19e Jaargang
DINSDAG 8 NOVEMBER 1927
No. 3714
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
FEUILLETON.
3)e fozicbelie Soii/ta/nt
jABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling
r Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaaL
onze Agenten 20 cent per week 12.60 per kwartaal,
tneo per post f2.95 per kwartaaL
Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's ver-
jgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
betaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
odagsblad 9 ct.
Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
I
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentlên 30 cent per regew
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend. s
Kleine advertentién, van ten hoogste 80 woorden, waari®
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver*
huur, koop en verkoop (0.50.
HOMMER BESTAAT OIT TWEE BLADER.
Nederland.., Protestantsch 1
Dezer dagen gaf een liberaal blad den
lolieken de vaderlijke vermaning, om
hun optreden in het openbare leven er
h aan te denken, dat Nederland een
olestantsch land is.
federland een Protestantsch land!
Is een bewering, die haar lang en
leven alléén te danken heeft aan de
itale beslistheid, waarmede zij gezegd
bij herhaalde herhaling herhaald is
rordenen die eiken schijn zelfs van
htskundigen of geschiedkundigen grond
werkelijkheid teneenenmale mist.
[federland een Protestantsch land!
Hoewel de Katholieke Kerk, de moeder
waarheid en schoonheid, inderdaad is
;ooals Alphons Laudy het op den der-
Nederlandschen Katholiekendag uit-
ikte de moeder van die reusachtige
allerteederste cultuur, welke in ons land
in gansch Europa zoo prachtige teeke
van haar doortocht heeft achtergela-
hoewel door heel ons vaderland naar
katholicisme heenwijzen volkszeden en
moonten, gelijk de bestaande monumen-
overal verspreid, er aan herinneren,
het katholiek geloof werkelijk het alge-
en geloof onze voorvaderen was
iraan herinneren ons bijv. de engelen
stralende Hostie, welke de koorzuilen
de Leidsche Sint Pieter versieren
wel dat alles onaanvechtbaar is, denken
er geen oogenblik aan, om Nederland
Katholiek land te noemen!
Haar wij laten ons ook niet opdringen
•werkelijkheid, dat Nederland een
otestantsch land is.
Nederland een Protestantsch land! Dus:
katholieken zouden niet tot het eigen-
e Nederlandsche volk gerekend behoo-
te wonden. De groote Broere kwam
en zulk 'n onrechtmatige en onrecht-
ardige beschouwing allerkrachtigst op
1853 in zijn „Een bezadigd woord aan
a welgezinde protestantsche landgenoo-
waarin hij o.m. schreef:
,De katholieken maken twee vijfden der
rolking uit. Ziedaar het afdoende feit,
artegen geen theorieën iets vermogen,
zou onnoozel zijn en niet te pas komen
kracht en invloed, die hier Protestan-
am en Katholieken op de maatschappij
oefenen, nauwkeurig te vergelijken. De
tholieken zouden voor die vergelij-
ig geenszins te vreezen hebben; maar
is de vraag niet. De katholieken ma-
een persoonlijkheid uit, die vrijheid
.:iert. Daar alleen komt het hier op aan'
elders zegt mgr. Broere, dat het be
an der katholieken in ons land geen
lemd, geen opgedrongen en geweldig
ar een natuurlijk, door en door histo-
■oh, oorspronkelijk Nederlandsoh feit is".
Wij. Katholieken, erkennen in ons land
ijheiil voor iedere overtuiging, maar
chen ook de vrijheid, de volkomen gelijk-
achtigdheid, op voor ons zelf!
Wij besluiten met wat pater dr. Gassia-
Hentzen opmerkt in een rede. eveneens
ijjuden op den derden Nederlandschen
ilholiukendag:
Juridisch en historisch een zeer belang-
deel van het Nederlandsche volk, staat
ns katholiek Nederland midden in ons
fcsleven ook als vol berechtigd en vol-
ardig deel onzer natie. En er is geen
derlander meer die niet zal moeten in
tomen, dat, als op dit oogenblik het
lolicisme als Nederlandsche cultuur
tor ten onder ging, een onherstelbare
iade ou worden toegebracht aan het
derlandsclie volks- en cultuurleven."
