DBNSDAG 6 DECEMBER 1927 De tragiek eener omwenteling. e Jaargang No. 5738 e (Bou/uwit ONNEMENTSPRIJS bedraagt bi) vooruitbetaling .eiiien 19 cent per week f 2.50 per kwartaaL ie Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaaL per post f2.95 per kwartaaL efllustreerd Zondagsblad la voor de Abonné's ver- ir tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- ling Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd .•glilftd 9 Ct Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlèn 3G cent per regei Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het s dubbele van het tarief berekend. s Kleine advertentlèn, van ten hoogste 3ü woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd huur en ver huur, koop en verkoop f 0.50 «BIEB BESTAAT 011 TWEE BLADER- BUITENLAND Volkenbond DE RA AO BIJEEN De 48ste zitiing geopend. Hor gaarsch-Roemeensch c.til wederom verdaagd, raad van den volkenbond is gisteren- i n on Ier v.oorziclerschap van den ge- üd Cl.ini te Parijs bijeengekomen De iff as eerst gjhein en diende tot vast- vau de ager.aa en regeling van iil.ei.de best uursaangelcgenheden Hoer Calban, tc-t du toe directeur van jeeling minderheden, werd tot direc- jur de ontwapeningsafdeeling be- rJer werd in de niet openbare zit- 1 et Poolscb -I itausche conflict be- >ld waarover "VYofciemaras Zondag 2 uur met I-twinoff heeft geconfe- ■etrekking tot het Hongaarsch-Roe- <Jie geschil Led Roemenië uitstel behandeling verzocht Naar verluidt, graaf Apponvi daartoe zijn toestem- eegeven. ter Beelaerts rapporteur Ter he. Poo sch-Litauscb geschil? rscbillende zi.Wen wordt in Vol- mJskr'ngen verteld, dat de Volken- !snad ir:nister Beelaerts van Blok- i'Eiondigeti ""apporteur te worden bet geschil tusschen Polen en Li- JTWINOF BI. CHAMBERLAIN. Geen resL taat bereikt. vemeld hal gistermiddag te Ge- een oo de-hou a plant5 tusschen den ien vo kscomtris-aris Litwinof en ritsel e tninis.tr Chamberlain. onderhoud dat een uur duurde, een cumrauniqvié pepubliceeiri waar- itn-iit dit ondvLaud wordt verklaard, .he1 nie» joge.Yi was. in deze bespre- een basis voer een overeenkomst finden" Hoewel noch Je Engelsche, de Russische delegatie iets meer .i.tlateii dar. 'u dit communiqué vermeld, wordt van we'ingelichte vernomer. da' Je inhoud dezer me- diug absoluut t iet zoo negatief moet opgevat a's oen eerste indruk a we.iigen Er wordt niet geen fd gezegd «dat *e onderhandelingen, ie zijn aangeknoopt niet op eenrger- rijze ziPcn werden voortgezet, hetzij te Gcnève of anders langs schrifte- d teleg^afis"! en weg Men weet ?oed. flat men de F.ngelsche commu- deels zeer ie terlijk ®oet opvatten. LltwinoH bi? Br'*ard en S*resemann. ■nirent de ondd/'-PiifHingen, welke Lit- nff mrt Griand en Stresemarn heeft :erd. meld de Sfeciale correspondent hot Pussk-'che Tass-aeenischap: Bri- ferkloarde Litvmoff dat het misver- :d n verband mei de Rakofski-affaire defiwit'-'f opgelos* bpschouwd kan wor- en dat van em arbreben der betrek- ten 'usscher. Frankrijk en Scvjet-Rus- ceen «prake kan zijn. N- de aankomst den nieuwen Russischen gezant te Pa- zullen de onder' andelfngen over de 'olden en cred'eten hervat worden, aals de onderhandelingen over een non fóaio-pact Ie beide staatslieden hebben ook het olscli Litaus"- o conflict besproken, «bij beiden le noodzakelijkheid erken- cUt aan «Lm oor'ogrtoestand tusschen h landen onmidde'ijk een einde moet gemaakt Voorts wenden nog !i?a ander internationale problemen iprokea gesprek tusschen Litwinoff en Stre- iina hid c'eneens betrekking op het 'Isoh-Lifaus e corfïicl en leidde dien- baande ti/ deze'ide conclusie als het to'houd mo: Bria-'1 Voorts werd ge dateerd, dat met betrekking tot deze belegenheid tusschen Duitschland en 'jet-Rusland geen principieel verschil meening bestaat- Frankrijk Aanhoudingen in den Elzas. Wegens spionnage. ï0 Straatsburg zijn twee personen, [bnann en Kohier, aangehouden, be ëdigd van spionnage. p* likens het „Journal" waren de aan- loudenen de vertrouwensmannen van Zorn von Bulach. Door bun aan ging kon volgens het „Journal" (naar BT.A.