■fïïEEQE BLAD
„DE LEIDSCHE COURANT"
MAANDAG 31 OCTOBER
STADSNIEUWS.
ier tot Bevordering van de Bouwkunde.
aar de Dolomiten enVeenetië.
Wie eens reist, reist altijd, 't Wordt een
•rijtocht, 't Wordt een ziekte. En ten slot
meent de mensch in alle oprechtheid des
jrien dat hij er niet meer buiten kan en
,t hij peen echte vacantie heeft genoten,
,<lien hij niet een grooto of kleine sprong
ïfr de landspalen heeft gemaakt. Dat is
e nadeelige kant van het reizen. Maar
ei is ons hier niet te doen de voor- en
sdeelen van reizen tegen elkaar af te we-
pu Het grooto voordeel van des heeren
bristiaanse's „reisziekte" als wij
m reizen zoo mogen noemen
dat hij ook zijn mede-burgeres-
PB ea -burgers laat deelen in de vreugde
n schoonheid, die zijn jaarlijksch reisje
0m verschaft. De heer Ghristaanse wordt
mpzanierhand een stedelijke beroemdheid
i houden van reiscauserieën en eigen-
i durven wij van een „causerie" of
praatje" niet meer spreken, want de le-
jQg, welke hij Vrijdagavond voor de Ver.
enlging tot Bevordering van de Bouw-
oost heeft gehouden, ging verre uit bo
en hetgeen gewoonlijk onder een causerie
#rdt verstaan.
Thans gin» de tocht door de Dolomiten
aar Venetië, en vandaar terug naar de
jpea, het Ortlergebied. De lezing was zeer
mk bezocht de voorzitter der vereeni-
r», do heer Verhoog, constateerde dat
Nutszaal nog nooit zoo goed bezet was
-en het publiek was na de pauze en aan
iel slot gul met applaus. Er zijn twee ma-
ieren, om een reiscauserie met lichlbeel-
ea te houden de eerste kan men in 't
ort aldus typeeren, dat de causeur ver
til hoe het eten was en hoe lang hij ge-
randeld heeft. Op de tweede manier
racht de spreker iets van hetgeen hij op
eis „gevoeld" heeft, aan zijn auditorium
dm to deelen. De juiste wijze ligt, zooals
leeds, in 't midden, en deze weg heeft de
leer Christiaanse na in zijn eerste le-
iogen te veel aan het „gevoel" te hebben
oofferd thans ingeslagen.
Het moeilijke van het geval nu is te we
en. in hoeverre de hoorders die niets
ezien hebben meevoelen met de in
rukken door den causeur opgedaan. Een
irestie van routine, en de spreker van gis-
eravond heeft er thans slag van zijn ge-
loor te boeien en de aandacht gespannen
j houden, gelijk Vrijdagavond bleek.
Wij hebben hem „een en al oor en oog"
evolgd op zijn tochten door de Dolomiten,
iet vreemd en grillig gevormde bergland-
chap in Zuid-Tirol, hebben gegondeld in
e romantische stille watersteegjes -van
enetië en zijn toen teruggekeerd naar de
rootsche, majestueuze bergmassa van de
Irtler.
Wat zullen wij verder uitweiden over de
eergalooze pracht van Zuid-Tirol, waar
e ijsgekroonde Rosengarten en de zondcr-
ng-gespitste Marmolata zich verheffen
oven de dalen van wijugaarden en loof-
osschen? Waar de wegen liggen uitge-
ouwen en geboord in do romp van de
ergen ..alsof de rotsen op oen operatie-
ifel zijn gesneden en gekerfd".
En Venetië! Men moet alles of niets zeg
en over de wondere romantiek dezer wa-
rslad, over den gouden schemer van San
larco's mozaieken, over de griezel-histo-
ies van het rose- marmeren dogenpaleis,
al als een sprookje uit Duizend-èn-een-
iacht verrijst aan het deinende blauwe
rater van het Lidokanaal.
Dan trekken de bergen ons weer aan, de
ünsterende sneeuw en gletschermassa's
an de Ortler, waar hartje zomer de we
en nog moeten uitgegraven worden van
nder de sneeuw. Het was alles prachtig,
Ddrukwekkend en schoon en inderdaad
on spr. met Multatuli zeggen: „M'n ver-
laal wordt eentonig". Eentonig, omdat al-
es prachtig was!
