19e Jaargang ZATERDAG 19 NOVEMBER 1927 No. 5724 e Êcidóclie 6ou/^cmt Do ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling Voor Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal frj onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaaL fraoco per post f2.95 per kwartaaL get Geïllustreerd Zondagsblad ia voor de Abonné'a ver» frijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor uitbetaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd Zondagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. II Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. II DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT! Gewone advertentlên 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het r. dubbele van het tarief berekend. 5 Kleine advertentlên, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en veiv huur, koop en verkoop f 0.50. 19 nummer bestaat nil vijl bladen, waaronder Itl Geïllustreerd Zondagsblad. BUITENLAND België. een regeeringscrisis op til? ONEENIGHEID VAN DEN MINISTER VAN OORLOG MET DEN GENERALEN STAF. Een trucje van den premier. Donderdagmiddag vormde, naar „De meldt, de dreigende regee- liet voornaamste onderwerp gesprek in de wandelgangen Cter Kamer. Het blad meent, dat de toestand als wlgt is: De minister van oorlog, de heer de jiroqueville, heeft een ontwerp gereed ge maakt dat evenwel nooit in den Minister raad besproken is om de aannemelijke re den dat de Broqu9viHe zijn ontwerp voor af aan de goedkeuring van den generalen elaf voorleggen moet. Die generale staf is het met hem niet eens en weigert zich leer te leggen bij zijn standpunt. De ïni- jster heeft gepoogd in de mate van wat hij mogelijk acht, aan den algemeenen eisch tol dienstvermindering tegemoet te 1. Doch de bevoegde militaire auto riteiten zijn van oordeel dat geen vermin dering van diensttijd kan geduld worden zoolang al de* andere noodzakelijk geachte hervormingen betreffende de kaders en de dekking mei hun volledige uitwerking hebben gehad. De heer de Broqueville die, zooals hij beloofd had, zijn vacanlietijd grootendeels besteed heeft aan de studie van de leger- hervorming en daarbij ziek geworden is, aarzelt onder dergelijke omstandigheden zijn ontwerp in te dienen, d.w.z het in den ministerraad te laten bespreken. Die toe stand is onduldbaar en de heer Jasper had gelijk op de vergadering van de rech terzijde ie bekennen dat die toestand ook onduldbaar geworden is voor de regee ring. De heer de Broqueville heeft de be lofte gedaan een ontwerp in te dienen bij de heropening van de Kamers. De minis ter wenscbt zijn woord te houden, doch alerlei omstandigheden verhinderen hem zijn woord gestand te doen Degenen die beweren dat de heer de Broqueville voor keuze staat ofwel zijn ontwerp in te dienen of wel ontslag te nemen en reeds tol die laatste houding zou besloten heb ben, zijn wellicht dicht bij* de waarheid gebleven Maar het ontslag van den "heer de Broqueville zal het ontslag van de heela regeering medebrengen. Het plan een commissie van twintig 'deskundigen samen te steüen welke an dermaal de stadie van het militaire vraagstuk aanvangen zou was, volgens het blad, enkel een „truc'' van den pre mier, om de quaestie op de lange baan te Êchuiven Docb de heer de Broqueville en de socialisten evenmin, zijn voor een der gelijke oplossing te vinden. De regeering is verplicht haar ontwerp bekend te maken. Kortom, aldus besluit «De Standaard5', zoo de heer de Broque ville zijn ontwerp niet indienen mag, neemt hij ontslag. Dus crisis. Anderzijds 6laat het niet vast dat