-te'egram meldt) definitief wor- Tastgesteld dat Berlijn via Freiburg alle kosten betaalt van de autono- ^ische campagne in den Elzas. Er •'den nieuwe aanhoudingen en onthul- *j| verwacht. 'er personen, die dezer dagen werden "wiouden op het oogenblik dat zij de brug bij Kohl wilden overgaan (op de Fransch-Duitsche grens dus) hebben be kend en zijn gevangen gezet. Er is een beve'schrift tot aanhouding uitgevaardigd tegen Renó César Ley, die de hoofdleider zou zijn van de campagno tegen Frankrijk. Roemenië. De politieke toestand. Coalitie mislukt. Volgens een bericht uit Boekarest zijn de pogingen van den premier, Vintila Bra- tianu, om in Roemenië een regeering van nationa'e concentratie tot stand te bren gen. mislukt. De leider der nationale boerenpartij, Maniu, heeft op het hem door Bratianu gedane aanbod, om tot een regeeringscoa- litie toe te treden, geantwoord, dat het hem onmoge'ijk is, in het huidige parle ment met de regeeringspartijen samen te werken. Er moet, naar hij verklaarde, een nieuw parlement worden gekozen, dat de werke'ijke meening van het volk weerspie gelt Deze eisch is door Bratianu niet aan vaard. Rusland Oorlogszuchtige rede van Stalin. Nieuwe revoluti e-g o 1 f verwacht. Op het Zondag te Moskou geopende 15e partijcongres heeft Stalin een rede gehou den die nauwelijks te vereenigen is met de vredelievende manifestaties van Litw.nof te Genève. Hij zeide o.m.: Wij verwach ten thans een ireuwo revolutionnaire golf, niet alleen in de koloniën, maar in geheel Europa. Op het jongste communistische .congres moesten wij mededee'ing doen van een achteruitgang in de revolutionai re beweging: thans kunnen wij definitief constateeren, dat het getij gekeerd is. Er komt een revolutionnaire vloedgolf, en dan zal de Sovjet-Unie erkend worden als de strijdster voor de arbeidersklasse van Europa, en voor deo onderdrukte koloniale volken. Sta'in verklaarde voorts, dat er geen twijfel over kan bestaan, dat een oorlog met de imperialisten onvermijdelijk is Het b'ijfl echter noodzakelijk een bot sing uit te stellen, totdat de toestand voor de communist'sche revolutionairen overal rijp is. De demonstraties in verband met de kwestie-Sacco en Vanzetti noemde Stalin een leerzame illustratie van de geweldige energie, die zelfs door een onbelangrijke gebeurtenis kan worden opgewekt, a's er maar zorgvuldige voorbere'dingen worden getroffen. Men kan deze energie in die mate opwekken, zoo betoogde Stalin, dat zij tot een tegen het kapitalistisch régime gerichte u'tbarstïng komt, een uitbarsting, zoo krachtig, dat dit régime vernietigd wordt. Weer een priesterproces In Rus'and. Met de spits tegen Polen. Als gevolg'van de verkoeling in de be trekkingen tusschen Po'en en Rusland, is de Sovjetregeering begonnen, demon stratieve processen aan te vangen tegen personen die beschuldigd worden met Polen in verbinding te staan. Het belang rijkste dezer processen wordt gevoerd te Kief, tegen den Russischen geestelijke Theopbile Skalski. De bolsjewiki hebben in dit geval een nieuw soort misdaad uitgevonden