TWEEDE BLAD
„DE LEIDSCHE COURANT"
ZATERDAG 22 OCTOBER
medezeggenschap in het
BOLLENBEDRIJF.
In onze courant heeft een uitvoerig ver-
gestaan van de door „Sint Deusdedit",
R. K. Landa-rbeiderebond, te Lisse ge-
indcn meeting en de aldaar door den
hoerakker gehouden rede.
Deze rede heeft blijkbaar in patroons-
jr?en de aandacht getrokken, want
ffcckersblad" schrijft er als volgt over:
Do B. K. arbeiders in het land- en tuin-
bed rijf hebben een meeting gehouden
Lisse. waarop de heer A. J. Loerakker
rode heeft gehouden over do beteeke-
van dear Bond en wat gedurende de 25
ren, dat deze bestaat, tot stand is ge-
icht. Do heer Loerakker hield ook een
ichouwing over hetgeen in do toekomst
liet werkprogramma staat. De arbeiders
hooren medezeggenschap te hebben in
t bedrijf. Hij ontzegt don patroons het
:ht om alleenheerschers te zijn. De tijd
daar, dat de arbeider een woordje me-
spreekt in de exploitatie van het be-
ijf, door middel van de bodrijfsorganisa-
Do wijze waarop het bedrijf beheerd
uidt, is niet de juiste. Misschien ocono-
isch wel, doch daar zijn wij niet mee af.
is op weg de werkzaamheden te la
in op enkele maanden. Men is bezig het
itflte stukje land te beplanten. Het gun-
igste geval is dus zoo, dat vanaf 1 Ta-
iari tot 1 Juni voor den lossen arbeider
isoluut geen arbeid te verkrijgen is. Wij
ijgen steeds meer losse arbeiders. Spr.
jde, elke profetische gave te missen, doch
j durft te voorspellen, dat, indien het be-
jj{ moet worden uitgevoerd door enkel
so arbeiders, het bedrijf onherroepelijk
a gronde gaat. Wij hebben respect voor
ie werkgevers inzake hun vaikennis,
>el) op sociaal terrein missen ze de ge-
egze-me kennis. Laten wij gezamenlijk
letten eenige werkzaamheden te ver-
bui ven naar den winter.
Het ledental in de streek tusschen Haar-
u en Leaden is van 1535 in 1919 geklom-
tofc 1378. Wij worden geteld. „Labor"
it af en toe zijn stem in het Kweekers-
ui'' hooren, waaruit blijdschap «preekt
ons ledental achteruit gaat. Zoovele
troon» derxens er zoo weinig aan, als
rem aanvaarden naar het buiten-
id, dat op enkele kilometers, duizenden
beidere staan, welke hun belangen in
handen hebben.
Toorts behandelde spreker het loori-
lagstnk en herinnerde er met blijdschap
a, dat door het werken van rijn organi-
het loon opgevoerd is van f 7.20 tot
- per week. Allemaal redenen voor de
leiders om trouw te blijven aan den
od en dezen te steunen door geld, tijd
liefde.
IY;-. zoover do kern van het betoog van
heer Loerakker, hetwelk wij putten
Ie verslagen uit de dagbladen en hier
irgeven, omdat het voor onze lezers wel
belang is te weten wat in de arLci-
ikringen van ons gezegd wordt en hoe
over verschillende vraagpunten betref-
do de bedrijfseconomie gedacht wordt,
'nke 1 o passages uit het betoog van den
sr Loerakker mogen wij wel eens nader
Ier de oogen zien.
te arbeiders denken er zoo weinig aan,
de ondernemingszin en voortvarend-
van den patroon voor hen bete eken t.
kens als een bollenreiziger op de trein
pt en vrouw en kinderen voor drie, vijf,
en maanden soms, vaarwel zegt, om
dor rust door Amerika en Canada" te
kke.n om de bollen te verkoopen, dan
:t hij dit om zijn zaak. of de zaak waar-
hij reist, vooruit te brengen, maar
artagt tegelijk enned^ de belangen
i die duizenden arbeiders, die op enkclo
mieters tusschen Haarlem en Leiden
brood verdienen en gelukkig geen
imel stukje brood. De bollenstreek be
lt zich niet te schamen over do loonen,
hier worden betaald. Het groot© aan-
werknemers, dat er een bestaan in
d:> is een bewijs dat het eoonomische
icht van do bedrijfshoofden, nog zoo
ht niet is.
iet bolienbedrijf, hoe men het ook
dt of keert, is een bedrijff, dat steeds
grootste contingent arbeidskrachten
igt tusschen Maart en Januari. T den
ter brengen de bollen geen arbeid aan,
kunnen de beschikbare arbeidskrach-
te werk gestald worden aan grondver-
ïen, ais zand varen, diepen/ten, darie-
«n en dergelijke werkzaamheden.
