BUITENLAND. BINNENLAND. 19e Jaargang. WOENSDAG 22 FEBRUARI 1928 No. 5804- 3)e Sou/to/nt P© ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl) vooruitbeteling Voor Leiden 19 cent pei week f 2.50 pei fewartaaL Bij onze Agenten 20 cent pei week f2.60 pei kwartaal Franco per post f2.95 per kwartaal, pet Geïllustreerd Zordagsblad la vooi de Abonné's ver krijgbaar tegen betaling van 5G et per kwartaal, bij voor» uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER I03O03 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTI Gewone adverlentlén 30 een* per regel Voor IngerondeD Mededeelingon wordt hot 5 dubbelo var het tarief berekend. 3 Kleine edvertenilén, ren ten hoogste 80 woorden, iraub betrekkingen norden aangeboden of gevraagd, buur en re* huur, koop eD verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit Twee bladen. DE VASTENBRIEVEN ONZER BISSCHOPPEN. HET VASTENMANDAMENT VAN DEN 1 BISSCHOP VAN ROERMOND. De verkeerde pers. Z. D. H. de Bisschop van Roermond, Mgr. Laurentius Schrijnen, wijst ook evenals de Bisschop van 's Bosch op het gevaar van de slechte lectuur: „De strijd tusschen goed en kwaad, tus schen geloof en ongeloof, wordt met den dag heviger. Het aantal vijanden van Christus groeit voortdurend en steeds driester treden zij op. Een der machtigste wapenen in hunne hand is het geschreven woord in den meest uitgebreiden zin. Neu trale en anti-godsdienstige couranten en bladengoddelooze vlugschriften en bro- churen; zedelooze boeken, vooral romans, vallen dag in dag uit het goede geloof en de reine zeden van ons volk aanom dat geloof aan het wankelen te brengen en omver te halen; 'om de zeden te beder ven." Mgr. spreekt dan eerst over de zooge naamde neutrale bladen: „Al zal men in de zoogenaamde neutra le bladen niét zooveel vinden, dat recht streeks ingaat tegen geloof en zeden, dan blijven zij toch een groot gevaar, omdat zij de onverschiligheid en de lauwheid op godsdienstig gebied bevorderen, welke ten slotte moet uitloopen op verlies van het geloof. Het lijdt geen twijfel, dat zij, die aldoor neutrale bladen lezen, geen voed sel, niet kan leven, zoo zal ook het ge loof in de ziel der inenschen, v.anneefhet menschelijk lichaam zonder stoffelijk voed sel in de ziel der menschen, wanneer het niet voldoende geestelijk voedsel krijgt, een kwijnend leven gaan leiden en ten élotte een wissen dood te gemoet gaan. Met het geloof staan of vallen ook de goede zeden, die steunen op een leven dig geloof". Verder vervolgt de Bisschop: „Veel gevaarlijker zijn de anti-godsdien stige bladen. Zij willen breken met het ge loof zij willen een maatschappij vormen zonder Godzij willen U ontrouw doen worden aan Jezus Christus. Wat eens de Joden voor den rechterstoel van Pilatus riepen: „Wij willen niet, dat Deze over ons heersche", dat. is meer dan ooit de leuze van hen, die vijandig staan tegen over het Christendom, en wel bijzonder tegenover het Katholicisme". „In andere landen benijdt men ons, dat men in Nederland over zoo goede Katholieke pers beschikken". Ten slotte wijst de Bisschop op de Ka tholieke pers. „Wanneer wij bedenken, hoeveel kwaad de verkeerde pers sticht, zooals Wij dit in Ons schrijven uiteengezet hebben, dan is het bedroevend, dat die pers zooveel lezers telt onder de katholieken. Als ver ontschuldiging kan toch zeker niet aan gegeven worden, dat van katholieke zijde niet voldoende voor katholieke lectuur ge zorgd wordt. Onze katholieke pers geeft voldoende, wat iedereen moet weten, 0111 op de hoogte te blijven van wat er omgaat in de wereld en wat iecfereen in zijn prak tijk noodig