v l Uo,:h - r ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling r Leiden 19 cent per week t 2.50 per kwartaal onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaaL ïco per post f2.95 per kwartaaL Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné'a ver ghaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- ibetaling. Alzonrlerlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd ndasrsbiad 9 ct. ■Rn 19e Jaargang tóöüsSI3&G 22 NOVEMBER 1927 No. 5726 Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en feestdagen. I Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 OE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlén 30 cent per rege'. Voor Ingezonden Mededeeliugeu wordt bet dubbele van het tarief berekend n Kleine advertentlén, van ten hoogste 3U woorden, waari? betrekkingen worden aangeboden of gevraagd buur en ver- huur, koop en verkoop f 0.50 NUMMER BESTAAT UIT ORIE BLADEN. Het militaire vraagstuk. Er is een anti-militairisme, dat „geen en geen cent" wil voor het leger. Dit anti-militairisme wordt aangehan- door menschen, die het den rug toe- eren, zoo gauw zij voor de belangen van land mede directe verantwoordelijk- id dragen, over het landsleger mede di- cte zeggingskracht hebben; het wordt over kop over boord geworpen van schip van Staat, zoo gauw zij zelf in n land „de baas" zijn. Wij staan tegenover dit anti-militairis- om-dat het de zelfstandigheid en de ijlieid van een volk in groote gevaren engt, omdat het de rust en vrede in een verstoord. Maar wij zijn en bij herhaling moet orden gezegd voorstanders, en «tuigde en warme voorstanders, van: a eerste: een internationale ontwape- ig. En ten tweede: een zoo krachtig als igelijk, dus geoorloofd is, uoorgevoerde ruiniging op het leger in het eigen land. ur die bezuiniging blijkt ook, gelukkig, huidige Katholieke Minister van Oor- de heer Lambooy, ernstig te streven, president-minister, de heer De Geer, [klaarde enkele dagen geleden in de reede Kamer tegenover critici, die meen- dat minister Lambooy de kracht van leger ondermijnde, dat het zeer krach- werken van zijn ambtgenoot van Oor- er op "richt was, het leger van alle noodige en ook kostbare! franje ontdoen. it ia een streven, hetwelk ligt in de van ons Katholiek Staatsprogram. De Rijks kieskringorganisatie Rotterdam tft voor de vergadering van den R. K. irtijraad van a.s. Vrijdag het volgende irstel ingediend: „De Partijraad, gelet op de besprekin gen in den Partijraad van 23 October 1926 ten aanzien van het aan de orde stellen van punten van belangrijken tard, o.a. het militaire vraagstuk; verwijzend naar de toen gedane toe- legging door het Partijbestuur bij mon de van zijn voorzitter; verzoekt bet Partij bestuur op de eerst- tolgende vergadering van den Partijraad let militaire vraagstuk aan de orde te itellen." Het praeadvies van het Partijbestuur liorop luidt: Het P. B. erkent gaarne, dat het militaire vraagstuk een onder werp is, dat geschikt is voor behande- in den Partijraad. Er moet echter een keuze worden gedaan uit meerdere lelangrijke onderwerpen. Zooals bereids is gepubliceerd in de R. K. Pers is door let P. B., in overleg met den Voorzitter ran den Partijraad, voor de voorjaar-s- irgadering 1928 het Sociale Vraagstuk san de orde gesteld. Het P. B. meent, dat deze keuze beantwoordt aan de tere mate van belangrijkheid zoo vel als van actualiteit, welke dit vraag stuk eigen is in vergelijking met het mi litaire vraagstuk. Voorbereidende maatregelen zijin door let P. B. in dit verband bereids getrof- 'in. Men vergete niet, dat, tengevolge der reorganisatie in 1920 en 1927 tot stand gebracht, het Partijraadwerk in deze fierjarige periode slechts in twee verga deringen kan worden verricht. Einde moet het program, volgens" art-. 