8 vaste arbeiders worden dan vaak
werk gezet, dat schijnbaar onecono-
th is. Zulke werken als boonen en erw-
dorechen met de hand. een houtwal
»oien, een slootje uitdiepen, stellingen
f, een rijweg afzanden en weer ver-
<teo, heggen knippen, zakken repareo-
i sneeuwscheppen, kisten timmeren,
alle te beschouwen als werkverschaf-
°m, tenminste voor een gdeelte van
da« doorbetaalde loon, nog wat terug
Hitvangen.
te werkgever is bereid een gedeelte van
personeel, dat hij in 9 overige maan-
vaa het jaar noodig heeft, deze drie
'oden, laat het zijn minder productieve
wd, te laten verrichten, omdat hij niet
gelijk wil zijn van losse arbeids
vaten voor geheel zijn bedrijf.
volplanten van elk hoekje beschik-
grond heeft tot gevolg, dat er in
winter minder arbeidsgelegenheid is.
r heeft ook tot gevolg, dat er in den
:r dubbel zooveel arbeidsgelegen-
ia.
gekende het nu alleen maar, dat oen
of een tuin in de zomermaanden be-
werd, hetgeen even zoo goed in de
maand en kon geschieden, dan was
foor het standpunt ontwikkeld in de
ftoi den heer L. veel te zeggen, maar
veel raeer werk aan vast,
r een hoek land in den zomer te del-
*ordt deze weder direct geschikt ge-
om beplant te worden met bollen,
fifvolg van het delven is, dat er weer
ea a°odig rijn om de mest op het
land te brengen wij nemen aan, dat
zulk land gefreesd wordt, waarvoor niet
veel handenarbeid wordt vereischfc, doch
dan moeten toch de bollen geplant, opge
maakt en gedekt wordsn. In het vroege
voorjaar komt weer aan de orde het los-
dekken, riet opruimen, bloemensnijden,
wieden rooien, enz., de gewone loop van
werkzaamheden. Indien nu de bloemisten
de wenk opvolgden, gegeven door den
heer L., dan zou de toestand voor de ar
beiders zeker verslechteren. Daar zou
noch de vaste, noch de losse arbeider be
ter van worden, integendeel.
Indien de bloemisten om werkverruiming
te hebben in den winter, daarom een vijf-
do van him land niet beplantten, dan zou
dit beteekenen, dat rij een beduidend aan
tal roeden bollen minder konden teelen.
Enkele cijfers, die hier volgen, mogen dit
verduidelijken. In de bollenstreek, dat is
van rondom Leiden opwaarts tot het
Noordzeekanaal, worden nu geteeld
400.000 E. E. Hyacinthen, 400.000 E.E.
Narcissen en G00.000 E. E. Tulpen. Do
meerdere roeden bollen, die gekweekt wor
den, kunnen buiten deze beschouwing blij
ven, omdat die geplant en bewerkt worden
in het Westland en Noord-Holland in do
gemengde groenten- en bollenbcdrij
waar andere factoren, dan do beschikbare
grond voor al dan niet planben, van be
lang zijn.
Het uitgangspunt in dit betoog is, dat
van de 1.400.000 E..E. bloembollen, die nu
in do bollenstreek op elk beschikbaar
hoekje grond staan, dan een vijfde minder
geplant zou worden of wel 280.000 R. R.
minder.
Die 280.000 E.R. behoefde dan in de" zo
mer niet gewied, gerooid en geplant te
worden. Hoevele arbeiders, die nu in vas
ten dienst zijn, zouden'dan los worden en
hoevele losse zouden dan in hot geheel
geen werk hebben in dit bedrijf."
Dit wordt verder in eenige voorbeelden
aangetoond.
Het artikel besluit:
„Ten slotte nog het volgende. Dopr deze
werkwijze, door het drukker bebeelen, is
de bollenstreek in staat aan enkele duizen
den arbeiders een behoorlijk bestaan te
verschaffen.
