i9e jaargang VRIJDAG 4 NOVEMBER 1927 No. 5711 fozidóoha <3ou/iw\t ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling 3r Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaaL onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaaL anco per post f2.95 per kwartaaL >t Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- jgbaar tegen betaling van 50 cL per kwartaal, bij voor- betaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd adagsblad 9 ct. Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlën 30 cent per rego! Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. 5 Kleine advertentlën, van ten hoogste 80 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, buur en ver huur, koop en verkoop f0.50. HOMMER BESTAAT UIT DRIE BLADEN. E MONNIKEN DER HEREENIGING. Het antwoord der Benedictijnen. Gehoor gevende aan den Pauselijken roep, heeft de algemeene vergadering Benediktijner abten, van 115 Octo- to Rome in het S. Anselmua-college houden, de inrichting goedgekeurd van a Benediktijnergroep, bestemd voor het lostolaat van de Hereeniging der Ker- Dom Lambert Beauduin, algemeen xste van het werk heeft te Amay aan Maas in België de eerste Priorij voor hereeniging der Kerken gesticht. Om in de meer Noordelijke streken van ropa een sneller en krachtiger uitbrei- ig van het hereenigingswerk te verze- :en, heeft de nieuwe Benediktijner groep dist om zonder toeven een tweede Prio- tp te richten. Z. E. Kardinaal Mercier hooge Beschermer van het Hereeni- ;swerk, zag met voorliefde dit nieuwe joster in zijn bisdom oprijzen. Dom instantinus Bosschaerts, bekend op het bied van Liturgie en kunst, gewezen sc- elaris van den Apostolischen Visitator n Bulgarije, bijgestaan door Dom Fran- Wijs, gewezen vice-rector en pro- sor aan het Benediktijner college te ime, heeft die tweede stichting op touw iet. Deze Priorij der Hereeniging, toe- rijd aan Christus Koning, is gevestigd het landgoed Schobtenhof bij Antwer- 1. Voor het zelfde doel der Hereeniging ?ft Dom Constantimis een communiteit n Benediktinessen gevormd, die zich meens te Schootenhof, in de Priorij egina Pacis" hebben gevestigd. Nu is (streven, om deze nog jonge stichtingen maken tot een brandpunt van intens en hoogopgevoerd Liturgisch en met volle ontwikkeling van kunst op 0 gebied; een brandpunt van helfhaftig ïerlijk en uiterlijk Apostolaat, waaraan Ieeken een werkdadig deel zullen ne- m, om onder de leuze en wapenspreuk monniken „Leven en Vredeen van der nonnen „Den vredesweg op", Ie te herstellen tusschen onze af ge- heiden broeders en onzen gemeenschap lijken Vader den Paus van Rome, en rens om het geestelijk leven te bevorde- in de geheele maatschappij. Met beide oosters wordt een inrichting verbonden or een keurbende van ontwikkelde z.g. laten, die de Monniken en nonnen voor in het uitoefenen van het leekenaposto- it zullen terzijde staan, opdat zoowel mniken als nonnen en leeken.cn obla- een hart en één ziel zouden uitmaken het kerkelijk en maatschappelijk leven, als dat was in de eerste christentijden, dat God door allen verheerlijkt worde, lat het beschouwende leven betreft, legt in er zich op toe om zich geheel en al rormen naar de oorspronkelijke opvat- ig der Benediktijner orde, vooral door innig doordringen in de H. Liturgio. lartoe: een dagelijks lezen en overwegen n de H. Schrift en Vaders; grondig in- odeeren van het officieel gebed der Kerk 1 Mis en Officie; waardig ontplooien n den eeredienst in zijn volheid en rijk- de weelderige verscheidenheid jrschen en Oosterschen ritus, het intellectueel leven neemt een voor de plaats in. Daartoe vooral een stren- vretenschappelijke opleiding in