15 het Partij reglement, aan de orde somen. Nadien opent zich veel meer ge legenheid tot behandeling van groote Politieke vraagstukken. Dat het militaire Vraagstuk alsdan henzeer behandeling zal vinden, lijkt kt P. B. zeer voor de hand te liggen. de vergadering van de R. EL Kamer- ftrale Leiden merkte een afgevaardigde L i s e e opGoed, we willen ons met praeadvies van het P. B. vereenigen, '8 ©r dan maar spoed met de zaak wordt ^akt, en daarom zouden we op dc ver ding van den Partijraad gaarne den "ach zien uitgesproken, dat reeds nu '«adviseurs over dat vraagstuk worden gewezen. vergadering ging accoord met de op- van Lisse. ook wij sympathiseercn met de ge- dat het militaire vraagstuk belangrijk, en ook zéér actueel is, 'Her belangstelling naar voren dringt, spoedig in onzen Partijraad N moet worden behandeld, en wij vertrou wen, dat de afgey. van Leiden te Utrecht daarop krachtig zullen aandringen. Onze partij mag zeker niet ontwijken kwesties als: op de eerste plaats, dienst plicht of vrijwilligersleger, en vervolgens, tot hoever is bezuiniging op personeel en materiaal mogelijk, tot hoever dient de vrijheid van den dienstplichtige beperkt, wat is er in het kazerneleven te verbete ren, enz. De meeningen van bekwame praeadvi- seurs over deze en dergelijke vragen zullen met belangstelling worden tegemoet ge zien, en wellicht ook tot veel goeds kunnen leiden. België. DE MINISTERCRISIS IS UITGEBROKEN DOOR DE SOCIALISTEN TJTGELOKT. Jaspar kabinetsformateur? De regeering is sedert halfzes gister avond demissionnair. De ministerraad begon met een exposé van Debroqueville over den toestand en de reorganisatie van het leger in ver band met het'kader, de bewapening, het vestingsstee men den duur van den dienst tijd. De minister van landsverdediging voeg de hieraan toe. dat het hem onmogelijk was thans reeds het wetsontwerp betref fende de vermindering van den diensttijd in te dienen en stelde voor de studie van het ensemgle van het militair probleem toe te vertrouwen aan een speciale com missie, bestaande uit politici en militaire technici. De socialistische ministers verklaar den zich niet met dit uitstel te kunnen vereenigen. Daar men niet tot overeenstemming kon geraken, besloot de regeering het collectief ontslag aan den koning aan te bieden. De socialistische ministers hebben on der drang van bun partijgenooten hun ontslag moeten uitlokken De afgetreden regeering blijft voorloo- pig de loopende zaken waarnemen. Naar alle waarschijnlijkheid zal Jaspar door den koning aangezocht worden te trachten een nieuwe regeering samen te stellen. Duitschland Hei ontwerp schoolwet. Door de D.-V o 1 k s p ar t ij aanvaard. In de vergadering van bet hoofdbe stuur der Duitsche volkspartij heeft het Rijksdaglid dr. Runke', die lid van de commissie van voorbereiding is, het standpunt der partij in een groote rede uiteengezet. Spr zeide dat er drie punten zijn die een bijzondere bespreking cischen en die aan de wenschen doT partij moe ten voldoen om het ontwerp als geheel aannemelijk te maken. Deze drie punten zijn: le. de schoolvorm. 2e de continuiteit van een geregeld bedrijf en 3 het school toezicht. De volkspartij houdt ten aanzien van alle 3 deze punten vast aan haar pro gramma dat de confessioneele en de ge meenschapsscholen beschermen wil over al waar deze 'soort scholen burgerrecht hebben gekregen. Evenzeer wil de partij de eens verkregen rechten der confess:o- neele school eerbiedigen en nadrukkelijk bevestigen, maar zij heeft* een vrij groot aantal amendementen ingediend van wel ke de groote meerderheid door de regee- ringspartijen is overgenomen. Het aldus geamendeerde ontwerp zal de partij ten volle kunnen steunen. Frankrijk Om de autonomie van den E'zas. Naar uit Parijs wordt gemeld, hebben de autonomistenpartij van Lotharingen en de oppositie in den Elzas zich aaneenge sloten tot een regionale onafhankelijk heidspartij. Joego-Slavië Aanslag op een trein. Komltadsji's vermoedelijk de daders. Zondagavond is nabij het station Alexandrowa, op de spoorlijn Oeskjoeb- Koemanova, een bom ontploft, onder een der wagons van een passeerenden goede rentrein. Bij een nader onderzoek op de spoorbaan werd een tweede helscho ma chine gevonden. Do