zijn ontwerp door den ministerraad zal worden goedgekeurd. Dus nogmaals crisis. De tunnel onder de Schelde. Doverbinding van Antwerpen met Vlaanderen. Een delegatie van de provincie Oost- iVlaanderen is bij minister Jaspar op audiëntie geweest om do kwestie van den Schelde-tunnel te bespreken. Zij heeft ao volgende voorsteden gedaan: Oost-Vlaan- öeren verbindt zich tegemoet te komen in de kosten van het graven van een tunnel voor 25 millioen en 50 miUioen voor het aanleggen van het kanaal dat de Schelde Terbinden zal met de vaart van Terneuzen. De minister beloofde dit voorstel over ♦0 brengen aan de provinciale overheid van Antwerpen, welke verzocht zal worden baar advies daarover binnen de 14 dagen te geven. Daarna zou door beide provincies de toak verder worden onderzocht. Duitschland De Nunfius Pacelli Kardinaal? Do Romeinsche correspondent van het ».Berl. Tag." verneemt, dat de Paus voor nemens is, do te Berlijn geaccrediteerde nuntius Pacelli tot kardinaal te benoemen, zoodra do (iuaestie van van concordaat teregeld is. Italië. SMussolini's verjaardag. Amnestie voor oen aantal Politieke gevangenen. .De bladen melden, dat Mussolini ter ge- eenheid van zijn a.s. verjaardag een wnta] z.g. „confinati" d.w.z. politieke ge- ^genen, die naar de strafkolonies ge buurd werden, amnestie zal verleenen. Het gaat daarbij om gevangenen, wier vergrijpen tegen de politieke orde in Ita lië niet ernstig waren en die zich reeds sinds eenigen tijd rouwmoedig hebben getoond. Bovendien wordt gezegd, dat Mussolini reeds eenige van de politieke gevangenen, op aansporen van de centrale commissie ad hoc in vrijheid heeft gesteld, wellicht ook aangespoord door de onophoudelijke verzoeken van de bloedverwanten van de „confinati". Mussolini wil vooral reke ning houden met den leeftijd, de familie verhoudingen en den financieelen toestand van de betrokken gevangenen. Hongarije. De affaire-Blummenstein. „Hongarije treft geenerlei verantwoordelijkhei d." In het Hongaarscho Huis van Afge vaardigden heeft de democraat Gal een in- terpelaltie gehouden over de kwestie der vervalschte obligaties. De minister v$m Financiën, Bud, verklaarde, dat de Hon gaarscho regeering volledig aan alle uit het vredesverdrag en de internationale overeenkomsten voortvloeiende verplich tingen met betrekking tot de obligaties heeft voldaan. De regeering is er van over tuigd, zei de de minister, dat ook de Caisse Commune slipt haar taak heeft vervuld. Men heeft hier te doen met een strafbare handeling en men zal derhalve de resultaten van het ingestelde onder zoek moeten afwachten. De minister zeide de vaste overtuiging te hebben, dat de Fransche autoriteiten met de grootste on partijdigheid en objectiviteit optreden. Ten slotte protesteerde de minister te gen de bewering dat de Hongaarsche re geering deze zaak op geheimzinnige wijze zou behandelen. De regeering heeft niets te verbergen verklaarde hij, en voor Hon garije kan uit deze zaak geenerlei schade voortvloeien, daar het in geen enkel op zicht verantwoordelijk kan worden ge steld voor het gebéurde. Weder anti-Joodsche demonstraties te Boedapest. In de technische hoogeschool hebben gistermorgen weder anti-Joodsche de monstraties plaats gehad. Tegen alle deel nemers aan ordeverstoringen is een disci plinair onderzoek ingesteld; zoo'ang dit onderzoek nog niet beëindigd is, mogen de betrokkenen geen colleges aan de hoo geschool bijwonen. Rusland Trotski's vrijheid belemmerd. Gevangene in zijn eigen huisl Sedert de uitzetting der oppositie-lei ders zijn de communistische