spr, zet hierna in korte
trekken de moeilijkheden der ziekteverze
keringswet txiteen en Avelke positie het
overheidsorgaan daarbij inneemt.
Naar aanleiding van liet gesprokene
ontspon zich een aangename gedaehteu-
wisseling, Avaarna de voorz. den heer Gos
linga dankzegde voor hetgeen hij meege
deeld heeft, over dc verzekeringswetten,
Hierna werd de behandeling van de
agenda \-oortgezet.
De heer Mank had naar aanleiding van
het jaarverslag het woord gevraagd, doch
do voorz. Avilde liever eerst liet finanticel
verslag behandelen, Avaartegen do heer
Mank zich verzette, omdat de vergadering
dan zou yerloopen.
De heer Mank verkreeg daarna het
woord, en dank brengend voor hetgeen be
reikt Avas, moest spr. toch constatoeren,
dat er op maatschappelijk terrein heel
wcing is bereikt.
Spr. becritiscert verder verschillende
toestanden in do arbeidersbeweging en de
afdeeling, Avaa jp de A-oorz. spr. van ant-
woord diende.
Door dien heer a\ Kestercn Avordt vcr-
a'olgens het finantieel verslag uitgebracht.
De inkomsten en uitgaven bedroegen
5S16.31, terwijl er een batig saldo is van
30.26.
Nadat de kaseominissi^ gunstig rapport
bod uitgebracht word de penningmeester
gedechargeerd.
Er A'olgde ten slotte nog een uitgebrei
de rondvraag, waarna de vergudering
Averd gesloten.
Sumeersche kunst in Voor-Azië.
Dindagavond hield in 's Rijks Museum
van Ouctneden de heer L. Spclccrs, direc
teur van het Musée du Cinquantenaire te
Brussel, een voordracht met lichtbeelden
OA er „Sumeersche kunst in Voor-Azic
Burner is het Zuidelijk gedeelte van het
T\veestroomenlandhet Avas vroeger groo-
tcr dan thans, omdat dc Eufraat en Ti-
gris afzonderlijk in de Perzische Golf lie
pen. Reeds omstreeks 3000 v. Chr. waren
daar talrijke, steden; vanwaar do bewo
ners van dit land afkomstig zijn, weet,
men niet, doch rnen a'ermoeut, dat zij uit
Midden-Azië of uit het Noorden gekomen
zijn.
De Sumeren waren een geheel ander
a*olk aan dc bewoners van Akkad (Noord-
Babylonië) dio Semieten waran. Deze
laatsten waren een zwervend volk en leef
den van veeteelt en buit, de Sumeren had
den ree Is 3000 Chr. eeu goed ingerichte
samenleving; hun middelen van bestaan
Avaren veeteelt en akkerbouw. Zij hadden
een eigen cultuur, die later door de Ak-
kaders, toen dezo van hun gebied bezit
namen, Averd oa'ergenomen. Dc Sumeren
waren de uitvinders van hot spijker
schrift; behalve een eigen litteratuur, wet
geving, mythologie en handelsgebruiken,
hadden zij een eigen kunst, die zich van
3000 tut 2300 v. Chr. ontAvikkeldc en om
streeks 2000, toen zij door dc Semieten
werden opgeslokt, geheel ontwikkeld was.
Vragen wij wat het Avezen der Sumeer
sche kunst is, dan valt allereerst op te
merken, Avat hun bouwkunst betreft, dat
zij bouwden met aardo of leem, waarvan
zij in liet vuur gebakken tegels maakt:.
en dat de Avanden met pekaarde Avater-
diclit gemaakt werden. Zoo bouwden zij
huizen voor den ge-Avonen man, paleizen
Aroor de vorsten eu tempels of zigguraten
%'oor de goden.
