19e Jaargang
WOENSDAG 7 DECEMBER 1927
No. 5739
e £cicbohc 6oii^a/nt
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bl) vooruitbetaling
or Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal,
onze AgenteD 20 cent per week f2.60 per kwartaal
mco per post f2.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad la voor de Abonné'a ver
ghaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor
betaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
idagsblad 9 ct
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
I
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlén 3P cent per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend. s
Kleine advertentlén, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver
huur, koop en verkoop f 0.50.
HUMMER BESTAAT HIT TWFF BLADEli
De verbetering van de maat
schappij.
[Je Gemeenteraad van Leidon zit in de
iandeling van de Gemeentebegrooting.
ichtens oen in grootere gemeenten de
it8te jaren ingetreden gewoonte acht
de gemeenteraad van Leiden het een
(b van zijn stand, om bij deze behan-
Ung over heel veel te praten, wat.
de eigenlijke begrooting niets te ma-
heeft.
Zoo heeft de heer mr. v. Eek een uit
zetting gegeven van verschillende zij-
socialistische theorieën. En daarbij
_j hij tot de eind-conclusie, dat de so
da hervorming moet berusten op verbe
rg van den mcnsch, die liefde voor z'n
■nmensch, saamhoorigheidsgevoel moet
bben.
Haar dan een vraag: Welk stelsel streeft
er naar geestelijke verheffing en zede-
ie verbetering van den mensch, naar on-
idrukking van materialistische zelfzucht
ontplooiing van offerzin en naasten
de Welk stelsel: het Socialisme of het
iiholicisrue?
Het antwoord hierop moet voor iederen
'ectieven, onbevooroordeelden toeschou-
>r duidelijk zijn. Ook de socialist zal de
arde van het Katholicisme in deze moè-
erkennen.
Haar dan moet men ook hieruit de con
ventie trekken I Het Katholicisme, bet-
tlk meer dan het Socialisme streeft naar
Terbetering van den mensch het Ka-
icisme zal dan ook beter dan het So-
iiliame de inderdaad gewensohte sociale
[tvorming kunnen brengén.
Dat de verbetering van de maatschappij
beginnen met, en ten slotte wor-
ingevormd door de verbetering van
it individu 't moet worden gewaar-
srd, dat mr. v. Eek heeft berinrerd aan
iie waarheid, welke onzerzijds voortdu-
pordt voorgehouden, en: waarnaar
ij, Katholieken, iederen dag moeten
chten te leven 1
BUITENLAND
Volkenbond
DE RAAD BIJEEN.
De in- en uitvoerverboden.
De resoluties goedgekeurd.
De Volkenbondsraad heeft gisteren in
peobare bijeenkomst aangehoord de reso-
:ties van de Volkenhondsoonferenlie ia
de afschaffing van in- en uitvoerverbo-
iai en -beperkingen, alsmede het rapport
M Stresemann over dit vraagstuk
De heer Colijn merkte o.a. op, dat de
ïlernationale conventie een vooruitgang
fteekent, vergeleken met den thans be
tonden toestand. Verschillende landen
iebben echter, zeide hij, belangrijke uit-
ïnderingen in de conventie laten opne-
pen, welke voornamelijk betrekking beb
op kleurstoffen, kolen en oud-ijzer.
De raad heeft de resoluties goedgekeurd
In zijn niet-openbare zitting beeft de
Md den voorzitter der internationale
toferentie tot opheffing van in- en uit-
'oerTerboden, den heer Colijn, benoemd
pt voorzitter der diplomatieke conferentie
ia ia den a.s. zomer de conventie tot op-
[tffing der in- en uitvoerverboden, defini-
fef ia werking zal doen treden.
Het Poolsch-Litausch geschil.
De correspondent van de „Msb.'' meldt:
Twee punten verheugen zich de laatste
kgen te Genève in de algemeene belang-
'telling. Dat zijn le. de Russen, die onder-
taschen tot den laatsten man toe vertrok-
zijn, en 2e. het PooLsch-Litausche ge-
|hil.
Wen is te Genève algemeen verbaasd
Rar de Fransche welwillendheid tegen
zet de Russen.