organisaties bezig gedelegeerden te kiezen voor het Decemher-qongres. Stalin is van plan een congres te houden, waarop alleen zijn aanhangers aanwezig zullen zijn en geen enkele Tritskiïst zal worden toegelaten. Ondertussclien tracht een groot aantal sprekers der oppositie nog steeds op alle mogelijke bijeenkomsten het woord te voe ren, doch het eenig resultaat daarvan is, dat zij in de registers van de Ogpoo wor den opgeteekend en reeds doen geruchten de ronde over vele arrestaties. De Ogpoe belemmert op alle moge'ijke wijzen de bewegingsvrijheid der uitgezette oppositieleiders. Reeds voor de uitzetting van Trotski ging het gerucht, dat hij als het ware in zijn eigen hiiis werd gevangen gehouden. De Stanilisten gebruiken dan ook in verband met Trotski en zijn aan hangers veelvuldig het woord gevangenis. De Stalinisten boeken overal oppervlak kige successen, doch niettemin maken zij zich bezorgd over Trotski, wiens macht zij Giet kunnen schatten. Wodka om de revolutie te consolideeren. De accijns kan niet worden gemist. Een groep buitenlandsche gasten, die in Moskou vertoeven, heeft aan Stalin schriftelijk gevraagd, waarom de Sovjet- regeering den verkoop van wodka weer heeft ingesteld, acht jaar nadat de tsaris tische regeering den verkoop in geheel Rusland had verboden. Stalin antwoordde, dat do Sovjet-regee ring geen andere keus had. Zij heeft ge'd noodig om de industrie weer op te rich ten de Westersche kapitalisten hebben ge weigerd de Sovjet-regeering geld te lee- nen. Daarom was zij gedwongen den ver koop van wodka weer in te voeren, als het eénige middel om de schatkist weer te vullen, indien zij zich niet aan de Wes tersche kapitalisten wilde overgeven. De Sovjet-regeering begrijpt, zoo ging Sta lin voort, dat de wodka voor arbeiders en boeren een verschrikkelijk gevaar be- teekent, maar zij heeft werkelijk geen keus, want de revolutie moet tot eiken prijs geconsolideerd worden. China. Nog meer onlusten te Kanton gevreesd. Tot heden 200 doodon en gewonden. Uit Kanton wordt gemeld, dat de eerste berichten omtrent het optreden van de ar beiderspartij overdreven blijken te zijn Gevochten wordt er niet veel, in de meeste gevallen worden de troepen ontwapend Het aantal dooden en gewonden bedraagt niet meer dan 200. Hoewel do arbeiders do macht in de stad in handen hebben, keeren de troepen van Li Tsjai-soem van den Noordelijken oever der rivier naar Kanton terug. Men verwacht dan ook, dat er binnenkort nieuwe onlusten zullen uit breken. BINNENLAND PROV. STATEN VAN ZUID-HOLLAND. DE BEGROOTING AAN DE ORDE. In de vergadering van gisteren werden de algemeene beschouwingen over de pro vinciale begrooting voor 1928 voortgezet. De heer Schokking (C.H.) repliceer de. Hij merkte op, dat hij niet over de sovjetrepubliek heeft gesproken, maar slechts het feit heeft besproken, dat ook 'n communistische productiewijze zou zijn. heid hcerscht en dat deze dan ook niet aan het kapitalisme moet worden toege schreven, als welks verdediger spr. overi gens niet wilde optreden. De heer Van Eesteren (C.H.) repli ceerde. Hij was dankbaar voor hetgeen Ged. Staten hebben gedaan voor den Haastrechtschen dijk, maar zou ook gaar ne den Veerweg verbeterd zien. De heer Van Voorst- tot Voorst (R.K.) drong aan op een regeling tot be perking van den spreektijd, door dezen te verdeelen over de fraeties. Iedere dag, dat hier Vergaderd wordt, kost de provincie ongeveer f 1000. De heer De Visser (O. P.) repliceerde en bestreed den heer Schokking, die ver keerdelijk meende, dat in Rusland reeds een comunistische