BUITENLAND.
BINNENLAND.
KERKNIEUWS.
Het voornaamste nieuws
van heden.
STADSNIEUWS.
19o Jaargang
WOEMSDBG 11 Jft'VUftBI 1928
No. 5768
p© ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl] vooruitbetaling
fcfoor Leiden 19 cent pei week 12.50 pei kwartaaL
Bij onze Agenten 20 cent per week f2.60 pei kwartaaL
Franco per post 12.95 per kwartaaL
|Bet Geïllustreerd Zondagsblad la vooi de Abonné's ver*
Jtrijgbaar tegen betaling van 5G et per kwartaal, bij voor
uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
Zondagsblad 9 ct
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGTt
Gewone advertentldn 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
n dubbele van het tarief berekend. 3
Kleine edvertenHên, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en 7ea*
huur, koop en verkoop f 0.50
Dit nummer bestaat alt TWEE Bladsn
EERSTE BLAD.
DE ALGEMEENE TOESTAND.
Veiligheid en arbitrage.
Zweden en Noorewgen hebben veilig
heids- en arbitrage-voorstellen ingediend
bij den Volkenbond. Zij zijn bestemd, om
tot grondslag voor de besprekingen in de
arbitrage- en veiligheidscommissie te die
nen.
In de eerste plaats zullen de ontwerpen
den 08sten Januari te Praag op de bijeen
komst van Benesj en de drie rapporteurs
van de arbitrage en veiligheidscomimissie
Rutgers, Politis en Holsei, in studie geno
men worden.
He>t Zwèedsch worstel luidt ongeveer
als volgt:
Een algemeen internationale verplichting
wordt opgelegd, om alle rechtsgeschillen
aan een internationaal gerechtshof, of een
ander buitengewoon hof te onderwerpen,
terwijl voorts de andere conflicten aan een
verzoeningscommissie onderworpen moeten
■worden alvorens ze voor den Volkenbonds.
raad mogen worden gebracht.
Het Noorsche voorstel gaat iets verder
op het gebied der verplichte arbitrage dan
het Zweedsche en schijnt vrijwel overeen
te komen met het voorstel, dat Nansen op
de laatste Volkenbondsvergadering in
diende.
Ingevolge den wensch van den Tsjecho-
Slowaakschen minister Benesj, als voorzit
ter der veiligheidscommissie, heeft de En
gelsche regeering in een memorandum haar
inzichteD ev opvattingen over het veilig
heidsvraagstuk neergelegd Eerst wordt
het vraagstuk van den algemeenen bant,
daarna van den specifiek Engelschen kant
bekeken.
Naar verluidt, bevat het memorandum
'geen volledig schema van maatregelen, die
voer de absolute veiligheid onontbeerlijk
geacht worden, en evenmin concrete voor-
'stellen tot ontwapening op eenig militair
terrein, maar bestaat de inhoud voorna
melijk uit wenken en aanduidingen, die Be
nesj met andere voorstellen van andere
staten zal kunnen vergelijken om later tot
positieve ontwapeningsvoorstellen te komen
ENGELAND.
Labour wint een zetel.
De uitslag van de tusschentijdsche Par
lementsverkiezing in Northampton is dat de
arbeiderscandidaat Malone met 15.156 stem
men gekozen is. De conservatief Morgan
kreeg 14554 stemmen, de onafhankelijke
conservatief Hailwood 1090 stemmen, de
liberaal 9575 stemmen.
De arbeiderspartij wint dus één zetel.
Hailwood verklaarde, dat hij zijn doel
had bereikt door den regeeringscandidaat
te doen vallen en dat dit den conservatieven
Lagerhuisleden een les moest zijn, dat de
Engelsche industrie de regeering niet zal
steunen, zoolang de laatste haar beloften
nopens steun aan de industrie niet nakomt.
Vóór de verkiezing te Northampton was hij
als onafh. conservatief voor Southend in
het veld en thans is hij bereid als vierde
candidaat hetzelfde werk te doen in de ver
kiezingen te Saversham, Westbristol en
Lancashire.