Over het Stilfserjocht en Andermatt
ting de weg huistoe. Raak en scherp, en
relverdiend voor wie het zelf eens mee-
ïaakte, hekelde spr. de schandelijke on-
erdrukking van Zuid-Tirol door de Ita-
ianen. Op den terugweg langs het Vier-
roudsteden-meer, wees hij er op, dat zoo-
Is de Zwitsers opstonden en den eed
an bondgenootschap zwoeren op de Rütli-
reido aan dit meer, zoo ook de Tirolers,
weg of laat, het gehate juk zullen af-
chudden. Maar de ouders, die hun zoons
agen vallen op 't slagveld, haten thans
b oorlog meer dan Italië en de heer
«faustiaanse besloot zijn lezing op het sol
alen-kerkhof van Cortina en bij het ge-
akn van de klokken der kloosterkerk, die
b Tirolers opriep tot berusting en over-
ave.
Do voorzitter der Vereeniging dankte
an het slot der lezing den heer Chris-
aanse en diens reisgenoot, den heer
reebrg (die de lichtbeelden verzorgde)
nor den genolvollen avond. Hierop sloot
na de behandeling van eenige huis-
oudelijko punten, de bijeenkomst.
J3E MJHSTBEEK
UIT NIEUWKOOP EN NOORDEN.
ANTWOORD VAN OBSERVATOR.
XLVn.
(Vervolg).
De meening is geopperd, dat Observa-
,r en Criticus dezelfde persoon zou zijn.
-n opmerkzaam lezer weet dit wel beter
1b style c'est l'homme", doch ik wil niet-
gaarne verzekeren, dat ik aan der-
p%o voor-den-mal-houderij geheel
ttemd hen.
Observator boude mij ten goede, dat ik
l(m vrijmoedig beoordeel als iemand, die
frend en pratend in en met het dorps-
"l'eu, den daarin levenden gedachten-
lng onwillekeurig in zich opnam en dc-
nu tot uiting brengt op een wijze, als
eigen is, doch het zij toegegeven
eerlijk en oprecht, en ook eerlijk en
tocht de Avaarheid durft te aanvaarden.
']Q volgend schrijven bewijst dit. Ik hoop,
ook de lezer hem daarin volgt.
Tusschen haakjes zal ik hier en daar
"^tekeningen maken.
Criticus.
In mijn eerste schrijven bon ik vooral
op u aangevallen over uw stilzwijgen met
betrekking tot bezuiniging, iets wat toch
wel in het brandpunt van de belangstel
ling staat. Op uw aansporing bon ik op
snor gegaan en heb gelukkig uw bijdra
gen over „Welvaartspolitiok" gevonden.
Daarin toont u zich al een groot idealist.
Stel je voor, wat moeten Nieuwkoop cn
Noorden nu toch in 's hemelsnaam doen
met een park? Waar is dat nu voor noo-
dig? Toch zeker niet om „kwartjes voor
dubbeltjes" te verkrijgen. Iemand die van
natuurschoon houdt vindt hier, vooral in
de Noordsche polders, ware ongerepte na
tuur, veel mooier dan die keurig afge
paalde perkjes en paadjes van een park.
De vogeltjes hoort men do heele week
door zingen, eenden ziet men soms meer
dan lief is.
(U moet geen zaken uit haar verband
rukken. Waar ik een welvaartspolitiek in
den breede en op verschillend terrein heb
omschreven en verdedigd, deed ik dit even
eens op dat van het natuurschoon. Ik heb
getracht in dit verband aan te toonen het
groot belang voor een gemeente in de be
vordering van het natuurschoon, waarvoor
in Nieuwkoop uog nimmer een vinger is
uitgestoken en heb vragenderwijze de idee
geopperd van een bosschage aan te leggen,
op bescheiden wijze en eenvoudig. En dit
wil u nu met een paar groote woorden
wegredeneeren. Ik ga er daarom niet ver
der op in en troost mij met de gedachte,
dat u, zooals uit uw volgende zinsnede
blijkt, toch ook niet houdt van slaapmuts-
politiek. Cr.)