heeft. In andere landen benijdt men ons, dat we in Nederland over een zoo goede katholieke pers beschikken. Waarnaar in andere laden de katholieken zoo smachtend uitzien, dat wordt helaas in ons eigen land niet gewaardeerd. En laten Wij dit erbij voegen, dat, wanneer alle katholieken, zonder uitzondering, hun eigen pers steunden door abonnementen, zij die pers nog hocger konden opvoeren en haar nog meer laten beantwoorden aan het verheven doel, waarvoor zij met lof- felijken ijver werktde handhaving en uitbreiding van Christus' Rijk". HET VASTENMANDAMENT VAN DEN BISSCHOP VAN BREDA. De Eucharistische Kruistocht. Z. D. H. de Bisschop van Breda, Mgr. Petrus Hopmans, vergelijkt dezen tijd met de twaalfde en dertiende eeuw: „In de twaalfde en dertiende eeuw heerschten schromelijke misstanden. Geld- zucht, zingenot en zedenbederf leidden tot verslapping van het christelk leven. De naam en waarde van christen werden niet meer begrepen; de plichten van christen verwaarloosd, en de leer van het Evange lie raakte in het vergeetboek. In zijn ontfermende liefde wekte God een hervormer op in den H. Franciscus van Assisië, die door woord en voorbeeld tegenover den dwaalgeest der wereld stel de de volmaakte naVolging van Christus of het echt evangelisch leven. Die hernieuwsbeweging van den H. Franciscus in die hachelijke tijden wordt in onze dagen nagestreefd door den Eucha ristischen Kruistocht, die in de korte jaren van zijn bestaan reeds op blijde uitkom sten mag bogen." „Het gewoon christelijk leven op bui tengewone, volmaakte wijze beleven, zie daar het algemeen doel van den E. K. Het bijzonder doel, dat de Eucharisti sche Kruistocht zich voorstelt, is zijn leden op te voeren tot de beoefening van die deugden, welke in tegenstelling zijn met de ondeugden of kwalen van onzen tijd." De Bisschop wijst den verder op de groote boteekenis van den Euc-haristi- schen Kruistocht voor individu en maat schappij. Hij zegt o.m.: „De reden, waarom velen met de recht- 'aardigheid en de liefde niet op goeden oet staan, moet daarin gezocht worden, dat zij het Christus-ideaal uit het oog hebben verloren, dat zij in onwetendheid geraakt zijn omtrent de leer van het Evan gelie, dat zij het leven van Christus niet meer navolgen,, in hun christelijke plich ten ontrouw zijn geworden, 'ja wellicht nog verder zijn afgedwaald en den gods dienst den rug hebben toegekeerd. Gelijk Franciscus in de benarde tijden van ongekende weelde, van twist en twee dracht, van verslapping in den godsdienst, hervorming wist te bewerken door de prediking van het Evangelie of de Chris tus-navolging, zoo ook stelt de Eucharisti sche Kruistocht zich niets anders ten doel dan het Evangelie te doen beleven." VOLKERENBOND. DE ONTWAPENINGSKWESTIE. De veü'gheidscommissie. Het Fransche en Italiaansceh standpunt In de gister voortgezette zitting van de veiligheidscommissie hebben de gedele geerden van Frankrijk en Italië het woord gevoerd en hebben zij het standpunt van hun regeeringen in de veiligheidskwestie toegedicht. Paul-Boncour zette nogmaals het Fransche standpunt uiteen in zake het verband tusschen ontwapening en veilig heid. Uitvoerig behandelde hij het systeem van de regionale veiligheidsverdragen naar het voorbeeld van Locarno tusschen alle Europeesche staten, die bij een conflict kun nen worden betrekken. Paul-Boncour meen de, dat na het mislukken van het protocol van Genève voorloopig een algemeen vei- Hglieidsverdrag onbereikbaar is. Het instel len van de veiligheidscomirissie noemde hij een belangrijken stap voorwaarts. Als uitgangspunt van alle werkzaamhe