INGEZONDEN MEOEDEELING
ge Jaargang
VRIJDAG 21 OCTOBER 8927
No. 5700
(Bou/wmt
^ONNEMENTSPRIJS bedraagt bi] vooruitbetaling
Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal.
Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal,
•r post f2.95 per kwartaal.
Geïllustreerd Zondagsblad Is voor de Abonné's ver
baar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor-
taling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd
agsblad 9 ct.
Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen.
I
Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN
TEL. INT. ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15
GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11
DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT:
Gewone advertentiën 30 cent per rege.
Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het
dubbele van het tarief berekend.
Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin
betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ven
huur, koop en verkoop f0.50.
11131 KIER BESTAAT UIT DRIE BLADEN.
Apostolaat voor all nl
et kost moeite zich goed in te denken
eteekenis van een daad als van prof.
Schweitzer, die, doctor in de theo-
doctor in de filosofie en hoogleeraar
'ie universiteit te Straasburg, op 30-
ïq leeftijd in de geneeskunde gaat
eren met de bedoeling, daarna in de
juden van Centraal Afrika zieke ne-
le gaan helpen. Hij, een jonge man
velerlei wetenschappelijke begaafilhe-
die daarnaast als Bach-kenner en
rirtuoos bovendien op artistiek ter-
q naam verworven heeft, laat he-
toebomst in den steek om zich met
vrouw, een verpleegster, te wijden aan
leven van naastenliefde, waarop met
toepasselijk was: „Wat gij aan de
te der Mijnen hebt gedaan, hebt gij
Kij gedaan". Want onder degenen, die
dus „de minste der Mijnen" noemt,
men de negers van tropisch Afrika
lot de allerminsten rekenen. Te mid-
van dezen gaat 'n jong geleerde een
van ontbering leiden, en. met volle
len weldaden uitdeelend, brengt hij de
negers voor hun zielen het Evange-
|ods en daarnaast voor hun zieke
am de hulpmiddelen der geneeskunst".
jus vangt dr. Ausems in „De Tijd" een
aan.
de. verwijzing naar zulk 'n opvatting
menschleven ligt een rijke bron
leering, een overvloed van stof - voor
Feging!
at doet die mensch voor de e'er van
om Gods Rijk in de zielen uit te
en wat doen wij voor dit ééne en
je levensdoel, waaraan ten-
al het andere ondergeschikt is
allen hebben inderdaad een apos-
te vervullen in een wereld, die
lit om waarheid; waarin velen de wil
Ie waarheid te kennen nog ontbreekt,
ook o zoo velen naar de waarheid
neen en smachten.
inregen wij eens meer zulke voor-
len als hierboven aangehaald!
BUITENLAND
Van het Vaticaan.
DE ROMEINSCHE KWESTIE.
in nota van het officieel fascisten
orgaan.
en herstel van 'sPausen
tijdelijke maoht
het „Foglio d'ordini", het officieele
van de fascistenpartij, is gisteren
jende nota gepubliceerd in verband
de polemieken der dagbladen over de
eliingen tusschen Italië en het Va-
Ka 57 jaren is de
sinsche kwestie, in deze laatste dagen
tvan groote actualiteit geworden en
zij de levendige en gerechtvaardigde
^stelling der publieke openie in Italië
de heele wereld.
polemieken, tusschen het orgaan van
H. Stoel en eenige fascistische- sclirij-
i gevoerd, laat voor het oogenblik de
®de conclusie toe:
«vorm van het debat is verheven en
"dig geweest, in overeenstemming met
delicate probleem en beantwoordend
ia nieuwe atmosfeeren, door het fas-
ch regime in het leven geroepen,
n kan, op grond van de artikelen
ia „Oservatoro Romano", zeggen, dat
gestie voor het Vaticaan niet van in-
[iüonalen aard is, maar alleen twee-
'2. d.w.z. te regelen tusschen den Ita-
oschen staat en den H. Stoel.