Een teeltbepekriring zou onafwijsbaar
medebrengen een vermindering van ar
beidsgelegenheid, dus een slechtere ar
beidsmarkt.
Hot druk betcelen maakt de bedrijven
productiever, waardoor juist de middelen
toevloeien, die noodig rijn om ot wel
vaartspeil te verhoogen. Zelfs ©en z.g. over
productie van Darwintulpen vermag nog
Jiiet de totaaluitkomsten van het bolienbe
drijf ongunstig te maken,
De medezeggenschap van de arbeiders
inzake loon, arbeidsdag, ziekte en ongeval
lenverzekering wordt algemeen erkend.
Door het onvermoeid ijveren van hun voor
mannen en vrijgestelden hebben do arbei
ders zich dit recht toegekend gezien. Hun
leiders mogen echter wel met eenige be
tere bewijsvoering komen, willen zij mc-
d os-preken in dn gang van ht bedrijf zelve."
De indirecte vaccinaticdwang.
Wetsontwerp tot «afschaffing
heeft het departement
verlaten.
Een wetsontwerp betreffende de vacci
natiebepalingen heeft het departement
van Arbeid, Handel en Nijverheid giste
ren verlaten.
Do voorzitter van den gezondheidsraad
heeft op verzoek van den Minister van Ar
beid, H. en N. een commissie ingesteld
voor de wetenschappelijke bestudeering
van de moeilijkheden, die zich in verband
met de vaccinatie voordoen. Deze commis
sie zal heden liaar werkzaamheden aan
vangen. 7
Briefport naar Ned.-lndië.
Verlaging met 1 November a.s.
Met ingang van 1 November a.s. wordt
hot port der brieven naar Nederlandsch-
Indië bij verzending per zeepost verlaagd.
Voor brieven van een gewicht van niet
meer dan 20 gram is dan slechts het ge-
.wone binnenlandsche briefport van 7
oent verschuldigd.
De aandacht rij er op gevestigd, dat het
port der brieven naar Ned.-lndië per land
mail ongewijzigd blijft n.1. 10 cent.
De hefbrug over de Koningshaven te
Rotterdam.
De nieuwe spoorweghefbrug over do Ko
ningshaven te Rotterdam zal in den nacht
van 30 op 31 October in gebruik worden
genomen.
In tegenwoordigheid van vertegenwoor
digers van de pers is Woensdagmiddag de
bewegingsinrichting beproefd en meer dan
eens heeft de brug do reis naar boven en
terug, nu eens langzaam dan weer snel
Aan de daarbij gegeven technische uit
eenzetting is het volgende ontleend:
De hefbrug weegt 560.000 K.G. en wordt
in evenwicht gehouden door 2 contra-ge
wichten in de beide torens. Hefbrug en
contra-gewichten hangen aan 48 even-
wichtkabels. Voor de beweging heeft men
4 ophaal- en 4 neerhaalkabels, welke ver
bonden zijn met 2 trommels in de machine
kamer in den heftoren zijde Feijenoord.
Aan elke trommel zijn dus 2 ophaal- en
2 neerhaalkabels bevestigd, zoodat wan
neer door het draaien van de trommels
aan de ophaalkabels getrokken wordt-, de
neerhaalkabels gevierd worden.
De hefhoogte van de brug is 38 M. boven
de spoorrails. Deze hoogte wordt in 1
minuut doorloopen, zoodat met inacht
neming van de snelheidevermindering bij
de eindstanden de maximum snelheid van
1 M. a 1.10 M. wordt bereikt, welke blijkt
1 toelaatbaar te zijn en waarbij een
rustige loop van de brug verkregen is.
Doordat de brug en de contragewichten
even zwaar rijn en bovendien de wrijving
van de kabelwielen tot een minimum be
perkt ia door toepassing van rollagers, i«
voor hot in beweging brengen van de brug
behalve genoemde wrijving en noodige
massa-versnelling alleen nog te overwinnen
het overwicht van de evenwichtka-bels,
welk overwicht in de eindstanden 12.000
K.G. bedraagt. Buitendien is er op gere
kend, dat de brug nog bewogen moet kun
nen worden bij een snee uw belasting van
18.000 K.G.. voor welken eisch tevens met
eventueele vergroote weerstanden door
vastvriezen van bewegende deelen enz. ge-
rokend is.