productiewijze zou zijn. Spr. noodigde den heer Schokking uit tot een openbaar debat over deze kwestie. De heer Bra at (P'B.) repliceerde. Spr. voelt niets voor be6cl ;rmirg van den Hollandschen molen, waarmee geen pro vinciaal belang gemoeid is. Spr. diende een motie in van de strek king om ook moties en amendementen van één persoon toe te laten en daartoe het reglement van orde te wijzigen. Nog verscheidene andere leden en Gedeputeerden repliceeren. In de middagvergadering zei het lid van Ged. St., de heer Heukels (A.R.) den heer v. Sleen toe, dat zoo mogelijk in de volgende zomerzitting praeadvies zal wor den uitgebracht over de motie inzake het buitengewoon onderwijs. Bij art. 203 (subsidie aan het genootschap tot bevordering van de koepokinenting lo Rotterdam) betoogde de heer v. Houdt (S.G.P.), dat dergelijke subsidie niet ligt op den weg der provincie en drong hij aan op intrekking van dit subsidie. .Mevr. do VriesB ruins (S.D.) wcos erop, dat de opvatting onder de medici vrij algemeen gaat in de richting van de centralisatie der inrichtingen. De heer H o f m a n n (R.K.) beriep zich op den Belgischen arts, Hermann Weyl, die de leer verkondigde, dat de ziekten aan historische wetten beantwoorden. Ziekten komen en gaan. Het is dan ook al is spr. voorstander van vaccinatie zondr dwang niet zonder meer mogelijk het weg blijven van pokken toe te schrij ven aan de vaccinatie. In 18R6 hebben wij een cholera-epidemie gehad en zonder vaccinatie heeft die zich toch niet her haald. Spr. bleef evenwel voorstander van onverplichte vaccinatie en wenschte het subsidie te handhaven. De heer Beekenkamp (VB.) verde digde oveneens de decentralisatie der in richtingen en in verband daarmee het pub- sidie aan do Rotterdamsche inrichting. De kwestie van den vaccinedwang staat hier geheel buiten. Mcvre Wenniger (V.B.) achtte het nu, op het oogenblik, dat de Rotterdam sche inrichting naar allo kanten haar acti viteit moet ontwikkelen, onjuist aan het subsidie te tornen. De heer Rutgers (A.R.), erkennende dat de vaccinedwang hier buiten staat, meende, dat het eenige succes van den heer v. Houdt zou kunnen zijn, dat de Staten zich uitspreken over de kwestie der centralisatie. De heer v. B o o ij e n, lid van Ged. Sta ten, betoogde, dat verwerping van den post een verkeerden indruk zou maken en dat men moot afwachten wat do Rogecring in dezen zal doen. De post werd met 573 stemmen goed gekeurd. Bij art. 223 (subsidie aan openbare lees zalen) verklaarde de heer v. Houdt (S. G.P.), dat er voor de provincie in dit op zicht geen taak is weggeled, terwijl spr. principieel tegen openbare leerzalen was, die niet voldoepde rekening houden met de Chr. levensbeschouwing. Spr. diende een motie in, waarin de Staten Ged. Staten uitnoodigen oen rege ling voor te stellen tot liquidatie van dit subsidie in 4 jaren. De motie werd om praeadvies naar Ged. St. gezonden. De heer H o f m a n n (R.K.) verklaarde zich op principieel© gronden tegen hot subsidie. Als men de catalogi van open bare boekerijen inziet-, dan moet men er kennen, dat de geest dier boekerijen oen moderne is. De post werd goedgekeurd, mot aantee- kening, dat de heer Hofmann tegen wa«. Bij de behandeling der inkomsten wees do heer Hofmann (R.K.) bij art. 10 (rechten voor het bevaren van de Gouwe) erop, dat do verordening der Gouwerechten niet altijd juist wordt toegepast. Oe heer Borghols (R.K.), lid van Ged. St., deelde mee, dat aan den hoofd ingenieur oen onderzoek is opgedragen. De begrooting werd z. h. s. goedgekeurd. De vergadering