Hl Adverteerders
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Onze Geïllust. pagina
19e Jaargang.
VRIJDAG 3 FEBRUARI 1928
No. 5788
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetelVng
Voor Leiden 19 cent pei week f?.50 pei kwartaal.
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 pei kwartaaL
Franco per post f2.95 per kwartaaL
Bet Geïllustreerd Zondagsblad la to'oi de Abonné'e ver
krijgbaar tegen betaling van 5G cu per kwartaal, bij voor-
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et., met- Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct
Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. tl
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTI
Gewone advertentlén 3P cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
n dubbele van het tarief berekend. s
Kleine edvertentlên, van ten hoogste 30 woorden, waariu
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en 7er
huur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat uit Drie bladen
V De straf.
Deze week heeft mr, Francois Pau
wels in een der Bijenkorf-lezingen welke
in „De twee Steden" te Qravenhage
worden gehouden en ook per radio wor
den uitgezonden, o. m. gesproken over
den vrijen wil.
„Er bestaat geen vrfte wil", aldus deze
spreker. Niet nieuw is deze bewering,
zooals men weet. Dr; spreker trolj hier
uit een conclusie, waarbij Rusland als
middel werd aangehaald.
Sprekend over de celstraf, zei hij:
„In Rusland, heeft men. meent spr.,
deze óingeu. beter ingezien en de ge
dachten vo'.i den niet-vrijen wil aan
gedurfd. Daar vertoeven de gedeti
neerden in^tóerkgestichten, waar ze
hetzelfde Aóon verdienen als de vrije
arbeiders en welke ze van Zaterdag
tot Maandag mogen verlaten, zooals
de vrvje arbeider zijn werk die dagen
verlp/at".
„Eve Residentiebode" maakt hierbij
een. opmerking „terloops":
Er komt in het verslag niet uit, dat
in Rusland alleen de misdadigers van
die vrijheid genieten, doch dat on-
schuldigen als priesters en bis
schoppen wel terdege worden vast
gehouden.
Ziehier intusschen een consequentie
van de loochening van den vrijen wil.
Een der vele consequenties, die
de ontkenning van den door Natuur en
Openbaring geleerde waarheid omtrent
den vrijen wil als een vloek na zich
sleept.
Als een vloekWaar gaat 't heen.
als misdadigers worden bejegend en ver
zorgd als waren 't ziekenV/at komt er
zóó terecht van.de beveiliging van de
maatschappij tegen de misdaad en van
de erkenning van het kwaad als kwaad?
Men versta ons goed. Ook wij, Chris
tenen, willen den misdadiger niet be
handelen meedoogenloos: volstrekt
niet. Wij zien in hem den mede-mensch,
die gevallen is, en, zoo mogelijk, moet
worden opgeheven door de kracht der
waarachtige neerbuigende liefde. Ons
inziens, ligt dan ook in ons strafstelsel
nog veel te weinig het element van de
persoonlijke verbetering, de geestelijke
cn zedelijke verheffing van dengene, 'die
straf ondergaat. Maar de straf moet
leed veroorzaken, omdat zij anders niet
beantwoordt aan haar eerste doel
de maatschappij te beschermen tegen
herhaling van de misdaad door anderen
of door denzelfden misdadiger. En de
Straf m a g leed veroorzaken, omcat de
misdaad is gepleegd met vrijen wil.
Inderdaad, als men den vrijen wil ne
geer:. dan valt ook weg de grond vm dfs
geooorloofdheid van de straf. Daarom
mogen ook niet gestraft worden zij,, die
ook volgens de leer der Christelijke
zielkunde niet de beschikking over den
vrijen wil hebben; en daarom moet ook
de straf, als zoodanig, lichter zijn naar
mate minder daadwei keliike kracht van
den vrijen wil bij de verkeerde daad aan
wezig moet worden geacht.
En met deze Christelijke opvatting
van de straf is de maatschappij gebaat!
