ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
5or Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaaL
onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaaL
jnco per post f2.95 per kwartaaL
el Geïllustreerd Zondagsblad 1b voor de Abonné's ver
ghaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
ibetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
mdagsblad 9 ct.
löe jaargang
MAABBDAG 5 DECEMBER 1927
No. 5737
e SckAóebe (Boti/^o/nt
Dit Wad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
I
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlén 30 cent per regel
Voor Ingezonden Mededeeiingen wordt het
dubbele van het tarief berekend. s
Kleine advertentlén, van ten hoogste 3U woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ven
huur, koop en verkoop f0.50
NUMMER RESTART Oil TWEE BLADER.
Pleidooi voor de Bijzondere
School.
ja een der bladen lezen we een artikel
ur godsdienst-onderwijs, waaraan wij
volgende ontleenen:
„Ouders moeten leeren beseffen, dat zij
in kind te kort doen, als zij het laten
Roeien buiten de beademing van eenig
ligieus ideaal, onder de als een dooddoe-
beschouwde schijnredeneering „dat het
ld later maar zelf kiezen moet wat het
jrden wil".
kan een kind, zoo vraagt de schrij-
t, later kiezen, met oordeel des onder
huids kiezen als het van godsdienst en
:e stroomingen niets weet?
„Neen", zoo dringt hij aan, „de ouders
ibben den heiligen plicht, zelf voor hun
tod te kiezen niet wat het later worden
met; neen. dit mag, dat móet het later
if weten maar zij hebben te kiezen,
sik onderwijs het op dit gebied zal vol-
dan hebben zij er voor zorg te dra
ai, dat dit onderwijs een geëerbiedigde
liats krijgt in het leven van het kind en
:a het gezin. Een pretje kan eens over-
un, een lezing of vergadering kan eens
orden verzuimd, maar het catechisatie-
is „taboe", daar mag niemand aan ra-
Want aan <dat ééne uurtje, mits gere
ild en volhardend gevolgd, hangt voor
in groot deel het latere inzicht, dat een
tod zal hebben in de godsdienstige We
ill om ons heen in ide religieuze levens-
loblemen."
De „Res." merkt hierbij op:
,Van wie denkt ge. dat deze en derge
ile beschouwingen zijn?
Natuurlijk van een geweldig „clericaal"
pen „vuurvreter" voor de Bijzondere
tbool
Mis, die beschouwingen zijn van de
berale „Nieuwe Courant", waar J. K. nu
dan over „Geestelijke stroomingen"
thrijft.
't Kan verkeeren, zei Breêro"
Dit is één der uitingen van het gevoelen,
ftwelk in onzen tijd in zoo vele levens
ffl leegte doet schrijnen en een begeerte
pjwgt: het verzadigd- en heu-zijn van het
aterialistische, het stoffelijk, en het ver
ingen naar iets hoogers, iets beters; iets,
tornaar de ziel haakt en dringt in rus-
Hooze stuwing.
's Is wel typeerend uit een liberale hoek
n pleidooi te hooren voor de bijzondere
tbool, voor den godsdienst in het onder-
al is dit dan ook voor een min of
n?ar vage godsdienstigheid.
eUiTEiaiAND
Volkenbond
OE ONTWAPENINGSKWESTIE.
De voorbereidingscommissie.
Overzicht der slotzitting.
Zooals reeds in 't kort gemeld, is de
hing der voorbereidende ontwapenings-
tonmiasie Zaterdag j.l. gesloten. Besloten
'eoi op voorste! van jhr. Loudon, dat do
feowe veiligheidscommissie op 20 Fe-
taari en de voorbereidende ontwape
ningscommissie op 15 Maart opnieuw zou-
bijeenkomen.
Op bet volkenbondssecrotariaat heerscht
jbew opluchting, nu deze 4e zitting zon-
w incidenten is kunnen gesloten worden
Met voldoening stelt men vast, dat de
[Missie zonder eenigen druk of over
stating haar geheele arbeidsprogram op
vastgestelden tijd heeft kunnen af-
'*keii en alles gedaan heeft, wat van
op het tegenwoordige oogenblik te
^achten was.