Van de 35 tusschentijdsche verkiezingen
hebben de conservatieven er 19, de arbei
derspartij 12 en de liberalen er 4 gewonnen.
De arbeiderspartij won er 6 van de conser
vatieven en 1 van de liberalen, de liberalen
wonnen er 1 van de arbeiderspartij en 1 van
de conservatieven.
VEREENIGDE STATEN.
Coolidge tegen een staatsvloot.
Betreffende het wetsvoorstel Jones over
een staats-handelsvloot verklaard Coolidge,
dat, volgens zijn meening, de regeering
der Ver. Staten geen handelsschepen meer
bouwen moet. Hg meent, dat een regee-
ringsdienst als de shipping board altftd groote
moeilgkhede^ nzal ondervinden en groote ver
liezen zal lijden door te trachten handels
schepen in de vaart te brengen. Coolidge
gelooft, dat de ervaring bewijst, dat de
handelsscheepvaart aan de particuliere on
dernemingen overgelaten moet worden.
CHINA.
Tsjang-kai-sjek tegen de
Noordelijken.
Tsjang-kai-sjek heeft een manifest gericht
tot de Nationalisten van Nanking om aan
te kondigen, dat hij zijn post van opper
bevelhebber van het nationalistische leger
weder zal innemen. Hij belooft dat hij zelf
de expeditie tegen het Noorden zal aan
voeren, dat hij de centrale overheid zal
steunen en allen communistischen betoo
gingen den kop zal indrukken. Hii geeft de
hoop te kennen, dat alle Chineezen hem
zullen steunen.
BULGARIJE.
a Een verdrag met Roemenië.
Volgens Zuid-Slavische bladen hebben
Roemenië en Bulgarije onverwachts beslo
ten een verdrag van vriendschap te slui
ten, waarvan het ontwerp reeds sinds 3
jaar gereed ligt. Roemenië zou voorts heb
ben toegestaan dat Bulgarije slechts het
eerstedeel van nijn herstel-schulden, n.l.
21/a millioen goudfrancs betalen zou, de
andere schulden zouden worden kwijtge
scholden.
In Bulgaarsche politieke kringen zou
men deze overeenkomst beschouwen als
het uitgan'gspunt tot nieuwe betrekkingen
met Roemenië, betrekkingen, die de rege
ling der kwestie betreffende de nationale
minderheden ten goede zullen komen. Hel
verdrag van vriendschap zou weldra le
Boekarest worden onderteekend.
Bevesiging lijkt ons echter wel gewenscht
voor en aleer te veel waarde hier aan
mag worden toegekend.
BUITENLANDSCH GEMENGD.
AUTOBUS IN HET WATER GEREDEN.
Te Villa Magretais, in Italië, is een auto
bus over den kop geslagen en in het kanaal
terechtgekomen. Zes personen kwamen om
het leven en drie werden ernstig gewond.
ROOFOVERVAL.
De echtgenoote van regeeringsraad Bö-
dicker, mt Berlijn, is te Keulen, waar zij
bij kennissen te logeeren was, in haar kamers
door drie mannen overvallen en bewusteloos
neergeslagen. De mannen stalen al haar
juweelen ter waarde van ongeveer 30.000
Mark
LAWINE.
In de Abruzzen zjjn verscheidene berg
beklimmers door lawinen overvallen. Twee
studenten en een ander toerist zijn dien
tengevolge om bet leven gekomen. In ver
schillende andere gevallen konden de onder
de sneeuw bedolvenen worden gered.
EEN VERONGELUKT VLIEGTUIG.
In een veld bij Canagohary, in den staat
New-York, heeft men een wrak gevonden
van een vliegtuig, dat sinds Zondag ver
mist werd. In den wrakhoop lagen de lijken
van de drie inzittenden. Het toestel schijnt
in den mist verongelukt te zijn.
HET MIJNONGEVAL IN AMERIKA.
Bg het mijnongeval te West-Frankfort
(Ollinois) blijken in totaal 23 personen te
zijn
DE ONTPLOFFING TE BERLIJN.