werd verdaagd tot Woensdag 11 uur. Dan komt hot wegen plan aan do orde. DE HANZEBANK TE DELFT. Vierde uitkeering van 10 pet. Naar wij vernemen, zal de N.V. Hanzo- bank in liquidatie, gevestigd te Delft, in den loop der maand December met een 4e uitkeering ad 10 pet. beginnen. Vragen van Kamerleden. Het zevende leerjaar. Op de volgende vraag van den heer Albarda, lid van de Tweed Kamer, Kan, tijdens het verlof van den minister van onderwijs, kunsten en wetenschappen, den heer Waszink, de indiening van de Memorie van Antwoord op het Voorloopig Verslag over het wetsontwerp tot invoe ring van do leerverplichting voor het ze vende leerjaar verwacht worden en ook op de medewerking der regeering voor do openbare behandeling van dat wetsont werp gerekend worden? heeft de minister van onderwijs, kunsten en wetenschappen a. i. geantwoord: Van een minister, die gedurende do ziekte van een ambtgenoot tijdelijk diens departement beheert, kan, naar de mee ning van den ondergeteekende, niet ver wacht worden, dat hij een ontwerp als hel onderhavige, dat noch eenvoudig, noch urgent is, met de Stalen-Gencraal behandelt. De corruptie in Gemeentelijke Gas bedrijven. Maatregelen der Yereeniging van gasdirecteuren. In het orgaan van de Verecnigi~g van gasdirecteuren „Het Gas", komt een arti kel voor, waarin het bestuur o.a. schrijft: „Ten einde zoo' ten opzichte van do gewone als van «V buitengewone leden do noodige maatreg' 1 n' te kunnen nemen, heeft het bestuur besloten, vóór 1 Januari 1928 een buitengewone algemeene verga dering bijeen te roepen, ter behandeling van een ingrijpende wijziging van do sta tuten. Ten opzichte van do gewone leden zal worden voorgesteld, dat het lidmaatschap onvoorwaardelijk eindigt-, zoodra de be trekking van directeur of hooger ambte naar van oen gasbedrijf (als in art. G der statuten voor het gewone lidmaatschap vereischt), niet ineer wordt bekleed, zoo dat niet meer in functie zijnde directeuren of ambtenaren de verceniging automatisch verlaten. Deze bepaling voorkomt, dat door het bestuur voor ieder afzonderlijk geval van ontslag een nader onderzoek zal moeten worden ingesteld; onderzoek, waarbij het wellicht niet over voldoende gegevens zou kunnen beschikken. Het instituut „buitengewone loden" do leveranciers wordt opgeheven, omdat langs denzelfden weg als bij gewone loden niet is nit to maken, wie bij de corruptie betrokken is. De Fransche invoerrechten op vee en vleesch. Verhoogd. Volgens tolegrafische mededeeling van den Nedcrlandsche rijkslandbouwconsu- lent te Parijs zijn de Fransche invoer rechten voorloopig verhoogd: voor kalve ren tot 100 francs, voor ander rundvee tot 30 francs, voor schapen tot 100 francs, voor varkens tot GO francs, alles per hon derd K.G. levend gewicht; voor rund- vleesch en schapenvleesch tot 126 francs en voor varkens vleesch tot 90 francs per 100 K.G. De invoer van eieren in Engeland. De kwestie van het stempelen. Men zal zich wellicht herinneren, dat in 1924 in Engeland een wet is aangenomen, waardoor geëischt kan worden dat ver schillende producten voorzien moeten zijn van een stempel, aangevende het land van herkomst. Direct na aanneming van do wet is een commissie samengesteld, die het verplicht stempelen van eieren in studie hebben genomen. Naar het „Ned. Weekblad voor kruide nierswaren" verneemt, is deze Engolsche commissie met haar rapport gereed geko men. De commissie is van oordeel dat een bevel om geïmporteerde eieren te stempe len, den export-landen aanleiding zou kun nen geven om te zorgen dat hun product beter zou