DINSDAG 25 OCTOBER 1927,
No. 5703
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
19e Jaargang
3)e 0ou/tomt
ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling
>r Leiden 19 cent per-week f2.50 per kwartaal,
onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal.
dco per post f2.95 per kwartaaL
j Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver
ghaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, by voor-
ruling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
dagsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
I
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT!
Gewone advertentlên 30 cenf per regel
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentlên, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver
huur, koop en verkoop f0.50.
HOMMER BESTAAT DIT DRIE BLADEN.
Rijk en gemeenten.
idereen, die niet bevooroordeeld is, zal
iten erkennen, dat de financieele ver
ing tusschen Rijk en Gemeente wijsri-
noodzakelijk maakt,
veel drukt er op de gemeenten en
ral op de grootere gemeenten, wat
kken moet op het Rijk, omdat 't uit
en betreft, welke meer het algemeen,
ionaal, dan een specifiek gemeentelijk
mg raken.
atusschen is de oplossing van dit pro-
>m niet zoo gemakkelijk!
[et wordt ook door het dezer dagen
schenen Raport van de Staatscommis-
niet gebracht tot een oplossing, die
bevredigt.
lat blijkt reeds uit de afwijkende nota
i het lid der Staatscommissie, Mr. van
irninck. Deze kan zich niet vereenigen
het voorstel der commissie om aan
Rijk de verplichting op te leggen de
|t te dragen in de netto-kosten ider ge-
mte-secretarie met wat daarbij behoort
s die uitkeering wil de commissie
o gemeente volledige vrijheid laten
diensten, waarvoor het hoofdgeld
vergoeding is bedoeld, naar eigen ln-
it te organiseeren.
lie vrijheid acht Mr. Doorninck on-
eenigbaar met de Rijksverplichting en
verdedigt zijn standpunt nader aldus:
Iet is een bekend feit, dat vele ge
nten haar diensten op weelderiger voet
ben ingericht dan het Rijk, dat zij haar
itenaren hooger bezoldigen en niet ten
e gebruik maken van hun rechten om
deel der verrplichte pensioensbijdra-
)p de ambtenaren te verhalen. Indien
imige groote gemeenten meenen een
t te kunnen voeren, die uitgaat boven
B, welke de Rijksregeering voor haar
n dienst gemeend heeft in het alge-
n belang te moeten vaststellen, kan
daar met een beroep op de autono-
der gemeente vrede mee hebben en
voor de verantwoordelijkheid haTer
uurders laten, indien de wethoudeT-
automobiel rijdt naast het ministe-
ele rijwiel. Maar zoodra een zoo b©-
grijk deel dezer kosten op 's Rijks kas
worden afgewenteld, kan die vrij-
niet meer worden gehandhaafd en
de gemeente zich hebben aan te passen
i de wijze, waarop het Rijk zijn eigen
linistratieven dienst heeft ingericht.
de gemeente dit niet, dan zal zij be-
larlijk op grond van de overweging,
administratieve lasten haar te
nr drukken, een beroep op 's Rijks kas
men doen."
'oor deze opvatting is o.i. inderdaad
I te zeggen. Vrijheid genieten en een
der laten betalen heeft hier zeker z'n
aduwkant.
o zien ook hieruit, dat het probleem
de financieele verhouding tusschen
en Gemeenten werkelijk een moeilijk
leem is.-
BUITEMLAMD
Tsjecho-Slowakije
De moord te Praag.
Onthullingen.
Iet onderzoek, dat de politie te Weenen
Praag heeft ingesteld ten einde te ont-
ien, welke personen achter den aan-
op Tsena bey stonden, heeft opmerke-
resultaten opgeleverd. Het staat thans
t, dat de moordenaar op zijn reis naar
«g te Weenen den Albaneeschen zaak-
astigide aldaar, Saratsji, heeft opge-
ht en een bespreking met hem heeft
'ouden. In dit verband wordt eraan her-
erd, dat Saratsji in 1925 reeds een
'slag op den toenmaligen Albaneeschen
fister Lazad Gura Kuci, een tegenstan-
van Achmed Zogoe bey beraamd heeft.
Albanië
Opstand jn Albanië.
Gevolg van den moord op
Tsena bey.
[it Tirana wordt gemeld, dat in Albanië
fge stammen in opstand zijn gekomen,
^gezien zij den premier, Achmed bey Zo-
verantwoordelijk achten voor de ver-
ording van den Albaneeschen gezant te
la?. Tsena bey.