bladen zijn van meenmg dat de bomaanslag gericht was tegen de express- trein. die omstreeks denzelfden tijd moest passeeren. Aan weerszijden van den spoorweg, waar de bommen zich bevonden, i3 een steile afgrond. In verband met den aan slag hcerscht 'onder de bevolking te Oesk- joeb en geheel het zuiden van Joego-Sla vië groote verontwaardiging. Men meent de daad wederom aan een Macedonische organisatie te moeten wijten en door de gendarmes wordt een streng onderzoek ingesteld. Roemenië. De partijstrijd. Scherper actie tegen Bratianu Zondagochtend is te Boekarest een conferentie van par'ementsleden en pro vinciale afgevaardigden der Roemeen- sche Nationale Boerenpartij geopend. De regecring had uitgebreide militaire maat- rege'en genomen: sterke patrouilles door kruisten de stralen. De conferentie duurde tot laat in den avond Het voorlnaamste punt der be sprekingen vormde de vraag, door welke middelen het huidige régime ten val ge bracht kan worden. In een eenstemmig aangenomen resolutie werden het verhin deren van het congres der partij te Alba Ju'ia en andere door de regeering getrof fen maatregelen in strijd met de grond wet genoemd. De conferentie verklaarde, met alle wettelijke m:dde'en in en builen het parlement ernaar te zullen streven, dat het huidige règ:me zoo spoedig moge lijk van het tooneel verdwijnt en de grond wettelijke vrijheden in het land worden hersteld. De conferentie droeg aan het bestuur der partij op, in het uiterste geval het lij delijk verzet onder de burgerij te organi- seeren, d w z. de burgerij aan te sporen te weigeren belasting te betalen en den dienstplicht te vervullen. Tegen den middag verscheen voor het vergaderingsgebouw een groote groep le den der nationale partij van professor Jorga. De demonstranten brachten don leider der boerenpartij, Maniue een ovatie. Deze antwoordde met een rede. waarin hij het Roemeensche volk verzocht ver trouwen te bobben, daar hij de hoop ko s- terde, met behulp van het vo'k het hui dige régime ton val te brengen. Transjord?' e. Transjordanië's autonomie. In het Engelsche Lagerhuis werd gis teren namens de regeering medegedeeld, dat binnenkort een verdrag zal worden gesloten, waarbij de autonome reeeoring in Transjordanië formeel zal worden er kend. Het bestuur zal uitgeoefend wor den op grond van de bepalingen van het mandaat over Pa'estina, zooals dat ge wijzigd is door do memoranda van den Vo'kenbond. Marokko De gevangenen vrijgelaten. Het lot van twee weesjes. Na ontvangst van de losprijs van 7 mil- lioen francs hebben de Mooren de gevan gen genomen Franschen weer vrijgelaten, tegelijk met 2 FranSche meisjes de 6- jarige Christine en de 4-jarige Jacqueline Arnauld die bijna 3 maanden door Moorsche ontvoerders gevangen gehouden werden. De speciale „Evening News"-correspon- dent te Rabat seint aan zijn blad. dat de kinderen b'tter wcenend. b'eek en ver moeid op hun bestemming aankamen. Toen de kleinen indertijd hun ouders voor hun eigen oogen hadden zien ver moorden, waren zij in de At-lasbergen weggevoerd. Na langdurige onderhandelingen met de roovers worden de kleine gevangenen eindelijk tegelijk met den heer Steeg, neef van don resident-generaal, zijn vriend Maillet en twee dames, mevr. Prokoroff en barones Sleinheil, naar de Fransche zone teruggeleid. De hooger genoemde correspondent was er te Agucnnous bij tegenwoordig, toen do twee kinderen aan majoor Trinquot, don Franschen officier, aan wiens dip'oma- tio en tact het te danken is, dat zij levend zijn teruggebracht, werden overgegeven. De twee weezen waren van de bergen en door de bosschen heen getransporteerd, gebonden op de ruggen van Moorsche vrouwen. Zij droegen Moorsche kleeding en waren barrevoets. Zij verkeerden in een staat van gTOOte verwaarloozing. Een dokter beeft de kinderen dadelijk na aankomst onderzocht, doch kon geen spoor van eenigerlei mishandeling ontdek ken. De weezen werden voorloopig naar het huis van zekere madame Butel te Benoi Mellal gevoerd, gebaad