:n.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
KERKNIEUWS.
werk
19e Jaargang.
MAANDAG 27 FEBRUARI 1928
No. 5808
ui èe
WAA
DRA
3)e 0ou/tarit
De ABONNEMENTSPRIJS bedroeg: bl| vooruitbetaling
Voor Leiden 18 cent per weeV 12.50 pei tworuuil
Bij onze Acenten 20 cent pei treek 12.60 pei kwartaal
Franco per post 12.95 p., kwartaal
Bet Geïllustreerd Zordapsblad Is rooi de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 5C ctper kwartaal bij Toon
uitbetaling. Afzonderlijke nnmmere 5 ct.. met Geïllustreerd
IZondagahlad 9 ct
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT
Gewone odvertentiön 30 cent per regel
Vooi IngezondeD Mededeelingen wordl het
n dubbele vac het tarief berekend. s
Kleine «dvertenilén, ran ten hoogste 30 woorden, waarto
betrekkingen worden aatigeboden of gevraagd, hum en rer»
huur. koop en verkoop f 0.50
BEN
el. 7
e u s'
z a
dap
k o"
i g
Dit nummer bestaat uit
twee bladen.
p e
tv
1
n op
i ger
her
lil pi
pikei
vai t
Laster over de priesters.
Het socialistische Tweede Kamerlid
Kleerekooper A. B. K. is de dagelijk-
sche schrijver in „Het Volk" van een aparte
rubriek „Oproerige Krabbels". Voorwerp
van de oproerigheid en van hetkrab
belen zijn in zeer vele gevallen Katholie
ken en in 't bijzonder Katholieke pries
ters.
Nu wijdt hij echter 'ns een heel apart
artikel aan de priesters onder het op
schrift „Eerbied voor de priesters".
Dit artikel gaat over een arti
kel in „De Tijd", waarin een pleidooi werd
gevoerd voor een vrijwilligersleger in
plaats van een uit dienstplichtingen ge
vormd leger en onder welk artikel de naam
van een priester stond.
Naar aanleiding van eenige uitlatingen
in dat „Tijd"-artikel trekt de heer A. B.
K. van leer tegen den schrijver er van.
Hij is boos, omdat er wordt geschreven
over een leger, dat „de openbare orde"
moet handhaven; over „soldaten-roeping,
soldatenplicht"over „dwepers en anti-
oorlogsapostelen, welke alle soldaten voor
gebreveteerde moordenaars houden." En
hij kan blijkbaar niet de minste reden
voor waardeering vinden voor de bedoe
lingen van den schrijver, die de gedwongen
legers wil vervangen door vrijwilligers-
i'óóral om daardoor de oorlogskan
sen te verkleinenMaar wij willen dat al-
laten -rusten. Erger en ergerlijker is
N. het volgende wat A. B. K. in dat artikel
legt 'durft neerschrijven:
aan „De Eesidentiebode" heeft ons kort
uc*e geleden verzocht, de arbeiders af te
leeren om in den priester, die op den
openbaren weg voorbij gaat, hun na
tuurlijken vijand te zien.
Onze hulpvaardigheid is groot,
maar wij vreezen, dat het ons niet
lukken zal
Met andere woorden. De heer Kleere
kooper, die een opvoeder, een leider van
het volk wil zijn, erkent, dat 't hem wel
niet gelukken zal onder zijn volgelingen
met succes te bestrijden de laag-laster-
lijkê, wij mógen zeggen: de grof-gemeene
opvatting, .dat „de priester" is de „na
tuurlijke vijand" nota benede na
tuurlijke vijandvan de arbeiders
Om 't zacht uit te drukken: deze er
kenning pleit niet voor den leider en niet
voor zijn volgelingen
Een enkele vraagWat doet de heer
Kleerekooper feitelijk om zijn „hulp
vaardigheid" in deze te toonen?Hij
helpt juist door veel van zijn geschrijf
mede, om de door hem gesignaleerde las
terlijke aantijging tegen de priesters nog
diéper te doen doordringen in vele hoof
den
Dat zóó een leider een schare aanhan
gers leidt is zeer te betreuren en zeer
laakbaar
V De Vastentijd.
