Aan onze Lezers.
H.H. Adverteerders.
BUITENLAND.
BINNENLAND
KERKNIEUWS.
Rechtzaken.
19e Jaargang.
WOENSDAG 25 JANUARI 1928
No. 5780
De ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl| vooruitbetaling
Voor Leiden 18 cent pei week 12.SO pei bwartaaL
Bij onze Agenten 20jJ*nt per week f2.60 per kwartaal.
Franco per post f2.95 per kwartaal
Bet Geïllustreerd Zordagsblad ia rooi de Abonné's ver
krijgbaar tegen betaling van 50 ci. per kwartaal, bij voor-
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 et., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. 11
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT I
Gewone edvertentldn 3P eent per regel
Voor Ingezonden RIededeelingen wordt het
n dubbele vac het tarief berekend. 3
Kleine advertentlén, van ten hoogste 80 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, haar en ver
huur, koop en verkoop f 0.50.
Dit nummer bestaat uit Twee bladen
Naar aanleiding van eenige belangstel
lende vragen kunnen wij mededeelen:
lo. dat het cpruimingswerk aan het
gebouw Eapenburg, hetwelk tengevolge
van de wenschen der Verzekerings-maat-
schappij langen tijd is blijven liggen, nu in
s'ollen gang isj
2o. 'Hat de vergadering van Commis
sarissen reeds eerder opdracht heeft gege
ven aan de heeren architecten, v. d. Laan
tot den opbouw van een nieuwe drukkerij
aan het Eapenburg;
3o. dat in de vergadering van Commis
sarissen der N.Y. op a.s. Vrijdagavond de
door de architecten gemaakte plannen zul
len worden voorgelegdzoodat wij dus
waarschijnlijk nog deze week nadere mede-
deelingen omtrent den nieuwen bouw zul
len kunnen doen;
4o. dat dit ter geruststelling van
verscheidene lezers wij nog niet de 1 e t-
t e r s in ons bezit hebben, die besteld zijn,
zoodat dus o.m. de nu gebruikte kleine
letter in onze courant, naar wij verwach
ten: spoedig, door een andere zal worden
vervangen, en het geheel van de courant
ook een typographisch-beteren indruk zal
maken.
Om teleurstelling te voorkomen, is diet
noodig, dat advert.-copieën daags voor da
tum van plaatsing aan ons Bureau KA-
PENBUEG 10 worden afgegeven. Uw wel
willende medewerking wordt hierbij
beleefd door ons verzocht.
DE ADMINISTBATIE.
V Dat heet stoken.
Het liberale dagblad „Het Vaderland"
heeft 'n reputatie in het bestrijden van de
coalitie.
Helaas is die repulatie niet onbesmet.
Maar al te dikwijls ontsiert het blad
zijn kolommen door te trachten de sa
menwerking der drie rechtsche partijen
in de politiek voor goed onmogelijk te
maken met insinumaties e. d.
Zoo bijv. lazen wij gisteren weer in
het slot van een artikel:
Herstel van de Coalitie dunkt ons
echter alleen mogelijk, als de gemeen
schappelijke geloofswor-tel verwezen
wordt naar het rijk, waar hij thuis
hoort, n.l. het fabelrijk. Want noch
Lingbeek, noch Kersten zouden ooit
politiek geboren zijn, als de anti-revo
lutionairen. ons volk niet diets hadden
willen maken, dat Rome en Dordt per
slot van rekening van hetzelfde begin
sel zouden uitgaan. En 't Roomsche volk
mag de lof niet onthouden worden, dat
het aan dit woordenspel nooit heeft
meegedaan; het heeft die redenaties en
predicaties over dien geineenschappe-
lijken geloofswortel aangehoord, en er
de voordeden van opgestreken, en er
slechts binnenskamers pret over gehad.
Wij mogen vertrouwen, dat déze min
waardige tactiek voor allen te door
zichtig is, dan dat zij eenigen invloed, hoe
dan ook, zal hebben. Tenzij dit gevolg,
dat men nog eens ernstig gaat bedenken,
of de coalitie, welke zóó door de tegen
standers wordt bestreden, niet inderdaad
door al de drie partijen, welke haar heb
ben gevormd, als een begeerenswaardig
goed moet' worden beschouwd dat ook
weer door al de drie partijen moet worden
nagestreefd.