de wijs- geerte en godgeleerdheid, kerkelijk recht, unek, bouw-, schilder- en beeldhouw- wst; letteren en wetenschappen en al at de ziel, het kloosterlijk en maat- happelijk leven ten goede komt. Volgens hvaamheid en aanleg zal eenieder de rfversiteit mogen voleinden in een dezer l" in. Overeenkomstig den wensch van XI zullen allen met bijzonderen zorg 'derricht worden in de vakken die met t Oostersch Apostolaat in verband staan, daar zijn: de taal, geschiedenis, go- uiken, het karakter en bovenal de god- leerdheid en liturgie dier volkeren. Om beter te bereiken zullen de monniken .het voleinden der Theologische stu- wa naar het Oostersch Instituut te worden gezonden. De leekenaposte- D en oblaten zullen vooral ook naar bui- 11 optreden en in hun dagelijksche werk- imheden van onderwijs of wat dan ook, wds die vredesidee voor zich uitdragen. *nuit die kloosters zullen studiedagGD, n hereenigingscongressen geor- •jhseerd worden: kortom: al het goede dienstbaar moeten worden aan het stel van den Christi-vrede. Men heeft nauwkeurige plannen om to Schooten- 11 bij het Klooster een retraitenhuis voor gelijken en leeken in te richten. Bij klooster der Benedictinessen is al een kaitehuis voor dames en een pensio- ^t voor jonge meisjes. Natuurlijk bie- Ij1 die kloosters gastvrijheid en studie- eenheid aan katholieke Oosterlingen e Priester wenschen te wordon of nader het katholicisme willen kennis maken. j1 kloosterlijke vorming van Oosterlingen leiding der Benedictijnen moet de fite kern vormen voor later te stichten Ijwrscbe kloosters in Rusland. «oort, hoe Dom Bosschaerts zijn ideale Bonen. die Geïnspireerd zijn door den Paus zeiven, samenvat in een paar woor den: „Eenstemmig en vredelievend samen werken van Monniken, nonnen, geestelij ken en leeken in offervaardig willen, in edelmoedig streven, in nederig bidden, in hoopvol verlangen, in louterend lijden, en in begeesterende vreugde, ziedaar de waarborg voor de verwezenlijking van de Hereeniging der Kerken. Geen edelmoedige ziel blijve onverschillig voor den dringen den oproep van O. H. Vader Paus Pius XI, want hot is enkel de nieuwe uitdruk king van Jezus' hoogepriesterlijke gebed aan het laatste avondmaal, het goddelijk gebed voor eenheid: Dat allen één ziin". In het volgend en laatste artikeltje zul len we nog eenige persoonlijke indrukken weergeven, welke we opdeden bij ons be zoek aan de beide genoemde kloosters, Schootenhof en Amay. Dr. JAN FEODOR STROTMANN, R. K. Pr., Praag. V Over een toekomstigen oorlog. Zoo tusschen vele andere berichten als verscholen lazen we in een der bladen dit bericht: In een artikel in Populair het Science Monthly schrijft Edison dat hij op zoek is naar een plaats, die in geval van oorlog met Europa op vlug ge wijze rubber voor het Amerikaan- scho leger zal kunnen verschaffen: ^Men meene toch niet dat die oorlog niet komen zal. Misschien zal het nog een tamelijk aantal jaren duren, maar, vroeg of laat, komen doet hij, en het eerste wat de verbonden Europeesche naties zullen doen, is het afsnijden van onzen rubberaanvoer." Daar wordt nu door den bekenden Edi son het feit van een toekomstige wereld oorlog aanvaard, zooals door iemand, die een parapluie gaat koopen, te kennen wordt gegeven, dat hij vast en stellig op regen rekent, vroeg of laat. Zóó dood-nuchter en heel-gewoon. Ongetwijfeld, het kan verstandig zijn, het zk\ in de meeste gevallen verstandig zijn, om, rekening houdend met de moge lijkheid van een toekomstigen oorlog, zich daarop, binnen door het gezond verstand voorgeschreven grenzen, voorbereid te hou den. Maar, als een invloedrijk man over die foekomstige mogelijkheid van oorlog schrijft, dat moet hij er zich niet zoo maar bij neerleggen dan moet hij zijn invloed trachten aan te wenden, om zijn mede- menschen er van te doordringen, dat zij de oorlogskans zeker niet mogen vergroo- ten, de oorlog zoo lang mogelijk moeten ontwijken, verafschuwen als een schrik wekkend kwaad, voor den overwonnene, maar ook voor den overwinnaar. De menschheid hoeft toch nu wel ge leerd? 