BUITENLAND
Volkenbond
De in- en uitvoerverboden.
Heden onderteekening en
sluiting der conferentie,
to conferentie-Colijn voor de afschaf-
I der in- en uitvoerverboden is gisteren-
lid na een lange zitting, die tot 9 uur
■rode, gereed gekomen met de derde en
fcte lezing der conventie,
to Fransche gedelegeerde Serruys ver
fde, dat Frankrijk afziet vqn het uit-
frerboa van kolen, cokes e» turf.
Frankrijk handhaaft dus alleen het uit
voerverbod op oud-ijzer.
De delegatie ider Ver. Staten richtte nog
een onverhoedschen aanval op enkele arti
kelen der Act Final, die juist voor Neder
land van veel belang zijn nl. het eene,
waarin den Raad wordt aanbevolen zoo
spoedig mogelijk de kwestie der gezamen
lijke actie tegen ziekten van planten en
dieren aan een of meer conferenties van
deskundigen voor te leggen en een ander,
waarin het onderling verband tusschen de
op te heffen in- en uitvoerverboden eener-
zijds en de in- en uitvoerrechten anderzijds
tot uitdrukking komt.
De heer Wibaut deed daarbij een beroep
op de delegatie 'der Ver. Staten, om het
weinige wat de Act Final omtrent dit laat
ste punt bevat, in stand te laten. De con
ferentie deelde Wibauts zienswijze, stemde
tegen het voorstel der Ver. Staten en hand
haafde de beide artikelen.
Aan het slot der zitting vroeg Colijn de
delegaties een voor een of zij bereid waren
dc conventie morgen te teekenen.
Hierbij bleek, dat vijftien delegaties he
den haar handteekening onder de conven
tie zullen plaatsen, terwijl er nog vier in
structies wachtende zijn.
De vijftien staten, die zullen teekenen,
zijn: Duitschland, Tsjecho-Slowakije.
Frankrijk, Oostenrijk, België, Hongarije.
Italië, Luxemburg, Engeland, Egypte. Bul
garije. Denemarken, Finland, Siam en
Zwitserland. De overige staten zullen ver
moedelijk eerst heslissen wanneer zij den
tekst der conventie hebben bestudeerd. Al
leen Ierland vcrklaardo op grond van zijn
geringe economische ontwikkeling niet te
kuïmen toetreden.
Heden zal de teekening der conventie en
de sluitingsTede van Colijn plaats hebben.
De houding der Neder landsche
delegatie.
De Nederlandsche delegatie verklaarde
gisterenavond nog geen instructies te heb
ben ontvangen om de conventie te teeke
nen. Zij verwacht heden nog dienaangaan-
do bericht.
De vraag of Nederland teekent, is van
belang in verband met het in te voeren
uitvoerverbod op beenderen.
Waar de uitzonderingsbepalingen der
conventie thans zoo zijn gesteld, dat alle
op 8 Nov. 1927 bestaande in- en uitvoer
verboden eventueel voor erkenning door
een tweede bijeenkomst der oonferentie in
aanmerking kunnen komen, heeft Neder
land ide keus óf de conventie te teekenen
óf het uitvoerverbod van beenderen in te
voeren en dan van toetreding tot de con
ventie af te zien. Dit laatste zou ons pres
tige in den Volkenhond niet ten goede
komen.
Roemenië.
Bratianu's dictatuur.
De Koningin-Moeder een
gevangene?
De Daily Mail vernoemt uit Sofia, dat
de gebroeders Bratianu hun macht sterk
laten voelen; zij oefenen scherp toezicht uit
op de koninklijke familie. Zoo zouden zij
niet toestaan, dat koningin Mario (moeder
van den gewezen kroonprins) en prinses
Helena (zijn vrouw) Roemenië verlaten,
want zij vreezen, dat dezen samen zullen
gaan met den kroonprins, die in Parijs
woont. Ook verneemt men, dat de kroon
prins zijn voornemen, zich van de prinses
te laten scheiden, heeft opgegeven.