"to ontwapeningsmachine, die in April,
Toorloopigen stilstand was gebracht, is
bi zonder het initiatief der volkenbonds-
toftdering weder in beweging gezet.
Set werkprogram van het nieuwe co-
voor arbitrage en veiligheid is voorts
to' algemeene instemminb vastgesenteld.
Sa ten slotte heeft de aanwezigheid der
'tot-delegatie geen enkele nieuwe ver
deling gebracht en heeft vooral de ver-
Wering tusschen de Duitsche en Fran-
delegatie, die over de aanwezigheid
!r Rassen gevreesd werd. niet plaats
'bad.
Wanneer men nu nog daarbij voegt, dat
gedelegeerden allen het verlangen toon-
fiaar practischen en niet voorname-
'treoretisch-documentairen arbeiti, dan
heeft men inderdaad heel wat op de ba
lans, wat het succes van deze zitting
schijnt aan te toonen.
Al deze winstpunten zijn inderdaad
verkregen.
Men zou onbillijk zijn het te loochenen.
Doch aan den andoren kant heeft deze
zitting, nog geenerlei aanwijziging ge
bracht, dat werkelijk de arbeid van het
nieuwe veiligheidscomitó oenigszins vrucht
dragend zal zijn.
Rusland teekent een protocol.
Litwinoff heeft nog voor een niet on
aangename verrassing gezorgd.
Hij beeft het protocol van Juni 1925
ondorteekend, waarbij ide staten zich ver
plichten, in een eventueelen oorlog geen
gebruik to maken van chemische of bac-
teriologisohe oorlogsmiddelen.
VOLKENBONDSRAAD.
Komt heden bijeen.
Do 48ste gewone vergadering van den
raad van den volkenbond is hedenmor
gen geopend. Voorzitter is ditmaal, vol
gens de alphabetische volgorde, de ge
zant van China te Parijs, de heer Tsjeng
Lph.
De raad zal zooals gebruikelijk eerst in
een geheime zitting de agenda voor de
vergadering definitief vaststellen. Ver
moedelijk zullen daarop 36 punten voor
komen, zoodat het zeer de vraag zal zijn,
of do gewone tijd van een week, gedurende
welke de raad meestal vergadert, vol
doende zal zijn, om do heele agenda af
te handelen.
De gisteren aangekomen Raadsleden
hebben reeds verschillende besprekingen
met elkaar gevoerd. Het record werd ver
moedelijk bereikt door Briand, die bespre
kingen hield met Benesi, den Roemeen-
schen gedelegeerde Commène, Zaleski,
Chamberlain, Stresemann, Woldemaras.
Litwinof en Loenatsjarski. Ook Strese
man had oen onderhond met Litwinof.
Het middelnunt dezer besprekingen
vormde de Poolsch-Litausche kwestie,
waarin men reeds in groote trekken een
mogelijkheid ziet om de beide partijen tot
elkaar te brengen. Men denkt zich deze
oplossing door Lita-uen en Polen voor den
Volkenbondsraad een verklaring te doen
onderteekenen. waarbij de oorlogstoestand
tusschen beide landen wordt opgeheven
Daarbij zal Litauen het recht hebben, hier
aan een afzonderlijke verklaring toe te
voegen, waarin het te kennen geeft, de
annexatie van Wilna door Polen niet te
erkennen.
Voorts zijn inzonderheid tusschen Bri
and en Chamberlain en Briand en Strese
mann, alsook tusschen Stresemann en Lit
winof en Briand en Litwinof ongeveer
alle politieke aangelegenheden uitvoerig
besproken.
De aankomst van Pilsoedski te Genève
wondt tegen Donderdag verwacht
Duitschland
De spoorwegstaking te Dresden.
Overeenstemming bereikt.
Naar de bladen vernemen, hebben de
onderhandelingen inzake de spoorwegsta
king te Dresden Zaterdagochtend tot over
eenstemming geleid.
Het werk werd onmiddellijk hervat.
Frankrijk
Verdacht van spionnage.
Vier arrestaties te Parijs.
Te Parijs zijn vier personen, verdacht
van spionnage, gearresteerd en voorgeleid.
