AQOKA.
COUPONS
GERZON
m
m
u
Fa. LAMFERS
ALPACCA
NELLHER
PEIGNOIR
5PORT-
RALEIGH IF F1ÜGERS-RNWIEL
llcolaas-SadeaHX
W. F. POPTÏE N. F.Gz.
Koopt Uw iaawcliine
Een iiuitip psdiei
lellen Vesten
en Pullovers
2e DANSAVOND - S. P. WIELINGA
MORGEN
Letter*ara eet ISianst
Een Nederlandsche Molière.
De Leidsche Hoogleeraar in de Nieuwe
jetleren, Prof. Jan ten Brink (1834
1901), was een uitnemende Bredero-ken-
r, In 1856 had de Groningsche Facul-
l(,.t der Bespiegelende Wijsbegeerte en
fraaie Letteren een critiek gevraagd over
grcdero's dramalischen arbeid. Drs. J.
lea Brink, toen nog jong, zette zich aan
jen arbeid en schreef eene studie over
flredero's tooneclwerk. Hij smaakte de vol
doening zijne studie bekroond te zien
ginds dien tijd is Bredero voortdurend bet
object geweest van ernstige studie. Tal
van namen zouden bier genoemd kunnen
worden. Gelijk bekend is wordt Bredero
ouze beste blijspeldichter genoemd. Was
B. niet zoo vroeg gestorven, wellicht wa.ru
hij in ons land geworden, wat Molière in
frankrijk is geweest. Nu kunnen we van
B. slechts noemen 2 eigenlijk gezegde blij
spelen. Het Moortje en de Spaanscbo
Brabanders. Het overige tooneelwerk van
B bestaat uit z.g. tragi-comedie's en
eenige kluchten. Verreweg bet bekendste
en verdienstelijkste blijspel van B. is de
Spaanscbe Brabander. Het stuk verhaalt,
dat een Antwerpscbe sinjeur, Jerolimo
Rodrigo, wegens bankroet naar Amster
dam uitwijkt. Hij neemt in dienst een leu
ken bedeljongen, Robbeknol geheeten.
\Vel is waar ziet B. de hoovaardij en de
berooidheid van z'n meester, maar de
grandezza, die de Spaansche Brabanders
kenmerkte, oefent toch eene zekere beko
ring op hem uit. Zoo blijft bij in z'n dienst
tot Jerolimo Rodrigo op zekeren morgen
met de noorderzon vertrekt. Dan komen
J's schuldeischers opdagen, die tot de
treurige ontdekking komen, dat bun schul
denaar zoo goed als niets beeft achterge
laten. De Spaanscbe Brabander (1617)
moest de Zuid-Nederlanders van Spaan-
scben afkomst belachelijk maken. In dit
tooneelstuk klinkt een toon als bij den
Middeleeuwschen Dirc Gotter tegen de
Italianen. Die Spaansche Nederlanders
gewoonlijk berooid kwamen dikwijls
naar Noord-Nederland en staken de Am
sterdammers en andere stedelingen de
oogen uit met hunne zwierige manieren
en hunne gemakkelijkheid van beweging.
Ook wordt er de schraapzucht in gehekeld.
De Spaansche Brabander speelt in den
tijd, dat Amsterdam geteisterd wordt door
de pest (1557); van daar de teekenlng voii
Floris Harmenszoon, die de doodbaar
rondbrengt. Velen waren (en zijn) de mee
ning toegedaan, dat met Jerolimo den rid
der Theodoor Rodenburg, den letterkun
digen tegenstander van Bredero en Gostcr,
is afgebeeld. Het genoemde blijspel was
van B. geen eigen vinding. Hij had ken
nis gemaakt met eene Nederlandsche ver
taling van een Spaanschen schelmenro
man, Lazarillo de Tormes. Van dat ver
haal dramatiseerde hij één hoofdstuk tot
het bekende blijspel. Lazarillo de Tormes
was een zoon van oen molenaar Zijne
moeder zendt hem al jong de deur uit als
gids van een bedelaar. Later wordt L.