Do trommels met een diameter van 2 M.
worden door middel van tandradoverbren
gingen aangedreven door een gelijkstroom-
hoofdmotor van 200 P.K., welke tijdelijk
tot 600 P.K. overbelast kan worden. Als
reserve dient «en gelijkstroomhulpmotor
van 32 P.K., we-lke normaal afgekoppeld,
ia, en welke op do 440 volt gelijketroom-
spanrig van het Gom. El. Bedrijf is aan
gesloten. Met dezen hulpmotor kan do
brug in ongeveer 8 min. geopend worden.
De remmen zijn uitgevoerd als lucht-
dirukrem en direct werkend op de beide
trommels. Door middel van oen veilig-
hcidshandel lean onder alle omstandighe
den direct met volle remkraoht geremd
worden (ongeveer 20.000 ILG.-meter rem-
koppel aan do trommels), terwijl door mid
del van het bedrijfsremhandel elke ge-
wenschto remdruk regelbaar kan ingesteld
worden. Bovendien kan electrisoh geremd
worden.
Ten behoeve van een bodrijfszekere snel
heidsbeperking in de eindstanden van do
brug is behalve op een automatische terug-
zetinrichting van het stuurhandel nog ge
rokend op de noodige cindschakeJaars.
In gesloten stand van de brug worden
langs clectrischen weg de neerhaalkabels
gespannen, zoodat de brug behalve door
het o- erwioht van de evenwichtskabols nog
door de neerhaalkabels op de oplcgpun-ten
getrokken wordt.
Alvorens do mogelijkheid bestaat, dat de
blokwachter het sein voor een trein kan
veiligstellen, moet aan deze voorwaarden
voldaan zijn en bestaat de zekerheid, dat
het stuurhandel rioh in den nulstand be
vindt ©n do remmen aangedrukt zijn.
De heer ir. M. E. de Ecrens van de Ned.
Spoorwegen ontwierp de bowegingsinrich-
tmg. Do uitvoering geschiedde door den
hoofdaannemer Stork Hijsch, Hengelo met
als onderaannemers Sinit, Slikkerveer,
Siemens Schuckert, Berlijn en Heemaf,
Hengelo.
LUCHTVAART
TERUGTOCHT VAN DE POSTDUIF.
Luitenant Koppen te Calcutta.
Router zond twee telegrammen, waaruit
blijkt, dat de Postduif hersteld is en lui
tenant Koppen zijn vlucht heeft kunnpn
hervatten.
Uit ltangoah werd geseind, dat men ge
loofde het vliegtuig van luitenant Koppen
te 9uur boven'de stad'te hebben go-
zien.
Later meldde een telegram uit Calcut
ta, dat Koppen daar des middags to 3 uur
uit Bangkok was aangekomen.
Een nieuwe beveiliging voor vliegtuigen.
Sedert eenige dagen heeft men op het
vliegveld te Ccicklewood (Engeland) proe
ven genomen met een nieuwe beveiliging
van de vleugels van een vliegtuig. Giste
ren word bekend gemaakt dat zij uitste
kend voldaan had. Bij de proeven waren
rogeeringsambtonaren en andere deskun
digen aanwezig, die zeer onder den indruk
moeten gekomen zijn van de doeltreffend
heid van de nieuwe vinding.
Zij is do vrucht van acht jaren lange
studio en men verzekert dat zij het gevaar
terzijdo stelt dat de oorzaak is geweest ran
95 pet. van allo vliegtuigongelukken.
De Daily Mail" zegt, dat zij bestaat uit
een verbetering van het stelsel van den
„gegleufden" vlougel die zes jaar geleden
door Handley Page werd uitgevonden.
Handley Page beschouwt de uitvinding in
den vorm dien zij nu verkregen heeft-, als
de groot-s te gebeurtenis op het gebied van
het vlicgwczcn sedert do gebroeders
Wright him patenten aanvroegen.
Het toeetel is zoo vereenvoudigd dat
het, naar de meaning van vele deskundi
gen, spoedig algemeen toegepast zal wor
den. Het bestaat uit een klein verlongs-tuk
dat aan de vleugels wordt bevestigd on
automatisch werkt.