Voorts hadden de Sumeren de geAvoon-
te in dc tempels hun eigen beelden vóór
den god te plaatsen, en deze bezitten de
volgende kenmerken: zij zijn rechtstandig,
hebben de handen gevouwen en een schort
aan; de mannen hebben den schedel ge- I
schoren, de vrouwen kortgeknipt haar; I
voorts hebben zij ingelegde oogen, die I
schuin staan, wenkbrauwen die tezamen
loopen boven een breeden neus, kleinen
mond en puntige of afgeronde kin.
Verdere kenmerken der Sumeescho
kunst zijn: de Gilgamesj-figuur, kenbaar
aan dc drie lokken; goden die mutsen
met horens dragen; bokjesdragers (offer
aan den god);.fantastische dierfigurenen
gelen (meunschenliohanien met vleugels).
Spr. Avces er a-ervolgens op, hoe avc in
de kunst van geheel Voor-Azië den invloed
dezer Sumeersche kunst kunnen opmer
ken en liet op liet dook talrijke afbeeldin
gen van opgoTravcn on bouAv-
werken zion, die dezelfde kenmerken ver-
toonen als <le Smneovsche. Spr. ging den
invloed der Sumeersche kun^t na in Ehirn
cf oud-Pcrzië (opgravingen te Susa): in
Assyrië (opgravingen in de oudste Ass<r-
rische stad: Assur, in 1903), waarin dezo
invloed te.t de Sslo oemv v. CV. merk
bar r is; in Klein-Aziö, getuigen de opgra-
v'igen te Bo?hn/.-Kouiin Palestina,
waar b.v. Jericho on Sumee-seho wüze
dubbe'e muren heeftin het nieuwe Per
zische r k om er dc Achamaeniden (om
streeks 600 v. Chr.
Spr. eindigde zijn belangAvekkendo le
zing met op te merken, dat ook do Egyp
tische kunst eenige verwan toehap met de
Aumee.scho. toont, dcch act cr geen reden
is cm aan te neuicn, dat de laatste aan de
eerste h?»ar eigen wijze ca vormen zou
ontleend hebben.
Locaal Rijkstelefoonnet Leiden.
Opgaaf van nieuwe aansluit in gen in de
maand Februari 1929:
089 P. Bu ij ze, Emma laan 51, Oogstgeest.
98,5 Ver. Liefdewerk Oud Papier, Gal-
geAViatcr 4.
1001 A. Clifford Kocg A-an Breugcl, War-
monderweg 70 Oegstgocst.
1015 P. Wijkmans, do Laat do Kanter-
straat 9.
1061 N.V. Expl. D. v. Loyenhorst, Oude
Vest 103.
1075 L. van Es, Witte Rozenstraat
1107 Prof. H. T. de Graaf, Witte Sngel 86
1112 K. L. Hagcman, Haarlemmerweg 16
1129 J. t'. Lut, I-ioogcAVoerd 95.
12tl R. K. Parochiale Jongensschool,
Haarlemmerstraat 240.
12-12 Ir. C. Pannevis, Julinnalaan 4,
Oegstgeest.
12 I Th. B. van Ovost, Haven 36.
1283 Dr. J. G. Sala, GcA-ersstraat 70,
Oegstgcest.
12SS H. C'. Sormani, Brecstrant 150.
KATWIJK AAN DEN RIJN.
DE TUIN BOUW VER. KATWIJK EN O.
Do Tuinbouwver. Katwijk en O. hield
limvr jaarvergadering in de zaal 1'eimes.
De voorzitter, de heer J. v. d. Perk, open
de dc vergadering en zcide ongeveer:
Openingswoord voorzitter.