Joego-Slavië
Weder een gevecht met kamitadsji's.
c bo nd e door de Joegoslaven
teruggeslagen.
nPolitika" verneemt, dat een bende
totadsji's een dorp op den weg naar
gotin heeft aangevallen. Na een hevig
'echt, waarhij aan beide zijden van ge-
Ja gebruik werd gemaakt, werd de
I *eruggeslagen. Het blad zegt verder,
Gen afgeloopen nacht opnieuw een
op de munitie-depots hij Pojarevalz
.hernomen, die echter, evenals $üe der
'S® weck, mislukte.
Roemenië.
Ex-krooprins Carol.
Een vertrouwensman
gearresteerd.
Gisterennacht werd bij het station Ti-
mich nabij Kroonstad de voormalige on
derstaatssecretaris van Financiën in de
regeering Averescu, Manoilescu, gearres
teerd. Manoilescu was van Parijs op weg
naar Boekarest en de politie wist, dat hij
te Parijs met prins Carol eenige bespre
kingen had gevoerd.
Bij de doorzoeking van zijn bagage zijn
eenige brieven van Carol aan do leiders
van Roemeensche partijen, alsmede andere
compromitteerende documenten gevonden.
Manoilescu wilde met ingang van 1 No
vember een blad gaan uitgeven getiteld:
„Craiu Nou", hetgeen zoowel „Nieuwe
Ster" als „Nieuwe Koning" beteekent. Dit
blad zou een Carlistisch karakter dragen
en voor den terugkeer van den ex-kroon
prins ijveren. De politie te Boekarest heeft
gisteren verboden, dat de borden van het
Dieuwe blad aan het gebouw, waar het zou
worden uitgegeven, werden opgehangen
Uit Klausenburg wordt gemeld, dat de
politie den bladen streng verboden heeft,
over de arrestatie van Manoilescu te schrij
ven: in geval van overtreding van dit voor
schrift zal het betreffende blad in beslag
worden genomen en de hoofdredacteur ge
arresteerd worden. De partijen der oppo
sitie zijn voornemens, Donderdag, bij de
heropening van het Roemeensche parle
ment, de regeering over deze aangelegen
heid te interpelleeren en tegen de kneveling
der persvrijheid te protesteeren.
Rusland
Trotzki en Zinovjeff.
Trotzki en Zinovjeff zijn uit het cen
trale comité der communistische partij
gezet als gevolg van hun oppositioneele
activiteit.
Afrika
De ontvoerde Franschen.
Nog goen spoor gevonden.
Het bericht over de ontvoering van fa
milieleden van den heer Steeg, den presi
dent-generaal van Marokko, heeft in Pa
rijs groote beroering gewekt. De vier ont
voerde personen, die op 20 October op
jacht waren gegaan, zijn de heer Louis
Steeg, een neef van den resident-gene
raal, de heer Maillet, schoonzoon van den
resident-generaal, en twee dames, Proko-
row en Steinell, de eerste een Russische,
de andere een Engelsche.
Men is overtuigd, dat zij ontvoerd zijn
om een hoogen losprijs voor hen te krij
gen.
Op de plaats waar de auto der vermiste
personen gevonden is, vond men twee dood
geschoten honden, patronen en juweelen
op den grond.
Hoewel de geheele streek den 21en en
22en October door patrouilles is afge
zocht, is nog geen spoor van het viertal
gevonden.
Onlusten in Nigeria.
Een doode; verscheidene
gewonden
Naar de „Times" uit Lagos verneemt
zijn in verband met de invoering van di
recte belastingen in Nigeria onlusten on
der de inboorlingen uitgebroken.
Een talrijke menigte schoolde samen na
afloop van een vergadering, waarin de
gouverneur van Nigeria aan de stamhoof
den mededeeling van do invoering dezer
belastingen had gedaan.
Do politie moest ten slotte van haar
vuurwapenen gebruik maken, met het ge
volg, dat een inboorling gedood werd,
terwijl verscheidene andere gewond wer
den.
China.
De burgeroorlog.
Hankau tegen Nanking.
De politieke raad der regeering te Han
kau heeft bekend gemaakt, dat alle ban
den verbroken zijn. De Nanking-regeering
wordt er van beschuldigd, alle beloften
aan de Hankau-regeering gedaan, ver
broken te hebben.
De commissaris van buitenlandsche za
ken, heeft de consulaire vertegenwoordi
gers van deze breuk in kennis gesteld.
Do bevelhebber van het terugtrekkende
vierde leger der Hankau-troepen heeft
mijnon doen leggen op de Jangtse, midden
tusschen Woehoe en Anking.
Chineesche en buitenlandsche schepen
kunnen dit gedeelte niet passeeren zonder
toestemming van de plaatselijke militaire
autoriteiten.