zijn dan het Engelsehe en zoo HET VOORNAAMSTE IV1EUW9 BUITENLAND. In België dreigt een kabinetscrisis door oneenigheid met de legerstaf. Een interpellatie van de Hongaarscho Kamer over de affalre-Blumenstein. BINNENLAND. De Tweede Kamer heeft een motie aan genomen, waarin de subsidie-verminde ring voor de burgerwachten wordt be treurd. (2de blad). De Prov. Staten van Zuid-Holland heb ben de begrooting voor 1928 goedgekeurd. A.s. Woensdag komt het Wegenplan aan de orde. (1st© b'ad). Het wetsontwerp betreffende het ze vende leerjaar zal gedurendo het verlof van Minister Waszink niet in behandeling komen. (1ste blad). De arrestatie van de voortvluchtige pen ningmeester der Ned. Herv. Gemeente to Katwijk a. d. Rijn. (1ste b'ad). Uitkeering van de Haarlemsche Hanze- bank. (1ste blad). LEIDEN Tentoonstelling van Oostersche Kunst nijverheid. (1ste blad). Tentoonstel ing van de Missie-naaikr'ng „St. Franciscus Xavcrius". (1ste blad) Het Ethncnraphisch Museum zal in hef oude Rijksziekenhuis v/orden onderge bracht. (1ste b'ad). Aan onze abonne's te Breezand. Eindelijk mochten wij van den lieer Di- rcctour-Genoraal der Posterijen -t'woord ontvingen op onze ingediende klacht, het welk echter van dien aard is, dat wij ons verplicht gevoelden, dit met oen tcgen- schrijven te beantwoorden. Wij hopen op 't resultaat hiervan spoe dig nader to kunnen terugkomen. Administratie „De Leidsche Couran t". zou het gevolg kunnen zijn dat de Engel sehe productie oen slag wordt toege bracht, waarvan zij zich norst na je. r-n zou kunnen herstellen. Alleen het stem pelen van goedkoop© cioren (Poolscho, Russische otc.) vorplichtond stellen, bet co- kont, naar het oordeel der commissie, ccn duurder worden van hot artikel bij beper king van de aanvoeren, wat do kosten van levensmiddelen der mindere klassen zou verhoogen. Do commissie komt ten slotte tot do conclusie dat het stempelen van geïmpor teerde eieren een juist middel zou zijn om geknoei to voorkomen, maar dat een wet cllcen dan uitgevaardigd mag worden in dien de verzameling, sortcering, verpak king enz. van Engelsehe eieren voldoende verbeterd is, zoodat or geen vrees meer bestaat dat fijne geïmporteerde eieren meer gevraagd worden, dan het gewono Engelsehe ei. Minister Waszink naar de Riviera. Naar vernomen wordt, zal de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap pen, mr. Waszink, dezer dagen tot vorder herstel van gezondheid naar do Riviora vertrekken. STADSNIEUWS MISSIE-N AAI VEREENIGING ST. FRANCISCUS XAVERIUS. Tentoonstelling. Na vele en langdurige voorbereiding is gisterenmiddag de tentoonstelling van d( Missie-naaivercon. „St. Franciscus Xavc rius" in den Foyer der Stadsgehoorzaal geopend. Het doel is natuurliijk zooals bij ccn bezoek aan deze tentoonstelling ook overduidelijk blijkt steun aan do missio- naaivereeniging, wat hetzelfde beteekent als steun aan do Missie. De opening. Een aantal dames en heeren, waaronder do zeereerw. lieer Pastoor A. J.eusen voor zitter van het Leidsche Missie-comité, de weleerw. kapelaan Busch on afgevaardig den van verschillende vereenigingen, waren te samen gekomen in den foyer, waar om ongeveer 4 uur de presidente der missio- naaivereeniging, Mej. E. A. Brune. de bij eenkomst opende en na den Chrislelijkon groet te hebben gebracht, de aanwezigen, vooral Pastoor Leusen en Mevr. Flecrkamp Greve, van harte welkom heette. Spr. deelde mede, dat van den burgemeester van Leiden, den wolcdolce^fr. hepr Mr. A. van de Sande Bakhuysen en diens echt go-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1