Briand heeft verklaard, dat zoo er ge-
^Ikelijker tot een oplossing in het
'öolsch-Litausche geschil gekomen zal
|"rden, dit voor een groot deel ook t9
««ken is aan het nderhoud, dat Litwinoff
Woldemaras gehad heeft.
'oorts schijnt Frankrijk te hopen door
ooderteekening door Rusland van een
j-ï Oost- Locarno pact tot een oplossing
de kwestie der veiligheid te kunnen ko-
N.
Wat het Poolsch-Litausche geschil ver-
Betrc-fl; Men is nog altijd met private
-tfrhandelingen bezig. Woldemaras
a'Wt niet bereid te zijn, het voorstel van
tl ^j°°'e mogendheden aan te nemen om
den theoretisch en. staat van oorlog
Polen op te geven, de handels- en di
plomatieke betrekkingen weder aan te
knoopen, verder een internationale com
missie bij de PoolschLitausche grens in
te stellen, die er voor waken zal, dat geen
grensincidenten plaats vinden en do kwes
tie van Wilna tot Maart aan te houden, in
welken tusschentijd nog de mogelijkheid
tot overeenstemming op dit punt bestaat.
Deze voorstellen zijn door de vijf groolo
mogendheden: Engeland, Frankrijk,
Duilscbland, Italië, Japan uit den raad iu
elkaar gezet zonder overleg met de rest
van den raad.
Hieruit blijkt duidelijk, dat men eerst
wil trachten onder elkander tot een oplos
sing te komen, waaruit te verklaren is, dat
minister Beelaerts nog steeds niet gepolst
is over zijn evenlueele-benoeming tot rap
porteur in deze zaak.
Duitschland
De Thuringsche financiën.
Een aanzienlijk deficit.
Naar de „Voss. Ztg." meldt, is d* fi
nancieels toestand van Thuringen allesbe
halve gunstig. De begrooting voor 11J-Ï7
sluit met een tekort van 12 millioen mark,
waarbij waarschijnlijk nog 6 millioen
komt in verband met de uitvoering van
voorstellen der linkscbe partijen Wel is
er nog een overschot van 8 millioen van
1926 overgebleven, doch dit is nog niet ge
heel in kas, en ook al worden alle voor
stellen der linkerzijde verworpen, dan
blijft er nog een deficit van vijf millioen,
waarvan niemand weet, hoe het moet
worden gedekt.
Voor 1928 is het beeld, dat de Thuring
sche financiën opleveren, nog minder be
moedigend. Het tekort zal dan in totaal
vermoedelijk meer dan 20 m llioen bedra
gen, waarbij van een dekking uit vroegere
overschotten geen sprake meer is.
Alleen uil de opbrengst der belastingen
wordt een verhooging der inkomsten ver
wacht.
Frankrijk
Een gevolg van het verdrag mei
Joegoslavië
Een ernstige beschuldiging.
De Balkancorrespondent van de „Lim
burger Koerier" lanceert de volgende ern
stige beschuldiging tegen Frankrijk en
Joego-Slavië:
„De bij de onderteekening van het
FranschJoego-Slavische verdrag begon
nen leverantie van Fransch oorlogsmate
riaal aan Joego-Slavië neemt dagelijks in
omvang toe, en het gebeurt langs alle ter
beschikking staande route's. Sinds kort
wordt hierover ook zelfs de Rijnweg ge
bruikt. Volgens betrouwbare berichten uit
Straatsburg heeft de Fransche legerleiding
nieuwe groote Rijnschepen gcharterd, die
volgeladen met Fransch krijgsmateriaal
voor het Joego-Slavische leger den Rijn
opgesleept worden.
Het oorlogsmateriaal bestaat uit ma
chinegeweren, patronen, handgranaten,
schijn- en mijnwerpers en wordt naar het
meer van Konstanz gebracht, vanwaar
het langs den kortsten weg over Oosten-
lijk naar Joego-Slavië moet worden ver
zonden.
Rusland
Do oppositie zwicht.
Mogen wij terugkomen?