De Genestet hekeldichtte over Jan Eap,
die verklaart, dat het 't niet zit in het
bidden, maar die, waarin het 'm dan wel
zit, laat in het midden.
Wij denken onwillekeurig aan dat he
keldichtje, als wij hier en daar onder de
Katholieken opvattingen hooren verkondi
gen over den Vastentijd.
Zich onthouden van vleeschspijzen,
goed maar, wat minder eten of geen
koekje bij de koffie en geen biscuitje bij
de thee, och in dien enkelen boterham of
in dat onnoozele lekkernijtje.... zit het
'm toch niet!
't Is een oud lofwaardig gebruik, om,
als men 't met z'n bezigheden kan vin
den, in den Vasten de meditaties over het
Dijden te volgen. Maar: die hebben we
al zoo dikwijls gehoord en in dat naar
de kerk gaan.... zit het 'm toch niet!
Men blijft dan maar liever thuis of gaat
öit.
Hoewel 't geen verbod is, om in den
Vasten publieke vermakelijkheden te' be
zoeken, is 'fc toch een gewoonte, die in
veel kringen gelukkig nog bestaat, om, als
regel tenminste, zich in den Vastentijd
die genoegens te ontzeggen, dergelijke
vermakelijkheden althans niet te frequen-
teeren. Maar: daar.... zit toch geen vet
inwaarom zouden wij zoo kniesoorig
zijn en ons die pretjes in al die weken
ontzeggenHet zich 'm toch dkar niet in
Misschien mag het Katholieke dagblad
bescheidenlijk, in 't begin van den Vas
tentijd, met 'n e.nkel woord deze en derge
lijke drogredenen, om zich niet *in te le
ven in de geestesgesteldheid, die de Kerk
in dezen tijd van ons verlangt, aan de
kaak stellen.
Zij, die aldus praten, laten ook waarin
het 'm dan wel bestaat, maar wijselijk.
in het midden
VO ^ERENBOND.
DE VEIL. M tic IDS COMMISSI E.
Het rapport van Politis.
Zes model verdrag en.
De commissie voor arbitrage en veilig
heid van den volkenbond heeft Zaterdag
morgen beraadslaagd pver het rapport
van den*Griekschen gedelegeerde Politis
over de veiligheidsverdragen.
Politis adviseerde om aan de redactie
commissie opdracht te geven, drie ver
schillende typen van verdragen uit te wer
ken: ten eerste een niet-aanvalspact; te
vens behelzende een vreedzame rege'ing
van alle geschillen en bovendien weder-
keerige ondersteuning in geval van een
aanval; ten tweede modelverdragen, die
slechts een niet-aanvalspact bevatten en
'de vfcipiicivti.ig' lui' vreedzame regeling
van alle geschillen en ten derde een mo
delverdrag, dat slechts een zuiver niet-
aanvalspact is.
Al deze drie verdragstypen zullen in
tweeërlei vorm worden opgesteld-, ri.l. in
den vorm van collectieve verdragen en
van weerzijdige verdragen.
Engelsche bezwaren.
Zaterdagavond laat heeft de Engelsche
delegatie, naar aanleiding van het rapoort
van den Griekschen gedelegeerde Politis,
bij het veiligheidscomité een memoran
dum ingediend, dat ten aanzien van be
langrijke kwesties het Engelsche stand
punt weergeeft. Om het bekende hiaat in
art. 15 van het Volkenbondspact aan te
vullen, dat in geval van het ontbreken
van eenstemmigheid in den Baad den re
geeringen haar vrijheid van handelen te
ruggeeft, d.w.z. een oorlogsvei'klaring mo
egelijk maakt, had Politis twee voorstellen
gedaan, die beide daarop neer komen, dat
in het veiligheidsverdrag "beslissingen van
den Baad ook met eenvoudige of twee
derde meerderheid toelaatbaar verklaard
kunnen worden.