VOLKENBOND.
Herziening der conventie van
Washington?
Gedurende de bijeenkomst van den
raad van beheer van het Internationaal
Arbeidsbureau te Genève, heeft de En-
gelsche regeeringsvertegenwoordiger
zich uitgesproken tegen de ratificatie
door Engeland van de conventie van
Washington in zake den achturendag.
Naar zijn meening is de tijd gekomen om
deze conventie te herzien.
Nadat Jouhaux met kracht dit voor
stel had bestreden nam o. a. de heer
Oudegeest het woord, die constateerde,
dat Engeland zich in een „splendid isola
tion" bevindt, aangezien geen der in-
dustrieele mogendheden, die de conven
tie hebben geteekend en die deelnamen
aan de interpretatieve conferenties te
Bern en Londen, een herziening voorstel
len.
DUITSCHLAND.
De rijksdagzitting.
Het bezette gebied.
In de rijksdagzitting van gisteren heeft
staatssecretaris Schmidt van het ministe
rie van de bezette gebieden verklaard.dat
Je rijkskanselier helaas door ziekte ver
hinderd was zelf aanwezig te zijn.
De regeering, ging hij voort, doet haar
Het is ons aangenaam te kun
nen mededeelen, dat velen steeds
aan ons verzoek voldoen, wat
betreft het afgeven van Adver-
tentiecopieën.
Toch komt het nog geregeld
voor om welke redenen dan
ook dat wij Adverteerders
moeten teleurstellen en om nu
ook dit te voorkomen blijven wij
een beroep doen op uw aller
welwillende medewerking.
De Administratie.
best den zwaren economischen druk od
de bevolking van het bezette gebied te
verminderen. Het zou wenschelijk zijn,
dat ook de landen meer openbare op
drachten aan het bezette gebied toewe
zen.
De vermindering van de bezetting heeft
tot de ontruiming van 643 woningen ge
leid, doch er bliiven er nog steeds 8600
in beslag genomen.
De Fransche militaire justitie brengt
nog jaarlijks ongeveer 1500 Duitsche bur
gers voor haar rechtbanken, in de meeste
gevallen wegens onbenulligheden.
Meer dan 200 wandaden van vreemde
soldaten vielen in 1927 te constateeren.
De staatssecretaris sprak ten slotte de
hoop uit, dat het anachronisme der be
zetting, dat met alle toenaderingsge
dachte in strijd is, en daarmede ook de
werkzaamheden van het rijksbestuur
voor de bezette gebieden, zoo spoedig'
mogelijk hun eind zullen vinden.
De centrumafgevaardigde Hofmann—
Ludwigshafen betreurde het dat nog
steeds moet worden vastgesteld, dat de
toestanden in het bezette gebied niet,
zooals de mooipraterij der Fransche pers
het voorstelt, geregeld, doch dat zij nog
steeds een vrij volk onwaardig zijn.
De democratische afgevaardigde dr.
Schucking verklaarde, dat de vrede van
Versailles niet alleen voor Duitschland,
maar ook voor de overwinnende landen
een ongeluk is. Een van zijn ergste on-
derdeelen is de uit den tijd van den der
tigjarigen oorlog overgenomen methode
der bezetting. Het offer van het Locarno
verdrag is door Duitschland gebracht in
de hoop, dat daarmede de ramp der be
zetting verdwijnen zou. 't Voortduren der
bezetting is in strijd met de bepaling van
den volkenbond, dat de betrekkingen der
landen onder elkaar volgens de beginse
len van eer en gerechtigheid zullen wor
den geregeld.
Deelneming aanhet
arbitragehof.
De rijksdag heeft het wetsontwerp in
zake de deelneming van Duitschland
aan het arbitragehof in Den Haag in
derde lezing aangenomen.
FRANKRIJK.
Briand antwoordt Stresemann.
Geen w e z e n 1 ij k e verande
ring in de bezettings
pol i t i e k.