Amerikaansch schip
beschoten.
Volgens mededeeling van admiraal
Bristol, den bevelhebber der Amerikaan-
sche vloot in de Aziatische wateren, zijn
gisteren ongeveer veertig geweerschoten
en vijf kanonschoten met veldgeschut ge
lost op den Amerikaanschen torpedojager
„Truxton".
De torpedojager bevond zich nabij het
gevechtsterrein van de legers van Nan
king en Hankau.
Het schip heeft het vuur niet beant
woord omdat niet kon worden ontdekt,
waar de kanonnen waren
Amerika
Onlusten onder de mijnwerkers
In Colorado.
Verscheidene mijnen gesloten.
In Colorado zijn ernstige onlusten onder
de mijnwerkers uitgebroken, waarbij ook
de vrouwelijke bevolking een belangrijke
rol speelt.
Vele mijnen zijn gesloten en er hebben
tal van arrestaties plaats gehad.
De plaatselijke overheid heeft den gou
verneur verzocht militietroepen te zen
den.
Drastische maatrege'en in Chili.
Vooraanstaande burgers in
ballingschap gezonden.
De Chiloensche regeering heeft verschil
lende van 's lands meest vooraanstaande
burgers verbannen.
Onder hen bevinden zich o.a. de voor
malige president Arturo Alessandri en zijn
drie zoons.
Volgens een betrouwbare, te New-York
ontvangen mededeeling bevat de lijst der
bannelingen een hoofdredacteur, twee ex-
premiers, en twee gewezen ministers van
buitenlandsche zaken
Verschillende bannelingen zijn betrok
ken bij de onderhandelingen over het
Tacna Arica-gescbil met Peru, welke on
derhandelingen nog steeds hangende zijn.
BIMKEMLA^D_
Ned. R. K. Bond van Handels-, Kantoor-
en Winkelbedienden.
Jaarvergadering.
Zaterdag en Zondag hield de Ned. R. K.
Bond van Haudeba-, Kantoor- en Winkelbe
dienden „St. Franc iacus van Assisië", on
der voorzitterschap van den heer A. A. van
Hamersveld, een bondsvergadering, welke
bijgewoond werd door de afgevffardigdon
van bijna alle afdeelingen.
Voor de opening der vergadering werd
een gebed gestort voor de leden, die in de
afgeloopen twee jaren overleden zijn.
Een bijzonder woord van welkom richtte
de voorzitter tot den eere-voorzitter van
den Bond, den heer A. Moonen en tot den
afgevaardigde van do Afdeeling Leiden,
den heer Lombert, die 3J4 jaar aan het
ziekbed gekluisterd was geweest, maar
thans weder de vergadering kan bijwonen.
De voorzitter begroette eveneens den zeer-
eerw. heer Rector Bots, die pas is benoemd
tot Geestelijk Adviseur. Uit de openings
rede van den Bondsvoorzitter stippen wij
aan. dat de werkloosheid onder de be
dienden een zeer ernstig verschijnsel is.
Het werkloozenfonds draagt in belangrijke
mate bij tot bestrijding der nadeeligo ge
volgen. Ook het emigratievraagst.uk had
de aandacht van het bondsbestuur, als
mede het vraagstuk van de beroepsomvor
ming. Met voldoening kan de voorzitter
wijzen op do voortgang der Sociale Wet
geving en herinnert aan het wetsontwerp
op de Winkelsluiting en Werktijden-be
sluit. Ook memoreert spr. de actie voor
Zondags-sluiting op de Katholieke feest
dagen. Ook do gekomen toenadering van
d patroons in de actie wordt ten zeerste
op prijs gesteld. Hiervoor getuigt do sa
menwerking in den Middenstandsbedrijfs-
raad. Do wettelijke regeling van het Han
delsonderwijs is thans in al zijn geledin
gen aan het Departement van Onderwijs
in voorbereiding. In verband hiermede
wijst spr. speciaal op bemoeiingen en ini
tiaticf inzake het Handelsonderwijs voor
de Winkelbedienden.
Daarna richt de voorzitter een hartelijk
woord van welkom tot den heer A. C. de
Bruyn, voorzitter van het R. K. Werklie
denverbond, en wijst bij deze gelegenheid
tevens op de goede verstandhouding die er
bestaat tusschen het R. K. Werklieden
verbond en de organisatie. Op de vergade
ring van morgen zal officieel afscheid wor
den genomen van den vroege ren G. Advi
seur, Pastoor J.G.Jansen, waarbij zijncerw.
tevens een stoffelijk blijk van hulde zal
worden aangeboden.