T. bediende bij een berooiden edelman. De
Spaansche letterkunde is niet de eenige
vreemde letterkunde geweest, waaruit B.
putte. In de Latijnsche letterkunde vond
hij een onderwerp, dat hij voor Amster
dam geschikt meende te kunnen maken.
Hij bewerkte namelijk een blijspel van den
Latijnschen dichter Terentius (pl.m. 175
v. G.) Maar, daar B .geen Latijn kende,
moest hij zich met eene Fransche verta
ling behelpen. B. dacht bij de bewerking
genoeg te doen, als hij Terentius' perso
nen met Amsterdamsche namen herdoop
te, zijne vertaling in vloeiende rijm en te
ruggaf en overal levendige Amsterdamsche
tafereeltjes invlocht. Zoo ontstond het
„Moortje".
B. 's kluchten zijn gedramatiseer
de anosdote's. Ze munten uit door
geestigheid, kunst van uitdrukking en
kortheid. Een der bekendste is de Klucht
van de koe. Ze bestaat slechts uit 1 be
drijf. De inhoud is spoedig verteld. Een
gauwdief komt bij een boer en ziet daar
een mooie koe. Hij maakt zich op eene
slinksche wijze van de koe meester en laat
het voorkomen, of een zijner schuldenaars
hem die heeft gegeven. Ten slotte gaat do
boer de koe nog voor den gauwdief ver-
koopen. Een herbergtooneeltje in deze
klucht is een der levendigste gedeelten. Ook
zien we hier reeds het kind in de letter
kunde (Keesjel) Een andere klucht is die
van den Molenaar. In de literatuur zijn
molenaars bijna nooit toonbeelden van
deugden geweest. Alphonse Daudet heeft
ons daarover een en ander meegedeeld.
Bredero heeft ook beoefend het genre, dat
in de literatuur heet tragi-comedie. Do
tragi-comedie's gaan terug op de z.g. Ama-
dis-romans (in Spanje en Frankrijk in 't
begin der 16de eeuw) gelijk de abele spelen
(de Esmoreit o.a.) teruggaan, tot de Rid
derromans B.'s tragi-comedie's onderscnei-
den zich door de comische intermezzo's en
de moraliseerendc lyrische gedeelten. Gelijk
Terentui's blijspelen zijn ze verdeeld In 5
bedrijven met een proloog (voorrede). In
tegenstelling met Terentuis hebben ze re*-
zangen aan het einde der vier eerste be
drijven. Evenals bij de abele spelen volgt
er aan 't slot van 't geheel een toespraak
tot de toeschouwers. In plaats van tragi-
comedie zou men ook kunnen zeggen blij-
eidig-treurspel. Den aanhangers der klas
sieke richting was die vermenging van
ernst en scherts een doorn in 't oog
In 1612 werd gespeeld B.'s tragi-
comedie Griane. Een tweede tragi-co
medie is die van den Stommen Ridder. Dit
stuk heeft in plaatst van koren lyrische
samenspraken en welluidende liederen, die
zeer bekend zijn geworden. Zoo:
„Het Zonnetje steekt zijn hoofjen op".
Het „Treurspel'' Rodd'rich in de Alphou-
sus is sterk allegorisch. R. verbeelde hier
het lichaam, A. de ziel en Elisabeth (eene
jonkvrouw uit het stuk) de wereld. Men
zou zoo zeggen: die laatste vergelijking is
zeer mensch kundig.
Een ander spel, de Lucelle genaamd,
werd door Bredero opgedragen aan Tes-
selschade. Het is meer bewerking dan ver
taling, omdat enkele gedeelten eigen vin
ding van B. zijn. Dit spel mist de koren
en de comische tusschenspelen. Dan be
werkte B. nog de bekende middeleeuwsche
romance „Het daghet uyt den Oos
ten" tot een spel.
Evenals Hooft heeft B. ook een herders
spel gemaakt, de pastorale Angeniet. Dit
spel is echter slechte voor een deel van B.:
het voorspel en de beide laatste bedrijven
zijn van Starter. In dit stuk rijst de vraag,
of vrouwen meerderwaardig of minder
waardig zijn. Het wil mo voorkomen, dat
in onze geëmancipeerde wereld die vraag
nog dikwijls in mannen-breinen opkomt.