den tot bevordering van den vrede dienen de beginseten van het Pact van den Vol kenbond. Om tot vermindering van de be wapening te komen, moeten, zooals de Pool- sche gedelegeerde verklaard heeft, nauw keurig omschreven waarborgen voor de veiligheid worden geschapen. De Fransche delegatie wenscht voorts Het sluiten van een algemeen arbitrage- verdrag, waarbij alle staten zich kunnen aansluiten. Daarna voerde de Ttaliaansche gedele geerde, generaal de Marinis, het woord. Hij zag de mogelijkheid van een algemeen veiligheidsverdrag, geldig voor alle bij den Vo'kenbond aangesloten staten, nog niet in Rekening moet worden gehouden met de bijzondere belangen van elk land, hetgeen bij een algemeen verdrag niet. mogelijk is. Ook de Marinis was voorstander van regio nale verdragen. De Italiaansche gedelegeer de stelde ten slotte voor, dat de veiligheids commissie een ontwerp voor regionale vei ligheidsverdragen zal samenstellen, waar bij hij adviseerde de verdragen van Locar no als voorbeeld te nemen. Lord Cecil over ontwapening. In het „Journal de Genève" publiceert lord Robert Cecil een artikel over den hui- digen stand der bewapening. Zooals de zaken thans staan, is volgens zijn meening geen andere uitweg mogelijk dan door een uitbreiding der artikelen van het Volkenbondsstatuut te geraken tot een zoodanige vergrooting der veiligheid, da*: alle staten er toe gebracht kunnen werden tot algeheele ontwapening over te gaan. Zonder internationale ontwapening echter, aldus de voormahge Britsche Volkenbonds gedelegeerde, zal het economisch herstel van Europa niet slechts belemmerd, doch wellicht zelfs verhinderd worden, zulks ten gevolge van de financieele lasten, die de volken hebben te dragen. Cecil berleit voorts het sluiten van regio nale veiligheidsverdragen naar het voor beeld der verdragen van Locarno.'Hij kant zich echter, evenals het Duitsche memoran dum dit dcet, tegen veiligheidsverrlragen uitsluitend tusschen bevriende naties, die 7.00 zegt hij ons na verloop van weinige jaren in den ouden modderpoel van het Európeesch evenwicht zouden terugbren gen. De artikelen 13 en 16 van het Volken bondsstatuut moeten op dezelfde wijze wor den uitgebreid, als dit indertijd ten aan zien van artikel 11 is geschied. Met name moet men volgens lord Robert Cecil ko men tot een zoo mogelijk algemeens aan vaarding der verplichte rechtspraak van het Permanent Hof van internationale Jus titie in Den Haag, zooals Duitsehland dit onlangs heeft gedaan en zooals hij, naar hij betoogt, zonder succes in het Engelsche parlement heeft geëischt. Lord Robert Cecil besluit zijn artikel met er op te wijzen, dat zoowel het veiligheids comité als de ontwapeningscommissie tot positieve resultaten moeten komen. De we reld is ongeduldig, zegt hij, en zij verwacht werkelijken vooruitgang en niet slechts redenen om niets te doen. De tijd is rijp voor de daden en niet slechts voor woor den. BELGIË. Min. Hymans over het Rijnland. In den Belgischen Senaat is gistermid dag bij den aanvang van de discussies over dc begrooting van Buitenlandsche Zaken door den minister van Buitenland sche Zaken, Hymans het woord gevoerd, waarbij hij de kwesiie der ontruiming van het Rijnland aanroerde. Met betrekicing tot deze aangelegenheid zijn van geen en kele zijde stappen bij de Belgische regee ring gedaan. Men zal begrijpen, zoo ging de minister voort, dat België slechts met de grootste voorzichtigheid deze kwestie behandelt, waarmede zijn essentieele be langen, die van de veiligheid en het her stel, in verband staan. Deze kwesties zijn geregeld door het verdrag