Nu moet u niet denken, dat ik geen
idealen heb. Een man zonder idealen
heeft voor kerk noch maatschappij eenige
waarde. U vindt mij dan ook in verschil
lende zaken aan uw zijde. Zoo ben ik (en
ieder weldenkend mensch met mij) aau
uw zijde wanneer gij zegt dat wanneer een
maatregel werkelijk het algemeen belang
ten goede komt, zulk oen maatregel niet
gemakkelijk achterwege moet blijven. De
hand echter op de portcmonnaie gehou
den! De beurs moet het werkelijk dragen
kunnen. In Nieuwkoop kwijnt de smederij.
De prijzen zijn laag, wat meebrengt: wai-
nig verdienste, weinig welvaart. In de
oorlogsjaren, 1916 ongeveer, heeft het
plan bestaan een ambachtsschool, vooral
ook voor de smederij te stichten. Het is
echter bij een plan gebleven. Dat is mis
schien maar gelukkig ook, want zoolang
de smeden zich uitsluitend blijven toeleg
gen op massaproductie, zal er toch geen
brood in zitten. De fabrieken zullen met
hun ontzaggelijke productie het kleinbe-
drijf onmogelijk maken. U bepleit daarom
het geven van cursussen voor de smederij,
vooral voor kleinindustric, voor meor
kunstwerk. Daarin toch zal het handwerk
steeds boven het fabriekswerk gaan. Ook
om een andere reden zou ik daar sterk
voor zijn. Hier in Nieuwkoop zijn talrijke
smeden die nooit anders gemaakt heb-
«ben en nooit anders maken kunnen dan
krammen, ringen, duimpjes e.d. Het moet
toch absoluut geestdoodend zijn van den
vroegen morgen tot den laten avond, dag
in dag uit, jaar in jaar uit steeds ringen,
steeds krammen, steeds duimpjós te ma
ken. Is het dan niet treurig, dat de jonge
lieden van Nieuwkoop zich ook in het
krammenmakers-, het ringenmakers-,
duimpjesmakersvak moeten gaan „bekwa
men''! Het geestelijk peil der gewone men-
schen, toch al niet hoog in ons lieve
Nieuwkoop, zal nog meer achteruit gaan.
Roerend ben ik het met u eens, hier moet
wat gedaan worden. Doet het particulier
initiatief hier niets, dan moet de gemeente
ingrijpen. En zou die 12000 gulden voor
den dorpstoren besteed, dus voor Nieuw-
koops schoonheid niet veel beter en mooier
gebruikt zijn voor Nicuwkoops grootheid
en vooruitgang?
(Denkt u er wel aan, dat alsdan Rijk en
Provincie geen 75 pet. zouden bijgedragen
hebben? en dat de toren voorkomt op de
lijst van oude monumenten en dus niet
vervallen mag? Cr.)
Zoo'n toren is over tien jaren geheel ver
geten. Op Nieuwkoops grootheid en schoon
heid van productie zou steeds en steeds
meer, met waardeering en bewondering
worden neergezien. Dit doet mij denken
aan onzen teekencursus. Naar mij wordt
verteld gaan er bijna 20 jongens vier maal
per week met een autobus naar "Woerden,
om teekenles te halen. En geen wonder,
elke ambachtsman heeft in dezen tijd drin
gende behoefte aan praclische teekenkunst
Waarom wordt nu voor zulk .een dringen
de behoefte geen subsidie gegeven? Goed
geschoolde vaklui zullen in de gemeente
blijven, de gemeente vooruit helpen. U ziet
ik observeer en geef mijn meening. Toe
geven aan een geest van verzet, van neer
halende critiek wil ik niet. Neen, er moet
opgebouwd worden, dan eerst wordt er wat
bereikt. (Zoo moesten alle gemeentenaren
er over denken! Velen breken alleen slechts
af uit bekrompen opvatting en dom inzicht 1
Cr.)