Het zijn Jean Rougeayras, ambtenaar bij
den dienst der indirecte belastingen; Mar
cel Pillot, typograaf; René Lemaire, litho
graaf in regeeringsdienst, en Pierre Clipet,
soldaat bij de infanterie en verbonden aan
den Gercle d'Etudes van de infanterie-
school to Versailles.
Zij worden verdacht, informaties en do
cumenten te hebben verstrekt aan een niet
met name genoemde vreemde mogendheid.
Italië.
Het verdrag met Albanië.
Een rede van Mussolini.
Do Italiaansche kamer heeft Zaterdag
het vriendschapspact met Albanië en het
verdrag voor een defensief bondgenoot
schap aangenomen.
Bij de beraadslagingen hield Mussolini
een rede, waarin hij op de overeenkomst
van Tirana van November 1926 wees en
verklaarde, dat de gevaarlijke toestand in
Maart j.l gelegenheid heeft gegeven, om
het bewijs te leveren van de oprechtheid
van Italië's voornemen, om geen wijziging
te brengen in het vrije en normale bestaan
van den Albaneeschen staat, noch hierin
door anderen een wijziging te laten bren
gen.
Het nieuwe verdrag van bondgenoot
schap draagt een geheel vredelievend ka
rakter en zal bij den volkenhond worden
geregistreerd.
Mussolini noemde dit verdrag een docu
ment, waarbij de wederzijdsche belangen
en rechten op geheel gelijken voet behan
deld zijn.
Door dit complex van verdragen, aldus
besloot Mussolini, kan Italië overtuigd zijn,
dat het de voorwaarden voor den vrede
bezit, waardoor het mogelijk zal zijn met
een vaster geloof aan de toekomst de be
lemmeringen te overwinnen, die tot nu
toe in den weg stonden aan den wensch,
om rustig te kunnen werken en het land
tot nieuwen bloei te brengen.
Bulgarije.
Inval hij de Bulgaarsche communistischs
partij.
De politie heeft oen inval gedaan in de
bureaux van den onafhankelijken arbei
dersbond te Sofia, welke naam een camou
flage is voor communistische partij. Deze
partij was voornemens, haar activiteit in
Burgarije f9 hervatten. De politie heeft tal
van documcnen in geslag ken&nen, waar
uit blijkt, dat er naar gestreefd word, de
bestaande staatsorde omver te werpen. Er
hadden dertig arrestaties plaats.
China.
Communistische onlusten ie Hankau.
Vijf v a k v e r e e n i g i n gs 1 e i d er s
doodgeschoten.
Zaterdag zijn te Hankau communisti
sche onlusten voorgevallen. Vierhonderd
studenten van de Soen Jat-sen-universiteit
deden een aanval op een spinnerij in ver
hand met het ontslaan van oen aantal ar
beiders. De studenten namen vijf leiders
van anti-roode vakvereenigingein gevangen
De gevangenen worden doodgeschoten in
aanwezigheid van de politie, die mei tus-
schenheide kwam. De communisten hebben
een gewapend corps gevormd, waarmedo
zij een nieuw schrikbewind uitoefenen.
fiïexico.
DE KERKVERVOLGING.
De marteldood van een priester.
De „Osservatoro Romano'' bevat een be
richt, overgenomen uit het blad „El Siglo
Futuro" van Madrid omtrent den martel
dood van een Katholiek priester in Mexico
Librado Arrcola, pastoor van Tamaguia,
werd door sectarissen in de gevangenis
van Golinia gesleept en daar werden hem
de handen afgesneden opdat hij, zooals de
beulen zeiden, niet meer de H. Mis zou
kunnen lezen. Onder hevige smarten eu
met enorm bloedverlies werd de arme pas
toor daarna op onmenschelijko wijze over
gebracht naar Guadalajara, waar hij kort
daarna stierf. Om hem de handen af te snij
den hadden de soldaten gebruik gemaakt
van een bijl.
Nog twee andere priesters, Andrés Go
mez Vega en Salvador Septien zijn in do
gevangenis geworpen onder beschuldiging
van in 't geheim hun heilige bediening
uitgeoefend te hebben.