W. SPITZEN.
FiNANSIEN EN OECÜNDMIE.
BINNENLAND.
Kerkelijke leeningen.
Het Clemens Hofbauer-Hilfswerk für
Priester-Spatberufe e.V. te Belecke, in
Westfalen geeft bij de N.V. Trustkantoor
voor beleggingswaarden te 's-Gravenhage
uit oen lYi pet. Eerste Hypothecaire 20-
jarige Obligatieleening groot 150.000 te
gen een koers van uitgifte van 99 pet.
De Vereeniging Clemens Hofbauer-
Hilsfwerk für Priester-Spatberufe e.V.
waarvan het Studiehuis te Belecke in
Westfa en op 3 Mei 1922 werd opgericht,
heeft ten doel naar den geest van Canon
1353 en het Pauselijk Herderschrijven
van 1 Aug. 1922 aan de bevordering van
priesterroepingen mede te werken. Do
middelen ter verkrijging van- dit doel zijn:
lo het houden van een eigen studiehuis,
2e de opleiding en ondersteuning (ook
door geld) van voor dit dool geschikte
jongelieden.
Dit studiehuis heoft in de weinige jaren
van zijn bestaan een, volgens schrijven
van den Bisschop van Padcrborn, verheu-
gendo uitbreiding genomen en zal de op
richting dezer Vereeniging op den duur
voor de aanvulling van hot tekort aan
priesters in alle diocozon van geen ge
ringe beteekenis zijn. Sinds de vestiging
vna het Studiehuis is het aantal studee
renden dermate toegenomen, dat elders
naar een nieuw huis met groot terrein
moest worden uitgezien, zoodat al spoe
dig met den bouw van een sludiehu's in
Bad Driburg werd begonnen. Deze bouw
blijkt thans reeds onvoldoende te zijn en is
het bestuur genoodzaakt een leening te
s'uiten, teneinde een nieuwen vleugel aan
het bestaande gebouw te kunnen toevoe
gen.
WETEMSRHAPPEH IKE BERICHTEN^
Een jong sterrekundige.
De heer Bengt Strömgreen, de 19-jarige
zoon van prof. Strömgreen, curator van
het Kopenhaagsche Observatorium, heeft
zich op bijzondere wijze onderscheiden door
te promoveeron tot doctor in de astronomie
en atoomleer, na slechts twee jaren studio,
iets wat nog nimmer tevoren aan do Ko
penhaagsche universiteit gschied is.
De jonge geleerde heeft zich reeds eeni-
gen naam verworven op hot gebied der as
tronomische wetenschap en heeft, terwijl
hij nog op school was, een electrisch photo-
apparaat, dat het mogelijk maakt don loop
derslerrcn to regis treeren vervaardigd.
Voorts heeft hij een aantal artikelen over
sterrekundc geschreven in Deensche en
buitenlandsche periodieken en in samen
werking met zijn vader een verzameliug
populaire verklaringen van astronomische
problemen in het licht gegeven.
ADTIKLLEN
Hoogewoerd 52
697 Telefoon 431.
het allerbeste en
wit blijvende
met volle garantie.
Dessertlepel
f 0.35
Dessertvork
0.35
Tafellepel
0.40
Tafelvork
0.40
Kindercouvert
0.65
Theelepeltje
0.15
Theeschepje
0.45
Sauslepel
1.25
Groentenlepel
1.25
Aardappellepel
1.25
Soeplepel
2.25
Enz. - Enz.
GEVRAAGD
ien meisje voor dag en nacht,
boven de 16 jaar, met huise
lijk verkeer, Voorstraat no. 71
Voorschoten. 3720b
GEVRAAGD
toet 1 April of 1 Mei een flin
ke E. K. Dienstbode of Huis
houdster bij O. L. van Veen,
landbouwer, Zoeterwoude,
GEVRAAGD
Jen net Dienstmeisje voor
hulp in de huishouding. Adres
'Aalmarkt 22. 3737b
H.H. SCHIPPERS
Zanderij Nieuwe Sloot Noordwijk
teder geopend. 423a
MELKWAGEN
w koop door aanschaffing van
auto, ruimte voor 35 bus-
bij H. J. Rdjsbergen,
waaierstraat 5-^7, Leiden.
