BERICHT!
HOOGEWDERD 64, TELER 15
BUITENLAND.
KERKNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
KUNST EN LETTEREN.
19e Jaargang
WOENSDAG 18 JANUARI 1928
No. 5774
3)e Eeidóohz 0ou^xMit
Do ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl) vooruitbetaling
(Voor Leiden 18 cent pei week f«?..50 pei kwartaal
Ëij onte Agenten 20 cent pet week f2.60 pet kwartaaL
franco per post f2.95 per kwartaaL
pek Geïllustreerd Zordagsblad la vooi de Abonné'e ver
krijgbaar tegen betaling van 50 cL per kwartaal, bij voor-
bitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
(Zondagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. tl
OE ADVERTENTIEPRIJS BEORAAGTl
Gewone adverientiên 30 cent por regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
r. dubbele vaü het tarief berekend. s
Kleine edvertentlén, van ten hoogste 80 woorden, waarfn
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en
huur, koop en verkoop f 0.50.
Olt nummer bestsat alt TWEE Bladen
EERSTE BLAD.
F i.
Hierbij deelen wij mede, dat ons
Redactie-bureau gevestigd is:
De advertentie-afdeeling blijt
Rapenburg 10, Tel. 935
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Conferenties te Havana en Brussel.
Coolidge is reeds deer thuis na zijn rede
le Havana, die in de Ver. Staten warm wordt
geprezen, in Europa daarentegen vrij on
verschillig wordt opgenomen, daar hij
slechts groote algemeenheden aanraakte.
Het Pan-Amerikaansche congres zal nu fei
telijk eerst recht beginnen.
Tc Brussel heeft op het oogenblik* een
conferentie plaats ter bescherming van de
civiele bevolking legen den gasoorlog. Er
zijn drie secties.
De eerste sectie besprak de quaestie der
gemeenschappelijke beschutting (onder-
grondsche lokalen, ventilatie en speciale
architectuur voor huizen)de tweede be
studeerde de quaestie der beschermende
maskers en kleeren en de voorlichting van
het publiek; de derde besloot dat de Roode
Kruisarvprnsaties een program zullen op
stellen met betrekking tot de individueele
:en collectieve bescherming.
Er was sprake van een centraal labora
torium te Genève te vestigen, en er werd
geadviseerd in elk land een gemengde com
missie te vormen voor de studie van de be
schermingsmaatregelen onder de bevolkin
gen zelf.
DUITSCHLAND.
De Iandenconferentie over de
i staatseenheid Luther bij de
v Duitsche Volkspartij On-
eenigheid in hef Centrum
4 Ontevredenheid bij de land
bouwers.
De Iandenconferentie heeft gistermiddag
tegen 5 uur het debat over het eerste punt
der agenda, de verhouding tusschen het
rijk en de landen, teneinde gebracht.
Daarop werd punt 2, bezuinigingsmaatre
gelen, in behandeling genomen. Referaten
hierover werden uitgebracht door d3 mi
nisters van financiën van Pruisen en van
Baden, terwijl bij het debat alleen de Beiei-
sche minister van financiën het woord
voerde.
Daarop werd een commissie .van redactie
benoemd, die hedenochtend om 9 uur zal
beraadslagen over de vaststelling ^an den
tekst van een verslag over het naar aanlei
ding van de 2 eerste punten der agenda
behandelde. Om 10 uur komt dan weer de
volledige conferentie bijeen om den tekst
goed te keuren.
Vervolgens zal punt 3 van de agenda, be-
stuurshervormingen worden behandeld.
Men kan verwachten, dat de conferentie
heden zal afloopen. In parlementaire krin
gen wordt tot nu toe het veloop der con
ferentie niet onbevredigend geacht, maar
wat er dan wel bereikt is....
