Hl Adverteerders BUITENLAND. BINNENLAND. Onze Geïllust. pagina 19e Jaargang. VRIJDAG 3 FEBRUARI 1928 No. 5788 De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetelVng Voor Leiden 19 cent pei week f?.50 pei kwartaal. Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 pei kwartaaL Franco per post f2.95 per kwartaaL Bet Geïllustreerd Zondagsblad la to'oi de Abonné'e ver krijgbaar tegen betaling van 5G cu per kwartaal, bij voor- uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et., met- Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. tl DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTI Gewone advertentlén 3P cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het n dubbele van het tarief berekend. s Kleine edvertentlên, van ten hoogste 30 woorden, waariu betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en 7er huur, koop en verkoop f 0.50 Dit nummer bestaat uit Drie bladen V De straf. Deze week heeft mr, Francois Pau wels in een der Bijenkorf-lezingen welke in „De twee Steden" te Qravenhage worden gehouden en ook per radio wor den uitgezonden, o. m. gesproken over den vrijen wil. „Er bestaat geen vrfte wil", aldus deze spreker. Niet nieuw is deze bewering, zooals men weet. Dr; spreker trolj hier uit een conclusie, waarbij Rusland als middel werd aangehaald. Sprekend over de celstraf, zei hij: „In Rusland, heeft men. meent spr., deze óingeu. beter ingezien en de ge dachten vo'.i den niet-vrijen wil aan gedurfd. Daar vertoeven de gedeti neerden in^tóerkgestichten, waar ze hetzelfde Aóon verdienen als de vrije arbeiders en welke ze van Zaterdag tot Maandag mogen verlaten, zooals de vrvje arbeider zijn werk die dagen verlp/at". „Eve Residentiebode" maakt hierbij een. opmerking „terloops": Er komt in het verslag niet uit, dat in Rusland alleen de misdadigers van die vrijheid genieten, doch dat on- schuldigen als priesters en bis schoppen wel terdege worden vast gehouden. Ziehier intusschen een consequentie van de loochening van den vrijen wil. Een der vele consequenties, die de ontkenning van den door Natuur en Openbaring geleerde waarheid omtrent den vrijen wil als een vloek na zich sleept. Als een vloekWaar gaat 't heen. als misdadigers worden bejegend en ver zorgd als waren 't ziekenV/at komt er zóó terecht van.de beveiliging van de maatschappij tegen de misdaad en van de erkenning van het kwaad als kwaad? Men versta ons goed. Ook wij, Chris tenen, willen den misdadiger niet be handelen meedoogenloos: volstrekt niet. Wij zien in hem den mede-mensch, die gevallen is, en, zoo mogelijk, moet worden opgeheven door de kracht der waarachtige neerbuigende liefde. Ons inziens, ligt dan ook in ons strafstelsel nog veel te weinig het element van de persoonlijke verbetering, de geestelijke cn zedelijke verheffing van dengene, 'die straf ondergaat. Maar de straf moet leed veroorzaken, omdat zij anders niet beantwoordt aan haar eerste doel de maatschappij te beschermen tegen herhaling van de misdaad door anderen of door denzelfden misdadiger. En de Straf m a g leed veroorzaken, omcat de misdaad is gepleegd met vrijen wil. Inderdaad, als men den vrijen wil ne geer:. dan valt ook weg de grond vm dfs geooorloofdheid van de straf. Daarom mogen ook niet gestraft worden zij,, die ook volgens de leer der Christelijke zielkunde niet de beschikking over den vrijen wil hebben; en daarom moet ook de straf, als zoodanig, lichter zijn naar mate minder daadwei keliike kracht van den vrijen wil bij de verkeerde daad aan wezig moet worden geacht. En met deze Christelijke opvatting van de straf is de maatschappij gebaat! VOLKENBOND. Herziening der conventie van Washington? Gedurende de bijeenkomst van den raad van beheer van het Internationaal Arbeidsbureau te Genève, heeft de En- gelsche regeeringsvertegenwoordiger zich uitgesproken tegen de ratificatie door Engeland van de conventie van Washington in zake den achturendag. Naar zijn meening is de tijd gekomen om deze conventie te herzien. Nadat