VRIJDAG 28 OCTOBER 1927 INGEZONDEN MEDEDEELING Ie Jaargang No. 5706 De Csidóelie (Bou/ta/n£ IONNEMENTSPRIJS bedraagt bl] vooruitbetaling Leiden 19 cent per week f2.50 per kwartaal. iq Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal i per post f2.95 per kwartaaL le'ülustreérd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- iar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- ding. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd rsblad 9 ct. Oit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT! Gewone advertentlên 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend. r. Kleine advertentlên, van ten hoogste SO woorden, waariit betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver huur, koop en verkoop f0.50. MER BESTAAT UIT DRIE BLADEN. BUaTEKLAMD Roemenië. IOTE ONRUST IN HET LAND. Staat van beleg te Boekarest voorgenomen staatsgreep van Carol? ;ens een bericht uit Belgrado meldt 'olitica", dat te Boekarest de staat eleg- ia afgekondigd. Deze zal naar waarschijnlijkheid tot het geheele worden uitgebreid. eren is een officieel communiqué ge- eerd, waarin het volgende wordt it onderzoek tegen Manoilescu wordt ;ezet en heeft reeds een verrassend aat opgeleverd. De bij Manoilescu den documenten zijn eigenhandig ge ren en hebben betrekking op een enomen omverwerping der rogce- 1 vergadering, welke door de nalio- boerenpartij waa belegd, is verboden, nsur is zeer streng. Naar verluidt, Ie Koningin voornemens zijn uit het te vluchten. Dit laatste wordt echter ioekarest tegengesproken. [roepenconcentratie te Boekarest, verband met den gespannen toestand oemenië moeten sterke troepenafdee- d te Boekarest zijn geconcentreerd, is zou do regeering voornemens zijn, leider der Roemeensche nationale boe-" srtij, Maniu, te arresteeren. rder zijn nog gearresteerd een jour- t, Nicolai Kocea genaamd, on diens r, de markiezin De la Rochefoucauld, lekende aanhangster van prins Carol. Ie openbare gebouwen staan sedert en onder strenge militaire bewaking, regeering heeft de leiders der oppo- artijen met arrestatie bedreigd, inge- e poging tot verstoring der staats- zou worden herhaald, weinige telegrammen die uit Roe- i tot ons doordringen melden, dat de aische en telegrafische verbindingen lerbroken. Er wordt door de regee- te Boekarest een strenge censuur op Jegrammen utgeoefend. Roemenië en de H. Stoel. &ar de ratificatie van he concordaat, do „Reichspost" uit Boekarest ver- s het concordaat tusschen den H. en Romenië in Mei j.l. door het Va- in en de vertegenwoordigers van de nalige Roemeensche regeering van raai Averescoe, den minister van eere- Goldisch en den gezant Penescoe, iitief gesloten; voor het in werking in is thans alleen nog maar de ratifi- door den Roemeenschen staat noo-r verdragtekst wordt nog geheim ge len. Volgens inlichtingen uit goedinge- kringen wordt in het concordaat de iolieke Kerk in Roemenië als rechts- son erkend met alle rechten en vrij- d, welke een anderen godsdienst toe- Daaruit volgt ook het vrije ver- Tan den Paus met de Kerk in Roeme^ ffl omgekeerd. benoeming van bisschoppen en ka liken behoort volgens het kanonieke den Paus; de regeering kan Fel tegen enkele personen op politie- tonden bezwaar maken. Bisschoppen moeten Roemecusoh staats»- zijn; uitzonderingen behoeven de nikkel ij ko toestemming van de regee- De in Roemenië bestaande manne en vrouwelijke orden kunnen zich «iden en nieuwe* kloosters stichten, moeten voor Roemenië een eigen pro- iaal hebben. et diocees Groszwardein wordt met het n Szatmar vereenigd. De aartsbis- 1 van Boekarest wordt metropoliet do