V Beeldendienst.
„In onze fraai versierde kerk (het doop
huis geleek een planten- en bloemengaar-
de, waartusschen de buste vau Luther, ge
flankeerd door brandende waskaarsen)
vond een welgeslaagde herdenkings-gods-
dienstoefening plaats. Ds. Westerman
ging voor. Hij schetse Luther als de man,
ak in zich zelf, enz Het kerkkoor
>ng voortreffelijk eenige toepasselijke
'oren. Mej. Munda Lecbner bleek een
•hoold altzangeres te zijn, enz.".
Dit is een citaat uit een verslag in het
'r.ndblad van de Hersteld Evangelisch-
liiersche Gem. te 's Gravenhage.
-Maar is dit nu geen„beelden-
nst", vragen wij met „De Tijd". Als voor
beeld van een Heilige in een Katkolic-
e kerk een kaarsje brandt, dan heet het,
t de Eoomscho steencn beelden aanbid-
n. En men zet waarachtig zelf het beeld
n Luther in een Protestantsche kerk
sschen bloemen en kaarsen. Niets tegen
■laar alleen: men mete niet met twee ma
il. Of liever men erkenne, dat in de gc-
chtcnis-viering of in de vereering van
o n overledene, waarbij diens afbeeldsel
n zinluigolijken mensch ter hulp komt,
volstrekt niets verkeerds ligt! Dat is, in
tegendeel, heul natuurlijk. En de Luther-
sche gemeente te 's Gravenhage heeft be
wezen, dat ook in deze weer de natuur
sterker is dan de leer 1
DUITSCHLAND.
Woeker met bevroren vleesch.
Met rijk ernstig benadeeld.
Sedert geruimen tijd Vernam men in
Duitschland voortdurend klaclrten over
misstanden bij de voorziening met be
vroren vleesch, weshalve een commissie
van onderzoek werd ingesteld. Deze
heeft thans een iapport uitgebracht,
welks inhoud groot opzien baart.
In 1925 werd bepaald, dat een beperkte
hoeveelheid bevroren vleesch geen in
voerrechten zouden worden geheven,
men voerde de z.g. contingenteering in.
Dit vleesch werd aan 200 groothande
laars geleverd, op wie men echter geen
controle oefende, terwijl daarentegen de
kleinhandel scherp werd gecontroleerd.
Toen er in 1926 gebrek aan bevroren
vleesch ontstond, kregen de 200 groot
handelaars een zoodanige bevoorrechte
positie, dat het hun gemakkelijk viel op
kosten der gebruikers grootendeels
behoorende tot de onbemiddelde klasse
reusachtige winsten te maken. Het
verschil tusschen invoer- en kleinwinst
werd drie a viermaal zoo hoog als vóór
de contingenteering. Het gebrek aan be-
voren vleesch was zoo groot, dat boven
de van invoerrechten vrijgestelde hoe
veelheid groote massa's moesten wor
den ingevoerd, waarvoor 45 pf. per K.G.
aan invoerrechten moest worden betaald
Aan de 200 groothandelaars, die deze
rechten niet behoefden te betalen, werd
het daardoor mogelijk winsten te maken,
die even hoog waren als deze invoer
rechten. In cèn jaar tijds maakten zij al
dus 14 millioen mark extra-winst.
Voorts werd handel gedreven in de
invoervergunningsbewijzen, terwijl de
commissie nog kon vaststellen, dat zich
in V/est-Duitschland reusachtige familie
concerns hadden gevormd, die den ge-
lieelen handel in bevroren vleesch in
handen hadden.
De „Vorwarts" doet opmerken, dat het
rijksministerie van voedselvoorziening
ten aanzien van de bevroren-vleesch-
distributie volkomen in zijn taak is te
kort geschoten.
FRANKRIJK.
Debatten in de Kamer.
Critiek op Poincarè's
beleid.
Gistermiddag is in de Fransche Ka
mer het lang verwachte debat begon
nen over de politiek der regeering-Poin-
carè, welk debat werd ingeleid door den
socialistischen afgevaardigde Bedouce,
die namens zijn partij een interpellatie
had ingediend over de doeleinden van de
politiek der regeering in het algemeen en
van haar financieele politiek in het bij
zonder.