Held, de Beiersche minister-president
heeft een rapport uitgebracht over het
thema: ,,het rijk en de bondsstaten", waar
in hij de betrekkingen tusschen beide veel-
zins onhoudbaar noemde. Spr. acntte heb
mogelijk daaraan tegemoet te komen zon
der grondwetsherziening en 'vel m de
eerste plaats door een zoodanige verbete
ring van het financieel vergelijk, dat dit
met de levensbelangen van de landen wer
kelijk rekening houdt; 2e. .h-or uitbreiding
van de bevoegdheden der landen op den
grondslag der overeenkomst van Augustus
1922. Aan de ondraE^glijke centraliseering
van het geld. en kredietwezen te Berlijn
moet door een vergelijk tusschen rijk en
bondsstaten een einde komen.
De Hesische staatspresident Ulricli cefen
de kditiek op de z.i. volkomen negatieve
standpunten der uitgebrachte rapporten.
Nergens had spr. een rui te "hjke bekente
nis vernomen dat er geen sprake meer kan
zijn van een terug tot den toestand die
voor de noorlog bestond. De rapporten van
den Beierschen minister-president Held en
van den Wurtembergschen staatspresident
Bazille hadden vooral dien geest van wee
moedige terugzien op dat wat geweest is,
geademd. Volgens sprekers inzicht was do
eenige noodzakelijke politiek voro het rijk
daarentegen een onversaagd vooruit zien
en zich richten naar de toekomst. Deze
noodzakelijkheid wordt reeds door dit feit
gebiedend voorgeschreven dat wij in de
buitenlandsche politiek geen eigen koers
kunnen bepalen, maar rekening moeten
houden met de stemming in de ons om
ringende landen. Spr. eischte vervolgens,
evenals Held, dat het rijk sommige be-
stuusinrichtingen geheel zal overnemen.
Tegenover de meening van hen die een ge-
decentraliseerden eenheidsstaat mogelijk
achtten, was spr. van meening dat een een
heidsstaat zonder centrale regeering ipso
facto een onding is en dus niet bestaan
kon.
Ten slotte betoogde Ulrich dat een aan
tal scherp omlijnde voorstellen uitgewerkt
móet worden nopens wat geschieden kan
en moet, om tot een bevredigende oplos
sing van een aantal dringende problemen
te komen en den eenheidsdienst althans
voor te bereiden:
De staatspresident van Baden, Remmele
besprak voornamelijk de financieele zijde
van verschillende te berde gebrachte vraag
stukken. Voorts waarschuwde hij ervoor om
een gevaarlijke soort centralisatie de vrije
hand te.laten zonder dat men de gevolgen
in al hun uitgebreidheid goed heeft kunnen
Dr. Luther, de voormalige rijkskanselier,
die dezer dagen als leider van den bond
tot verniewing des rijks is gekozen, is lid
der Duitsche Volkspartij geworden. Hij was
tot nu toe partijloos geweest.
De twist in het centrum neemt bedenke
lijke vormen a^n. Volgens de „Berl. Ztg a.
M." heeft de afgevaardigde St'egerwald zijn
ontslag als 2dè voorzitter der Centrums-
partij ingediend met de verklaring, dat sa
menwerking met den eersten voorzitter, dr.
Marx, hem onmogelijk is. Wolff verneemt
naar aanleiding hiervan, dat heden een
zitting van het bestuur der Centurmspartij,
cm deze geschillen op te lossen, zal plaats
hebben.
Dit mede in verband mete en aanval van
den leider der vakbeweeging Imbusch op
Marx.
Imbusch constateerde n.l. dat in den cen
trumspartij en in haar Rijks- en Landdag-
groepen tal van menschen zitten, die re
niet in behooren. Na de omwenteling heeft
het centrum tal van nieuwe leden gekre
gen, wien het uitsluitend om baantjes te
doen was. Onder hen zijn tal van ambte
naren en academisch gevormden, die in
nerlijk x&t van de partij afstaan, maar er
grooten invloed hebben.
De katholieke arbeiders daarentegen
hebben weinig of niets in te brengen.
Spr. deelde voorts mee, dat op hem her
haaldelijk een beroep is gedaan om een
nieuwe arbeiderspartij te stichten. Hij is
daarin niet getreden, omdat hij van oor
deel is, dat er waarlijk genoeg partijen
zijn en dat het centrumsprogram goed is,
als het maar wordt nageleefd. Nu dat niet
het geval is, moeten de arbeiders overwe
gen, tegen de officieele candidaten der par
tij hij de aanstaande verkiezingen eigen
candidaten te stellen.