Bij gewoon vliegen verricht het geen
functie. Maar wanneer de steunvlakken
een stand krijgen in zulk een steilen hoek
dat do luchtdruk ze niet meer kan ophef
fen, begint het toestel automatisch to
werken. De omvang van den heelen vlougel
neemt dan t-oe en dan komt het weer vast
in de lucht te liggen, zelfs wanneer het
vliegtuig een stand heeft die thans ge-
rlijk is. Volgens de „Daily Mail",
bracht een vlieger met passagiers van
heb luohliministerie in zijn vliegtuig dit in
do hachelijkste toestanden zonder het be
heer erover te verliezen, dank rij het
automatisch werkend toestel. Men ver
klaart dat het gevaar van het plotseling
omlaag duikelen van de vleugels gevolgd
door een noodlottige neerstorting thaais is
afgewend.
Een Canadeesch vlieger omgekomen?
Dinsdag was de Canadeesche vlieger de
Lessens uit Gaspé (in Oost-Canada) naar
Val Brillant, in Oost-Quebec, vertrokken.
Hij bleef uit en nu er nasporingen naar
hem zijn ingesteld, heeft men de overblijf
selen ran de twee vleugels van zijn wa
tervliegtuig op ruim 70 KAL ten W. van
Val Brillant ontdekt. Het bericht maakt
geen melding van het vinden van andere
sporen van den vlieger.
Gemengde Berichten.
ONGELUKKEN.
Paard en rijtuig te water.
Twee inzittenden ernstig
gewond.
Vrijdagmorgen reed de landbouwer
Zwam bach onder Jutphaas, doordat door
onbekende oorzaak een moer van het
lemoon van het rijtuig was gegaan, met
zijn rijtuig, waarin behalve hij zelf, ook
zijn echtgenoot© mej. Zwambach en mej.
Peek zaten, in de Wetering. Het rijtuig
kwam op zijn zijde in het water te liggen,
zoodat de inzittenden er niet uit konden
komen, meldt het ,.U. D."
Werklieden, die juist aan het schaften
waren, snelden toe en braken 't rijtuig
aan don kant open, om zoo de drie inzit
tenden van een wissen dood te redden.
Nadat do passagiers op hot droge waren
gebracht, bleek, dat do landbouwor Zwam
bach ernstig aan hoofd en arm gewond
was en dat mej. Peek een groot gezwel van
do zenuwen aan de keel had gekregen,
waardoor men vreesde, dat ze zou stikken.
Nadat mej. Peek van de H.H. Kacramen-
ten was voorzien, is zij naar het St. An-
toniusziekenhuis to Utrecht vervoerd,
waar haar toestand gisterenmiddag nog
zeer ernstig werd gevonden.
Mej. Zwambach kwam er met den schrik
en een nat pak af.
De politie steldo terstond een onderzoek
in naar do oorzaak van hot ongeval en
heeft het lemoen van het rijtuig in beslag
genomen.
Ongeluk op een motorlogger.
Brandwonden door den stoom.
Na een reis van slechts enkele dagen
kwam gisternacht te Scheveningen bin
nen do motorlogger Scli 266, Cornelia
Pronk, schipper A. den Duik, van de rec-
derij v.h. C. Pronk Czn., te Scheveningen
met oen gewonden motordrijver. Donder
dagnacht is een ijzeren moer van den ko-
te] gesprongen, waardoor een gat in den
ketel ontstond. De zich in dezen ketel be
vindende heete stoom zocht een uitweg
door dit gat en kwam met volle kracht in
het achterlogies, waar rich de schipper
en de motordrijver bevonden, die juist van
plan waren naar het dek te gaan voor het
inhalen van de netten. Teruggedrongen
door den heeten stoom, hebben zij een toe
vlucht gezocht in de kooien.
Om zich tegen den stoom te beschutten
heeft de schipper een deken om het hoofd
ges'agen, is zoover mogelijk achter in do
kooi gekropen met bet gezicht plat op do
kussens. In enkele oogenblikken stond het
geheele achterlogies vol stoom.
Do motordrijver heeft zich niet zoo goed
kunnen beschutten als de schipper en
heeft leelijke brandwonden bekomen. Ge
lukkig was de ketel spoedig leeg, zoodat
de aanvoer van stoom ophield, waardoor
erger werd voorkomen.
Na het binnenhalen der netten is het
schip direct naar huis gestoomd en was
dank zij den motor, reeds gisternacht to
Scheveningen binnen. De gewonde motor
drijver is met den Eersten Hulpdienst
naar het Gemeenteziekenhuis gebracht.
Overreden en gedood.