6*to@Mpijsn
veroorzaakt door op-
winding, zenuwachtig
heid. zorgen, leveraan
doeningen. maagstoor
nissen en algeheele uit
putting.wordt in 5 mirt
genezen met twee
Irving's Gist-
Tamlne Tabletten
Garantie. Niet goed,
geld terug na ont
vangst der ledige doos
Verkrijgbaar In doozen van
10.75,11.50 ea 1 2.50 bljdc
voornaamste Apothekers en
<0 Drogisten
N.V ALQEM. HOLLANDSCHe
HANDEL- EN INDUSTRIE MIJ
«Atdeellng „Ye»si Vllfl
Denneweg 140 - Den Hmc
IRVING'S
GIST-TAMINE
TABLETTEN
L_
Donderdag 8 December 77
3705 Aanvang 8 uur
Drama in 4 Bedrijven
door G. GONGGRIJP.
Opgevoerd door hoi
Leiiiscli Studenten Taonee!
RegieLODIS v. GASTEREN
Prijzen der plaatsen: van
f 2.50 tot f I.-{- rechten.
Kaartenverkoop en plaats
bespreking vanaf 1 Dec. 10 uur
bij den Heer A. M. VAN
ZWICHT, Breestraat 126.
Bereidt uw
BORSTPLAAT
zelf 1en gebruikt onze essen
ce, Wij leveren U die in zeven
verschillende smaken met ge
bruiksaanwijzing k 25 cent
per flacon, Ledige flacons heb
ben waarde, Drogisterij De
Jongh. Nieuwe Rijn 53. naast
Sint Franciscus Liefdewerk,
3734b
Leidschendam.
Abonnementen en Adver-
tentiën worden aange.
nomen door:
A. VAN LOCHEM,
ACHTEROM 28.
BEZICHTIGT ONZE ETHL&GES.
Wij hebben op Meubel- en Gramophoongebied
een uitgebreide keuze -:
Fraaie- m nuttige Si. üeolaasgesclienken
BiELEEFSS TOT EiEFJ BEZOEK UBTMOESGESSD
HAARLEEÜNIERSTR. 115, TEL. 2169
3723 4.o. de B-Jnrtefce-utjskerk
Meubelmakerij - Reparatie-inrichting - Stoffeerderij
bij vakmeDSchen. Daar men
bij een niet-vakman voor de
kans staat een minderwaardige
machine te koopen. Tevens
gewaarborgd voor garantie.
Handnaaimachines v.af f 50.-
3730 is een
Wij brengen hierin een
prachtsorteering van
f 2.50-f 9.75
Het nieuwste in
voor Dames en Kin
deren vanaf
AGENT GEZOCHT
voor Leiden en omstreken voor
Spin- en Weefhulzen door goed
ingevoerde Duitsolio fabriek. Br.
onder no. 415 Bur. v. d. blad.
PIANO
merk Zeitler en Wiukelmann
te koop aangeboden, weinig
gebruik in uitstekenden staat
Brieven onder no. 3709b bur.
van dit blad.
CADEAUX
kunnen wij niet geven, daar
wij extra lage prijzen hebben
gesteld en bovendien nog een
ruim© korting geven, Waar
iedereen van kan profiteeren,
lijstenmakerij Rembrandt.
Haarlemmerstraat 167. naast
do Kerksteeg, 3727b
Het pracHscbe cadeau voor St. Nicolaas is een
IN DEN WINTER
vinden zelfs losloopende kip
pen heb voor hen zoo hoog-
noodige dierlijke voedsel niet.
„Cleveland's Eggsmeal" bevat
alles voor uw kippen en geeft
een stroom van eieren. Groe-
neveld Hoogl. Kerkgracht.