De Engelsche regeering dient tegen dit
voorstel een protest in. Zij wijst er op, dat
reeds bij het protocol van Genève dit sys
teem om politieke kwesties te bes^chten
door haar onvereenigbaar met de souve-
reine rechten der regeeringen is verklaard
Om dezelfde reden verwerpt zij het voor
stel dat door twee derde meerderheid van
den Raad een wapenstilstand kan worden
voorgeschreven.-De Engelsche rea-eering
wijst er op, dat de kwestie der versterkin
gen te land, ter zee en in de lucht, die der
troepenbewegingen en de verzorging der
burgerlijke bevo'king, tegelijkertijd gere
geld moeten worden.
Verder maakt de Engelsche regeerïng
bezwaar tegen het toetreden van andere
staten tot regmna'e veihgheidsvevdragen.
Ten s'otte we^t het Engelsche memoran
dum de kwestie op van registreering der
verdragen bii den Volkenbond. De Engel
sche de^eat'e vraagt of de Baad het
recht zal hebben deze registratie van de
hand te wijzen.
DUITSCHLAND.
Eischen in het Barrrat-proces.
Zaterdagmiddag heeft de procureur-ge
neraal dr. Trautmann zijn rennisitoir ge
houden in het Barmat-nroces. Hij eischte
tegen Julius Barmat vijf jaar gevangenis
straf met 450.000 mark boete, subs, voor de
geldboete voor elke duizend mark één dag
gevangenisstraf, met verlies der burger
rechten voor den tijd van vijf jaar, met af
trek van de preventieve hechtenis van 31
December 1924 tot 23 Mei 1925 en van 6
Maart 1925 tot 10 Maart 1926.
In zijn requisitoir wees de procureur-ge
neraal er op, dat de door de misdrijven
van Julius Barmat veroorzaakte schade op
rond dertig mihioen goudmark gekaamd
moet worden. Tn het büzonder van belang
is de benadeeling van de Pruisische Bank,
terwiil moreel vooral af te keuren is de
houding van Julius Barmat tegenover dr.
Höfle.
Tegen Henry Barmat werden gevange
nisstraffen geëisclu tot in totaal twee jaar
en zes maanden en ontzegging van de bur
gerlijke eererechten voor den tijd van drie
jaar; tegen den directeur der Amexima,
Klenske, in totaal negen maanden gevan
genisstraf en duizend mark boete. In deze
beide gevallen wordt voorgesteld de pre
ventieve hechtenis in mindering van de
straf te brengen.
OOSTENRIJK.
Spanning met Italië.
Om de Z u i d-T iroolsche kwestie
Tusschen Oostenrijk en Italië is sinds
eenige dagen een spanning ontstaan,
veroorzaakt door eenige min of meer hef
tige redevoeringen van Oo6tenrijksche af
gevaardigden in het Parlement over den
toestand in het door Italië geannexeerde
Zuid-Tirol. Italië vatte direct vlam en
liet langs diplomatieken weg bij mgr.
Seipel informeeren, wat dat te beteekenen
had, waarop deze antwoordde, dat de
sprekers geen officeele personen waren.
Een groep Italiaaneclie afgevaardigden
heeft verzocht om Mussolini te mogen in
terpelleren over de „betooging van haat",
tegen Italië gericht, die zich in het Oos-
tenrijkschc parlement heeft afgespeeld en
over de „leugencanipagne", welke in ver
antwoordelijke Oostenrijksche kringen te
gen do toepassing van Italiaansche wet
ten in de Italiaansche provincie Bolzano
wordt gevoerd.
Naar verluidt zal Mussolini zelf op
deze interpellatie antwooorden.
Volgens een gerucht zou Mussolini be
sloten hebben den Italiaanschen gezant te
Weenen terug te roepen.