Jouhaux met kracht dit voor stel had bestreden nam o. a. de heer Oudegeest het woord, die constateerde, dat Engeland zich in een „splendid isola tion" bevindt, aangezien geen der in- dustrieele mogendheden, die de conven tie hebben geteekend en die deelnamen aan de interpretatieve conferenties te Bern en Londen, een herziening voorstel len. DUITSCHLAND. De rijksdagzitting. Het bezette gebied. In de rijksdagzitting van gisteren heeft staatssecretaris Schmidt van het ministe rie van de bezette gebieden verklaard.dat Je rijkskanselier helaas door ziekte ver hinderd was zelf aanwezig te zijn. De regeering, ging hij voort, doet haar Het is ons aangenaam te kun nen mededeelen, dat velen steeds aan ons verzoek voldoen, wat betreft het afgeven van Adver- tentiecopieën. Toch komt het nog geregeld voor om welke redenen dan ook dat wij Adverteerders moeten teleurstellen en om nu ook dit te voorkomen blijven wij een beroep doen op uw aller welwillende medewerking. De Administratie. best den zwaren economischen druk od de bevolking van het bezette gebied te verminderen. Het zou wenschelijk zijn, dat ook de landen meer openbare op drachten aan het bezette gebied toewe zen. De vermindering van de bezetting heeft tot de ontruiming van 643 woningen ge leid, doch er bliiven er nog steeds 8600 in beslag genomen. De Fransche militaire justitie brengt nog jaarlijks ongeveer 1500 Duitsche bur gers voor haar rechtbanken, in de meeste gevallen wegens onbenulligheden. Meer dan 200 wandaden van vreemde soldaten vielen in 1927 te constateeren. De staatssecretaris sprak ten slotte de hoop uit, dat het anachronisme der be zetting, dat met alle toenaderingsge dachte in strijd is, en daarmede ook de werkzaamheden van het rijksbestuur voor de bezette gebieden, zoo spoedig' mogelijk hun eind zullen vinden. De centrumafgevaardigde Hofmann— Ludwigshafen betreurde het dat nog steeds moet worden vastgesteld, dat de toestanden in het bezette gebied niet, zooals de mooipraterij der Fransche pers het voorstelt, geregeld, doch dat zij nog steeds een vrij volk onwaardig zijn. De democratische afgevaardigde dr. Schucking verklaarde, dat de vrede van Versailles niet alleen voor Duitschland, maar ook voor de overwinnende landen een ongeluk is. Een van zijn ergste on- derdeelen is de uit den tijd van den der tigjarigen oorlog overgenomen methode der bezetting. Het offer van het Locarno verdrag is door Duitschland gebracht in de hoop, dat daarmede de ramp der be zetting verdwijnen zou. 't Voortduren der bezetting is in strijd met de bepaling van den volkenbond, dat de betrekkingen der landen onder elkaar volgens de beginse len van eer en gerechtigheid zullen wor den geregeld. Deelneming aanhet arbitragehof. De rijksdag heeft het wetsontwerp in zake de deelneming van Duitschland aan het arbitragehof in Den Haag in derde lezing aangenomen. FRANKRIJK. Briand antwoordt Stresemann. Geen w e z e n 1 ij k e verande ring in de bezettings pol i t i e k. Briand heeft gisteren zijn lang ver wachte verklaring afgelegd over de bui- tenlandsche politiek. Het grootste deel van zijn redevoering in den senaat was een antwoord op de twee toespraken van Stresemann. Briand gaf geen aanwijzin gen van eenige wezenlijke verandering in de bezettingspolitiek. Misschien was meest belangrijke passage in zijn rede voering die, waarin hij zeide. dat Frank rijk in tegenstelling met Duitschland, in deze kwestie niet alleen handelend kan optreden, maar eerst zijn geallieerden moet raadplegen. Het is gevaarlijk, om verdragen op pervlakkig te beschouwen, zeide Briand. Het verdrag van Locarno staat niet af zonderlijk naast andere dergelijke ver dragen, die na den oorlog zijn gesloten en blijft in het kader van liet verdrag van Versailles, dat door Locarno in geen en kel opzicht aangevallen wordt. Het is gemakkelijk om te lachen over den kleinen olijfboom, die te Locarno is geplant. Men moet echter bedenken wel ke moeilijkheden met dit planten ge paard gingen en hoe zeer er naar