11 dit is juist van historisch en logisch
'dpunt. Gevaarlijke interventies en nut-
>*a complicaties worden er door ver-
El
«1 schijnt gewettigd, uit den tekst der
telen van de „Osservatore Romano" af
"den, dat de kwestie van de daarwer-
le politieke en juridische onafhanke-
eeid van den H. Stoel niet noodzake
gebonden is aan voorwaarden van
itorialen aard.
is duidelijk, dat voor het fascis-
Italië buiten alle discussie is en zou
"et herstel, zelfs in zeer beperkten
van de tijdelijke maoht, die in
J beeft opgehouden te bestaan, en
j«i naar onze meening, met onschat-
voordeel voor het zedelijk prestige
'oomsche Kerk.
Senover- deze kwestie, moeten de fas-
die zich de macht en het karakter
fascistischen staat bewust zijn,
1 elkaar-tegenovergestelde standpun-
JOffiijden, want beide zijn verre van
*5rkelijkhoid: het standpunt n.l. der-
die categorisch en dogmatisch de
'•"je onmogleijkheid van een oplossing
Romeinsche kwestie volhouden en
yndpunt van diegenen, welke geloo-
kt de kwestie gemakkelijk en snel
[Wen iSi
J nimmer in de geschiedenis «en
moeilijkheid, welke niet met geweld of met
geduld en wijsheid was op te lossen. Zoo
is het ook met de Romeinsche kwestie.
Het fascistisch regime, dat de heele
twintigste eeuw nog voor zich heeft, kan
slagen, zonder een van de fundamenteele
rechten van den staat prijs te geven, daar
waar het liberalisme ondanks alle pogin
gen faalde.
Do conclusie moge zijn: de kwestie is
moeilijk, doch geenszins onmogelijk."
Tot zoover de nota van het verorde
ningsblad der fascistische partij.
Uit den inhoud dier nota blijkt, dat de
onderhandelingen over de Romeinsche
kwestie voor bet oogenblik als volkomen
mislukt beschouwd moeten worden, daar
zelfs de geringste territoriale aanspraken
van den H. Stoel absoluut worden afge
wezen.
Volkenbond
De afschaffing van in- en uitvoer
verboden.
Twee Nederlandsche
amendementen.
De Nederlandsche delegatie op de con
ferentie voor de afschaffing van in- en
uitvoerverboden heeft twee amendemen
ten ingediend. Het eene beoogt de recht
spraak van het Internationaal Gerechts
hof over geschillen aangaande de uit
zonderingsbepalingen der conventie ver
plicht te stellen, indien een der partijen
dat wenscht. Het tweede voorstel heeft ten
doel do conventie zoo spoedig mogelijk
in werking te doen treden. Gevraagd wordt
dat de conventie tot 1 Maart 1928 voor ra
tificatie open blijft en dat een maand
daarna de secretaris-generaal de staten,
die geratificeerd hebben, bijeenroept, om
over de inwerkingtreding te beraadslagen.
Zoodra hieromtrent overeenstemming zal
zijn bereikt zal de conventie dan terstond
van kracht worden.
Duitschland
Hef bruinkool-conflict.
Eerste poging tot
bijlegging.
In het rijksministerie van Arbeid zijn
gisteren onder voorzitterschap van den be
middelaar der provincie Opper-Silezië,
professor dr. Brahns, de onderhandelingen
ter bijlegging van het stakingsconflict in de
Midden-Duitsche bruinkolenindustrie be
gonnen.
Zoowel de vertegenwoordigers der werk
gevers, als die der werknemers verklaarden
aan hun vóór het uitbreken der staking ge
stelde looneischen te moeten vasthouden.
In verband hiermede moesten de beraad
slagingen na eenigen tijd worden afgebro
ken; de besprekingen werden evenwel om
halfacht gisterenavond hervat. Mochten de
onderhandelingen definitief mislukken, dan
zal door den rijksminister van Arbeid,
Brauns, waarschijnlijk een partitaire arbi
tragecommissie worden benoemd, die dan
een bindende uitspraak zal moeten vellen.