Over de houding van Marx, den rijks
kanselier, oordeelde Imbusch heel scherp.
Hij herinnerde dat Marx bij de verkiezing
voor het rijkspresidentschap in 1925 can-
didaat is geweest van het „volksblok" en
constateerde dat die candidatuur een schril
contrast vormt met het leidersc.hap eener
rechlsche regeering. In dat verband zeide
spr. veelbeteekenend, dat het misschien
noodzakelijk zal blijken „zekere vertegen
woordigers en leiders zoolang aan den dijk
te zetten."
Met dat al gelooft men niet, dat het tot
een scheiding zal komen. Men is er tot nog
toe in geslaagd de scheuren in het partij
gebouw te dichten en de parliidicipline ook
bij de dissidenten is nog altijd sterk ge
noeg om een breuk te kunnen voorkomen.
Maar al zal het centrum dan ook niet
uiteenvallen, de positievan dr. Marx èn
als leider èn als rijkskanselier is door de
vakvereenigingsleiders geducht geknakt.
m
In de jaarlijksche vergadering van den
provincialen bond van landbouwers en
melkveerhouders te Maagdenburg, heeft
minister Schiele een rede gehouden, waar
in hij nog eens met nadruk aanspoorde de
productie te verhoogen. Dit alleen kan baal
geven zoowel financieel, die anders voor
4 milliard moet worden ingevoerd als ten
aanzien van het tegengaan der werkloos
heid.
Dat de landbouw ontevreden is, bewijst
dat feit, dit in een Maandag door ca. 2000
deenemers bezochte vergadering van boe-
renvereenigingen uit het district Rendsburg
in Sleeswijk. een reeks nauwkeurig om
schreven eischen aan de staats- en rijks-
regeering gesteld zijn om den nood van
den landbouw in de provincie op te hef
fen, waarop vóór 25 Jan. antwoord ver
wacht wordt Zooniet zullen de landbouwers
op 1 Febr zich als rechteloos, maar dan
ook zonder plichten beschouwen.
FRANKRIJK.
Painlevé overwinnaar.
De Kamer heeft met 355 stemmen tegen
180 het "amendement van Raynaux (soc.
republ.) om' aan het parlement de taak
over te laten Jaarlijks bij gelegenheid van
de bespreking der begrooting over de wen-
schelijkheid der oproeping van reserves te
beslissen, verworpen. Painlevó had verwer
ping gevraagd en de kwestie van vertrou
wen gesteld.
ENGELAND.
Nog één kruiser geschrapt
Uit de mijnindustrie.
De regeering heeft besloten het kruiser-
programb nog met een te verminderen. In
1928/29 zullen dus maar 2 kruisers van 8000
ton op stapel worden gezet.
Te Seton Delavel in Durham hebben
mijneigenaars en* werklieden een nieuwe
wijze gevonden, <^n een dreigende sluiting
van een groep mijnen, wegens te groote
verliezen, te voorkomen De arbeiders ne
men genoegen een loonsverlaging van
5 tot 10 procent, maar dit bedrag is niet
onmiddelijk verloren, want het wordt vour
ieder betrokkene Opgeschreven, en de pa
troons hebben zich daartegenover verplicht
het geacumuleerde bedrag, echter zonder
interest, terug te zullen betalen, zoodra de
mijnen weer een bader omschreven winst
marge zullen bereikt hebben. Voorloopig
blijft de mijn een vol jaar in werking on
der deze bepalingen.
De mijnwerkersvereeniging van Yorkshire
heeft op een vergadering te Done as ter met
verpletterende meerderheid een motie aan
genomen tegen de eigengerechte wijze,
waarop Cook, de secretaris der federatie,
op de conferentie tusschen werkgever en
werknemer gesproken beeft Cooks woor
den werden ten scherpste afgekeurd en in
de motie wordt verder gezegd, dat de mijn
werkers uit Yorkshire, ofschoon niet offi
cieel aangestoten bij het congres van vak-
vereenïgingen. poging van het Congres
en de werkgevers om den industrieeïen
vrede door een reeks bijeenkomsten te ver
zekeren, van ganschér harte toejuichen.