Te Rinsumagcest (Fr.) is een man uit
Akkerwoudo ten gevolge van een val van
de fiets bij de nadering van een autobus
daaronder geraakt en overreden. Hij werd
in bedenkelijke toestand naar het Diaco-
nessenhuis te Leeuwarden vervoerd, waar
hij spoedig aan do gevolgen overleed.
Vedronken.
To Lobith is in den Rijn verdronken, do
jonge schipper H. Langen, uit Pannerden.
Zijn lijk is opgevischt en naar do ouder
lijke woning gebracht
In een stukje v eesch gestikt
In het restaurant van den heer V. te
Purmercnd is iemand, die daar iets ge
bruikte, in een stukje vleesch gestikt. Het
is (ot nog toe niet gelukt den naam te iden
tificeren.
net lijk is naar het Gemeen lo-Zickon-
huis vervoerd.
Been afgeknepen.
Gisteren liad de stuurman Domente, aan
boord van het sa. „Telegraaf 6" bij het
iren van do kleine sluis te Hans weert,
hel ongeluk met een zijner beenen tus
schen een staaldraad bekneld te haken,
waardoor dit lichaamsdeel tot do knie werd
afgeknepen. Na vooaioopig te zijn ver
bonden is de ongelukkige naar het zieken
huis te Goes vervoerd.
Noodlottige vergissing.
Dezer dagen word zekere N. cc Steen
bergen geplaagd door hevige kiespijn. Om
de pijn te verdooven gebruikte hij een
middeltje, dat hij reeds lang in huis had.
Ofschoon het echter voor uitwendig ge
bruik was bestemd, nam hij het bij ver
gissing in, met het gevolg, dat hij hevige
inwendige pijnon kreeg. Geneeskundige
hulp, welke terstond werd ingeroepen
mocht helaas niet meer haten. Gasteren is
hij aan de gevolgen overleden, meldt het
„D. v. N.-B.".
Gevaarlijke bruidsuikers.
Bij do familie Do Z. aan den Haagweg
to Loosduinon werden ter gelegenheid van
een huiselijk feestje bruidsuikers gepresen
teerd, gekocht bij een winkelier ;:i de na
bijheid. Toon de 19-jariga dochter een in
een fraai papiertje gewikkelde knal-
pis taeho" uitpakte, ontplofte dcc, aar
door het meisje aan de oogen werd ver
wond en zich onder geneeskundige bel an-
deling moest stellen.
Aanvaring op de Schelde.
Bij Austruweol op dc Schelde hot
Duitscho a.s. „Glück ad' het i
sche s.s. „Koudekerk", dat voor a:r l.\\
aangevaren. Beide schepen lir-pen ,;vc-
rij op.
De moord te Maastricht.
De diverse verhooren geven
weinig lioht.
Do correspondent vag „De Tijd" to Maaa
tricht schrijft:
Juist zijn drie weken verstreken sinds
do inhechtenisneming der beide verdach
ten van den moord op den 17-jarigen sla
gersknecht Mourmans, en de diverse af
genomen verhooren hadden slechts tot re
sultaat, dat een der beide verdachten,
zooals wij reeds meldden, G. D., uit de
preventieve hechtenis kon woren ontsla-,
gen. Alhoewel zijne modcdeclingen aan
den rechter-commissaris niet heelemaal
klopten met die, welke D. tijdens zijn ver
blijf ten politiebureele had gedaan, achtte
eerstgenoemde cene langere inhechlonis-
houding niet wenschclijk, daar de man
zelf had gezegd, dat de kleine afwijkingen,
welko in het politie-proces-verbaal en dat
der justitie vorkwamen, moesten worden
toegeschreven aan eersten angst en ver
bouwereerdheid.
Uit de verschillende verhooren nu is go-
bleken, dat or wel degelijk naar iemand
gezocht was. D. immers heeft verklaard,
dat toen C. den jongen Mourmans aan
hield en met eon voet op diens fiets ging
staan hij was doorgeloopen. C. had reeds
nabij do woning van Mourmans het mos
geopend, zeggende, dat hij den jongen
Mourmans hebben moest en wel dien jon
gen, die slager was. „Ik vroeg G. niet",
dus D., „waarom hij Mourmans zocht,
omdat ik bang voor hem was. Hij, d.i. G.,
is een heef van mij en is getrouwd met
een nicht van mo. Toen C. Mourmans
had aangehouden, heb ik duidelijk gezien,
dat hij hem met het mes, dat hij in do
hand hield, boven in do richting van zijn
hoofd sloeg".