Briand heeft gisteren zijn lang ver
wachte verklaring afgelegd over de bui-
tenlandsche politiek. Het grootste deel
van zijn redevoering in den senaat was
een antwoord op de twee toespraken van
Stresemann. Briand gaf geen aanwijzin
gen van eenige wezenlijke verandering
in de bezettingspolitiek. Misschien was
meest belangrijke passage in zijn rede
voering die, waarin hij zeide. dat Frank
rijk in tegenstelling met Duitschland, in
deze kwestie niet alleen handelend kan
optreden, maar eerst zijn geallieerden
moet raadplegen.
Het is gevaarlijk, om verdragen op
pervlakkig te beschouwen, zeide Briand.
Het verdrag van Locarno staat niet af
zonderlijk naast andere dergelijke ver
dragen, die na den oorlog zijn gesloten
en blijft in het kader van liet verdrag van
Versailles, dat door Locarno in geen en
kel opzicht aangevallen wordt.
Het is gemakkelijk om te lachen over
den kleinen olijfboom, die te Locarno is
geplant. Men moet echter bedenken wel
ke moeilijkheden met dit planten ge
paard gingen en hoe zeer er naar ver
langd werd. Het was toen geen gemakke
lijke taak zeven naties aan de oevers van
het Lago Maggiore te vereenigen. Het
verdrag van Locarno is een belofte, het
kan geen zekerheid geven, maar het
ademt vertrouwen. De Jouvenel heeft de
theoretische vredes-propagauda aange
vallen, maar ik, aldus Briand. tracht het
scheppen van onderling vertrouwen met
de practijk te verbinden.
Er is critiek uitgeoefend oo mij en
op mijn Locarno-politiek. maar ik wacht
nog steeds, zoo g»ng Briand voort, op het
oogenblik, dat mijr critici mij. een betere
methode aan de hand doen.
Briand verklaarde dan. komend tot 'n
bespreking van Stresemann's rede, dat,
ofschoon Streseinar-n meer let op den
geest dan op de letter van de Locarno-
verdragen en hij de belangen van zijn
eigen land niet vergeet, hij Briand
er niettemin van overtuigd is dat de Duit
sche minister van Buitenlandsche Zaken
een eerlijke vredesovertuiging bezit.
„Bij het wandelen in den olijvengaard
van Locarno", zoo zeide Briand. „lVeft
Stresemann de neiging eer zijn hand uit
te steken om te nemen dan om te geven.
Locarno is geen gpochelaarshoed. waar
uit men alles kan te voorschijn halen,
wat men wil. Maar zoolang het er nu is
heeft het verdrag van Locarno zijn be
staan gerechtvaardigd".
Briand erkende, dat hij Stresemann's
tweede redevoering prefereerde boven de
eerste. Had hij in de eerste Frankrijk
niet beschuldigd van huichelarij bij den
eisch om veiligheid? Alaar sindsdien
heeft von Freytagh-Loringhoven in den
Rijksdag aangetoond, dat de wensch naar
veiligheid niet noodzakelijk huichelarij
behoeft te zijn, want hij heeft een oor
logspolitiek uiteengezet, die een ver
schrikkelijk antwoord was op de rede
van Stresemann. En von Frevtagh-Lo-
ringhoven zou morgen wel eens aan het
bewind kunnen komen. Wat zal er dan
gebeuren?
JOEGO-SLAVIë.
Of slag van het kabinet geweigerd.
Naar uit Belgrado wordt gemeld, heeft
de koning geweigerd het ontslag van het
kabinet Woekitsjewitsj te aanvaarden.
De Poolsche handelsdelegatie.
Wij hebben dezer dagen melding ge
maakt van het plotselinge vertrek van de
Poolsche handelsdelegatie uit Moskou,
nog voordat deze delegatie met eenige
Russische autoriteiten had onderhandeld.