Dit is een van de 15 interpellaties,
waarover 22 afgevaardigden, althans
volgens het thans opgestelde plan, het
woord zullen voeren.
De interpellatie van Bedouce was in
gediend om een verklaring van Poincarè
uit te lokken over de algemeene en fi
nancieele politiek. Het doel van dezen
tactischen zet der socialisten is de re-
geeringsmeerderheid te verkleinen door
de radio-socialisten tegen haar in het har
nas te jagen. Het schijnt evenwel, dat de
premier van p!*n is zich niet uit zijn
tent te laten lokken. Hoewel hij natuur
lijk den afgevaardigden niet beletten kan
zijn politiek te critiseeren. kan hij zich in
zijn antwoord beperken tot een techni
sche uiteenzetting van zijn financieele
oolitiek, en een bespreking van zijn al
gemeene politiek bewaren tot een vol
gende gelegenheid, waarschijnlijk in
Maart a.s.
Bedouce gaf in zijn redevoering uiting
aan de verontwaardiging zijner partij
over Poincarè en diens politiek, in be-
woordigingen, die er duidelijk aan herin
nerden, dat de verkiezingen op komst
zijn.
De volgende spreker, Lamoureux. wees
er op. dat de regeering de begrooting
in evenwicht heeft gebracht en zich van
suppletoire credieten heeft bevrijd.
Hij critiseerde echter de belasting-po
litiek van de regeering-Poincarè. De di
recte belastingen zijn. zoo zeidc hij, bui
ten sporig hoog en zij drukken zwaar op
den levensstandaard.
Nadat nog Ponet. die een interpellatie
over de toekomstplannen der regeering
heeft ingediend, het woord gevoerd had.
werden de debatten tot Donderdag ver
daagd.
Een gemeenteraad ontbonden.
Wegens autonomische
manifestaties.
De ministerraad hechtte gistermorgen
op voorstel van den president van den
raad zijn goedkeuring aan een besluit tot
ontbinding van den gemeenteraad van
Haguenau (Beneden-Rijn) De meerder
heid der gekozenen van dit Elzassche
stadje had deelgenomen aan verschillen
de autonomische manifestaties.
Varenne neemt ontslag.
Alexandre Varenne, gouverneur-gene
raal van Indo-China en tevens socialis
tisch Kamerlid, zal spoedig naar Frank
rijk terugkeeren in verband met de ver
kiezingscampagne. Daar ziin ambtspe
riode afloopt, heeft hij geen hernieuwing
van zijn mandaat gevraagd, maar offi
cieel zijn ontslag ingediend.
ENGELAND.
VOORUITGANG DER KATHOLIEKE
KERK.
Volgens de mededeelingen van het „Ca
tholic Directry" zijn er in Engeland ge
durende de laatste 16 jaar 168.679 perso
nen officieel overgegaan tot de Katholieke
kerk. Het aantal bekeerlingen neemt
6terk toe, in het geheele land, vooral se
dert 1911, hetgeen blijkt uit de volgende
cijfers
In 1911 3609 In 1919 10592
1912 6511 1920 12621
1913 7184 1921 11621
1014 9034 1922 12406
1915 9367 1923 12796
1916 8501 1924 12355
1917 8501 1925 11918
1918 9102 1926 11714
personen, die overgingen tot de katholie
ke kerk. In zes bisdommen waren er over
het afgeloopen jaar meer dan 1900 bekeer
lingen al de andere bisdommen hebben
op éèn uitzondering na allen meer dan 300
personen die overgingen tot de katholieke
kerk. Het aantal priesters steeg dit jaar
met 35, zoodat er nu 4260 in Engeland
werkzaam zijn. Het aantal kerken ver
meerderde met 50, zoodat er thans WSó
openbare kerken*- ".lapollon zijn, 21 scho
len voor lager oatR/hvijs zijiS dit jaar vol
tooid, terwijl er nog 14 in aanbouw zijn.
Het aantal middelbare scholen is met 3
vermeerderd en bedraagt thans 486.