Wat de situatie in het stakïngsgebied
betreft, wordt gemeld, dat het toenemende
gebrek aan kolen zich steeds meer doet
gevoelen. Zoo bezitten de zoutmijnen te
Leopoldshall (Anbalt) nog slechts voor
óén dag kolen. De chemische fabriek Buc-
kau te Stassfurt (district Merseburg) heeft
haar bedrijf moeten stopzetten. De Prul
sische staatbedrijven in de provincie An-
halt hebben nog slechts voor een paar da
gen bruinkolenvoorraden. De bruinkoolhan
delaars in Anhalt bezitten absoluut g
voorraden, daar zij niet in het uitbreken
van een staking geloofden. In het bruinko-
lengebied van Senftenberg (district Frank
fort a. d. Oder) neemt het aantal werkwil
ligen dagelijks af. De situatie heeft zich
daar door het te werk stellen van voor
heen niet in de bruinkoolinduslrie werk
zame arbeiders verscherpt.
Frankrijk
Koning Foead te Parijs.
Do officieele ontvangst.
De koning van Egypte Foead is gister
ochtend te Parijs voor een officieel bezoek
aan de Fransche regeering aangekomen.
Hij werd aan de Gare du Bois de Bou
logne verwelkomd door president Doumer-
gue, Poincaré en de voorzitters van senaat
en kamer.
Do koning begaf zich vervolgens naar
het Elysée, alwaar hij tijdens zijn verblijf
te Parijs zal vertoeven.
Na het déjeuner werd hij officieel op
het Elysée ontvangen waarna hij zich met
president Doumergue ter officieele begroe
ting naar het raadhuis begaf.
Gisteravond heeft een diplomatieke bij
eenkomst op het departement van buiten-
landsche zaken plaats en vervolgens oen
grootsch banket.
Om koning Foead, die reeds 14 dagen
incognito te Parijs vertoeft, overeenkom
stig het protocol te ontvangen en do hem
toekomende eer te bewijzen, moest de mo
narch den geheelen nacht in een hotel te
Verseilles doorbrengen, om vervolgens per
trein naar Parijs te komen.
AMSTERDAMSCHE
ANTHRACIET-MIJ. Ve,IIaJk"eenlde
Heerensingel 34/35 -Tel.1523
A'dam Hilversum Bossum Haart era.
Joego-Slavië
Opnieuw invallen in Joegoslavië.
Berucht Komitadsji-1 eider
gedood.
De „Vreme'' meldt Uit Monaslir, dal een
bende Bulgaarsche komiladsji's van 30 tot
40 man, komende uit Albanië, de grens is
overgetrokken. Dank zij hét gezamenlijk
optreden der Grieksche en Joegoslavische
gendarmes konden de invallers weer naar
Albanië teruggedrongen worden.
Volgens andere berichten uit Monastir
zou de beruchte leider der Komitadsji's,
Adam Toura, den afgeloopen nacht ge
dood zijn, bij een inval in een dorp, dat
bij bij vergissing wilde nemen met een
bende van 15 komitadsji's. De uit boeren
bestaande militie slaagde er in de komi
tadsji's op de vlucht te drijven.
Een bericht uit Monastir bevestigt, dat
in de nabijheid van Lubojna een bende
van 40 man goed bewapende komitadsji's
op Grieksch grondgebied is doorgedron
gen. De bende kwam uit Albanië, waar
heen de komitadsji-leider Peter Angelow
z'n operatiebasis verplaatst schijnt te heb
ben om van daar uit aanval! ën op Grieksch
en Joego-Slavisch gebied te ondernemen.
Den Griekschen grenstroepen gelukte het,
de komitadsji's op Albaneesch grondgebied
terug te dringen.
Turkije.
Turkije godsdienstloos.
Het Mohammedanisme geen
staatsgodsdienst meer.
De eerste vijf dagen van het te Angora
bijeen zijnde congres der Kemalistische
volkspartij werden geheel ingenomen door
een uitvoerige rede, die de Turksche staats
president Moestafa Kemal pasja hield en
waarin hij de geheele geschiedenis der
Turksche republiek sedert den wapenstil
stand uiteenzette.