Volgens een officiee'e mededeeling in de „Iwestija" wordt Skalski er van beschu'd:gd, de gods dienstige masa's te hebben opgezet tegen de goddeloosheid, wat gelijk staat met hen opzetten tegen de Sovjets zelf, wier leer het atheïsme is. Verder wordt hij er van beschuldigd, getracht te hebben jon gelieden te bewegen de Sovjet-clubgebou wen niet te bezoeken. Hij zou voorts den vertegenwoordiger der Poo'sche missie in do Oekraine opgaven hebben verstrekt van het geraamde aantal Poo'sche inwo ners van de Oekraine. met een overzicht van de geestesgeste'dheid van die Polen. Dezo laatste misdaad wordt door de Sov jet-autoriteiten als spionnage beschouwd en zij hebben daarom besloten het proces tegen Skalski niet te voeren voor het wone gerechtshof, doch voor het militair college van het opperste tribunaal der Sovjet-Unie, dat de doodstraf kan uitspre ken. Arabië Wahabieten vallen een dorp aan. Kameelen en schapen geroofd. Vijfhonderd "Wahabieten hebben een aanval gedaan op het dorp Jahrah in Ko- weit. Na een gevecht met de dorpelingen trokken zij af met medeneming van een aantal kameelen en schapen. China. De toestand te Sjanghai. Moorden en roof aan vallen. Gcdiir ndo de afgeloopen maand zijn binnen internationale nederzetting van Sjanghai 137 gewapende roofaanvallen en 12 moorden gepleegd. Onder de slachtof fers waren drie buitenlanders, terwijl acht gewapende roovers door de politie wer den gedood. De (Sjanghai) „Times" advi seert de weder-oprichting van barricades op gewichtige punten der stad, met het oog op do roofpartijen en ontvoeringen door de Ghineezen, terwijl de communis ten opnieuw stakingen en ongeregeldhe den op touw zetten. Mexico. Rebellenleider terechtgesteld. Generaal Francisco Bertani, de leider der rcbe'len in den staat Vera Cruz bij den opstand van Gomez Serrano, is Vrij dagmorgen terechtgesteld. BINNENLAND Uit de meubelindustrie. Het contract opgezegd. De moderne, de christelijke en de katho lieke bond hebben thans in een brief aan de werkgevers het contract opgezegd. De loopende contractperiode eindigt 10 Maart. De bescherming van de ccramischè industrie. Een adres van grossiers. De Vereen iging van Nederlancjsche grossiers in glas, porsek n en aardewerk te Amsterdam heeft zich met een adres gewend lot de Tweede Kamer naar aanlei ding van het door de regeering ingediende wetsontwerp tot tijdelijke verhooging van het invoerrecht op huishoudelijk aarde werk, porselein en glaswerk. De vereeniging, die onder hare loden belangrijke afnemers in de drie Maas- trichtsche industrieën telt, zou het ten zeerste betreuren indien tot verdere in krimping daarvan zou moeten worden be sloten. Nochtans meent zij, dat aanneming van dit wetsontwerp in zijn geheel zeer belang rijke gevolgen met zich zal brengen dat voor de eigenlijke Maaslrichtsche aardewerkindustrie het bestaan van een noodtoestand nog allerminst bewezen- Is, dat door de thans reeds bestaande in voerrechten en de op de buitenlandsche artikelen rustende hooge vrachtkosten reeds een aanmerkelijke bescherming be staat, dat de gevolgen van dezen protectionisti- schen maatregel in de tegenwoordige poli tieke sfeer in Europa niet te overzien zijn en andere industrieën of bedrijven, door maatregelen van tegenweer der hierdoor getroffen landen, schade kunnen ondervin den, dat door de aanneming de economische druk op ons geheele volk verhoogd wordt, door verzwaring van belasting op zeer vele artikelen die door de Maastrichtscho industriën niet geleverd kunnen worden eD deze dus in prijs zullen stijgen, dat deze belasting