In dc gemeente wordt steeds gebouwd
aan een groot werk, de welvaart, het al
gemeen belang. Even een kleine vergelij
king. Gaat iemand een huis bouwen, dan
heeft hij gold noodig. Heeft hij het als het
ware voor het grijpen, hij bouwt wat hij
wil en hoe hij wil. Is dit zoo niet dan moet
hij zien met minder geld toch iets goeds,
its degelijks te maken. Telkens moet hij
zich afvragen. Hoe kan ik het beste, en het
goedkoopste mijn doel bereiken. Zoo ook
in de gemeente. De gemeente heeft nu een
maal het geld niet voor den grijp. Zij zal
dus ook wel telkens niet alleen de vraag
moeten stellen, hoe bewandel ik den besten
weg, maar ook boe bewandel ik den goed
koopsten weg. Mijns inziens, ik geef
mijn meening graag voor een betere kan
het bestaande goedkooper, kan wat er nu
gedaan wordt evengoed gedaan worden
met geringer kosten voor den minderen
man. (Noem maar, hoe meer hoe liever! Gr)
Den eersten keer heb ik in hoofdzaken
aangegeven, wat ik bedoel. U hebt al het
een en ander gezegd, maar tevreden ben ik
daar nog lang niet mee.
Uw antwoord inzake het onderhoud der
wegen is, mij, eerlijk gezegd, erg meegeval
len en kan mij voor een groot deel bevre
digen. Wanneer de daarin genoemde cij
fers juist zijn, en daar twijfel ik niet aan,
blijkt het mij dat daar werkelijk niets of
weinig aan te bezuinigen valt; alleen zou ik
nog de vraag willen stellen, hoe dat werk
zoo zuiver kan gecontroleerd worden.
Voor 3 mannen met 2 paarden en 2 kar
ren wordt voor een vollen dag f 24
betaald. Daar is niets op togen; maar hoe
vaak gebeurt het niet dat de wegwcrkcr(s)
met of zónder paard en kar eerst om 9
uur begint en om 12 uur weer eindigt
Ook komt het voor dat hij maar een poos
midden op den dag werkt, vooral omdat
er slechts gewerkt kan worden bij regen
achtig weer. Als hij nu, naar ik meen,
eens per jaar, een rekening indient, hoe
valt dgge dan lo controleeren?
(De controle hierop wordt verricht door
don Gemeente-opzichter, dio voor eiken
dag, waarop korter of langer ge
werkt is, een voor gezien geteekendo bon
afgeeft, welke bonnen bij de verrekening
moeten worden overgelegd. Op de rekening
komen dan ook veel meer gedeelten van
dagen voor, dan geheele dagen. Cr.)
Ik begin zooveel velletjes voor me te
krijgen dat het langdradig wordt. We zul
len daarom voor dezen keer eindigen en
een volgende maal eens praten over mijn,
uw en aller lezers belastingbriefjes en
dan later nog eens over de jeugdorgani
satie.
OBSERVATOR.
BOSKOOP.
Geboren: Willy Cornelia d. van A.
Edelman en W. J. Wassenberg Maria
Johanna d- van P. J. Kortman en M. R.
Kempen.
Ondertrouwd: G. Timmers en J.
H. v. d. Stam J. v. Wijk en A. Boer
P. Goor en A. C. van Gorsel.
Getrouwd: E- A. L. Damm, 24 j. cn
E. D. Droog 22 j.
ZWAMMERDAM.
Over'cdon: Cornelia de Haan 89
jaar wed. van J. van der Laan.
Gevestigd van Alphen aan den Rijn
M Walter, dienstbode, Dammebrug 41
Alphen aan den Rijn, G. van Wijngaarden,
dienstbode. Burgt 41 Alphen aan den
Rijn H. Uithol, dienstbode, Brugstr. 22.
Vertrokken naar: Alpher. aan den
Rijn. Lindenhovenstraat 43, P. Koren en
gezin; Leiden, Witte Singel 27. A. M. A
Spreij, verpleegster 's-Gravenhage,
Brecrsetr. 23, C. Akerboom, dienstbode.
ZOETERW0UDE.
Weth. Kompier jubileert.