Intusschen komt nit Boekarest een offi
cieel© tegenspraak, dat koningin Maria
door het leger voortdurend in do stad zou
worden gevangen gehouden.
De Sunday Times heeft een bijzonder
verslaggever naar Roemenië gezonden
Deze beweert, dat de toestand, die bet ge
volg was van de inhechtenisneming van
Manoilescu, den gezant der hervormings
partij naar prins Carol, door Bratianu over
dreven was voorgesteld om op die wijze
zijn gewcldregime te handhaven.
Roemenië is kalm gebleven. Slechts vier
personen werden gearresteerd en er was
geen sprake van wanorde of demonstra
ties. Wel zal de strijd tegen Bratinau
meent deze correspondent, worden voort
gezet, maaT openlijk, niet meer in het ge
heim. Hij meent, dat op den duur de ver
dergaande demoralisatie in de openbare
diensten ten slotte Bratianu zal dwingen
heen te gaan. Toch is hij thans nog de
dictator.
Komen er „vrije" verkiezingen, dan zal
de hervormingspartij prins Carol laten
vallen; weigert Bratianu die, dan is 't
mogelijk dat de prins, nolens volens, weer
de macht in Roemenië krijgt.
Polen.
Een grensincident.
Do bladen melden uit Warschau, dat
aan de Poolsch-Russische grens een Rus
sische bende, bestaande uit twintig man,
drie boerderijen heeft overvallen. De
bende vermoordde negen bewoners en ver
wondde zeventien anderen met revolver
schoten en messteken.
De Poolsche grenswacht moest ingrij
pen en eerst na een hevig vuurgevecht
week de bende op Russisch grondgebied
terug.
Rusland
De feesten in Moskou.
Het tweede lustrum der
revolutie.
Te Moskou is, aldus meldt de corres
pondent van de Montagspost aldaar, de
tiende verjaa-rdag van de--sovjet-unie op 7
Novemer met veel pracht en praal ge
vierd. Drie dagenlang waren alle arbei
ders en bedienden op de .baan. Zij vulden
de enorme pleinen der stad. Hondorden
gedelegeerden van de provinciën waarbij
veel boeren in hun kleurige kloederdrach
ten vertegenwoordigers van do Aziati
sche doelen der tot de sovjet-unie behoo-
rende gewesten waren voor deze gelegen
heid eveneens naar de hoofdstad geko
men. Overal wapperden roode vlaggen en
transparanten. De openbare gebouwen
waren 's avonds schitterend verlicht.
In hun proclamaties en manifesten ver
kondigen de sovjet-regeerders de over
winning van het Russiscjïo proletariaat
op de kapitalistische uitbuiters. Tevens
wordt nadruk gelegd op' het internatio
naal karakter der feestelijkheden.
Op de samenwerking tusschen arbei
ders en boeren wordt de nadruk gelegd.
In het feestmanifest vaji de Komin
tern, alsmede in een oproep van Stalin,
worden de sociaal-democraten de Steunpi
laren van het kapitalisme genoemd. De
arbeiders van alle landen worden aange
spoord. zich van de dwaalleer der sociaal
democratische leiders af to wenden en er
aan te denken, dat met het kapitalisme
ook de sociaal-democratie sterven moet.
Op het officiee'e feestprogramma stond
o.a. een plechtige zitting der Sovjet van
Moskou in de opera. Deze zitting die Zon
dag plaats vond, werd bijgewoond door
talrijke autoriteiten, bimienlandscho en
buitenlandsche gedelegeerden, het diplo
matiek corps en de vertegenwoordigers
der Russische en buitenlandsche pers.
Gisteren, Maandag, lag hot verkeer zelfs
geheel stil. Het personeel van post en
tram had vrij af. Op het Roode plein werd
een parade van het roodo leger en do
roode vloot gehouden, wa iy een groote
optocht door de straat tTok.