het zwaarst zal druk ken op de goedkoopste stapelartikelen, m. a. w. op het minst koopkrachtige deel van ons volk, dat tegenover deze positieve nadeelen slechts „een waarschijnlijk voordeel'' voor de Maaslrichtsche industrieën gesteld kan worden, waar toename van den omzet door zoovele factoren beïnvloed wordt, redenen waarom zij de Tweede Kamer verzoekt dit wetsontwerp niet aan te ne men. Mocht de Kamer nochtans wel daartoe besluiten, dan merkt adressante op, dat, ondanks de in de memorie van too- llchting vermelde overproductie, welke hier op de markt zou worden geworpen, de buitenlandsche fabrieken in het alge meen een langen leveringstermijn vragen, soms zelfs 3 en meer maanden, dat het grossiersbedrijf haar voorjaars orders dan ook reeds voor een groot deel geplaatst heeft en dat zij het daarom op prijs zal stel len, indien bij de bepaling van het tijdstip der inwcrkingtredjng hiermede rekening gehouden wordt. Mooi voorbeeld. Dortion duizend gulden aan de werknemers. De Delflscho machinefabriek „Reine- veld" heeft naar de Directie aan de ver trouwensmannen uit het personeel mede deelde, op do laatste vergadering van com missarissen besloten, om uit de bedrijfs winst van het afgeloopen jaar, dertien duizend gulden voor de geëmployeerden uit deze machinefabriek beschikbaar te stellen. Zilverbons. De minister van financiën maakt be kend, ter voldoening aan artikel G der wet van 6 Augustus 1914 dat in do maand No vember 1927 geen zilverbons bij de Alge meen© Rekenkamer zijn overgebracht. Zaterdagavond is te'Ede overieden, in den ouderdom van 71 jaar, jhr. F. S. Op ton Noort, die burgemeester van Aiblas- serdam en van Ede, inspecteur van het toezicht op de naleving van de drankwet en later hoofd-inspecteur van de volks gezondheid is geweest. Hij was officier in de orde van Oranje-Nassau. De begrafe nis is Woensdag 11 uur te Ede. De burgemeester van Delft heeft aan de hoofden en het onderwijzend personeel van openbare- en bijzondere scholen me dewerking verzocht om do soms verre- gaando baldadighid van de straatjeugd te gen to gaan. Onze Geïllustreerde Pagina De photopagina geeft o.m. photo's van: het nieuwe Ford-vliegtuig; de foto-telegra fische dienst Berlijn"Weenen; keuring Roode Kruis-honden; zilveren feest van „Eigen Hulp" te Nieuwveen; nieuwe mo torbrandspuit te Noordwijkerhout. HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De Volkenbondsraad bijeen. Het onderhoud tusschen Litwinof en Chamberlain heeft geen resultaat opgelo- verd. Een oorlogszuchtige rede van Stalin. In Bengalen houdt de cholera, welke een zeer kwaadaardig karakter draagt, aan. (Buitenl. Berichten, 2e b'ad). BINNENLAND. Een ernstige ontploffing te Rotterdam, waarbij zes gewonden. (Gemengde Berich ten, 2do blad). LEIDEN. De gemeenteraad is aan de behandeling van de begrooting begonnen. (2do blad). De uitbanning van Trotzki c.s. Het is een bloedige ironie der wereldge schiedenis, dat bij iedere omwenteling na korter of langer lijd de overwinnaar lot overwonnene wordt. Van Julius Caesar lot Robespierre en Napoleon gold deze onver- biddellijke historische wet; zij deed zich opnieuw gelden voor de bolsjewistische re volutie in Rusland aan de persoon van Le nin en Trotzki, en het tragische verschijn sel zal zich herhalen tot hel einde der da gen, zoolang grooto mannen blijven stre ven naar verwezenlijking hunner ideeën, welke in hun hooge vlucht voor de trage wereld toch immer onbereikbaar zullen blij en. De bolsjewistische revolutiel Velen zul len bij het lezen dezer woorden een gevoel van wrevel niet