NOORWEGEN.
Uit het Storting.
Het Storting heeft na vele stemmingen
den candidaat der arbeiderspartij Hambro
tot voorzitter gekozen.
LITHAUEN.
De opperbevelhebber ontslagen.
Volgens berichten uit Kowno, is de op
perbevelhebber, generaal Zoekauskas, bij
decreet van staatspresident Smetona uit
zijn functie ontzet. Deze maatregel schijnt
verband te houden met de poging, door
luitenant kolonel PetroeLis in 1927 onder
nomen, om den president te dwingen tot
het vormen eener coalitieregeering, voor
welke affaire generaal Zoekauskas zich
eveneens geïnteresseerd heeft.
TSJECHO-SLOWAKIJE.
Gajda nog verder gestraft.
Het ministerie van verdediging heeft of
ficieel medegedeeld dat de disciplinaire
commissie van beroep een beslissing heeft
geveld inzake de degradatie van den ge
wezen chef van den generalen staf Rudolf
Gayda. Deze beslissing komt hierop neer,
dat het in eerste instantie gewezen vonnis
nog wordt verscherpt Gajda werd gede
gradeerd tot gemeen soldaat.
Zijn generaalspensioen wordt echter
thans tevens met 25 pCt. verlaagd.
BOLIVIA.
Arrestaties wegens revolutio
naire actie.
Een aantal notabelen en volksvertegen
woordigers is ondeT beschuldiging van Re
volutionaire actie in Bolivië, in hechtenis
genomen-
Te La Paz worden troepen geconcen
treerd.
VEREENIGDE STATEN.
De douanetarieven.
Het Huis van Afgevaardigden heeft met
183 tegen 163 stemmen voor onbepaalden
tijd de bespreking verdaagd van de motie,
die door den Senaat werd aangenomen en
waarin verzocht werd de douanetarieven
onmiddellijk te verlagen.
BUITENLANDSC'T GEMENGD.
DRAMATISCHE
HUWELIJKSPLECHTIGHEID.
Naar uit Riga wordt gemeld, heeft zich
daar tijdens een huwelijksplechtigheid een
dramatisch voorval afgespeeld.
Terwijl de huwelijksceremoniën verricht
werden, waarbij de bruidegom voor de twee
de maal in den echt zou verhonden wor
den. wist de schoonmoeder van zijn eerste
vrouw, de GO jarige Anna Karapova. ver
kleed als bedelares, het bruidspaar te na
deren.
Zij begoot den niets kwaad vermoedenden
bruidegom zoo overvloedig met vitriool, dat
hij deerlijk verbrand werd en deed daarop
ook de bruid in de douche deelen.
De bij de plechtigheid aanwezige huwe
lijksenthousiasten, die zekerlijk volgens den
algemeen geldenden regel toch al niet veel
met de inmengingen van schoonmoeders op
hadden, konden de „hard-vochlige" be
moeiingen, van deze non-activiteit gestelde
schoonmama allerminst apprccieeren.
Dies wachtten zij niet, tot de politie ten
looneele verscheen, om de onbekookte 60-
jarige aan den straffenden arm van vrouwe
Justitia over te leveren, maar achtten vol
doende termen aanwezig om al vast zelf
etnige zeer voorloopige disciplinaire maat
regelen te treffen.
Zij deden dit met zulk een spontane
geestdrift en ongetemde energie, dat de vi
trioolwerpster in een minimum van tijd
buiten kennis ter aarde lag.
Met haar schoonzoon, die van haar doch
ter was gescheiden, om zijn tweede echt
verbintenis aan te gaan met de thans gevi-
trioleerde schoone, werd de warmbloedige
schoonmama, evenals haar vrouwelijk
slachtoffer, naar het ziekenhuis vervoerd.
Daar werd hot paar, ondanks de aanmer
kelijke schending van beider schoonheid,
nog steeds vervuld van onverzwakt geloot
in de heerlijke mogelijkheden van het hu
welijk, toch nog met cenige plechtigheid in
den echt verbonden.