Kamenef heeft op het congres van de
communistische partij een rede gehouden,
waarin hij mededeelde, dat de oppositie
geheel capituleert. Hij vroeg, Trotski, Zi-
nowjef en de andere oppositieleden, die
uit de partij zijn gestooten, weer tot de
partij toe te laten, wanneer zij beloven,
da zij de organisatie der oppositie zullen
ontbinden.
Stalin zeide in zijn antwooni, dat hij
twijfelde aan den ernst van de leden der
oppositie.
Slooping van kerken te Moskou.
Onder voorwendsel, dat het tramwognet
moet worden verbeterd, heeft de sovjet
van Moskou plannen uitgewerkt, die de
slooping meebrengen van verschillende
oude kerken, zooals de kerk van do hei
lige Drieeenheid, een deel van 't Strastnoi-
klooster en verscheidene klokketorens.
Politieke moord te Moskou.
Te Moskou verwekt thans de moord op
een echtpaar, Koloesjik genaamd, groot
opzien. Koloesjik, een Sovjet-arbeider,
werkzaam bij het volkscommissariaat van
arbeid, was tegelijk concierge van een
groot, midden in de stad gelegen huur
huis, waarin in October de door do op
positie in het geheim opgestelde multipli-
eator-machines werden ontdekt. Het pro
ces tegen de bij de drukkerij betrokkenen
zou weldra plaats vinden.
Op 2 December verscheen echter 's
avonds een onbekende bij het echtpaar en
bleef gedurende den nacht met de twee
menschen in dezelfde kamer. Den vol
gende morgen vond men de echtelieden
vermoord. De documenten, die zich in de
kamer bevonden, zijn door den moorde
naar meegenomen. Het is tot dusver nog
niet gelukt, hem te vinden. Thans is de
doodsaankondiging in de bladen versche
nen, waarin gesproken wordt van een
moord door „bandieten".
Roemenië.
Anti-Hongaarsche onlusten.
Bloedige uitspattingen te
Gross-Wardein in Zevenburgen
Het Hong. Gorr. Bur. meldt uit Gyula:
Volgens de eerste mededeelingen, die van
de Rocmeensch-Hongaarsche grens kwa
men, verzamelden zich uit verschillende
gedeelten van Zevenburgen en tevens uit
het gebied van het Roemeensche konink
rijk, voornamelijk uit Jassy en Boekarest,
verscheiden duizenden studenten te Gross-
Wardein
Zaterdagavond kwam het tot betoogin
gen, d;e' Zondagochtend in bloedige uit
spattingen ontaardden. De betoogers richt
ten zich allereerst tegen de Joden, doch
do uitspattingen namen later een anti-
Honeaarsch karakter aan. De redaciie-
bureaux van de Hongaarsche bladen „Ma-
pyvarad'' en „Pesti Hirlap", en eveneens
de peheele inrichting van een katholieke
vereeni"ing, van de woning van den op-
per-rabbijn en het meubilair van het Ly
ceum werden vernield.
De politie stond machteloos. Militairen
en gendarmerie herstelden later evenwel
met de grootste energie de orde. Een Hon-
gaarsch tooneelspeler, wiens naam nog
niet bekend is, werd gedurende de onlus
ten op straat neergeschoten.
China.
Hevige gevechten bij Canton.
Staat van beleg te Hankau
Er zijn teekenen, dat de kloof tusschen
de nationalistische groepen van Nanking
en Can">n dieper wordt Een van de ge
volgen daarvan is, dat er 'ame'ijk hevige
gevechten plaats hebben in de omgeving
an Canton 'usschen de Kwangsï- en de
Can ton troepen
In de Chineesche pers wordt ver
klaard, dat Tsjang Fat-kwei. die zich op
14 November van de macht te Canton
meester maakte, van zijn successen on-
middel'ijk kennis heeft geeven aan Moskou
waar men last heeft gegeven, dat 15
Sovjet-adviseurs zich naar Gaül-.-u 'moe
ien begeven
ïn verband met den toestand te Han
kau ia daar de staat van beleg afgekon
digd
Amerika
Het congres bijeen.
6000 resoluties en wets
ontwerpen.