't Is beschamend, dat wij, die door leefd hebben den gruwelijken modernen oorlog, nóg niet allen ten diepste en ten le- vendigst overtuigd zijn van het feit, dat deze is: een afschuwwekkende en bar- baarsche gruwel. BUITENLAMP Mexico. DE KERKVERVOLGING. De waarheid en de socialisten. Een onverdachte bevestiging. Het blijft een merkwaardig feit, de hou ding te zien, welke de socialisten aanne men tegenover de gebeurtenissen in Mexi co, schrijft de „Msb.''f waaraan wij on derstaande gedeeltelijk ontleenen. Trots alle berichten over de gruwelijke Kerkvervolging die in Mexico heersckt, houden de socialistische bladen vol, dat er geen sprake is van een Kerkvervol ging. Nog zoo pas liet Z. H. de Paus aan den Amerikaanschen journalist Michael Wil liams, hoofdredacteur van „The Common weal'', weten, dat de vervolging in Mexico algemeener is dan die onder Nero, Cali gula en Dominitianus heeft gewoed. Nu kan men ons veel wijs maken maar dat de Paus, die beschikt over den bosten voorlichtingsdienst ter wereld, die voort durend in contact staat met do Mexicaan- sche katholieken en met het Amerikaansch episcopaat, klakkeloos zulke beschuldigin gen zou richten aan het adres eener regee ring dat maken duizend sociaistische journalisten ons niet wijs. De socialistische pers echter, houdt star vol, dat de berichten uit Rome „laster praatjes'' zijn. Om dat te bewijzen heeft het „Volk" beslag gelegd op een brief van een ano- nymen schrijver uit een plaats nabij Mexico City, aan welken onbekende hot „Volk" meer autoriteit toekent dan aan allo bisschoppen. In dezen bTief nu lezen wij het volgende: Verleden week kreeg ik een brief van een mijner familieleden en ook een van een vriend, dio beiden ovar die artikelen (betreffende de godsdienstvervolging. Red.) schreven, en, geloof ik, haast medelijden met ons hadden, dat we in een land woon den, waar zulke barbaarsche toestanden nog konden heerschen in dezen tijd. Gis teren kreeg ik van den Nederlandschen Consul hier de bedoelde artikelen in han den en ik moet zoggen, dat als daarvan ook maar de helft waar was, het zeker al erg genoeg zou zijn. Ik denk echter, dat de man (bedoeld is waarschijnlijk de re porter Francis Mc. Gullagh wiens artike len ook in „De Telegraaf" verschenen. Red.) zijn nieuws heeft opgediept nu ruim een jaar geleden, toen de verbittering van vele katholieke families op haar hoogst was, doordat toentertijd alle n i e t- Mexicaansche priesters het land werden uitgezet en de ker ken werden gesloten voor de inventarisatie. Dat gaf toen zoo'n hevige oppositie, dat hier en daar relletjes ontstonden; samenscholingen, vooral van vrouwen, werden soms met behulp van de brandspuit uit elkaar gedreven en op ad vies van den Paus gingen de overige priesters tot staking over, terwijl van ka tholieke zijde de boycott werd geprocla meerd voor alle publieke vermakelijkheden en weelde-artikelen. 