Gisteren was 't 25 jaar geleden dat de heer
M. Th- Kompier werd benoemd tot lid
van den gemeenteraad alhier, waarvan hij
hij er tevens 22 wethouder is geweest
Waar de heer Kompier de achting en sym
pathie geniet van allen die hem kennen en
met hem in aanraking komen, was het dus
niet te verwonderen, dat hij dien dag van
allo zijden blijken van belangstelling mocht
ondervinden; o.m. kwamen den jubilaris
persoonlijk feliciteeren de burgemeester
met zijn PrhfjT0" do erom -COOT- no
genoote, bijna alle ambtenaren en verschil
lende anderen. Temidden van do talrijke
bloemstukkon werd door den jubilaris met
diens echtgeoote en de verschillende fami
lieleden, ambtenaren en raadsleden de
avond recht genoeglijk doorgebracht. Van
daag wordt er een raadversgadering ge
houden, waarin de heer Kompier officieel
gehuldigd zal worden.
UIT DE OMGEVING
NOORDWIJKERHOUT.
Geboren: Petrus Ilendricus z. van
F. Hoogervorst en M- v. d. Linden Mar-
garctha Dorothea Maria d. v J. J. Kroon
en P. v. d. Berg Adrianus Wilhelmus
z. van A Duivenvoorde en G. C. v. d- Weij-
den Johannes Hendrikus z. van A. G.
Meijer en W. M. J. Ghristiaanse Maria
Jacoba d. van Ph- Hoogkamer en P. v. d.
Berg Leonardus Jacobus z. van H. v.
Berkel en A. M. Smit.
Ondertrouwd: C. Bouwmeester 26
j. en Th. A. Wassenaar 27 j.
Getrouwd: J. H. Ghristiaanse 35 j.
en P. Ma. A. Peters 25 j.
Overleden: Maria van Moorsel 76 j
wed. van W Heemskerk.
VOORHOUT.
Geboren Theo Hendrikus z. van A.
L. Steenvoroden en G- Kortekaas Mat-
theus z. van A. Roskam en P. Gronendijk
Engelbertha Johanna d. van C. L. van
Werkhoven en C. van der Lans Petro-
nella Johanna d. van G. D. van der Kerk
hof en M. Ammerlaan-
Ondertrouwd: M. H. do Haas 29
j. to Lisse en A. Kloek 30 j. F. v. d.
Meij 28 te Sassenheim en M. A. van
Schooien 23 j- H. J. J. Koedijk, 22
j.j. te Haarlem en J. E. Uljee 22 j.
Getrouwd: A. J. Koot te Reeuwijk en
M. van Rijn J. de Groot en J. G. M.
Meijer, A. IL H. Schülte Küperjans en
W. M. Paardekooper.
Gevestigd: P. van Beek van Voor
schoten Th. B. van Galen van Sassen
heim J. Th. Bles van Haarlem R.
IL Durenkamp van Kloosterburen J. F.
J- Scholtens van Kloosterburen J. G.
Heijrneijer van Amsterdam B. J. A. Wit
te van Harlingen Th. Halsema van Een
rum H. P. Groeuowegen van Zoetermeer
E. J. Graneman van Haarlemmer meer
Th. P. Smitd van Leens P. H. Ghoe-
newegen van Zoetermeer R- de Boer
van Wymbritseradeel H. C. Smal van
Hoensbroek P. van der Hulst van
Noordwijkerhout.
Vertrokken: M. J. van Dijk naar
Sassenheim C. van Nasau naar Roozen-
daal G. Oostermeijer naar China A.
H. H. Scülte Küperjans en echlgen: naar
Hillegom N. V. L, den Held naar Den
Haag H. Hoogeworst naar Wassenaar
N. van Leeuwen en gezin naar Bcnne-
broek W. G. Tweehuizen naar Haar
lem M. van Rijn naar Reeuwijk S.
L. Kooijman naar Sassenheim.
Gemengde Berichten.
ONGELUKKEN.
ZWARE BRAND TE WORMERVEER.
DE OLIEFABRIEK „DE ENGEL' IN
EEN VUURZEE HERSCHAPEN.
De grootste brand uit dc laatste jaren.
Het vuur met 40 stralen
bestrode n.