Het Amerikaansche congres is Maan
dag voor de winterzitting bijeengekomen.
Men verwacht alsgemeen, dat deze zitting
een zeer bewogen ver'oop zal hebben Niet
raiuder dan 6Ó00 resoluties en wetsont
werpen i'ggen te wachten, waaronder er
verscheidene voorkomen, die betrekking
hebben op het alcoholverbod
Boodschap van Coolidge.
In de boodschap, we'ke president Coo
lidge ter begeleiding van de begrooting
voor het nieuwe f sca'e jaar tot Let Con
gres heeft gericht, legt Coolidge den na
druk op de noodzake ijkheid, de te ver-
wach'en be'astingverlaging tot oen be
drag van 225 000 000 dol'er te beperken
De begrooting beloopt het ontzaglijke
bedrag van 4 258 793.765 dol'ar. De groot
ste post. welke er op voorkomt is die voor
nationale verdod g:ng, en wel 645 000.000
dollar, tegen 625.000.000 dollar voor hét
loopende jaar De vermeerdering is voor
namelijk veroorzaakt door het vlootbouw-
program, den bouw van kazernes voor het
leger en de voortgezette uitvoering van
het program voor de luchtstrijdkrachten
van leger en marine, welk program zich
over vijf jaar uitstrekt Wanneer de des
betreffende voorstel'en worden goedge
keurd, zullen de uitgaven voor de vloot
met 48.000 000 do'lar stijgen, zoodat het
totaal voor vlootuitgaven dan 347.000.000
dol'ar zal bedragen. Het volgende jaar
zullen twee du'kbooten en acht kruisers
in aanbouw zijn en twee van deze krui
sers zullen in 1929 vrijwel voltooid zijn.
Voor het loopende en het vogende jaar is
in totaal 13.281 000 dollar uitgetrokken
voor de kazerneering van het leger.
De bedragen, uitgetrokken voor de lucht
strijdkrachten van marine en leger, zul'en
de marine in het bezit stellen van 696
van do duizend vliegtuigen, we'k aantal in
het over vijf jaar loopende program is
vastgestod, terwijl het leger daardoor do
beschikking zal krijgen over 1800 vlieg
tuigen.
Mexico.
Protest tegen Calles' bewind.
Vijfhonderd leden van de Mexicaansche
kolonie te San Antonio in Texas hebben
bij den Mexicaanschen consul-generaal
een protest inged'end tegen de methodes
van de Calles-regeering. Bij het overhan
digen van dit protest waren de waarne
mend burgemeester en een speciale po'i-
tiemacht aanwezig, .doch er hadden in het
geheel geen onregelmatigheden plaats. De
consul beloofde het protest te zullen toe
zenden aan president Calles.
Geprotesteerd wordt tegen de vermoor
ding van Mexicaansche burgers en z.g.
rebellen, onder voorwendsel, dat de re
geering een opstand wil onderdrukken, ter
wijl die door het Cal'es-bewind zelf in het
leven is geroepen. Verder wordt Calles be
schuldigd van tyrannie, martelingen en
huisvredebreuk, terwijl gezegd wordt, dat
er in Mexico geen recht bestaat en dat de
wetgevende en uitvoerende regeeringsli-
c li amen geen macht hebben, daar enkele
personen a'lo bevoegdheden aan zich ge
trokken hebben.
De kerkvervolging in Mexico.
Volgens een bericht uit New-York mel
den de Mexicaansche bladen, dat Mexi
caansche regeer ings troepen uitgezonden
zijn met de opdracht, den aartsb:sschop
van Guadalajara Orozco y Pimenez dood
of levend gevangen te nemen. Het moet
reeds tot gevechten zijn gekomen.
BINNENLAND
HET R.K. WERKLIEDENVERBOND.
De stijging van het ledental zet zich voort'
Naar de „Volkskr." verneemt, heeft de
groei van het ledental van de bij het R.
K. Werkliedenverbond aangesloten organi
saties zich ook over het derde kwartaal
van dit jaar voortgezet.
Het lodental der aangesloten vakbonden
8teeg van 103.793 op 1 Juli tot 103.943 op
1 October, alzoo een vermeerdering van
160 leden.