kunnen onderdrukken, want dezo gebeurtonis is voor duizenden en millioenen tijdgenooten 't uitgangspunt geworden van onnoemelijk veol leed; naast den grooten oorlog werd het een der hoofd zaken van de onbegrijpelijk vcrwardo we reld-situatie, welke tot op dit oogenblik met geen mogelijkheid is to overzien. Voor do duizenden, wior .moeizaam bijoen ge gaarde spaardulten in den drakenmuil van een ontredderd Rusland verloren zijn ge gaan, is dit govoel in alle opzichten to bil lijken, waarom moesten zij het slachtoffer worden van de debacle van een regime, waaraan zij part noch deel hadden? Nog wezenlijker is het recht tot verontwaardi ging van hen, die den belreurenswaarui- gen ondergang van een beschaving, voor oogen zagen vol trek kon; cultuurgoederen van hooge waarde, oude godsdiensten van schoone ethische strekking werden door bet slijk gesleurd, ontzield, verkracht. Ze ker, in dit opzicht beteekeudo do revolutie wel een b ttere ramp voor de menschheid En toch, het verloop der gebeurtenissen ware te voorzien geweest. In het oude Rusland met zijn feodale toestanden ontwikkelde zich sedert vele ja ren de woekerplant van het anarchismo op welige wijze. Het uitgebreide analphabeton- dom had zich er gemakkelijk aan gewend; voor hen beteekeudo het uiteenvallen van den staat evenmin iets als hun geheele leven, waarvoor zij onverschillig waren geworden. De wanorde was voor hen van zelfsprekend, de cultuur oefende op hen geen aantrekkingskracht uit. Toen kwam de wereldoorlog, et een ver rassende snelheid verbreidde zich de mare over liet land, dat de legers waren opge trokken, dat er groote veldslagen zouden worden geleverd: ook dat het oude Rusland daarin was betrokken. De dienstplicht riep do boeren uit do dorpen van hunno akkers; langs de wegen marcheerden zij op naar de brcedo fronten De oorlog woeddo in in alle vreeselijkheid Hoe wonderlijk groot was de- wereld. Zij dio nooit builen hunne dorpen waren ge weest, verbaasden zich; zij verbaasden zich bovenal over al dio menschen, dio zij nooit hadden gekend, van wiens bestaan zij nooit hadden geweten. Thans streden zij, schouder aan schouder, de fabrieksprole- tariür uit Petersburg met don vereenzaam den stoppenhocr uit het hartjo van het on metelijke Rusland. Onelbaro vreemde, te voren nooit geken de gewaarwordingen doorkruisten hun ziel Voor liet eerst beseften dezo millioeuen hun mensch-zijn, doch ook hun kracht. Dit was vooral een ontdekking, welke hun meer dan alle andere dingen bezig hield. Doch de oorlog vergde veel van hun krachten. In do eerste dagen van de we- rcld-catastrophe waren ook zij: ondanks hun nederige sociale positie ontvlamd door liet onvorklaarbaro onthousiasme, dat na tionalisme heet, een tenn, welke zij tot dus verre niet kenden en ook nooit raison d'etre voor hen had gehad; immers zij leidden een gevoelloos vegetecrond bestaan waarbij geen plaats was voor vader- landsch-lievende neigingen; zij kenden hun vaderland nauwelijksl Doch nauw was de vlam hoog opgeslagen, of er kwam een vermoeidheid over de strijders. Waarvoor streden zij? Toen bleef er in hun geest niets over dan liet besef van hun numerieke sterkte. Zouden zij nu, na den oorlog, weer hun oude, gevocllooze beslaan kunnen opvatten. alsof er niets gebeurd ware? Het leek wel voorgoed onmogelijk. Doodelijk vermoeid streden zij verder, doch het verlangen naar den vrede werd sterk. Er moést verandering komen. Toon is, met den befaamden geplom- beerden trein l.cnin niet de zijnen naar Rusland gekomen. Met medewerking van den Duitschen generaion staf hebben zij