Aan den Zaandijkor Weg onder Wor-
merveer ligt de oliefabriek „Do Engel" van
de firma Crok on Laan.. De gebouwen be
slaan tezamen wellicht een lengte van
150 M. Het oudste gedeelte ligt in het
midden van hot complex. Daarnaast zijn
links en rechts verschillende gebouwen
bijgebouwd. In het midden van dit gebou
wen-complex links van het oudste gedeelte
is Zaterdagmiddag in het magazijn boven
de malerij brand ontstaan in de daar op
geslagen copra.
De brand was dadelijk zeer fel. zoodat
de Wormerveescho brandweer, die over
een motor- en een stoomspuit beschikt, on
middellijk de hulp der Zaandamsche brand
weer inriep, wat goed gezien was, want het
vuur breidde zich snel uit en tastte het
naastbij gelegen pakhuis Dacota, waar
voel copia en lijnzaad was geborgen, aan.
Tegen 5 uur was de fabriek een gewel
dige vuurzee, waaruit hemelhooge vlam
men opsloegen.
Inmiddels waren vele spuiten aangeko
men uit Assendelft, Krommenie, uit Koog
en Zaandam. Al deze spuiten wierpen een
ontzaglijke massa water in het vuur, dat
er echter niet minder door werd, maar zich
nog steeds uitbreidde.
De burgemeester van Wormervcer riep
loen ook de hulp van de Amsterdamsche
brandweer in, die dadelijk met de Jan v.
d. Heyden uitrukte.
De fabriek stond toen over een lengte
van 60 70 M. in brand. De vuurzee be
sloeg ongeveer een oppervlakte van 1500
M2. Er werden nu 40 stralen op den brand
gericht, die werd gestuit door een brand
muur. waarnaast zich een oliepakhuis be
vond met twee tanks vol olie. Alle krach
ten werden ingespannen om dit gedeelte,
waarheen de wind was gericht, voor ret
vuur te beschermen cn inderdaad gelukte
dit.
Rechts van 't oudste gedeelte van do fa
briek is niets verbrand. De 80 werklieden
die zich daar, bij het uitbreken van den
brand bevonden, konden hot gebouw onge
deerd verlaten. In het geheel zijn 250 ar
beiders bij het continu-bed rijf van De En
gel werkzaam.
Om 9 uur Zaterdagavond werd het blus-
chines werk nog met volle kracht voortge
zet Men kon toen aannemen, dat de brand
z;ch niet meer zou uitbreiden.
Als verloren kunnen worden beschouwd
de twee verdiepingen hoven de malerij en
bet drie verdiepingen-hooge pakhuis Da-
cola.
lip Pet OügeiM/IIK, Au. J.'i JL --i
verzonden, stonden de-pakhuizen Amerika
Engel II en Bombay, waarin tezamen een
voorraad van ruim 340 ton copra ligt op
geslagen, in brand.
Door natspuitingen was do brandweer
tot dusver er in geslaagd de pakhuizen
Azof en Engel I te behouden.
Toen de brand uitbrak was liet bedrijf
rog in vollen gang; in het pakhuis Bom
bay werd de brand door den portier hot
éérst bemerkt, deze zag een Tookwolkje
nabij do motor in Bombay opstijgen en
alarmeerde aanstonds het overige perso
neel.
De molen Het Viooltje, grenzende aan
den brand, wist men nog te behouden; uit
voorzorg werden in den molen reeds slan
gen gelegd, om. indien deze door het vuur
nog mocht worden aangetast, direct het
vuur te bestrijden.
De fabriek was op beurspolis verzekerd
De schade valt op het oogenblik nog niet
te bepalen. De vermoedelijke oorzaak is
bet broeien van de copra.
Volgens een ander bericht ontstond de
brand wellicht door kortsluiting in het co-
pralmis Bombay.
Daar de eigenlijke fabriek niet of wei
nig geleden heeft hoopt men dat het bedrijf
niet behoeft te worden stopgezet
Deze brand is oen van de grootste, die
sinds lange jaren de Zaanstreek hebben
geteisterd. In 1915 was de oliefabriek De
Liefde te "Wormervcer, dio afbrandde.
Do heer Gordijn, commandant van de
Amstcrdamsche brandweer, is door een
vallend stuk ijzer aan hot been verwond.