't Gevolg was, dat vele bioscopen en schouwburgen moesten sluiten en groole handelshuizen moesten liquideeren en dus ook de inkomsten voor de schatkist ver minderden. Intusschen is do toestand in zooveiTe verbeterd, dat van de boycott niets meer is te merken en dat de meeste kerken weer voor het publiek geopend zijn, ofschoon depriesters nog alt ij d in staking zijn. De kerk en zijn nu staatseigendom geworden, alles is geïnventariseerd en in bruikleen afgestaan aan de parochies, terwijl voor elke kerk een commissie is benoemd, die voor de bewaring der schatten moet in staan. Dat dit soms nog" al wat beteekent, bleek mij onlangs, toen een opgaaf werd gedaan van den inventaris van de Groote Kethedraal. Dat bedroeg ruim 8 millioen pesos of 10 millioen jgulden. Vele van de kostbaarheden, die totfuog toe in kisten en schrijnen werden bewaard, worden nu in glazen vitrines overgebracht in een ge deelte van de kerk, dat tot museum wordt ingericht. Als nu ook de priesters verlof krijgen de staking op te heffen (en waar ik hoor verlangen de meesten van hen daar erg naar) dan zul len de gemoederen wel geheel tot kalmte komen. Het doel van de regeering was, de priesters tot staatsdiena ren te maken en te verhinderen, dat ze zich, zooals tot nog toe, met politiek en onderwijszaken bemoeiden. Dat de gemoe deren al wat zijn gekalmeerd blijkt wel daaruit, dat vele strenge katholieken, die toen den president verguisden, nu al te kennen hebben gegeven, dat ze Calles nog we eonigen tijd aan het bewind zouden willen zien. De mentaliteit van den schrijver van dezen brief, waaruit wij enkele pasages spatieerden, is wel een zeer eigenaardige; het blijkt ook, dat hij slachtoffer is van de strenge pers-censuur die in Mexico heerscht, maar hij weet en erkent toch: lo. dat priesters werden verbannen; 2o dat kerken werden gesloten: 3o. dat de Staat de kerkelijke goederen in beslag nam; 4o. dat er een scherp verzet begonnen werd van de zijde der katholieken: 5o. dat er geen godsdienst-uitoefening in Mexico plaats heeft; 60. dat de kerken staatseigendom zijn geworden; lo. dat deze stelende Staat nog wel zoo goedgunstig is, goederen die hü roofde aan de wettige eigenares „in bruikleen af te staan"; 80. dat diezelfde Staat zoo brutaal is zich blijkbaar te vergrijpen aan relieken en gewijde voorwerpen, die op bolschcwis- tische wijze in museum-stukken worden veranderd; 9o. dat gemakshalve de geroofde kerken aan hun eigenlijk dool onttrokken en maar vast voor musea ingericht worden; lOo. dat het doel der rogeering was, do priesters staatsdienaren te maken. Ziedaar, wat wil meg. meer? België De taal in het leger. „Het Laatste Nieuws" illustreert met enkele voorbeelden, hoe noodig do gewes telijke recruteering en do opleiding der sol daten in hun eigen taal is, een noodzake lijkheid. welke door de Vlamingen steeds beotogd is. Het blad vertelt: „Voor de Vlamingen is het duidelijk, dat zij in het leger hun recht niet zullen bekomen, zoolang er geen gewestelijke indeeling bestaat en zij in hun taal niet aangevoerd worden. Al wio inderdaad de werkelijke toestan den in het leger kent, weet, dat de huidi ge leger-indeeling neerkomt op de achter stelling van de Vlamingen tot groot na deel voor do landsverdediging zelve. In het dagblad „Vooruit" heeft volks vertegenwoordiger Chalmet eenige bevin dingen over do legertoestanden meege deeld. Het toppunt van de ongerechtig heid wordt bereikt op taalgebied. Men oordeele maar het volgende uittreksel, uit het artikel van den heer Chalmet, die met in dienst zijnde soldaten gespro ken heeft, om de toestanden naar waar heid te kunnen schetsen: „Daar kwamen er oen stuk of drie te gelijk! Van waar komt gelie? Van de theoriel Waarover ging het? Dat weten we niet, over het geweer geloof ik! Hoe, weet gij dat niet? Wel 't was in Fransch en daar ver sta 'k geen muilc van!" En verder: „We kwamen aan 't plein. De recruten waren er aan den gang met 'n sergeantje. We hoorden hem juist bezig: „Allo. sale flamin, 't is de droite, de rechte cöte". 