toen in een hermotiseli gesloten wag'jn den weg van Zwitserland naar Petersburg, dwars door Europa, afgelegd. Men vraagt zich af, wat Len.n op dat oogenblik zou kunnen uitrichten. Vel had do Februari-revolutie' zich reeds afgespeeld doch do macht berustte bij de burgcrlijko partijen, dio voortzetting van den oor.og als hun voornaamste program-punt be schouwden, terwijl dit toch uitteraard niet wcnscholijk was. Eigenlijk was dus de toe stand wel heel hachelijk toen Lectin, na oen afwezigheid van ruim twintig jaren, voor do oersto maal weer den Russischen bodem betrad. Doch hemzelf zweefden vele plannen voor oogen. Do revolutie was theoretisch tot in do kleinste kleinigheden voorbereid; jarenlang hadden de revolu tionairen, oeral in Siberië, later in bal lingschap in allo Europeosche landen ue details gewikt en gewogen, de mogelijki.c- den berekend, de plannen vastgesteld. Zij» de bannelingen, waren de intelligentie, d.o na do mislukto beweging der Volkstümhjr, de bevrijding van het Russische volk langs andere wegon trachtten te bereiken. Meestal moesten zij, die in het oude Rus land to veel deze staatsgevaarlijke over tuiging openlijk bededen, boeten met S be- rischo gevangenschap; veelal lukte hot hun to ontsnappen en dan zwierven -ij rond in alle cafó's en leesbibliotheken der wereld, bestaande van literairen arbeid, medewerkend aan onoogclijko, weinig ge lezen revolutionaire blaadjes, ondc-rtus- schen do leer van Marx bestudcerend om te trachten de hierin neergelegde stellin gen 4o doen aanpassen aan de Russischs toestanden. Zoo leefde Lenin, temidden zijner vriendeu langen tijd le Londen; daar vond Trotzki hem en leidden zij sa men, met eenigo anderen, do revolutio- Dairo actie. Het zou ons veel te ver voe ren, indien wij dezo actie in wezor toch zoo buitengewoon interessant voor hex goede begrip der revolutie in bijzonder heden zouden gaan bespreken. Deze actie bepaalde zich vooral tot de theoretisnho problemen; zoo wordt bijv. Trotzki uitge zonden vanuit Londen naar Brussel, Luik en Parijs en daar propagandaredevoe- ringon te houden misschien? noen, om do mooning te vernemen van de kamera den daar ovor zeker Marxistisch pro bleem Men ziet, hoe zuiver intellectua listisch dezo lieden hot revolutionaire ideaal beschouwden en nastreefden. In 1903, nog tijdens hot stadium dor voorbereiding, voltrok zich zelfs reeds een splitsing in de partij, welke toen in het bolsjewieken en mensjewieken uiteen viel, en waarvan do laalsten een gematigd, ideaal nastreefden. Een paar jaar later, in 1905, brak er wol in Rusland een revo lutie uit, doch toen had het oogenblik nog niet geslagen. Er is hier weinig van te rechtgekomen. De Februari-rovolutio in 1917, zooals hierboven reeds werd meegodeeld, was ook onder ongelukkige voorteekenen begonnen De Russische legers vechten nog steeds aan do zijde der geallieerden, doch het is allemaal een treurige vertooning; 't is niet meer dan een voorspel van den Oo- tober-opsland. Nu is de tijd voor Lonin en Trotzki aan gebroken. Trotzki moet heel uit Amerika komen, waar hij den laatsten tijd heeft vertoefd en waar hij onder moeilijke om standigheden een verwoede actie heeft ge voerd tegen den oorlog. De revolutiel Deze van Februari heeft weinig om het lijf; in het parlement heeft slechts een socialist, Kerenski, een eenigs- zins piassigo figuur, zitting. Maar do Oo tober-revoluticl Bedoeld probleem was: Wat is his torisch materialisme en hoe slaan de so ciaal-revolutionairen tegenover dit vraag stuk?

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1