ver langd werd. Het was toen geen gemakke lijke taak zeven naties aan de oevers van het Lago Maggiore te vereenigen. Het verdrag van Locarno is een belofte, het kan geen zekerheid geven, maar het ademt vertrouwen. De Jouvenel heeft de theoretische vredes-propagauda aange vallen, maar ik, aldus Briand. tracht het scheppen van onderling vertrouwen met de practijk te verbinden. Er is critiek uitgeoefend oo mij en op mijn Locarno-politiek. maar ik wacht nog steeds, zoo g»ng Briand voort, op het oogenblik, dat mijr critici mij. een betere methode aan de hand doen. Briand verklaarde dan. komend tot 'n bespreking van Stresemann's rede, dat, ofschoon Streseinar-n meer let op den geest dan op de letter van de Locarno- verdragen en hij de belangen van zijn eigen land niet vergeet, hij Briand er niettemin van overtuigd is dat de Duit sche minister van Buitenlandsche Zaken een eerlijke vredesovertuiging bezit. „Bij het wandelen in den olijvengaard van Locarno", zoo zeide Briand. „lVeft Stresemann de neiging eer zijn hand uit te steken om te nemen dan om te geven. Locarno is geen gpochelaarshoed. waar uit men alles kan te voorschijn halen, wat men wil. Maar zoolang het er nu is heeft het verdrag van Locarno zijn be staan gerechtvaardigd". Briand erkende, dat hij Stresemann's tweede redevoering prefereerde boven de eerste. Had hij in de eerste Frankrijk niet beschuldigd van huichelarij bij den eisch om veiligheid? Alaar sindsdien heeft von Freytagh-Loringhoven in den Rijksdag aangetoond, dat de wensch naar veiligheid niet noodzakelijk huichelarij behoeft te zijn, want hij heeft een oor logspolitiek uiteengezet, die een ver schrikkelijk antwoord was op de rede van Stresemann. En von Frevtagh-Lo- ringhoven zou morgen wel eens aan het bewind kunnen komen. Wat zal er dan gebeuren? JOEGO-SLAVIë. Of slag van het kabinet geweigerd. Naar uit Belgrado wordt gemeld, heeft de koning geweigerd het ontslag van het kabinet Woekitsjewitsj te aanvaarden. De Poolsche handelsdelegatie. Wij hebben dezer dagen melding ge maakt van het plotselinge vertrek van de Poolsche handelsdelegatie uit Moskou, nog voordat deze delegatie met eenige Russische autoriteiten had onderhandeld. Naar thans gemeld wordt hangt deze raadselachtige geschiedenis samen met een oneenigheid tusschen Zaleski, den Poolschen minister van buitenlandsche zaken en den Poolschen gezant te Mos kou. PALESTINA. Gevecht tusschen Joden en Arabieren. Dinsdag heeft een vechtpartij plaats gehad tusschen Joden en Arabieren te Herzliah, een joodsche nederzetting aan de kust op ongeveer 15 K.M. van Tel Aviv. Hierbij werden tien Joden gewond van wie een ernstig. De oorzaak was, dat eenige Arabie ren hun vee hadden laten grazen op een Joodsch landgoed. Beweerd wordt, dat de Joden pogingen hebben gedaan het vee dieper het land in te lokken, ten einde het dan als losprijs te behouden. De Joden telefoneerden om politieliulp, terwijl de Arabieren hulp verkregen van een passeerende trouwpartij. De politie heeft ten slotte de Arabieren gearres teerd. BRITSCH-INDIë. Protest-staking te Bombay. De politie te Bombay heeft uitgebreide maatregelen genomen om ongeregeldhe den te voorkomen bij de aankomst van de Engelsche parlementaire commissie onder leiding van sir John Simon. De extremistische nationalisten hebben sedert eenige weken alle krachten inge spannen om morgen, den dag van de aankomst der commissie, een nationale algemeene staking te doen uitbreken. Hoewel zij te Bombay waarschijnlijk niet algemeen zal zijn in elk geval blijven de regeeringsbureaux en de kantoren der Europeesche firma's geopend zal de proteststaking toch zeer omvangrijk zijn. De beurs en de gemeentelijke mark ten zullen alle gesloten bliiven. Een groote demonstratie wordt voor bereid en als het schip heden bi.i het aan breken van den dag aankommt. zal een optoncht, waaraan vooral talrijke studen ten deelnemen en die zwarte vlaggen meevoert, reeds georganiseerd zijn. De leiders van dezen optocht zullen het schip