'k Hoorde oogenblikkeijk een Vlaming vragen: Wat zou hij daarmee willen zeg gen!? De sergeant riep nog wat harder, de re cruten meenden zeker dat zulks het sein was om nog harder te moeten loopen, de eene liep „rechts" de andere „links' en heel 't peloton lag overhoop! Men ver telde mij dat het sergeantje zoo al veer tien dagen bezin' was en de Vlaamsche recruten daar alile nachten liggen te droo- men van hun „droitschen" en „gauchen" arm." Deze tafereelen zijn werkelijk naar het leven geschetst, eindigt het blad. en zij bevestigen ons in de overtuiging, dat hot met het huidige gemengde legerstelsel niet langer gaat. Elke legerhervorming. die deze toestan den niet opruimte, kan dan ook onmoge lijk beschouwd worden als zijnde van aard om onze landverdediging werkelijk te ver zekeren. Niet genoeg kan daarop gewe zen worden, nu de kwestie eerlang in het parlement moet komen." Frankrijk Heropening van het parlement. De vervolging van commu nistische afgevaardigden. Het Fransche parlement heeft zijn werkzaamheden hervat. In de kamer heeft de communistische fractie een voor stel ingediend, om do communistische afgevaardigden, die op het oogenblik ge vangenisstraf ondergaan, terstond op vrije voeten te stellen, opdat zij aan de werk zaamheden van de kamer deel kunnen nemen. De kamer heeft met 264 tegen 221 stem men bovenstaande communistische motie aangenomen. De minister van justitie had verklaard, dat de regoering de kamer volkomen vrij liet. de motie aan te nemen of te verwer pen. Zoo de kamer echter van haar recht gebruik maakte en tot vrijlating der com munisten besloot, zou do regeering oven- zeer van haar recht gebruik maken en de ingestelde vervolging voortzetten. Italië. Een vorstelijke bruiloft vertroebeld. In de Italiaansche koningsfamilio is een onaangenaam incident ontstaan. De schoonzoon van koning Victor Emma nuel en gemaal van prinses Mafalda, prins Filips van Hessen heeft n.l. voor de op 5 dezer te Napels met groote praal plaats vindende bruiloft van hertog Ama- deus van Apulie met prinses Anna van BourbonGuise geen uitnoodiging ontvan gen. De weinig vriendelijke houding van de ouders van den bruidegom, den her tog en de hertogin van Aosta is te ver klaren uit de groote „Deutschfeindlich- keil" van de hertogin, die evenals haar as. schoondochter een Fransche prin ses is. Koningin Helena heeft nu verklaard, dat zij de bruiloft niet zal bijwonen, daar zij zich met haar dochter solidair ver klaart. Dit trekt des te meer de aandacht, daar van de koningin geenszins gezegd kan worden dat zij Duitschgezindo gevoe lens koestert. Polen. De landdag weer naar huis. De regeering Pilsoedski-Bartel heeft gis teren de Poolsche grondwet practisch bui len werking gesteld. Hoewel do huidige Landdag nog slechts circa drie weken zit- fingstijd voor zich had, is hij gisterenmid dag enkele minuten na de opening der gewone door de grondwet voorgeschreven zitting bij verordening van staatspresi dent Moscicki opnieuw verdaagd tot 28 November d.w.z. tot het einde der logis- latievo zittingsperiode. Het is waarschijn lijk, dat de Senaat hetzelfde lot zal onder gaan. Wel is waar is het, naar bekend, niet de eerste maal, dat do regeering van haar recht, bij verordening van den president de parlementszitting te verdagen, gebruik heeft gemaakt, ten einde zich aan voor haar pijnlijke debatten te onttrekken. Door de verdaging van heden is echter do be handeling der bcgrooting door hot parle ment onmogelijk gemaakt, aangezien do HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. „Het Volk" en de Kerkvervolging In Mexico. De Poolsche Landdag weer naar hult gestuurd. Onze Geïllustreerde Pagina De photo-pagina geeft om.: eenige pho« to's van de opening van de R.