Uit hetgeen hij gisteren betoogde, was
van belang, dat hij den nadruk legde op
het fett, dat de Turksche republiek volko
men godsdienstloos is. Moestafa Kemal
verklaarde, dat de in de republikeinse he
grondwet opgenomen bepaling, dat de
Mohammedaansche godsdienst staatsgods
dienst ia, een compromis was met de op
vattingen, waarmede men drie jaar geleden
nog meende rekening te moeten houden
De bewuste bepaling zal echter bij de
eerstvolgende gelegenheid uit de grondwet
worden geschrapt.
BINNENLAND
TWEEDE KAMER.
Reservepersoneel der landmacht. Land-
arbeiderswet. Hooge Raad van Arbeid.
Er is nog wat lijd over het wetsontwerp
tot wijziging van de wet van het reserve-
personeel der landmacht 1905, welk wets
ontwerp beoogt, de verplichte kaderoplci-
ding meer in overeenstemming te brengen
met de tegenwoordige behoefte aan meer
reservekader, in verband met de vermin
dering der beteekenis van het beroeps
kader.
Veel aandacht werd geschonken aan de
voorgestelde toevoeging van artikel 9 van
de wet, waardoor "het mogelijk zou worden
voor het verlofspersoneel een regeling der
bezoldiging vast te stellen, afwijkend
dat wil practisch zeggen in ongunstigen
zin van die van het beroepspersoneel
Bedoelde artikel stelt in het algemeen
de rechtspositie van het verlofspersoneel
gelijk met die van het beroepspersoneel,
doch do thans voorgestelde wetswijziging
wilde daaraan toevoegen: „met dien ver
stande, dat ten aanzien van de bezoldi
ging, uitkeeringen en andere geldelijke of
op geld waardeerbare voordeelen door ons
voor het reservepersoneel afzonderlijke
bepalingen kunnen worden vastgesteld,
welke afwijken van die welke gelden voor
het overige bij de landmacht dienende
personeel".
Do toevoeging vond krachtige bestrij
ding bij de heeren K. Ter Laan, Duymaer
v. Twist en Deckers, die erop konden wij
zen, dat het reservepersoneel precies de
zelfde plichten heeft als het beroepsper-
sonel en dus aanspraak heeft op dezelfde
rechten, en dat het reservepersoneel aller
minst reden heeft om bovenmatig tevreden
te zijn met hun tegenwoordig salaris.
De toevoeging werd goedgekeurd met 48
tegen 36 stemmen.
Do tegenstemmers waren de S.D.A.P.,
12 Katholieken (ipej. Meijer en de heeren
Surlüg, Bulten, Kuiper, van "Wijnbergen,
van Rijzewijk, Engels, Loerakker, Aal-
berse, Veraart, van Schaik en Deckers), 2
Anti-revolutionairen (do heer Duymaer v.
Twist en Smeenk) en de heeren Arts en
L. de Visser.
De eindstemming over het wetsontwerp,
waarin tijdens de behandeling een paar
wijzigingen van niet veel beteekenis zijn
aangebracht, zal op nader te bepalen dag
worden gehouden.
Een kleine drie jaar geleden heeft de
Regeering een belangrijke wijziging van
de Landarbeiderswet ingediend, waarvan
de voornaamste strekking was verhooging
van de bijdrage van den landarbeider ;n
de slichtingskosten van een „plaatsje" en
het mogelijk maken van een verhooging
van den rentevoet voor voorschotten uit
's Rijks kas. In Mei j.l. hebben ministers
Kan en de Geer deze wijzigingsvoorstellen
van hun voorgangers teruggenomen, ge
zien „de niet bepaald gunstig te noemen
levensomstandigheden'' van vele landar
beiders.
Hiermee was het wetsontwerp een ad
ministratief herzieninkje geworden, dat
geen der leden uit hun tent lokte. Met één
hamerslag ging het ontwerp, dat in zij'n
oorspronkelijken vorm zeer ongunstig wa3
ontvangen, naar de overzijde van het Bin
nenhof.
Daarna is men begonnen met het wets
ontwerp tot vaststelling van wettelijke re
gelen voor den Hoogen Raad van Arbeid.
Tot dusver waren, sinds 4 October 1919,
taak, organisatie en samenstelling van dit
college bij het Koninklijk Besluit van ge
noomden datum, dat den H. R. v A. in
het leven riep, geregeld. Thans zal de
grondslag van dit college, overeenkomstig
zijn wensch, bij de wet geregeld worden.