en van behoorlijke kleeding voorzien,. Later werden zo per auto naar Rabat overgebracht, waar zs den eersten tijd door do vrouw van den resident-generaal Steeg verzorgd zullen worden. Wat er verder met de weezen zal gebeu ren, is nog niet beslist. De vier volwassen gevangenen werden te Kisba vrijgelaten. Zij vertelden, dat zij een heelen nacht en den daarop volgen den dag over ruw bergachtig terrein had den moeten loopen onder bedreiging met bajonetten aangezet tot voortmarcheeren. Eiken dag werden zij met den dood be dreigd en hun ontvoerders plachten met elkaar te overleggen, of het de moeite waard was, hen in het leven te houden, of dat ze hen maar liever ineens zouden dooden. Op zekeren dag werden de heer Steeg en de heer Maillet met ketenen aan el- kaars voeten vastgebonden, doch de tra nen der twee vrouwelijke gevangenen vermurwdeh de harten der Moorsche kwellers en de ketenen werden den ge vangenen afgenomen. Amerika 25 jaar in Columbia. Een echt feest. Gisteren was het een kwarteeuw geleden sedert den laatsten burgeroorlog in Co lumbia geëindigd werd. De Columbiaan- sche legatie te 's-Gravenhage wijst er in verband hiermede op, dat gedurende dat tijdsverloop geen binnenlandsche onlusten of internationale conflicten de republiek I ebben getroffen, doch dat de meest vol maakte vrede heeft geheerscht. In dit tijdperk van rust is de welvaart toegenomen en heeft Columbia verdragen gesloten ter oplossing van alle interna tionale problemen door middel van schik kingen. Columbia heeft zitting in den vol kenbondsraad en de gezant van Columbia is vice-president van de Pan-Amerikaan- sche Unie. Het crediet van de republiek is sterk gestegen cn dank zij haar overvloe dige natuurlijke rijkdommen en den nij- veren arbeid barer burgers baart het so ciale vraagstuk hun geen zorgen. Bl^tSENLAKiD TOEPASSING MOTOR- EN RIJWIEL- WET. Onderhoud met den Minister. Gisteren ha<l het hoofdbestuur van den Nod. R. K. Bond van transportarbeiders een onderhoud met den minister van Wa terstaat over do moeilijkheden die do practische toepassing der Motor- en Rij- wiclwet oplevert voor verschillend© chauf feurs. Genoemd hoofdbestuur meldt hierom trent De volgende punten werden besproken: 1. De onkosten voor keuring en het af leggen van de Rijvaardigheidsproef om in het bezit te komen van een rijbewijs is voor vele chauffeurs, die deze kosten zelf moeten betalen, een groot bezwaar. 2. Het is van bet grootste belang voor de werklooze chauffeurs, dat ook zij in do gelegenheid worden gesteld, den rijvaar digheidsproef af te loggen. 3. Het heeft het hoofdbestuur getroffen dat voor do uitvoering der verschillende formaliteiten t.o.v. do Motor- en Rijwiel- wet door de besturen dor onderscheidene provinciën zoo verschillend wordt gehan deld, voornamelijk in het heffen der leges- gelden. Voor precies denzelfden arbeid wordt in do ecne provincie f 1.in een andere f 1.50 tot f2.50 legosgelden in reke ning gebracht. Binnenkort hoopt het hoofdbestuur aan de betrokkenen een bevredigend antwoord van den minister te kunnen mcdedeelen. Henrictte Roland Holst. Uitde C. P. getreden. Naar „Het Volk" meldt, is mevr. Hen ri ëtte Roland Holst uit de Communistische Partij getreden. Zij heeft nu een groep gesticht, met een slej^c christelijk-rcli- gieuze tendenz. Tewerkstelling onvolwaardige arbeids krachten. Een staatscommissie. Naar do „Stand," vernoemt, is in voorbe reiding de benoeming van een Staatscom missie ter bostudeering van het vraagstuk der tewerkstelling van. onvolwaardige ar beidskrachten. Niet onmogelijk zou zijn, dat deze commissie oen permanent karak ter zou dragen. Raad van Afgevaardigden van „St. Raphael". Te Haarlem werd in gebouw „St. Bavo" Zondagmiddag de vergadering gehouden van den Raad van Afgevaardigden van den Nod. R. K. Bond van Afgevaardigden van den Ned. R. K. Bond van Spoor- en Tram wegpersoneel „St.. Raphael". 