JHR. DR. C. G. W. F. VAN
VREDENBURCH.f
Jhr. dr. C. G. W. F. van Vredenburch,
buitengewoon gezant en gevolmachtigd
minister bij het Belgische Hof, tevens ge
accrediteerd bij het Hof van Luxemburg,
is Zaterdagavond om 8.15 uur in de kliniek
Meyer Froissardstraat te Etterbeek (Brus
sel) overleden.
Bij het sterbed waren, naar de Brussel-
sche correspondent van de „Msbd." seint,
tegenwoordig do echtgenoote, de zoon en
de broeder van den gezant, benevens de
gezantschapsraad W. ridder Huyssen van
Kattendijke en diens echtgenoote.
Deze noodlottige afloop werd Zaterdag
middag reeds voorzien. Prof. Otto Lanz,
die uit Amsterdam was ontboden, ver
klaarde toen, dat alle hoop op redding
moest worden opgegeven.
Nader seint genoemde correspondent:
Hot stoffelijk overschot van den gezant
zal vermoedelijk morgen van de kliniek
naar het gezantschapsgebouw worden
overgebracht. Op het oogenblik, dat wo
dit seinen, is nog niet beslist of tot open
bare expositie van het stoffelijk overschot
zal worden overgegaan.
De begrafenis zal te 's-Gravenhage
plaats hebben, datum en verdere schikkin
gen omtrent de overbrenging van het lijk
zijn nog niet bekend.
Onmiddellijk nadab het bericht van het
overlijden te Brussel bekend was gewor
den, kwamen aan het Nederlandsche ge
zantschap talrijke blijken van deelne
ming in.
Jhr. O. G. W. F. van Vredenburch werd
in 1874 te 's-Gravenhage geboren, promo
veerde te Utrecht in de rechten en trad
onmiddellijk daarna, in 1900 in diplomatie-
ken dienst aan het Ministerie van Buiten-
landache Zaken te Den Haag.
Hij was achtereenvolgens attaché aan
de Nederlandsche legaties te Potrograd,
Weenen en Berlijn; vervolgens was hij
zaakgelastigde te Lissabon, om in 1910 be
noemd to worden tot buitengewoon gezant
en gevolmachtigd minister te Boekarest.
Hij was daar nog gezant, toen de Duit-
schers tijdens den oorlog die stad bezetten.
Toen, in 1917, keerde hij naar Nederland
terug. Kort daarop werd hij belast met do
behartiging van do Britscho belangen te
Berlijn.
Hij presideerde in 1917 en in 1918 do
EngclschDuitsche conferentie voor de
uitwisseling van krijgsgevangenen.
In den loop van 1917 werd hij gezant te
Stockholm, om twee jaar later in dezelfde
hoedanigheid naar Brussel te komen.
In het voorjaar van dit jaar zou do heer
van Vredenburch als gezant naar Rome
gaan en in Brussel opgevolgd worden door
Jhr. mr. Beelaerts van Blokland. Daar
laatstgenoemde echter tot het Ministers
ambt werd geroepen, werd ook de bereids
aangekondigde overplaatsing van Jhr. van
Vredenburch ingetrokken pn bleef onze ge
zant te Brussel.
Jhr. van Vredenburch stond als mensch
en als diplomaat in hoog aanzien in allo
kringen.
Belasting voor Nederlanders in den
vreemde.
Een c o n t r a-b e t o o g.
Op uitnoodiging van de Verceniging voor
Staatkunde heeft verleden weck mr. J VV.
Wijnaendts in sociëteit Minerva gesproken
over het wetsontwerp betreffende de belas
ting van niet binnen het Rijk wonende Ne-
derlanders.
Spreker ving aan met op te merken, dat,
toen cenige jaren na den oorlog de belas-
lingvluchl belangrijke afmetingen ging
aannemen, van verschillende zijden op hot
nemen van wettelijke maatregelen daarte
gen werd aangedrongen.
Een paar artikelen van do hand van
Prof. van Gijn, in den zomer van 1926 in
de „Economiscb-Slatistische Berichten''
verschenen, gaven aan de mogelijkheid
van die maatregelen vasten vorm.
Daarop volgde do Troonrede met een
passage, waarbij het indienen van oen
wetsontwerp in het vooruitzicht werd go-
steld, dat inderdaad in het voorjaar 1927
is verschenen.