Gisteren word ons uit Wormerveer na
der gemeld: De brand in „De Engel", de
oliefabriek van de N.V. Crok en Laan is
nog steeds niet gebluscht. Zware vette, een
onaangename weeë lucht verspreidende
rookwolken trokken des middags nog over
De Zaan. De plaatselijko brandweer werk
te nog met twee motorspuiten en een stoom
spuit, samen zes stralen. Vuur is er niet
meer te zien, in do ineengezakte hoeveel
heden copra en palrapitten zit nog heel wat.
Het is wel zeker, dat de brandweer nog
zeer geruimen tijd waakzaam zal moeten
zijn. Door de hitte Yan het vuur cn de uit
zetting van de natgeworden copra hebben
do gevelmuren van het fabriekscomplex
bet zwaar te verantwoorden. Aan den kant
van den Zaandijker weg staan zo «enigs
zins bol en ver toonen hier en daar scheu
ren. net verkeer langs dezen weg, die
een der boofdverkoerswegen is tusschen
Zaandam, Krommenie en vorder gelegen
plaatsen, is afgesloten wegens het go-
vaar van instorten. Te Zaandijk zijn bor
den geplaatst om aan do vele auto's die
van den weg gebruik maken te melden, dat
men over "West-Zaan cn Assendelft moet
rijden en in Krommenie wordt gewaar
schuwd dat men den weg over buitenhui
zen heeft te nemen. Het voetgangersver
keer wordt met schuitjes over do Zaan
gaande gehouden. Uit de verte biedt de
fabriek een troosteloos gezicht. De gapende
vensteropeningen zijn zwart gebrand, het
dak is verdwenen.
Toch hebben de gezamenlijke Zaansche
brandweerlieden Zaterdagavond en in den
nacht een grootsch werk verricht. Is er veel
door het vuur verteerd toch is ook nog veel
behouden.
De commaudant van de brandweer de
heer Klinkenberg, tevens waarnemend bur
gemeester, verteld ons nog het volgende:
Ongeveer kwart voor vier Zaterdagmid
dag is de brand het eerst waargenomen bij
do lift tusschen het pakhuis Engel I en
de andere pakhuizen. Pogingen met mi-
nimaxen om het vuur to sluiten mislukten.
Het vuur vrat van den oenen zolder naar
de andere en ofschoon verschillendo pak
huizen door bouwmuren zijn gescheiden
werden een prooi van het vuur de pakhui
zen Bakota, Bombay, Azof en Amerika. In
het pakhuis Amerika waren tanks gevuld
met hoeveelheden copra en palmpitten op
geslagen. De fabriek Engel 2 beeft om de
eerste en tweede fabrieken lichte brand
schade, de fabriek Engel I heeft alleen
waterschade. Het olichuis en twee olietanks
die aan de uileinde van de pakhuizenreeks
liggen, zijn, zooals we reeds meldden door
het krachtig optreden der brandweerlie
den behonden gebleven. Dit pakhuis en de
twee tanks waren goeddeels gevuld met
olie. Evenzoo zijn behouden gebleven do
smederij cn hot huis van den bedrijfschcf,
net Ketelhuis en de machinekamer aan do
andere zijde van do Engel I heeft eveneens
niet gebrand. Ook het pakhuis La Plata
is ongedeerd gebleven. In bet algemeen
kan men zeggen, dat de middenmoot van
het complex gebouwen is vernietigd. Dc
muren aan den kant van de Zaan hebben
het niet gehouden; een gedeelte is ingo-
stort en een ander dee! is door de brand
weer omgehaald. Het brandwecrmateriaal
van de omliggende gemeenten kon in den
loop van den nacht langzamerhand inruk
ken. De laatste spuiten gingen ongeveer
zes uur weg. De Jan v. d. Heijden, de drij
vende stoompuit van de Amstordamsclio
brandweer was de eerste die Zaterdag
avond vertrok. Nadat nog een paar uur
met vier stralen was walergegeven.