Heden zullen dertig vliegtuigen aan de
regeering worden aangeboden. Zij zijn
aangeschaft, dank zij vrijwillige bijdra
gen, en dienen te worden beschouwd als
hot antwoord van Rusland op de Engel-
sohe actie tot het vormen van een lucht
eskader. 's Avonds vinden in alle sohouw-
burgen en bioscopen kosteloozo voorstel
lingen voor de arbeiders plaats.
Palestina.
f e klaagmuur.
Een petitie tot wering van
toeristen.
Tot den Brihschen hoogen commissaris
van Palestina is een petitie gericht, waar
in wordt verzocht om toeristen de toe
gang te verbieden tot den Klaagmuur te
nlem gedurende de Joodsche bid
stonden op den Sabbath. Aan deze muur,
die voor den Tempel van Salomon ligt,
zijn, zooals men weet, de geloovigen ge
woon met zekere ceremonieel de tegen
spoeden van het Joodsche volik te bewee-
nen, hetgeen sterk de belangstelling van
toeristen trekt.
China.
Anti-Sovjet demonstraties te Sjanhai.
Gister hebben te Sjanghai ernstige
anti-Sovjet betoogingen plaats gehad,
waarbij zeven personen om het leven zijn
gekomen, toen zevenhonderd Wit-Russen
het Sovjet-consulaat bestormden, de vlag
naar beneden haalden, steenen door de
ruiten wierpen en den ingang forceerden.
Twee honderd politieagenten trachtten de
orde te herstellen.
Hedenmorgen werd een bom in het con
sulaat geworpen tijdens do ontvangst van
buitenlandsche consuls. De bom ontplofte
niet.
Mexico.
Generaal Gomez.
Naar Reuter uit Mexico city bevestigt,
is generaal Gomez, de vroegere candidaat
voor het presidentschap, en een der voor-
naamsto leiders van den joi.gsten opstand
Vrijdag j.l. in den staat Veracruz gevan
gen genomen en met vier anderen terecht
gesteld.
In een nader bericht uit Mexico maakt
de generale staf bekend, dat generaal Go
mez, de leider der opstandelingen, en zijn
neef gevangen genomen, voor een krijgs
raad gebracht en gefusileerd zijn.
Hun lijken zijn te Mexico aangekomen
en voor de begrafenis ter beschikking
van de familieleden gesteld. Nog 3 andere
leiders der opstandelingen zijn gevangen
genomen en eveneens voor een krijgsraad
gebracht.
Er bevinden zich thans nog sleohts 2
leiders der opstandelingen volgens dit
communiqué op vrije voeden.
BINNENLAND.
R. K. WERKLIEDENVERBOND.
Eenige voorstellen.
Do „Volkskrant" doet meedeeling van
©enige voorstellen dio in de vergadering
van het R. K. Werkliedenverbond op 13 en
14 December te Utrecht aan de orde zul
len komen.
St. Raphael stelt voor, het verbondsbe-
stuur op te dragen, een doelbowusto actie
in te zetten ter verkrijging van oen be
hoorlijke persionneering voor alle werkne
mers.
Het verbondsbestuur kan zich met dit
voorstel voreenigen.
De meest eeuvoudige we^ schijnt voors
hands uitbreiding van de m de Invalidi
teitswet geregelde oud'erdomsverzekering.
Wellicht ware het wenschelijk een com
missie te benoemen, welke omtrent de tech
nische zijde ven bet vraagstuk adviseert.
Het verboudabeetuor zal ter najaarsverga
dering dan ook machtiging verzoeken,
eventueel tot <je benoeming van oen derge
lijke commissie over te gaan.
De R. K. Bouwvakarbeidersbond stelt
voor, dat het R. K. Werkliedenverbond, in
overleg mat de R. K. Kamerfractie, er bij
de regeering op aandringe, dat zoo spoe
dig mogelijk, tot steun aan de groote ge
zinnen, een Rijkskindertoeslagfonds in het
leven worde geroepen.
Het verbondsbostuur zal de vergadering
adviseeren. dit voorstel aan te nemen.