Naar de „Vossasche Zeitung" verneemt,
volgt de politie, bij haar onderzoek naar
de ramp van Rahlem een nieuw spoor. Men
heeft vastgesteld, dat het huwelijksleven
van Stammer en zijn vrouw zeer ongeluk
kig is geweeet en dat Stammer herhaalde
lijk over zelfmoord gesproken heeft. Het
is dus mogelijk, dat Stammer zich in de
lucht wilde laten vliegen en niet nagedacht
heeft over de gevolgen van zijn plan.
Volgens het „Berl. Tagebl." zal het bij de
vervolging van Weingartner niet blijven.
Er zijn nog andere deelgenooten in de
firma Weingartner, die eveneens zullen
worden vervolgd, omdat zij wisten hoeveel
ontplofbare stoffen in de villa waren opge
slagen en welke proeven er werden geno
men.
EEN NIEUW ENGELSCH TORPEDEER.
VLIEGTUIG.
De Engelsche luchtmacht heeft een
nieuw torpedeervliegtuig, dat als land- en
als watervliegtuig gebezigd kan worden.
Het is een tweepersoons-toestel en ook nog
uitgerust met een machinegeweer, dat door
den tweeden man bediend kan worden én
in hoofdzaak dienen moet om aanvallen
van andere vliegtuigen af te slaan. Voorts
krijgt het gegroefde anti-afglijvleugels vol
gens het nieuwe veiligheidsstelsel van
Handley Page. Het wordt uitgerust met
een motor Napier Lyon van 450 H.P. en
zal zich geruimen tijd langs het zee-opper
vlak met een snelheid van ongeveer 3*/è
K.M. per minuut kunnen voortbewegen.
Het toestel kan betrekkelijk snel van land-
in watervliegtuig worden veranderd en
omgekeerd.
FRAUDULEUS BANKROET.
Het parket te Antwerpen heeft den dia
mantkoopman Van Alster gearresteerd, die
beschuldigd wordt van bedriegelijke bank
breuk. Het tekort bedraagt 650.000 gulden.
ROOFMOORD.
Een vleeschhouwersbaas uit Przegendza
zij Rybmk in Opper Silezië, die ongeveer
60CO zloty bij zich droeg voor het inkoopen
van vleesch, werd op een stille plek in een
bosoh door drie bewapende bandieten over
vallen, doodgeslagen en beroofd.
PROF. MAG. DE LANGEN WENDELS.
In den toestand van prof. mag. G. de
Langen Wendels O. P., is nog geen ver
andering gekomen. De zieke had heden
een rustigen nacht.
JURGENS' MARGARINEFABRIEKEN NAAR
ROTTERDAM?
Het „Hsgz." verneemt, dat de kantoren
der N. V. Jurgens' Margarinefabrieken te
Oss voor 't grootste deel verplaatst worden
naar Rotterdam. Eenige employé's hebben
reeds aanzegging gekregen van de directie,
dat zg 15 Februari in functie moeten treden
te Rotterdam.
't Ligt in de bedoeling successievelijk het
heele bedrijf over te plaatsen naar Rot
terdam.
HET ONGELUK MET DE GOOISCHE
STOOMTRAM.
Naar wij vernemen is het rapport van de
Staatscommissie, welke een onderzoek heeft
ingesteld naar het dezen zomer plaats ge
had hebbende ongeval met de Gooische
stoomtram ter perse en zal het eerstdaags
verschijnen.
STEEDS MEER HULDIGINGEN VAN DE
ALHENA-BEMANNING.
Maandagavond is er, eenigszins spontaan,
voor het Rolteröamsche publiek, dat in
grooten getale in den circus schouwburg
aanwezig was bij de voorstelling van Ter
Hali's Revue1928 gelegenheid geweest
den kapitein van de Alhena en zijn wak
kere bemanning niet alleen, maar ook de
directie van Nievelt Goudriaan, de reeders
van de Alhena, toe te juichen en te huldigen.
De heer Ter Hall had j.l. Vrijdag den heer
Smoolenaars en de zijnen lot het bijwonen
van een der voorstellingen uitgenoodigd, en
gisteravond kwanv r allen, ook de directie
"van Nievelt Goudriaan, aan de uitnoodiging
gevolg geven.