-K. Land bouwschool te Voorhout. huidige zitting uitdrukkelijk voor dit dool was bijeen geroepen. De verdaging van den Landdag werd door de leden van alle partijen met ver ontwaardiging vernomen. Toen de vice- premier Bartel het betreffende prosiden- tieele decreet voorlas, sprongen de afge vaardigden van hun zetels op en mor hoorde opgewonden geroep van „Lafaardi Jullie bent bevreesd voor controle op he financieel beleid!" Rusland Een complot in het roode leger? Talrijko arrestaties. Volgens bericht uil Riga zouden lo Moskou verscheiden officieren en solda len van het roode leger gearresteerd, zijn naar het heet, wijl zij toebereidselen maakten voor oen revolutie, welko met be hulp van militaire strijdkrachten zou wor den uitgevoerd. Het plan dezer lieden moet zijn ge weest, de huidige regeering omver te werpen, Stalin en andere leiders van het centraal comité der communisten-partij te arresteeren en een militaire dictatuur in te stellen. Britsch-lndië. Wapenvondst en huiszoekingen. In verband met de inbeslagneming van munitie en de arrestatie van drie Ben,Ta- leezen te Deoghar heeft de politie huis zoekingen gedaan te Lahore, Allahabad on Cawpore. Een hoeveelheid verboden geschriften, revolvers en materiaal voor het vervaardigen van bommen zijn in be slag genomen. Er hadden verscheidene arrestaties plaats. China. Hevige strijd in Honan. Successen van Tsjang Tsoeng-tsjang. Tsjang Tsoeng-tsjang maakt officieel melding van nieuwe successen, behaald op Feng-Jog sjiang. Naar verluidt hebben de Sjangtoen- groepen ten Noorden van den Jan^slo Weihwei ingenomen, na de troepen van Feng te hebben verslagen, welke thans in de richting van Sinsiang terugtrekken. Tegelijkertijd hebben de Sjantoengtroepon, die in Midden-Honan opereeren. Sootsjau ingenomen, een belangrijk punt aan den spoorweg PekingHankau. Intusschen is het hoofdleger uit S.pn- toeng nog steeds in een verwoeden striid bewesten Tsjoengmau gewikkeld, waarbij zijn doel is, Tsjengtsjau. een belangrijk kruispunt van den Loenhai en den Pe- king-Hankau-spoorweg. JSIHHEWLAWD De Bond van Bedrijfautohouders. Een adres. De Bond van Bodrijfsautohouders heeft zich tot den minister van Waterstaat ge wend met een adres, waarin erop gewezen wordt, dat door do invoering van de motor en rijwielwet 1924 en van het motor- on rij wielreglement een einde wordt gemaakt aan verschillende onhoudbare toestanden o.a. dat tal van wegen slechts bereden kon den worden na hot met heel veel moeite en onkosten verkrijgen van ontheffingen. Adressant zegt och ter, vernomen te heb ben, dat op den minister aandrang zou worden uitgeoefend om de inwerkingtre ding der eenheidsbepaling voor het zware autoverkeer nog te willen uitstellen. Adr. verzoekt den minister evenwel, geen ge volg te willen geven aan eenigen wensch, welke zou beoogen, bepalingen in hot leven te roepen, waardoor inwerkingtreding van de motor- en rijwielwet of het reglement of ook maar een gedeelte van een dezer zou worden uitgesteld. Voorts heeft dozelfdo bond een adres ge richt tot den minister van Financiën, waarin verzocht wordt de g re riskan to ren bij Gennep, Kaldenkhrohem (Wj Keulschs Poort en bij Vonlo) "Vlodrop (pabij R oor- mond) Holz (bij Kerkrade en Vaals) gedu rende werkdagen dag en naobt t* doen be zetten, daarbij aanteekonends da* waar in den regel Btoeda nabij ds grenskantor©0 ook in de sluitingsuren een paar belas» tingambtenaren aanwezig zijn, het wefliohtJ mogelijk zou zijn dat deze ambtenaren op-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1