Was voordien bij de in het ontwerp be
doelde belastingwetten hel territorialiteits-
principe streng gehandhaafd, thans is de
bedoeling aan het nationalileits-principe
een grootere plaats in te ruimen.
Noch in het ontwerp zelf, noch in de
toelichting is sprake van kapitaalsvlucht.
Blijkens latere uitingen van den Minis.er
van Financiën wil deze verder gaan dan
een gelegenheidsmaalregel scheppen tegen
het euvel van belaslingvlucht en wel door
het invoeren van een nieuw beginsel in de
bedocldo weiten, waardoor aan een niet ge
rechtvaardigde bevoordeeling van in hef
buitenlandgcvestigdo landgenooten een
einde zou worden gemaakt.
Er is echter reden om aan te nemen, dat
de maker van het ontwerp wel degelijk
een wet legen belastingvlucht gewild heeft,
maar bij zijn arbeid natuurlijkerwijs is af
geweken van wat hij in den beginne voor
oogen had en aldus zijus ondanks met een
ontwerp van voel ruimere strekking voor
den dag gekomen is.
Bij nadere beschouwing blijkt, dat van
consequente loepass ng Van een nieuw be
ginsel geen sprake is.
De beide gronden in de Mem. van Toel.
aangegeven: het hoogere tarief en het in
ternationaal aspect der bedoelde belastin
gen, zijn weinig overtuigend.
Integendeel: de voorgestelde uitbreiding
gaat lijnrecht in togen de door bijna alle
landen gehuldigde praktijk, alsmede tegen
de beginselen, die aanvaard zijn door do
commissie van den Volkenbond, welke zich
met het vraagstuk der dubbele belasting en
kapitaalsvlucht bezig houdt.
Het ontwerp wil, dat door vertrek naar
het buitenland geen verandering zal om
staan in de positie van den betrokkene ta.
v de Nederlandsche belastingen. Prof van
Gijn rekent in eon der artikelen van zijn
hand uit, dat de in den vreemde wonende
Nederlander slechts voor een gering deel
in de vaderlandschc belastingen bijdraagt.
Hij ziet daarbij echter over het hoofd,
dat die Nederlander vooreerst voor 100 pet.
is aangeslagen in de belastingen van het
land zijner vestiging, maar bovendien nog
een zeker percentage Nederlandsche belas
tingen betaalt, terwijl zijn in het vaderland
wonende landgenoot alleen voor 100 pet.
in de Nederlandsche belastingen betrok
ken is.
Immers het samenstel der verschillende
belastingen is in onverbrcekbaren samen-
hand met het economisch milieu van het
land, waar zij geheven worden.
Om denzelfden reden is de in het ont
werp toegelaten aftrek van het bedrag, dat
in het land van vestiging aan „soortge
lijke'' belastingen betaald wordt, evenmin
als een deugdelijk correctief te beschou
wen. En die zoogenaamde „gelijksoortige"'
belastingen zullen meestal wel blijken onge
lijksoortige grootheden te zijn.
Als een onbillijkheid wordt door de be
trokkenen gevoeld, dat zij tegenover den
hun op te leggen belastingplicht do rechien
missen, welke elk staatsburger in Neder
land heeft: kiesrecht en verkiesbaarheid,
d.w.z. medezeggenschap over de hun op tc
leggen lasten alsmede over dc wijze, waar-
HET VOORNAAMSTE NlEUWS
BUITENLAND.
De slotzitting van de voorbereidende
ontwapeningscommissie.
Heden komt de Volkenbondsraad bijeen.
De marteldood van een Mexicaansch
priester.
Aardbeving op Celebes, waarbij 14 doo
blad).
Spoorwegongelukken in Frankrijk,
Oekraïne en Saksen. (Buitenl. Berichten.
2do blad).
In Roemenië is een bomaans'ag op mili
tairen gepleegd, een en een kind ge
dood. (Telegrammen)
BINNENLAND.