overige Roomsch-Katholieke bis sen n.l. Temasvar, Szetmar, Karls- en Jassy. nieuw Grieksch-Katholiek bisdom it voor de Roethenen, en een vicariaat de Armeniërs gesticht. De Grieksch- boliebo metropoliet blijft aartsbisschop hoort afzonderlijk beheerd. Het schijnt, dat de Roemeensche staat een vérstrekkende controle over het beheer van het gemeen schappelijke fonds bedongen heeft. De ratificatie van het concordaat zal door middel van een koninklijk decreet geschieden. Dit koninklijke decreet zal na de parlementaire behandeling van de wet op den oeredienst bekend gemaakt wor den, hetgeen nog voor Kerstmis het geval zal zijn. Bulgarije. De Bulgaarsche-Servische spanning. Onrust aan de grens. Het blad „Zora" weet te melden, dat aan de Bulgaarsch-Zuid-Slavische grens reeds eenigen tijd op Zuid-Slavisch gebied een levendige militaire activiteit heerscht. De Bulgaarscbe grensposten worden dos nachts door schijnwerpers belicht. Verder worden loopgraven aangelegd, terwijl hier en daar ook geschut in stelling zou worden gebracht. Verder meldt het blad, dat communis tische boerenbenden gedurende de laatste dagen herhaalde malen getracht hebben op Bulgaarsch grondgebied door te drin gen, doch dat zij steeds zijn teruggesla gen. Rusland Kinderen als beroepssmokkelaare. Russische toestanden. De Kölnische Zeitung meldt: Daar de Russische industrie het land slechts onvoldoende van producenten kan voorzien en de invoer beperkt is, bloeit natuurlijk de smokkelhandel aan de wes telijke grenzen zeer, in het bijzonder aan de Finsche grens. Den Russisch en autori teiten bleef dientengevolge niet anders over, -dan zeer gestreng tegen den smok kelhandel op te treden; een op heeterdaad betrapte smokkelaar wordt op do plaats doodgeschoten. De smokkelaars hebben zich nu op een dergelijke wijze geholpen als de Russische revolutionairen dat in den oorlog hij demonstraties deden. Daar de politie toen op betoogingen zoo maar schoot, werden aan het hoofd van den stoet als vaandeldragers jongentjes van tien tot twaalf jaar gesteld, tegen wie do politie machteloos was. Evenzoo bedient de smokkelhandel van Finland naar Rus land zich van kleine schoolkinderen. Die gaan over de Finsche grens, halen daar bij den handelaar koopwaar, en wel op cre- diet, want de handel is een zuivere ver trouwenskwestie, en keeren daarmee in hun dorp terug. Die manier van handel drijven is in het dorp een open geheim; als een jongen den een of anderen dag niet op school komt, wordt den onderwijzer verontschuldiging slechts gezegd dat hij „voor zaken" weg is. Den volgenden dag vraagt hem de heole klas, de onderwijzer er bij, of zijn „zakenreis'' gelukt is. De Russische regeering staat voorloopig mach teloos tegenover dezen handel met behulp van kinderen; want eenerzijds wordt hij door die T-ensbevolking als economische noodzakelijkheid gesteund kan men op de kinderen geen rigoureuze straffen betrekking tot het schoolwezen bo le Kerk het recht, uit eigen midde- ks- en middelbare scholen op te •J®- De scholen van de mannelijke en "welijko orden staan onder den betrok- :hcp, worden als bijzondere mid- kro scholen erkend en behouden het van openhaarheid, wanneer zij be hoorden aan de wettelijke bepalingen. betrekking tot het beheer der ver las wordt voor de Roomsch-Katholie- {n do Grieksch-Katholieke diocesen uit hen gebleven vermogens in waar den een gemeenschappelijk fonds frhuonium Sacrum) gesticht, dat in de N plaals voor de kerkelijke behoeften, P onderhoud van de geestelijken enz. °P te komen, het ontbrekende zal 'ion staat bijgepast worden. Het Ka- **0 Ao/LscLienst- en