Zooals uit bovenstaande blijkt, wijken
de verklaringen eenigszins af van liet
vroeger door ons gemelde. Het is ons ver-
dor een raadsel, waarom de thans vrijge
laten D., van den Gannerweg komende,
over de Smedenstraat naar zijn woning
aan de Raamstraat moest gaan. O.i. zal
de rechter-commissaris verdachte hier wel
eens op gewezen hebben.
G. daartegen blijft, zooals wij reeds
meldden, harnekkig ontkennen
Hij ontkent niet met D. naar een boer
op St. Pieter geweest to zijn om werk to
zoeken, doch wel houdt hij pertinent vol
geen menschen aangesproken te hebben en
niet op den Bieslanderwcg geweest te zijn,
waardoor tevens het ten lasto gelegde, zich
aan moord aldaar te hebben schuldig ge
maakt, wordt tegengesproken.
En vrouw G. schijnt al met evenveel
geraffineerdheid te werk te gaan als haar
man Zou zij, volgens verklaring van D
op dien bewusten avond tot haar man heb
ben gezegd, dat hij b'oed op een zijner
schoenen had en gevraagd, waar hij hier
aan kwam, voor den rechter-commissaris
verklaart zij tlians, dat deze bewering niet
waar is en ze niets heeft gezien, dat op
bloed leek. Mijn man, zoo verhaalt zo vor
der, poetst steeds zijn echoenen zcif.
De eenigo goede aanwijzing, welke do
justitie lol dusverre bezit, heeft zij van
den mergel werker L. G., wonende aan de
Drabbelstraat, die te omstreeks kwart voor
negen, derha've op hetzelfde uur dat do
misdaad hoeft plaats gevonden, zijn hond
heeft hooren aanslaan Do man hoeft
daarop, naar buiten loopend, het beest
toegeroepen „pak vast", tengevolge waar
van twee personen van achter oen boom
uitkwamen. De beschrijving van dit twee
tal klopt precies. "Waar bovendien dour D.
eveneens is toegegeven, dat ze door een
hoer achter een boom zijn uitgehaald, is
hiermede tevens bewezen, dat ook C. zich
op den Bieslnnderweg heeft bevonden,
iets wat hij b'ijft ontkennen.
Een groot aantal getuigen zijn verder
gehoord. Zoo noemen we b y, J., wonende
aan de Tongerschepoort, dio dienzelfdcn
avond ook werd aangehouden door twee
onbekende personen, wier signalement over
renstemt met dal der twee verdachten.
Een vast bewijs heeft men hier echter niet
aan.
Zoo staat dan de justitie voor een oor
spronkelijk vermeende gemakkelijke, ech
ter in werkelijkheid uilerst moeilijke op
lossing. Niettegenstaande er ook uit do
doktersverk'aring, die zegt. dat, gelet op
de grootte dor twee verdachten, zoowel D.
als G. den doodelijken steek heeft kunnen
toebrengen, weinig af te leiden valt, dat
tot directe schuldigheidsverklaring van G.
aanleiding geeft, meonen wij toch ren in
vrijheidstelling zonder ro^er te inoelen be
twijfelen
Dc poging tot vergiftiging te j.ihbega.
Omtrent het vergiftigingagevai tc Jub-
bega, waarbij een mnn, Dc K. en con
vrouw, A. J„ trachtten den echtgenoot, ran
dezen laatste met arsenicum te vrfcilligciv
kunnen wij nog medodcelen, dat hul echt
paar J. vier nog jeugdige kinderen ir.-cft.
De echtgenooten zijn beiden omstreeks 30
jaar oud.
Een onderzoek wordt thans ingesteld,
wio de leverancier van het ars.?-»;cinn is,
dat zonder attest in strijd n.ct no
wettelijke voorschriften aan De K is nf-
gegoven.
I)o correspondent van de „Tel.' te Leeu
warden meldt nog liet volendc:
Aanvankelijk hadden do vrouv en De
K. hot plan opgevat haar rnan in upn slaap
to dooden. Den gehcclen zomer bestond cr
n briefwisseling tusschen do twoc. «air-
bij een appelboom als brievenbus d>erV-
cc 1. Zij spraken r.f, dat vrouw J„ wan
eer haar man va6t sliep, des naclus De
K. binr.cn zou laten en deze dan den
i zou plegen. Ter elfder ure ging Dc
iden Li
:ne<i. Lij kv-rclc