In 1925 werden aan 65111 kinderen het
H. Doopsel toegediend. In 1926 aan
67710. In 1925 werden 20635 huwelijken ge-
sloteij, in 1926 196S2. In 1926 bedroeg de
totale toename van de katholieke kerk
87446 waardoor het aantal katholieken in
Engeland gestegen is tot 2143.305.
De totale bevolking van Engeland be
draagt 3S.037.213, zoodat de katholieken
5,634 pCt. der bevolking uitmaken.
AMERIKA.
Het gepraat over oorlog.
Een opzienbarende rede
van P 1 u k e t t.
Admiraal Plunkett heeft Zaterdag in
een rede te New-York voor de Nationaal
Republikeinsche club o.a. gezegd, dat de
Vereenigde Staten thans dichter voor
een oorlog staan dan «ooit te voren, om
dat Amerika een concurreerende han
delspolitiek voert, waardoor andere na-
tics op den achtergrond worden ge
drongen.
Senator Borah, de bekende pacifisti
sche republikein, is hiertegen opgekomen
Hij noemde deze en dergelijke verklarin
gen van marine-officieren een mededee-
ïing aan de geheele wereld, in het bij
zonder aan Engeland, zich voor te be
reiden op een oorlog. „Wanneer «ets in
staat zou zijn, Engeland en de Ver
eenigde Staten met elkaar in oorlog te
brengen, dan zijn het deze uitgebreide
vlootbouwpiograms en deze verklarin
gen van admiraals, dat een oorlog on
vermijdelijk is".
Uit Johannesburg komt het bericht, dat
de uitlatingen van admiraal Plunkett,
zooals zij door een der New Yorksche
bladen zijn overgebracht, daar groote
ontstemming heboen veroorzaakt onder
de Ainerikaansche industieelen en zaken
lieden aan den Rand. Het bestuur van de
Ainerikaansche Kamer van Koophandel in
Zuid-Afrika heeft aan minister Kellogg
een telegram gezonden waarin krachtig
tegen deze uitlatingen geprotesteerd
word, terwijl den minister om een of-
ficieeie logenstraffing wordt gevraagd.
De bewering van den admiraal, aldus het
telegram, geven in geen enkel opzicht de
gevoelens der Amerikanen weer.
President Coolidge heeft verklaard,
ge enenkele reien te zien, waarom Ame-
rikaansche of buitenlandsche bladen de
verklaringen, afgelegd door Amerikaan-
sche marine-officieren au sèrieux zouden
nemen, volgens welke er oorlog zal uit
breken tusschen de Vereenigde Staten en
de met hen op handelsgebied concurree
rende mogendheden.
Het Pan-Amerlkaansch congres.
Tegen de hooge
i n v o r r e c h t e n.
Uit Havanna wordt gemeld, dat het
voorstel, door de Mexicaansche delega
tie op het Pan-Amerikaansch congres ge-
'aan om tot een reorganisatie van de
Pan-Amerikaansche Unie te besluiten.
welk'voorstel in het nadeel van de Ver
eenigde Staten werd geacht, door de
sprekers van alle overige delegaties die
aan de conferentie deelnemen, verwor
pen is, zoodat het Mexicaansche voorstel
voor goed van de baan is.
Bij de verdere beraadslagingen hield
de vertegenwoordiger van Argentinië
Pueryredon een scherpe rede tegen de
hooge invoerrechten van de Amerikaan-
sche landen, waardoor de vriendschap
pelijke betrekkingen tusschen de Ame-
rikatfhsche naties in het gedrang komen.
Hij noemde daarbij de Vereenigde Sta
ten wel niet in het bizonder, doch het
was duidelijk, dat hij deze in het bizon
der op het oog had.
HET GEZANTSCHAP BIJ HET
VATICAAN.
Het oordeel van Mr. Heemskerk.
Mevr. W. van Itallievan Embden heeft een
vraaggesprek gehad met oud-Minister mr. Th.
Heemskerk en daarbij ook de quacstie van het
gezantschap bij den H. Stoel aangeraakt. Wij
ontleenen aan haar verslag van het vraaggesprek
in „De Groene Amsterdammer":
„Bij de crisis van '25 heeft uw partij zich ver
klaard vóór de handhaving van 't gezantschap
bij den Paus".