Naar thans gemeld wordt hangt deze
raadselachtige geschiedenis samen met
een oneenigheid tusschen Zaleski, den
Poolschen minister van buitenlandsche
zaken en den Poolschen gezant te Mos
kou.
PALESTINA.
Gevecht tusschen Joden en Arabieren.
Dinsdag heeft een vechtpartij plaats
gehad tusschen Joden en Arabieren te
Herzliah, een joodsche nederzetting aan
de kust op ongeveer 15 K.M. van Tel
Aviv. Hierbij werden tien Joden gewond
van wie een ernstig.
De oorzaak was, dat eenige Arabie
ren hun vee hadden laten grazen op een
Joodsch landgoed. Beweerd wordt, dat
de Joden pogingen hebben gedaan het
vee dieper het land in te lokken, ten
einde het dan als losprijs te behouden.
De Joden telefoneerden om politieliulp,
terwijl de Arabieren hulp verkregen van
een passeerende trouwpartij. De politie
heeft ten slotte de Arabieren gearres
teerd.
BRITSCH-INDIë.
Protest-staking te Bombay.
De politie te Bombay heeft uitgebreide
maatregelen genomen om ongeregeldhe
den te voorkomen bij de aankomst van
de Engelsche parlementaire commissie
onder leiding van sir John Simon.
De extremistische nationalisten hebben
sedert eenige weken alle krachten inge
spannen om morgen, den dag van de
aankomst der commissie, een nationale
algemeene staking te doen uitbreken.
Hoewel zij te Bombay waarschijnlijk niet
algemeen zal zijn in elk geval blijven
de regeeringsbureaux en de kantoren
der Europeesche firma's geopend zal
de proteststaking toch zeer omvangrijk
zijn. De beurs en de gemeentelijke mark
ten zullen alle gesloten bliiven.
Een groote demonstratie wordt voor
bereid en als het schip heden bi.i het aan
breken van den dag aankommt. zal een
optoncht, waaraan vooral talrijke studen
ten deelnemen en die zwarte vlaggen
meevoert, reeds georganiseerd zijn. De
leiders van dezen optocht zullen het
schip tegemoet varen en de commissie
met een scheepsroeper aanmanen met
dezelfde boot weer naar Engeland terug
te keeren.
Speciale politie-troepen zullen in de fa-
briekswijken patrouilleeren.
ZUID-AMERIKA.
Presidentsverkiezing od til.
Onlusten in Argentinië.
Hoewel eerst over twee maanden in
Argentinië de verkiezing van'den presi
dent zal plaats vinden, vonden reeds
thans onlusten van politieken aard in de
provincies Santa Fé. en Cordoba plaats.
Verscheidene personen zijn gedood of ge- I
wond.
VIERDE NED. KATHOLIEKENDAG.
Tentoonstelling van Kath. Kunst.
Elk bezoeker zal zich de keurige tentoonstel
ling van Liturgische Kunst herinneren, welke
in Augustus 1925 te Maastricht gehouden word
in de gewezen Kruisheerenkerk, ter gelegen
heid van de Ned.-Belgischo Liturgische Week
aldaar.
Kort nadien heeft zich een nationaal comi
té gevormd als Permanente Tcntoonstellings-
raad („Petra"), teneinde op gezette tijden ten
toonstellingen van katholieke kunst te orga-
niseeren.
„Petra" heeft thans het comité, dat in 1925
de liturgische tentoonstelling te Maastricht
inrichtte, uitgenoodigd wederom een expositio
van kath. kunst te organisecren ter gelegen
heid van den aldaar te houden vierden Neder-
landschen Katholiekendag. Het comité heeft
zich daartoe onder leiding van zijnen voorzit
ter, dr. Cassianus Hentzen O.F.M., en van zijn
secretaris, den heer Jos. A. Postmes, direc
teur van de Middelb. Kunstnijverheidsschool
aldaar, ter beschikking gesteld en bereids van
den Z.Ew. heer Brune, pastoor der O. L. Vr.