van Versailles en door een reeks nadien gesloten over eenkomsten en aan het raderwerk en de ondcrdeelen daarvan zal men niet kunnen raken, zonder gevaar te loopen het ge- heele mechanisme te verwringen. Het is buiten i"* ij fel, dat. de regeering niet zou weigeren de toekomst te over wegen of er vérbeteringen "kunnen xVorden aangebracht, wat betreft de toepassing en de modaliteiten der bestaande verdragen, maar zii 7~1 dat slechts kunnen doen in overeenstemming met de omstandigheden, met voorzichtigheid en met waakzaam heid. Het. staat aan Duitsehland, dat de onmiddellijke ontruiming eischt, om voor stellen te doen wat betreft de vervanging door andere middelen van de garantie, die gevormd worat door de bezetting van het Rijnland en waardoor de uitvoering van het verdrag van Versailles wordt verze kerd. Indien er nauwkeurige voorstellen wor den geclcrn, zullen wij die met onze vroe gere geallieerden onderzoeken in een geest van objectiviteit en billijkheid. Maar moeten, zoo ging de minister voort, wijzen op de noodzakelijkheid niet alleen voor België, maar voor geheel Europa, dat de eerbiediging wordt verzekerd van het gime der demilitarisatie van het Rijnland. Het blijkt onontbeerlijk te zijn, dat op de handhaving daarvan wordt toegezien. DUITSCHLAND. De strijd tegen den Sneeuwbal-zwendel. Een reuzenproces in wording. In den jarenlangen strijd tegen de „sneeuwballen" en „gouden regen" is ein delijk door ingrijpende maatregelen der Duitsche justitie een belangrijk succes ge boekt. Sinds lang werd Duitsehland vooral van Nederland uit met verleidelijk uitziende prospectussen overstroomd. Een gouden regen zou zijn milde druppelen over het gehee'e rijk doen neerdalen. De inflatie met haar ernstige gevolgen kwam dezen Nedorlandschen „regenma kers" zeer te pas. Vele lieden, die alles verloren hadden, geloofden met enkele marken, zoo niet alles, dan toch iets te kunnen terugwinnen. Men behoefde slechts enkele marken over de grens te sturen en de paar kaarten, welke men daarop ontving, aan den man te brengen. Daarvoor stonden, naar de menschen loofden, aanzienlijke winsten, klinkende munt en allerlei kostbare voorwerpen, te wachten. In werjeeliikheid echter won, naar crimineel© polite vaststelde, slechts zelden iemand iets en deze weinigen waren recla- me-menschen, die met de ondernemers on der één hoedje speelden en hun winsten gebruikten om andere personen voor de zaak warm te maken. Het aantal en de waarde der winsten stonden in een ernstige wanverhouding tot de bedragen, welke jaarlijks uit Duitseh land in handen van buitenlanders kwamen. Deze streken ontzettende winsten op. Alle publieke waarschuwingen tegen dit bedrijf bleven zonder resultaat. Toen besloot bet openbaar ministerie tot een ingrijpende maatregel. Op zijn be vel werd te Berlijn een centraal-bureau voor de bestrijding van dit systeem voor geheel Pruisen ingericht. Tegelijkertijd werden bij alle Pruisische pcstdirecties al le betreffende brieven, waarvoor men de schuiladressen „Kredit Kontinental", „Brauer Co." en „Trymann", alle drie te Amsterdam, had ontdekt, aangehouden. Toen nu weer een nieuwe serie sneeuw ballen werd uitgegeven, hielden de post kantoren alle voor deze firma's bestemde brieven in. In vier weken tijds werden 3000 brieven met in totaal meer dan 21.000 mark in beslag genomen. Naar deze cijfers kan men zich een voorstelling maken van de bedragen, welke sedert de opkomst van dit schandaal aan het Duitsche vermogen zijn onttrokken en naar het buitenland zijn gevloeid. Tegen alle afzenders der in beslag ge nomen brieven en bedragen is