Toch had het personeel van het revue-
gezelschap, direct na het kort te voren ont
vangen bericht van de komst nog gelegen
heid kunnen vinden, de groote fronlk)ge
feestelijk te versieren met vlaggedoek.
Toen de genoodigden kwamen werden zij
door het publiek hartelijk toegejuicht.
Voor de pauze intrad heeft de heer Henri
Ter Hall, die in allerijl per aulo uit Rijs
wijk was aangekomen, van het tooneel af
de redders van de Principesse Mafalda en
de directie der reederij hartelijk toegespro
ken in drie qualiteiten nl. als dankbaar
Nederlander, als stichter en leider van het
revue-gezelschap en als voorzitter van het
Helden der Zee-fonds Dorus Rijkers.
De heer Ter Hall sloot zich van harte
aan bij al de hulde in deze dagen aan de
dappere en mens^hbevende „Alhena"-be-
manning gebracht en prees de gelukkige
daad van koningen en regeeringen, om de
bekende onderscheidingen, zoowel in do
Oranje-Nassau-orde als in den vorm van
medailles voor menschlievend hulpbetoon
toe te kennen.
Maar naast de belden der zee van de
„Alhena" bracht Ter Hall onder uitbun
dige toejuichingen van het publiek, groote
hulde aan de Directie van Nievelt Gou
driaan, omdat het iedereen in Nederland
verbaasde dat op een vrachtboot plaats is
kunnen worden ingericht en voedsel aan
wezig was voor 536 schipbreukelingen, ge
durende 36 uren. Dat is een praestatie
waarop deze Nederlandsche Reederij prat
mag gaan.
Ten slotte huldigde de heer Ter Hall bij
zonderlijk nog den wegens ziekte afwezi
gen marconist der „Alhena", den heer
Wensel.
Na zijn toespraak verhieven alle aanwe
zigen zich van hun zitplaatsen en zongen
den gehuldigden een „Lang zullen zij
leven" toe.
In de pauze huldigde de heer Ter Hall
in den foyer den kapitein met bloemen en
ontving mevrouw Smoolenaars van mevr.
Ter Hall eenige fraaie geschenken uit den
voorraad lichtgevende artikelen van de
schenkster.
De ,,Alhena"-mannen en de Directie Nie
veltGoudriaan bleven de geheele voor
stelling bijwonen.
HET FAILLISSEMENT DER VEENDAMMER
HYPOTHEEKBANK.
Naar wij vernemen zal de heer P. F. Ko-
kosky, te Amsterdam optreden als verdedi
ger in de zaak tegen den president-com
missaris van de failliet verklaarde Veen-
dammer Hypotheekbank, A. C. Möhring,
terwijl mr. Th Muller Massis, te Amster
dam, de beide oud-directeuren der bank J.
J. W en J. P. Woltman als raadsman zal
bijstaan.
Verder vernemen wij dat de justitie gis
teren een bezoek heeft gebracht aan de
kantoren van de Centrale Bank te Hilver
sum, waarvan de heeren Woltman thans
directeuren zijn.
Verschillende stukken zijn daar in beslag
DR. A. VAN DORSEN, t
In het Roode Kruis Ziekenhuis le Den
Haag is gisterochtend overleden dr. A. van
Dorsten, oud-officier van gezondheid van
het Indische leger en oud-inspecteur van
den Burgerlijken Geneeskundigen Dienst in
Oost-Java te Soerabaja.
Hij was sinds het vorige jaar hier te
lande, n.l. te Bijswijk, gevestigd en leefde
daar geheel teruggetrokken. Te Soerabaja
was hij een zeer bekend en geliefd man. Bij
zijn vertrek in Juli 1926 hebben zijn vrien
den hem een grootsche huldiging bereid,
waarbij gebleken is hoe populair hij was.
Dr. Van Dorsten was ridder van de
Oranje-Nassau-orde.
Hij is onverwacht bezweken aan buik-
vliesontsteking.