Mr. dr. C. G. W. T. van Vredenburch,
dG Nederlandsche gezant te Brusesl, is
overleden. (1ste blad)
LEIOEN
Een trambctsing op den Rijnsburgerwcg;
geen persoonlijke ongelukken. (1ste blad).
op de door hen opgebrachte geiden, worden
besteed is. Üok is het onredelijk een in
komen te belasten, dat veelal verkregen is
op vreemd grondgebied, dus geheel Lu
de rechtsbescherming, door de Nederland
sche Staalgemeenschap geboden
In werkelijkheid een uilzunderiugswet
zijnde tegen helastingviuchtelingen, schiet
het ontwerp zijn doel voorhij en komt bo
vendien veel te laat. De wij .igiug in den
econom.schen toestand van de ons omrin
gende landen zou eerder aanleiding zyn lot
terugkeer van weggevloeid kapitaal buur
het wetsontwerp echter wordt deze voor
ons land zoo gunstige omstandigheid jam
mer genoeg teniet gedaan.
Uil een oogpunt van welsiccii zijn
ernstige bezwaren te opperen: gebrek aan
scherpe omlijning, bij do toepassing is ;e
veel aan de administratie overgelaten, .vut
hij de wet had behooren te zqn geregeld,
de regeling van den aanslag is gebrekkig
omkeering van den bewijslast, onmogelijk
beid om behoorlijke kohieren samen I
stellen.
Tegen het hatelijke Lara..ier am suncl e.,
is van vele kanten geprotesteerd, vooral,
daar deze in geen enkel verband staan met
de overtredingen, waartegen zij gericht
zijn. Waren doze misschien te verdedigen,
in het kader van een uitzonderingswet,
als oorspronkelijk bedoeld door Prof. van
Gijn, gericht alleen tegen hen, die kenne
lijk belast ngvlucbteüngen zijn, in eon re
geling van meer algemeene strekking
waartoe, dit ontwerp onwillekeurig is uit
gegroeid, belmoren zij niet thuis.
Het lijdt aldus besloot sprgeen twijfel,
dat het totstandkomen der wet aan het Ne
derlandsche leven in den vreemde een
zwaren slag zou toebrengen, waarvan Ne
derland zelf do schadelijke terugwerking
zal ondervinden
_STADSNREUWS
GEVOELENS.
Niet iedere toeschouwer, die de Floros-
Film mocht bewonderen, is in staat z'n ge
voelens op zoo'n meesterlijke wijze weer to
geven, als do Rotterdammer van onder
staand stukje het deed in do Maasbode:
„Ik( ben niet gemakkelijk in beweging te
brengen voor een of andere film, want do
meeste zijn mo tot boden bitter tegengeval
len. Zo moeten al zeer good geroccnsc I
zijn, wil ik me er aan wagon. Immers, ik
vind die onvermijdelijke donkerte, dien
prikkelenden tabaksrook, dat rillende beeld,
die korte, afgescheurde scenes, maar voor
al die drakerige opschriften en dien weeën,
onbenulligcn inhoud nu conmaal vrecsolijk
ongezellig, vervelend, hinderlijk....
'k Prefereer den schouwburg met z'n
kalmte en behagelijke pauze boven 't fijn
ste filmtheater met z'n „twee voorstellin
gen per avond" en dientengevolge z'n nood
zakelijk gejacht. In den schouwburg ben
je mensch in de Cinema bon je 'n stuk
„filmveo".
Maar gisteravond zat ik ook in do film
zaal als mensch! En.... mot 't onuit
sprekelijk bewustzijn van lid te zijn der
Roomscli-Katholieko Kerk....
Ik mocht gister do Flores-film zien.
En die Flores-filmheerlijk, prach
tig is ze!
Natuurlijk is het ook daar donkor en
trilt oenigszins het beeld; maar alle grooto
en kleine miseretjes worden er ruimschoots
vergoed, ja opgeheven, doordat do film
zelf zoo door en door waar is. Hier is veen
sikkepit bombast of comenie; do opschrif
ten zijn minimum in getal, sober van in
houd en worden vervangen door 'n duido-
lijko cn prettige explicatie.
En wat jo intusschen to zien krijgt, is
zoo waar temidden van al die onwaarheid;
zoo rijk temidden van al die armoe"; zoo
schoon temidden van al dat gruwelijk hoi-