HET VERONGELUKKEN VAN
DUIKBOOTEN.
Een Deensche uitvinder, Olsen genaamd,
heeft patent gevraagd op een uitvinding,
welke het mogelijk maakt, versche lucht
te brengen in gezonken onderzeeërs en le
vens een telefonische verbinding aan te
leggen.
BOOTONGELUK
Op 'n rivier nabij St. Maurice du Lignon
ise een boot omgeslagen.
De vier inzittenden zijn verdronken.
PANIEK IN EEN BIOSCOOP.
In een bioscoop te Bruay-sur-l'Escaut
heeft zich een ernstige paniek voorgedaan.
Tijdens een voorstelling vatte een film vlam.
Een groote ontsteltenis maakte zich oogen-
blikkelijk van de toeschouwers meester, die
zich onder angstig geroep verdrongen om
ijlings het gebouw te verlaten.
Twee kinderen werden in de heerschendr-
verwarring onder den voet geloopen en
doodgedrukt.
ZEEREERW. HEER J. Th. J. VAN MEURS f
In den ouderdom van 88 jaar is in het
Leonardusgesticht te Hilvarenbeek na
voorzien te zijn van de H.H. Sacramenten
der Stervenden overleden de zeereerw, heer
J. Th. J. van Meurs, oudste priester van
het bisdom 's-Bosch.
J. Th. J. van Meurs, werd op 2 Januari
1840 te Amsterdam geboren. Na voleinde
studiën bood hij zich aan bij de Congrega
tie der Fraters te Tilburg en zette tijdens
zijn Noviciaat de studën door ter voorbe
reiding voor het H. Priesterschap. Fr. Ja
cobus van Meurs werd op 20 April 1863 ge
profest en 30 Mei 1863 priester gewijd.
Na zijn H Wijding was hij werkzaam in
het Moederhuis der Fraters te Tilburg ais
docent voor de toekomstige Priester-fra
ters.
Toe<n in 1869 de geestelijke zorg van de
leerlingen van Ruwenberg aan de Priester
fraters der Congregatie kwam na van
1852 tot 1869 door de seculiere priesters P.
J. van Brussel, J. B. de Geer en F. C. van
Yugt te zijn behartigd kwam kort na
dien de weleenv. Pater Jac. Meurs als as
sistent; van 1880—1884 was z.eerw. er con
rector, van 18841887 rector in het Frater
huis annews pensionaat te Oss, van 1887
1898 in het St. Corneliusgesticht te Reu-
sel in welk laatste jaar hij wederom als
conrector terugkeerde naar Ruwenberg.
Een. oogkwaal was na enkele jaren, 23
Aug. 1900, oorzaak, dat hij de taak, welke
hem zoo lief was geworden, moest opgeven.
Op 24 Augustus 1900 werd hij op de n eest
eervolle wijze van zijn taak ontheven en
verbleef dan in dit. dan in dat huis der
Congregatie, tot hij zich vestigde ii. het
St.-Leonardusgesticht te Hilvarenbeek.
DE JAPANSCHE BISSCHOP IN ONS LAND.
Men meldt aan de „Msbd.":
Aangaande hel bezoek van den eersten
inlandschen Japanschen Bisschop aan Ne
derland kan het definitieve program thans
worden medegedeeld.
Mgr Hayasaka zal de gast zijn van hel
Pauselijk Liefdewerk van den H. Petrus.
Donderdag 19 lanuari arriveert Z D. II
te 's-Gravenhage met den Parijschen trein
in gezelschap van Mgr A. Ohchon, naliona-
len directeur van S. P. L. voor Frankrijk.
BUITENLAND.
De politieke toestand in Duitschland. (lste
blad).#
BINNENLAND.
Eezoek van een Japansche Bisschop aan
ons land; morgen komt Z. D. H. te Voor
schoten. (Kerknieuws, lste blad).
De hegrooting van het Wegenfonds 1928
en de voornaamste verbeteringen voor Zuid-
Holland. (Binnenland. 2e blad).
Het auto-ongeluk hij 't Haagsche Schouw;
teren de chauffeur vier maanden geëischt
(Rechtzaken, 2de blad).