Te oordeelen naar de uitlatingen van de
Weensche en Berbjnsche pers hecht men
aan het Oostenrijksch-Italiaansche inci
dent geen tragisdje beteekenis. Men wijst
cr op,- dat twc*> "j geladen do Italiaan
sche pers op een dergelijke wijze tegen
Duitschland mobiel gemaakt werd en dat
Mussolini in de Italiaansche Kamer don
derende redevoeringen hield, terwijl het
geval al spoedig met een sisser eindigde.
Mussolini kan niet van de Oostenrij
kers eischen, dat zij evenals de bevolking
van het geannexeerde Zuid-Tirol zich te
vreden moeten stellen in eigen taal te
zwijgen.
De Italiaansche gezant te Weenen is
Zaterdagavond halfelf naar Rome ver
trokken. De eerste secretaris van het ge
zantschap zal dc loopende zaken afdoen.
Men neemt aan, dat' de gezant niet te
ruggeroepen zal worden, maar wel is het
mogelijk, dat hij cenigen tijd met verlof
zal gaan.
TSJECHO-SLOWAKIJE.
Het nrijnconfiict.
Bemiddelingsvoorstellen
verworpen.
Het jongste bemiddelingsvoorstel van
den Tsjechischen minister van Openbare
Werken, gedaan in verband met de mijn
werker staking, is door beide partijen van
de hand gewezen. Nieuwe onderhandelin
gen zullen Dinsdag plaats hebben.
In het district Kladno zal a.s. week de
staking geproclameerd worden. Hierbij
zijn ruim 11.500 arbeiders betrokken.
De glasfabrieken in Noordwestelijk Bo-
hemen stellen dc één na de andere we
gens gebrek aan kolen de bedrijven bui
ten werking, met massa-ontslag als ge-
De Trekhondenwet.
Soepelheid bij de keuring
gevraagd.
In verband met liet feit, dat te Alkmaar
203 honden zijn gekeurd, waarvan 79 wer
den goedgekeurd en 124 werden afgekeurd
hebben belanghebbenden zich naar het
Handelsblad meldt, tot den minister ge
wend met het verzoek, een overgangstijd
perk van zes maanden te bepalen, waarin
den trekhondenhouders gelegenheid wordt
gegeven om zich naar do bedoeling der wet
te installeeren.
Verzocht wordt voorts een wijziging in
de Trekhondenwet aan te brengen in de
zen zin, dat de borstbreedte van honden
onder cle kar niet 16, doch 14 c.M. zal be
dragen, daar de practijk heeft uitgewezen,
dat dit voor het trekdier geen bezwaren
heeft.
Belanghebbenden hebben den burge
meester verzocht om bij verdere keurin
gen en eventueele herkeuringen door de
keurders de meest mogelijke soepelheid te
doen betrachten.
Mooie gift
20.000 en een terrein.
De heer en mevrouw H. J..K. Gelderman-
Mulier op den huize Kalhenpink bij Olden-
zaal hebben aan de Verecniging tot bestrij-
Het voornaamste nieuws.
BUITENLAND.
Engelsche bezwaren tegen de voorstel
len van Po'itis in de veiligheidscommissie.
Spanning tusschen Oostenrijk en Italië.
Italiaansch stoomschip in het Kanaal
gezonken. Er zijn 'n 20-tal slachtoffers.
(Buitenl. Brichten, 2e blad).
BINNENLAND.
Overleden is de zeereerw. pater Von
Bönninghausen S. J., oud-directeur van het
St. Willebrord-College te Katwijk. (Kerk
nieuws, 1ste blad).
Het vertrek van De Schuttevaer" voor
een Oceaan-tocht. (1ste blad).
Radio-telefonische dienst Nederland
Indië. De korte golf zender van de Rijks
telefoon te Kootwijk. (2de blad).
Mr. Paul J .Reyrrer benoemd verklaard
tot lid van de Éérste Kamer (2de blad).
Maatregelen tegen het mond- en klauw
zeer. (L. en T., lsto blad).
Het afscheid op zee. Ongeveer een mijl buitengaats wordt de boot
voor den tocht gereed gemaakt.