studiefonds be China. Opmarsch der Nankingtroepen. Tang trekt langs de Jangtse terug. Uit Sjanghai wordt gemeld: Een Nan- king-leger, bestaande uit 50.000 man, heeft zonder tegenstand te ontmoeten An- king bezet en rukt thans langa beide oevers van den Jangtse op naar Hankau Het leger wordt ondersteund door kanonneerbooten, welke op de terugtrek kende troepen van Tang Seng-sji vuren Amerika De a.s. presidentsverkiezingen. De leider der republikeinen in den Ame- rikaanschen Senaat, Curtis, heeft aan don leider der organisatie voor de presidents verkiezingen van 1928 in den staat Kan sas (welke staat Curtis naar den Senaat heeft afgevaardigd) een schrijven gericht, waarin hij verklaart, dat, „als mijn vrien den uit Kansas een delegatie naar de aanstaande republikeinsche nationale conventie wenschen af te vaardigen, die gunstig staat tegenover mijn verkiezing tot president der Vereenigde Staten, ik zeer gaarne als candidaat zal optreden". BINNENU&HD TWEEDE KAMER. JJH. Marincscheepsongevallenwet Wijziging Provinciale Wet Pe- troleumovereenkomsten. Nadat een motio-De Visser inzake vrijheidstelling van do vier in hechtenis genomen Indische studenten was verwor pen, kwam aan de oro een Marinesckeeps- ongevallenwet. Na eenige uren debat is deze wet aan genomen. Minister Lambooy het ontwerp is oorspronkelijk van minister van Royen beklaagde zich over de weinige in stemming na een Voorloopig Verslag, dat AM3TERDAM8CHE **ÜS££LU AilTÜRACIET-MIJ. v* Hearsnsingel 34/35-Tel. 1523 A dam Hilversum Bussam Haarlep* wettelijke regeling van dit ontwerp alge meen toejuichte. Er komt nu een Marineraad, met een jurist als voorzitter en vier zee-officieren als leden. Bij de wijziging van de provinciale wet, welke nu aan de orde kwam, heeft de re geering zich beperkt tot het aanbrengen van die wijzigingen, waarvan volgens haar de praktijk de noodzakelijkheid of al thans de wenschelijkheid had aangetoond Over het algemeen kan de Kamer zich met die voorstellen wel vereenigen; slechts tegen twee daarvan bestaat bij enkele le den bezwaar n.l. de mogelijkheid van be noeming oener vrouw tot griffier der Stalen en het interpel'latierecht, dat eerst lieden aan de orde komt. Over die benoembaarheid van een vrouw zou nu ook nog niet veel 2ijn ge zegd, ware het niet. dat twee dames zioh geroepen gevoelden daarvoor den minis ter dank te zeggen, waarbij mevr. Bakker- Nort (V. B.) niet tevreden dat ze de pink had, een poging deed de geheele hand te krijgen, door aan te dringen op benoem baarheid van de vrouw tot burgemeester en gemeente-secretaris. Natuurlijk kon de beer Beumer (A. R.) dit niet onbe streden voorbij laten gaan en daarmede had men de popen aan het dansen. De dames M e ij e r (Ghr. H.) en K a t z (Ghr. H.) waren direct klaar met haar ant woord en het was raak ook. Vandaag wordt de behandeling van deze wet voortgezet. Gisteravond is er gedebatteerd over drie wetsontwerpen, welke betreffen de afslui ting van nieuwo overeenkomsten tot op sporing en ontginning ven aardolie enz in Oost-Indië, bracht onmiddellijk de oude □stellingen naar voren: Staats- of par ticuliere exploitatie, met als tusschenvorm het gemengd bedrijf. De discussie is gisteravond beëindigd. Medezeggenschap. Het Kweekersblad bespreekt op zijn beurt nu weer de onzen lezers bekende uiteen zetting door den heer Loerakker. „De heer L., schrijft dan, aldus het „Kweekersblad'', dat mede, door 'het volplanten van vrijwel al het beschik bare teelland, de werkzaamheden ver plaatst worden van den winter naar den zomer. Zoo is het niet. Door het volplanten van elk hoekje beschikbaren