een straf- rechter.ijke vervolging ingeleid. Het deel nemen aan deze soort loterijen is verbo den, d~ar h.t buitenlandsche loterijen zijn. Ook de belasting-ambtenaren zullen nog een appeltje te schillen hebben. Met groote scherpte wordt tegen dege nen, die voor de ondernemers door recla me en propaganda gewerkt hebben, opge treden. In "'!e gevallen worden zij gerech telijk vervolgd. De openbare ministeries der andere Duitsthe landen hebben zich nu ben de maatregeln van Pruisen aangesloten, zoo dat in' het geheele land de betreffende brieven werden aangehouden. Het is echter te verwachten, dat de bui tenlandsche ondernemers hun spel voort zetten en allen het schuiladres zullen ver anderen. in verband hiermede heeft de commissar's der crimineele politie de me-- dewerking vaü alle gedupeerden verzocht. ALBANIË Hongersnood in Albanië. Beroep op den Volkenbond De Albaneesche regeering heeft de tus- schenkomst van den Volkenbond gevraagd voor de slachtoffers van den hongersnood, waardoor Albanië wordt, geteisterd, aange zien de hulp van het Italiaansche Roode Kruis onvoldoende is. Dit verzoek zal op de agenda van de komende vergadering van den Volkonbondsr'aad worden geplaatst MEXICO. DE KERKVERVOLGING. Bisschop gearresteerd. De bisschop van Tamaulipas, dr. Amora, is te zamen met nog een geestelijke en tvee leeken gearresteerd, waarschijnlijk in ver band met de beweerde tegen de regeering gerichte activiteit van den bond voor ver dediging van de godsdienstvrijheid. TWEEDE KAMER. Curasao. De Staatsmijnen. De begrooting van Curagao is aangeno men. In het Kameroverzicht van de „Msbd." lezen we: „Bij de behandeling van de artikelen der begrooting van Curagao, heeft de Minister zijn standpunt ten opzichte van politie en onderwijs in dit deel van ons Rijk zeer moeten wijzigen, wilde hij de begrooting zien aangenomen. Jammer voor Minister Koningsberger was men met al zijn toe zeggingen niet algemeen tevreden. Deze bewindsman belooft veel, maar er komt helaas menigmaal zoo weir.ig van terecht daarom is het begrijpelijk, dat het ver trouwen in zijn beleid bij velen geschokt is, al wilde de rechterzijde .hem dit na de heden afgelegde zeer positieve verklarin gen niet opzeggen." Over de begrooting van de Staatsmijnen in Limburg, 70 millioen beloopend, is een goeddeels theoretisch debat gevoerd. Ons mijnbedrijf maakt een moeilijken tijd door. Aan de leiding ligt dit niet. Haar werd algemeen hulde gebracht, maar de economische positie van het bedrijf is ver re van gunstig en internationale organisa tie laat zich blijkbaar gemakkelijker be pleiten dan verwezenlijken. Na het debat is de begrooting ten slotte z. h. s. aangenomen. De gas-lucht. Te Huizen niet erg. De door den raad van Huizen ingestelde onderzoekingscommissie aangaande de be weerde onregelmatigheden bij het beheer van het gasbedrijf, samengesteld uit het college van B. en W. en de leden der be- drijfscommissie heeft rapport uitgebracht. Hieraan ontleent het „Hdbl!" dat een uitgebreid onderzoek bij verschillende gas fabrieken, alsmede bij den heer Van der Stel is ingesteld. Daarbij is geconstateerd, dat bij aankoop van materialen en meters door de gemeente Huizen nooit hoogere prijzen zijn betaald dan door andere gas fabrieken waardoor kan worden aangeno men, dat de gemeente niet is benadeeld. Uit het onderzoek van den heer v. d. Stel is komen vast te staan, dat hem niet Het voornaamste nieuws. BUITENLAND. Lord Cecil over het ontwapenlngsvraag- stuk. De strijd tegen den sneeuwbal-zwendel in Duitsehland. In Mexico is weder een bisschop gearres teerd. BINNENLAND. Een