De R. K. Bouwvakarbeidersbond stelt
verder voor, het verbondsbestuur op te dra
gen, bij de regeering, desgewenscht in
overleg met de R. K. Tweede Kamerfrac
tie, aan te dringen op wettelijke regeling
van do werkloosheidsverzekering.
De tijd, welke verloopen is sedert do af
kondiging van het Werkloosheidsbesluit
1017, is lang genoeg geweest voor het ver
zamelen van gegevens, die het mogelijk
maken eene wet samen te stellen, wclko
rekening houdt met de practiache moeilijk
heden, die zich op het terrein dor werkloos
heidsverzekering voordoen. Het komt den
voorstellenden bond derhalvo voor, dat de
huidige (voorloopige) regeling niet langer
behoeft te worden gehandhaafd.
Ofschoon reeds herhaalde malen op wet
telijke regeling van de werkloosheidsverze
kering is aangedrongen, is het verbondsbe
stuur bereid dit nogmaals te doen, onder
beding, dat daarbij worde vastgehouden
aan do eenmaal vastgestelde hoofdpunten:
meer zelfstandigheid voor de kasbesturen
(werkelijk zelfbestuur) en meebetaling in
de lasten door de wei'kgovers.
Koninklijke Besluiten.
Notariaat.
Bij Kon. besluit is aan G. van Poete
ren, op zijn verzoek, met ingang van 8
November, eervol ontslag verleend uit
zijn betrekking van notaris te 's-Graven-
hage.
De kwestie cener firmanaam.
„Van K om p e n".
Gisteren, heeft, naar het „IJ. D." meldt,
do kantonrechter te Utrecht vonnis gewe
zen in het geding tusschen: de N.V. Kon
Ned. Edelmetaalbedrijven Van Kempen,
Begeer en Vos K. N. E. B., de N.V. Zil-
verfabriek Voorschoten v.h. J. M van
Kempen en Zonen, Kon. Ned. Fabriek
van Goud- en Zilverwerken, de Ned.
Maatschappij tot exploitatie van Juweliers
magazijnen Begeer, Van Kempen en V03
on de Ned.-Indische Maatschappij tot ox-
ploitalie van Juweliersmagazijn on. Begeer,
Van Kempen en Vos eenerzijds, contra de
N. V. Ned. Fabriek van Gouden en Zil
veren werken Gerritsen cn Van Kempen
te Zeist.
Zooals men zich herinneren zal ver
zochten requestranten vcroordceling der
Zeister firma tot wijziging van haar han
delsnaam op zoodanige wijze, dat do naam
„van Kempen" er niet in voorkomt.
De kantonrechter heeft dit verzoek van
do hand gewezen, waarbij hij o.m. over
woog, dat tusschen beide handelsnamen
zoodanig verschil bestaat, dat bij het pu
bliek geen verw u riug is to duchten, en
door het enkele feit dat in beide namen
het woord „van Kempen" voorkomt
hierin "geen verandering wordt gebracht,
daar deze naam slechts een klein onder
deel van don goheelen handelsnaam
vormt, en er overigens geen punten van
overeenstemming bestaan.
Prof. Dr. J. de Louter.
De Utrechtschc oud-hoogleeraar, prof.
dr. J. de Louter, is door dr* universiteit
to Keulen honoris causa benoemd tot
doctor in de Rechten.
KERKNIEUWS
SEMINARIE VERWOEST.
Noodkreet van Mgr. Aelen.
De zeereerw. heer G. B. J. Vermin, miss.
ap„ „Burghoeve". Wassenaar, verzoekt ons
opname van het volgende telegram, dat hij
van Mgr. J. Aelen, aartsbisschop van Ma
dras ontving:
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
De conferentie der In- en uitvoerverboden
is gisteren met haar werkzaamheden klaar
gekomen.
De feestelijkheden te Moskou.
Nadere bijzonderheden over de atver*
stroomingsramp in Nieuw Engeland. (Bui-
tenl. Berichten. 2e blad).
BINNENLAND.
Een drietal meeningen over het belas-
tingvraagstuk. (2do blad).
De scheeve toren te Nieuwkoop wordt
rechtgezet. (Rijnstreek, 2de blad).