EEN ONDERSCHEIDING
VAN DEN OOSTENRIJKSCHEN GEZANT
TE DEN HAAG.
Bij Koninklijk besluit is de bronzen eere
penning voor menschlievend hulpbetoon en
een loffelijk getuigschrift toegekend aan den
heer A. Duffek, buitengewoon gezant en ge
volmachtigd minister van Oostenrijk, bij
het Hof van H. M. de Koningin.
Het was de heer Duffek, die op 27 Aug.
1927 een meisje van 9 jaar, uit Schevenin-
gen afkomstig, gered heeft uit den vijver in
den Westbroekpolder, waarin het kind was
geraakt.
De minister van Buitenlandsche Zaken,
jhr. mr. Beelaerts van Blokland, heeft gis
termiddag ten Departemente van Buiten
landsche Zaken den heer Duffek den eere
penning en het diploma uitgereikt.
GEORGANISEERD OVERLEG
POLITIE-AMBTENAREN.
De bijzondere commissie voor georgani
seerd overleg in zaken, rakende de politie
ambtenaren, behandelde in haar jongste
vergadering een haar door den Minister van
Justitie om advies toegezonden regeling
aangaande genot van belooningen wegens
diensten, verricht door rijksveldwachters.
Over het algemeen kon de commissie zich
met de ministerieele voornemens vereeni
gen, doch ten aanzien van enkele onder-
deelen van de regeling besloot zij den Mi
nister eenige wijzigingen in overweging te
geven.
HET ONTWERP WINKELSLUITINGSWET.
Do Minister van Arbeid, Handel en Ng-
verheid hééft een gewgzigd ontwerp-Win
kelsluitingswet om advies toegezonden aan
de Kamers van Koophandel in Nederland.
De toezending is vertrouwelijk geschied,
zoodat wij niet mogen mededeelen, aldus het
„Hbld.", welke wijzigingen zijn aangebracht,
vergeleken bg het oorspronkelijk voor-ont
werp. Ook de Middenstandsraad heeft het
ontwerp weer om advies ontvangen. Het
schgnt den Minister dus, niettegenstaande da
bezwaren in middenstandskringen van alle
richtingen tegen een wet in dezen tgd, wel
ernst te zijn met de voorbereiding der wet.
DE CORRUPTIE IN DE GASINDUSTRIE.
De gemeenteraad van Winschoten besloot
gisteravond, met veertien stemmen tegen .één,
de stemming over het voorstel-Van der Werff
tot ontslag van den gasdirecteur aan te
houden tot een volgende vergadering. Ver
wacht wordt, dat de directeur in dien tus-
schentijd ontslag zal vragen.
DE H. THERESIA VAN HET
KINDJE JESUS.
Onlangs is reeds gemeld, dat de II. The-
resia van het Kindje Jesus tot patrones
van alle Katholieke missies der geheele we
reld zou worden geproclameerd. De „An
nates de Thèrèse de Lisieux" publiceeren
thans het decreet, onderleekend door kardi
naal Vico, prefect van de H Congregalio
der Riten, waarbij zulks is geschied.
Z.D.H. MGR. A. J. GALLIER.
De toestand van Z. D. H. den Bisschop
van Haarlem, Mgr. A. J. Callier, is in de
laatste dagen beier dan tevoren.
PASTOOR F. J. A. DE BEER. f
Te Tilburg is plotseling overleden de
Zeereerw. Heer F. J. A. de Beer, pastoor
van de parochie van O. L. Vr van den Hei
ligen Rozenkrans (Hasselt) aldaar.
Franciscus Johannes Antonius de Beer
werd geboren te Tilburg 27 December 1853,
studeerde aan de seminaries van het Bis
dom Den Bosch en werd priester gewijd
7 Juni 1879. Na eenigen tijd assistent ta
zijn geweesl te Berkel (N.-Br.) werd Z.Eerw.
in 1883 benoemd lot kapelaan (e Oisterwijk.