beschouwing over de Utrechtsche Jaarbeurs (2de blad). Overleden is de zeereerw. heer pastoor F. M. K. van Kersbergen (Kerkn., 1ste blad) Vechtpartij en moordaanslag te 's Bosch tjGem. Berichten, 2de blad). LEIDEN. Het nieuwe gebouw van de St. Margari ta van Cortona-stichting, met photo (2d© blad). OMGEVING. Een bloemententoonstelling te Sassen- heim (2de blad). anders bekend was dan een ontvangst van de iirma Wilson van 1900. Uit de coriespondentie en de boekhou ding is gebleken, dat het beheer zuinig en coriect 13 gevoerd en dat de directeur alle mogelijke voordeelen voor de gemeente heeit bedongen en verantwoord. De commissie wijst er voorts op, dat de ontvangen retourcommissie, groot 1900, die ter beschikking van de gemeente in de brandkast van het bedrijf aanwezig was, bij niet accepteeren in den zak vaii den leverancier was gebleven en alzoo voor do gemeente verloren zou zijn ge gaan en dat deze retourcommissie alieen word gegeven, wanneer daarvan geen boe king of verantwoording plaats vond. Mede in verband met het voorgaand is der commissie alzoo gebleken; a. dat de directeur niet gestraft kan worden wegens slecht beheer; b. dat de directeur de fout heeft be gaan van de ontvangst van de gelden het gemeentebestuur onkundig te laten, waar tegenover echter staat, dat hij een voor deel voor de gemeente heeft behaald c. dat de directeur uit collegiaal oog punt heeft gezwegen en door de voorwaar den, verbonden aan het accepteeren van die gelden, ze niet op de gewone wijze verantwoorden kon; d. dat de directeur voornemens was deze gelden te bestemmen voor aankoop van speciale toestellen, om alzoo dit be drag voor de gemeente te kunnen gebrui ken en te verantwoorden in elk geval; e. dat het bewijs, dat de directeur die gelden ten eigen bate zou willen aanwen den, absoluut niet te leveren is. De commissie stelt daarom voor, het onderzoek te sluiten; de onaangename pe riode tijdens het onderzoek te beschou wen als voldoende straf; het ontvangen bedrag ad 1900 te storten in de kas van het bedrijf, en strenge maatregelen te nemen, dat dergelijke handelingen bij de verschillende takken van dienst in den ver volge worden voorkomen. Te Winschoten erger. De gemeenteraad van Winschoten heeft met 10 tegen 5 stemmen besloten aan den gasdirecteur, den heer J. Brandenburg, ingaande heden ontslag te geven. Uit het Kleedingbedrijf. De uitsluiting. Het hoofdbestuur van den Bond van Kleederinakerspatroons deelt mede, dat het heeft kunnen constateeren, dat door alle patroons het bondsbesluit tot uitsluiting van georganiseerde kleermakers stipt werd opgevolgd. Uit zoo goed als alle plaatsen zijn de opgaven binnengekomen. Hieruit blijkt, dat 531 georganiseerde werklieden zijn uit gesloten, terwijl 408 werklieden hebben verklaard, ongeorganiseerd te zijn, en grootendeels aan den arbeid wenschten te blijven. Het aantal ongeorganiseerden is in werkelijkheid grooter verschillende pa troons noemen het aantal ongeorganiseer den in hun dienst niet. Te Nijmegen. Te Nijmegen is heden de staking gepro clameerd bij de kleermakerijen van de fir ma's Spier en Roelofs. De stakingsleiding verwacht nog uitbreiding. Te Rotterdam. De uitsluiting, die de kleermakerspa troons zijn begonnen voor de maatwer kers, is vandaag door de werknemers bij de N.V. Domhoff's kleermakerij beantr- woord met algeheele staking. Jntevreden S. D. A. P/ers. Het part ij bestuur te weinig revolutionair. Door een groot aantal leden van de S. D, A. P. is aan het partijbestuur een open brief gezonden, waarin te konnen wordt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1