Hierna komt aan de orde de beliandc-
ling van den beschrijvingsbrief.
Na langdurige besprekingen worde het
jaarverslag van den secretaris en daarme
de het beleid van het Bondsbestuur met
algemoeno stemmen goedgekeurd. Hierna
wordt do vergadering geschorst tot
's avonds 8 uur, waar do heer P. J. S. Ser-
rarens, secretaris van het Intern. Christ.
Vekverbond sprak over do Internationale
Wetgeving voor de bedienden.
Na een overzicht van do pogingen, die
voor den oorlog godaan zijn om tot inter
nationale arbeidersbescherming te komen,
geeft de heer Serrarens een uiteenzetting
van het Volkonbondsinstituut, dc Inter
nationale Organisatie van den Arbeid, die
door haar jaarlijksche Arbeidsconferentics
en het Arbeidsbureau het werk der inter
nationale bescherming der werknemers
tracht tot stand te brengen en te bevor
deren.
Spreker staat dan stil bij de vormen,
waarin de voorstellen der Conferentie be
lichaamd worden, de ontwerp-oonventiee
en de adviezen. Alleen de eerste hebben
wezenlijke beteekenis. Echter heeft do
geest, die de Staten tot een snelle en al-
gemeene ratificatie moest brengen, plaats
gemaakt voor een zoeken van uitvluchten,
zoodat het aantal ratificaties, vooral van
de belangrijke conventies, veel te klein
blijft.
In de eerste jaren is noch bij het werk
der Conferenties, noch in do studie en do
publicaties van het Arbeidsbureau aan be
scherming der bedienden veel aandacht
geschonken. Wel sluiten verschillende con
venties de bedienden niet uit, maar dit
hoeft geen groote practische gevolgen.
De samenwerkende Internationale Bon
den van Socialistische, Christelijke en
Neutrale bedienden, hebben echter een
program opgesteld, dat in 1926 door de In
ternationale Vereeniging voor Sociale Hor
vorming is aanvaard en nu komt zekor in
1929 of 1930 een der speciale vraagstukken
van bediendenbeschorming op de Arbeids-
conferentie aan de orde.
Spreker wijst erop, dat dit maar de eer
ste stap is, dat ook de aanneming eener
conventie nog geen bescherming geeft, maar
dat deze bescherming noodig is, omdat tfo
regeeringen de conventies kunnen ratifi-
ceeren.
En het sociaal gevoel der regeeringen,
dat tot ratificatie brengt, staat in sterk
verband met de kracht en de beteekenis
der vakbeweging.
Krachtig help4 men daarom mede. om
tot internationale bescherming der be
dienden te komen, als men alles doet om
den bond groot en sterk te maken en een
drachtig do leiding to volgen.
Na een dankwoord op deze redevoering
werd de eerste dag gesloten.
Internationaal Fi'm- en Bioscoopcongres
te Den Haag.
Hot b i o s c o o plv r a a gs t u k van
Katholiek standpunt
bezien.
In April 1928 zal een internationaal
Congres over het film- en bioscoopvraag
stuk. bezien van katholiek standpunt, ge
houden worden.
Het Congres zal gehouden worden ge
durende en in aansluiting met het Con
gres van de internationale Unie van R.-K.
Vrouwenbonden, dat in die maand in het
hotel De Witte Brug in Den Haag plaats
vindt. Er heeft zich hier te lande een Co
mité van initiatief gevormd, hetwelk zoo
mogelijk en zoo noodig zal worden uitge
breid met op dit gebied vooraanstaande
personen uit binnen- en buitenland
Het secretariaat van genoemd comité is
gevestigd te Rotterdam, R Rottekade 63
Corruptie in de Gaswereld.
De directeur te Hulst gestraft.
Het Dagblad van Noord-Brabant"
meldt: Naar ons ter oöre komt, is de
Hulster gasdirecteur wegens overtreding
van zijn ambtelijke bevoegdheid gestraft
met salarisvermindering en terugstelling
in rang. Dit laatste deel van de straf be
treft alleen een naamsverandering dor
functie. De directeur heeft bekend zich
aan voormelde overtreding te hebben
schuldig gemaakt.
PASTOOR J. A. HEILING.
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
In Albanië zou een opstand zijn uitge
broken.
Luitenant Koppen is gisteren te Bender-
Abbas aangekomen en vertrekt vandaag
naar Bagdad. (Luchtv. 2e blad)
BINNENLAND.
Beschikking van den minister inzake
bevoegdheid van tandtechnici (3do blad).