Daarbij worden eenige wijzigingen aange
bracht. Zoo zal de H. R v. A. voortaan
ook eigener beweging Ministers van ad
vies dienen over alle onderwerpen, welke
den arbeid raken. In dit verband ver
dwijnt de Minister van Arbeid als voor
zitter, welke functionaris voortaan door
bet college zelf zal worden aangewezen.
De werkwijze van den H. R. v. A. zal hij
voortaan geheel zelf vaststellen en de vak-
vere eai g i n gs v e.r t eg en woo rd i ge r s in den
Raad zullen 4 inplaats van 5 jaar zitting
hebben.
Vandaag voortzetting.
Vragen van Kamerleden.
De spoorwegverbinding
Den H a a gL e i d e n.
De heer Schaper, lid van de Tweede
Kamer, heeft aan den minister van Wa
terstaat de volgende vragen gesteld:
1. Is de minister bereid, op korten ter
mijn een onderzoek in te stellen naar de
bezetting der treinen, rijdende tusschen
's-Gravenhage en Leiden, in het bijzonder
naar die van trein 1088, vertrekkende
van Den Haag om 17.27, waar telkens,
volgens betrouwbare ooggetuigen, ten aan
zien van de derde klasse een onbehoor
lijk gedrang ontstaat om in den trein te
komen, terwijl bij vertrek de derde klasse
wagens op ergerlijke wijze zijn overvuld,
zoodat tientallen van reizigers op elkan
der gedrongen moeten staan?
2. Wil de minister, indien deze toestand
als bovenomschreven wordt bevonden, ten
spoedigste maatregelen uitlokken om aan
dien misstand een einde te maken?
De inenting tegen pokken.
Mevrouw De VriesBruins, lid van de
Tweede Kamer, heeft aan den minister
van arbeid, handel en nijverheid de vol
gende vragen gesteld:
1. Is de minister van oordeel, dat na
de ervaringen, die sedert 22 Augustus 1.1
met de neuro-vaccine zijn opgedaan, de af
levering van deze entstof kan worden
voortgezet?
2. Zoo neen, is de minister dan bereid,
deze aflevering zoo spoedig mogelijk
stop te zetten?
3. Indien deze noodzakelijkheid zich
voordoet, is de minister dan niet van oor
deel, dat de keuze van de entstof, die
daarna afgeleverd zal kunnen worden,
met buitengewone omzichtigheid zal moe
ten plaats hebben, ten einde niet opnieuw,
naast gevaar, onzekerheid en onrust te
brengen?
4. Acht de minister, in verband met het
bovenstaande, de benoeming van een com
missie van deskundigen, bestaande uit
een seroloog. een dierarts, een klinicus.
een neuroloog en een pateoloog-anatoom
niet den aangewezen weg en is hij bereid
eon dergelijke commissie samen te stellen?
Strafvervolging tegen leiders
van betoogingen.
Op de volgende vragen van den heer
Braat, lid van de Tweede Kamer:
Is hot den minister bekend, dat de lei
ders van volksbetoogingen, die in de laat
ste weken in onze groote steden plaats
hadden, waardoor menigmaal de orde op
straat werd verstoord, daarvoor niet ge-
slraf zullen worden.
Acht de minister het niet een algemeen
belang, dat bedoelde leiders, die wanor
delijkheden op den publieken weg veroor
zaken. waardoor de politie genood
zaakt wordt extra op tc treden, streng
gestraft worden?
Is de minister bereid dit te bevorderen?
heeft de minister van justitie geant
woord:
Van een strafvervolging, c.q. bestraf-
HET VOORNAAMSTE NIEUWS
BUITENLAND.
Volgens een nota van het officieel orgaan
der fascistische partij zijn de onderhande*
lingen tusschen het Vaticaan en de
Italiaansche regeering over de Romeinscha
kwestie voorloopig mislukt.
Het bruinkoolconflict in Duitschland.
Nieuwe komitadsji-invallen in Joego"
BINNENLAND.
