DONDERDAG 6 OCTOBER 1927 3)e 0ou/tatit ie ABONNEMENTSPRIJS bedraagt bij vooruitbetaling ,r Leiden 19 cent per week f 2.50 per kwartaal, onze Agenten 20 cent per week f2.60 per kwartaal, raneo per post f 2.95 per kwartaaL [et Geïllustreerd Zondagsblad is voor de Abonné's ver- jijgbaar tegen betaling van 50 ct. per kwartaal, bij voor- letaling. Afzonderlijke nummers 5 ct., met Geïllustreerd blad 9 ct. 19e Jaargang No. 5687 Dit blad verschijnt eiken dag uitgezonderd Zon- en Feestdagen. I Bureaux: RAPENBURG No. 10 - LEIDEN TEL. INT, ADMINISTRATIE 935 REDACTIE 15 GIRONUMMER 103003 POSTBUS No. 11 DE ADVERTENTIEPRIJS BEDRAAGT: Gewone advertentlën 30 cent per regel Voor Ingezonden Mededeelingen wordt het dubbele van het tarief berekend- Kleine advertentiën, van ten hoogste 30 woorden, waarin betrekkingen worden aangeboden of gevraagd, huur en ver^ huur, koop en verkoop f0.50. NUMMER BESTAAT OIT TWEE BLADER. BUITENLAND Frankrijk De socialistische brandstichters te Straatsburg. De moedige brief van Mgr. Ruch. De Parijsche correspondent van de Isb" schrijft: 'De brief, door mgr. Ruch, den moedi- jn bisschop van Straatsburg tot minis- i-president Poincaré gericht, is thans ubdek gemaakt. Mgr. herinnert in dat schrijven er in de lersle plaats aan, dat in 1925 de gemeen- ke lagere scholen van Staatsburg, Gol- Guebwiller, Huningue, Schiltighem en ^aèfenstaden ophielden confessioneele (cholen te zijn. Die van Straatsburg was ^vertrouwd aan de Eerw. Zusters van libeauville Evenals alle andere hebben den maatregel moeten ondergaan. Pro- lantsche kinderen zijn toegelaten en q godsdienst werd er onderricht. „Ik j nimmer hooren zeggen", aldus mgr. iuch, „dat iemands geweten geweld werd angedaan of dat eenig verwijt tot de lusiers werd gericht". Een der Zusters die onderwijs gaf aan le school, is in Maart jl. overleden, en in loop van het schooljaar vervangen een andere religieus©. Maar jl. Maan- agochtend, zonder dat eenige waarschu ring was gekomen, heeft de zuster haar ilaats zien innemen door twee leeken-on- erwijzeressen van wie een niet-Katho- ek ls. Mgr. wijst op het ernstige feit, dat door ien nieuwen aanslag de nog slecht ge ilde wonde weer opengaat. En in verke- taal protesteert de bisschop op kloe- wijze tegen een maatregel, die nog dui- elijker het vervolgingskarakter heeft, aar te Stratsburg voor de joden een con- iele school door de gemeente werd l. Terecht eischt mgr. Ruch de rolrechten op voor de Katholieken, raar ze aan de joden uit eigen beweging rorden gegeven en in zijn zeer uitvoerige liteenzetting wijst mgr. er op, dat de ver pakking der Katholieken, welke de sec- arische raad van Straatsburg op het oog b, direct den separatisten en autono- aisten ten goede komt. moeten hieraan toevoegen, dat de rijzinnige „Temps", die den brief in zijn feheel en met instemming afdrukt, in een eer flink artikel opkomt tegen de daad an den socialistischen raad van Straats- w? en deze „een onrechtvaardigheid en kd fout" noemt. Het is zeker, dat ook Poincaré de daad fan de Straatsburgsche rooden een enor- M „onhandigheid" zal vinden en een on- «chlvaardigheid jegens de zusters, die OöTeel voor Frankrijk hebben gedaan, oen Elzas en Lotharingen nog onder kitsch regiem waren. De vraag echter is, 1 hij niet in zijn eigen strikken gevangen al en daardoor in de onmogelijkheid ver eert het raadsbesluit te niet te doen. Het onrechtvaardige der wetten, die hij als on tastbaar pleegt voor te stellen, zal hem fel duidelijk moeten worden gemaakt door jjeuwe moeilijkheden met de Elzassers, Ge zich niet door het Fransche sectarisme laten ringelooren. De