Kerk, toestemming gekregen om als expositie
lokaal de beroemde kruisgang van dit oud-
Romaansche monument te mogen gebruiken.
Geen bezoeker van den 4den Ned. Katholie
kendag zal verzuimen deze tentoonstelling,
welke bijzonder belangrijk belooft te worden,
te gaan bezichtigen.
NED. R. K. HUISVESTINGS-COMITé.
Woensdag werd te 's-Hertogenbosch
eene buitengewone algemeene vergade
ring van Kringafgevaardigden van bo
vengenoemd Comité gehouden. De ver
gadering was druk bezocht. 28 Kringen,
over geheel Nederland verspreid (verte
genwoordigend de onder die Kringen
ressorteerende afdeelingcn) waren door
afgevaardigden vertegenwoordigd. In
den loop der vergadering deed zich het
tragische feit voor, dat een der afgevaar
digden naar huis werd geroepen, daar
zijne echtgenoote plotseling overleden
was. De vergadering was zeer onder
den indruk en de voorziter, Mgr. C. C.
Prinsen uit Den Bosch, gaf daaraan
uiting.
De vergadering ging allereerst over
tot uitbreiding van het hoofdbestuur met
diocesane vertegenwoordigers, waartoe
in eene vorige vergadering besloten
was.
Bij enkele candidaatstelling werden
tot hoofdbestuursleden gekozen:
Voor de afdeelingen in het Aartsbis
dom Utrecht de heeren Dr. Smits te
Utrecht, IJsselmuiden te Arnhem en H.
J. Haarsma te Leeuwarden.
Voor het bisdom Haarlem: Mei. F. Be-
retta, Den Haag, de heeren A. G. Bos,
Alkmaar en A. Beekmans, Rotterdam.
Voor het bisdom Breda: Mei. M. In-
genHousz, Breda.
Voor het bisdom Roermond: de hee
ren Dr. J. A. M. Hootsmans te Venray
en J. P. van Els te Heerlen.
In de vacature ontstaan door de ont
slagname wegens drukke werkzaamhe
den door den heer J. van Hellenberg—
Hubar te 's Hertogenbosch werd, even
eens bij enkele candidaatstelling. tot lid
van het Hoofdbestuur gekozen Mevr. T.
Dievors-ten Brink te Nijmegen.
In de tijdens de pauze gehouden ver
gadering van het aangevulde hoofdbe
stuur werden aan het bestaande dage-
lijksch bestuur dat aanblijft tot de
reorganisatie in April a.s. zal zijn tot
stand gekomen toegevoegd als leden
van dat bestuur: de dames Beretta, Den
Haag en Ingen-Housz, Breda en de hee
ren Dr. Smits, Utrecht en Dr. Hootsma,
Venray.
Tot ondervoorzitter werd door dit
Dagelijksch Bestuur gekozen de heer L.
Lobach te 's-Hertogenbosch.
In een vorige bestuursvergadering
was de heer J. Pastoor aangezocht we
der het secretariaat op zich te nemen,
waarin door hem was toegestemd.
De secretaris deed verschillende me
dedeelingen: over het verloop van het
organisatorisch conflict met de afdee-
ling Amsterdam dat thans met. de af
scheiding dezer afdeeling als geëindigd
wordt beschouwd; over de verhouding
tot de Centrale Commissie voor uitzen
ding van kinderen naar buiten, in welke
Commissie onlangs is opgenomen het
hoofdbestuurslid Dr. Deckers, die geacht
kan worden daarin de belangen van het
R. K. Huisvestings-Comité te vertegen
woordigen: en over de actie in Maas cn
Waal, waaromtrent werd medegedeeld,
dat het hoofdbestuur na een grondig on
derzoek van den toestand tot de conclu
sie was gekomen, dat de toestanden in
die streek niet geacht konden worden
het directe gevolg te zijn van den wa
tersnood. zoodat er voor het Comité geen
reden aanwezig was om eveneens een
actie op touw te zetten. Aan de van an
dere zijde gevoerde actie kon een be
paalde politieke tendenz niet ontzegd
Het voornaamste nieuws van heden
BUITENLAND.