Ook te Delft is een ruitenvernieler aan
het werk. (Gemengde BcTichten, 2de blad).
DE GEÏLLUSTREERDE PAGINA.
De photo-pagina van heden bevat o.m.
eeniqe kiekjes van de onzinkbare reddings
boot „Schnltevaer"; een merkwaardig vlieg
ongeluk; het viermotorig Alpen-vliegtuig;
Philips-noodwoningen enz.
Na een bezoek aan den Japanschen Ge
zant, wordt Mgr. te Voorschoten ont
vangen door het Nationaal Bestuur van S.
P. L. en een deputatie van het D. M. C.
voor Haarlem.
Vrijdag, den 20en, brengt Z. D. H. een
bezoek aan Z. D. H. den Aartsbisschop van
Utrecht en in den namiddag word! Z. D. H.
te Sint Michiels-Gestel ontvangen op het
Instituut voor Doofstommen door het Dage-
lïjksch Bestuur van den P. M B. in Neder
land en de Nationale Directie van de Voort-
planling des Geloof9 en eenige vertegen
woordigers van hel Bossche D M. C.
Zaterdag, den 21 sten. brengt Z. D. H. een
bezoek aan Z. D. H. den Bisschop van
'9-Herlogenhosoh en de Kathedraal van
Sint Jan In den namiddag verlrekt Mgr.
naar Sleyl voor een bezoek aan de Missio
narissen van het Goddelijk Woord, die in
Japan missiën hebben.
Zondag, den 22sten, wordt een bezoek ge
bracht aan Z. D II den Bisschop van Roer
mond en wordt verder de dag doorgebracht
bij de Duitsche Jesuieten Ie Valkenburg die
vele missiën in Japan hebben.
Maandagmiddag, de: 23sten, verlrekt Mgr.
Havasake van Maastricht naar Luik.
Wegens den gezondheidstoestand van
Mgr. A. J Callier. kon een bezoek aan Haar
lem niet in het reisplan worden opgenomen,
en wegen9 reeds gemaakle afspraken in
België moest het voorgenomen bezoek aan
Z D. H. den Bisschop van Breda worden op
gegeven.
Het is wellicht niet onbelangrijk nog aan
te teekenen, dat Mgr. Hayasaka tijdens zijn
studiejaren een beurs van S P L heeft ge
noten en dal de nood van het seminarie
van Nagasaki in 1888 voor de dames Bi-
gard de directe aanleiding is geweest met
S. P. L. te beginnen Op het oogenblik on
derhoudt de Nederlandsche afdeeling van
S. P L. zestien van dp ongeveer zestig semi
naristen van Nagasaki.
HET SCHOUWTOONEEL.
De N.V. Het Schouwtooneel, Adr. van
der Horst en Jan Musch, zal op Maandag
23 Jan. a.s. in den Leidschen Schouwburg
komen vertoonen Molière's blqspel „Do
rek", met Jan Musch als Har pagan. In
de overige rollen treden op: Ko Arnoldi;
G J. van Staalduynen, Jacq. de Haas, Carol
Ryken, Jettie van Dijk—Riecker, Rolien
Numan, Sam de Vries, Ellen Wiarda, Hugo
Reyst, e.a.
R.-K. HARMONIE- EN FANFARE-CORPSEN
IN ZUID-HOLLAND.
De R.-K. Bond van Harmonie- en Fanfare
corpsen in Zuid-Holland vergaderde te Delft
onder leiding van den voorzitter den heer
Barth Al die in zijn openingswoord met vol
doening constateerde, dal bij den aanvang
der vergadering zich 21 vereenigingen defi
nitief hij den bond haddpn aangesloten en
dat een 4-tal vT'oLrppwonrdigers van ver
eenigingen aanv /i'i waren om kennis te
maken met den hond
Bij de besprekingen bleek dat de secre
taris de heer J R N Vonk te Delft contact
had met dpn zustprbond in Noord Holland,
waarmede een mondelinge bespreking zou
plaats hebben over de stichting van een
R.K Bond voor geheel Nederland.
Het huishoudelijk rc-'glement en het con
cours-reglement worden na bespreking bij