asch van Sacco en Vanzetti. zuster van Vanzetti is te Cherbourg gekomen met de „Mauretania". Terstond na haar aankomst begaf zich m commissaris van politie aan boord, die 6 twee vazen, waarin zich de asch van acco en Vanzettig bevond, verzegelde en 'ch met het verdere vervoer daarvan be- istte. Er werd een verklaring opgemaakt, aarin de zuster van Vanzetti bevestigt, de asch van Vanzetti en zijn ongeluk- "eii kameraad verdeeld is tusschen haar het comité voor Sacco en Vanzetti en M de vazen, waarin zioh de asch, die zich haar bezit bevindt, verzegeld en door i commissaris overgenomen zijn voor ■t verdere vervoer met den trein naar °dena. Ook verklaart zij, dat van de jch geen andere deelen meer aanwezig De voorzitter van het Fransche Sacco en r^tti-comité heeft aan den minister hinnenlandsche zaken verzocht, den i. waarin zich de asch bevindt, nog «gen tijd te laten wachten, en een be- W ter herdenking van Sacco en Van- •ili i 'e s^aan- E)0 regeering is echter besloten, alle dergelijke betoogingen verbieden. eigens de „Journal" is de bagagewa- I n K^a.r^n de koffers met de va- bevinden, reeds te Parijs aangeko en op het Lyonsche station aange- 8an den voor Italië bestemden trein. Engeland Nationalisatie der mijnen. i eisch van het Labour- congres. Ju® dagen is een Labourcongres te "Pool bijeengekomen. Gisteren hoeft dit congres een belangrijk programpunt voor een eventueele nieuwe Labour-regee- ring vastgesteld, door de resolutie van het bestuur, waarin de nationalisatie der mij nen en de reeds eerder genoemde onmid dellijk noodzakelijke hervormingen in de mijnindustrie, benevens uitgebreider steun verleening aan oude of werklooze mijn werkers geëischt wordt, met de stemmen van enkele extremisten tegen, aan te ne men. MacDonald, die de resolutie indiende, stelde onbarmhartig de bekende gebreken in het economisch beheer der mijnindus trie in het licht en viel de mijneigenaars, onder wie er, naar hij erkende en naar zelfs de mijnwerkersfederatie erkennen moest, ook goede zijn, scherp aan over de tyrannie, waarmede zij, naar hij zeide, over het algemeen genomen, tegenover do mijnwerkers optreden. Toen ik in 1924 af trad, aldus MacDonald, geloofde ik wer kelijk, dat, als wij tien of twaalf jaar een regeering van eerlijk willende mannen hadden, de mijnindustrie er bovenop zou komen, doch na mijn ervaringen tijdens het conflict van verleden jaar ben ik an ders gaan denken. Ik moet tegen wil en hoop in erkennen, dat er veel bitterheid is en veel stalen hardheid onder fluweelen handschoenen. De wijze, waarop de mijn industrie in Engeland geleid wordt, is het beste voorbeeld van een absolute misluk king van het particulier beheer in de in dustrie. Wat ik heden aan het Engelsche volk te zeggen heb, ie, dat de Labourparty, zoodra zij weer aan de regeering komt, zich de nationalisatie van de mijnindustrie tot taak zal stellen. Spanje De nationale vergadering. Vijftien vrouwen. In de Nationale Vergadering, die Maan dag a.s. bijeenkomt, zullen vijftien vrouwe lijke loden zitting hebben. Dit is voor de eerste maal in Spanje, dat vrouwen in het parlement zitting nemen. Dertig arrestaties te Barcelona. Maandag zijn te Barcelona dertig vak- vereenigingsleiders en anarchisten gear resteerd, in verband met de samenzwering tegen de Spaansche regeering. Portugal. Ook onrust in Portugal. Een staatsgreep in voorbereiding? Volgens geruchten uit Portugal wordt aldaar een staatsgreep, gelijk aan dien van Augustus j.L voorbereid. De ontevredenen willen president Carmona vervangen door generaal Garcia Rosada. die op het oogen- blik Portugeesch gezant