Het bezette gebied In den Rilksdag.
Antwoord van Briand od de rede van
Stresemann.
Protest-staking te Bombay.
BINNENLAND.
Vergadering R. K. Huisvestings-Co
mité te Den Bosch.
Benoemingen in het Bisdom Haarlem.
(Kerknieuws, 2de blad).
De photopagina geeft o. m.: Een foto
naar aanleiding van de telefoonverbin
ding Nederland—Amerika; een brand te
Helmond; het I]s voor de Lemsterhaven.
Wij geven een geïllustreerd artikel
over Jnles Verne
LEIDERDORP.
Burgemeester v. d. Valk Bouman. f
Een gemeentenaar van den overleden bur
gemeester schrijft:
Mot burgemeester van der Valk Bouman is
vau ons heengegaan een man, die in do waren
zin des woords was een burgervader.
Waar bij hem werd aangeklopt om hulp en
raad. kon men steeds op zijn bijstand rekenen.
Bij ziekte of overlijden was hij het, die troost
en verlichting bracht, door zijn medegevoelen
mot de smart en verlies dat zijn geraecntc-
naron had getroffen.
Bij het gemeentepersoncel was hij zeer be
mind door zijn humaan optreden.
Door het overlijden van burgemeester Van
der Valk Bouman is iemand van ons wegge
nomen, die hij do gemeentenaren zeer geacht
en bemind was, en wiens plaats moeilijk zal
zijn in te nemen.
De begrafenis zal plaats hebben te Leider
dorp Dinsdagmiddag te 2 uur.
worden en vooral de voorstelling vati
zaken, zooals die in de „Volkskrant" was
gegeven, werd als juist beschouwd. Niet
temin had het Huisvestings-Comité be
reikt dat in een aantal gevallen te Dreu-
mel, waarin het verband met den wa
tersnood kon geconstateerd worden,
hulp werd geboden door den Hoefdraad
der St. Vincentius-Vereeniging (in het
hoofdbestuur vertegenwoordigd) terwijl
nog eenige gevallen te Leeuwen in on
derzoek zijn. Verder heeft het Comité,
voor Leeuwen en Wamel, in 14 gevallen
financieele hulp verkregen van de Alge
meene Watersnood Commissie, met wel
ke het Comité heeft samengewerkt. Ver
wacht mag worden dat deze Commissie
in haar eerlang te publiceeren rapport
haar standpunt ten aanzien der gevoer
de Maas- en Waal-actie uiteen zal zet
ten. Verder deed dé secretaris nog me
dedeelingen over de verhouding van het
comité tegenover den nieuw-opgcrich-
ten Bond van Kath. Koloniehuizen in Ne
derland. Vooral dit laatste punt gaf aan
leiding tot een breedvoerige discussie,
waarbij vooral naar voren werd ge
bracht de noodzakelijkheid van mede-
zeggingsschap der uitzendende vereeni-
gingen, die voor den aanvoer van kinde
ren voor de huizen moeten zorgen, eu
anderzijds gewezen werd op het gevaar
dat verhooging der verpleegprijzen on
gunstig zal moeten werken ten aanzien
van het aantal uit te zenden kinderen,
aangezien reeds thans deze uitzending
voor vele vereenigingen onoverkomelij
ke financieele bezwaren oplevert. De
verschillende dienaangaande gemaakte
opmerkingen zullen ter kennis van ge
noemden bond worden gebracht.
De vergadering was het er verder mee
eens, dat getracht moet worden aan het
R. K. Huisvesting-Comité over het ge-
heele land een groote uitbreiding te ge
ven door oprichting van nieuwe afdee
lingen en eveneens dat er naar gestreefd