,,'k Zag in dat gezantschap geen gevaar, 't
Argument: daarmee erkent men den Paus als
hoofd der Christenheidacht ik onjuist
Dat kan 'n niet-Katholieke regeering eenvou
dig niet doen. De Franschen, Engelschen en
Duitschers, die wél 'n gezantschap daar hebben,
doen dat toch evenmin. Dat kan 't Vaticaan zich
ook niet verbeelden. Maar 't is een belangrijk
diplomatiek milieu Daarom heeft 'n regeering er
belang bij daar vertegenwoordigd te zijn. En dan
ging "t alleen nog maar om de handhaving!
Dat mag geen quaestie zijn die de binnenland-
sche politiek kan behecrschen. Protestanten, die
pogen „Rome" aldus achteruit te dringen, bren
gen daardoor alleen het P-otestanMsme in
gevaar".
„De Katholieke partij heeft 'n zéér sterke po
sitie",
„Omdat haar aanhangers niet verdeeld zijn.
Tenminste: zoo goed als. Er moet véél gebeuren,
eer de partij zich splitsen zou. Laten andere rich
tingen zich daaraan spiegelen!"
In het artikel over de wereldpositie van het
Vaticaan van dr. Zimmerman In ons nummer
van gisteren stond o.m.:
Het Vaticaan onderhoudt slechts met enkele
staten eenzijdige relaties: zoo heeft Engeland
bijz. wel een gezant bij den H. Stoel, maar er
is geen Nuntius voor Groot-Britannië, ter
wijl de Paus wel een Nuntius geaerrediteerd
heeft bij de Zwitsersche regeering. ofschoon
Zwitserland geen gezant heeft bij het Vaticaan.
Prof. Zimmerman te Rome heeft Nederland
hier vergeten: Nederland verkeert ten opzichte
van het Vaticaan in eenzelfde positie als Rus
land tengevolge van de opheffing van het ge
zantschap.
Koninklijke Besluiten.
Burgemeester.
Bij Kon. besluit is benoemd tot burgemeester
der gemeente Putte F. J. van de Ven, burgemees
ter der gemeente Ossendrecht.
Commissaris van politie.
Bij Kon besluit van 21 Januari 1928 is, met
ingang van 1 Maart 1928:
het commissariaat van politie der gemeente
Hellevoetsluit opgeheven:
aan N. Cornelisse eervol ontslag verleend uit
zijn betrekking van commissaris van politie der
gemeente Hellevoetsluis, wegens opheffing van
die betrekking:
aan N. Cornelisse in zijne hoedanigheid van
commissaris van rijkspolitie als standplaats aan
gewezen Hellevoetsluis.
25e gedenkdag van het sterven van
Paus Leo XIII.
Het R. K. Werkliedenverbond
zal dezen op plechtige wijze
herdenken.
Naar „de Volkskrant" verneemt, heeft het be
stuur van het R. K. Werkliedenverbond beslo
ten, den 25sten gedenkdag van het overlijden
van Paus Leo XIII z.g. op 20 Juli a.s. bijzondere
wijding te geven.
Het ligt in het voornemen van het Verbond,
dit jaar een sociale week te organiseeren, waar
behandeld zal worden de toepassing van „Rerum
Novarum" op de nooden en behoeften van on
zen tijd.
Een der zittingen van deze week zal een meer
plechtig karakter dragen en gewijd zijn aan de
roemrijke nagedachtenis van den grooten Paus
der arbeiders.
UIT DE GEMEENTERADEN.
In de vergadering van den gemeenteraad van
Gouda is het nieuw gekozen lid, de heer M. A.
Verkerk (A. R.) geïnstalleerd. Overeenkomstig
het voorstel van B. en W. werd besloten, om
aan den directeur van de gemeentewerken, den
heer H. J. E. van der Ven op clens verzoek
eervol ontslag te verleenen, onder toekenning
van een ultkcering ineens ten bedrage van
f 15.000, welke uitgave uit de post onvoorziene
Het voornaamste nieuws van heden
BUITENLAND.
Debat In de Fransche Kamer over den
financleelen toestand geopend.
Varenne afgetreden als gouverneur-
generaal van lndo-Chlna.