te Londen is. Ge meld wordt, dat de politie reeds een groot aantal samenzweerders heeft gearres- terd. Maandagavond heeft de politie alle nachtcafé's gesloten, auto's mochten niet meer oirculeeren, terwijl ook de voetgan gers de straten moesten ontruimen. Gemeld wordt, dat uitgebreide mili taire voorzorgsmaatregelen zijn genomen. Majoor Senalopes, hoofd der politie te Oporto, en kolonel Moraes Sarmento, even eens te Oporto, hebben hun ontslag in gediend. Tsjecho-Slowakije Overeenstemming met het Vaticaan. Gemeld wordt, dat de geschillen tus schen den Staat en de Katholieke Kerk thans zijn opgelost. Er is een compromis tót stand gekomen. Hongarije. Front tegen het bolsjewisme. Een appèl der Hongaarscho regeering. Do Hongaarsche minister van Binnen- landsche Zaken, Scitovsky, oppert de idee van een internationale conferentie tegen het bolsjewisme. Hij merkt op, dat de hardnekkige en geheime bolsjewistische propaganda niet alleen de Oost-Europee- sche, maar alle Europeesche staten ver plicht, zich serieus met dit probleem bezig te houden en gezamenlijk te zoeken naar krachtige middelen om zich te verweren. De gebeurtenissen te Weenen in Juli j.L bewijzen voldoende, hoe gemakkelijk het is een bolsjewistische beweging te ontke tenen. Hongarije, dat heeft geleerd uit zijn eigen ervaring van 1919, is zelf alleszins op dit gevaar bedacht en beschermt met zijn eigen maatregelen ook West-Europa; maar alleen een internationaal front kan tegenover het Sovjet-offensief succes heb ben. Polen. Arrestaties van Litauers ie Wilna. Gisternacht zijn te Wilna tien 'Litausche priesters en tien andere Litauers gearres teerd. Do Poolsche autoriteiten zijn voorts overgegaan tot het sluiten van 45 Litau sche scholen te Wilna. Gemeld wordt, dat de gearresteerden zich aan landverraad hébben schuldig gemaakt. China. Verder wijken der Noordelijken. Uit Peking wordt gomeld: De troepen van Tsjang Tso-lin bereiden, een beslis senten slag voor bij Hwailaa, halverwegen tusschen Peking en Kalgan (ten N.W. van Peking) gelegen. Tsjang Tso-lin's troepen verschansen zich thans bij Hwailai. Mexico. DE OPSTAND GEDEMPT. De ijzeren hand van Callcs. Tentoonstelling dor geëxecuteerden. Uit New York wordt gemeld: Na 24 uur rebellie te Mexico City versloeg de ijzeren hand van Galles de oproerlingen. Gene raal Serraro werd gefusilleerd. Bondstroepen omsingelden de stad Pe~ rote, waar, naar men meent, generaal Gomez zich verborgen houdt Er zijn bevelen gegeven om overal de eigendommen van de opstandelingen in beslag te nemen en ze te verkoopen om de onkosten van het onderdrukken van den opstand te dekken. Tengevolge van de strenge censuur is het moeilijk de gevoelens van de bevolking te leeren kennen, maar volgens ontvangen berichten spreekt de publieke meening zich ten gunste van de regeering uit. Telefonische berichten van generaal Obregon melden, dat de rebellen in groe ten getale naar Mexico Gity terugkeeren en zich aan de regeering op genade of on genade overgeven. De lijken van Serrano en dertig van zijn volgelingen zijn in het openbaar tentoon gesteld. Nog vier generaals terechtgesteld. Het bureau van president Calles deelt mede, dat opnieuw drie opstandige gene raals gevangen genomen en terechtgesteld zijn. Do chef van den generalen staf, ge neraal Alvarez, verklaart, dat er thari3 nog slechts twee groepen rebellen zijn overgebleven, die beide in den staat Vera Cruz geconcentreerd zijn en door federale troepen worden achtervolgd. Een later bericht meldt, dat ook gene raal Gomez is gedood. Hij werd Dinsdag avond in den staat Vera Gruz gevangen genomen en