Bel even op no. 2590. 11702
ST, NI CO LAASSTAVEN
Mooie baarden, pruiken, alles
50 -cent. Mijters 20 cent.
knechthemden 30 cent, surpri
serijmpjes Erato Oude Singel
14. Tel, 889, Nergens zoo bil
lijk. Frissche, fleurige cos-
tuuma pruiken en baarden te
huur in alle prijzen, 3729b
„FOYER", GEHOORZflfiL sn3
ZOMüAG 4 DECEMBER a.s. - 3 uun nam.
Toegangsbewijzen kunnen reeds ZATERDAG 3 Dcc. a.s. In ont
vangst worden genomen en plaatsen gratis worden besproken
Bazar Dierenbescherming*
Bovenzalen „Amicitia", Breestraat 78
DAGELIJKS GEOPEND VAN 10—12. 2—8 EN 7—11 OUR.
Woensdag kindermiddag met poppenkast en verloting van
het Hnisje van Koek van Hans en Grietje. 2'.'10
Woensdag- en Donderdagavond mnziek en tooneelvoor*
■tellingen onder leiding van Mevronw KUENEN.
Eiken middag en avond mnziek en tal van amusementen.
Een hoogst bijzondere zaalaankleeding.
Zeer veel mooie artikelen tegen lage prijzen.
LAATSTE DAG
115% EXTRA
j ONZE MAGAZIJHEH ZIJM TOT 10 UUR GEOPEND j
Haarlemmerstraat
hoek Donkersteeg 2-4 6
OPGERICHT 1875
DE VRAAG: „Waar doe ik hek beste
mijn St. Nïcolaas-inkoopen, houdt
ook U bezig.
HET ANTWOORD LUIDT: Bii ONS, want
wij zijn in alles enorm gesorteerd.
U ontvangt BIJ ONS de meeste waarde voor Uw geld,
terwijl ST. NICOLAAS iederen middag en avond Uwe
kinderen verwacht en aardige geschenken en verrassingen
met milde hand uitdeeld. 3731
Welkome 81. Nicolaas-Geschenken zijn o.m.
Zijden Shawls, pracht- Cr
keuzen 2.95, 1.87, I.Dü
Zijden Vesten, nn
1.65, 1.01
De nieuwste Dames-
Handschoenen, lijn n„
tricot 1.45, ui C.
Kinder-Handschoenen, »n
54, 47, C.
Dames-Handschoenen, n«
met bontrand 3.95, Lui
Heeren-Handschoenen, nc
in Wol... 1.05, 85, 13 Cr
Heeren- Handschoenen,
prima Nappa, in
wol en bont ge
voerd 4.25, 3.95,
Heeren-Overhemden,
de nieuwste kleu
ren en dessins 3.67,
Heeren-Sokken, met
zijde 1.45,
3.65
2.27
1.27'
Wij brengen eene onvergelijkelijke keuze in KLEEDJES'
de goedkoopste soorten, vanaf16 ct., 19 ct. enz
tot de fijnste „echt handwerk" kwaliteiten, waarin wij
het allernieuwste toonen.
TULE THEETAFELKLEEDEN1.25, 97, 67 ct.
ZAKDOEKEN voor Dames, Heeren en Kinderen, los en
verpakt in Luxe doosjes.
GEKLEURDE DAMESLINGERIE, Reclameprijzen.
89 ct.
78 ct.
1.40
1.14
Dameshemden, diverso kleuren, vanaf.
Pantalons
Onderjurken
Chemise Enveloppe
Schitterende Collectie Zijden Dames-Lingerie, gevoerd
en ongevoerd, gestreept en enen.
Is er wel een beter en we!-
komer geschenk denkbaar dan
een mooie WARME DEKEN?
illoi
OPGERICHT 1875
lean U hierin het beste tegen
den laagsten prijs leveren.
j/>.< i
r.
s1
L
IK
«W
EAU-DE-COLOGNE
Boldoot. Sanders. 4711. Farii-
(de echte) Coty, Dorzay.
Piver Dralle. Wolff. 555. Fran
sche Import enz, Beleefd aan
bevelend Kapperij Tegelaar,
Oude Singel 4. 3725b
BILJARTAVOND
In Café „Ik leer nog'' te
Zoeterwoude komt Donderdag
1 December a.s. Jos. van Rijn
met zijn krentenkaters, ban
ketletters, enz. 3728b