tegemoet varen en de commissie met een scheepsroeper aanmanen met dezelfde boot weer naar Engeland terug te keeren. Speciale politie-troepen zullen in de fa- briekswijken patrouilleeren. ZUID-AMERIKA. Presidentsverkiezing od til. Onlusten in Argentinië. Hoewel eerst over twee maanden in Argentinië de verkiezing van'den presi dent zal plaats vinden, vonden reeds thans onlusten van politieken aard in de provincies Santa Fé. en Cordoba plaats. Verscheidene personen zijn gedood of ge- I wond. VIERDE NED. KATHOLIEKENDAG. Tentoonstelling van Kath. Kunst. Elk bezoeker zal zich de keurige tentoonstel ling van Liturgische Kunst herinneren, welke in Augustus 1925 te Maastricht gehouden word in de gewezen Kruisheerenkerk, ter gelegen heid van de Ned.-Belgischo Liturgische Week aldaar. Kort nadien heeft zich een nationaal comi té gevormd als Permanente Tcntoonstellings- raad („Petra"), teneinde op gezette tijden ten toonstellingen van katholieke kunst te orga- niseeren. „Petra" heeft thans het comité, dat in 1925 de liturgische tentoonstelling te Maastricht inrichtte, uitgenoodigd wederom een expositio van kath. kunst te organisecren ter gelegen heid van den aldaar te houden vierden Neder- landschen Katholiekendag. Het comité heeft zich daartoe onder leiding van zijnen voorzit ter, dr. Cassianus Hentzen O.F.M., en van zijn secretaris, den heer Jos. A. Postmes, direc teur van de Middelb. Kunstnijverheidsschool aldaar, ter beschikking gesteld en bereids van den Z.Ew. heer Brune, pastoor der O. L. Vr. Kerk, toestemming gekregen om als expositie lokaal de beroemde kruisgang van dit oud- Romaansche monument te mogen gebruiken. Geen bezoeker van den 4den Ned. Katholie kendag zal verzuimen deze tentoonstelling, welke bijzonder belangrijk belooft te worden, te gaan bezichtigen. NED. R. K. HUISVESTINGS-COMITé. Woensdag werd te 's-Hertogenbosch eene buitengewone algemeene vergade ring van Kringafgevaardigden van bo vengenoemd Comité gehouden. De ver gadering was druk bezocht. 28 Kringen, over geheel Nederland verspreid (verte genwoordigend de onder die Kringen ressorteerende afdeelingcn) waren door afgevaardigden vertegenwoordigd. In den loop der vergadering deed zich het tragische feit voor, dat een der afgevaar digden naar huis werd geroepen, daar zijne echtgenoote plotseling overleden was. De vergadering was zeer onder den indruk en de voorziter, Mgr. C. C. Prinsen uit Den Bosch, gaf daaraan uiting. De vergadering ging allereerst over tot uitbreiding van het hoofdbestuur met diocesane vertegenwoordigers, waartoe in eene vorige vergadering besloten was. Bij enkele candidaatstelling werden tot hoofdbestuursleden gekozen: Voor de afdeelingen in het Aartsbis dom Utrecht de heeren Dr. Smits te Utrecht, IJsselmuiden te Arnhem en H. J. Haarsma te Leeuwarden. Voor het bisdom Haarlem: Mei. F. Be- retta, Den Haag, de heeren A. G. Bos, Alkmaar en A. Beekmans, Rotterdam. Voor het bisdom Breda: Mei. M. In- genHousz, Breda. Voor het bisdom Roermond: de hee ren Dr. J. A. M. Hootsmans te Venray en J. P. van Els te Heerlen. In de vacature ontstaan door de ont slagname wegens drukke werkzaamhe den door den heer J. van Hellenberg— Hubar te 's Hertogenbosch werd, even eens bij enkele candidaatstelling. tot lid van het Hoofdbestuur gekozen Mevr. T. Dievors-ten Brink te Nijmegen. In de tijdens de pauze gehouden ver gadering van het aangevulde hoofdbe stuur werden aan het bestaande dage- lijksch bestuur dat aanblijft tot de reorganisatie in April a.s. zal zijn tot stand gekomen toegevoegd als leden van dat bestuur: de dames Beretta, Den Haag en Ingen-Housz, Breda en de hee ren Dr. Smits, Utrecht en Dr. Hootsma, Venray. Tot ondervoorzitter werd door dit Dagelijksch Bestuur gekozen de heer L. Lobach te 's-Hertogenbosch. In een vorige bestuursvergadering was de heer J. Pastoor aangezocht we der het secretariaat op zich te nemen, waarin door hem was toegestemd. De secretaris deed verschillende me dedeelingen: over het verloop van het organisatorisch