gefusilleerd. Volgens berichten uit New York hebben de militaire autoriteiten veel bloed vergo ten bij het onderdrukken van den opstand. Van de personen, die tegelijk met generaal Serrano zijn gevangen genomen en ge- executeerd, zijn de meesten vooraanstaan de personen uit de stad Mexico. Onder hen bevinden zich ook generaal Carlos Vidal, de gouverneur van Chiapas en Terschei- dene rechtsgeleerden, alsmede de secreta ris van generaal Serrano, die vroeger een intiem vriend van Callea Ls geweest. Generaal Carlos Arriza, die kort geleden uit het leger was getreden om de cam pagne van Serrano te steunen, werd even eens geëxecuteerd. Allen werden door de troepen van generaal Juan Dominguez, opperbevelhebber van de troepen in Mo relos, gevangen genomen. Serrano was van meening, dat deze generaal zich bij hem zou aansluiten. Te Torreon werd luitenant-kolonel Man- zillo en de geheele staf van het opstandige 16de bataljon door den krijgsraad ter dood veroordeeld en geëxecuteerd. De comman dant van het bataljon, generaal Agaplto Lastra, werd buiten Torreon achterhaald en neergeschoten. Te Pachuca in den staat Hidalgo is de vroegere generaal de La Vega eveneens ter dood gebracht, evenals de generaals Rodriguez en Olivera Generaal ALmada, de vroegere bevelhebber van het garni zoen der hoofdstad, bevindt zich in Vera Cruz met ongeveer 800 man. De regeering verklaart, dat thans alle rebellen over mand zijn, met uitzondering van die on der bevel van Almada. In verband met den opstand heeft do Mexicaansche Kamer besloten, dat 48 le den van de oppositie van hun mandaat ontheven zullen worden. BINNENLAND REDE VAN MINISTER BEELAERTS VAN BLOKLAND. HET PERSPECTIEF VOOR DE „ONTWAPENING". Moreele ontwapening. Dinsdagmiddag heeft in hotel Paulez het noenmaal plaats gehad, dat het be stuur van den Nederlandschen Journalis tenkring aanbood aan den minister van Buitelandsche Zaken jlir. mr. F. Beelaerts van Blokland, vertegenwoordiger van Ne derland in den Raad van den Volkenbond. Een groot aantal journalisten waren aan wezig. Do minister werd bij zijn komst begroet door het dagelijksck bestuur van den Ned. Journalistenkring en vervolgens naar een der salons geleid, dio voor deze gelegen heid waren gereserveerd. Hier werden alle deelnemers aan den maaltijd aan hem voorgesteld. Vervolgens begaf het gezel schap zich naar de eetzaal, waar de tafels keurig met bloemen en gToen waren ver sierd. Bij het begin van den maaltijd heette de voorzitter van den Kring, de heer D. Hans, den minister met enkele hartelijke woor den welkom. Tijdens den maaltijd voerde de minister van Buitenlandsclio Zaken, jhr. mr. Bee laerts van Blokland, het woord. Spr. dankte voor de vriendelijke woor den, waarmee de voorzitter hem had ver welkomd. De uitnoodiging om als gast aan dit noenmaal aan te zitten, had hij bijzonder gewaardeerd. Hij beschouwde het als een groot voorrecht, dat deze uit noodiging hem de gelegenheid verschafte in te gaan op zijn indrukken van de acht ste vergadering van den Volkenbond te Genève. Wanneer spr. over deze vergadering wil de spreken, dan was, naar hij opmerkte, zelfbeperking noodig. Hij wilde daarom al leen spreken over de groote kwestie, die zoo veler hoofd en hart bezig houdt: de kwestie der ontwapening. „Ontwapening" is een verkorte en een niet geheel juiste term. Wanneer men er onder zou willen verstaan het terzijde leg gen van alle bewapening, dan moet men er zioh rekenschap van geven, dat daaraan de eerstvolgende generaties nog niet zul len kunnen denken. Nu van vermindering der bewapening nauwelijks sprake kan zijn, moet men ontwapening begrijpen als