teelgrond komt er meer werk gedurende het geheele ijdperk, dat do hollen arbeid noodig heb ben. Men is later klaar met planten en met dekken en begint al weer zoo vroeg mogelijk met het ontdekken om op tijd klaar te zijn. Het aantal personen, dat daardoor in vasten idienst gehouden kan worden, wordt grooter, terwijl ook de ren tabiliteit van den grond compenseert een hoogere arbeidsloon uitgaaf. Wat door den heer L. betiteld wordt als het ongezonde in een bedrijf, dat een zeker deel van do arbeiders in den winter op straat wordt gezet, is te wijten aan den aard van het bedrijf. De trek naar de bollenstreek van arbei ders uit andere streken wondt grooter, omdat arbeidsvoorwaarden, maar vooral de loonen beter zijn dan elders. Door het economisch voeren van het bedrijf is dit in staat die loonen aan al die arbeiders uit te betalen. Willen de arbeiders de werkloosheid in den winter keeren, dan moeten zij het arbeidsvermogen in don zomer opvoeren, en beginnen met den vrijen Zaterdagmid dag van het programma af to voeren, de oppositie te staken tegen aangenomen werk, kinder- en vrouwenarbeid niet zoo streng veroordeelen, dan zullen de be schikbare arbeidskrachten in staat zijn, in den zomer tegen oen behoorlijk loon, den arbeid te verrichten, die noodig is voor het bedrijf. De patroons van bun zijde zullen ver standig doen de bedrijfseconomie niet zoo streng door te voeren ten opzichte van het aanhouden van los-vaste arbeiders, als oogenschijnlijk wel gewenscht is, want in dit opzicht heeft de heer L. gelijk, dal de vaste arbieders, die door een collec tief contract gebonden zijn aan hun werk gever en aan Jiot bollenbedrijf meer waar borgen geven voor den goeden gang van zaken, dan een groote groep „losse" die lijdelijk een grooto mond kunnen opzetten maar telkens weer een poos in werkeloos heid en narigheid gedompeld een geest van oppositie in zich voelen, die tot niets dan tot tijdelijko ontwrichting leiden kan. KEBKHEUWS THERESE NEUMANN. Men seint uit München: Hot bisschop pelijk ordinariaat te Regensburg heeft ernstig te Konnersreuth verzooht een einde te maken aan de bezoeken bij Therèse Neumann. Zondagsviering van verplichte feestdagen. Aan het schrijven van Z. D. H. den Aartsbisschop en van Ons over ide Zon dagsviering van verplichte feestdagen hetwelk a.s. Zondag wederom voorgelezen moeten worden, zal het volgende wor den toegevoegd: „Tevens rust op alle Katholieken de plicht zooveel mogelijk tot de heiliging dezer dagen mede te werken met name door er zich van te onthouden op die da gen te koopen". t AUGUSTINUS JOSEPHUS, Bisschop van Haarlem. Haarlem, den 22 October 1927. STADSNIEUWS WETENSCHAPPELIJKE VOORDRACHTEN OVER HET KATHOLICISME. P/of. J, P. Verhaar (Warmond) houdt dit Jaar een serie wetenschappelijke voor drachten over het Katholicisme, in het Klein-Auditorium van het Academiege bouw, Rapenburg 73 te Leiden Donder dagavond werd do eerste voordracht ge houden over: „Bijbel en Leergezag" Nadat spr. do beteekenis dezer voor drachten had aangegeven, gafh ij eerst een overzicht van do vier eoTste voordrachten, waarin vooral de verhouding van geloof en wetenschap zal worden toegelicht in het concrete vraagstuk over den oorsprong en ontwikkeling van deze wereld, speciaal van den mensch. Om het katholieke stand punt goed te verstaan, is het noodig eerst de twoo belangrijke factoren, waarmede de katholieke geleerde rekening houdt, n.l. Bijbel oen Leergezag, nader te doen ken nen. Vandaar dezo eerste voordracht In oen eerste deel zette sprek uiloen, welke waarde en welk gezag de Bijbel heeft voor den Katholiek. Behalve