Het bestuur komt hedenavond bij U
met het vooistel „invoering uniformfust"
Dat wil zeggen: den voorraad kisten zoo
danig uit to breiden dat voortaan alleen
m kisten van de vereoniging zal kunnen
«mi moeten worden aangevoeld. Zonder op
do bespreking van dit punt to willen
vooruitloopen, avil ik U echter wel mede-
deelen, dat hot bestuur dit voorstel doet,
omdat het van de lioogo noodzakelijkheid
dadrvan overtuigd is. Rcods enkele jaren
heeft dezo zaak de aandacht van hot be
stuur gehad, maar nog nimmer is zij met
dit voorstel voor den dag gekomen, nni-
lat hiormedo een nogal aanzienlijk be
drag gemooid is. Zooals U uit do Balans
on Exploitatierekening wel al opgemaakt
zult hebben, kunnen avc als vereeniging
over het afgeloopen jaar zeer tevreden
zijn. De omzet \yas prachtig en het winst-
saldo is zeer goed. Voor liet grootste ge
deelte zijn deze gunstige resultaten te
danken aan de gocuo prijzen der vroege
aardappelen, waardoor do omzet al spoe
dig een flink bedrag voor was bij het
voorgaande jaar, en deze a-oorsprong bob
ben wij ongeveer bet gehaclc jaar kun
nen handhaven. Hoe do resultaten ge
weest zijn der andere producten? Dezo
waren zeer verschillend. Neom b.a*. het ar
tikel vroege bloemkool. De prijs was in
doorsnee niet slecht tc noemen. Echter
hadden enkele tuinders '111 dit gewas nog
al veel last van zoogenaamde draaiharten,
waardoor de uitkomst voor sommigen niet
schitterend was te noemen. Peen avps
over liet algemeen niet duur Roode kool,
gc!c kool en uien waren in den aanvang
tamelijk goed op prijs en den laatsten tijd
zelfs ongekend duur. De gewassen hiervan
Avaren echter van dien aard «Int de op
brengst toch nog niet meeviel. De eigen
heimers stonden goed in het gewas met in
het begin een goeden prijs, welke echter
voor de kleiaardappelen al spoedig terug
liep tot niet lóonend in verband met hefc
uitbreken der aardappelonziekte.
We hebben alle reden om dankbaar te
zijn wanneer avc terugzien op het jaar dafc
achter ons ligt.
Dan las do secretaris de notulen dio
werden goedgekeurd. Vervolgens het jaar
verslag, Avaaraan avc hier het volgende
ontleenen:
Jaarverslag secretaris.
liet ledental steeg tot 110, en het zou
geen moeite zijn dit getal hooger op te
voeren, doch het is ons streven, alleen die
genen tot lid toe te laten, die zijn bo
s'.aan zoekt als tuinder, opdat besluiten
niet kunnen worden beïnvloed door porao-
•0.1, dio hierbij geen direct belang heb
ben.
Hel is te betreuren dat vooral in den
cngrosbandcl van groenten en aardappe
len er betrekkelijk weinig wordt verdiend,
zoodat dit meerdere malen moeilijkheden
geeft bij de betalingen. Wanneer van
doze zijde dan ook Avel oens Avordt ge-,
klaagd over den veilingmeester, dio gceu
cf zeer weinig cjrediet geeft, gelieve men
tc bedenken, dat deze aansprakelijk U
voor alle gelden. Op vorige jaarvergade
ring is gesproken over het avcl of niet
doen handhaven der Aveegbrug; dezo
vraag behoeft echter thans door do invoe
ring der wegenbelasting niet meer tc wor
den gesteld. Do opbrengst is van dien
aard geweest, dat doze eon eonicszins be
hoorlijke rente heeft gegeven. Do terrei
nen en gebouwen hebben dit jaar weinig
aan onderhoud gekost het zou echter niet
getuigen van "n v ijs financieel beleid,
Avanneer dit bedrag als basis werd aange
nomen, daar men vooral met schoolings-
work soms voor ongedachte uitgaven lconib
to staan. Van het a'O r k r i j g b a a r s t eUen van
huns'niest is weder een ruim gebruik ge
maakt.
Voor ruim 19000 is verbruikt gewor
den en dit be 'rag in aanmerking nomen-
de, kan de behaalde winst zeer laag wor
den genoemd. Het bestuur gaat dan ook
van deze gedachte uit dat het hier geen
handelszaak geldt, doch een zoo vuordee-
3-3