be perking van bewapening. Spreker ging daarna kort de geschiede nis na van I pogingen om tot verminde ring van bewaponing te komen. Zoowel de studies der voorbereidende commissie als de maritieme conferentie in Genève heb ben tot een teleurstelling geleid- Onder den indruk van dio dubbele te leurstelling i. de achtste vergadering van den Volkenhond bijeen gekomen. Teeke nend was het, dat toen men de agenda in handen kreeg van de onderwerpen, die ter vergadering aan de orde zouden komen, er voor de derde commissie (de ontwape ningscommissie) alleen onderwerpen van ondergeschikten aard op voorkwamen; de ontwapening zou niet besproken worden. Onder deze omstandigheden was do Ne- derlandsche delegatie van meening, dat het oogenblik gekomen was, om zoo mogelijk aan de ontwapening een stoot te geven en de vergadering te wijzen op de groote verantwoordelijkheid, die zij op zich nam door uiteen te gaan zonder iets gedaan te hebben om de conferentie zoo krachtig mo gelijk te steunen. Er is daarbij dadelijk op gewezen, dat van vermindering der bewa pening onder de tegenwoordige omstandig heden nauwelijks sprake zou kunnen zijn, maar van beperking moest in ieder geval iets komen; anders bleef er maar één al ternatief: do wedloop in de toeneming der bewapening. Dat schijnt een heel bescheiden doel te zijn en het is dat ook inderdaad. Maar om iets tot stand te brengen moet men be scheiden zijn; de mogelijkheid om een schrede voorwaarts to gaan scheen be dreigd door de omstandigheden. Er werd ten 6lotte een subsominissic ge vormd, die een resolutie heeft opgesteld, welke in de derde commissie is vastgesteld en daarna aan de vergadering is voorge legd. Deze resolutie houdt in hoofdzaak het volgende in: le. de uitspraak der vergadering, waar de leden worden aangespoord tot het slui ten van arbitrageverdragon tusschen de le den onderling en ook met niet-leden; 2e. een stimulans voor den arbeid der voorbereidende commissie voor de ontwa- peningsconf erentie 3e. de benoeming van een coimité, annex aan de voorbereidende commissies dat zich bezig zal houden met do vraagstukken van arbitrage en veiligheid. Die beteekent, dat niet meer alleen de ontwapening zal worden behandeld, maar dat:ontwapening, arbitrage en veiligheid zullen worden besproken. Is er nu reden om tevreden te zijn, al thans ©enigszins bevredigd over het feit, dat er een nieuwe commissie is benoemd? Commissies zijn n.l. dikwijls kapstokken. Maar het zou verkeerd zijn hierin te zien een middel om do zaak nog eens wat uit te stellen. De grief was juist, dat er niet over gepraat zou worden en hot groote voordeel is dat er nu wel over gepraat zal worden. Natuurlijk is do weg lang; de commissie zal ons geen grooten stap voorwaarts bren gen. Een atmosfeer van vertrouwen moet langzamerhand komen. Maar de vooruit zichten der ontwapeningsconferentie zijn ongetwijfeld aanmerkelijk verbeterd. Tot welke voorstellen zal dit nu kunnen leiden? Dat is vooruit niet te zeggen; de commissie moet het probleem bcstudceren. Maar we behoeven ons niet bezorgd te ma ken. Eerst ^nneer de voorstellen er zijn zal het oogenblik gekomen zijn om na te gaan wat wordt voorgesteld. Het begrip veiligheid geeft wel eens tot misverstand aanleiding. Een werkelijke veiligheid zou slechts verzekerd zijn door obligo's enz.; waar het op aankomt is de HET VOORNAAMSTE NIEUWS BUITENLAND. Het Labourcongres in Engeland heeft een resolutie aangenomen, waarin de na tionalisatie der mijnen wordt geëischt. Onrust in Portugal. De opstand in Mexico is bloedig onder-' drukt. BINNENLAND. Rede van den minister van Buitenland- sche