een mensche- lijk gezag, heeft de Bijbel voor ons ook een goddelijk gezag, omdat hij onder god delijke ingeving is geschreven. Uitvoerig stond spr. stil bij de verklaring van het begrip inspiratie en de consequenties daaruit, maar liet tevens zien. hoe er nog een groote vrijheid van Bijbel-exegese overblijft, waardoor het den exegeet mo gelijk blijft rekening te houden met de re sultaten der moderne wetonschap. In oen tweede deel werd een exposé van het Katholieke Leergezag gegeven, en de beteekenis die dit leergezag heeft voor bet geloofsleven der Katholieken. Een scherp onderscheid werd gemaakt tusschen amb telijke onfeilbare en niet-onfeilharo leer- uitingen, waaruit bleek, dat do laatste de beoefening der wetenschap niet in den weg staan. In het derde deel werd de ver houding tusschen Bijbel en Leergezag be handeld. Daaruit bleek, dat hot Leergezag het recht heeft om den Bijbel voor de ge- loovigen te expliceeren en dat de predi king van dit Leergezag voor de geloovigen een veilige gids is. Speciaal werd in dit verband gesproken over de beteekenis en het gezag van de Bijbelcommissie te Rome. De volgende voordracht op Donderdag 10 Nov. handelt over „Het Bijbelsch scheppingsverhaal". Tooneeiwcdstrijd Sint Joseph's Gezellen-Verceniging. Ze waren weer present de getrouwe comparanten, die een opgaan naar do Gezellenfeestavonden altijd als een attrac tie beschouwen. Waren de avonden waar op do zustervereenigingen naar Leiden waren gekomen om hun kunnen in dienst te stellen van de feestviering van de ju- bileorende zuster, reeds overvol bezocht, ook gisterenavond kon er weer geen kip meer in de feestelijk versierde zaal; alles was bezet en de gezellige huiselijke feesl- toon vierde weer hoogtij. Met belangstel ling zagen do gasten roikhalzend uit naar de uitspraak van het Waardeerings-Co- milé dat in den vriendschappolijken wed strijd had vast te stellen, in welke volg orde do waarde van het spel kon worden vastgesteld. Niet naar den norm bij de ge wone wedstrijden zou het oordeel worden vastgesteld, doch de maatstaf zou gelden, hoe in meerdere of mindere mate het too- neelspel zou voldoen aan eischen van uit spraak, rolkennis, samenspel en totaal- iudruk. Een gezonde en echt vriendelijke basis dus. Vooraf do opening van den avond door den Vico-Praoses, die een har telijk woord van welkom deed hooren en zich als steeds een goede verzorger toon- do van de geldelijke belangen van do ver- cenigmg, dio nog maar steeds in de hulp vaardigheid van do geloofsgonootcn moe ten worden aanbevolen. Moge dio oratio pro domo met do toetreding van vele be gunstigers worden beantwoord. De Zangverceniging Frans Schweitzer zong als inleiding tot den avond een twee- !al mooie nummertjes en gaf blijk wat met ernstige studie te hereiken valt en hoo men ook in dit opzicht het middel door Vader Kolping aangeprezen weet toe passen ter opluistering van do feesten en zolfvermaak. Het doek opende zich alsnu on de too- HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Grooto onrust in Roemenië. Te Boeka rest is de staat van be'eg afgekondigd. Tusschen den H. Stoel en RoemenlB Is een concordaat gesloten. De ramp van de „Principcssa Mafalda" Is misschien toch grooter dan gisteren scheen. Van meer dan 300 opvarenden It het lot nog onbekend. (Buitenl. Berichten, 2de blad en TelegrammenV Vo'gens een latere medcdeeling van de Navigazione Generale Italiana evenwel zouden alle passagiers gered zijn, doch zouden van de bemanning circa 20 perso nen verdronken zijn. (Telegrammen). BINNENLAND. Luitenant Koppen is gisteren to Belgra do aangekomen