De brandweer commandant kon de oor
zaak van den brand niet met zekerheid
zeggen, eehler de waarnemende commis
saris van politie, de hoer De Groot, meen
de wel als vaststaand te mogen aannemen,
dat hij is ontstaan door kortsluiting in
een nog betrekkelijk nieuwen motor Do
schade wordt ruw geschal op 500.000,
die verzekerd is op beurspolis.
Het bedrijf zal zeker den eersten tijd
geen voortgang kunnen hebben.
SLACHTOFFERS VAN HET VERKEER.
Van een autobus gevallen.
Men meldt uit Bergen op Zoom aan «lo
„Msb.' Toen Zaterdagmiddag het 13-jarig
knaapje D. uit Halsteren zich naar de
Bergen-op-Zoomsche kermis begaf, vertrok
van dezelfde plaats naar Bergen op Zoom
de vrachtauto van de firma R Tiet
knaapje, dat schijnbaar van het voertuig
gebruik wilde maken, om zoo vlug mogelijk
te Bergen op Zoom te komen, klom. terwijl
de auto rents in beweging was langs een
vnn de zij'den op den auto. Bij deze poging
echter kwam het ventje met het hoofd op
ce siruiii.Mwucu ii
Zoo ernstig nan, dat het knaapje in ho-
wuslcloozon toestand bleef liggen Met
een ernstig hoofdfractuur tferd de 13-jari
ge D. in een nabijgelegen woning binnen
gedragen. Nadat geneeskundige hulp t»r
plaatse was geweest werd hij naar het Al
gemeen Burgergasthuis te Bergen op
Zoom vervoord. Het kind was Zaterdag
avond nog niet tot bewustzijn gekomen
Van de motorfiets gevallen.
Zaterdagmiddag halfvijf hebben ccnigo
automobilisten een motorrijder in bowus-
teloozen toestand op den Bussumcr grint
weg aangetroffen. Hii lag naast zijn mo
torrijwiel, waarvan de voorband gedeelte
lijk van liet wiel was goloopen. Hij word
vervaerd naar de Mayollastichting te Bus-
sum. net bleek te zijn dn vijf-cn-twintig-
jarigo Anton Prins uit Hilversum. Er werd
een ernstige hersenschudding bij hem ge
constateerd. Er is echter geen onmiddellijk
levensgevaar Omtrent de oorzaak van het
ongeval is nog niets bekend.
Auto tegen een boem gereden.
Gisteren voormiddag reed even voorbij
Amersfoort een auto uit Apeldoorn tegen
een boom. Volgens vermoeden van den
chauffeur, door niet in orde zijn van stuur
inrichting. De chauffeur M. II. S. bekwam
een verwon«diug aan het gelaat. Do 1 «5-ja
rige Mej. St. Èlisabeth-gasthuis te Amers
foort vervoerd. Na terugkeer van het be
wustzijn bleek haar toestand niet zoo
ernstig te zijn als gevreesd werd.
Schipbreukelingen gered door de
„Volendam''.
Zij hadden vier wokon lang
rondgedreven.
Tijdens den hevigen storm, die Vrijdag
nacht hoeft gewoed, heeft het Nederland
se!) o sa. „Volendam" op omstreeks 60
K.M. van de Bermuda-eilanden tien go-
heel uitgeputte en half verhongerde man
nen opgepikt, die in een kleine open boot
rondrevon. Naar zij medodeeldon hadden
zij sinds 2 October, op wolken datum hun
schip, een Amerikaansche kustboot, was
vergaan, getracht do Bermuda-eilanden to
bereiken.
(De „Volendam" was op 25 dezer van
New York naar de Bermuda-eilanden ver
trokken).
Overboord geslagen en verdronken.
Van de stoomlogger Vlaardingen 192,
welke gisteravond van do haringvisscherij
te Vlaardingen binnenkwam is Vrijdag
nacht tijdens zwaar slormwoer do 24-ja-
rige ongehuwde matroos J. do Kraa, af
komstig uit Schovcningen, door een zwarcu
golf overboord geslagen en verdronken.
Deze galf had zuid een kracht, dat zij te*
vens twee opvarenden. Blok en Verwei
ernstig verwondde.
Doodelijke vat.
Te Slagharen is dc 80-jarigo W. Post
hoorn van een. ladder gevallen en aan de
gevolgen overleden.