Gisterenmorgen is de reddingboot „Schuttevaer" van Rotterdam naar
Amerika vertrokken. De bemanning bestond uit: v. 1. n. r. Straatlands,
Gillissen, Schuttevaer, II. J. J. Smit.
Men meldt ons uit Rotterdam:
Gistermorgen heeft „de Schuttevaer", on
der grooto belangstelling van het publiek,
zijn tocht naar New York begonnen. Reeds
om tien uur stond op de Veerhaven een
groote menigte belangstellenden, die van
het vertrek van de kleine boot getuige wil
den zijn. De bemanning bestaande uit de
heeren Schuttevaer eerste stuurman, Jan
Smit kapitein, T. Genissen 2e stuurman en
G. Straetmans marconist, was omstreeks
kwart over tien volledig en maakten in hun
keurige uniform een kranigen indruk. Tal
van fotografen en operateurs vereeuwigden
het viertal. Om tien minuten over elf
werd de tros losgegooid en onder het ge
juich van de menigte werd de tocht begon
nen. De „Katendrecht", aan boord waar
van zich de Pers bevond, sleepte bet scheep
je naar Hoek van Holland. Op de Maas
ding van de tuberculose aldaar een gift
van 20.000 geschonken, benevens een ter
rein op hun landgoed het Beernink in de
Lutte, voor een eventueel te stichten dag
sanatorium.
PATER VON BÖNNINGHAUSEN S.J. t
Zaterdagavond overleed in het Sint Wil-
librordus-College te Katwijk a. d Rijn
zacht en kalm de Weleerw. Pater B. H.
S. M. von Bönninghausen S.J.
Na een langdurig verblijf, eenrt in het
R. K. Ziekenhuis te 5s-Gravenhage, latei-
in de Mariastichting te Haarlem, vroeg
hij, ofschoon nog niet genezen, met aan
drang om het verdere verloop zii^er ziekte
te midden zijner medebroeders af te wach
ten, hetzij God he"i herstel van klachten
wilde geven, hetzij Hij 't anders beschikte.
Het was dan ook een groote vreugde, toen
lagen een twintigtal booten te wachten die
zich bij de „Schuttevaer" voegden.
De tocht door den Waterweg waa een
ware triomph. In Rotterdam zagen Wil
lemskade en Parkkade zwart van de men-
schen. In Schiedam, Vlaardingen en Maas
sluis stond eveneens een groote menigte de
boot af te wachten. De talrijke schepen die
gepasseerd werden wenschten door een
drietal stooten op de fluit het scheepje een
goede reis. In Hoek van Holland stonden
tot op het uiterste puntje van de pier de
menschen te wachten en juichten de be
manning toe. Ongevoer twee mijlen buiten
de pier werd de tros los gemaakt de zeilen
geheschen en ving de tocht over den
Oceaan aan. Gejuich en een laatst vaar
wel van Holland.... en de tocht was be
gonnen.
hij zijn intrek kon nemen in het hem zoo
dierbare Katwijk, dat hij eenmaal als Di
recteur had bestuurd.
In het College van Katwijk v.crd het
hem na korten tijd duidelijk, dat zijn ver
langen, om te hevste'len en nog eenige ja
ren aan het heil der zielen te arbeiden
niet in vervulling zou gaan. Van dat
oogenblik af nam hij met vo'Je rvergeving
de beschikking van Gods H. Wil aan, en
was hij voor allen een voorbeeld van ge
duld, ook te midden van de grootste
smarten en benauwdheden. Kenmerkend
voor ziin zielskracht en liefde tot het Kruis
is, dat hij zich nooit een injectie heeTt wil
len laten toedienen, waaruit met de ver
mindering van pijn ook die van het be
wustzijn zou volgen, zelfs niet als de aan
vallen van benauwdheid of pijn het he
vigst waren: hij wilde alles verdragen, wat
God hem zou overzenden, en, zoover het
van hem afhing, bij volle kennis stc :cn.
Vrijdag tegen den avond nam de zie1-te
plotseling een ernstige wending; onder
bijna ondragelijke pijnen, doch nog bij volle