In 1886 kwam hij als zoodanig le Bcunin-
gen en den 7den Maart 1892 werd Z.Eerw.
nogmaals verplaatst en werd kapelaan te
Goirle Z. D. H. de Bisschop belastte hem
met de oprichling eener nieuwe parochie !e
Tilburg Hier deed hij de kerk van 0. L. Vr.
van den Heiligen Rozenkrans (Par HasselO
bouwen en werd daarvan in 1898 als
pastoor benoemd.
BUITENLAND.
Een Encycliek van Z. H. den Paus over
de ware godsdienstige eenheid. (Kerkn.,
2de blad).
President Coolidge tegen een staatsvloot
(lste blad).
Veiligheids- en arbitrage-voorstellen inge
diend bij den Volkenbond, (lste blad).
BINNENLAND.
Spoorwegongevallen bij Utrecht en Box*
meer. (Gem. Nieuws, 2de blad),
LEIDEN.
De nienwjaarsrede van den voorzitter de
K. v. K. voor Rijnland.
OOK TOEVALLIG I
Aan het spoorwegpersoneel, dat
's nachts buitendienst heeft, wordt
vanwege de directie erwtensoep ver
strekt.
Van de goederenwagens, die gis
termorgen op het station te Leiden
ontspoorden, was er een geladen met
varkens.
(Courantenberichten).
Ziet u wel, nu is er gister
Wéér een ongeluk geschied 1
Had ik met die variatie
Gisteren geljjk of niet?
Na een spoonvegongelukjo
Is er altgd onderzoek.
En een deftige commissie
Stelt dan het rapport te boek.
Was 't de stoker, of de remmer,
Die de ramp heeft doen ontstaan?
Want geen „hoogo", steeds een „lage"
Heeft die euveldaad begaan!
Maar dat ongeluk van gister,
Niemand, die 't verband niet ziet,
Neen, dat spoorwegongelukje
Is zoo ingewikkeld niet.
't Was de allereerste vroegtrein
Waar die machinist in zat;
Dio bestuurder had dien morgen
Vast geen erwtensoep gehad.
Of dat zou ook moog'lgk wezen,
Nu er snert gegeten wordt
Kwam die wijze spoordirectie
Gisteren soms snert te kort?
KAMER VAN KOOPHANDEL EN
FABRIEKEN VOOR RIJNLAND.
DE NIEUWJAARSREDE VAN DEN
VOORZITTER.
In dc hedenmiddag gehouden vergadering
van de Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor Rijnland de eerste vergadering
in 1928 heeft de voorzitter, de heer D.
Ten Cate Brouwer, een rede uitgesproken,
waaraan wij het volgende ontleenen:
Alvorens met de gewone werkzaamheden
aan te vangen, zij het mij vergund U in het
kort een algemeen overzicht te geven van
den toestand van Nijverheid en Handel in
het District onzer Kamer.
In de Wollenstoffen-nijverheid
(laken-industrie)
was de gang van zaken in 1927
maar matig voldoende. Het samengesteld en
gespecificeerd bedrijf van de Lakenindustrie
eischt niet het minst ten gevolge van den
verkorten arbeidstijd en de daardoor ont
stane versnelde bewerkingen van het pro
duct, constante opletlendheid van uitste
kend geschoolde arbeiders.
De gemakkelijkheid voor aankomende ar
beiders om werk te vinden in bedrijven,
waar van eenige noodzakelijke geestelijke
inspanning geen sprake is en de daarbij
komende omstandigheid, dat in deze be
drijven dikwijls een even groot loon wordt
betaald, zijn oorzaak, dat thans een be
hoefte aan goede vakarbeiders in dit bedrijf
gevoeld wordt.
Het ware to wenschen. dat bij de heden-
daacrsche volksklasse de overtuiging meer
veld won. dat de beste verzekering legen
werkloosheid bestaat in het zich met alle
kracht inspannen om erkend vakarbeider
te worden. Daartoe zijn vakscholen niet
bepaald noodzakelijk, wel is het noodig dal
ook hier de kost voor de baat moet uitgaan
en dat in de eerste leerperiode, behalve
groote ijver en accuratesse, niet een loon
geëiseht wordt even groot als dat. hetwelk
betaald wordt in bedrijven, welke geen vak
kennis vereischen.