129 Afdeclingen waren vertegenwoor digd, tellende 11.239 leden. De voorzitter, de heer Hellemons, sprak een kort welkomstwoord. Het ledental der organisatio is stijgende. Spr. gaf als overtuiging van den Bond te kennen, dat do inkomsten van hot be drijf, ondanks de tariefsverlaging, in 1927 de uitgaven zullen dekken en het Rijk dus niet zal hebben bij le dragen in een te kort; zelfs zullen de gewone afschrijvin gen kunnen plaats hebben. Verwacht wordt, dat do schenking aan hot Hoofdbestuur bij gelegenheid van het 25-jarig bestaan van don Bond f75.000 zal bedragen. Spr. wekte op, dit bedrag tot f 100.000 te vermeerderen. Waakzaamheid blijft geboden. Er is een HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. De sinds eenigen tijd dreigende kabi' nelscrisis in België is gisteren uitgebroken De Fransche gevangenen in Marckkc na betaling der losprijs vrijgelaten. Hevige sneeuwstorm in Denemarken Verscheidene schepen vergaan. (Tele grammen). BINNENLAND. De stagnatie in den treinenloop; langza merhand weer een normaal verkeer. (3de blad). Het openbaar onderzoek naar de oorraa' van het spoorwegongeluk bij Rijswijk (2de blad). Mevr. Henriette Roland Holst is uit du communistische partij getreden. (lste blad) Aan de universiteit te Utrecht zal een bijzondere leerstoel in het Spaansch wor den gesticht. (Onderwijs, lste blad). Een Ncdcrlandsche tankhoot vergaan. (Gemengde Berichten, 2de. blad) Onze Geïllustreerde Pagina De photopagina geeft o.in. photo's van: een hockeywedstrijd te Amsterdam; do Londeusche autotentoonstelling: de over stroomingen in Amerika. streven, de looncn te verlagen en dc werk tijden to vermeerderen. De voorzitter word bij enkele candidaat- stclling herkozen en bracht dank voor hot in hem gestelde vertrouwen. De begrooting word, nadat enkele inlich tingen daarover waren verstrekt, vastgo- steld op f 102.8fi0.20. Do aftredende bost uursloden, do heoron G. H. H. IFsen, Zwolle, P. Vorlmijlcn, Til burg en B. IJscbacrt, Ternouzen, werden herkozen. Het Hoofdbestuur stelde voor den Bondsdag in 1928 to honden in 's Herto genbosch, en do viering van hét 25-jarig bestaan te combïnccren mot don Bonds dag. Aldus werd besloten. De vergadering van den Raad van Afge vaardigden zal worden gehouden te Gro- .ningen. Hierna werd do vergadering verdaagd tot Maandag. Des avonds werd door do afd. Haarlem den deelnemers een feestavond aangebo den. Gistermorgen word do vergadering van den R. IC. Bond van Spoor- en tramweg personeel „St. Raphael" to Haarlem voortgezet. Op voorstel van het hoofdbestuur werd besloten, dat het bestuur inzake do clas sificatie niet gebonden zal zijn aan voor stellen tot opheffing der classifieai Ie of gelijkstelling met. het Rijk. Aan het hoofdbestuur werd opgedragen bij do directie cr op nan to dringen, dat aan het i>ersoneol voor het. waarnemen van een hooger bezoldigde functie, van den eersten dag af de hnngero vergoeding wordt toegekend. Er zal een enquête wor den ingesteld tot onderzoek van het rris- bruik maken in verband met do toeken ning dier vergoeding. Medegedeeld werd, dat den minister ge vraagd is een commissie te benoemen voor het nagaan van do regeling der rust- en diensttijden. Het hoofdbestuur zal bij de referring, Kamerfractie en directie aandringen op afschaffing van den zomertijd. Majoor J. Biestraten. t Te Haarlem is, 52 jaar oud, overleden majoor der infanterie J. Bieetraten, garni zoenscommandant te Haarlem. De teraardebestelling is Donderdag op do algemeeno begraafplaats aan de Klo ve rlaan. WETENSCHAPPELIJKE BERICHTEN DE SPREKENDE FILM IS IN AANTOCHT. IJEGIN FEBRUARI 1028 ZAL ZIJ OOK IIAAR INTREDE DOEN IN NEDERLAND. Het probleem volkomen opgelost. In den aanvang van hel volgend jaar zal het Nederlandschc publiek kennis ma ken met de sprekende filin. Het vraagstuk is thans volkomen opge lost, door den ook in ons land bekenden Berlijn schen uitvinder Heinrich Kuchen- rcoisler. Zooals bekend is, v.a-. het probleem the©1 retisch reeds eerder uit - werkt en gereali seerd alleen bij de prnctijk stuitte men c

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1