GED. STATEN VAN UTRECHT.
In de gehouden vergadering van Prov.
Staten van Utrecht is in de plaats van
jhr W. E Bosch van Oud-Amelisweerd,
die bedankt heeft als lid van Ged Staten
gekozen de heer mr. H. W de Vink (R.K.)
advocaat en procureur te Utrecht.
Koninklijke Besluiten.
Hooger Onderwijs.
Benoemd aan do Technische Hooge-
school te Delft in de afdeeling der mijn
bouwkunde om onderwijs to geven in de
metallurgie on do docimasie, tot gewoon
hoogleeraar ir. M". H. Oaron, hoofdinge
nieur bij den dienst van den mijnbouw in
Nod.-Indië.
Opnieuw benoemd tot voorzitter van het
college van curatoren der Rijksuniversi
teit te Groningen mr. dr. O. O. Geertsema.
Beperking postdienst op Allerheiligen.
'n Schrikkelijke zaak!
H"' Tweede Kamerlid Lingbeek heeft
de minister gevraagd,
lo. Is het den minister bekend, dat op
1 November j.l. (welke dag geen algemeen
erkende christelijke feestdag ia) de post
kantoren op tal van plaatsen in ons land,
o.a. te Eindhoven, Geldrop en Roosendaal,
den dienst hebben beperkt, in dier voege,
dat er öf slechts één bestelling heeft plaats
gehad, èf in elk geval een geringer getal
bestellingen dan op gewone dagent
2o. Is de minister bereid, hen die daar
in" het initiatief hebben genomen, op het
onregelmatige er van te wijzent
3o. Is do minister bereid, stappen te
doen om herhaling van het bovengenoem
de te voorkomen?
De Minister van Waterstaat heeft hierop
geantwoord. dat in de desbetreffende voor
schriften staat:
„Op Maria-Hemolvaart, Allerheiligen en
Goeden Vrijdag kan in de streken, waar
op deze dagen verkeersbeperking optreedt,
de bezetting op do kantoren en de buree-
len, alsook de dienst van het technisch
personeel, voor zooveel zulks mogelijk is,
worden ingekrompen. Het treffen van een
doelmatige rege'ing ter zake wordt aan
het beleid van de hoofden van dienst over
gelaten."
De Minister zegt, geen aanleiding go-
vonden to hebben, wijziging van deze re
geling te bevorderen.
Zou ds. Lingbeek nu gerust zijn?
Belasting op ruwo tabak.
Heffing aan de bron.
Do dagelijksclie besturen van het Ver
bond van Ver. van Sigarenfabr. in Ned. en
van de Ned. R. K. Ver. van Sigarenfabr.,
hebben aan den Minister van Financiën
een adres gezonden, waarin met waardco-
ring wordt geconstateerd dat de Commis
sie, ingesteld bij beschikking van de minis
ter van Financiën, voor het onderzoek naar
do wijze, waarop een belasting ware te
heffen drukkende op de ruwo tabak, be
stemd tot vervaardiging van tabaksfabri
katen, ernstig heeft gepoogd een zoodani
ge n vorm van belasting te vinden, dat het
huidige'systeem van accijnsheffing op ta
baksfabrikaten zou kunnen worden vervan
gen door een ander, hetwelk niet wordt
gedrukt door do belemmeringen van het
tegenwoordige. Adressanten meen en even
wel, dat de in het verslag geboden oplos
sing gedrukt wordt door zoodanige bezwa
ren, dat naar hunne mecning de aanvaar
ding en toepassing van het denkbeeld, in
bedoeld verslag ontwikkeld, zeer moeilijk
wordt.
Adressanten achten de voorder van
een gcwichtsbelasting van zoo overwegend
belang voor de gezamenlijke industrieën,
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Een beschuldiging tegen Frankrijk, dat
het munitie op groote schaal aan Joego-
Slavië levert.
De oppositie in Rusland zwicht bij mon
de van Kamenef.
BINNENLAND.
Gekozen tot lid der Gedep. Staten van
Utrecht mr. H. W. de Vink. (1ste b'ad).