en wordt vanmiddag te Schiphol verwacht. (Luchtvaart, 2de blad). Verschenen is de Mem. van Antw. op het afdeelingsverslag der Tweede Kamer nopens de Alg. Beschouwingen Staatsbe groting 1928. De regcering meent niet dat, nu de fl- nancieele toestand verbeterd Is. tot herzie ning van de salarisregeling van het Over heidspersoneel behoort te worden overge gaan. Een technische herzioning van het Bezoldigingsbesluit wil zij echter ter hand nemen. (2de blad). Onze Geïllustreerde Pagina Ouzo photopagina geeft o m. photo's van: Het vorongclukte stoomschip „Principossa Mafalda"; de opening van hot Roemeen sche parlement; Prins Hendrik to nooge- veen. ncolclub Adolf Kolping speelde hot eersto bodrijf van „De gehcimo opdracht" een stuk in 2 bedrijven, waarvan het tweede na do pauze ging en het geheel tintelend geest en gezonde humor op schitteren^ do wijze werd vertolkt. Regisseur en spe lers verdienen dan ook den grootsten lof. Het publiek leefde ten volle mee en dankto spontaan met een warm applaus Dan kwam do uitslag aan do beurt, die bij monde van den Voorzitter van do waar- deeringscommissie kapelaan Schmidt uit Vogelenzang werd bekend gomaakt. Z.E. hield vooraf een zeer waard eerend speech jo waarin de uitspraak werd omschreven on menige goede wenk gegeven. Als resultaat kunnen wij de volgende uitslag medodeelen. Ie. Don Haag I, Kolpings horstbeeld geschonken door den Gen. Praeses, Mgr. Th. Hürth, Keuion. 2e. Amsterdam I, Kolpings-borstboold door den Gentr. Raad in Nederland. 3e. Rotterdam V, Kolpings-plaket door den Gentr. Praeses, Rector W. L. v. Adriohem, Amsterdam. 5o. Gouda II, plaket door den Praeses van de Iridsche St. Jos. Gez. Veroeniging, Pastoor Th. M. Beukers. Ge. Alkmaar, plaket door de Tooneelclub Adolf Kolping te Leiden. Het waardoeringsbewijs, bedoeld als 4e vereenigingsprijs, en geschonken door den Raad van Bestuur te Leiden, n.l. een wit Kolpingsborstbceld, viel uit, tengevolge van het uitblijven van Gouda I, en werd nu op verzoek van den V. Praeses gege ven aan de Tooneelclub „Adolf Kolping" te Leiden. Bij elke belooning werd een keurig di ploma gevoegd, van artistieke waardo en geteekend door de waardeerings-commissio on den vice-Praeses. Applaus klonk bij eiken bekengemaakten uitslag. Do vice- praeses hield hierna een van waardeer in j on dankbaarheid volop getuigende rede, die als hoofdtoon had het blij oonstatee- ron van de groote waarde, welke deze 40- jarigo bestaansviering heeft voor don echt katholieken socialen geest, dio do ziel is van de Gezellonvereonigingen en geheel don Kolpingsgeest bchoerscht. Dank werd gebracht aan allen en aan alles wat door velen was gedaan. Toen werden eenige diploma's uitgereikt aan hen, dio zich op zoo bijzondere wijze hadden verdienstelijk gemaakt voor de glorierijke viering van dit feest. Zoo werd dan dit eerste deel van de feestviering besloten, nadat de tegenwoor digheid van Pastoor Beukers, Kapelaan Boonekamp uit den Haag on de afge vaardigden van de zustervereenigingen was gememoreerd en oen bijzonder woord van dank was gebracht aan do vele arbeid van de waardeoringscommLssio. De Symphonic bad met vroolijko muziek den ganschen avond do tusschonruimten gevuld en ten slotte word met het Leidsoh Gozellenliod, door allen staande meegezon- gon deze zoo welgeslaagden avond geslo ten. Onzerzijds een woord van oprechte huldo aan Vico-Praosos Kemperman on zijn staf stoere medewerkers, die den naam en den roem van de St. Joseph's- gozellen-Vereeniging op zoo prijzenswaar dige wijze nieuwo luister hebben geschon ken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1