LEIDEN.
Tot Pastoor der Hartebrug-parochie is
benoemd de Zeereerw. Pater J- A. Heiling
(1st© blad).
De nieuw-bouw van het St. Elisabeths-
Gesticht. Een beschrijving (lsto blad).
OMGEVING.
Het nieuwe St. Theresia-Gesticht te Hil"
legom. De inwijding (2do blad).
Onze Geïllustreerde Pagina
De photo-pagina geeft o.m. photo's van:
de doorbraak to Den Bosch; een windhoos
to 's-Gravezando; do werken van het Maas-
en Waalkanaal.
Z.D.H- do Bisschop van Haarlem heeft
benoemd tot pastoor te Leiden (O. L. Vr.
Onb. Ontv.) don Welecrw. Pater J. A. Hei
ling O.F.M..
De nicuw-benoemdo Pastoor, Joseph
Antonius Heiling, werd G Mei 1880 te Am
sterdam geboren. Hij trad 1 Oct. 1898 lo
Wychon in de Orde der Minderbroeders en
ontving de priesterwijding 2 April 1905.
Nadat pater Wulfranus verschillende jaren
in onderscheidene kloosters werkzaam was
geweest, werd hij in 1913 gekozen tot Gar
diaan van hef klooster te Megen. in 1916
tot Gardiaan te Venray en in 1919 tot Gar
diaan te Woerden, in 1922 tot Vicarius te
Wychen. Toen in 1924 aan den Haagweg
alhier het klooster der Paters Minderbroe
ders werd gesticht, werd Pater Heiling als
eerste Overste der nieuwe stichting be
noemd. In Sept. 1925 werd hij gekozen tol
Gardiaan te Maastricht, welk ambt hij tot
nu too bekleed heeft.
Pastoor Heiling is, zooals uit het boven
staande blijkt, in Leiden geen onbekende.
Hij is eenige jaren geleden de eerste Prae-
ses en Rector goweest van hot klooster en
de bijkerk aan den Haagweg en reeds in
dien korten tijd van zijn verblijf alhier heeft
hij zich om zijn ijver en toewijding voor
het zielenheil en om zijn eigenschappen in
den omgang doen hoogachten en verschei-
deno vrienden verworven.
Wat de taak van den nieuwen Herder
der Hartebrug-parochie die, nu 46 jaar
oud, reeds van zijn 33ste jaar af in Over
heid is geweest wellicht mooielijk maakt,
maar tegelijkertijd ook zeker gemakkelijk
maakt, is, dat hij opvolgt Pastoor Crom-
bag z.g
Wellicht moeielijk maakt omdat
pastoor Heiling de plaats moet innemen
van een priester die in de parochio elf ja
ren lang heeft uitgestort de groote ga-*
ven van zijn groote liefde.
Maar tegelijkertijd ook zeker gemuit kc-
lijk maakt... omdat zekor in een paro
chie, waar pastoor Crombag z.g. do Herder
is geweest, de parochianen gewoon zijn. rlen
Pastoor te eerbiedigen en hem als hun
geestelijk-meerdere, in den volsten zin des
woords, te erkennen.
Wij wenschen den nieuwen Pastoor toe
zeer vele jaren van vruchtdragend en pries
terlijken arbeid, onder Gods mildsten
zegenI
HET CRYOGEEN LABORATORIUM.
Toenemende belangstelling van
buitenlandsche geleerden.
Alhier is aangekomen do Russische
hoogleeraar Obriemow uit Leningrad, om
in het cryogeen laboratorium in samen
werking met prof. dr. W J. do Haas on
derzoekingen to verrichten over absorptie
van licht en kristallen bij lage tempera
turen.
Behalve prof. Obriemow vertoeven, zoo
als reeds gemeld, ook de Japansche hoog
leeraar Ayoama en do Gentsche hoog
leeraar Van Aubel alhier, om in samen
werking met prof. De Haas onderzoekin
gen te verrichten bij lage temperaturen.
Vriendenkring ter eere van het
Allerheiligste Sacrament.
Wij herinneren aan het Triduum, het
welk gehouden zal worden in do Mon
Père-kerk op Woensdag 26, Donderdag
27 Vrijdag 28 October 1927, des avond»
te acht uur en Zondag 30 October 192?,
des morgens H. Mis voor levende en over
leden leden met algem. H. Communie.
De predikaties zullen gehouden worden
door den WelEerw. Pater fr. Quirinus van
Rooy, O. F. M., uit het klooster aan don
Haagweg.
Het Lof van 7.30 uur in de Mon Pèrp
kerk vervalt op deze dagen. v