Een opzienbarende rede van een Aine-
rikaansche admiraal. Don Coolidge ge
desavoueerd.
Hyderabad in Brltsch-Indië door een
pest- epidemie geteisterd. (Buitenl. Be
richten, 2de blad).
BINNENLAND.
Een scclale week georganiseerd door
het R. K. Werkliedenverbond. (1ste blad)
Overtredingen der loterij-wet. Duizen
den gedupeerden. (Gemengde Berichten,
2de blad).
Het notaris-faillissement te Groningen.
Gemengde Berichten, 2de blad).
LEIDEN.
Prof. dr. H. Lorentz 50 jaar hooglee
raar, (1ste blad).
uitgaven zal worden bestreden. B. en W. ver
klaarden in hun voorstel aan den gemeenteraad,
dat zij waardeering hadden voor den ijver en
het organisatie-vermogen van den directeur.
Doch er waren tusschen dezen ambtenaar en
het gemeentebcstur geschillen gerezen, die hun
oorzaak vonden in het gebrek aan tact van den
directeur, om zoowel met superieuren als met
ondergeschikten om te gaan. Een raadscommis
sie ad hoc had hierover een uitvoerig rapport
uitgebracht, dat niet is gepubliceerd.
Nadat eenige leden hadden verklaard, dat het
voorstel van B. en W. de eenige oplossing bood
van deze quaestie, werd het met op 2 na alge
meen^ .stemmen aangenomen.
Verbolgens besloot de raad, aan B. en W.
een crediet te verleenen van f 7250 voor het
aanbrengen van eenige noodzakelijk gebleken
veranderingen In den bouw van het gemeen
telijk slachthuis, en een crediet van f 8500 voor
het aanschaffen van de installaties voor het
abatoir. Tot directeur van het gemeentelijk
slachthuis werd benoemd no. 2 van de aanbe
veling, dr. N. R. Slop, te Nieuwerkerk aan den
IJsel.
De gemeenteraad van Botterdam
heeft'besloten tot het aangaan van een 4.5
pets. leening, groot 20.000.000.
Benoemingen.
Z. D. H. de Aartsbisschop heeft aan den
Hoogeerw. haer Mgr. Kan. C. F: le Blanc, op
diens verzoek, om gezondheidsredenen, eervol
ontslag verleend als deken van het dekenaat
Culemborg en heeft als zoodanig benoemd den
Zecreerw. heer J. Th. Roeleveld, pastoor te
W ijk-blj-Duurstede.
HAAGSCHE RECHTBANK.
De Rechtbank heeft veroordeeld: den
chauffeur A. Zwaan, uit Rotterdam, we
gens het veroorzaken van zwaar licha
melijk letsel door schuld (auto-ongeluk in
den avond van den 16en Juli jl. op den
weg GoudaAlphen, onder de gemeente
Zwammerdam, bij welk ongeluk
eenige personen werden gewond), tot I
maand gevangenisstraf.
Brandstichting.
De Haagsche rechtbank veroordeelde een
chauffeur uit Rotterdam, wegens het veroorza
ken van zwaar lichamelijk letsel door schuld
(auto-ongeluk in den avond van den 16en Juli
jj. op den weg GoudaAlphen onder de ge
meente Zwamuerdara, bij welk ongeluk
eenige personen werden gewond), tot 1 maand
gevangenisstraf.
Ongeluk met een autobus te Nijmegen.
De Alkmaarsche Rechtbank veroordeelde den
\rccgcren eigenaar van de Stoomwasscherij
.Blanka" te Castricum, die in zijn wasscherij
brand had gesticht met het gevolg dat deze af
brandde, tot zes maanden gevangenisstraf.
Automobilist veroordeeld.
De rechtbank te Arnhem heeft uitspraak ge
daan in de zaak van den overwegwachter, die
terecht heeft gestaan wegens het aan zijn schuld
te wijten hebben, dat een Quick-autobus bij den
bewaakten overweg aan de Groenestraat te Nij
megen op 19 November door een trein werd
gegrepen, waarbij eenige personen ernstig wer
den gewond. De rechtbank veroordeelde ver
dachte tot een maand hechtenis. De Officier
van Justitie had zes weken gevangenisstraf ge-
eischL