conflict met de afdee- ling Amsterdam dat thans met. de af scheiding dezer afdeeling als geëindigd wordt beschouwd; over de verhouding tot de Centrale Commissie voor uitzen ding van kinderen naar buiten, in welke Commissie onlangs is opgenomen het hoofdbestuurslid Dr. Deckers, die geacht kan worden daarin de belangen van het R. K. Huisvestings-Comité te vertegen woordigen: en over de actie in Maas cn Waal, waaromtrent werd medegedeeld, dat het hoofdbestuur na een grondig on derzoek van den toestand tot de conclu sie was gekomen, dat de toestanden in die streek niet geacht konden worden het directe gevolg te zijn van den wa tersnood. zoodat er voor het Comité geen reden aanwezig was om eveneens een actie op touw te zetten. Aan de van an dere zijde gevoerde actie kon een be paalde politieke tendenz niet ontzegd Het voornaamste nieuws van heden BUITENLAND. Het bezette gebied In den Rilksdag. Antwoord van Briand od de rede van Stresemann. Protest-staking te Bombay. BINNENLAND. Vergadering R. K. Huisvestings-Co mité te Den Bosch. Benoemingen in het Bisdom Haarlem. (Kerknieuws, 2de blad). De photopagina geeft o. m.: Een foto naar aanleiding van de telefoonverbin ding Nederland—Amerika; een brand te Helmond; het I]s voor de Lemsterhaven. Wij geven een geïllustreerd artikel over Jnles Verne LEIDERDORP. Burgemeester v. d. Valk Bouman. f Een gemeentenaar van den overleden bur gemeester schrijft: Mot burgemeester van der Valk Bouman is vau ons heengegaan een man, die in do waren zin des woords was een burgervader. Waar bij hem werd aangeklopt om hulp en raad. kon men steeds op zijn bijstand rekenen. Bij ziekte of overlijden was hij het, die troost en verlichting bracht, door zijn medegevoelen mot de smart en verlies dat zijn geraecntc- naron had getroffen. Bij het gemeentepersoncel was hij zeer be mind door zijn humaan optreden. Door het overlijden van burgemeester Van der Valk Bouman is iemand van ons wegge nomen, die hij do gemeentenaren zeer geacht en bemind was, en wiens plaats moeilijk zal zijn in te nemen. De begrafenis zal plaats hebben te Leider dorp Dinsdagmiddag te 2 uur. worden en vooral de voorstelling vati zaken, zooals die in de „Volkskrant" was gegeven, werd als juist beschouwd. Niet temin had het Huisvestings-Comité be reikt dat in een aantal gevallen te Dreu- mel, waarin het verband met den wa tersnood kon geconstateerd worden, hulp werd geboden door den Hoefdraad der St. Vincentius-Vereeniging (in het hoofdbestuur vertegenwoordigd) terwijl nog eenige gevallen te Leeuwen in on derzoek zijn. Verder heeft het Comité, voor Leeuwen en Wamel, in 14 gevallen financieele hulp verkregen van de Alge meene Watersnood Commissie, met wel ke het Comité heeft samengewerkt. Ver wacht mag worden dat deze Commissie in haar eerlang te publiceeren rapport haar standpunt ten aanzien der gevoer de Maas- en Waal-actie uiteen zal zet ten. Verder deed dé secretaris nog me dedeelingen over de verhouding van het comité tegenover den nieuw-opgcrich- ten Bond van Kath. Koloniehuizen in Ne derland. Vooral dit laatste punt gaf aan leiding tot een breedvoerige discussie, waarbij vooral naar voren werd ge bracht de noodzakelijkheid van mede- zeggingsschap der uitzendende vereeni- gingen, die voor den aanvoer van kinde ren voor de huizen moeten zorgen, eu anderzijds gewezen werd op het gevaar dat verhooging der verpleegprijzen on gunstig zal moeten werken ten aanzien van het aantal uit te zenden kinderen, aangezien reeds thans deze uitzending voor vele vereenigingen onoverkomelij ke financieele bezwaren oplevert. De verschillende dienaangaande gemaakte opmerkingen zullen ter kennis van ge noemden bond worden gebracht. De vergadering was het er verder mee eens, dat getracht moet worden aan het R. K. Huisvesting-Comité over het ge- heele land een groote uitbreiding te ge ven door oprichting van nieuwe afdee lingen en eveneens dat er naar gestreefd

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1928 | | pagina 1