Zaken, jhr. mr. F. Beelaerts van Blokland, bij het noenmaal, hem door den Ned. Journalisten-Kring aangeboden. (Eerste blad). De overwegingen van het Koninklijk besluit tot vernietiging van de huurver- ordening. (Tweede blad). Het ontwerp van een provinciaal we genplan voor Zuid-Holland. Wijziging |n de voorwaarden van overneming der we gen door de provincie; de kosten. (Tweede bladL De „Postduif" te Allahabad aangekomen Vandaag vertrek naar Akyab. (Lucht vaart, 2e blad). Op den onbewaakten overweg bij Zijde wind werd een wagen door den trein aan gereden; geen persoonlijke ongelukken. (Gem. Ber., 2de blad). Auto door de Gooische stoomtram te pletter gereden; een heer licht gewond. (Gem. Ber., 2de blad). Te Amsterdam is een Duitscher aange houden die verdacht wordt iji zijn land een roofmoord gepleegd Ie hebben. (Gem Ber., 2de blad). moreele ontwapening. Het rechtsbewust zijn moet worden aangekweekt; wij moe ten de volken or van doordringen, dat elke aanval een misdaad is. Dat is een punt, wanrop wij do aandacht moeten vestigen. Zooals Briand het zeide: la paix la paix, dat ie het, wat we telkens en telkens weer moeten zeggen. Hier is iets, dat do pers kan doen. Spr. zou dan ook willen oindigen, met hetgeen op de internationale persconferentie is uit gesproken, dat wij met alle middelen aan de bevestiging van don vrede hebben mede te werken, haat en klassehaat te bestrijden^ openlijk den weg naar moreele onJ wape ning te betreden. Do redo van den minister werd zeer toe gejuicht. Van de gelegenheid tot het stellen vai> vragen word door enkele aanwezigen ge bruik gemaakt. De voorz. dankte don Minister voor zijn rede. Do heer Beelaerts van Blokland bracht dank voor de uitnoodiging en hoopte bij andere gelegenheden nog vaker in het mid den der journalisten te mogen verkeeren. De nieuwe Belgische gezant. Uit Brussel wordt gemold: De minister raad heeft zioh gistermiddag bezig gehou den met do kwestie der benoeming van den nieuwen Belgischen gezant te s-Graven hago. Er werden in dit verband drie na men op den voorgrond gesteld, maar na een korte bespreking worden de leden van het kabinet het er over eens aan den ko ning voor te stellen, den huidigon gezant te Sofia, Charles Maskens, te benoemen. UBT DE QgWGEtfBNG LISSE. De missiefilm van Father van Graven. Gistermiddag had de Wel eerw. Father 0. W. van Graven oen aantal personen,, waaronder verscheidene geestelijken uit don omtrek uitgenoodigd om in intiemen kring de vertooning bij te wonen van de groote Ncgerfilm, door ZijnEerw. in Ugan da en Karirondo opgenmoen, In zijn inleiding tet do film heette father van Graven allereerst in het bijzonder wei- komt de leeken, zulks uit erkentelijkheid en dankbaarheid, omdat zij het mogelijk gemaakt hebben, dat hij naar de tropen ging om deze film saam te stellen. Verder heette spr. welkom de vertegen woordigers der pers, van wie hij hoopt, dat zij de goede zaak met deze verfilming be oogd, zullen steunen, opdat vele jongelin gen en meisjes zich door het zien der film getrokken zullen gevoelen tet het missie leven en er daardoor roepingen worden ge kweekt. In do laatste plaat* roept spr. het wel kom toe ran do geestelijken, omdat hij zich al bij voorbaat verzekerd weet van hun steun, waar hot geldt meerdere ken nis van en meerder meeleven met het moeilijke werk der mi6sioneoring den menschen bij te brengen. Hierna werd met do vertooning der film een aanvang gemaakt, d.w.z. met enkele gedeelten uit liet groote filmwerk. Father van Graven deelde echter mede,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsche Courant | 1927 | | pagina 1