Brand in een transformatorstation te
Den Haag, waardoor duisternis, tram- en
spoorwegstagnatie ontstaan. (Gemengde
Berichten, 2de blad).
In de Waa'haven te Rotterdam is het
lijk van een onbekende vrouw in een kis»
gevonden. (Gemengde Berichten. 2de blad)
althans voor de tabaks- en sigarenindus-
trie, die zij niet aarzelen om den minister
het denkbeeld eener gewichtsbelasting,
verbonden met een banderolle van de si
garetten, ten zeerste aan te bevelen.
Prof. dr. W. Kapteyn. f
Gistermorgen is in het Diaconessenliuis
te Utrecht, waar hij cenige weken geleden
een operatie had ondergaan, overleden de
oud-hoogleornar aan de Rijksuniversiteit
daar ter stede, prof. dr. W. Kapteyn, in
dertijd belast met het geven van onder
richt in do boogere algebra, analyse eu
functierekening.
De keramische-indust-'
Verschenen is het voorloopig verslag
van do Tweede Kamer over Vt wetsont
werp tot tijdelijko verhnoging v.n het in
voerrecht op huishoudelijk aardew rk, por-
celein en glaswerk en op enkele soorten te
gels.
In dit verslag zijn voor- en teenstan
ders aan 't woord, zooals vanzelf spree t.
Onderscheidingsteeken voor verpleegsters.
De hoofdinspecteur van do Volksgezond
heid (Besmettelijke ziekten) mankt Le
kend, dat bij gemeenschappelijke beschik
king van de Ministers van Arbeid, Han
del en Nijverheid en van Binnenlands^he
Zaken en Landbouw van 2/11 November
1927, vastgesteld is het onderscheidingstee
ken (ooievaar) voor verpleegsters, welke
do aanteekening voor kraamverplegine ver
wierven. Zij, die reeds deze aanteekening
verworven hebben, kunnen zich tot den
Hoofdinspecteur voornoemd, Dr. Kuyper-
straat 8, Den Haag wonden met. het ver
zoek machtiging to ontvangen om dit on
derscheidingsteeken op haar insigne te la
ten aanbrengen. Deze aanv: ng moet ver
melden het nummer, waaronder het diplo
ma in het Rijlcsreeistor is ingeschreven;
het diploma zelf behoeft niet to worden op
gezonden.
KERKNIEUWS
Benoemingen.
Z. D. H. de Aartsbisschop van Utrecht
heeft aan den WelEerw. heer F. T. Beer-?
mann op diens verzoek om gezondheidsre
denen eervol ontslag verleend als pastoor
te Indoornik en heeft benoemd tot pas
toor aldaar den wclccrw. heer A. J.
Schaars.
Veertigjarig priesterfeest pastoor
F. \V. de Rooij.
Naar do „Tijd" verneemt, zal het veer
tig-jarig priesterfeest van Pastoor do
Rooij te Amsterdam niet op 17 December
(den eigenlijken feestdag) worden gevierd,
maar wegens den Adventstijd worden ver
zet op den Tweedon Kerstdag.
Deken de Graaf.
Zondag is onder de H.TT. Missen in do
H. Hippolytuskerk te Delft mede-godcold,
dat menschelijkerwijzo gesproken herstel
van don zeereerw. Doken J. J. do Graaf
als uitgesloten is te beschouwen. De gees
testoestand is do laatste dagen zeer ach
teruit gegaan, terwijl do lichaamskrachten
gestadig afnemen. Binnen enkele dagen
verwacht men het einde.
UIT DE OMGEVING_
STOMPWIJK-VEUR.
GEMEENTERAAD
De vier vragen der Kath. Raads
leden. De heer Schouten geeft
technische voorlichting. Over
Zondagsrust op de gasfabriek.
Zaterdagmiddag to 2 uur kwamen d«
Raden der gemeenten Stompwijk en Veur
in openbare gecombineerde vergadering
bijeen.
Voorzitter Burgemeester W. Keijzer.
Aanwezig allo leden.
De Voorz. opent de vergadering mei ge
bed, waarna de notulen worden gelezen
en onveranderd goedgekeurd.