Onze Geïllustreerde Pagina
De photo-pagina geeft o.m. photo's van:
De Missiewoek te Amsterdam; minister
v. d. Vegte te IJmuiden; ccn brug over de
Kennebecrivier nabij Bath.
In het nummer van morgen beginnen w.
met een nieuw feuilleton, een Bohcomscho
vertelling bewerkt door P. G. Hoeks, schrij
ver van „Het huis van den droom".
Hot bevat de levensgeschiedenis van een
ouderloos kind en zal onze abonné's zeer
zeker boeien en „De arme Vorschoppelin-
ge" zal als feuilleton niet over belangstel
ling te klagen hebben; daarvan zijn we
wel zeker.
Verschrikkelijke storm heeft het groot
seminarie van Nollore (voor Iólandscho
priesters) onbewoonbaar gemaakt. Groo
te schade aan kerk en huis. Studenten
zonder onderdak. Publiceer driugend
verzoek om hulp in Katholieke bladen.
Verzameling van giften aan u opgedra
gen.
(w.g.) Aartsbisschop.
De zeereerw. heer Vermin meende, dat
een oproep van hem niet welsprekender kon
zijn dan het sobere telegram dat den groo-
ten nood zoo fel teekent. Hij vertrouwt,
dat velen zullen geven en hunne gaven
naar zijn bovengenoemd adres zullen zen
den.
Het getroffen Seminarie werd verleden
jaar September uitsluitend door Nodor-
land's Katholieken, voornamelijk het „St.
Petrus-Liefdewerk", opgericht, zoodat het
hier bovendien een eereplicht van diczelfdo
katholieken mag liceten weder op te bou
wen wat thans met één slag werd ver
nield.
Wij sporen onzen lezers mot aandrang
aan een gift, groot of klein, t zenden, aan
hot bovengenoemd adres van den zeereerw.
heer Vermin ook aan ons bureau kan
meii, desgewenscht, zijn gift deponeeren.
SPORT
VOETBAL.
NEDERLANDSCUE VOETBALBOND.
Quick Boys I— Alphia I O3.
Na een meer spannendqn dan mooicn
wedstrijd, is het Alphia gelukt, ccn ver
diende overwinning te behalen.
Na den aftrap gaat Alphia, gesteund
door den sterken wind, direct tot den aan
val over. De Q.-B.-verdcdiging krijgt <!ra
handen v I werk. Cleruimen tijd blijft Al
phia aanvallend. Er wordt echter te kort
gespeeld, waardoor succes voorloopig uit
blijft. Dan volgen eenige aanvallen van do
Q.-Boys welke echter de Alphia-verdedi-
ging geen moeite opleveren. Bij een snellen
aanval van Alphia, redt de Q.-B.-keeper
ten koste van een corner; deze wordt goed
voor het doel geplaatst en met ccn fraaicn
kopbal geeft dc Alphia-rechtsbinnen zijn
club de leiding (0—1). Aangemoedigd door
het succes, komt Alphia direct weer te
rug, e i na mooi samenspel van het binncn-
trio vergroot de middenvoor met een hard
schot den voorsprong. Met een 2—O-voor
sprong van Aphia gaat de rust in Na do
rust is Q.-B. cenigcn tijd in dc meerder
heid, doch do Alphia-vcrdediging is in uit
stekenden vorm, en retourneert alles. Dra
gaat het spel weer gelijk op cn neer. Beide
doelen komen om beurten in gevaar, doch
steeds wordt het gevaar «afgewend. Als
Alphia dan een snellen aanval onderneemt,
veroorzaakt een vooriiocdcspclcr een pe
nalty, welke echter wordt naast geschoten.
Q.-B. trekt dan weer ten aanval; rle mid-
voor lost een hard schot, doch dc Alphia-
keeper is op zijn post en redt ten koste van
een corner, welke niets oplevert. Quick
Boys verslapt daarna, waardoor dc Alphia
rcchls-binnen nogmaals scoorde. Kort
hierop treedt het einde aan met onveran
derd en stand.