Overzicht Tweede Kamer: Verschillende
wetsontwerpen. (1ste blad).
De aanvaring van de Katwijksche logger
(2de blad).
LEIDEN.
De begrafenis van pastoor Crombag
te Wychen.
Ten gevolge van een motorongeluk Is
overleden de heer M. Koert. (Isle blad).
Onze Geïllustreerde Pagina
Onze photo-pagina geeft om. photo's
van: Spoorwegwerken in den mijnstreek;
do tweed» binnenhaven te Scheveningen-
uit Alkmaar en uit Heiloo.
fing, kan naar ons recht eerst sprake
zijn, indien het overtreding geldt van wet
of wettelijke voorschriften.
Zoodanige overtreding nu heeft hoi ge
drag van de leiders der bedoelde he too
gingen niet opgeleverd, behoudens dat in
één geval ter gelegenheid van dat opire
den overtreding van een bepaling 'Ier
straatverondening hoeft plaats gevonden,
welke echter, gelet mede op de beteekenis
van dat concrete feit en te meer waar het
iemand betrof, die den sterken arm dei
politie reeds aan den lijve had ondervon
den, ook naar het oordeel van den onder-
gotoekende onvervolgd kon worden gela
ten.
In verband mot een er. ander luidt, met
bevestigende beantwoording van de eer
ste vraag, hot antwoord op de derde vraag
ontkennend.
KERKNIEUWS
Benoemingen.
Z. D. H. de Aartsbisschop van Utrecht,
heeft eervol ontslag verleend als kapelaan
van de St. Aloysiuskerk te Utrecht, aan
den Weleerw. Pater Fr. Berghegge S J
eD in diens plaats benoemd den Wel
eerw. Pater H Borst Pauwels S J.
Z. D. H. do Bisschop van Haarlem, heeft
benoemd tot kapelaan te Rotterdam (St.
Ignatiuskerk) de Weleerw. Paters J.
Strick S. J. en H. van der Hulst S J.
Z. D. H. de Bisschop van 's-Hertogen-
bosch heeft benoemd tot kapelaan te Nij
megen (St. Josefskerk) den Weleerw Pa
ter Fr. Berghegge S J
RECHTZAKEN
HAAGSCHE RECHTBANK.
Moordaanslag.
Do Haagsche rechtbank heeft den kell-
ner uit Delft, die te Den Haag zijn meisje,
een Oostenrijksche dienstbode, met een
scheermes in den hals gesneden heeft, tot
twee maanden gevangenisstraf veroor
deeld.
DE RIJNSTREEK
ALPHEN AAN DEN RIJN.
Schoorsteenbrand. Gistermorgen om
streeks half twaalf werd de brandweer
goalarmeend. voor een brand, die uitge
broken zou zijn in de villA bewoond door
den heer J. W. Glant aan den Oudshoorn-
sche weg. 't Bleek evenwel slechts oen
schoorsteenbrand te zijn, die de bewo
ners zelf konden blusschen. De spoedig ter
plaatse zijnde automotorspuit kon aldus
onverrichterzake terugkecren.
Gevestigd: P. Paap van Belling-
w0]de. H. Wijma van OostdongeradeeL
Adriana J. H. Hagen van Leiden.
J. M. Hendriksen van 's-Gravenhage.
D. Verkade en gezin van Amstendam.
Adriana de Wit van Koudekerk. Cor
nelia van der Haven van Ter Aar. N.
W. Schade van Helder. K. Huls van
Baarn.
Vertrokken: Th. A. M. Vormolen
en gezin naar 's-Gravonhage. H. C.
Duivenvoorden en gezin naar Noordwij-
kerhout. Dirkje J. Schijf naar Wou-
brugge. W A. M. Dijkman naar Ter
Aar. H. Meijer on gezin naar Gouda.
G. G. A. van Willigen naar 's-Graven
hage. A. G. Sproij en gezin naar Zwam-
merdam. T. Boekhout en gezin naar
Nieuwkoop. M. Waller naar Zwam-
merdam. Gerritje van Wijngaarden
naar Zwammcrdam. Hasina Uithol
naar Zwammerdam. J. H. van Leeuwon
naar Groningen
